장음표시 사용
311쪽
ORATIONES. - 2 gyniunt non pauca, quae cum ideo quod singula eueniunt,ac quia leuia videri solent, negligantur, uniuersam trahunt aut euertunt quae
per imprudentiam conuersa, qualis esse coepit, velis nolis, ad posteritatem transit. Nihil ergo aliud effectum est a vobis, quam, ut es sent,inii sublatum vindicarent, quam, ut et sent, qui post obitum in coelo inter Deos immortales publica autoritate collocarent ut postremo, quod non leue in Republica ac libertate arcanum, Auditores, est, extarent, qui admisi, semel seruituti, contra libertatem a C communem omnium salutem, dignitateria ac autoritatem commodarent. Ex Politicorum,
nisi fallor, libris pridem didicistis, non in Populari tantum sedi Optimatum statu, pro aequalitate partium, ab iis quorum interest inprimis, vigilandum esse quae non dignitates modo nimias ac opes, sed nobilitatem, aliaque id genus, ac, si libere cum Aristoteledicendum est, virtutem quoque nimiam X-
cludit. Nam ut caetera vi Itute comparantur,
cuius opera facillime ab Optimatibus ad Regnum, ita specie virtutis quolibet, inprimis autem ad tyrannidem, facillime a Regia ope uenitur. Est enim animal mutabile homo,&, si sub virtutibus aut lateat ambitio aut fallansibi proximum ac maxime intentum Iam in Caesare, qua virtus, o Dii boni qui ac quantus vigor fuit animi, quis ardor, qua veloci N aS,
312쪽
,, o DA NIELI HAINs IItas, quae animi inuicti magnitudo, quanta iii dicendo ac scribendo vis ac copiaὶ ut sublimitatem ejus , omnium qua coelo continentur, igne quodam mentis proprio capacem, merito ac suo sibi jure scriptor maximus commemoret. Ad ingenii velocitatem, generis nobilitas ac splendor accedebat quam a Regibus ac Diis, ut persuasum omnibus volebat, immortalibus ducebat.Accedebat virtus militaris tanta, ut in libertate ad praescripta ac mandata aliena natus, magno tamen Alexandro Opponatur quae virtutis eminentia, ut iis, qui aequalitatem amant, maxime suspecta esse solet, ita, nisi legibus fraenetur, nunquam num
aliquem c multis, supra reliquos extollit nisi
ea lege ut caeteros euertat. Cujus causa varias
prudentes in Republica, inprimis Optimates,
machinas ac artes cum judicio excogitarunt. nam aut semel talibus honorem quenque, vel breuissime ac raro, legiones autem lina militarem, nisi cum scessitas id cogit, ac pro tempore, indulgent. Quibus ita bellus ille pusio ac nepos Veneris, cum minime id expediaret, annos aliquot est usus, ut a dignitate ad arma,ab armis ad imperium, de quo paulatim
cogitabat, perueniret illud vero, Auditoresi, obilissimi, ante omnia obseruant, Neque negligenter tales ad suprumam uehendos dignitatem, neque subito mouendos esse ne ad
dignitatem ac potentiam, quam ipsi detule
313쪽
O s. 2'rrunt, desperatio accedat, quam in manu amplius non habent. Sed dandam esse operam, ne qui per se, accellunt, talium assinitatem aut societatem C proceribus asstimant. Itaque hoc agunt potrus ac moliuntur, ut si unus plus in libertate possit, clam discordiis ac aemulationica re rorum exponatur. quo occulteri in fraudem suam sine caeterorum detrimento ruat, qui imperium in caeteros as eetat. Quae sit conania aboptimatibus neglecta sunt in ista, ut non connivisse cliqui, sed dormitast in Republica aut somniasse videantur nam saepe ad plures scpraecipuos, magistiatibus admissus est Tum, quod omnem superat stuporem, eos quoque qui vicissitudine aequalitatem
continebant dominationis, non ad tempus modo sed perpetuos, ut Dictaturam, Consulatum, ac Pontificatum,gessit. Iam qui sensim, qui paulatim, sed sine omni cura quae in istis adhiberi solet, ad suprema quaeque, ardentem
laudis ac ambitionis studio pertraxerant,mOmento amoueri posse existimarunt quasi spiritu unius hominis ac vita, non totius Reio contagione ac morbo, seruitus recepta niteretur ut qui aliquid sublime, aliquid fatale ac
diurnum hic non videt nihil praetem norantiam ostentet Accedebat rigor nimius Catonis , qui in faece Romuli, non in Platonis aut Chrysippi ciuisate, natum se oblitus, disciplinam ac seueritatem, quae non nisi silua ac m-- columi
314쪽
