장음표시 사용
251쪽
EPITO ME. M Auditus est fiensius exterior, duribus percipiam qualitatem ex aeris commotione prouenienstein cilιcet sonum,mecto uere uel aqua. Uel audirus estpotentia, id est uis siensitina, ordinata in nemo expansio ad aurescia cerebro:apprehendes formum font,aduenientis sibi ex commotione aera bri qui colliditur inter corpus percutiens,Cr percussum,Utraque haec definitio innuit, quod ipsi
us auditus oblectum e Psonus, medium aer uel daqua. Organgm nt auris loris patula.intus autem tortuosa,Cr flexuosa,ne facile elabatur sonus. crin imo dura esst pellicula quaedam supra os extensa,porosum cr siccum:uocata Miringa, uel as; Maenioris ompanum,connaturali aere repleta.σsicut folliculus, transmittens aerem sonorum per neratum, ad siensium communem, qui neruus mollior bifurcatim quasi ἀ cerebro ad ambas dures disicinditur,quo duobuε ramis, per quem neruum bis furcam auditivi, stiritus percipit sonum,extrina
secus receptum. Nam aer connaturalis auri complantatra, continuus est aeri exteriori, qui mo, tus agit interiorem,er neruum continuantem sonum ad organum. Debet autem ueri conna
turata esse insonabilis, hoc est,expers omnis sosnt,ut omnes soni dilberentiasseus ecies percipe
252쪽
De sono,& eius generatione. Cap. I X. sonus obiectum auditia nil aliud ex pit,quam
aer motuε, organo audituη orbiculariter obseadius, quoad omnem positionis di frentiam peraripi queat. Est enim qualitas auditu perceptibia
sis,ex mafone vel ficisione aeris inter bina compora proueniens. Ad cuius generationem tria re ruruntur, quae fiunt, corpus percutiens,percus ym,m medium actuatum.percusio enim edit sonum:quoram alius est uox,alius non vox. Sonuo uox t ab ore animalis, cum alicuius signiscationis imagine:cuius organum est uocalis arteria, aqua per illam inspiraturaener restingitur. Soαnus autem non vox t ex coli one duorum corinporum extremorum,ueluti stagor arboru, streopitus pedumCr id genus alia. Ad cuius pestilonem requiritur,quod corpora sint dura,levia,et concava.leuia,ut aequaliter diuidere queant. coircaua,ut aersonans subito effundatur:ut in Entia nabula,quod campanam uocant,muni uni est. saepe ooste
253쪽
EPIT ME. 23sgaepe tamen aer uice percusi corporis , ut er
medij collisi ,aut scisi iungitur, ut in sono flagri di
uirgaeue, er in ruptura panni.ubi duae aeris partes se mutuo collidentes sunt causa soni quia proupter ruptura panni, ali inue corporis scisione, subito subintrat aer ad replendu locu eum,quem antea opplebat pannus. vel corpus integrum, ex quo motu ubeuntis deris partes se inuicem colli, dunt,ex qua collisione generatur sonus .Fit ergo sonus percusione,uel ficisione corporu,moto cere Est σalia fori Φecies, quae Echo dicitur. hic Lin est sonus quida fecundarius, causatus ex aere moto,cum primario sono editus, per repercusione aliculas obstaculi,per quod reuerberatur sim fleuctitur,causaturq; sonus priori similis, Echo diactus:quisemper redditur cu bono principali,quavis no si per audiaturi fit enim siemper reditus,stu aeris moti reuerberatio, cum bono primario, scilicet cum asiolidis, cocauis, Cr planis exceptus restingitur sonus. conseques est quod vox solius animalis est,etsi non omnium. Num animalia sn V soli
guine carentia,usce nos OrmaC.ut cancri,o treae, aute omnis.
apes,formicae,Cr id genus alla. nec omnia unimalia sanguine habentia formant uoce,sed ea tantaque habent calidus anguine, Cuius ratio est quia uox generatur per attractione Cr re hiratione aer M. Sed animalia non habentia calida sanguine circa corino attrahunt,nes respirant aere:ergo non edant uocem.nam circa cor ocus primus.
