Danielis Heinsii orationvm

651쪽

DIssERTATIONES. 629tas, quam illi tribuunt interpretes. Eorum

autem omnium nihil hic quisquam inueniet. Quippe uictio est comptior quam proca stitate Aristotelis minime ost se, sed potius sophistica a quo alieni illaui sunt fani scriptores. Nam quemadmodum illi qui tum

temporis vivebant .scribebant accurate, tanquam scopulos cautes, Voce ἄπη χαιω- νύαι, vetustate obsoletas fugiebant , ita non necesse fuit, ut sophisticas vitarent, quae tum puritatem faeculi nondum inquinarant. Adde, quod locutiones minii S accuratae, vnec constrictae cum in tanta breuitate describendi res multas , saepe luxuriet oratio. Tanta vero est perspicuitas, ut nihil ad intelligendum opus sit illa γυμνας κάρρα , quam. Simplicius requirit in lectore , Aristotelis αγχουνοια, cum ab homine imperito prope posse suit capi singula. Ne dicam verba usitata δίvulo aria, aut aevo Aristotelis vix su confirmata ina alia multa afferri exempla possent, nisii satis eis et indicasse. Tamen ut studia alio rum acuamus, ipsim opusculi praefationem videbimuS.

torico more cumulata ac contorta periodus: quae ut in ambitum excresceret majorem,

652쪽

ό3 DANIELI HEINs IIuit. Lod mirabitur aut etiam ridebit, qui destricto Aristotelis dicendi charaetere cogitabit. lailosephus autem statim ex qua ossicina prodeat videbit eorum nempe, qui quod Plato etiam quae ad naturam referenda

quo respeximus in Peplo nostro cum de Aristotele cecinimus. Γῆς ου τῆς et σης η Μακεπς, ii.

Sicut ergo duas definitiones posuit, Peripateticam alteram, alteram Platonicam aut Pythagoricam, qui alia e Platone alia ex Aristotele desumpsit ita nunc cum Θειον Διμόνιον b,ἐκ philosophiam vocat, ad autores ejus allusisse videtur: plane sophistico acumi-iae. Nisi quod illud αακιζδηλουρον. Nam cum Θωιν primo loco posuisset, addit δα μό-ον οντ Nς quod minus est quam prius, cum imajus quid expectaretur tum quia 'ον et, no

tat plus esse id quod sequitur quam quod praecessit. At luis ignorat longe minus clie

653쪽

terii caput eius extulit. Illud vero plane redundans est Mineptum quod sequitur: νιον Δεινον Ηρον it 8sso di . Qqis ab Aristotele unquam expectaret, Vt ρανιον sm Vocare P ε ρανον &, quod stultum est plane ac ridiculum , in eadem rursus periodo, ράνιον U ον diceret Qui haec talia non videt, sub lentissimis maxillis edit, verum volumus fateri, plane est indignus, qui tria unquain commata in Aristotele legerit. νιι, plane sophistica, aut declamatoria quae magis locum habet in Ovidii carmine , qui idem plane dixit, sed sine vitio Sic petitur coelum non ut serat Ossan O- Summa que Peliacm sidera tangat apex. Deinde illa. νῆν ψυἡ φιλιο piας λαίς-Cο εγερρογαν νοῦν, i Θεια ζυ ἱοαααῖ mi μυλα oουσα , qui non statim odoratur unde sint desumpta, nunquam Pythagoricos recentiores inspexit, qui ad nauseam usque haeci id genus alia inculcant, mis . υ ς

Iamblichi Protreptico , Hierocles aliis, passim occuriunt.

654쪽

DANIELI HEIN SI IPrimo, τῶν πιαι --τη maluisset Aristoteles.sed quis αιοι ς φιλοίοφίαι vocare potest disciplinarum scientiam, etiam ἐμήλια φιλοίο-ς quid non ξ dicere audebit. Haec imbelli sophistarum generi sunt relinquenda. Rlios profecto artus alia membra magni viri

oratio habet. O ρυ τ' O αν , οἱ Nυωαοῦ, οι το Κωρυα ον- ον Haec periodus quae praecedit, εο γε Θ , 1 ορους καλι , plane ad aetionem facta videntur , neque aliud requirunt, manum rhetorti quae 9thmumsequatur. quod propositum, si Diis placet, Aristoteli fuit, qui nihil Cito κδικῶς πανηγυρικως, sed Potius

p κῖκω λιακῖ κῆ omnia scripsit. Neque est dubium, quin illi, quorum hic meminit, diu post Aristotelemi scripserint .vixe -

