Reginæ christianissimæ jura in ducatum Brabantiæ, et alios ditionis Hispanicæ principatus. [By Antoine Bilain]

211쪽

moribu i' sit, iapii Vari patriis

Oim itaque ii 'cgiam Hispaniae XX . varii Principatus cum inter e , tum ab ipsa Corona diviti convenerint profecto liquet hos curaue 4 i ovinciae OreS, proprias leges cita constitutas, bus successionum jura iii eos ritutus coirimentur. Nam ut unius de 'tadem Principis pareant imperio, tua tamen cuique genti manent ura , quae perturbari, aut convelli non possunt. At - ur ut privati alicujus bonaispersa regionibus , sic distracta illae partes quae ioci ut in i nuna corpus, scd ut res disjunctulima in unius Principis imperium serte quadam con venere , suis quaeque legibus reguntur, suis moribus , institutis utuntur. Ex

quo quidem intelligi par est id iod

pluribus argumentis, Sc exemplis ostendimus , jura successionum in nos Principatus, ut in privatas successiones 4Osta esse in more cujul hie Provinciae, aut civitatis , maxime cum ea non sint certis legibus constituta. Neque nimaliud occurrit quod sequi possimus, nisi mores municipale Majorum instituta. Atque his sublatis nihil est quod Regnorum jura statueres, de firmare pollit. q. Ac

212쪽

Σ Reginae Chrisianissima jura I A Quo, quidem nimis multa de re aper-

Rς η j' ' issima. Nunc itaque Reginae jura nobis: irim separatim sunt adeunda Sed prius tamen ab Hispaniae Consilio petimus, ne quid de majestate Regis Calliolici detractum putet, si Provinciarum quibus ille praeest, se ibus eum quodammodo deviiactum csse contendimus. Id enim ad Principis

di nitatem maxime pertinet, ut uajuite, impotenter agere non possit, ut legibus pareat, neque illa Imperiorum vincula revellat neclegum denique autho-xitatem, quae vel summo Imperio initium

dedit, vel ab eo certe prodicta est , ullo modo perrumpta. Nam Regalis potestas tum maxime elucet, cum legum instituta confirmat, non infrin it. Cumque summi Imperii decus a caelesti numine defluxerit, tum potestatis vim, rationem habet , cum leges, iustitia ntuetur. Quod ii vero ab ea deflexerit , .

contra aequitatem armetur, tum impo

tentia quaedam, non potestas dicenda est: nili sorte quis putat patremfamilias, qui

in domo sua constitutum ordinem conservat, aut virum qui a conventis cum uxore initis non recedit, Imperii domestici ius non retinere. An fides aut religio qua ille institutum a se, vel probatum Ordinem familiae suae tuetur hic stat conventis, promissis facit, vel patris, vel 1 tu authoritatem imminuit An Q -

213쪽

in Ducatum Arabantiae, O . et I

tius, vel eo maxime sua jura retinent, patris, aut mariti obcunt munera , quod ab aequitate, .fide non desciscant: militer quidem nihil Princeps de majestate sua decedit, cum patriis legibus, consuetudini obtemperat. Hae quippe a justitiae sonte manarunt , quam colit optimus quisque Princeps : nam ill Re-

cs subditis, sic Regibus justitia praee e

Reoua . . luistianissimae , ut ad rem ipsam eniamus, cum patria, tum materna jura, ex pactis dotalibus, quae inter

Philippum IV. Hispaniae Regem ,

Elisabetham Francia inita sunt, potissimum ducuntur eaque tribus maxim Ebonorum generibus continentur,pecunia numerata , gemmis , idominiis De ingulis utique separatim , distuicteque dicenduna. De pecunia numerata. Elisabethae Reginae dos fuit quingen- ti mille nummi aurei. Ad hanc summam accessere 16666 6 aurei a Rege Catholico in dotis augmentum collati. os illa nondum est restituta, nec dotis ac-ccisio perset ita. Quare dubitare non possima is quin Reginae Elisabethae cum dos ipsa , tum accessio una cum usuris

II. III.

214쪽

: Regis e Christianissim ura

quippe, Votis augmentum, quod doatii loco est , hanc , ut omnes norunt, habent praerogativam , ut cum legitimis praestari debeant usuris. Quod dotem attinet hoc juris est , ut ex eo die quo mater decesserit, ratio iis irarum habeatur. Tametsi non inliciamur municipali Hispaniarum lege praedii dotali fructus,

aut pecuniae uturas penes patrem ea lege remanere , ut liberorum alimentis , educationi consulat cumque ii vel matrimonio juncti, vel aetate majores fuerint , tum demum materna illis bona restituuntur. Quamobrem ex die quarto

