장음표시 사용
561쪽
Magnifice, Amplissimi ClarissimiqueViri, po-
tillimum ego ad dicendum vocatus sum, quia potissimum lugeo ut eodem tempore nec male de secundia nostra, nec bene de dolore judicare videamini. Qui si nondum ha- es enus remisit, nec a tempore solatium accepit metuo ne ibi desit nobis bi prodesse poterat, cum dedecore nostro pietatem
fateatur suam. Verum enimvero, cum Omnium dolere sit , dicere unius , danda erit opera , Ut quod nobis cum omnibus commune est , leniter feramusci quod peculiariter incumbit , ea qua par est animi constantia agamus. Quemadmodum enim in Republica si mori Principem contingat, multi lugent haeredit item pauci sibi vindicant cita magnorum hominum virtutes post obitum commemorat Oratori reliquis dolorem relinquit. QiSod si quenquam mortalum, multo manis nos decet ne hanc terram, in qua natus cst homo sanetillimus, inauspicato lucti foedemus cum in ea tot sortissimi si1-
persint viri, qui sanguinem facilius, cum opus est, quam lachrynias effundunt. A cujus potissimum laudibus, ut Aspasia illa Socratica,
inchoandum nobis putamus. Virorum enim nobilissimorum maiores cum sint plures, Omnium autem Vna nascentes quae excepitri morientes condidit dici de omnibus non
potest, nisi de una dicamus cum plurimi
562쪽
DANIELIS ZINs IIunius hujus,5 haec una sit plurimorum. Sicut itaque heroum suorum initium a Jove deducunt poetae, ita nos a te Regina insularum Batauia cujus terra non tam orbis uniuersi pars est qua in in ago. Nam quemadmodum hoc omne quod colitur, mari Oceanus includit ita ciues tui mari cinguntur atque ambiuntur undique ut tam a natura libertati destinati esse videantur, quam ab animo.
ger, nec ingratus neq; sterilis. qui cum frugum fertilitate vicinis ilibusdam, fructuum vero cedat plurimi. his ipsis plus abundat omnibus neque amari disii calici impetrat quod
terra negat. Vina quae nusquam educant, ubique bibunt: linum non colunt, pestant: terrum non fodiunt, cudunt. Jam gentem spectes , bla haec est, quam in bello ne hostis quidem numerat, sed aestimat Cujus
prope unius virtutem Romani loquuntur: qui, cum subsidium, successus , ictorias, triumphos mutuatia virtute corum essent, Jaudem iis solam reddiderunt. Eant certe ad Lunam Arcadus, a Cecrope originem dedi cant Attici, ut in cadem terra natos sese glo- Iientur in qua vixerunt Batavos quoque a
Gigantibus fabulos deduxit antiquitas ,
superiorum aetatum fabulae jec creduntur tamen. Non enim referre putant, quantus
sit qui vincit neque corporis magnitudinem sibi vindicant , sed animi Vix nati, nubibus
563쪽
quid denique inferre mortem potest, aut a
cellunt aut neutieunt Mare non tam acco
lunt quam incolunt: qui de olim nauigabant
Optime, aut natabant nec referre putat Tacitus, brachiis an remis uterentur. Ita ut Britanni quorum in mari clas'em expectabant, rum corpora viderent: cumque adversus naues in se ructi essent, cum hominibus pu- narent. Stantes pro moenibus aliquis interficit, nemo vincit neque urbes suas cuiquam relinquunt, sed sepulchra Vitam post libertatem nemo amat Nihil iis deest quo abundat hostis: eas quippe veras arbitrantur opes, non quas preci sed quas virtute emerunt. Bello nec irritant quenquam Vltro , neque metuunt: cumque gentes alia vel dis icilius vel melius, in terra sua vivant, nulla lubentius hac moritur. Hoc coelum cum haustisset Doula, hunc acrem, alienus esse a libertate non potuit qui in ea natus erat Ideoque cum majorem nusquam virtutis esse segetem quam in terra ac videret doluit negle in utri potius in ea literarum quam contemptum.