1int fuerunt enim honmines nugaces, 'uine nihil agerent , hoc modo ocium suum quia ferre non poterant, ulcisci voluerunt. Ibi autem vere, si Musis placet, Aristotelem agnoscis , τἀτο 3 - ΣουO, P, τοα εοιῆι των me τἰονων νιι κοσμου 'οσμωριε, μν. Neque minus in eo quod praecessit, ε ια τε πνες ηδε πατιι, i VO, μαθέες

655쪽

DIssERTATIONE s. 633historiam diligenter persequi, aut, Vt vertit Budaeus , accurata dictione describere. Postrema vero ita est lataguida ac frigida , venilii magis. IIρεσαν πιμπιγε - πι, ηγμονωνιν, , - ρ των μεγιμ με Γινα , φιλοίο-Lραις δεξιου του γ ωους Quam enim dignum est Aristotele monere Alexandrum, αρ ους τῆ φιλοίοφ ο , longe alio sensu quam eruditi viri suspicantur quo nemo ficile apud antiquissimos reperiat scriptores Deinde Ab της γλοοφίας, pro ipsa, quam est dignum castari seuera Aristotelis oratione, qui vix Philosophiae meminit, cum

eam commendat Quare manum tollo ,

num si addidero. Duo agit autor in Praesatione primo tam χυλ ίως philosophiam audat, quam diuinus vir Gως eo de quo egimus loco. Secundo Rege in primis dis nam este accuratam philosophiae cognitio-tem ait: idque illis quae jam adduximus verbis. An autem hoc ita dignum putant Aristoteles, ut ne dici quidem potuerit ab alio 3 Quid si contra Alexandro Aristoteles per

ii tali, indignum rege nimium philosophiae

esse studuim imo sitis esse , si philosophis

utatur cum praesertim hic de Naturalip tisanaum agatur. Quodvi in oratione Quinquennali, quam nos primi edidimus, The

656쪽

di , qui philosophis tradiderat imperium.

Conferantur haec cum illis Eum autem locum ex Politicis Acroamaticis illius, aut exsibro quem de Regno scripserat , depromptum arbitramur. In quibus multa liberius, quae alibi celabat, homo vere vaser τοῖς βααλευ ιν ιιιλ- natus, ut a Luciano describitur. Intelligebat enim,perpetuo futurum sese Regi suo admirationi, si non prorsus intelligeret cluae miraretur. Compone cum his, sit videtur , diuinam Iaude omni majorem Metaphysicorum praefationem. VcIumpudet diutius his immorari. Refutatis aliorum opinionibus, restatve ipsi aliquid ponamus: quod priusquam faciamus, illud est notandum, Tres suisse causas antiquis philosophis, cur aliquod Aristotelis scriptum in dubium vocarent. Vna ex iis erat , quod ejusdem nominis cum Aristotele alii fuissent odio enim quidam volunt quorum scripta saepe stillio huic Aristoteli asscripta fuisse idem Ocent. Secunda, quod plurima hononyma scripta es sent edita cum discipuli illius Eudemus, Phanias , de Theophrastus, studio Garnis

latione

657쪽

Drs stRTAT 1oMrs. 63slatione praeceptoris sui, pitui in inscriptione eadem cum Aristotele darent: quae ipsa Aristoteli alicripta a nonnullis sunt. Tertia, quam nos addimus, est , homonymia ejus ad quem scribitur: siquidem plures Alexandri praeter Macedonem illum fue

runt : ideoque scriptum aliquod quod A

ristotelis non esset , asscribi tamen ei potuit. Quarta est, quod Ptolomaeum Philadelphum , studiosum admodum Aristotelis fuisse sitis constat hoc autem studio

Regis, multos excitatos ea tempestate, ut

quae ipsi scripsiss)nt, sub Philosophi nomi

ne Regi offerrent. Quamquam ad aetatem illam nunquam referre hoc scriptum ausim. Lon re enim recentius videtur. 4si certum est. Vnum ergo ex histribus restare videtur: Scilicet aut Alexandri nomen perperam ad

jectum esse, quod in exemplaribus nonnullis hodieque omittitur, ut jam ante docti monuerunt: occasione ista in praefationem simul irrepsisse. Aut hunc Alexandium cognominem superiori fuisseri aut postremo, Alexandri nomen ab autore additum fui illa vi facilius sub nomine Aristotelis admitteretur. Aod mangonium familiare admodum phistis semper fuit. Idem certe in Rhetoricis ad Alexandrum , factum vi detur. Aem librum nem o tam est imperitus

