장음표시 사용
231쪽
Ethis decreti uerba, quae 90 Sui evannalium m0numen 5tis exseripta sunt: uod P. Scipio Africanus postulauit pro L. Scipione Static fratre, cum contra leges contraque morem maiorum tribunus pl. hominibus accitis per uim inauspicato sententiam de eo tulerit multamque nullo exemplo irrogaue rit praedesque eum Ob eam rem dare cogat aut Sinon det, in uincula duci iubeat, ut eum a collegaeui prohibeamus. Et quod contra Ollega postulauit, ne sibi intercedamu S, quominu Suapte potestate uti liceat, de ea re nostrum Sententia omnium ea est Si L. Cornelius Scipio Asiaticus collegae arbitratu praede dabit, collegae ne eum in uincula ducat intercedemus Si eius arbitratu praedes non dabit, quominu collega sua
potestate utatur non intercedemu S.
Post hoc decretum, cum Augurinus tribunus L. Scipio-6nem praedes non dantem prendi et in carcerem duci iussisset, tunc Τiberius Sempronius Graeelius tr. pl. pater Tiberi atque C. Gracchorum cum P. Seipioni Asricano nimieus graui ob plerasque in republica dissensiones esset, iurauit palam in amicitiam inque gratiam se cum P. Africano non redisse, atque ita decretum ex tabula recitauit. Eius decreti uerba haec sunt Ces in L. Coimae Dies . e L 7pio Asiaticus triumphans hostium duces in carcerem coniectarit, alienum uidetur esse dignitate reipublicae, in eum locum imperatorem p puli romani duci, in quem locum ab eo coniecti sunt duces hostium itaque L. Cornelium Scipionem Asiaticum a collegae ui prohibeo. Valerius autem Antias contra hane decretorum me-8 moriam contraque auctoritate ueterum annalium post Asricani mortem intercessionem istam pro Scipione Asiatico laetam esse a Tiberio Graccho dixit, neque multam irrogatam Scipioni, sed dampnatum eum peculatus ob Antiochinam peeuniam, qui a praedes non daret in carcerem duci e0eptum atque ita intercedente Graccho eXemptum.
232쪽
Quod Vergilius a Nolanis ob aquain sibi non permissam sustuli euersu suo Nolam et Osuit oram atque ibi quaedam alia dolue unda consonantia literarum.1 Seriptum in quodam commentario repperi, uerSuS Sto Sa Vergili ita primum esse recitat0s atque edit0s: Τalem diues arat Capua et uicina Vesevo Nil a Lus o postea Vergilium petisse a Nolanis, aquam uti duceret in
propinquum ruS, Nolanos beneficium petitum non fecisse, poetam Osten Sum nomen Urbi eorum, quasi ex hominum memoria, Si e carmine suo deraSiSSe, oram que pro Nola mutasse atque ita reliquisse: et uicina Vesevo Ora iug0.2 Ea res verane an salsa Sit, n0n laboro; quin anten mellii Suauiusque ad auri Sit ora, quam Nola, dubium id 3 non St. Nam u0ealis in priore uersu extrema eademque insequenti prima canoro Simul atque iucundo hiatu trae tim sonat. Est adeo inuenire apud nobiles poetas huiuscemodi suavitati multa, quae appareat nauata esse, non sortuita; 5 sed praeter ceter0 omni apud Homerum plurima. Vno
quippe in l0 eo tales tamque hiantes sonitus in assiduis uocibus pluribus incit υ δ' ἐτερη θερεῖ προρε ει εἰκυῖα χαλαζ τὶ
'H χιόνι ρυχρῆ χὶ ἐξ υδατος κρυσταλλω,
Catullus quoque elegantissimus poetarum in hisce uersibuS: Minister uetuli puer Falerni Inger mi calices amari Ore S, Ut lex Postumiae iubet magistrae Ebri 0sa acina ebriosi OriS,
233쪽
VI. VII. XX. XXI. XXII. 211ctim dicere ebrioso posset et, quod erat usitatius, acinum in neutro genere appellare, amans tamen hiatus illius Homerici Suavitatem, ebri0sam dixit propter insequentis a literae concentum. ui ebri0s autem C a Luclli in dixisse putant aut ebriosos , nam id quoque temere Seriptum inuenitur, in libr0 Scilicet de eorruptis exemplaribus saetos indiderunt.
