Triennium philosophicum quod P. Andreas Semery Remus e Societate Iesu. In Collegio Romano philosophiae iterum professor dictabat Io Baptista Passerus eiusdem discipulus ... Carolo card. Barberino D.D.D. Annus primus tertius

발행: 1674년

분량: 776페이지

출처: archive.org

분류: 철학

41쪽

2.6 Dilptit. I. 2. Nam diuersi cliectus, qui ab utroque procedunt, notabile inter vitiique discrimeo manifestant. Quaecunque atomorum variatio fiat in arte factis ; hoc est quomodocunquc varietur localis dispositio primo componentium arte facta ; nunaquam haec in prrdinum statum sese restituunt. Fac enim, vel leui si1

in P,decrustari hunc parietem: per tolam zz- ternitatem modicum illud crus non repa tabir in se paries sed si uis recrustari, accersendus est ab extrinseco recrustator. Secus' occidit in naturalibus e constat enim vivenetia Iabes actata suas ab intrinseco labes reparare. Quod indicio est, dari in toto aliquod principium, constiens bono toti ias. Explicatur haec nostra ratio progrediendo per plures species subilantiae naturalis. Certum est primo in homine rationem, per qua illud totum est, saluari non poste per meram dispositionem localem atomorum , seu COI-puiculorum, ita ut homo a statua hominisi plum disserat per hoc, quod in statua solum

extima corpuscula recte collocentur, interlora autem inepte ad rationem compositi humani. cum in homine tam intima quam C

tima aptissime inter se compingantur ad hoc ut sint principium humanarum operationu. Hoc inquam certum est in homine, & etiam ab At istis vltro eoneenum. Ab homino gradum faciamus ad Brutum. Sine aliquo

principio continente omines partes compo

isti equini , & ordinante illas in bonum to-gius, saluari non potest compositum equinu. Hoc autem principium est illud ipsu , 'ded Peripatetici vocant formam subitantialem

pr*dicti compc siti. Quod autem prancipium

42쪽

De prive . intrinJ. corp. naIur. 2 huiusmodi debeat admitti an equo;probatur primo a pari, quia videmus equum a canem,& alia huiusmodi iti operationibus proprijs

vitae sensitiuae eodem plane modo se habere, ae se habet homo: Nam equus guttat, tangit&e. allicitur ab obiectis sibi proficuis , puta ab hordeo,& palea - terretur a sibi nox ijs, puta a saxo,vel baculo : habet species memorati uas, scut homo &c. ergo quemadmodum in homine ponitur principium aliquod

subsantiale, dic. ita etiam ponendum est in bruto : principium , anquam , ordinati num operationum in bonum totius. Omnes enim operationes huiusmodi non habere aliud sui principi iam, quam meram ubicacionem, seu dispositionem localem atomorum, ex se

indisserentium,ut constituant vel viuens, vel non vivens ' est incredibile sapienti. Hoeenim est assignare pro differentia adqquata,

Si totali inter vive inla& non vitiens, puram dispositionem localem , ex quo alia etiam absurda inseremus in serius. Interini. Confirmatur hoc idem experientia. Con fiat enim Canem, T quum,& alia liti iusmodo componi cx multis organi A , Sc partibus et-h rogeneis : hoc est disimilibus, quae omnes conspirent in bonum totius. Constat insuper, quod si illa organa discordent inter se, scaliquid deperdant requilitum ad operatio innes proprias animalis, vel aliquid recipiant noxium eidem animali: datur aliquid in animali remouens ab ipso id, quod est noxium M distribuens in ipso secundum eiusdeindigentiam id, quod .est ipli proficuum. Quomodo autem hoc sat facillime explicat Peripatetici ponentes in quolibet toto sub-

