장음표시 사용
91쪽
DE GUBERN DEI VI l-63. Tude dum fuerat ne desideraret. Sed legali, ut reor observantiae pr6seere deus Voluit, ut rebellem oneupiseentiam eoereel et quo facilius sellistet eunetus p0pulus agnoseeret, quantum evitare deberet, quae deus seriptis eaelestibus interdideret. iuando etiam illaeum admissa laederent, quae necdum lege Vetuisset. Laborem quoque se sustinere T idem populus ingemuit et propter lio plagis ea elestibus verberabatur non quia laboranti geniere non istent sed ingratus selli de fuit gemitus deum quasi uetorem immis-derati lab0ris aestusans. X u intellegi eonvenit quantum placere deo debeat, qui rerum tueundarum beatitudine fruitur quando etiam de his queri non ieet quae in
10 XI. Quaeritur forsitan quorsum ista pertineant quorsum absque ubi nisi ut ni b Shil leve existimetur quo deus laeditur De ludis enim publieis diei mus ludibriis selli est spei nostrae ludibriis vitae n0strae. Nam dum in theatris et iret ludimus deperimus seeundum illud utique letum serm0nis saeri stultus per risum Ope ratur se elus. Et nos itaque, dum inter turpia ae de destorosa ridemus. Isteterni commininius et quidem Seelera non minima. sed hoe ipso poenaliora, quia clam Vide alitur Specie SSe parVa rebus 'undi exitiosis pestilentissima. Nam eum duo sint 59muXima mala id est, si h0mo aut se ipsum perimat aut deum ne dui ho utrumque in ludis utili eis agitur nam per turpitudines eriminosas aeterna illi salus Christianae plebis eXtinguitur et per saei legas superstitiones maiestas divina violatur Dubium 60 20 enim non est, quod laedunt eum utpote idolis onseeratae. 0litur namque et h0n0ratur Minerva in Jmnasiis. Venus in theatris Neptunus in ii eis Mars in harenis, Mereurius in palaestris et de pro qualitate uet0rum ultus est superstitionum. Quie- quid inmunditiarum est, hoc Xereetur in theatris qui equid luxuriarum in palaestriS. quidquid immoderationis in ii eis. quiequid furoris in aveis Alibi est impudieitia. 61 2 alibi laseivia alibi intemperantia, alibi insania, ubique daem0n immo per Singula ludierorum oen universa daemonum in instra praesident enim sedibus suo ultui de dientis A per hoe in peetneulis istiusmodi non sola est inleeebra nee sola vitiositas. Admiseeri uini liui Christianum hominem superstiti0ni genus est aerilegii, quia eoruni ultibus communient, quorum festivitatibus eleetatur Qu0d quidem iste sena 6230 per admodum graVe sit tune tamen angis intolerabile eum praeter Onsuetudinarium vitae usum h0 vel adversa n0sti a saetunt criminosius vel se eunda quia et magis in
eandus est in adversis deus et minus laedendus in pr0speris plastari quippe debet
eum iraseitur laedi non debet eum prolaitiatur adversa enim noliis ter ira eundiam dei veniunt seeunda per gratiam. autem e diverso innia agimus Dieis quo 6335 0d0 neeipe Ae primum si quandi exoratus sua ipsa miserieordia deus neque enim umquam nos ita Vivimus, ut exorare mereamdri, sed si dando ut diXi a seipso exoratus aetheos nobis dies, proventus uberes divitem bonis omnibus tra nisu illi
92쪽
tutelia et aliundantium dederit super Vota res ent ni tanta Reeundarum rerum prosperitate eorrumpimur, uanta morum insole sirentium pravitate vitiamur, ut et dei penitus 64 blivis 'amur et nostri Et eum omnem fruetum datae a deo in eis in h0 consistere apostolus ili stat ut sui et una et tra nisu illum vitam agamus in omni pietate et astitate nil lute tantum data a deo quiete utimur ut in ebrietate, ut in luxu 5ria, ut in lagitiis ut in alii nisi ut in omni stolore uti suo inalia obitu te vivamus. Mussi vero bono fietum datae paeis nentio sit l,robrositatis et nil lio induetas traii luillitatis 65 deo d0uante ea piamus ut identius seeurius lue eeeemus. Indigni ita que eaelestibus doni sumus. pii benefletis dei non bene utimur et faeim Hs rem operum bonorum materiam tantum esse vitiorum: pio sit ut ipsa lin contra no Sit, quae sic gitur a Dinobis nec expediat rem neeipere qua deteriore sumUS. Qui ho ei edere queat mutamus naturam rerum inii luitatibus nostris et quae deus b0na sedit munere pietatis
Sune ea nos nobis faeimus mala esse moribus malis.