Ohio ad uiue quoadque morietur, cur id ipsunt emporis significent, eum ex duobus sint saeta contrariis.
9uoad uiuet , eum item dieitur quoad morietur , uiden 1 tur quidem duae res diei contrariae; sed idem atque unum tempti utra lue uerba demonstrant. Item eum dieitur quoad 2 senatus habebitur et ' quoad senatus dimittetur , tametsi haberi atque dimitti contraria sunt unum atque id ipSumtamen utroque in uerbo ostenditur Tempora enim duo eum 3 inter SeSe opposita sunt atque ita eo haerentia, ut alteriuSi in is eum alterius initio misceatur non resert utrum per X- tremitatem prioris an per initium sequentis locus ipse eo n- finis demonStretur.
duo censores equum adimere soliti sunt equilibus corpulentis et praepinguibus quaesitumqu0, utrum ea res eum ignominia an incolumi dignitate quilum saeta sit.
Nimis pingui homini et corpulento censore equum adi-Imere Solito scilicet, minus idoneum ratos esse cum tanti corporis pondere ad faciendum equitis munus Non enim 2p0ena id fuit, ut quidam X istimant, sed munus sine ignominia remittebatur Tamen Cato in oratione, quam de Sacri δficio commisso scripsit, obiicit hanc rem criminosius, uti imagis uideri possit cum ign0minia suisse. suod si ita acei piaS, id prosecto Xistimandum est, non omnino in culpatum neque in desidem uisum esse, euius corpus in tam inmodicum
234쪽
Duem in modum responderit Chrysippus aduersum eos, qui pr0- uidentiam consistere negauerunt.
1 huibus non uidetur mundus dei et hominum cauS in-Stitutus neque re humanae prouidentia gubernari, graui Sebrgumento uti putant, cum ita distunt: si esset prouidentia nulla essent mala . Nihil enim minus aiunt prouidentiae congruere, quam in eo mundo, quem propter h0mines seciSse 2 dicatur, tantam uim es Se aerumpnarum et malorUm. AduePS IS ea Chrysippus cum in libro περὶ προνοια quarto dissereret, nihil est prorsus istis', inquit, insubidius, qui opinantur bona esse potuisse, Si non essent ibidem mala. 3 Nam eum bona mali contraria sint, utraque ne eeSSum St0pposita inter sese et quasi mutuo aduerso quaeque fulta nisu eon Sistere nullaim adeo contrarium est sine c0ntrario altero seu enim pacto iustitiae sensus eSSe 90SSet, niSi S-sent iniuriae aut quid aliud iustitia est, quam iniustitiae priuati03 quid item s0rtitud0 intellegi p0sset, nisi e ignauiae oppositione quid continentia, nisi e intemperantiae quo item m0do prudentia esset, nisi foret contra inprudentia' 5 Proinde', inquit, tomines stulti cur non h00 etiam desiderant,
235쪽
VII. VI. I. I. 213 ut uerita sit et non Sit mendacium Namque itidem sunt bona et mala, selieitas et in ortunitas, dolor et uoluptas. Alterum enim X altero, Sicuti Plato ait uerticibus inter6se contrariis deligatum est si tuleris unum, a stuleris
sideratque dignumque AESSe id quaeri putat, ει α τωνανθρωπων νοσοι κατα φυσιν γίνονται , id est,
si natura ipsa rerum uel prouidentia, quae compagem hanc mundi et genus hominum feeit, morbos quoque et debilitates et aegritudine eorporum, qua latiuntur liOmines, decerit. Existimat autem m0ii suisse ioc irin-8eipale naturae consilium, ut faceret homines morbis ob-n0Xios, numquam enim hoc c0nueniSSe naturae auctori parentique omnium rerum bonarum Sed eum multa , inquit, atque magna gigneret pareretque aptissima et utilissima, alia quoque Simul ad nata sunt ineommoda his ipsis, quae aciebat, cohaerentia'; eaque non per naturam, Sed per Sequella quaSdam necessaria saeta dieit quod ipse appellat κατα παρακολουθ γησιν Sicut , in-I0quit, cum corpora hominum natura ingeret ratio sul, tili0 et utilitas ipsa operis postulauit, ut tenuissimis minutisque os Siculis caput compingeret Sed hane utilitatem 11 rei maioris alia quaedam cineommoditas X trinsecus eo n-Secuta est, ut fieret caput tenuiter munitum et letibus ossun-si0nibusque paruis fragile. Proinde morbi quoque et ae-12gritudine partae sunt, dum Saliis paritur Sicut hercle , 13 inquit, dum uirtus hominibus per consilium naturae gignitur, uitia ibidem per adfinitatem contrariam nata Sunt . II.