43쪽

28 Di sui. r. . Quaest. 2.santiali formam quandam,qtis qualitates, accidentia toti consentanea vel conseruet, vel producat,& qualitates noxias, quantum Iotest, ab eodem repellat. Ab Homine , ct Bruto descendendum est: vel si vis ascendendum ad Arbores . quae etiaipsae in inultis, hoc est in omnibus pertinen- tibiis ad vitam vegetatiuam assimilant αnimalibus. A Plantis ad alia mixta,a mixtis veniendum ad Elementa. Et quidem . pro elementis, in quibus Peripatetici compositionem Unoscunt ex materia & forma , res paret satis manifeste in aqua: certum est

enim dari in aqua principium aliquod , per quod reducitur ad frigus tibi debitum, si

quando ab aliquo agente extrinseco calefiat. hoc auten principium nequit melius assignari, quam dicendo it Iud esse sormam substantialem talis: ergo &c. Maior experienetia constat et nam aqua calefacta in lebete

ab igne supposito,si remoto igne sibi rei in- luatur, ipsa paulatim reducit se ad pristi nutririgus: uomine autem formae substantia is nihil aliud intelligunt Peripatetici; nisi id, quod in toto est veluti radix accidentium de qualitatum, quae debentur toti et cum igitur aquq debeatur frigus,dum videmus hanc sine adminiculo agentis extrinseci ad frigus sua Leuerti; congruenter arguimus dari an ipsa principium intrinsecum, expulsiunm calorisci frigoris recuperatiuu. Hoc idem apparet in plumbo,& quolibet alio metallo liquefacto,quod habe t vim reducendi se & ad iri sus, di ad toliditatem debit ana sit .e natur . Dices primo talem reductioncm ad frigus

'ribui posse agenti extrinseco , pura λζIi

44쪽

De princip. intrins corp. vniar. 2seireumfuso, resundenti in. aquam corpuscula frigida Sed contra est primis, quia & aqua.& praedicra metalla magis frigesunt , quam aer circumfusus et aet autem nequit magis frigi facere , quam ipse frigescat. Secundo corpuscula frigida sunt secundum Aduersarios substantialiter aqua,' et terra ergo aer, refundendo talia corpuscula in lebetem, nouam aquam refundit r, quod qui& eredat . Tertio huiusmodi responsio pugnat contra principia Atomistarum. Nam ni anilastum est in aqua bulliente , t & plumbo liquefacto plus esse caloris,quam frigoris;& conseque- ter plurae esse corpureula calida , quamis r sida: eum itaque secundum ipsos simit e accurrat ad simile,congruentius dicerend cor' pustula calida, quae in aere eircumfuso circumuolitant,ad sua fimilia. aceurrere;adeoqo

aquam semel ealidam semper magis magis'. incalescere. Hoc est maxime secundum. ψ sorum principiae, sed contra manifestam excperientiam, Adde , quod corpusculae ealida sunt omnium activissima,& omnium, ut itae dieat attractivissima suorum similium lix ut vel unica scintilla ex visceribus pulneris tormentarii, vastissimum trahat incendium, hoc est infinitam sem tillatum anteae delitescen tiunx multitudinem .. Dices secundo in aqua calefacta, in plum bo liquefacto, &cia remanere quasdam, particulas , siue quaedam corpusculai frigida, a quibus ealida, que ab igne intrusa fueranti expelluntur;& simul simitia reiiceant, quae ad contrariorum, introductionem. fuerant dissipata.

45쪽

3o Di put. r. Quaest. I . immergat in plumbum liquefactum, dissiet de inueniet corpuscula illa refrigerantia; idem die, si hauriat. Despientis est negare in tali masia plura esse,& quidem longe plura corpuscula calida,quam frigida. Cur igitu realida expelluntur a frigidis, & nonc conuerso ' Ex hoc eodem sequitur in aqua bulliente plus este ignis, quam aquae; &alia huiusmodi. Sapienter igitur Peripatetici in aqua , alijsque substantiis sensibilibus podinunt principium quodda intrinsechim, quod hi radix proprietatu, debitarum substantiae Hoc principium nono culis patet, sed i mol-

De compositione corpori

ratis. ARTICVLVS I

Proponitur sententia Peripatetica ta' probatur

A Tum illarum Argumentis satisfaciemus post assertam veritatem peripateticam. Interim ad intel ligentia dicendorum, distinguere debes in eodem co- posito duplex genus partium. Alis enim di-euntur partes integrantes, alie essentiales. Integrantes sunt,quarum si aliquam abstuleris, non illi eo rem destruis, secundum suum onceptum quidditativum. Secus in essent libus accidit,quarum altera ablata,toῆum. destruo