66 XII. Sed videli 'et qui cirrumpimur rebit prosperis, e0rrigimur adversis, et quos intemperantes a longa feeit turbatio saei esse in iderni 08. Numquid populi ivita 15tum qui init indiei relius tirosperis fuerant, *8peri S casti esse eoeperunt numquid ebrietas quae in tranquillitate et labundantia ereverat. 40stili saltim op ,pulatione 6 eessavit astata est Italia tot iam eladibus ergo Ital0rum vitia destiterunt Obsessa est urbs uoma et expugnata mi g desierunt blasphemi ne furi0si esse B0mani Inun
durunt Gallias gentes barbarae ergo 'dantum ad more perdit08 Syeetat, non eadem si sunt inllorum erimina quae fuerunt Trans 'enderunt in Hispaniae terras p ipuli an 6 datorum mutata luidem est 0rs Hispanorum , sed non intitata Vitiositas. Postremo, ne qua pars mundi exitiali inis mali esset immunis, navigare per fluetus bella eoepe
runt quae vastatis urbibus mari elausis et eversis Sardinia a Sistilia id est senti bus horreis, atque heisis velut vitalibus Venis, si istam ipsum id est quasi animum 25 eaptivavere reipublieae. Et quid ingressis terram illam gentibus barbaris sibi sitan vel metu vitia essarunt aut, sient eorrigi ad praesens etiam nequissimi quique ei 69 0rum solent. M0destiam saltim a diseiplinam terr0r eXt0rsit Quis aestimare hoe malum possit ire unis, nul)ant armis muros Cirtae atque Carthaginis populi barbarorum, et delesia Carthaginsensis insanieliat in isti eis, luxuriabat in theatris Alii usoris iugulabantur alii intus fornieabantur pars plebis erat seris aptiva hostium, pars 70 intus aptiva viti0rum. Cuius sors eior fuerit neertum est. Illi quidem erant ex trinseeus earne, sed isti intus mente enlitivi, et e duobus letalibus malis levius, ut
reor est aptivitatem eorΡ0ris Christianum quam aptivitatem animae Sustinere, sequndum illud. ii id di det salvator ipse in evangelio graVius multo animarum mortem Ioe8Se quam orlaorum. An redimus sorte, tuost alitivus animis populus ille non suo
rit qui laetus tune in suc,rum aptivitatibus fuit Captivus orde et sensu non erat,
2 in olesesentium AB iii solentium a 3 cum D s. t. datae dare item a sodata Vp 8 atque oeulius 20 9 operum bonorum ABI bonorum perum vulgo is sito n. a quia sic a in nobis me naturam L s. l. 4 0rrumpitur B 1 in BPp om. Dutyo ID: et 10 23 ab exitialibus p 24 uastis T 25 atque A absqueBT om p ab isis ADT: abscissis e ld. 26 cepere et quid ADT: Ecquidis et vly barbaris gelitibus terram illam ipsam Tl 10 27 quique quiquam AT quidam p 2 modestiam ni Texistimare a 30 arta inensis L. carthaginis A lux triebat 31 40stiuit, hominum 32 fuerit aptiuitas incertum p quidam L 33 loetalibus A ut reor leuius p 34 Chri
stianum ona. , docet m. a grauius ADT: grauiorem edd. si qu0 saluator captiuus B, sed saluator expunctum artimus i a m.
93쪽
DE GUBERN DE V 6, 77. 79 qui inter suorum suptilieta ridebat qui iugulari se in suorum iugulis non intellegebat.
qui mori se in suorum monibus non tutatiat Fragor, ut ita di Xerim, extra muros let infra mur0 pr0eliorum et ludi 'rorum. 0nfundebatur U0X Orientium V0Xque neelian
tium, ne vix diseerni forsitan poterat ilebis ieiulatio quae eadebat in bello et sonus 5 0puli, qui elamabat in ei reo. Et eum liae omnia serent. luid aliud talis populus agebat, nisi ut eum eum deus perdere adhue fortasse n0llet, anten ipse exigeret ut
periret XIII. od quid ego loqu0r de longe positis et quasi in alio orbe submotis eum 2
seiam etiam in solo patrio ratisie in ei vitatibus Galliennis miles ferme praeeelsiores ii vir0s alumitatibus suis saetos fuisse peiores. Vidi siquidem ego Trevir is ipse homi nos domi nol illes dignitate sublimes lieet iam spoliatos atque vastatos minus Versos tamen rebus fuisse quam moribus quamvis enim depopulatis iam utilite nudatis aliquid supererat de substantia nihil autem de diseiplina. de graviores in semeth0stes externis h0stibus erant, ut iste a barbaris iani eversi essent in se tamen n-15 is Verterentur. Lugubre est referre quae vidimus, senes honorat is deerepit0 Chri T3stianos, imminente diu illum iam Xeidi eivitatis, gulae ne laseiviae servientes Quid primum hic a reusandum est' quod honorati an quod senes an quod Christiani an quod perielitantes Quis enim o seri posse eredat vel in seeuritate a senibus vel in dis erimine a pueris vel umquam a Christianis' cludebant in e inviviis obliti hon0ris, b- 4 et i liti aetatis obliti prosessionis obliti nomini sui priueipes civitatis ibo onserti. Vinolentia dissoluti et umoribus rabidi . neeliatione furiosi nihil minus quam sensu Sui, immo, quin prope iugiter tales, nihil magis quam sensus sui. Sed eum line