Quo itidem modo et uim neeessitatemque sali constituerit ei esse lamen in nobis consilii iudieiique nostri arbitriuin confirmauerit.
Fatum, quod ειμαρμενην Graeci uo eant, ad hane ferme 1 Sententiam Chrysippus, Stoicae princep philosophiae, definit: Fatum est , inquit, sempiterna quaedam et inde linabili serie rerum et eatena, uoluens emetipsa SeSe et in-
236쪽
plicans per aeterno conseqtientiae ordines, e quibus apta 2 nexaque est . I9Sa autem uerba ChrySippi, quantum ualui memoria, RSeripsi, ut, si cui meum istud interpretamentum uidebitur esse obscurius, ad 9Stu uerba animaduertat. 3 In libro enim περὶ προνοια filiario ειμαρμεννηυ'eSSedicit φυσικχὶν τινα συνταξιν τῶν λων εὐαζδίουτων ἐτερων τοῖς ἐτεροις πακολουθουντων καὶ
αυτ χὶς ἐπιπλοκλὶς. Aliarum mutem opinionum disciplinarumque auct0res
xlvii desinitioni ita obstrepunt ChrySippus , inquiunt,
sato putat omnia moueri et regi nec declinari transcendique posse agmina sati et uolumina, peccata quoque hominum et delicta non Suscensenda neque inducenda sunt ipsis uoluntatibu Sque eorum, sed necessitati quidam et instantiae, quae Oritur e salo', omnium quae sit rerum domina et arbitra, per quam necesse Sit fieri, quicquid futurum est; et propterea nocentium poena legibus inique c0nstitutas, si homines ad maleficia non ponte ueniunt, sed sat trahuntur. Contra ea Ch in s ii puri tenuiter multa et argute disserit; Sed omnium sere, quae Super ea re Scripsit, huiuscem0 di sententia est uamquam ita sit , inquit, ' ut ratione quadam necessaria et prinei pali coacta atque eoneX Sint fato omnia, ingenia tamen ipsa mentium nostrarum proinde Sunt sat obnoxia, ut proprietas eorum est ipsa et qualitaS.8 Nam Si sunt per naturam primitus salubriter utiliterque ficta, omnem illam vim, quae de sat extrinseeus ingruit, inoffensius tractabiliusque transmittunt. Sin uero Sunt aspera et inscita et rudia nullisque artium b0narum adminiculis ulta etiamsi paruo Sive null0 fatalis incommodi conflictu urgeantur, Sua tamen Scaeuitate et uoluntario impetu in assidua delieta et in errores se ruunt. Idque ipsum ut ea rati0 ne stat, naturalis illa et necessaria rerum consequentia efficit, quae 10 flatum u0catur. Est enim genere ipso quasi fatale te0n Se suen S, ut mala ingenia pesteatis et erroribu non
II Huius deinde sero rei exemplo non hercle nimis alieno neque inlepid utitur Sicut , inquit, 'lapidem cylindrum
237쪽
VII. VI. II. 215si per spatia terrae prona atque derupta iaciaS, cauSa quidem ei et initium praecipitantiae fueris, mox tamen ille praecep uoluitur, non quia tu id iam saeis, Sed quoniam ita Sese modus eius et sormae u0lubilitas habet Sic ord et ratio et necessita fati genera ipsa et principia ausarum