46쪽

De pri=jc0. intrins. corp. antur. 32 destruitur secundum conceptum quid litatiuum ipsius. Exemplum habes in homine, a quo si manum , vel auriculam amputaueris , non propterea non remanet substantia ex eorpore dc Anima rationali tonstans : at si vel Animam,vel corpus abstuleris: hoc est si Animam a corpore separauerasa non remanet honno in rerum natura. Aviaris , brachium,nasus,& alia huitismodi, dicu tur partes hominis integrantes ; corpus & Anima dicuntur partes csentiales. Vt aulcm essentialem eorporis naturalis

compositionem inuestiget Philosophus: sup ponit cum antiquis principium illud r eaenibilo nihil sit π in nihilum nihil reuertitur : in omni igitur generatione praesipponitur aliquid in rerum natura , ex quo illud fiat , quod de nouo fit. Puta quando gignitur ignis, ignis ille non fit ex nihilo, sed dic aliqua materia, in quam per virtutem , actionem ignis applicati, introducitur et tio ignis. Rursus alia mutatio est ea, per qtiam ineombutione ligni ex non igne fit ignis; ab iI la,per quam lignum ex non albo fit album , ex non calido ealidum. Quando enim ex n5 calido fit calidum per aquisitionem caloris, non destruitur in esse ligni ; sed remanet simul & lignum , dc calidum. At per aquisitionem illius rationis, seu formae, quae constituit ignem,eorrumpitur in esse ligni, nec est simul & lignuin , & ignis. Haec dicitur mutatio substantiali ,per quam ninitrum ex una subitantia fit alia; illa dicitur mutatio accidentalis ; pcr quam Vna eademque sub- siauti 1,a priuatione alicuius accideatas, iiD

47쪽

32 Di put. I ... est. 3. sit ad habitum illius eiusdem.

Quemadmodum autem. in mutatione ac-

ei delitati,quae etiam dieitti r altaratio , sub tectiam , puta lignum , transit a priuationes ad habitum formae accidentalis; ita etiam i re mutatione substantiali, quae etiam dieituc generatio ι debet dari aliquod subiectum, quod a priuatione formet substantialis traii feat ad habitum eiusdem. Quando ex non albo sit album,alia uod subiectum , transit a non albedine ad albedinem ς quando ex non igne sit ignis,aliquod subiectum transita noratione ignis ad rationem ignis. Hoc autem quod transit ea non igne in ignem, seu potius lice subiectum, quod ex non habente formam ignis, fit habens sormam ignis non est lignum ipsum lignum enim non manet sub' formae ignis quando quidem. per productionem ignis lignum distruitur: iginir illud idE quod in ligno sustinebat formam ligni, in igne sustitie: formam ignis ut patebit inferius Naturalem han corporis sensibilis, eompositionem frequentissime declarat stilloso

phus per mutationem artificialem. Ars enim imitatur naturam. Quando ex marmore fit

Statua Al exandri illud idem marmor, quod per actionem. Statuarii recipit in se figuram,& si militudinem Alexandri, transit a priuatione talis figurae ad hane eandem Figuram: adeoque& sub priuatione, quae est terminus a qno,& sub figura,quae est terminus ad que,

idem omnino iubiecturix reperitur. Hoc autem subiectiim,ante talem mutationem,*rat

Statua Alexandri solum in potentia , repertatem. mutationem. euadit statua Alexandri

48쪽

De princi . inrrins corp. natur. 33 in aetii. Idem proportionaliter contingit imqualibet mutatione substantialis . est enim de

conceptu mutationi; esie transitum non h bentis, nisi in potentia formam, ad habens: formam im a tu : puta. in mutatione ex non

i igne in ignem aliquid transita non forma ignis ad formam. . Id autem quod. in instantii A caret forma ignis cum aptitudine ad illam recipiendam in illud idem subiectum,quod in i instanti B illam recipit , & illa informatur. Proptema Peripatetici comuniter aiunt tria esse principia. corporis naturalis in fieri: materiam, scilicet,sormam, & priuationem, . duo autςm in facto esle : materiam, scit iceto,

. Tria ponuntue in fieri, quia seri aliquama substantiam , ut de facto fit est subiectum

acquirere aliquam. formam substantialem is quam immediate antea non haberet: hoc au tum in suo formali conceptu intrinseco importat materiam , formam, A priuationem. Nam subicctiim. transire a non forma ad sor-mana , . siue a priuatione adclaabitum : dicit subiectum sub utroque termino, & .ab uno γetransiens ad alterum : hoc modo corporis heri praedicta tria. principaa declarantur .

