Danielis Heinsii orationvm

661쪽

D Is s RTATION et s. 639cem relaturD, quod ἡ ιν dictitat Plato ab animo plerunque etiam in Rep., exempla desumit. Est in eo pars qua pareta quae imperat. Imperat pars illa quae a ratione habet nomen. Ea ergo pars cum contemplatur, simplex naturae sua opus agit cum Vero appetitum moderatur, jam relate agit, sicut dominus in domo, rex in urbe, imperator ita familia Priores actiones in Moralibus, alteras in libris De ciuili doci rina Aristoteles considerat quos cum istis una serie continuauit. Caeterum in zeni coelestis ibique contemplationi propior, Ἀταν, Vt loquuntur Aristotelis interpretes, re puαν μετεχου considerans Plato, quod plerique non satis intellexerunt, e contemplatulaim

activam descripsit Rempublicam. Aia

enim judicabat, nihil sine idea, ac ne ea qui dem quae a Deo immortali fiunt, poste produci, omnium primo Rei pubi exemplum, deinde ipsam quam ex ea efformauit Rem p. descripsit. Haec est illa nobilis Reipubi idea, in qua summum magistratum suum vuli philosophari quod non est tam agere, quam

contemplari, es, et, ἔα θοί ,- , bουστουντ δε qui est Deus immortalis, contemplatione jugiter versari. Contemplantis enim actiones non sunt σσαξ ς ξ τε-

sed μένουσαι . quales multa Dei sunt, quae ad alium nou transeunt

662쪽

s DAN 1 rLI HEINs II sed in contemplante manent. Tum nullius indigent auxilio quemadmodum Politicae. Ideoque septimo Politicorum leganter a Peripateticorum principes αυθnλει dicuntur ubi prolixe de his disputauit. Haec est illa, in qua in exilium ejicitur Homerus .Haec est illa libris decem comprehensa, quam De Justo idem quoque Plato inscripsit in quam toties incurrit Lucianus quam in Jovis aula Epigrammatarius reponit quod astricta nulli loco, nullis circumstantiis accommodata via deri diuersis nominibus ex instituti ratione antiquis dicitur aliter quam eae quae

reuera sunt, consideranda videatur exemplum, scilicet, quod animo sequare, re autem nemo expresserit. Vndein ipse Plato, quoties inusitatum aliquid, quod cui ncommuni sensu pugnat, traditurus est in ea, πόλεω : τυην est, exemplum ciuitatis, se deline ire ait Idem, se τύλογα πιιε, ρώλι, ait hoc est, vi Minucius interpretatur, sermoneo exempli gratia , ciuitatem condere. Vnde iam λο λω ηS Tullius vocauit. ipse rursus Plato libr. De Re p. v. eadu αυ λογμνε πόλιν, hoc est fabul e, is poetarum more, aut ermonisgratia ac disputandi, Remp. formare se ait dem lib. IX. λογωιδ υ, hoc est, sermone, aut in exemplum propositam, vocat. Et hoc est quod ab antiquis Ecclesiae doctoribus, Clamente Theodore-

663쪽

o, Ambrosio, aetianaeno, aliis Platonibjicituri quod sermone fecerit Rempubliam qua reuera existere non possit. το λόγω In hac conjugum rerumque caeterarum in- duxerat communionem , quam hic oppu- gnauit Aristoteles In qua multa lepida, ve- a usta multa erant di amoena cum grauissii mus vir Aristoteles, nihil extra usum & communem vitae utilitatem proposuerit Plato

personas quasdam, quibus tribuit sermonem, quae res voluptatem plane habet incredibi lem introduxit Aristoteles omnia ex perso- na sua scripsit nisi cum obscure interdum argumenta aduersarii proponit. Ita enim disti putare solet , ut aut dubitationem callidei praemittat,ac solutionem mox subjungat: aut multas dubitationes solutione una breui

praecidat Plato allegorice subinde figura te, Aristoteles simpliciter Plato diffuse, con- strictei concise agit Aristoteles V pauci

fuerint ex interpretibus, qui admirandam il- lamac sine exemplo breuitatem, feliciter La- tine expresserint quod saepe suo loco, imo passim, ostendemus quanquam erudita, fortasse commodissima omnium ea sit inter pretatio, quam vobis proponendam putaui- mus. Qui Platonem olim sunt interpretati, initio librorum ejus de Repub.nonnulla prae miseruat. Quorum primum est , Scopus. I Forma