292 DAN iELI HEIN fricolumi Republica, de qua ante omnia tuna cogitandum erat, locum obtinere potest, animose nimis desendebat qui dum Regem,cualem Stoici depingunt, voluit animo ac versat, alium, qui serio hoc ageret, Respublica accepit. Accedebat Marci Tulli, qui inter partes fluctuabat, metus primo, mox incogitantia insignis qui vir maximus, ut optime quid esset ficiendum norat ac ubique OccInebat, ita minime omnium tueri inRepublica audebat. Qui, sublato Caesire, in locum eiusseruidum adolescentem , nec ambitiosum minus, quamuis monitus a Bruto, calide pro- ilexit donec primus, sed jam sero, quibus cmendandis par non esset deprehendit. Ac cedebat Consulis Metelli rigor qui , cum serum esset emendare quod neglectum erat, desperatione insuper audentem omnia armauit. Accedebat auaritia Emilii a Curionis qui cum nullum mi ex ambitione aliena cen-1um inueniret jus non modo ciuitatis endidit Tribunus, sedi juris speciem, repulsus
intercessione, Caesari ac bello dedit. Accedebant mores iuriatis jam corrupti, accedebatd eruitutis amo qui post Sullae dominationem altiores quam pro libertatis speradices jam agebat. Accedebat popularis Marii in ciuitate factio, atque ejus indulgentia cor-πupta plebes qua aduersius Optimates callide abusus caesar,ipsum quoque militem aduersus
315쪽
ORATIONES. etsi uersus istos occupati it cujus ope ac fauore caetera inuasit Vrjana non Tarquiritus ex ciuitate simplici mouendus, sed aut plurima mutandi, aut serendus esset, qui plus caeteris auderet. Accedebant opes Crasti, nimia
Pompeii dignitas ac fauor popularis, S ex his discordia ad bellum. quibus nanibus
vaferrime is lebat a cujus maxime intererat ut selus imperaret. Quem cum cura a que ex fide, autor eruditionis , si quis exactissimae descripsit cujus Principes, anti
quitatis verum penu ac scientiarum omnium Pandectas, metito inscribas. Qui sic verba Ieblis, res accommodauit verbis, ut proprietate dictionis optime exprima quod docet, ea vero solus doceat, quae caeteri vix tangunt. Ritus spargunt alii hic fundit. Abdita Romanae reii occulta vix ostendimi. quae non tam ad delectationem quam ad ubertatem ingetit Tranquillus , ac propemodum inculcat Agite, dc si viri estis,ines, sem hinc foecundam reportate. Illud admo nendi estis, ut, si quando maxima Occm-runt in Republica mutationes, quaς vel causam proximam occultant vel non promunt, ut , cum negligentiam in istis ac torporen . Populi Romani, desin seruitute patientiam plane obstupendam, cum crudelitatem, cum sagitia, cum scelera, cum fraudes Principumi geti , exhon ex positu astrorum, vel con-
316쪽
1 ANIAE Lara H EIN MI Ijunctione planetarum, aut inepta atque incerta nescio qua terra reuolutione, sed a prima accersatis causa. Quae ut nunquam frustra, nunquam male ita saepius occulte actum maxime prudenter agit cum nec semper ea causa sua quas arbitramur, neque quicquam tamen ne ea fiat, a qua caeterae reguntur. Illud quoque moneo : ne cum Tranquillum hunc legetis, qui comm une cum lutarcho omnium scriptorum maximo hoc habet, ut minuta quaeque cum tilitate publica ac fructu persequatur, in cinctura Caesitas, aut toga, aut incessu haereatis. Quod ne faciatis, tanquam dux in fronte agminis ubique antecedam. Voce raro, ac tres intelligatis res, Ut sum atque experientiam paretis , magistratuum postremo, legum ac rogationum, quarum meminit, origines ac sontes, ceremonias ac ritus,
quicquid denique antiquitatem spectat, ita
explicabimus, ni salior, ut, quae ad ciuilem pertinent prudentiam , ex hoc quoque hauriatis quae quo magis in scriptore nostro latet co diligentius, ut boni venatores solent . per vestigia latentem persequemur. Quicquid usquam est Musarum, ad isti inum istos aut ad triuium releget, qui in Principe Romano, in terrarum Domino, in Caesare postremo, nihil praeter voces aliquot ac syllabas rimari didicerunt Longisime diuisum,
317쪽
ORATIONES. 29sne quis erret, cum Grammaticis imperium
habemus. o. quo quisque latius extendi , eo partes tibi demandatas melius tuetur. Non sunt leuia quae perci actamus, Auditores. De imperio Romano , de conuersione Reipublicae qua orbi imperauit, atque illius causis, judices sedemus, atque in Tacito jam pridem sedimus. Quibus grauiora ne Conscripti quidem in Senatum Patres,
aut ex ebore curuli consules pronunciarunt. Illud agite, animae praeclaiae, ac communibus jam rebus destinatae, ad consilia, ad artes, ad virtutem militarem ac ciuilem, ad excelsum , quem hic describemus, animi ascendite vigorem Ea intuemini ac penetrate QRae vos disciplinae, ad Rempublicam, ad dignitates, ad honores, qui in terris maximi habentur, sine artibus ac fraudibus deducent quibus sceptra quoque, supremum generis humani culmen, Regia Majestas, se tuetur. Cui rei operam ac cu ram, pro tenuitate ac captu meo, vobis Auditores, spondeo, addico.
