장음표시 사용
261쪽
redditur. Adeoque inepta gens erat, ut immensa voluptate claudio emisi, libertatem
conseruando tantum possideri non sentirent. eam autem virtute sua cuique non abhostibus donari Philippum Antiochus, Asia Europam consequitur. Quae, si verum volumus fateri , volupta e sua atque illecebris, victorem cepit nec immerito quis dixerit, Capuam Annibali Canna, Asiam Romanis Annibalem fuisse. Hinc arsenti cupiditas atque auri, quam cum Attiu haereditat qua- sijussu testatoris, Respublica accepit. Cujus
regnum pariter ac bona, cum ex testamen cerneret, in libidinem illius quoque auaritiam successit. Haec jam animorum erant ullaera: ea autem sola urbe. Respub. uertunt nam Annibalis lyn hi in corporibus haerebant. Jam, quod magis admi
reris, nulla pene gens aut par terrarum ex
pugnata fuit a Romanis aut subacta , ouae non ad perniciem victoris interitum Romanae majestatis aut integritatis aliquid con- erret Graeci disciplinas attulerunt, sed cum spariter ambitionem Asia delicias ingens, sed cum iis voluptates. Omnes simul, Opes maximas ac copias, sed auaritiam cum altis. Vt cum homines jam nihil posi en spoliati libertate sua exuti, vitia victorum,orbem victum vindicare atque Lisci voluisse videantur. Primus omnium Jugurtha, qui
262쪽
1 DAN IzLI HEINsrris esto Numantino Scipionem fuerat secutus, vafer ac versutus suis posse vitiis Romanum expugnari callide intellexit tanti
animi mercator, ut cum spem in ferro non haberet, auro fugam ab exercitu redimeret, Senatum vero donis ac muneribus in partes suas , ut venale mercimonium pertraheret.
Ita ille populus, qui ter lam Africam subegerat, unius Africani preci conductus est ut inceretur ille autem ordo, cujus dignitate Reipublicae majestas nitebatur, culuS humeris terrarum orbis incumbebat, nominis Romani immemor ac togae, bonum publicum, salutem ciuium, emptori paritervi hosti publico transcripsit. Eodem tempore ambitio erupit Gravis quippe plebi eo tempore nobilitas, nobilitati plebs invisa, de honore inter se ac dignitatibus certabant cum interim
deserta ac neglecta , quasi vacua possessio, unius qui plus posset dominationi imperio Respublica relinqueretur. Nam de libertate ne vacabat quidem cogitare. Hac commoditate usus primo Marius, homo ruri natus sed militiae inuictus, ingenti autem animo, ac ferro, quo valebat, Sullae competitor, ac post hos Oct auius Cinna, tandem a sarri Pompcius, ab externis hostibus, in patriam ac ciuitatis suae vires bellum exitium
Vertcre quisque urbi suae id quod Annibal futurus erat, nisi ictus csset. Nam ut prisci
263쪽
ORATIONE s. et Ietices, castra hostiumri muros, ita isti domina nox em armis in tradebam. Cinna consulatum Sylla, ct mox Caesar, Dictaturam Donec lacera Republica, exhausto ac defatigato, sicut scri quae confici u mutuo domantur, populo victae gente i quae vicerant, in manum ac potentiam Vnius concessere. In quo quamdiu aliquae virtutes crant, quales in Atro sto multae maximaeque crant, Principatus nomen, quod populare crat&in libertate a Senatu surpatum fuerat, cum jam ipsa interiret, seruitio praetexe batur Miser quoq; populus, non aliterquam pueris cum plorant aut de matre o itant, pupa aut sigillum traditur in manus , quo, cum domi soli relinquuntur , se oblect ent, nonnullas adhuc leges, tribunos, eo tempore habebat quorum jus quoque S potestas, per occultam defendendae libertatis simulationem, dominationi illo principe ac cessit Postquam vero omnia unius, unus ille omni tum flagitiorum atque illecebrarum seruus si e coepit, dulce illud omnibus, Roma- mo autem proprium ac suum, cujus conser- uandi causa Brutus Superbum populus DecemuHOS, Cinnam miles, fata ipsa ac imperii tortuna, Senones ecerat, dulce, inquam, illud quoque feris ipsis. acceptum libertatis nomen , unditus deletum atque extin-
um i , Quare, os quoque illud nomen,
264쪽
1 DANIELI HEINs II toties jam decantatum, quaecunque audiuistis hactenus, ex animo ut deleatis, Auditores, rogo. Nullos Scipiones, Fabios, Hmilios, nullos audietis jam Flaminios Aures alias adferte alias adferte mentes. Ad monstra jam deuenimus Tiberii Claudii, Nerones, in scenam producendi sunt. Non jam
consulem Romanum majestate, constantia ac grauitate plenum, in Senatu, de communi bono , deserendis legibus aut agris diuidundis, disserentem audietis. Non eundem.