254쪽
ARIST DE ANIMADe potentia gustativa. Cap. X.
Gustu,. Gustus est potentia sensitiva exterior,apprea hendens sapores per lingui, medio humido salio uos .cuius organum est lingua, cum siuo gustante neruor ut mox patebit. Medium est aliuψιμ buo moriuel superior linguae pari,ut abj uolunt.Obin Sison u5M Mero est apor, qui est qualitas gustubilis ex humido digesto in sicco terrestri,percalarem solis,uel qualemcunqDiuerso autem modo concoquitur ille humorin misceturφω:quare etia
um diues fiunt saporis steries, cilicet Etsi qui similes fiunt, de quibus eon uli media
eos er delicatos Epicuros. Organum gustus,ut diximus,s lingua et neruus a cerebro descendens, quo ramost, instars rete expansussuper carne linguae poros: quae imbuta humore saltuoso percipiis ecies saporum,dis, per eum neruu transemittit ad cerebrum. Est autem bissensus gustus apprime ad uim nutritiuum, er ad uoluptatem
delicias, necessarius, tactus admodum assinis: quia νβM quidem tactws est,quem homo certifiDulcis. In idus Pinguis Stipticus Ponticuo Unctuosa Acris Insuauis Acetosus Asper Susus Durus
255쪽
EPITO ME. vium babet, quo euincimus a superamus omnia animalia .hinc fit, quod homo omnium animalisum prudentifimum habetur. Attactu enim mentis uptitudo er ineptitudo deprehenditur. Dum
ros enim carne, mentes hebetes Cy ineptos: mola Ies uero carne,bene aptos esse dicimus.Sunt tamegustus cir tutim distincti sensus, quia habet distin ba obiecta,cr organa distιncta. De potentia olfactiva. Cap. XI.
Tametsi Aristoteles referat,de odore atq; odorabitideterminare non esse facile, eo quod ofdoctum habeamus perdebilem,quare hominem multis animalibus, ut canibu3 ex uulturibus hoc enissu inferiorem esse dicit, cum homo non n is deleactatione aut fastidio odorum disterentias percia prat,ob organi intemperantiam, si uitutems, quod in usa et auditu minime accidere videmu3: attamen nos eam disticultatem , si qua dici deberiat,olfactus definitione diluimus, quae tulis est.OIα factus est siensius exterior, apprehendens odorem naribus,medio aere uel aqua. Vel,ofuelm est potentia sensitiva, ordinata in duobus caruncusis, per nures superiores a cerebro, ad apprehendendum odorem, quem asyrt aer ultra 'us. Obi cta olbuctu3 odor est,qui est qualitas odorabilis ex sicco concocto,per vim caloris in humido. tigodor est μmus per calorem resolutim in re odori ra. eum enim ccum ιerrestre conivnuam ui caloris
256쪽
in humido digeritur,tunc odor nascitur, que aernaribus ingerit,in restiratione idua: ut poma, sicco terrestri decocto, mum fiunt odorifera.et quia diuerso modo Cr inaequaliter siccum decos quit ea, miscetur siccuni cum humido: hine fiunt diuerse odorum steries, quorum vocabulabumuntur assimιlitudine saporum,uel ab obiectu ut Dulcis Unctu ,
ut si quae aliae η ecies fiunt, illae referuntur iasperiores. Organu olfactus est sub terebro,proximesupra nasum,in iunctura frontis π nul πια bifiunt duae caruncula cauae,poro eficut anteriores mamissisi quae cooperiuntur pellicula recipis ente Cr remittente aerem odoriferum, idua re stiratione,instar foliis. Est autem olfacti s omnia um sienseum minim nec 'ssuri , adeo ut musta animalia careant eo.Seruit tumen peculiariter ad sanitatem costruandam entit enim er tangit subotibsime aerem corruptum, quem homo sentiens fefugere potest. Hi ergo fiunt quius exteriores
sensus, per quos interiores fuscipiunt ipsas stecta es qualitatum pasibilium, id e en bilium: per quos
257쪽
EPITO ME. eptos item siensius uoluptas aut dolor, enimo uel corpori quaeritur, qκorum tactus ergows fiunt maxime communes homini cum bestin, ad uoluaptatem uel dolorem. reliqui tres fiunt homini peruculiares, utpote usus er auditu , ad doctrina consequenda:olfactus uero, ad sanitate construanda. Dictorum epilogus. Ad cognitionem cuiuslibet potentiae sensit xx exterioris tria sunt requisita, orgassum, me; dium,er obiecta. Organum itaque
Visus.est oculus seu neruus Opti cus ad cerehrum derminatus. Auditus, est auvis.seu ituringa In ' Medium 'aure Olfactus,sunt duc Papillae In nariti.
