장음표시 사용
71쪽
abiit.Oderint dumetuant Tyranicum imo tamineu est anum libidine seqs misim diuturnitatis custos est mei'. Sim hoc perpetuum principis decretu,ledere nenainem prodesse olbuxpraelatim suis,mala vel tolerare,vel mederi prout ludicabiti rena comi nem expedire. Qui hune anima Radseria renipublicana,tyranus est no princeps. Si quis te pro principe tyramium aut praeaoncnaap
bis supplicia Et merito.nt enim atrox, noe ullo pacto se rintacontumelia.At illud mihi iam cogites velim quato contumeliosior est in seipsum qui volens talis elis iani ille praedicat: Nam grauius est else furem adici Patrocius est viliare virginem, si vitium exprobrare.
Vt bene audias,id certilisma consequeris viata qualem Pte cupis praedicari,ialem cinctipsum exhibeas.Non est velo ruinara ait quae eXtorquetur metu, aut tribuitur ab adulato
ribus.Et male agitur cum fama principis, i huius praelidi uni infitcntio minis indicto situm est. sam, naaxinae tua sileat artas cc rte loquetur posteritas. Exim s nilia sormidabilis fuit tyranus,ut Oim linguas cohibere potuerit In primis caucauna Christiano principi quod grauitera Sciacaea scriptum cst. Inter eos qui rege appellantur insumiri nonnullos cum quibitas conserasi halaridem Dionysium,Polycrattara quorum 6 ipsa vocabula in omnisum saeculoruna abominationem abierimi indigni sint qui tyranni vocentur.Nci enitia refert qua via id quo ten scis. alii ad conanaodum publicum spectat: rex est qui ad
suum. tyrannus.At quo tandem nomine sit bimus istos
qui suam saelicitarena patrix naalis alunt. Δ repraedones agunt nomine principes sed falsissimos Plato vetuit legib' suis,ne uel deii ullius niali causam dioeret Dropter quod naturabon' sit ac beneficus.At pri/ceps dei simulacri quodda est i vere priceps sit. Quantuigitur abhorrct ab hoc exemplari,isic remigcru v qcild
72쪽
malorum in republica cooritur dipsorum vicio coorie
Nec audicndusestsi quis hic forte clamitet inulator.εις istud est principe radii ordinem cogere.Imo qui principi licere vult,quod honestuna noti sit: is cum in ordinem cogit Ouid enim est aliud principenaiordincm cogereturalem iuri 2 reddere, quale est hominum vulgus ut irae, ut libidini,osmuentu ambitioniat auariciet e seruiat indignum vero facinus Ocnon seredum si hoc non licet principi quod non licet ac Non postulat sibi licere deus,ut secus agat,st honesti dictat ratio quod ii faceret,iam nec deus esset.Proinde quis in qcipiti re vult,quod pugnet cum natura ac ratione principis. is delirum illum principis honore poliatuinuntuque
piam e media plabefacit Non pudeat principem honesto parere,cui paret ipse deus.Nc se putet lainus elle princi apem sinisummi principis imagine pro virili accellerit. Haec atir huiusnodi boni principis senaina statina lyserant in rude pueri pectus hinc parenteS,hinc nutriccs,hic praeceptor: haec volens discat non coaetiis Sicinina coiis uenit instillii principem,qui liberis ac volciatibus sit imperaturuS.Discat amare Virtutcm: horrcr surpitudinem:&ab inhonestis pudore non metu coherceatur.Et quana nonulla boni principis pcs in emcndatis moribus ac moderatis acetibus est ita praecipua taincia cit in rectis Opinionibus. Nam mores naalos aliquoties o pudor corrigit: desprauatos aflectus vel scias emcndat vel adnaonitio. Caria terhina ubi persuasum est,id cum virtute coniunctiim cite,
quod procul abest ab Ilonesto, evid egregium cile princi apis naxmns,quod plussi tyrannicum cit hoc est ubi sontes sunt insccti, quibus omnes vitae proficiscimiti actiones. tum dissicillimum sucrit mederi.Proinde in hoc primam ac praecipuana cisse chirain oportc instithicntis,sicuti dictu est ut prauas Pulgi opiniones pciat tusemanitia reuellat si qui sorte insederint,ci salutares Cluistiano Principe disgnas inserat.