Si enim intelligas solummateriam simili, &sormam; inteldigis quidem compositum, sed non intelligis fieri:&inc est, quod rei in ta- esse duo tantum pranei pia sunt: materia. scilicet. &: forma, quae duo rςmanent quamdiu manet Gs ipsa a Dari. amem materiam . primam. essicaciter probat Philosoplius hoc pacto. . Dant ut tram mutationes subitanti alcf.: ergo datur mater 'prima , seu primum subiectaui talium b v trans

49쪽

transi nutationum. Antecedens experienti constat. Elementa in se inuicem transmutantur: aqua in alicui : aer in ignem, &e. de ex quolibet per mutationes, vel mediatas, vel immediatas , fit quodlibet. Constat hoc: in nutritione animalis , per quam cibus in Chilum , Chilus in sanguinem, et tandciri sanguis in sub antiam aliti transmutatur, et fit pars animatas. Palea, lignum , stuppa, et caetera mutamur in ignem : et negare huiusmodi. transmutationes est apostatare a se-.sibus. Probatur iani consequentia, quia si in huiusmodi mutationibus Pon datur commune subiectiim , substans ram Mormae', quae expellitur, quam formae, quae de nouo indu eitur; substantia, quae corrumpitur , non potest dici transmutari in eam , quae piguitur; nec ea , quae Rignitur, generari cx ea , quae torrumpitur. Et consequenter non erit mutatio virilis in aliud, sed reductio virilis ad: nihilum, & alterius productio .ex nihilo, co-tra assianiptu. Ex nihilo nihil sit, in nibi' itim nihil rexertitur . Explicatur hoc idem , quia nisi detur iti . bic ux mni une , in igne nihil est, quod antea edet si an ergo ignis est secundum. se totum adaequale ex nihilo, Item si in coi ruptione paleae nihil remanet Quod ante 4 esset ita palea , manifestum .est. paleatu abire in nihilum. Prombuetur haec eadem ratio. Si de substantia , quae corrumpitur , nihil reni anet Hiea, quae gignatus - non est eur agens natura Se fiiciat agilem potius ex ligno, quam Ox lapi de , immo quam ἰ ex. nihilo. Hoc autem. est inani teste absurdum. Sequela prebatur, 'quin δ

50쪽

De princ. iniis .cor P. nat. in digno nihil concurrit ad productionet ignis , nec in ligno quidquam est, eae quo confletur ignis: non igitur magis concurrit lignum, quam lapis.. Cur igitur ex ligno facilius, quam ex lapide ignis generet ignem tRespondet Peripateticus, quia ignis sacilius expellit a subiecto communi formam lagni,. quam formam lapidis : ratio huius est, quia

quantilis in neutro casu materia secundum se repugnet , aut expulsioni. Veteris formala, aut i utroductioni nouae , cum aequaliter is habeat ad omnes formas tamen accidentia,, quae concomitantur in materia formam li-yni , constituunt illam magis, dispositam a v

ormam ignis, quam accidentia. , quae in ea dem materia cocomitantur formam lapidis: adeoq. sicut ex ligno sicco facilius, quam eta: viridi, facimus ignem , ita propor tinnatue ex ligno facilius, quam ex lapide, aut alio

qua alia substantia minus disposita ad sor

mam ignis. Iteni cur poti,is ex ligno, arit

qualibet alia sub satia, ignis generas ignem,.quam nilailo : nisi quia in qualibet subitantia sensibili datur materia , qtiae adiuuQ agens, via sustentando ipsius actionem,& re- 'cipiendo in se formam , quae de nou Ops O- . ducartiti vel aliqua alia ratione cooperando . 't ori praestari nequit a nihilo. PrCbatur, secundo. Eadem. Conclusio. Anima ratio valis ci citur creari a Deo , & su- ῖς rare virus , di activitatem cuiuslibet altem; Sagentis: & tam ei praer*quirit subrem,

in quo recipiatur , & in subiccto dispositiones quasdam praeuias, quibus subicctun li:

Iscapiendae sol mae idoneum . Hoc Adncrsa,

3 j j concedunt:loquini ur enim hic cum Cliti,

SEARCH

MENU NAVIGATION