m0uet, impetus uero consiliorum mentiumque nostrarum actionesque ipsas uoluntas cuiusque propria et animorum ingenia moderantur. Inseri deinde uerba liaest, his, qua 12 dixi, congruentia isto καὶ π των Πυθα γορειων si ρ χητο Γνωσει ανθρωπους πιυθαι se ετ α πηματ' ἔχοντας - των βλαβων καστοις παρ' υτοῖς γένομενων καὶ καθ' ρόμην αυτῶν αμαρτανόντων ε καὶ βλαπτομενων καὶ κατα γην αυτων δέ - νοιαν καὶ θεσιν. Propterea negat oportere ferri audiri-I3que homines aut nequam aut ignau0 et nocente et Iudaee S
qui, cum in culpa et in maleficio reuieti sunt, perfugiunt adfati necessitatem, tamquam in aliquod sani usFlum et, quae peSSime fecerunt, ea non suae temeritati, sed lato S Se attribuenda dicunt. Primus autem hoc sapientissimus ille et antiquissimus I poetarum dixit hisce uersibus 3 ποποι, mi οὐ dii νυ θεους βροτοὶ αἰτιο -
Itaque M. Ci cero in libr0, quem de sat e0n Seripsit eum l5 quaestionem istam diceret obscurissimam esse et inpli eatissimam, ChrySipim in quoque philo Sophum non expedisse se in ea his uerbis seripsitJ Chrysippus aestuans labor am rami qm o iam in f hiae in o dod e X p bi eae a b om nia fieri et esse aliquid in nobis, intricatur hoc
238쪽
Historia sumpta ex libris Tuberonis de serpento inuigilatae longitudinis.
Tum eri itia i suo Hi i s seriptum reliquit, bello primo P0enico Atilium Regulum consulem in Africa, caStri apud Bagradam flumen positis, proelium grande atque acre sectSSe aduersu unum serpentem in illis locis stabulantem inuisitatae inmanitatiS, eumque magna totius exercitus connietione balistis atque catapultis diu oppugnatum eiusque intersecti eo rium longum pedes centum et uiginti Romam misiSse. IIII. Duid idem ubero noua historia de Atilio Regulo, a Carthaginiensibus capto, litteris mandauerit; quid eliani Tuditanus superseodem Regulo seripserit.
9u0 satis delebre est de Atilio Regulo, id nuperrime legimus seriptum in ruri id am i libris Regulum eaptum ad ea,
quae in senatu Romae diXit suadens, ne captiui cum Carthaginiensibus permutarentur, id quoque addidisse, uenenum Sibi Carthaginienses dedisse, non praeSentarium, Sed eiusmodi quod mortem in diem proferret, eo con Silio, ut uiueret quidem tantisper quoad fieret permutatio, po Si autem, graSSante Sen-
ginem nouisque eXemplorum modi eXeruciatum a Poenis di-3cit In atras, inquit, et prosunda tenebra eunte laudebant ac diu post, ubi erat uisu Sol ardentissimus, repente educebant et aduersus istius solis oppositum eontinebant atque intendere in ea elum oculo eo gebant Palpebras quoque eius, nae e m Duae rae uari u in aec di et Sm in isti des ea aes 4 iri uel amet. Tu lia an uri autem somno diu prohibitum atque ita uita priuatum reseri, idque ubi Romae cognitum Si nobilissimos Poenorum aptiuos liberis Reguli a senatu dedit0set ab his in armario muricibus praes X destitutos eademque insomnia crueiatos interis Se .