73쪽
KvTHOR FRASMO ROTERODAMO. DE ADULATIONE VITANDA PRINCIPI
ATQ; id fieri noli potcst,nisi modis ot bus arceatur assiciatatorcs,cui pesti maxie obiboria est magnoia principust licitas Iallipsa aetatis sinaplicitas huic malo sicipue patet,partim qxiod naturae propesionet blandis magis gaudeata veris, part qai Ob rerum impcritiam,quo minus suspitcatur insidias hoc minus caucre nouiti
Et ne quis hoc ceu letie naalii existimet negligendus matfloretissima suinmorti rem imperia, linguis adulatorum suuse subuersa.Nec, sil graui tyrannide legimus oppressa remp.Vb nopcipua partes tragoediae fuerint assentatorii. Perrspe, tum habebat hoc Diogenes ni fallor, I rogatus, quod esset animal omniuna maxime noxium,li deseris inquit senti, tyrannus' de cicuribus adulator. Hatat haec pestis blandu quoddam venenumsed adcopsentaneu .vtolirn hoc dementati principes orbis domitores nequi simis palponibus ese ludendos N iquitandos Pernesse rint, 1 in Onanium rerum dominos Ili teterrimi homunctili libertini nonnunq serui dominabantur.
Primu igitur prouidendii erit,ut nutrices adhibeant i Iautprsus imunes ab hoc morbo.aut certe aleuiisime obnoxiae.Na ipse sexus solet huic malo peculiari ter obiioxlus esse.deinde pla runq; nutricesi matru abcut asseet',quarii vulgus liberoiuigenia peniter corrii pit idulmia, imo totu hoc scia'qiload fieri pesar duci futtiro pricipe natura pene ipa duob'maxis amne malis stulticiae re ades Froxima cura erit.ut sodales adiungantur ingenio libe Sodales rati edalioqui in hoc formandi ab co qui instituit,ut cossim pirit aes sint citra adulationem ut ita consucscant urbane loq, ne quid tanaen ingratiam fingat aut mentiantur.Nam de prorceptore deligendo iam dictum est.
dicet mediocre monamtuna est in ministris qui steque '
74쪽
INSTITUTIO PRINCIPIS CHRISTIANI
' inobsecundant cupiditatibus puerorum vel ob sttriticia, vel quod hinc emolumenti nonnihil ad se rediturum s Wrent. Oportebit igitur hos quoad fieri potest cordatos ricintegros ad id muneris delegare:d insuper monitis ac misnis ab assentando deterrere,ac rursum praemiis inuitari Et sancte suo fungantur ossicio. ua itide in re magnopere condiice triti depraehensus fuerit hoc agere,ut alloquiis sic obsequiis illiberalibus Principis animum adea sollici/tet qua parum digna sunt priscipe: is in aliorum exenaoplum publice et poenas, etiam capitis, si delieti modus hoc postularit. cphoc cuiquam crudele videri debet: cuna furen qui paucillo latinamos λrte nactus sustuli capite puniamu&idin praeter Omnium Iegum veterum exc-plum de eo extremum suuratti supplicium: qui id incere voluerit: quo nihil habet patria melius aut praeciosius. Qtiod si rei novitas obstat: quomin'persuaderi queati tametsi Alexander Rhoimnusiinperator TIuirinum fami veli litorem palo alligatum subieci is viridibus lignis
fumo iterari tuliti ree fimpotest:vtalia via paretur excisplum si qui forte de alio quopiam capitali facinore oui3ctus erit: in hoc titulo miniatur: quoa principis suturi meto pestilenti adulatione corruperit.Sii poenis inest dati rotnem cotieni expcdere. plus edit rem pcstilans adulator: qui primana illam principis aetatem Uranicis opinio lib. comimpite inficit: i qui publicum aerarium expilarita disicia regum filiis: praeter artem equitandi quodiateris in rebus omnibus OmneSobsecundent Sassententur Aru sequiis quoniam haud intelligit parrienis insideat an
plebetis:diues an pauper: princeps aci priuatus: aeri oexcutit: quicunq; parum scite insederit. At nunc sepaenumero
