Augustini Pallauicini ... Explanatio paraphrastica in duos Aristotelis libros De generatione, et corruptione

121쪽

Trae a r in iam alite ii sunt enitu, illa quidem potentia haec u

a eontingit mixta esse quodammodo, non esse:

asu quidem existenuatio genetiuo exipsing potentia autem quid utriusque eorum,quae erant, ante-

vi in miscerentii dissonon deperdita. Hoc autem sermo quaesiuit

videntur enim ea,quae miscentur,prius ex separatis couenientia,& possibilia separari rursus.

apta sunt, partim quidem acti, paratitim vero potentia existunt, quatenus duas obtinent rationes inter sedisti ctas, quarum altera entitas est adis iteriae naturam accedens, atque adulto. riorem alium substantialem actum ordia, altera autem actus,&πrninus, a

quo ultimo potentialis determinatur emit λβ ad propris, specificamuἡ ω illo hitur, pecesse est miscibi lia,ciun simili conueniviit, ac miscentur quodammodo esse, & quodammodo

non esse . 3 Etenim amplius actu non sunt, ultima, ac propria actualitate d perdita,qua miscibilia in suo esse actuali, specifico constituuntur sed actu quidem ob nouam superuenientem inualitatem nouum quoddam ens, seu mixtum genitum est, diuersam ab ij naturam obtinens.' Alio vero modo inta ac remanere dicuntur miscibilia,quat nil propaeri, ac potentiales eorum entitates, quae ante mixtionem existebam

ira xx oris ineperditaeinsum hi ua malitate genita ipsum coa- laseirmixtum sintque hoc quidem,

declararetur, allata postulabat dubit iij, quo modo seruari simul ac interiis remiscibilia possent si Ex quo manifestum est, quoniam ante mixtionem

separata extiterunt ni cibilia, iterum disso.

122쪽

dissoluto mixto ab inuicem separari ac seorsim existere posse, si adsit agens a quo singula proprium, ac specificum a-

etum quem amiserunt, recuperare valeant. Quod profecto non accideret, si secundum propria entitatem in mixto haudquaquam inessent miscibilia. Quare nec genito mixto actu secun dum proprias ultimasque actualitates

miscibilia manent, quemadmodum corpus: album neq; intereunt, aut altem rum,aut ambo ed eorum manet virtus, seu potentialis entitas, qua proprijs recuperatis actualitatibus seorsim existere eodem queant modo, quo an te mi X-tionem existebant . Sed quoniam mixtionis iam nomen declaratum est, ex quo sublata omnis videtur difficultas, vereque mixtionem esse apparet, quam plurium unionem propria eorumentitate, ac virtate seruata, aliaque de nouo actuat tale genita esse arbitramur, haud amplius dicere de his, ac pertractare necesse est. I Restat igitur, ut considerantes,

dum quo accidit mixtio, aliorum prius dinidamus, ac perpendamus sententias, quae ipsam quoq; mixtionis

existentiam euertunt Prior senten

tia docet miscibilia in exiguas, sensumq; praetenuitate effugientes particulas diuidi, easque tum eram mixtionem effi

cere

Ncque permanent igῖtur

Ideo haec quidem relin. Tex. 8s. Annexam autem his dusitationeri diuidendum. S.Ihomas.

Uiru ne mixtio ad sensum sit,ut quando ita in parua di

tiis suerint ea,quae miscentur, posita su in thoc modo ad inuicem,ut non mani infestum, numquodq; sitf-sui,tunc nuxta su uti

123쪽

3 An non sunt sed est ut quet Cut 'q; secus quanicum sit par

micetur igiturino modo Hhordea ti,ixta esse frumetis, qtiundo licidi unque secus quod cummi neu r.

si autem est omne orpus suidem est eorpus eo

'esistibile, quod iuulium

quammunm utique oportebit partem -risecire viani- euiuium Tex. 3s . Quonia autem non est in minii diuisime in nee compositio idem quod inanisestum est quod neq; secundum parua saluata oportet ea,quae miscen*r

cere mixta esse. . . Ope si in emin

eri , h. l

cere,cum inuicem sic miscentur,ut una quaeque pars cuilibet apponatur pam 3 Posterior autem sententia putat mi- scibilia in minimas haud aniplius suapte natura diuisibiles particulas diuissi, atque ex iis tum mixtionem cilici , cuin minima quaevis pars cuiuis unituria ti Et prior quidem sementia deum, ac fluvionum 'te tui, de in rurinam redigantur, misceno sei, cum exigua quaeq; hordei pars eris culaumque frumenti parti apposita.