664쪽

6 o DANIELI HEINs IIII. Formascribendi qua Iitnr. III. Materia libri. v. Duarum quas Plato insiluit Rerumpubi diuisio v. Accuratae; usquam exempli gratia instituit Reipub consideratio in quo monent hoc seruandum esse, ut ab alii ea separetur Rebuspub lG3. I. Vt altera quoqueeIus Resp. examinetur. VII. Totius in partes

suas diuisiis Ita ergo, si Platonem vobis nil lac proponerem, primo omnium, quid auctori in iis libris sit propositum, ostenderem. Tum deinde, triplicem scribendi esse formam probarem. Aliam, qualem in Comoediis videmus Dialogis, qui personis distinguuntur:

aliam, quae sine ulla personarum varietate,

aliquid simpliciter persequitur, quemadmodum historici aliam , quae ex his duabus mixta qua autorem illum in Republica esse

usum. Deinde ipsius scripti quasdam quasi

circumstantias considerarem quam materiam Platonici dixerunt. In qua vobis disia sertatione, ipsos quoque locos exempli causa, portum Atheniensium, cui Piraeo nomen erat , in quo eam disputationem habitam vult Plato describerem.Tum cie tempore nonnulla adderem quale festum fuerit Βεν- AHαι, qualis Diana, a qua nomen suum fe-st in id accepit, explicarem. Sed&de personis aliquid dicendum essEt De suauissimo inprimis Socrate, qui Platonis ore ibi loquitur ocii te tum de Cephalo, sene venustis. simos

665쪽

imo, qui in limine ipso introducitur,&de senectute multa mirabiliter philosophatur: nio deinde ut in comoedia Terentianus Sosia, non amplius apparet ut&de Thra- symacho, qui 'λα- ναννικῶς justitiam op- pHgnat, reliquis Tum vero, alteram Platonis Rempub eo ἰA, λιτα, Lexempli gratia proponi, alteram Desses exhiberi posse. Monerem quoque , quae inualisi quod fine instituta prior esset , in qua multa dixit quae non posse fieri sciebat Plato. Sed Toliticum examinarem in quo de origine, de definitiones causis, tum de modo πολιlριαμ, ac praecipue in Regno egit secundam quam De legibus inscripsit. Tumin de Epi-nomi de nonnulla adderem ripssemque opus

in membra diuiderem ac partes Multa denique amoena ac jucunda, ex occasione eorum quae dicuntur ab autore, proponerem.

In primis autem, de humano animo ejusque tribus partibus dissererem: ad quas mirus autor, ciuitatem ejusque partes circumspecte delineauit ac descripsit Pythagoricos, ut saepe alias, secutus aliquid enim temporis in iis olim positisse me memini. Nunc vero, ad frugalem ac seuerum, siqui tantum docet, Auditores, accessimus scriptorem. In quo ne haec quidem locum habent, cum in his fere omnibus Platoni di familis sit Aristoteles.

Nam fiscopus quamquam idem sit, ratione

666쪽

ς DANIELI HEIN SI Itamen alia ac modo ad eum Aristoteles deducit siue opiniones proprias oppugnat, quod ,ειν, siue proponit, quod εν , ab eo dicitur. Sed Hicendi forma, ut jam diximus, ex autoris persona si non mixta. materies quam vocant Platonici , una cum

personis reliquisque, ut nunc loquuntur, circumstantiis Dialogorum tollitur, quas Aristoteles ignorat. Nulla quoque Rerumpub. hic te quiritur diuisio quia unicam proponit, operisque, tres ipsa docet, partes, longe sunt diuersae Graeci vero Aristotelis interpretes , magno cingeniori eruditione iri, septem in principiis librorum, ut plurimum praemittunt. Ita ut agant, I De copo. II. De utilitate. III. De inscriptionis causa.

I v. De ordine loco quem in philosophia b rinent. V. An legitimum philosophi sit scriptum. I. De totius operis in partes sum distributione. V II Ad quam philosophia pertineat partem. Ad primum quod attinet, ibemadmodum in libris De moribus propositum est Aristoteli, ut unum aliquem virtute duplici , tum ea quae in moribus tum quae in mentis agitatione cernitur, essiciat beatum: ita hic, ut totam ciuitatem quae ex talibus constat ciuibus , ad summum ciuitatis peris ducat bonum. Nam quemadmodum principio Etlaicorum singuli homines , imo sin

gula, quod amplius est, bonum, aliquod ap

petere

667쪽

petere dicuntur, Mid esse bonum, quini ab

Omnibus appetitur ita suum ciuitati toti bonum est propositum. Id quod Plato, re quidem unum idemque , ciuitatem tamen ipsam si videas, qua plurimos complectitur, esse angustius fatetur. Secundum est utilitas. Qua describi satis exprimique non potest neque ego oratorem hic ago, sed simpliciter doceo. Haec enim est quae ex hominibus conjugium, ex conjugio familiam, exfam: liaconuentum, ex conuentu ciuitate nastatuit quam deinde legibus fundat, humano ac diuinojure munit, conseruat, regit ac tuetur quae principem a populo, populum a principe distinguit: trique autem partes suas ac ossicia , idque quod is Fis Vocant, cujus ratione vita nostra non urbs modo continetur, proponit Cujus dignitatem ac utilitatem quia recte veteres intelligebant,

ipsum Jus illius partem esse voluerunt, sicut ante Aristoteles postremo Ethicorum capiter νομsλδικία - πιλίδικης partem fecerat. non enim haec de stillicidiis testamentis,

sed de uniuersa agit Republica quare qui in nostris Rebuspublicis uris consulti versantur, pius Politici dicuntur. Tertium est,

