장음표시 사용
211쪽
pericula ipsa rerum eo inmunia consiliis eos capiendis conditiant et ipsi potius sibi X90seunt consultoris beniuolentiam. Sed quod ait, consessum Catonem noluisse li0diensis 22 ita depugnari, ut depugnatum St, neque regem Per Sem a populo Roman uinci, atque id eum dixisse non Rhodienses modo, Sed multa quoque alia nationes noluisse, Sed id nihil ad purgandum extenuandumve crimen ualere, iam hoc primum Tiro inprobe mentitur Verba ponit Catoni s et aliis 23 tamen eum uerbis calumpniatur Non enim Cato c0nsitetur. 2 nolitisse Rhodienses uictoriam esse populi Romani, sed sese arbitrari diXit, id eos nolitisse, quod erat procul dubio opinionis Suae professio, n0n Rhodiensium culpae consessio. In qua re, ut meum quidem iudicium est, non culpa tantum 25 vastat, Sed dignus quoque laude admirationeque est, cum et ingenue ac religiose dicere iii sus est contra Rhodienses quod sentiebat, et parta sibi ueritatis fide, ipsum illud tamen quod contrarium putabatur, neXit et transtulit, ut eos idcirco uel maxime aequum esset neceptiore carioresque fieri 90-Pulo Romano , quod cum et utiles essent et vellunt regi esse factum, nihil anten adiuuandi eius gratia fecerint. Postea uerba haec ex eadem oratione 90nit: Ea nunt 26 derepente tanta bene si ei ultro citroque, tantamam ii in Lais 1 e Dies' me in uri 3 n id inli4 4 Si in uri luisse sacere . id nos priores sacere occupabimus 3 Hoc, inquit, enthymema nequam et uitio-27 Sum est Responderi e nim potuit, occupabimu Scerte: nam, Si non occupauerim IIS, Opprimemur
incidendumque erit in insidias, quibuM ante non ea uerimus Recteque, inquit, hoc uitio dat 28 Lucilius 90etae Euripidae, quod, cum Polyphon te rex propterea se inter se cis Se fratrem diceres, quod ipse ante de nece eius consilium cepisset, Meropa fratris uxor hisce adfe0 eum uerbis eluserit
212쪽
190 VI. VII. III. 29 At 0 enim, inquit, plane Stultitiae plenum est, e c0nsilio atque ea sint sacere uelle aliquid, uti 30 numquam id facias, quod uelis. Sed uidelicet iro
animum non aduertit, non Sse in omnibus rebus cauendis eandem enuSam, neque humanae uitae negotia et actiones et
os ei uel occupandi uel f deserendi uel ulciscendi uel ea-31 uendi similia esse pugnae, et gladiat0riae. Nam gladiatori,
composito ad pugnandum, pugnae haec P090Sita OrS St, aut occidere, Si occupauerit, ut ecumbere, Si ceSSauerit.
32 Hominum autem uita non tam iniquis, neque tam ind0 mitis necessitatibus conscripta est, ut ideire pri0 iniuriam sa-33cere debeaS, quam, niSi seceri , pati p0SSiS. Puod tantum aberat a populi Romani mansuetudine, ut saepe iam in SeSei aetas iniurias ulcisci neglexerit. 3 Post deinde usum esse Catonem dicit in eadem oratione argumenti parum honestis et nimis audaeibus ac non uiri eius, qui alio qui suit, sed vafris ac 35sallaciosis et quaSi Graecorum Sophistarum sollertiis. Nam: cum obiiceretur, inquit, Rhodiensibus, quod et tum populo Romano sacere uolui S Sent, negauit paene, Sed ignosci popo Scit J, quia id non feci Ssent, et Si a Xime uoluissent; induxis Seque eum dicit, quam diale elici Ἀπαγωγγὶν appellant, rem adm0dum insidi0sam et S0phisticam neque ad ueritu te magi quam ad captione repertam, cum OnatUS sit exemplis decipientibus colligere c0nsirmareque, neminem, qui male sacere uoluit, plecti aequum S Se niSi, quod factum uoluit, itiam fecerit. Verba autem X ea 360ratione M. Catonis haec sunt: tui acerrime aduorsus eos dicit, ita dicit hostes uoluisse fieri. Ecqui est tandem, qui e Str0rum, U0dad Se Se attineat, aequum cen Seat, poena dare ob eam rem, quod arguatur male sacere Oluisse Nemo, opinor nam eg0 quod ad me 37 attinet, nolim . Deinde paulo infra dicit uid nunc re equa tandem lex est tam acerba, quae dicat Siquis illud sacere uoluerit, mille, minus dimidium familiae multa e St0 SP quis itu quingentu