Vt ver has reprobemus sententias id firmiter statuendum est, omne cor pus in semper diuisibilia suapte natui a divisibile esse . si Dico autem corpus quoniam corpora dumtaxat misceri queunt , eaque solum, quae eiusdem rati is ObtInent partes . 7 Hoc ergo iacto fundamento videndum est , an

possibile sit quamlibet miscibilium par ticulam tuncquamlibet particulam Quoniam autem omne corpius per diuisibileestinullumqueact inmunimas diuisum partes esse potest, δε compositio idem, quod mixtio non est, sed ab ea differt, 3 manifestum est haud ea misceri , quae secundum exiguas , i sensibilesque particulas seruata, ac integra manentia iuxta ponuntur. Cous MUMRPut, neq;mimmiXtio, ac

124쪽

tem peramentum fiet, sed Imera existet compositio, nulloque pacto eiusdem ra

tionis totum,ac partes erunt, propriam, lintegramque partibus seruantibus natu iram, ideoque prorsus inter se dissidenti bus At hoc absurdum est, necessarium enim esse dicimus, ut si vere mixtum aliquid sit, omnes quoque partes mixtas eiusdemque rationis obtineat, si quemadmodum quaevis aquς pars aqua est , sic etiam mixti quaelibet pars mixta se, ergo mixtio non est, qua et insensibilium iuxta positione partium resul. tat , Praeterea si diuisarum Vac insensibilium compositio partium mixtio erit, eiusdem minime rationis obtinebit. Partes, proindeque haud vera dicetur mixtio, sed quae sic sensibus tantummodo ob exiguitatem partium appareat. ' Quamobrem is, qui debili, infirmoque utitur visu, quaecumque e Xiguas,simulque positas habent parteS,es. 1e mixta putabit irarum minime partiudistinctione percipere valens.a At Lynceus, qui acutissimum habet visum,exigua Omnes discernens partes', nihil prorsus esse nuxtum iudicabiti Ve-xum eη iactis fundamentis eoru quoque absurdam sententiam esse patet, qui minimas quasq; partesdiuisas, iuX-taque positas esse in mixtione censent.

tio,neq; babebit eande uir

s Dicimus autem oportere,si mixtuni est sinitiarium par tium esse, sis quemadmodum aquae pars aqua, ita & temperatia

si autem secuti diim parua eompositio fuerit i)ixtio, nihil continget horuni,sed si in tu quidem mixta ad sensiliri.

Et idem hule quidem miri .

sabnei autem nihil mixtil. I Ncque diuisione, ut quae in

cunaq; pars secus quamcui quesit.

125쪽

, aut igitur non eme mixtio,

aut dicendum hoc quomodo eontingit fieri rursus. Sunt itaq; vidisebam entium hari 'dii clam a&naolla autem ab his passua. Haec igitur Breuertuntur, quorumcumq; eadem matem est. activa, passiua ad inuisem. Haee autem faciunt impassibilia existentia quorum non est eadem materia. morinti igitur non est mi

ideo nequem ediemina, cit fanitatem, eque sanitas,

Actiuorum autem pasipum um quicumq; sunt iacile di

partesdiuidi, quae ulterius diuidi ne .

queant. 1Quapropter,aut mixtio non est, cum allatos mixtionis modos esse falsos appareat, aut ex propria senten

tia quo pacto fieri possit mixti inda

gandum est. Vt igitur modum , quo accidit mixtio, seu propriam, adaequatam mi tionis causam inuestigemus, quaena mi- scibilia sint, qua sue postulent conditiones declarare oportet. Notandum ergo est eorum, quae sunt, a Ita quidem activa, ut diximus, alia autem ab his passiua esse. At quaecumque eandem communem habent materiam inuicem activa, lassiua sunt. Quaecumq; vero dissimilem obtinent materiam agere quidem, ea repati nequeunt in Iam ca, qua eandem non haben materiam inuleemmisceri nullo pacto possunt sintque ob hanc causam nec medendi ars sanitatem agens cum ea miscetur nec in Medici animo existens sanitas cum corpore mixta esse potest. Qitare ea mi- scibilium videtur est e Tonditi, ut ea idem, communem ha animateriam,

siquidem ea, quae miscem ut vicissima,-gere,ac pati necesse est Notandum secundum est , haud omnia activa, I passiua, quae in eadem insunt materia iuuicem mistibilia