318쪽
te prolapsi Graearum literarum studiis, se ad ea a hortatio. Habita cum Politices Professor reatus,Gracarum literarum νο ionem c siega traderet, e libelrum Seneca, cui ritulus IH ροιο- clynthosis sa Ludus in claudium, interpreram-rm tist.
ORAT io XIX. P. II irantia. Illius disciplinae, Eruditi Audatores, quae in Reipublicae tractandae ac constituendae ratione versatur, cujus nobis ex decret, auctoritate publica aliquamdiu an incubuit Professio ac porro incumbit, tum temporis nonnulla dicam, cuin, quod nobis est propositum, ex veteri scripto- Ie aliquo, omnes antiquorum, vel quae maxinae ab omnibus probantur, Respublicas, ea-xumque formas, ritus , leges , instituta ac
consuetudii es exponam. Interea, ne pror
sis nihil aut omnino aliud agamus, hic liberulus, ut sei tuus, itari ab homine ciuilis dis
plinae peritissimo in Principem terrarum , de corruptissimo ac maxime afflicto Populi Romani statu ac conditiones, libertate maxima conscriptus , ad tempus nobis aliquod in manibus versabitur. Ac mihi qui-ciem saepe de Proseisione mea cogitanti mirum hoc videri selet, Auditores , eo nosanetustiarum hic redactos esse, ut ne unus quidem ex Romanis scriptor extet, qui, Vt
apud Graecos Aristotele Plato, disciplinae hujus
319쪽
busus leges ac praecepta obiter complexussit. Nam e celeberrimis doctissimisque Marci
Tullii, qui de Republica inscripti crant, libris, nihil praeter ossa, nihil praeter ruta, ut loquuntur veteres, ac caesa, quae tum apia Au rus fuatim tum nonnullos alios leguntlir, nihil praeter aliquot putamina , amitto nucleo, habemus. Ac optandum sane fuerat, inuictos illos Romuli nepotes, quorum gramuitate, moderatione animi, prudentiaque, eo res deducta est, ut ciuitatem, quam angustam minimamque initio acceperant , non moenibus ac muris, sed immenso tandem coeli
ambitu hic circumscripserint, aliquam illius
disciplinae, cui hunc progressum debent, con sequendae, viam nobis aut compei dium de Nam ut in principio Rhetoricorum vir minus , imo numen quoddam bis quaedam major sapientia notauit Aristote les, quicquid fit aut temere, aut propter habitum ex consuetudine, ad artem iraecepta commode reduci potest. Sed videlicet ingentes illae antianae , quemadmodum in
actione, qui est hujus disciplinae finis, uniuersam vitam, ita in deluaeandis ac comme morandis actionibus , ingenium ac vi am consumpserunt. Huae cum singulae, quod-
fieri consueuit , diligenter ab historicis recenseantur, uniuersum ex his aliquid statuere ac doceres, illius facultatis est ac artis,
320쪽
108 DANIELI HEIN sis quam Civilem, aut, quod nomen ciuitate, Romuli donatum est, Politicen vocamus.
Sed de hac, ejusque dignitate, grauitate ac praestantia, quemadmodum jam dixi , suo
tempore , Vt spero , copiosus dicturi sumus. Nunc, priusquam ad hunc Senecae libellum veniamus , permittite ut dolorem meum, quem ex literarum, ac praecipue earum qua humanitatis dicuntur nomine, interitu ac quasi internecione quadam quotidie concipio, ex hoc loco , ex quo aliquot iam annos singulari vestro cum fauore ac studi , scriptores Graecos sum interpretatus, verbis, Praeclari juvenes , paucissimis exponam. Extat apud Comicum Latinum, meo animo sententiaque elegantiarum omnium parentem , cujusdam Parasiti dictum Iepidissimum, quo in senem a se modis ac exemplis omnibus exagitatum, festiuissime alludit,
Exegiιin Chremeti qui res ut commodum ire, iam e u es. Liceat mihi in re seria ac graui, iamraximo moerore meo, idem apud vos nunc usurpare,
Exequias literis quibm es commodum ire, jam rempumest, Causam hujus rei si sottasse ex me scire vultis verbo vobis respondebo : Graecarum literarum, mihi credite, contemptus est. Nam