239쪽
VII. VI. v. 2179uod Alfenus iure consultus in uerbis ueteribus interpretandis
Alfenus iure consultus , Servii Sulpicii diseipu-1IUS rerumque antiquarum non in euriosus in libro digestorum trice Simo et quarto, coniectan eorum autem secundo in foedere, inquit, quod inter po Dulum Romanum et Carthaginien Se factum St, scriptum inuenitur, ut Carthaginien Se quot amici si os udo Ri in a m da ne n t aer tum p om duo a r- genti puri puti , quaesitumque est, quid e S Set purum putum'. Re Spondi inquit, ego putum e S Se ualde purum, sicut nouum novicium dicimus et proprium propicium', augere atque intendere uolentes noui et proprii significationem.
Hoc ubi legimus, mirabamur eandem adlinitatem uisama esse Alfeno puri et puli , quae sit nouieti et noui ; nam 'si esse puricium , tun sane uideretur diei quasi novietum . Id etiam mirum fuit, quod noui etiam per augendi siguram dictum existimauit eum Sit novicium non quod magis nouum Sit sed quod a nouo die tum sit inclinatumque. Hi aSsenti 5 mus, qui putum esse dicunt a putando dictum et ob eam au- spmprima Syllaba breui pronuntiant, non longa. ut eXi Stimas Se Als enus uidetur, qui a puro id esse saetum seripsit. Putare χ
ria aut etiam obstantia et aliena auferre et excidere et, quod esse utile ac Sine uitio uideretur relinquere. Sic namque arbo 7 res et uites et sierationes etiam putari die tum Verbum quo-8que ipsum puto , quod declarandae Sententiae nostrae cauSadicimus non significat prosecto aliud, quam id agere nos in re dubia obseuraque, ut decisis amputatisque sal Sis opinionibuS, quod uideatur esse uerum et integrum et incorruptum retineamuS Argentum ergo in Carthaginiensi foedere putum G die tum est quasi exputatum excoctumque omnique aliena materia carens omnibusque ex eo uitiis detracti emaeulatum et eandelaetum.
240쪽
2I VII. VI. V. VI.10 Scriptum est autem purum putum' non in Carthaginiensi Solum foedere, sed eum in multi aliis ueterum libris, tum in P. quoque Diam as o e stiri, quae inscribitur Ali vam deret in satira M. Varroni S, quae in Scripta Si δις
VI. Temere inepteque reprehens uni esse a Iulio Fg in Vergilium, quod praepetes Daedali pennas dixit atque inibi, quid sint aves praepetes et quid illae sint aves, quas Nigidius inseras appellauit. 1 Daedalus, ut fama St, fugien Minoia regna, Praepe tibus penni Maii Su Se credere caelo.
2 In his Vergilii uersibus reprehendit Iulius Hyginus
3 pennis praepetibus , quasi inproprie et inscite dictum. Nan: praepeteS , inquit, aue ab auguribu appellantur, quae aut oportune praevolant aut idoneas sedes capiunt . Non apte igitur usum uerbo augurali existimauit in Daedali uolatu nihil ad augurum disciplinam periinente. Sed Hyginus nimis hercle ineptu suit, cum, quid praepetes eSSent, Se Seire ratu est, Vergilium autem et Cn. Matium doetum Virum, ignoras Se qui in secundo Iliadis Vietoriam u0lucrem praepetem appellauit in hoc
Dum dat uincendi praepe Victoria palmam. 6 Cur autem non . quoque Ennium reprehendit, qui in annalibus non pennas Daedali, Sed longe diuersius, Brundisium finJquit, pulcro serae cinctum Pr Re Pete portus e)tr Si uim potius naturamque uerbi considerasset neque id
S0lum, quod augure dicerent, in SpeXiSSet, ueniam prorsuS poetis daret similitudine ac translatione uerborum, non Si-8 gnificatione propria utentibuS. Nam quoniam non it Saetantum HeS. quae prosperius praevolant sed etiam loci,