126쪽

sed illa, quae facile diuidi, comminui possunt. Atque ne hoc quidem sufficit,

sed necesse est ea, quae misceri debent, proportionata esse praedita magnitudiane , adeo ut unum naiscibile alterum haud magno vincat excesssu: Si enim multa paucis, Magna misceantur paruis, non quidem veraci ac propria et mixtio, sed conuersio in id, quod potentius est, exiguo miscibili in eius, quod magnitudine excedit naturam conuerso. Atque ob hanc causam vi. ni gutta in multas aquae amphoramin. tecta non miscetur, propterea quod eius perit forma, ac in totam aquam

mutatur vinum. Quare haud mixtum ex his, ac temperamentum resultat, sed augetur aqua, eo quod excedens absorbeat in se,& conuertat vinum. Cum igitur miscibilia quodammodo aequales, seu proportionatas habuerint virtutes activas, adeo ut nullum ex ijs nimium excedens alia in propriam vertat naturam, tum singula

miscibilia in sese vicissim tamquam in

ea, quae vincant, ac superent mutantur, atque propriam amittunt naturam, quatenus ex eorum actione ultimis d

perditis actualitatibus,aliaque de nouo suscepta quoddam aliud gignitur ens miscibilium redolens naturam, atque interea ut medium, commune quid existens,

a multa quidem paueis,&magna paruis, non faeiunt mixtionem: sed augmentatione dominantis. Mutatur enim alteram ia

4 Ideo gutta vini deeem millibus congijs aquae non miastetur.

Soluitur enim formaac mutatur in uniuersam aqua Tex. Quando autem potentiit adaequantur quodanam do, tune utatur quidem viru-que in dominas ex sui ipsus

natur

1 non generatur autem alte rum,sed midium, communes

127쪽

i, Aut igitur non eri minio, aut dicendum hoc quomodo eontingit fieri rurius.

ripe sna tamve dice inmineratium haec quidem adtina ita Putem ab his passiva. Haec igitur . ertuntur, Porumcuniri; eadem mateam estin activa, passi ad --em. Hare autem faciunt impas ἰbilia existentia,quom non est eadem materia. Hosum igitur nota est mixti

Q. Actinorum autem passivo, o quicumq; sunt inite di

panes diuidi, quae ulterius dimidine

queant. V Quapropter,aut mixtio non ei , cum allatos mixtionis modos esse tallo appareat, aut ex propria senten

tia quo pacto fieri possit mixtio inda

gandum est.

Vt igitur modum , quo accidit miri

tro, Ru propriam, & adaequatam mi tionis causam inuestigemus, quaena mulcibilia sint, qua sue postulent conditio nes declarare Oportet. ergo est eorum, quariunt, Ii quidem activa, ut diximus,aIta autem ab his passu esse. At quae cumque eandem communem habent materiam inuicem activa, ia Lliua sunt 3 Quaecunq; vero imilata obtinent materiam agere quidem, Darepati nequeunt. Clam Ca, quae eandem non habent materiam inuleem

nullo pacto possunt sintques

ob hanc causam nec medendi ars sanita tem agens cum ea miscetur nec ii, Medici animo existens sanitas cum corpore mixta esse potest. Quare ea, stabilium videtur esse Tonditi, ut eandem,&communem ha animateriam

siquidem ea, quae miscemur vicissimger ac pati necesse est 3 Notandum secundum est , haud

iniunt materia inuicem miscibilia G,

128쪽

sed illa, quae facile diuidi, comminui

possunt. Atque ne hoc quidem sufficit, sed necesse est ea, quae misceri debent, Proportionata esse praedita magnitudine , adeo ut unum naiscibile alterum haud magno vincat excessu: Si enim multa paucis, Magna misceantur paruis, non quidem veraci ac propria fiet mixtio, sed conuersio in id, quod potentius est, exiguo miscibili in eius, quod magnitudine excedit naturam conuerso. Atque ob hanc causam vi. ni gutta in multas aquae amphoras iniecta non miscetur, propterea quod eius perit forma, ac in totam aqua inmutatur vinum. Quare haud mixtum X his, ac temperamentum resultat, sed augetur a jua, eo quod excedens absorbeat in se,& conuertat vinum . . I Cum igitur miscibilia quodammodo aequales , seu proportionatas habuerint virtutes activas, adeo ut nullum ex ijs nimium excedens alia in propriam vertat naturam, tum singula miscibillia in sese vicissim tamquam in ea, quae vincant, ac superent mutantur, atque propriam amittunt naturam, quatenus ex eorum actione ultimis deperditis et ualitatibus,aliaque de nouo suscepta quoddam aliud gignitur ens miscibilium redolens naturam, atque interea ut medium, commune quid existens,

multa quidem paueis &gna paruis, non faciunt mixtionem, sed augmentatione dominantis. Mutatur enim alterum ia

Ideo gutta vini deeem millibus congijs aquae non miascetura

Soluitur enim sorma,8 mutatur in uniuersam aquam. Quando autem potentiis

adaequantur quodammodo, tunc mutatur quidem viru-que in dominas ea sui ipsus

naturas

non generatur autem altearum,sed medium, commune.