ita essent, plus multo est, qu0d dieturus sum suem perditioni hui nee eivitatum Xeidia sederunt. Denique eXpugnata est quater uri, Gall0rum mpulentissima. Promptum est de qua b2. dicam. usseere utique debuerat emendationi prima aptivitas, ut instaurati se e torum n0n instaurasset Xeidium. Sed quid plura ineredibile est quod ii quor . . ad 76siduitas illi e lamitatum augmentum illi eriminum fuit te ut enim anguinum illud monstrum, ut fabulae ferunt, qu0d multiplieahat erisio, ita etiam in Gallorum Xeel lentissima urbe his ipsis quibus oereebantur plagis seelera reseebant, Utitit res Oe-30 nam ipsorum criminum quasi matrem esse vitiorum Et quid plura Ad me malo rum c0tidie pullulantium multiplienti in perventum est ut ne ilius esset urbem illam sine habitatore i iam ullum paene habitatorum esse sine erimine. Igitur cie in illa. Quid in alia non longe, sed prope eiusdem magniseeutiae eivitate nonne eadem et Trerum ruina pariter et morum Nam praeter etera, tum duobus illi praeeipui et 35 generalibus malis avaritia et ebrietate inniti condidissent, ad 00 0sti emo rabida vini aviditate perventum est, ut iriueipes urbis ipsius ne tune quidem de eonviviis surgerent eum iam urbem hostis intraret fide etiam deus ipsis evidenter ut redo,
se in suorum uiori heiulati Aci eiulatio APp 9 nities L . . praecelsiores in praecellentiores a l0 siquidem ego reuer0s ipse ipsi Aj AB: ego si quidem reueros ipse ego ipse Siquidem Treuer0s , fort. si quidem ego, Treuir ipse Ii0mines homines De m. et edd. 1l Ἀ0- minabiles A euersos tamen B tamen e et edd. 2 sitisse AB om. 10 L alitem ADT: tamen edd. 4 0stes m. p erat A iam a barb. Lip taui a barb. iam B-T 6 iam admodum I p hic AB om. 10 20 consedit, in uinol. 1 2l rapidi T 22 immo sensus sui in I 23 quod quam perdicioni A I m. 24 Gallorum diecta est in libris lossaueuer A treuir DP, reueris p ita luo 10 25 ut is p 26 ex taurasse 1 2 quod ADTp Om. d. Diatuet est leve ana oluthon in rationis compositione 29 his i. quibus his quibus ipsis B, quibus ipsis his T quibus ipsis p plagis iv p scelera iis p 30 quasi non aliud quam qilotidie malorum 20 32 0re in habitatores in m. 2 in usura poetia . 1 a m. habitat 0rum ADT habitatorem edd. 34 et aera A 36 princeps 1 3 ipsi
94쪽
manifestare Oluit eur ierirent eunt lier illuuia reni ad terditionetia ultimam venerant
7 eam ipsa ui agerent eum ierirent. idi ego illi re luerimabiles. milii selli est inter
pueros distorre et senes Una erat eurrilitas, una levitas simul lautia luXus. Otationes. ,erditione : euneta omnes pariter agebant ludebant ebriabantur, moechaban
tur laseiviebant in eo lavi ii vetuli et tonorati. ad vivendum proli iam inheeilli, ad vinum prae alidissimi, infirmi ad ambulandum, robusti ad bibendum, ad gressum Du-79 abundi ad saltandum expediti. Et pili plura In hoe per euneta illa, quae diximus devoluti sunt ut 0ml,leretur in eis dictum illud sermonis saeri vinum et mulieres apostatare faeiunt a deo. Nam dum bibunt, ludunt, moeeliantur, insaniunt, Christum negare coeperunt. Et miramur post ista omnia, si ruinam rerum 10 Silurum assi sunt qui tanto ante mentibus e0nruerunt. Nemo itaque urbem illam in eXeidio suo tantum perisse eredat ubi enim talia aeta sunt, prius iam perierant quam perirent.
80 XIV. Dixi de ui inbus praeelarissimis. Quid reliquae in diversis Galliarum partibus ivitates numquid u0u e insimilibus habitatorum suoruni ritiis onciderunt Nam sita euneto erimina sua presserant, ut nec metuerent perieulum Suum raenoseebatur
eaptivitas nee formidabatur. Ablatus quippe erat a pestent0ribus timor, ne 90sset esse estutela. Ita lue barbaris paene in e0uspeetu omnium sitis nullus erat metus hominum,n0u eust0dia divitatum Tanta animorum vel tanta potius peceatorum eaeeitas fuit, Si ut eum absque dubio nullus perire vellet mullus tamen id ageret ne periret Totum 20 ineuria et segnities, totum neglegentia et gula. 0tum ebrietas et somnolentia posside bant, raeeundum illud sellistet, quod de talibus serit tum aest quia s090r domini inruerat super eos. S0ipor quil pe infunditur, ut perditio Subsequatur. Cum enim, ut seriptum est, i0mpletis iniquitatibus suis peceator quis meretur ut pereat, pr0Videntia ab eo t0llitur. De periturus evadat. Sed hae haetenus Satis enim ut arbi 25 tror quod proposui ridenter ostendi ne in summo quidem rerum diserimine eessasse umquani vitia ei tum usque ad Xeidia ei vitatum. S XV. tque hae fuerunt fortasse, iam n0n radiit, aut umquam esse eeSSablint. Videli det, si qua adhue hodie aut ivitas aut pr0vineia Vel plagis eaelestibus aeditur vel hostili populatione