videmus fieri ut non nutrices solum: sodalesministri Principumliberisadulantur verum stipseptacceptor
75쪽
derator lucriciae Dum agat lac ciuin, non huc si tas ut principcm dimittat meliorcmscd ut ipse discedat locii pictior.thd gratiam non raro loquuntur xii qui de rebiis
lacri concionantur,aucupantes principisci aulicortina fauorcm,aut si quid rcpraehcndunt, ita mordent,ut tum maxime adulentur. Non haec loquor quod istos probandos
cXistinaeira,qui seditiosis clanaoribtisdcbaccha principum,ic quod ab his citra contumeliam boni principis cXcmplar proponi clipiam,ncc probari per alliciata' rionem in Christiano principe, quae iii cthnicis damnas runt ethnici Ne libere monent inagistratus, ne satis amici consului cosiliarii. Nam prOccres quoniana sere stirdiis intor sedillcntiunt certatim Onanc principis fauorem ambiunt,vel ii premant adhicrsarium,Vci ne qua ansam nocindi ministiciat inimicoridulatitur sacrifici,alscntanatur,acdici. Nam ab oratoribtis aliunde iratisis mcras audire laudes iatri ubis soli nne est. Supcrcrat una lacra ancora
qtior re ipsa saepenumcro sellit Nimirum ii, quo vulgus,
consciJbres regios vocat,ii certe si intcgri forciat ac prudentes, certe in illo altillii mo secreto post ciat anaanto ac libcremonac principem Vertim plaerti sit vidula suis quis commodis mi ict.publica utilitati S ratiocin negligar Acnainus quidcmdediit poeta ilictore: ,qtiortua iacmini a ignotum est instillitum principitia latiacinonae ipsorsim tis, sed ex suo metiri ingcnio. Longe pestilentius cst magorum,ac diuinorumgcia', qti rinibus longaeuitalcm victorias triti mphos voltiptates, cx imperia pollicentur. R urina aliis subitam Noricin cladcira molestiana: exiliti minantur,abus ad id speractuciduObiis praecipuistitima nete vitae r ranis. Ad hunc ordincm patinciat Prognostar qui ex astris su citra praesagiunt,qilorum anulla sit ars,no
est huius loci discutere. Ccrae Ut nunc vulgo Vriimur, non Dissi mula mediocrem pestem adfert rcbushunaanis. adu:
Sed somnium pestilentissimum adulatorii genV- tuu
76쪽
INSTITUTIO PRINCIPIS CHRISTIANI
specie libertatis assentantur ac miro quodam artificio darepugnant impellimi: dum obiurgant laudant. Hos mire depinxitPlutarchus in libello cui titulum fecit:quomodo dignosci possit amicus ab adulatore.
adulatur adulationi: pueritias rerum inscitiam 5 senectus ob alimbecillitatena.In quavis autem aetate: stulticia:qtiae se,
per philautiam comitena ducit. At recte monuiti lato posticulosissimum esse adulandi genus cum quis ipse sibi palpo est: . . ob id sese ficilep taluside agentibus quod me iam sua sponte agebat. victu Est tacita quaeda adulatio Piplimiris:statuis:ac titulis. adulatri SicAlexadro naagno adulatNApelles:pigcs eu fulmeium nutorquetc. Et tactaui'Apollinis effigie pingi gaudebati de ptinet immanesColossi quos oli Imperatorib'eritagebat: supra modii humanae magnitudinis. Fortassis hoc alicui leuictili videbitur Adest nonihil&in hocmometivi principe eo cultu habitu representet artificesa sapiete
grauissi principe imaxime dignus sit.Et prestat aliud agetue fingere,quod ad rep.attineata ociosum:velutAlexadrain cognostadis causis alteram aurem manu opposita claudente.Aut Darium maluna punica tenentcI aut Scipione
sponsaloi eru intactarcstituet auro quod octi rebatur reiecto.b Si salutaribus pictur, decet ornari priscipum aulas,n iis quae lasciuiam fastu,aut tyrannidem doceant.