213쪽
iugera habere uoluerit, tanta poena Sto Siquis maiorem pecuum numerum habere uoluerit, tantum damna esto. Atque OS Omnia
plura habere uolumus et id nobis impune St'. Postea ita dicit: Sed si honorem non aequum St 38 haberi ob eam rem, quod bene sacere uolui S sequi dicit, neque iecit tamen, Rhodiensibus non ab iJerit, quod non male fecerunt, Sed quia uoluisse dicuntur facere δ' His argumentis 39 Tiro Tullius M. Catonem contendere et conficere dicit, Rhodiensibus quoque impune esse debere, quod o Stes quidem eSSe populi Romani uoluissent, ut qui maXime non fuissent. Dissimulari autem non poSSe ait, quin paria et w consimilia non Sint, plus quingenta iugera habere uelle, quod plebiscit Sl0lonis pr0hibitum fuit, et bellum iniustum atque impium populo Romano sagere uelle, neque item insitiari pos Se quin alia causa in praemio Sit, alia in poeniS. Nam beneficia, inquit promissa opperiri oportet inineque ante remunerari, quam acta Sint iniurias autem imminenti praecaui S Se tu Stum e St, quam X pectaui S Se Summa enim pro sessio 2
stultitiae, inquit, est, non ire obuiam sceleribu Scogitatis, Sed manere Opperirique, Ut, cum admissa et perpetrata suerint, tum denique, ubi, quae acta Sunt, insecta fieri non OSSunt,mo em Lam Lua. Haec ir in Catonem non nimis rigide neque Sane Minaniter Sed enim Cato non nudam nec Solitariam nee in- 44 protectam hanc ἐπαγωγην facit, Sed multi eam modi praesulei multisque aliis argumentis conuelat et, quia non Rh0dien Sibu magis quam reipublicae consultabat, nihil sibi dictu factuque in ea re turpe duXit, quin omni sententiarum uia Seruatum ire socios niteretur Ac primum ea non incallide 45e0nquiSiuit, quae non iure naturae aut iure gentium ieri prohibentur, Sed iure leg una rei alicuius medendae aut temporiScaUS iusSarum Sicut est de numero pecori et de modo
agri praesinito. In quibus rebus, quod pr0hibitum est, eri 6 quidem per leges non licet uelle id tamen sacere, Si liceat.
214쪽
192 VI. VII. III. 47 inhoneStum non St. Atque ea re contulit SenSim mi-Seuitque una eo quod neque sacere neque uelle per SeSe honestum est; tum deinde, ne disparilitas conlati0nis euidens fieret, pluribus id propugnaculi de sensat, neque tenue istaSet enucleatas uoluntatum in rebus illicitis reprehensiones, quasi in philosoph0rumiti disputantur, magni acit, sed id S0lum ex Summa ope nititur, ut cauS Rhodiensium, quorum amicitiam retineri ex republica suit, aut aequa iudicaretur aut quidem certe ignoscenda. Atque interim neque secisse Rhodienses bellum neque sacere uoluisse dicit, interim autem saeta sola censenda dicit atque in iudicium uocanda, sed uoluntate nudas inanesque neque legibus neque poenis fieri obnoxias interdum tamen, quasi deliquisse eo concedat, ignosci postulat et ign0sesentias utiles esse rebus humanis docet ac, niSi ignoscant, metus in republiea rerum nouarum mouet; sed enim contra, Si ignos statur, conseruatum iriis tendit