vastatur. humiliatur, i0DVeicitur emendatur et non euneto 30 ferme R0mani nominis popul0s prius est interire quam corrigi, m0n prius ipsos quam tu ipsis otia n0u esse Denique breviter id pr0bari potest Xeis ter e0ntinuatis eve Sionibus summa urbe Gallorum. cum omnis ivitas Ombusta esset, malis et post X-83 idia crescentibus. Nam qu0s 0stis in exeidi 110u ediderat 90st exstidium alamita 80bruebat, eum id qu0d in Xeidi evaserat 0rti, post exeidium non superesset ala 35mitati. alios enim inpressa altius vulnera longis m0rtibus Destabant, ilio imbuStos hostium flammis etiam post flammas p0eua 0rquebat Alii interibant fame, alii nudi tale, alii tabeseentes, alii rigentes ae sie in unum Xitum mortis per diversa moriendi
95쪽
DE GUBERN DEI VI 90. Si genera conruebant. Et quid plura EXeidio unius urbis a diligebantur suoque aliae 4 civitates Iaeebant siqui lei laaSSini quos ipse Vidi at lue sustinui utriusque sexus cadavera nuda lacera urbis euio intestantia avibus ennibusque laniata. Lues erat viventium foetor funereus mortuoruni mors de morte Xulal ntur. Ae si etiani qui
eXeidiis supradietae urbis non interfuerant mala alieni Xeidii perferebant. Et quid 5p0st haed. inquam, quid p0st haec omnia quis aestimare hoe amentiae genus possit Pavet nobiles qui excidio superfuerant quasi pro Sumnio deletae urbis remedi eir censes ab imperatoribus 90stulabant. Vellem mihi hoc l0eo ad Xequendam reruni indignitatem parem neg0ti eloquentiam dari, sellidet ut tantum virtutis esset in queri 1i monia quantum doloris in ausa. Quis enim aestimare possit quid primum in his, de 6 quibus diximus necusandum sit. inreligiositas an stultitia an luxuria an amentialtotum quippe in illis est Quid enim aut inreligiosius quam latere alii luid in iniuriam dei aut quid stultius quam liuid laetus non considerare aut quid tam perditi luxus
quum in uetu res desiderare luxuriae: aut quid amentius luam in malis esse et ma- 1 lorum intellegentiam non haberet Quamquam in his omnibus nulla res minus culpanda est quam amentia. luia volunta crimen non habet, ubi furore peceatur Quo magis Thi de quibus loquimur aestu sandi sunt quia sani insaniebant. Circenses ergo, reveri desideratis et li0 vastati. hoc expugnati . l08 cladem 408 Sanguinem , 0St
Supplieia. 10st captivitatem post tot eversae urbis excidia Quid aerimabilius hae
20 stultitia. pud vetuosius hae amentia Fateor miserrimos esse V0 credidi, eum X eidia passi estis sed miseri0res v0s video, eum speetaeula 90stulatis Putabam enim vos in Xeidiis rem tantum atque substantiam, neseiebam etiam sensum atque intellegentiam perdidisse. Theatra igitur quaeritis eireum in priueipibus ' ostulatis eui Squaeso statui. tui pol ut 0. iiii ei vitati Urbi exustae et perditae. 'ilebi inlitivae et 2. interemptae quae aut periit aut luget de qua etiam si quid Superest , totum alami
tatis est quae cuneta aut maestitudine est auxia aut aerimis exhausta rent imitatet rostrata in qua ne seia paene uius sit sors peior ne durior, interfectorum an viventium. Tantae enim sunt miseriae superstitum, ut infelieitatem oderint 0riuorum. Ludicra ergo publiea. Trever petis ubi quaeso Xercenda an ulter bustum et ei ne S930 eS, Super ossa et Sanguinent perempt0rum: Quae enim urbis pars his malis milibus vaeadi tibi non eruor fusus, ubi non strata corp0ra, ubi non consti8orum membra a eerata Ubique faeies aptae urbis ubique horror aptivitatis ubique imago mortis. Iadent reliquiae infelieissimae plebis super tumulos desiluetorum suorum, et tu ei reenses rogas nigra est indendi eivitas, et tu vultum festivitatis usurpas lugent cuncta, 34 tu laetus es. Insuper etiam inle 'ebris agitiosissimis deum provocas et superstiti0uibus pessimis iram divinitatis inritas. Non mir0 plane, non miror evenisse mala tibi quae consecuta sunt iam quin te tria Xeidia non eorrexerunt quarto perire meruisti. XVI. Hae autem omnia ideo c0piosius paulo prolata sunt, ut probaremus scilicet 0i unius exeidio a aliae quoque passim B . . uideat quae A I m. 3 orbis A I m. incessantia A 4 exhalabatur urbes A I m. aliene A I m. i, existimare Τ urbes A I m. 8 in hoc l. ad exequendum V ad om. dare Als existimare extimare a 2 enim aut ABIU enim vulgo in iniuria A. iniuria I pla petas A et eorr. a pietas P luxurire m. quid tam a. quanquam Ap iis p 17 hii B 20 uos esse 20 2l expectacula A I m exspectacula B, et 13ectacula I p. sed a ex eorr. 24 populi B et perd. AAPp ac perd. vulgo 27 cuius L . . durior AB deterior a an AB aut Tu 2 miseriae sunt Τ 2 Treuir B eorr. psuper bustum ap: Super bustam , superbos tam , super busta tityo 30 enim Orn terroris 3 defunctorum A mortuorum 10 tu B s. l. 34 et tuuiultum euenisse mala tibi Ar tibi euenisse mala I et edd. 37 te tria D: tria T, tua te correxerunt 10