De inscriptionis causa. De qua priusquam agimus , neces ario de aliis ejusdem argu menti Aristotelis libris verbo agendum est. Qua ad hanc ciuilem scientiam spectarent sex

668쪽

sex potissimum scripsisse Aristoteles notatur

libros. Primo, Πολι2κῆ ακροαίεως octo, secundo, πολιδικῶν duos tertio πολιτειω siue Rerumpublicarum centum quinquaginta octo. quarto De Platonis legibus tres quinto, De

Platonis Republica duos sexto , Epistola ad Philippum Politicas. Ideoque quaeri solet,

Qginam sint quos nunc habemus , οῦκ οά-Oως αλιδικῆς libri Z Conuenit numerus. Ocho scripsisse notatur totidem supersunt. Quod tamen mihi nunquam potuit probari. Cujus rei rationes nobis sunt reddendae Aristotelem inter disputandum , deambulare veplurimum solere , vulgo traditur. Ita autem tempus suum distinxisse ferunt, visupremo mane, praeter familiares, qui plurimum jam profecissent, neminem admitreret unde eas disputationes, ιυλὸν ---ῖν, deambulationem matutinam , vocabat vesperi autem juvenes quoscunque ad dis putationes suas minus accuratas inuitaret: quas λινει id est deambulationem messertinam, dicebat Alteras, quod vel obscura essent, magisque accuratis constarent demonstrationibus, vel quod solis eas familiaribus, tanquam quaedam committeret arcana, κροα- κους dicebat λογους Alteras, quod aeque cum Omnibus communicaret, λογους Ε'ξωτερικου Vocabat. At Plutarchus in

Alexandro, ut Gellius lib. XX, cap. IV, eo

669쪽

DIssERTATION E S. ς setnclinant, ut quae ad contemplativam face-ent philosophiam, κροα κ διην , quae ad Lachinam, Cξωττριηρι Vocarit. Quae reS, neca cum ratione, nec cum ipsb mihi quidem Aristotele facere unquam visa est. Nam quos λόγους vocat 'ξωτερικους , alibi, in psimo De anima nimirum του ηθινι λεπ/δ'ους λογους, id est, disputationes, quae coram omnibus promiscue habentur, diserte vocavit. Qua re , nisi quod cum omnibus communicare eas soleret mam quid planius unde Ioan-

nes Grammaticla τους c. κρινω λογους, τας ἀκοι- ψους -ουσί ς , disputationes non scriptas, quasque ad omnes ventitantes promiscue habebat, Simplicius autem, ea qua accommodatae erant auribus promiscuis interpretatur ambo autem του Cξωτευκους intelligunt λουουή. Q Iare si in solis Acroamaticis de contemplativis egit, jam doctrina De anima,

activa erit contemplativa certe, non erit.

. Nam in Exotericis, de activis inquiunt, age- at quod omnino esse falsum, vel ex ipso Aristotele apparet. id quod Ethicorum priamo, cap. vli se Cξωτερικῶς de anima egisse ait. λέγ)--τῆς Polia ξωτερικοις

λουις γ κουν- ενια. cae verba Andronicus

Rhodius, Paraphrastes Philosophi doetissimus, quem nos primi vulgauimus, ita in te pretatur: Περμ φυές τοἰνι- ἡ υνο αν - ρομ'

670쪽

c DANIELI HEIN si r κέν ς ποεὶ ἔνια. Hoc est, De anima. nonsulum in scriptis, sedo voce viva coram omnibu abunde quadam diximus. Vt opponat scripta, του E'ξωτερικους λογους. Cum reliqui interpretes, ad Dialogica Historica, Epistolica, Malia planior Philosophi scripta, hoc reserant. Et Galenus, in fragmento libelli, cui De substantia naturalium facultatum, titulum imposuit, quum alia promiscuae scripsisset multitudini auscultationes suas, hoc est, τους 'κροαιροῖκους λογους, cum amicis ac sodalibus communicasse ait tum autem unius cujusque sectae arcana A, ροα ab antiquis, non ab Aristotele tantum, sed a Platone, olim dicta, certis imum videtur. Plato, qua de primo Deo sentiret, quem Je ρουώνιον Platonici vocare solent, efferre in vulgus, nefas putabat underi cum paucis haec communicabat. Atque hinc ipse loco in Timaeo notissimo, To ρυο ποιητίου in bo, AF, εμ . Itaque quae de Deo, amicis clam tradebat qualia nonnulla extant in Epistolis, cum de uno agit Deo, 'κροαμ b4Ἀκροα ς

nomen