a iiiiiiiii Iam haud equidem negarini principi suum hocipis norem esse tribuendum,malim tamen eiusNodi qui notis nihil ad moneant principena ossiciis iij hoc est inlim integerrimum,incorri uisim in sapientiisimunaslenaeiarissimulta'eneficentissimum:cordatissimum, vigilantissiimumoda atissimum,patriae studiosissiimum vocari, incly tum,imrictissimum.triuiriphatorem semper u ruitum vene conatireniorem interim celsitudines, sacras maiestates diuinitatesse his etiam adulamiorestitutas Probo more
77쪽
quo nunc Rhomanum potificem salictissimi titulo honorant.Da enim haec audit assidue, moncsit quid ab illos stari oporteat: c quid in illo sit pulcherrimu)ron si di timmus u aut latilliina inperct Adsilanctimonia praecellati ab asi vitari non potes quo ininus haec audiat non nunquam Princcps vel inuitus: laincn haud oportet duli 'murmulare,quibus magis delectetur. Alexander Seuerus vis solembus adco ferthirinui Shabiulse adulatores Onancis, ut siquis salutasset abiectius,aut adulantius inflexiiset caput, protinus cum conuicio submoueret homincin quod si digni σtas aut magistratus quempiam conuicio vindicasset vicvult' austeritate castigabat.
Praenam nilus est igitur puer,ut hoscitulos, quos ausdire cogitur in suum sibi vertat commodum Aridit pater uiae., gitet nullum una titulum principi biis additur patris patriar: qui' agis proprie quadraret honunt pricipena. Id igitur sibi agendum.ut hoc titulo dignus appa Greatata se cogitari admonitio fuerit: si niccus adulatio. Inuici iis dicitur: cogitet qui absurdum inuictum dicit quem vincit iracundia: qui quotidie seruit libidini,quem captiuum quo lubet ducit agi Canitatio.Eum demunivere inulatum esse,qui nulli redit affectui: c ulla rerum spetie ab honesto potest defecti Cum serentisimus appestatur succurrat principis csse
Officium omnia tranquillare: onania componcrc.Quod si quis per ambitionem aut iratia: seditionibus acies lorum tenamstatibus perturbat ac miscet univcrsa: hunc titulus serenissimi no ornat: scd vitium illi suum exprobat. Cum dicetur inclutus: cogitet nullum ciuevcrum decus Titulatu nisi quod a virtute rone factis proficiscitur uod ii que 4 ui N. conspiircat libido contaminat auaricia: foedat ambitio, id aliua est inclyti cognomen: a adnaonitio: si qui errct invaprudens conuicium: si prudens pcccet.
Cum audiet regioninia titulos non statim cristas eris
78쪽
INSTITUTIO PRINCIPIS CHRISTIANI
ga veluti tantarum reruna dominus: sed sic cogitet:amuItis bolium Pricipeta debeo. Si celsithidines,maiestates,diuinitates ingeret aliquis, me minerit'haec laon competercinisi in cum qui ad dei excpla administret imperiit, Cliit quadam animi magnittidine. Cum audiet ibicianes panegyricos, ne protinus credat aut faueat sitis laudibiissed si talis nonduim est,qualis pra: dicathir,admoneri sic cogiter,det Operam ut iis laudibus
aliquando respondeatis talis iam est,adniti debet, ut seipso melior uadat. . .
Lehed ua initia ipse exii Ses oportebit habere lusuectas Alli n
uutrices tantiird hae nonnLIna principi: nimirtim vel collectae vel conditae ab his qui regibus aut imperatoribus erant addicti Cum negant principem teneri legibus, cum semet illi subinitituat: cum iusi Osrinia tribuunt,caueat ne statina putet sibi licere quicquid animo collibuit. EOno principiis Liberi . to permitti possunt Oia,mediocri noli omnia malo nihil. bcre illo Acyrtidenter quidem Demetrius Phalereus ad uolite 'ς dos libros inuitat,quod saepenunaero quae non ausint adInaonere principis amici, eX his cognoscat. Uerum ad hoc prius Antidoto praemuniendus cst ad hunc naodum.Hie qua linis:cthnicvis est,m qui lcgis Christianus. Hic tia praeclare dicat. tamcnjXenaplar boni principis parum recte adubrauit, ueriae quicqd usa Suaderis id
illis uia ibi putes imitandii.Sed i nia ad Christi regula exigito.
iuilifici Ac priirium quidem delectus habetidus in authoribus. ingeniuin Plurimum nim resert quos libros primum legat&imbis bat puer Inficiunt animos colloquia mala.nt non minus lectio mala. Abcuicnim in mores 1 in affectus mutar illa: literar praesertim si nactae fuit ingenium ad morbuni ali quem procliue,veluti puter natura ferox,ac violetus:hatidnaagno negocio commouebitur ad tyrannidenasino praenaimitus Antidoto: Achillem: aut Alexandrtim magnum aut Xersem,aut Itilium legerit.