96쪽
omnia quae pereulimus non inprovidentia nos dei atque negleetu sed iustitia sed iudi ci0, sed aequissima dispensatione et dignissima retributione t0lerasse neque ullam penitus Romani orbis aut Romani nominis portionem is uamlibet graviter plagis eaelestibus aestim umquani fuisse eorreetam. Et ideo nequaquam uti meremur prosperis, quia D0n eorrigimur adversis. Quamvis nobis etiam indiguis interdum tribuantur b0na, quia bonus d0ntinus quasi indulgentissimus pater, etsi nos nonnum illam init pro pedeatis nosti fis humiliari. 0 diu tamen patitur adfligi, et ideo nunc asperis rebus 9 castigat suos lir diseiplina nune tranquillis Duet pro indulgentia. Stetit enim optimiae peritissimi ui edi ei dissimilibus morbis euras dispares praestant atque aliis per dulcia medieamina. liis per amara uecurrunt, et quosdam curant cauteri0rum adustione 10
quosdam inhigmatum lilaeabilitate aliis adhibent durum ferri ,r0seetionem, aliis blandam infundunt olei lenitatem et tamen diversissimis ieet euris eadem Salu quaeritur ita etiam deus n0ster, si quando nos plagis austerioribus oercet, quasi ea uteriis ac
Seetionibus urat quando autem rebus ,1 ostieris refovet quasi leo ne malagmatibus e in80latur per diversam enim medieaminum lieni ad unam Vult nos perdueere nni 1592 tatem. Solent quippe etiam nequissimos servos quos suptilicia non e0rreXerint, inn- dimenta eorrigere et quos dominis suis verbera non summiserint beneseia summittunt. Insantes quoque et mnes fere parvulo Pontumaces qu0 moriger0 minae ac ferulae
non esseiunt interdum panehresta atque blanditiae ad b0edientiam trahunt. Unde intellegere debemus cis et servis nequissimis nequiores et insilitentibus anulis tui 20ti ire eSSe, quos nee quasi malo sel Vos tormenta eorrigunt ne quasi infantulos laudiment c0DVertunt.
93 XVII. Et quidem quemadmodum nullam R0mani nominis partem poena ori exerit, satis ut rintUr iam proliaVinius Superest ut quemadmodum nee munera nee blandimenta 310 det 0rrigant e improbemus. Munera autem dei et blandimenta quae sunt 25 quae Sestieet nisi a n0stra et quies nostra et famulantes votis a Voluntatibus u0stris rerum feeundurum tranis uillitate. Aliquid ergo quia res exigit etiam speetale dieamus. Igitur quotiens in Dietu in angustiis, in perieulis sumus, eum aut civitate ab hostibus obsidentur aut provineiae populatione astantur aut quibuseumque rerum ad versitatibus rei publiea membra aeduntur et opem eaelestis manus Otis preenmtir, 30 si quo saerae miserationis auxili aut salvatae urbes fuerint aut finita populatio auth0stiles exereitus fusi et metus innis d0n divinitatis ablatus quid statim post haec 94 mnia saeimus C0mpensare, redo, domino deo nosti eultu honore reVerentia bene- seia, quae ab e neeeperimus adnitimur; 0 enim est e0nsequens atque id etiam usus Vitae humanae habet ut referatur gratia faeneratoribus gratiarum et recipiant 35Vicem munerum munerantes. Ita nos erg0 forsitan adimus atque humanis saltim eum deo nostro retributionibus agentes eum ab eo bona aestil)imus bona reddimus. Add imus videlieet domini eas statim eurrimus eoi pora humi sternimus mixtis eum fletu gaudiis supplieamus inlustramus d0nariis sacra limina aras muneribus implemus et,
1 prouidentia A I m. D nos dei m. aequissima et dignissima dispensatione tolerasse p urbes A I m. 4 mereremur AB, sed re is punctata, inserentur lauit AG m. 11 4r0seetionem AB sectionem , prosectionem a s et medieaminum B om. uult nos A nos uult DT et edd. 16 correxerunt 10 1 summiserint summiserant A 19 panerestra quae Sunt A quaenam Sunt et vulgo, quaedam sunt T 26 uoluntatibus nos uoluptatibus libri 27 specialem spirituale a 2 quoties Dp item p. 3, 10 imperieulis A 2 prouintiae Ap 31 seruatae de putatio a 32 hostilis A I m. hostili 3 aecepimus T 36 nos ergo A ergo nos P et edd. 3 accipimus AB aecepimus et edd reddamus domus DT domos A corr. scilicet a statim domini eas ap
97쪽
DE GUBERN DEI VI 90-99. 83 quia ipsi ii in illius festi sunt iis templis qu0que ipsius vultum n0strae festivitatis induimus aut certe quod ei non minus e0rdi est, pri0ribus 4tae vitiis renuntiumus, Operum ibonorum Victima eaedimus et pro gaudiis novis n0vae eonversionis hostias immolamus omnitius denique imi inditiis bellum sanetum indissimus eii eorum insanias fugimus, foeditates theatralium hulorum Xeeramur, V0vemus domin 110vam Iutam et ad obtinendam eius perpetu protesttionem nosmetipsos deo aeris ienmUS.