129쪽

manifestum est igitur quod

haec iniscibilia sunt a aecumque facientium contrarietatem habel sin haec enim sunt ab inuicem, P qiua.

la parua quoque Deus parua polita miscentur magis. Facilius enim inuicem per

mutantur,& citius.

Multum utem,&a multo tardius hoc operat . . Ideo δε facile terminabi .

existens, in quo eorum entitates uni cam in communem obtinentes actuaialitatem insunt . 3 Ex traditis miscibilium conditionibus manifestum est quacumque activa contrarietatem habent inuicem miscibilia esse, ' propterea quod mutuo passiva sint. Qu amobremiscibilium contrarietas propria, cadaequata mixtionis causa erit . Sed quoniam simpliciter necessaria ad mixtionem efficiendam conditiones allatae sunt, alias afferre oportet, quae ii nus facilem, aut dissicilem, minusque perfectam, aut imperfectam mixtionem reddant. Irimo igitur quo miscibilia in exiguas m gis, ac midulas partes diuisa fuerint, eo facilius miscentur. Etenim partes minimae iuxta positae se maxime tangunt, idςoque&maxime vicissim agittat, ac patiuntur, quare&facilius inuicem ac celerius permutantur. 7 At partes, quae maiori sunt praeditae magnitudine se minus tangunt, plures a conta stui remotiores obtine tes partes, atq; minus idcirco agunt, ac patiuntur, quo fit ut tardius, ac dissicilius mutationem subeant. Si igitur in hac miscibilium permutatione mixtio nis natura consistit, necessario miscibilia, quo exiguas magis, ac minutas habebunt partes, eo facilius mixtionem subibunt ' Quapropter eorum, quae diuidi,

130쪽

:diuidi , ac pati solant, alienum facile terna inum suscipere apta misceri facit Iime possvnr, ' quoniam & facile di- uidi,& in exiguas secari partes queunt. Q Atque ilium id quidem facile termi- nos alienos admittunt, ideoq; optime

commisceri apta sunt, si tamen exci-lpiamus ea, quae viscosa, ac tenacia eri-hunt, ut oleum,pix, caeteraq; huiusmodi. Haec enim oblentorem aegre diuiduntur, ampliorem dumtaXat, maiOremq; efficiunt molem. 3 Praeterea tumam perfecta, minusque propria accidit mixtio, cum plura quidem miscibilia aactiva, ac passiva sunt, sed unum adialiud relatum ab eo maxime passivum' est, alterum autem minus. Quemad imodum in mixtione stanni, aeris c5- tingit. Et si enim ambo liquescant, ac

misceantur, attamen stannum ab aere maxime patitur, cum in aerem fere totum resoluatur, minus autem patituretes, cuius integra substantia manet, am-

plior ob stanni mixtiooem facta, quo- .damque ipsius colore infecta.

Etenim quaedam balbutire, ambi

guaq; videntur entia , quatenus media linter ea sunt, quae perfecte miscentur, Mea, quae misceri nullo pacto queunt. Quamobrem de remisse, quodam i modo mixtionem subeunt,quoniam at ilterum passivum, ac susceptiuum est,es .

Ita diuisibilium.&pasi uossii miicibilia sunt, diuiduntur enim in parua haec faciliter. Io Hoc enim erit facile tela

ininabile esse,ut humidami. scibilia maxime corporum: ii facile terminabile enim maxime humidum diuisibilium, nisi viscosum fuerit: i1Haec eniti ampliorem tam de natorem molem faciunt.13 Quando autem alteruti scitum passivum erit, aut vehementer, illud autem valde remisse , aut nihil ampliuς quod mixtum est ex auibo.

Tox. Quaedam enim balbutiun ad inuicem entium , δέ ancipiti alunt: 1Videntur enim quodammodo,se miscibilia esse remisse,&ut alterum. elitidem suste-ptibile, alterum auto sorina,