79쪽
Athodie irmultos videmus: Arcturis:Lausoli A aliis Puelis.
inc ruditis,itustis Danilibus, vi sultius ut i Comoediis, aut poetan fabulis horascollocare,ffi ciuimoi deliranicetis Quod si quis meo velit uti consilio statio a tradita los uendi ratione,proponet Proiicrbiaboloinonis,Ecclcsiai na,N libruna Sapientiae non ut puer ab obltcntatore interprcte quatuor illis lensibus torqueatur, ted ut paucis ac coiriiDOuc commonitret i quidad boni lincipis offi
Mittit iniun, quid ceat filium tuum quian ad remi
succcisiotaetra praeparat.Mox euangelia Et hic magni csereriquibus modis ad amorcio authoris 1 operis inflana mellifanimus pueri.Non parum etiam situm Titiind oteritate A comoditate interpretantis,ut breuito,ut dilucid ut plausibiliter etiam ac vividodoccat,non ia,sed quaa potissimu ad principis numus attinent,quaeq; ad perniciosissiua vulgarium principum opiniones exaninio cuslendas faciunt.Tercio loco nutarchi apophthegi in de inde Doralia. Nihil enim his sanctius potest inueniri, cui vitas proponi malim, cuiusqalterius. Inutarcho pro ximum locum facile tribuerim Senecic,qui scriptis suismire exstimulat di inflamiraat ad honesti studium lectoris animum a sordidis curis in sublime subvehit: peculiariter ubi F dedocens tyrannide.Exl 'oliticis Aristotelis, exossciis Cicerotiis permulta dccerpere liccbit non indigna σgni tu.Sed sanctius hisce de rebiis locutus est 'lato,iirca dem sentcntia hunc ex parte secutus Cicero in libris de legibus.Nam de republica intercidcrxm Distorici Iairavcrono negauerim ex historicora lectione pei a quomodo colligi prudentia verum ex iis summa pernicia hauries, csed
nisi e munitus d cum desectu legeris. Vide ne tibi impo
80쪽
agnoscit ex odir&i hoc explicat librum quo malo suo medeattir, facile reperis,quo molestia vel depellat vel leniat.
Guomo Atitillis audithir ver Lim syncerius,aut conamodius,ne R 'ς αμ minore pudore sta libris.Sed tamen sic amicos assuefaciatv 'ς ρ' princeps vi qui liberemoncnt intestigant se gratiam inire Est hoc quidem corum: qui cum principc consuctudinem
agunt: ut inlcmpore: ut conanaode ut amice moneant: sed ita conueniet etiam parum dextre monentibiis ignoscere:
ne recte monituri ullo cxemplo deterretntur ab officio. In graui tempestate qtianti itis docti nautae:patssitur sese a tiouis aciinoneri Atrinia mina deest tempestas.
1uis satis laiidarit Philippi Macedoniana regis ei illic prudentiam: qui liberum sic iussit eum a quo clam submoniutus est quod pallio subduino in genti parum decore sede ret.)iod illeficit in re letticula id multo inagis ficiendit principi: in rebus patricepericulosissimis: vel hit in suscipiedis peregrinationibus innovandis legibus in pangendis
i m tametsi prisci scriptorcs uniuersam admini Istranda respublicariationena in duplices artos selcueriit pacis N bestiμ prior 5 praecipua cura des bet cise priscipis institvcndi in his ronibus quae ad pacis pisapicae modcranda poetinent.qtiibyhocp virili coiiadiic, ne besti mirniis viail sit opR. torticeps Uzi qmdena in re videtur illud inprimis doces ceps Vt ditionem suam noritud quod tribus rebris potissi
multa conseqtietiar ographia hilaria, V crebra regionudi urbitim lustratione.Sttidcat igitur in primis. egionum ac ciuitatum sitim frigincm ngenium,instituta .consuestudincs ines annalesac priuilegia cognoscere post inmcdcri corpori nisi cognito. nemo rccte Olit agrianaeqticinnon nouit At haec diligintissime curat tyrannust