XVIII. Cum hae erg0 quae diximus, pr redentibus benefietis dei debeant fieri, 95Videamus, quae aut Ad ludos pr0tinus eurritur, ad ius uias eonvolatur, in theatris p0pulus diffunditur in ei reis plebs tota aeeliatur Ille nobis ad 0 bona praeStat,
i ut boni simus, nos e diverso quotiens b0na aeeipimus mala nostra cumulamu8 ille Π0s benes eiis suis voeat ad probitatem. 110 ruimus tu improbitatem ille nos beneseiis Sui proVocat ad 0mpunetionem, nos ruimus in dissoluti0nem: voeat ille ad astitatem, nos ruimus in impuritatem. Praeelare videli stet aeris munerit)us resp0ndemu8, irae 96elare dona eius vel agnoseimus vel honoramus qui quantum ab eo beneficii deipimus, io tantum ei iniuriarum repensamus Aut iniuria dei h0 Di te n0u est aut esse indignior potest. - . multi a magnis pus sit' Sed quia iuveterata in uobis malorum omnium labe aliter iam non vitiosi esse n0n possumus, misi ut ininino non SimUS quae in Π0bi8, 0g0, pes bonae frugis est Qui ign0rantia pedeant, err0re agnito e0rriguntur: 97 qui religionis Xpertes sunt eum muttiverunt se etam. mutare indipiunt diseiplinam 20 0stremum ut diXi qui aut abundantia nimia aut seeuritate vitiantur desinunt esse perditi eum destiterint esse esturi Nos nee gu0rantia labimur ne religionis Xpertes Sumu nec prosperitate rerum a seeuritate eorrumpimur omnia siquidem e diverso Sunt Beligionem novimus, ignorantia n0D Xeusamur, paeem et divitias liriorum tem 98Ρ0rum non habemus, omnia, quae fuerunt aut abbata aut immutata sunt Sola tantum 2 vitia reverunt. Nihil nobis de pae et prosperitate pristina reliquum est nisi 80la Omnino erimina, quae pr0Speritatem non esse eeerunt. Ubi namque sunt antiquae R0manorum opes a dignitates: Fortissimi quondam Romani erant, nune sine viribus: timebantur Romani Veteres, n0s timemus Meetigalia illis solvebant populi barbarorum, nos vectigales barbaris sumus Vendunt n0bis li0stes ludis usuram, nota admodum
30 Salus nostra commeretum est insoliditates nostras ad quid devenimus Et pr0 99hoe gratias barbaris agimus a quibus nos ips0s pretio e imitaramus Quid potest esse nobis vel abieetius vel miserius Et vivere nos p0st isti redimus quibus Vita Sice0nsistat Insuper etiam rididulos ipsi esse nos faeimus aurum quod pendimu8,
munera oeamus Didimu donum esse, quod pretium est et quidem pretium eon a dieionis durissimae ne miserrimae. Omnes quippe aliti 4, eum semel redemipti fuerint, libertate potiuntur n0s semper redimimur, et unus uam liberi unius. Illorum more dominorum nobiseum barbari agunt, tui maiieipia obsequiis ut 11011 necessaria mer
2 est pri0ribus ordi B est cordi om prioribus minus est prioribus ex ipso corde uitiis p 3 0nuersionis A conuersationis III et vulgo, conseruationis laeditatis A es . execramus π6 optinendam A 10 edepimus Pp, item D. 14 13 respondimus A I . . 1 iniuriarum priniuriam , iniurias ΒΤ 1 multis AB T. aut multis p eae interpoliatione Sed animaruna quia inueterata A, Sed inuet. quia animarum Τ; locum corruptum esse manifestum est i labi A I m. 1 fruges A I m. verba errore agnito corriguntur. qui religionis expertes sunt m A post vi e diuerso sunt v. 22 leguntur 1 sunt om p cum ut . commutauerunt ΒΤ 20 postremum Arpostremo Τ et edd. desimus et esse, destiterint om T 27 ac AB et re 2 terrebant . p 0luebantur A 29 simus B 30 nostras nostras 20 32 abiecit os uel misertos m. 33 consistat orr. eae consistant constat I et edd. esse AB Om. ap
98쪽
eedibus dependendis locant. Similiter eni in nos numquam nl liae sumus liberi fune 60ue, quam endemus ad ii id quippe mereedes iugiter solvimus ut sine eessatione
I. Cum in e inelusi in libelli huius, qui nune finitus est, de iniarmitate ne miseria Romanorum n0nnulla dixerim, eontraria forsitan neg0tio. quod nune agimus dixisse videamur. et enim p0sse hoe loe subiei hine maxime probari, qu0d non respietatres humanas deus, quia, eum uomani quondam pagani et Viderint et regnaverint, nune Christiani et vineantur et serviant. Suffieere quidem ad 0nfutati0nem bieetionis istius poterant illa, quae dudum de eunetis fere agnitis gentibus diei sunt id est, magis i 0 peccare OS, qui scientes neglegant legem dei qua ui qui non saetant neseientes Sed tamen, si deus annuit, eum ad eam negotii partem necesserimus, ut de veteribus Romanis aliqua distantur . evidenter divino munere adprobabimus tam iustum tune erga ill0s fuisse domini fav0rem quam nune erga nos iustam seVeritatem, et tam dignum illud fuisse, quod Roman0 tunc deus auxilio suo eXtulit . quam nune dignum e SSe, bquod punimur. Atque utinam poena ipsa prodesset Illud gravius multo a luetu0silis, An id post poenam nulla eorreetio est Curare nos vult eastigationibus suis dominus, sed curam remedia non secuntur Quid io mali est Iumenta ae pestudes