658쪽

DANIELI HEINs II ritus qui Macedonis aetate sciiptum persu dere aliis, aut sibi, postat Multo minus, γν αον ἔταπος εινα το τεκνιον Neque tamen crat, cur hoc nomen aut hic sucus tantum apud eruditos posset , ut diuinum etiam Muret ingenium mouere debuerit. Ego autem ex histribus, primum esse omnino erum arbitror : perperam nimirum Alexandri nomen esse adjectum, quia aliquid scripsisse ad Alexandrum olim Aristotelem plerique credidissent. Ipsum vero autorem, tu Romanis, vel Aηgusti tempore, vel infra , scripsisse existimo siue is Nicolauet Damascenus, siue alius quicunque fuerit. qui prosecto non tam Peripateticum aut Platonicum,quam Electicum hic egit. Quin, ut plane dicam quod sentio , ne Praefationem quidem ejusdem esse autoris judico cum reliquis. Et fortassis Apuleii est antr-quior. Quid enim Hannon potuit mutatis paulum verbis, aut omissis aut additis, ab

aliquo appingi, qui acribere Aristoteli libellum γolvit

659쪽

DIDsERT ATIONES. Ad Librum Aristoteli Politicorum ii Praefatio, seu I sisertatio, post rationem habita: in qua de aliis quoque Philosophisiriptis.

Apienter cum primi. grauissime ab Ari- stotele, libro de Morali disciplina decimo, capite octavo, dictum est, Si mens homi nis, cum reliquo collata homine , diuina II, etiam qua ex ejus praescripto vita instituitur, si cum reliqua conferatur hominis vita erit diuina Vitam autem quae secundum mentem est , cum Pythagora, Pythagoricis, Platone item in Phaedone, omnibus Platonicis, eam esse voluit, quae in contemplatione rerum coelestium persectione sui consistit. De solius est contemplari semper hominis in hoc versari, ut quam Ioxime ad Deum contemplando accedat. Ac

propterea, quod ibidem docet Philosophus,

Contemplatio, ut hominem cum Deo conjungri, ita a non homine quam maxime distinguit. Porro, cum in homine spectent duo, solus Deus simplex sitri non compositus, necesse est, quod ab eodem diuinitus Sicitur, ἀέγω πιυιατ ανγωχαν, hoc est, vili mano more gerat se homori quatenus id partis alterius requirit necessitas. Qu9d cum saepe tradidissent duo sapientia lumina, Aristoteles QPlato, terque eas quoque disciplipas quae ab a ae nomen nabent, ilia gentea

660쪽

638 D AN DE VIAE H g Im sargenter pertractauit quam philosophiam, τίλα, τα ινλωπινα seu quae de humanis agit rebus, decimo De moribus propterea vocauit idem Aristoteles Rus quippe finis felicitas humana materia, humanae actiones. quae ex voluntate hominis, seu, quo verbo titur Philosophus, ex humana praeelectione oriuntur. Cum autem aliter in vita, aliter an Repuplica consideretur homo, sit ut aliter in solo homine considerentur actiones, de quo agit disciplina morum, quae υσνικοσκ idcirco a nonnullis dicitur aliter in i omine ad alios relato, quem Politicus considerat Oeconomicus quippe , exempli causa, aliae sunt actiones hominis ut hominis, aliae hominis ut domini. Quo videndum an Philosophus respexerit , cum initio Politicorum primi Platonem suo more tangit, quod

tantum subjectorum numero, non autem

specie, familiam distare de Rempublicam in Politico dixisset. Aliud enim boni Regis in Republica, aliud boni heri in familia imperium. Quanquam hoc ad iuris potius aequalitatem, qua in ciuitate continentur omne S,

ad imperandi rationem, quae non habet locum in familia, sit reserendum quemadmodum in Republica, aliae Regis, aliae Consulis, alia Imperatoris virtutes sunt. 'us

etenim qui paret qui imperat, aliquod per se esse opus potest potest item aliud ad inui