Iunii anni millesimi sexcentesimi sexagellini, quo nuptiae sunt celebratae , ados Reginae Christianissimae debetur, atque ex eo tempore usurae sunt computandae. Quae ex dotis accessione prodierunt, harum nullam ducimus rationem cum ex eo tantum dies, quo ex Catholicus mortem obiit , aestuarari illas Oporteat , nec tanti sint ut in calculum veniant , ubi maximarum rerum Omenta versantur. His itaque deductis cooo aureis, quanta fuit dos Elisabethae Reginae, si is o oo in usuras quae

ante sexcennium computantur , adjeceris summa crit 6so ooo aureorum , cui

addenda est dotis accessio 166666. Itaque si bene calculum posivimus , totius

summa 8 6666 nummum aureorum si itura est.

215쪽

m Ducatum Arabantiae, e et o 3

At sorte pars tantii in illius summae, non solida, cinteora Reginae debetur. Hoc utique est i lcutiendum quo facilius rationem incamus , Reginam Christ in triplici velut statu constitutam intueri licet. Primum quidem una cum fratre Balthasare matri haeres ex aequo fuit oum fratri suo ea successit. Postremo dubitari non potest inlin eadem in partem aliquam paternae haereditatis vocetur Matri, ut diximus,primum haeres ex semisse suit sed a morte fratris, in cujus locum successit, do in te ra, materna bona ex communi jure ad eam venerunt qllod demum a patre in dotis accessionem fuit constitutum , ad eam nemine dissentiente revertitur cum ex

prioribus nuptiis una patri superfuerit. Itaque Regis Catholici haereditas M'

Christ cum maternae dotis, tum L isoni nomine adstricta est ncc. post in Hispani quin summam i 6666 numn m uri aureorum, quae a nobis inita est, i que Elisabethae dos sui , Regilvulis'. restituant, recusar L. IV.

Gemmae. Ducenda quoque est ratio ge in In. inum ouae in dotali instrumento perscripta

iliant, quaeque sunt hujusmodi, ut partima Rege Catholico sponsis ob nuptias donatae partim ab Elisabetha Rigina in Hi- spanian

216쪽

etos Reginae Chrisianissimaejura

spaniam allatae fuerint illae so ooo numinum aureorum pretio sunt aestimatae, ha-nim nulla facta est aestimatio de utrisque tamen dotali instrumento aue cautum sitit is in stipulationem deductum , ut carum proprietas, dona inium cum ad Re inam, tum ad ejus haeredes pertineret ' Quanti porro pretii fuerint gemmae, quas Regina Elisabethatum habuit, cum in Hispaniam prosecta est, tametsi, ut

diximus, non tuerint aestimatae , nec secundum ejus mortem , ut par erat, in tabulas, aut indicem relat. tamen conjectura facile consequi rossumus, non minoris eas pretii fuisse , quam quae illi Re re Catholico sucit datae muneri. Nec dubium est quin equabilitatis ratio inprimis habita fit. Accedit etiam quod Anna Austriaca, quae Regi Christianissimo tum nupsit, cum Elisabethain Hispaniam deducta est, tantumdem attulerit gemmarum. Quod si igitur hic quoque calculum ponamus , Eli belli Reginae gemmas

non minori pretio, quam Immo aureis aestimari posse comperiemus. Neque in hac ratione ducimus legitimas usuras, quae abhinc sexennio sunt computandae: cum haereditaria quaeque bona minorum lucro ex iure communi cedere oporteat. Summa itaque erit intra I 3OCOO. num mos aureos, quae Reginae Christ itidem est restituenda haec enim a matre illi venit haereditas. Ina

217쪽

iuiueatum Arabantiae, gre et os

Ista quillem ut properantes percurrimus, quo ad majora veni mus, Sc Re-

inae jura in Principatus exequamur.ed priusquam id ipsum quod omni ina inaximum et , ago rediinur, quod ia Iujus operis decursu pr aestitimus, hoc quoque loco nobis faciendum, ut quae contra afferre possim Hispani , diluamus , ne ulla vel tenuissima dubitatio remaneat. Ac primum id sortasse contenderint , hoc jure Hispanos uti, uepater in filii demortui locum prae aliis liberis succedat quaeque adeo Principi Balthasari a matre obvenerant bona haec ad Regem Catholicum, non ad Resinam Christianissimam jure haeredit lio pervenisse Verum haec defensio facile ejicitur cum Hispanici le- gibus illud sit constitutum, ut soluto

naatrimonio, quam accepit dotem a L. x3. i. - ter hanc liberis inde procreatis, dum minores fuerint, servet incolumem aetate majoribus restituat. 2. Deinde nihil L. i. ila. tr.