Viistis domitisque gentibus , ouis fulgentem insignibus, in curru triumphali videbitis sedentem non ingentia bella , urbium euersiones, susos Reges peregrinos ac uersos audietis. Nullas audietis nisi de virtutibus victorias, nullos nisi de prouinciis: ciuibus triumphos. Non Lucretia insignem audietis necem quae vim pasta a Tarquinio de constuprata acie cadem viam animae ac libertati patefecit. Non illustre facinus Vir-
'inii, qui cum metus a Decemuirorum seruitute eiset, si iam ad Cloacinae, cum noli
posset jure ferro propere in libertatem vindicauic publicumque dominationis ac libidinis incendium, cruore virginis restinxit. Non Catonis generosam illam&sublimem audietis vocem qui cum adolescens admo dum in Syllae domo , trahi ciues ac torqueri cerneret , quare Illam nemo interficeret,
265쪽
quit, ita gladium ad liberandam patriam
non tradidisti Non ejusdem audietis mortem qui, cum recedentem, ac jam pene ex oculis sublatam Populi Romani libertatem, retinere ac sistere non posset, plenus sapienti qac instituti sui tenax, animam ii scera Fortunae fortiter in oculos conjecit. Nullos Cassio aut Bruto audietis qui libertatis subses .sorem, ac principatus candidatum, ante statuam Pompeii, iis patria conseruatoribus, tribus viginti vulneribus mactarunt. Euer- sam, conditam, sepultam, conclamatam liber- atem videbitis, cum ad delatores praemia bonorum cura Principum ad foeminas, foedissi in quaeque ad Principes transissent cum Senatus, non in leges, sed in verba Principis
juraret ipsi quoque Consules iquites, inseruitutem ruerent ac festinarent: cum nec
eo propemodum nec cogitatio jam est et libera: cum ipsi quoque gemitus lachrymae subscriberentur nihil pei in amicis , nihil cst et fidei nullum in amicis, nullum in propinquis solatium. Cum Seiani , Dolabellar, Pinarii, Satrii Secundi, reliquique perditi siti
mi, quemadmodum ad aram scelerati solent servi, undique confluerent in urbem, in ea
grasiarentur. Si quae essent animae illustres ut ex prisco illo sanguine oriundae, eas no I uercali
266쪽
1 DA Nir LI HEIN si ruercali odio in herba sitffocari extinguique videbitis. In ipso auditores, limine, in ipse Introitu omen pessimum habebitis Claudium Marcellum, unicam jam urbis spem libertatis, jam Augusti filium, jam generum, ostendi populo, mo eripi videbitis Liberos Agrippae, viri magni, destinatos regno successbres, fraude muliebri misere uerti. Nihil
cnim de Germanico nunc dico. Parentes ab exilio retractos accusari a liberis, matronas
honestissimas a prostitutis videbitis vrgeri leges scriptas, cum natura periissent intendiariajestatis crimen, cum jam ipsa nusquam esset aut sic siet usquam, non in Capitolio, terrestri Iouis domicilio, ac sede, sed in Caprearum lupanaribus, inter exoletoSd ignotas ante
voluptates jaceret. Videbitis adiri principc meterrarum , ubi ante quilibet aedilem timuis set, in foedissimo secessu abditum ubi Impe- Iator, ubi Pater patriae, ubi Ponti sex ubi denique Tribunus plebis cum Sacratis legibus latebat. Adeo ubi vindex libertatis ibi causa seruitutis , Dominus Impcrator erat. In hanc ganeam demersus in hoc lustrum, cum ab omni honcstate reces illa , bonis adhuc cminus exitium strucbat. Aulicas patriciasque ubique artes ioccultas videbitis insidias nihil liquid una, sincerum nihil, nihil sui simile aut unius formae ne dissimulationem quidem, quam praecipue dissimulant qui caetera
267쪽
ORATIONE 2 sabscondunt. vi candoris ac&sinceIltatis larua vitium inducant quae ita emit ac detegit, ita
docet ob oculos ubique ponit Tacitus, ut in animis atque in pectoribus vix iii Principum, eorumque cogitationes perlustrasse videatur. Nihil illum latuit aut fugit nihil est quod aut non callide obseruarit, aut non felicissime exprestetit. Res cum verbis, verba cer tant cum sententiis. Videbitis orationem se briam, sed splendidam ac maiestatis plenam: dictionibus constrici am, abundantem sensibus. Nunquam turget sed assurgit, nunquam jacet, sed aequaliter excellit, nunquam auras captat aut ineptias e schola vibrat, quod tum crat usitatum, sed oraculae tripode effundit. quae non aliter quam fulmen aliquod lectoris animum, praesertim in Republica versatum, amant ac percellunt. Nihil illo grauius, cona- pressius, prudentius, ac castigatius, nemoventatis simul ac iitutis stud olior Scelera designat, sed ut ea quiuis execretur artes docet ignotas fraudes, sed ut eas quilibet antelligat. pandit denique aperitque aulam,
ne quis parum gnarus rerum humanarum cucula leniatur. Dignus autor, quem cum
sceptris suis Reges Principesque commenda
tum habeant ac seruent, quorum sacra hysteria tam sedulo exponit dignus qui ab illis
ediscatur, quorum nutu terrae ac maria reguntur. Nam ut profanetur ab ineptis, non
268쪽
1 6 DANIELI HEINs IIcii metuendum : cum profanos, sibi inuolutus Labstrusus, alio releget Paucos in consilium admittit pauci sunt cum quibus contrahit hic autor pauci quibus ad interiora templi sui aditum concedit. Pauci, inquam,&q o aequis amauit Iupiter , aut ardens evexit ad aethera virtus. D s gentillotuere.