In prima itaque incude studiorum possitus
cum ficillim eis spem amicorum praeuerteret ac vota sua, relicta matre Batauia in Galliam se contulit. Nam ut plantae si transferantur, selicius nonnunquam crescunt: ita ingenia
564쪽
f. 2 DANIELIS HEIN si inia diuina cum aliquo plei unque fluctu patriam relinquunt. Cumque eadem vii tutis sit ratio Iaae flamma surgentis , ut latere diu non possit facilius amicos inuenit quam doctores quibus praeiret, quam quos seque'
retur non eruditionem tantum consecutus
est, se iri famam.Vigebat ea tempestate magnis Gallia clarissimisque viris, quorum nunc in albo aeternitatis nomina leguntur. Qiu Turnebo enim, quis Auratos, Passeratio signorat aut Lambinos Neque adhuc Mus rum coloniam transtulerat huc Dous i ut haberet domi quod foris sequebatur. Nemo ingenii Sc eruditionis principem caligertim, praeterquam in Gallia, tum silutabat. Nemo humanitatis totius politissimum vindice n
Justum ipsum praeterquam Grudiis adi
bat. Verum enimvero, quem admodum Lycurgus leges suas prius didicit quam tulit,
Solon cum omnibus vixit, ut Atlaenis prod- csset cita tum temporis ea sibi comparauit Doufi, quibus hodie ad existimationis culmen haec Academia peruenit. Ea aetate autem cum facilius nihil esset quam naturam sequi, quamuis Lantiquitatem totam li-storiam accurate euoluisset, lubentius tamen eo modo loquebatur, quo Homerus, Orpheus, Dodona,& Apollo, iracula jam Olim loquebantur. Meminerat enim indolis diuinae adolescςns tamaraturae quam sapien-
565쪽
tiae hanc vocem esse. Quae hoc cultu placuit piimum de admissa est quia caeteri non tam docere melius quam facunde minus scribere videntur. Hanc patriae ne inuideret diutius, mature sibi redeundum judicauit: neque alii scientiam imputare suam voluit
quam cui hicem debebat. Quoniam autem solo fere ocio ea studia aluntur, quae nec lucrum affectant chonores contemnunt, hibenter ab hominibus secedunt , qui nec mores eorum probant,in diuersam viam sequuntur sapientissimus vir in templumbonae mentis se abdidit. Aod neque in urbibus erigitur, quae ambitione flagrant, nec in foro, quod reorum profanatur sordibus ac lachrymis, sed in locis innocentibus ac puris, in secretis naturae ubi facilius ipsam sapientiam inuenias quam hominem. In his penetralibus ab Egeria olim Numa, Lycurgus ab Apolline, Minos aJove Meles agoras a Nymphis, Pindarus a Pane Hesiodus a Musis, sapientiam hauserunt quam quia procul ab
hominibus assecuti erant, Dii immortalibus haud frustra asscribebant. Quia autem neminem plerunq; sortis sua poenitet, nisi qui peccare votis jam didicit, quae selicitate uacrescunt , neque finem inueniunt, nisi successii interdum carent prius ex his locis ereptus Dousa est quam abiit, vocatus est quam discessit. Cum enim nobilissimus esset, latere
566쪽
s DANI 2LI HEIN SI Inon potuit cum patriae addictissimus, non debebat. Exardebant quotidie bella ciuilia, gliscebat Hispanorum furor , qui nondum didiceiant, genti huic libertatem non prius extorqueri quam vitam impetrari autem armis ab iis nihil posse, quibus distacilius est
s uire quam mori. securitate ergo sua, a tranquillitate illa, i agris, eodem tempore S urbemi obsidionem ingressus est, de qui ne ciuilem quidem magi Catum hactelius admiserat, militibus tum imperauit. Ex altera instabat hostis superbissimus, qui haec
tecta, has aras, hos focos, quos aeternitati Musarum ii seruabant, ammis atque inceladiojam destinabat. Ex altera, rerum Omnium penuria , ipso crudelior hoste , nisi ab hoc esset cujus occasione non simpliciter usus, paulatim Aepebat, cuniculosque suosa moenibus ad animos vertebat. Vt non tam crudelitate periculum jam esset, quam a clementia cum dux hostium suauissimo ariete Doli a nosti oppugnaret fidem, venia, blandiciis, muneribus. Quibus armis neque ladii interdum pares sunt, neque muri facillime enim serrum retunditur ab auro, λ
piusque delinitur virtus quam frangitur. Ii dem machinis ciues mox aliquot adortus, maximam jam stragem sine caede dederat: cum nec amplius hostes suos urbs agnoscet et, si ab amicis cum timeret. Solusimere ille
567쪽
in obsessa urbe liber, nunqtiam cessabat, qu in aut ageret scribenda, aut quae egisset scriberet intentatam solus vim vincebat, nec ab Occulta vincebatur quae omnia aeternis cr-sibus posteritati commendabat. Neque prius pedem Lugduno extulit, quam .patriam suam, de in ea hanc urbem, bis vindicasset armis ab hostibus, scriptis ab obliuiones simulque eidem, quod rarissimum est, libertatem conseruaret, de immortalitatem conferret. QAo id consecutus est, ut qui ante ab obiblia urbe hos em ejecerat , in candera mox vindicatam Musas suas comiter admi teret: dc qui belli tempestate imperasset militi, pace restituta his ipsis praeesset. Qibae gloria ad summum usque vita terminum D OU- sim secuta st. Ex hoc tempore, diuino studio , cui diu animum intenderat, Vti, non frui S qua voluptati nata plurimi nugantur, virtuti consecrare coepit Patriae Annales versibus conscribere aggressus est. Sciebat, ex hoc fonte omnes olim sapientia manasteri uos neminem poesin olim coluisse , nisi