90puli R0mani magnitudinem. 48 Superbiae quoque erimen, quod tunc praeter cetera in senatu Rhodiensibus obiectum erat, mirifica et prope diuina Φ9 responsionis figura elusit et eluit Verba adeo ipsa ponemus o0 Catonis, quoniam Tiro ea praetermisit Rhodiensis Superbo es Se aiunt, id obiectantes, quod mihi et liberis meis minime dici uelim. Sint Sane Superbi. uid id ad uos attinet Idne irascimini, 5ISi quis superbior est, quam uos Nihil pr0rsus
hae compellati0ne diei 90test neque grauius neque munitius aduersus homines superbissimos saeta, qui superbiam in sese amarent, in alii reprehenderent. 52 Praeterea animaduertere est, in tota ista Catoni oratione omnia disciplinarum rhet0ricarum arma atque subsidianiota es Se Sed non proinde ut in de eursibus ludicris aut Simulacris proeli0rum uoluptariis fieri uidemUS, On, inquam, distincte nimis atque c0mpte atque modulate res acta eSt, Sed quasi in ancipiti certamine, cum Sparsa aete eSt, multis lociS Marte uario pugnatur: Sic in ista tum cauSa Cato, eum superbia illa Rhodiensium am0sissima multorum odio atque inuidia flagraret, milibus promise tuendi atque pro-
215쪽
VI. VIL III. IIII. 193 pugnandi modis usus est et nune ut optime merito commendat, nunc tamquam Si in nostentes purgat, ne bona diuitiaeque eorum Xpetantur, Obiurgat, nunc et quaSi Sit erratum deprecatur, nune ut neceSSario reipublicae Stentat, nune elementiae, nune mala Suetudini maiorum, nune utilitatis publicae commonefacit. Eaque omnia distinctius nu 53 merosiusque sonassean dici potuerint, sortius atque uiuidius potuisse diei non uidentur. Inique igitur Tiro Tullius,5 quod ex omnibus facultatibu tam pulentae orati0nis aptis inter sese et cohaerentibus paruum quippiam nudumque Sump Sit, quod obtrectaret, tamquam non dignum M. Cato ne fuerit, quod delictorum non perpetrat0rum u0luntates
Comm0dius aut em erectiusque de his meis uerbis, ut 55hus Tulli Tironi resp0ndimus existimabit iudiciumque saetet, qui et orationem ipsam t0tam Catonis aeceperit
in manus et epistulam ironis ad Axium scriptam requirere et legere curauerit. Ita enim nos sincerius Xploratiusque uel corrigere p0terit uel probare.
Cuiusmodi seruos et quam ob causam Caelius Sabinus, iuris ciuilis auctor, pilleatos uenundari solitos scripserit; et quae mancipia sub corona more maiorum uenierint atqu0 id ipsum sub corona, quid sit.
Pilleato seruos uenum solit0s ire, quorum nomine Uen-1dit0 nihil praestaret, Caelius Sabinus iurisperitus Scriptum reliquit Cuius rei causam esse ait, qu0 eiusmodi 200nditionis mancipia insignia esse in vendundo deberent ut emptore errare et capi non possent, neque lex vendundi 0pperienda esset, sed oeulis iam praeciperent, quidnam esset mancipi0rum genus Sicuti, inquit, antiqui tu mane i-3 pia iure belli capta coronis induta ueniebant et idcire dicebantur sub cor0na uenire. Namque ut ea corona signum erat captiuorum uenalium, ita pilleus impositus demonstrabat eiusmodi Ser-GELLIVA. 13
216쪽
194 VI. VII. IIII. . I. ii os uenundari, quorum nomine empt0ri uenditor nihil praestaret. Est autem alia rationis opinio, cur dici Solitum sit, captiuos sub corona venundari, quod milite custodiae causa captiuorum uenalium grege circumstarent eaque circum
statio militum corona appellata sit. Sed id magis uerum esse, quod supra diXi M. Cato in libro, quem composuit
de re militari, docet. Verba sunt haec Catonis Vt populus Sua opera potius ob rem bene e Stam oronatu Supplicatum eat, quam re male ge Sta Coronatu ueniat. Hi gloria de Polo histrione, memoratu digna.