Causam quaelitis ratiam hanc Poeta vobis dabit. tenent media omnias tua. Quae sunt istae, inquietis sylva, Sententiae abruptae, circumductiones intercisae, dicendi Iatio ac vel Oa paucis usitata, Merepta Graecis aut a Graeco fonte cumjudicio detorta diligens Thucydidis scriptoris accurati, sed obscuri saepes concisi, more gentis ejus, imitatio sensus non in ore nati, sed in pectoris recessu , ex prosundo rerum humanarum cxperientiae visceribus deprompti. Quare, sicut generosi quidam qui tantum eruditos tolerant sessores , reliquos prae cipitant aut calcant, ita imperitos a se hici triuiales arce, relegat nam judicium requirit. Alexandrum hic Bucephalus admittit. Ad autorem ergo tantum, magno animo, alacritate, dili gentia, indust ria, ac studio discendi, nunc adeste, Auditores. Ipsi dissicultas addat animos ac salebrae. Annibalem, cum mediis in Alpibus caput inter nubes absconderet, nec
269쪽
prospicere a se pollet, utroque autem pede in
placie ac in nivibus, ubi nemo militum con-1iiteret, neque minus aut limeret aut lapsaretipie, praecessiis tamen .subinde haerenti- bus aut fessis porrex ille manum ferunt tan- ta laudis sit aestuabat atque ardebat, tantus eum ardor gloriae tenebat, ut Italiam inuades. ret. Nos ut editum doctrina templum honoris aedem teneamus, labor vllus absterrebit, ulla negligentia averte: Ecce praeeo manum vobis porrigo. In fronte atque in prima acie versibimur. Patentem, si vos viri
estis, sediffusum nacti sumus campum sere Regium autorem. In quo si quid inuolutum erit, explicabitur si quid eruendum ex antiquitate, eruetur: si quid applicandum ad hoc aeuum hos mores, applicabitur. Non santsemnia aut nugamenta hominum, aut Octarum fabulae, quas vobis explicabimus. Audi tis monita illustria, praecepta audietis, quae vos, ubi semel animis impressa fuerint, ex hoc, in quo nunc sedetis, loco, in Senatum in Curiam sequentur. In ea tempora incidistis, quae feliciora sunt sortasse, non sunt meliora. Nondum obiit Tiberius. adhuc vivit, adhuc regnat, adhuc habitat in aulis. Adhuc machinis iisdem probi quatiuntur, animantur improbi , Regna euertuntur ac Respublicae quodque nescio an ulla aetas viderit, pii adhuc Principes his artibus tolluntur. quo
270쪽
quoium capita o nefas i alii secanda locant, alii, scelesti quidam mancipes atque exsecrabiles, conducunt. Novari recentia exempla, duo Regna, Gallia Britanniaque, corum Reges nobis praebent quorum alter tonitru ab inseris missum vix e fugit alter, amor generis numani, jam in bello totus, totus in Remp. conuersus, quod maxime nos
tangit, in restituendis disciplinis literisque
totus, ab impuro ancone, sed dissimulatione perfida armato orbi crudelissime ereptus est. Quam dissimulationem, non ingenia judiciorum , non carnificum tormenta , non equuleus uncus , non diuturni cruciatus , non discerpta ac dilaniata viscera, non sanam a vis , non plumbum artubus infusum, inuenire producere in apertum pOtirit non aliter, quam si in venis terrae, aut in ipsis inferorum faucibus , e quibus monstrum lio prodierat, demersa ac sepulta veritas lateret dicro patria incendiarius, parricida matris, praeceptorum interfeci or, auripa, citharoedus, gladiator, o si icinaedorum&cloaca vies iis delici orum conscientia
amens , mendicauit mortem , nec inuenit
percussorem, Marius, Italiae vastator nihil amplius quam consularis, militem mactandi sui causa ad se missum, bla vultus reuerentia a se abegit. Ille verus Pater Patriae ac murus ; illa lenitatis, comitatis, liberalitatis