cauteriis fuerint munus medicae adustionis agnoseunt. Statimque, ubi aut cremata ad 20 defeeta fuerit vitiat irum e0rporum labes in cloeum demortuae carnis viva ueeedit. Nos et urimur et festamur sed nec ferri defeetione nec auteriorum adustione sanamur,
imm0, quod est gravius, eura ipsa deteriores sumus. Et ideo non frustra n0bis evenit, qu0d evenire peeudibus et iumentis s0let qua inremediabiles morbos feriint Nam in
omnibus partibus mundi liuia curis medieantibus non eorrigimur morte atque e i 25
si in suimur. Teste enim, ut 110 repetam quae multo ante iam dixi 0 ipsum qualee8t qu0d paulo ante memoravi. selli eo quia et miseri pariter et luxuriosi sumus 'Est enim sint vitia ista felicium quamvis nemo idem et pr0brosus esse possit et seli X quia ubi non est vera honestas, non est vera eliditast, sed tamen, ut supra diXi, est0 sint vitia ista et i ingae paeis et opulentae seeuritatis Cur quaeso, illi Sunt, ubi 30 iam nulla lia X ubi nulla seeuritas in omni enim ferme orbe Romano et pax et se curitas non Sunt Cur sola tantum vitia perdurandi Quis rogo ferre possit in h0mine
1 dispendendis , promerendis p nos numquam AB: 0n unquam 20 2 pendemus Te pendimus Ap mercedis A I m. 3 sequitur ino subscriptio: EXPLICP LIB. SEXTUS INCIPIT LIBER SEPTIMUS LEGE FELICITER, item in B sed sine lege selic. b in conelusione Τ INcLUSION A Cum autem de instrmi
tates mediis omissis nonnulli m. uidebimur hoc loco posse V probare S humanas res BPp eum in. V l negligunt a faciunt Iis, item Ao m. sed eadem corr. 12 si ona DT annuit se auuit annuerit vulgo 13 adprobamus lapp. DI et ABID: m. vulgo i punimur A puniuntur T ac luctuosius multo Pp 1 correptio a 1 non remedia a 2 crementa AG m. 2 quia A corr. eae qui, item . 29 meditantibus B 26 iam eam L 2 idem Ar quidem I p et ante pr0br0Sus Om p possit esse T 29 tamen δε modo p 30 ista sequuntur in verba flagitiis suis p. 86. I usque ad in domo autem sua cap. 4, p. 87, 24 et longae m. pulentiam epul securitas ap3l urbe A I m. T rumana Tis et pax A pax T et edd. et ar te se uritast B s. l. 32 uitia tantum I p
99쪽
DE GUBERN DE VI VI l0. 85 egestu080 esse laseiviam Criminosior quippe S luXili40sa paupertas et maioris invidiae miser nugas Totus Romanus Orbis et mi Ser est et luXuriosus. Quis quaeso, pauper et nugas quis captiVitatem Xpeetans de ire cogitat, quis mortem metuit et ridet N is et tu metu aptivitatis ludimus et p0siti in m0riis timore ridemus. Sal 5 0uiei ilu0dammodo herbis omnem omanum pollulum putes esse Saturnium moritur et ridet. Et ideo tu milibus fere partibus inundi risus 110Stro inerimae consequuntur,
ne venit etiam in praesenti super nos illud d0mini 110stri letum V ' u iridetis, quoniam flebitis. II. Sed Drsitan eum de ludieris a foeditatibus publieis diutissime dixerimus in
1 hoe tantum deteriores esse nos putes barbaris, quin illi haec non agant, O agamus, steterum ips0s earnalis libidinis seelere et fornicati inis funestae aeno non ita pollui. Comparemus si laeet. et eris nationibus etiam in hae linive R0manos. Et quidemnesei an ulli reetius stomparentur quam his, qu0s deus in medio rei publieae sinu
positos possess0res sedit ne domin0 0li esse , mani. Unde quamvis nihil disputarii de iudiei dei possit. tamen eum ablatam nobis iuris nostri optimam partem barbaris dederit. videamus an id. quod cibis tulit et illis tradidit iusto iudieio tradidissovideatur Nemini dubium est Aquitan0s in Novempopulos Medullam aere ininium
Galliarum et uber totius seeunditatis habuisse, nec solum secunditatis. Sed quae prae
poni interdum secunditati solent. iucunditatis, pulehritudinis. 30luptatis Ade cillie
2 omnis admodum regio aut intertexta ciueis ut 0rulenta pratis aut distineta ulturis aut 0ndita pomis aut amoenata ludis aut inrigua f0ntibus aut interfusa fluminibus nuterinita messibus fuit. ut vere 40ssessores ne domini terrae illius n0n tam soli istiust Ortionem quam paradisi imaginem 0ssedisse irideantur Quid ergo post ista omnia' Offiei, si ires absque dubio deo esse debuerant. quos pestilliariter deus abundantissima et beneseiorum suorum dote ditaverat. Quid enim rectius aut quid dignius quam ut quibus per munera sua dominus quasi speetaliter videbatur laeere Voluisse idem quo siue speeinlius domino cultu e religi0ue laeuissent, praesertim eum a nobis deus nil 0nerosum, nil graVe Xigat. 0 enim n0s ad arati' aut ad ligones Voeat non ad seindendus terras neque ad vineas pastinandas non denique illa exigit a servis suis.1 quae nos Xigimus a n0stris Quid nanique ait ' Venite ad uae omnes, qui in I 0boratis et onerati istis, et ego vos refletam tollites iugum meum Super os et dis ei te a me quia mitis sum et humilis e0rde, et in