Histri in terra Graecia sui fama celebri, qui gestu et
2 uocis claritudine et uenustate ceteris antistabat: momensuisse aiunt Polum tragoedias poetarum nobilium Scite at-xque aSSeuerate actitauit. Is Polus unice amatum silium morte 4 amisit. Eum luctum quoniam Sati utSu est eluXiSSe re- diit ad quaestum artis. In eo tempore Atheni Electram Sophoclis assturus gestare urnam quasi cum Oresti ossi-6bus debebat. Ita compositum sabulae argumentum St, Ut ueluti fratris reliquias serens Electra comploret commise-7 reatur sue interitum eius f J Xistimatur. Igitur Polus, lugubri habitu Electrae indutus, o SSa atque urnam e SepUler tulit filii et, quasi Oresti ampleXus, Oppleuit omnia non simulacris neque imitamentis, Sed luctu atque lamentis ueris et spirantibus. Itaque cum agi sabula uideretur, dolor actus
9uid de quorundam sensuum naturali desectione Aristotel0sseripseri l.
I X quinque his sensibus, quo animantibu natura tribuit, UiSu, auditu guStu, tactu, d0ratu, qua Graeci αισθήσεις appellant, quaedam animalium alia alio arent et
217쪽
VI. VII. VI. VII. 195 aut aesta natura gignuntur aut in odora inauditaue Nullum 2 autem ullum gigni animal Aristoteles dicit, qu0d aut gu-Stus en Su careRt, ut aclUS. Verba e libro eius quem περὶ si ν λήμ λὶς composuit, 3 hae sunt: πνὶν δε αφην καὶ τλην γευσιν παντα εχ ει, πλην ει τι των coco ατελές.
An assalina, quasi admodum, prima acula pronuntiandum sit otqua0dam itidem non incurioso irae lata super aliarum Oeumaeeentibus.
Annianus poeta praeter ingenii amoenitate literarum 1 quoque ueterum et rationum in literis oppido quam peritus sui et sermocinabatur mira quadam et seita suauitate. Isi astatim , ut admodum , prima aeuta, non media, Pronuntiabat atque ita ueteres locutos censet)at. Itaque Se audientera
Promes in grammaticum h0s uersus in P Lam 4 4 lini Lalegisse dicit:
Potine tu homo facinus sacere strenuum 3 liorum assatim est ui aciant sane ego me nilo sortem perhiberi ii ii u , cauSamque SSe huic accentui dicebat, qu0d assatim non essent duae partes orationis, Sed utraque pars in unam Oeem c0aluisset, siculi in eo quoque, quod exaduerSum dicimus, secundam syllabam debere aeui existimabat, quoniam una, non duae essent partes orationiS; atque ita op0rtere apud erentium legi dicebat in his uersibus: In quo haec discebat 1ido, exaduersum loco Tostrina erat quaedam. Addebat etiam, qu0d ad praeuerbium tum serme euere-5tUr eum Significaret ἐπιτασιν, quam intentionem nos dicimus sicut adlabre et admodum et adprobe dicuntur. Cetera quidem satis comm0 de Annianus. Sed si hancinparticulam semper eum intentionem significaret, aeui putauit non id perpetuum uidetur: nam et adpotus eum diei 7
218쪽
196 VI. VII. VII. VIII. mus et adprimus et adprime , intenti in his omnibus
demonstratur, neque tamen ' ad partistula satis c0mm0 de accentu acuto pronuntiatur. AdprobuS tamen, quod Significat ualde probus , non insitias eo quin prima syllabamaeui debeat. Caecilius in comoedia, quae inseribitur Trium plaus, uocabulo isto utitur: Hier0cles i0 spes est mi hi λ adulescens ad
10 Num igitur in istis uocibus, quas non aeui diximus, ea causa est, quod Syllaba insequitur natura longior, quae non serme patitur acui priorem in uocabulis syllabarum plurium 11 quam duarum 'Adprimum' autem longe primum L. Liuius in Odyssia dicit in h0 uersu: Ibidemque uir summus ad primu Patr0ctu S. 12 Idem Liuius in Odyssia praem0dum dieit, quasi admodum. Parcentes , inquit, praemodum', quod significat supra modum , dictumque est quasi ' praeter
modum in quo stilicet prima syllaba acui debebit. VIII.
Res ultra fidem tradita super malore delphin et puero malo.