Vt doceret. Omnem interim scientiam, argumenti dignitate augeri, eruditione exquisita absolui. Sicut autein filiam pulcherrimam frustra habuit, qui eam male locauit: ita artem frustra quantiis excellentem colit, qui sub elum ea dignum non ele rit.Non de huius aeui hominibus jam loqucit, qui clam feli
568쪽
s 6 DANIELI HEIN s II fclici si inae rem gerunt, in sensus delicatos verborum strepitum inanem, pocsin totam,cjeetam regno veteri detrudunt sed de antiqua illa, quae pulcherrimarum artium comitata agmine , suauiter docebat cujus exemplar Homerus, alumnus est Plato qui pocias ubique imitatur, non ubique laudat: quasi in urbe sua ferre eos non posset, quos in animo gerebat Sicut ergo liberi arrogantes qui parentes dissilentur, a vultu arguuntur: ita magnus Plato, quamuis Socratem sectetur, Homerum alibi releget, ubique patrem tamen refert. Explora omnia, vide singula, exclamabis, Sic oculos, sic ille manus. Infinita enim sunt quae pocitam absoluant, cum modulatio vix inchoare possit quana olim homines miserrimi docebant , nunc poeta discunt tantum ut si quis in pulchra muliere, nihil praeter tunicam, aut folium in
arbore, aut pampinum in V le amet. Bonus
itaque polita esse noluit, nisi ciuis talis citet historicus. Videbat, majores suos , viros nobilissimos eorum quae praeclare gesterant, virtutem quidem sibi, laudem autem aliis debere quiri parce imaligne meminisse poterant posteriores autem, paruam veritatis attulisse curam, eruditionis nullam. Multa itaque a tenebris S ab obliuione interceptacit plura ab inuidia. Parum auic a inter-
cne, si posteritatem si cetos, imbellis an igno-
569쪽
ORATIONES. Vtus sis ignauus vixeris an habearis. Si qui ad-lluc hiperessent, hi non homines jam loquc bantur sed monstra. Regnum hoc Gigantes ana inuaserant, deterrae filiis deducebaturi obilitas. Quos omnes veritatis sui in ex hoc coelo dejecit primusque pocita contulit, ut falsa refutaret, non ut scriberet primu Sexemplo suo docuit, non minus sine mendacio poema esse posse , quam vinum suae faece aut coelum sine nube . Hos Annales ergo eleganti carmine absolitit quos eosdem diligenti studio ac pari veritatis cura , partim ipse, partim summa eruditionis adolescens filius , ejusdem nominis ingentiq; consors , soluto pertexuit filo. Ita historiae leges, cum hoc ageret, seruauit cum potitari vellet, non transgressus est Abeant ergo homines maligni , qui cum poetam fui illa dicunt , caetera dissimulant hic aut ignorant. Atque haec quidem posteris Caeterum tempus Reipublic dedit. In qua ita segessit, ut praeclaram legum scientiam, non tam ut male admissa damnaret, quam ne com mitteret, didicisse videretur in culpatus ipse potius viveret, quam alterum probaret. Vir bonus esse, quam patronus aut judex male bat. Nos quod postremum est , justitiam quoque artem iacimus qui eodem tempOre in curia diserti improbi in vita sumus. Ad quam ille non tam factus quam natu erat. Leges
570쪽
Leges seruare' iam ediscere malebat. Solam integritatem non e libris sed a natura habuit catera contemplari, solam hanc anere lebat. Eo interim miserrimos dicebat qui tam sollicite ocium suum virtuti impendunt, Vt ne vacare quidem probitati possint. Hi sunt qui cum fastu ambulant, qui in mores inquirunt, qui de vita judicant in omnibus desiderant quod nunquam habent. Sicut autem aegri qui medicos incque latcr consulunt ac audiunt nec remedium adhibent, nunquam conualescunt ita qui virtutem profi
tentur tantum, ea carent. Et ut incertamine
non tam sortissimo defertur palma, quam vici ori sic in vita, nisi qui probe as it probus elle desinit. Nam Lin lucta. Vare,otcst Hercules, Min palaestra dormire Milo, de in urbe ociosus esse Aris fides. Merito itaque in virtutis functione, non in ipsa, felicitatem locarunt sipientes quia multis gradibus a fine nostro abest scientia. Quare
qui nihil pulchrius, quam leges scire, arbiatratur, non probus est. Sedit in cadem medicina, nihil facilius, quam helleborum, aut me cognoscere aut vinum, aut quicquid valetudini conducit probe autem miscere, recte adhibere, artis consummatio est ita facilius est, scire quid sit si justii in , quam esse;
Virtutis tenere praecepta, quam sequi. Et si