1 maiores BP maioris os p inuidias ΒΤ 2 nugas ΒΤ nugator , nugax vulgo; formam iuga satis sirmant vetera glossaria t0tus -- nugas Om. V orbis AB corr. eae urbis s nugas AB nugax edd. mortem metuit metuit mortem GT et edd. qiii eaptiuitatem, qui mortem ed. Daturii inoitis libris et i s. l. 4 ridit 4 4 item paulo post , irridet pedi ante positi in B erusum immortis A ridimus populum romanum esse om. ac uenit BPp aduenit A corr. m. 2 et hinc vulgo impraesenti A 10 putes p putet AB T, tantum quis putat vulgo agant AB agunt a et edd. agamus A agimus
100쪽
venietis requiem animal iis Vestris iugum enim meum suave est et onus meum leve est. Non ergo nos ad lab0rem voeat dominus sed ad resecti0nem. Quid numque a noliis exigit. luido iraestari sibi a noliis iubet nisi s0lam an tummodo idem, eastitatem livmilitatem sol)rietatem miserie0rdiam sanctitatem l quael utique omnia non onerant nos. Sed rnant. Nec solum hoe sed ideo Vitam praesen t,tem ornant ut futuram Ornare plus possint bonum lpium inaestimabilis
miserie0rdiae dominum qui ad loe nobis in praesenti religi0nis munera tribuit ut ipsa in nobis postea quae nune dat munera muneretur Tales igitur etiam omnes absque ubi Aquitani esse debuerant, et quidem ut diximus speei alius tales quia
t speetalia Mei munera p0ssidebant. Et quid p0st hae omnial quid seeundum est is quid nisi euneta quae e diverso sunt In omnibus quippe Galliis, stetit dicitiis primi
fuere. sic vitiis nusquam enim improbior Voluptas. nusquam inquinatior cita, ius
quam eorruptior diseiplina. mane pro muneribus aeris dederunt d0mino retributionem. ut in quantum eos euelletis suis ille ad se inlexerat ad prostitiandum in tantum illi flagitiis suis laboraverint ad Xaeerbandum. 1513 III. An Drie falsum est et incidiose potius quam vere ista di euntur Non utar
ea probatione, qua uti alii tu auSi Solent ut produeam qu0Seumque ad probandum, aut paveo aut Xtraneos aut minus idoneos testes ipsos interr0gemus a quibus aetasunt. Falsum diximus, Si negarint. Fatentur enim et quidem quod est graVius sic fatentur ut in ipsa eonfessione non doleant. Idem enim nune est animus in latenti 20. bus qui in gentibus fuit leui tune non puduit flagitia ommittere si nune omnino 14 0n paenitet agitiosa sedisse. Exeeptis tamen perpaueis ferme sanetis atque insigni bus Viris qui ut quidam de numero ipsorum ait sparsis redemerunt eriminan Ummis, eXceptis, inquam his loquor qu0s utique etiam in illa tune generali admodum eonlucione Vitiorum re et minorum eriminum reos fuisse redimus. ut 0rrigi 25 divinitate meruerunt. 0u penitus enim d0minum suum laedit eui propitiati reser vatur. Et quid plura Puto quod eiulier deum et in ipso err0re respeXerit. in Hol hoe obtinere potuit, ne diutius eri ni et Ceteri autem et plurimi ferme ne n0bilissimi
prope idem Omnes liaene unus gurges omnium gula. aene unum ut a nar omni uim
vita. Et quid dieam de lupanaribus minoris quippe Sse eriminis etiam lupnnur illio. 30 Meretriste enim. luae illi sunt foedus onubiale non norunt a per De non maeulant
quod ignorant impudieitiae quidem lineulo sunt obnoxiae sed reatu tamen adulterii 110n tenentur Adde hue, quod et pauen ferme sunt ullanaria et austae quae in his 1 vitam infelieissimam adamavere meretrices Apud Aquitanidas vero quae eisita in l0eutiletissima a nobilissima sui parte non quasi lupanar fuit Quis potentum a di sue utitui non in ut libidinis vixi quis n0u se barathro 0rdidissimae conluvi0uis in-
1 est om p 2 leue est B leue et edd. ad laborem nos praestar plus ornare B o bonum De in P T quia hoc munerentur' talis secundiim est l. e. sequitur AB secutum est A corr. m. 2 20 1l e diuersa T. diuersa illegerat illi felleium et longe agitiosius lom suis p. f. ad p. 84, 30 l laborauerunt 10 1 odiose , odiosum P non utar ea scripsi non ut sciret A. non ut re a B, non oratori et vulgo eae interpolatione I solent ABI pr solent, utar vulgo i aD pro aut paucos L l salsum A sal sum ut Τ, falsum sit qu0 p negarint A eorr. Bape negarent A I m. negauerint vulgo satemur a enim etiam sic et a 2 in antibus a 2l puduit 4 1 p. potuit AG m. poenituit A l . eorr. 23 ait erat V 24 loquor quos A riuos loquor I p, quos l0qu0r. quos vulgo verborum structura non perspecta 2 laedit ludit Bi suum se dedit suum V 2 deum m. 30 quippe esse AB: om. etiam criminis a delupanar -ari corr. o 31 norant 32 quidem A enim I p a hue B et it tershusius huic T 34 adamavere scripsi damnauere ABI uiuunt Damnauere meretrices apud quitanos at ubi ea ciuitas meri tricis A I m. aquitanicas A I m. T aquilanteos A corr. et vulgo in punctatum in A 36 aratro AB