1 Delphinos uenerios esse et amasi0Sn0n modo historiae 2 ueteres, Sed recente quoque memoriae declarant. Nam et sub Caesaris in Puteolano mari, Ut Apioen Scriptum reliquit, et aliquot saeculis ante apud Naupaetum, ut heophrastus tradidit, amat0rei flagrantissimi delphin0rum 3 cogniti c0mpertique sunt. Neque hi amauerunt quod sunt ipsi genus, sed pueros forma liberali in nauistulis s0rte aut in uadis litorum conspect0s miris et humani modi arserunt. Verba subscripsi 'Aπιωνος, eruditi, uiri ex Aegyptia eorum libro quinto, quibus delphini amantis et pueri non abhorrentis consuetudine S, USUS, geStationeS, aurigationes resert eaque omnia Sese ipSum multosque alios 5 uidisse dicit: υτος ὁ α εἶδον περὶ Λικαιαρχιαν παιδοςJ, Γάκινθος ἐκαλειτο, ποθοις ἐπτοημε -
219쪽
στ ε λλων, μή τι του πο θωυμενου χρω τος ἀμυξ λὶ φειδομενος, ππηδὰν περιβεβληκοτα μεχρι διακοσιων ἀνῆγε σταδιων Ἐξεχεῖτο xi Pώμνὶ καὶ πῶσα Ιταλία γῆς 'Αφροδίτης ξυνορωντες γηνιοχουμενον ἰχθυν Ad hoc adiicit rem nimis mirandam. 6 P0stea , inquit, idem ille puer delphin eromenus morbo adsectus obit suum diem. At ille amans, ubi saepe ad litus 7 Solitum adnavit et puer, qui in primo ad aduentum eius Opperiri on Sueuerat, HS quam fuit, desideri tabuit exanimatusque est et in litore iacen inuentus ab his, qui rem cognouerant, in sui pueri Sepulero humatus est.
P0p0se et mem0rdi, pepugi et spepondi et cecurri plerosque ueterum dixisse, non, ut postea receptum est dicere, per O aut per u literam in prima syllaba positam atque id eo s Graecae rationis exemplo dixisse praeterea Olalum quod uiri non indoeli neque ignobiles a uerbo descendo non deseendi, sed deseendidi dixerunt.
P090Sei , m0m0rdi pupugi , cucurri , probabiliter Idiei uidetur atque ita nunc omnes derme doctiores hisce uerbis utuntur. Sed se Diam iuri in s a vir L in eis a dii iura dixit per e literam, non ratio morderit . Minum inquit, nici e set mera i me an is mae in divit ri t.
de integro patrimonio Me entum milia nummum memordi.
Item idem L ibi ri uri in Cicli initi re Itaque leni per coetus pruna simul sub dentes mulieris
220쪽
198 VI. VII.)VIIII. 5 Item P. Nigidius de animalibus libro I. Vt serpens si mem0rdit, gallina deligitur et oppo
6 Item Plautus in Aulularia Vt ad memordit hominem. Sed idem Plautus in rigemini neque praemem0rdisse didit, sed praem0rsisse :Ni 4 fugi sim, inquit, in ed tum, ridi, adem a
9 Pep0Sei quoque, non poposci , Valerius Antias libro annalium XLV. Scriptum reliquit Denique Licinius tribunus plebi perduellionem ei diem dixit sit comitiis diem a M. Mareio praetore pe-J1090 Scit Pepugero aeque Atta in Aedilicia didit: Sed si pepugero, et Uet. 11 Aelium qu0que uberonem libro ad C. Oppium seripto occessurrit dixisse, Probus adnotauit et haec eius uerba apposuit, Si generalis specie occecur - 12 rerit. Idem Probus Valerium Antiatem libr0 historiarum XXII. Spe ponderant Scripsisse ann0tauit uerbaque eius haec posuit Tiberius Gracchus, qui quaestor C. Mane in in Hispania suerat, et ceteri qui pacem peponderant.13 Rati autem istarum dictionum haec esse uideri potest: qu0niam Graeci in quadam specie praeteriti temporis, quod
παρακιίμενον appellant, Secundam uerbi literam in e plerumque Vertunt, ut γραφω γεγραφα, ποιῶ πεπ0 ληκα, λαλῶ 14 λελαληκα, κρατί κεκοατηκα λου6 1ελουκα, Si igitur morde mem0rdi, posco pep0Sci, tendo tetendi, tango tetigi, pung pepugi, curro cecurri, t0llo elusi, Sp0nde spepondi 15 facit. Sic M. Tullius et C. Caesar m0rdeo memordi', pung pepugi , spondeo spepondi dixerunt.