eorum quae propria liberorum sunt,

quorum ex genere est dos materna , quae

mulieris patrimonium municipali Hispaniarum jure censetur, ad patrem ha reditatis nomine pertinet. Quod cum universim iit verum , tum in hac cauia maxime per sipicuum est siquidem dotis, gemmarum proprietatem penes Reginam Elisabetham , atque ejus haereues fore instrumento dotali et cautuna

218쪽

dio Reginae Christianissimae iura

cautum fuit, ita ut dominium, seu proprietas dotis tum ex stipulatione , tum ex communi jure ad Reginam Christia nissimam devenerit. 3. Postiem ut Principis Balthasaris haereditatem Rex Catholicus adierit, eam profecto una secundas iniit nuptias, Serenissimae Infanti restitutam oportuit id enim patriis Hilpa- istae moribus, qui hac in re , ut octores Omnes consentiunt, a civili ture non a Cou abhorrent a sancitum est. Nam qui li-

besi sui novercam superinduxerit , is noti dolem modb, sed etiam Quae sup

riori matrimonio accepta retulit 3 quasco nomme haereditates adiit, Peris suis c 'si ex civili iure reddat necesi eli ' Quod Beneu i Ta it statutum videtur, qu

non uxori magis quam marito praesicri- 83 bit ut bonorum dominia liberis ex

L ruenti cumque mulier quae secundo

ubii bona diis ahere prohibetur, tum

ctiam vir eadem bona tueri servarenae. Od. potest ad alios quam rioris connub iliberos illa transmitte- Sit e . . adena sit ratio viri, quae u O- is , ac neutri liceat bona quae liberis ex ' superiore matrinionio natis ab alterius 'parentis morte mancipantur , alienare.

03 thid etiam maxime est dissimulata

hin quo Hispani de accessione Oxy

Possunt j cxcipeieci hoc videlicet dom

219쪽

inmutatum Arabantiae, O c. O7aligmentum nihil ad Regiliam Christianissimam pertineres cum uxori non debeatur, nil sit mariti si perstes cumque Regina Elisabeth ante decellerit quam ex Catholicus , non potet Regina Christianissima hanc dotis accessionem reposcere.

Sed hujusca inaniae facilis est, A expe VIM dita depulsio. Quod si enim verba quibus

concepta est ea clausula , ponderemus; si rerum personarum complexum quaeque circumstant omnia acrioribus oculis intueamur , nullus profecto huic subter stigio locus relinquetur. Sic igitur dotali instru nunt cautum fuit, ut ' loco doarii, quod in illia est usitatum D. Elisabethae in dotis augmentum usu Reon Hispanici summa 66666 nummum aureorum cum belle unius nummi, quae est pars tertia integrae do. iis, tribuatur. Quae quidem dotis acces si penes Elisabetham, ejus posteros, eo sue ad quos ab ea pertinebit haeredita. tis loco sutura est ut arbitratu suo qua ' testamento qua donatione, ut consuetudo Hispaniae seri, eam pecuniam possit perinde ut illi visum fuerit, distrahere. Ac nuptiis celcbratis certa erunt designanda praedia in quibus illa dotis accretio collocetur, eamque in usus suos eodem iure quo dotalem pecuniam convertat.

Ex quibus sane intelligimus eam d

220쪽

eto Reginae Christianissimae iura

accessitonem doarii vice in Galliis usurpati esse collatam utriusque adeo idem ius esse, eandem plane rationem , Mestectus omnino consimiles. Atqui doarium in Gallia penes liberos manet, Millius ratio ex nuptiarum die ducitur.

IX Quamobrem illa dotis accessio Elisabethae Reginae non fuit ea conditione promissa , dum esset mariti superstes, sed licet prior e vita discesserit , hoc quidquid est, non solum ad Reginam, verum etiam ad liberos ejus haereditario jure pertinere ne ipsi quidem Hispani negaverint. Praesertim cum Eliddotis augmentum ex moribus, Onsuetudine Hispaniarum fuerit constitutum , omnisque adeo res ad usum, stituta illius Regni sit omnino revocanda. rio autem uxori a marito ex nuptiarum causa donatum est, quodque arrhas vulgo appellant, uxori juxta,

liberi id mancipari leges Hispanicae

decernunt Ex quibus a quae est nu' ibis mero ν tituli 18 de publicis tabulis,dρηat aut scriptis parte . ejus donationis Or-Σ,, describit. Hoc praedio uxo- deta rem sic dono , ut cum ipsa, tum qui xorrh-- - nuptii suturi sunt liberi, id tamqRJM Gabia suum, proprium possideant. On ius quidem tendit lex Tauri quinquagesima prima, cum statuit quae sunt arriuirunt nomine donata , non utiquet