tinguae,& gu lis parteis. i Medium
Tactus est rete sub cute Per totu cor
Pus emten sum. Neruus sub carne, uel cutis totius corporis superiora
DE POTENTIIS SENSIT Duis interiorib. Huivi fecundi libri pars quar ta'tem continetur cupitιbm.
258쪽
Quid sensus interior,& quot nis mero sint. Cap. s. SEnctus interior, e potentia ben*iud in ania
muto corpore, quae lectes rerum siensibilis via non solum praesentes uerum Cr absentes percipit, dijudicat, disternit, comparat, er diutius construat. Sic per memoria canis construat steaciem eim hominis,d quo semel atque iterum perocnssus:sic quoque per phantasiam canis hero siuo adui stur gnotum uero adlatrat. Ita multo nobilior est fensus interior exteriori: tumes absque hoc nihil admodum posit sentire internus fensius. quiasicut finestra iinmittit lumen solis aut luna in habitaculum,alioqui caliginoctum er opucum: c exteriores siensius per sua organa immittunt hecies qualitatum siensibilium, cr idola ad sinissum communem, Cr reliquos interiores. in quia' bus tumes pleris in horu numero uariant, atq; etia ut posterius dicturi fumus uperstitios sunt: attamen simpuciter dico,tres omnes e se bensius interiores,scilicet sensium communem,phantasiam, cr memoriam: qui homini cum bestijs fiunt comuties.intellectus uero soli homini proprius est, cris quidem a fotu anima intellectiva proscistitur: de quo in sequenti tertio libro , christo alice, pro uiribus commentabimsi
259쪽
De sensu communi, eius obite sto, oc organo. Cap. I I. Sensus communis est potentia sensitiva interi Sensus eo, ori apprehendens sibi transmissas species sensibi sium,quae obiectae sunt en ibus particularibus,id est exterioribus, easq; phantasiae geri. Obiectu
uero ipsius, est quaelibet pasibilis er sensebilis
qualitus,nempe qualitas tactiliscolor onus, s po odor: quarum qgalitatum lectes abstructaeer multiplicatae, transimittuntur per sensius exteriores, uelut per fistulas aut canales ad cerebru, cui infidessensus communis.Organum huius senissus communis est anterior cerebri uentriculus tui cerebro medici tres cellulas,aut ventriculossi uepelliculas capaces tribuunt.qui uentriculus auterior plus humiditatis habet, aptus est ad recipiendas quaslibet species, sicut cerae molliori fucialiaue imprimuntur formae.Tametsi, Aristotele leasted iritus quos uitales a corde progresi, diuauant sensium exteriorem er interiorem, organua cerebro derivata. Est itaque sensus communis, origo er radix omnium sensivum,particularium
Er exteriorum,a cuius organi centro omnes nerui illi siensitivi progrediuntur,ac inde per sua corporis membra er organa dilberguntur acerembro, instar retis expansi : qualis est neruus tactis iis inplicus,auditiuus,gustabilis, olfactivus. Sunt praeterea sim vi communis tria officia,uel opera
260쪽
re er discernere actsis Cr operationes sim uu ex teriorum , hoc est sentire Cr iudicare utrumque, quod caro tangit, oculici videt, Cyc. Item depreo hendere cessationem eorum, hoc cst,sentire quod oculus non uidet,auris non audit. σc. Secundum
ollicium ι 'discernere ta dijudicure obiecta exateriorum fensuum, praesentia uel absentia quanotum interbe conueniunt,aut dissentiunt, ut percipiatur hoc esse calidum,illud rigidum, illlud dulisce,illud album,hoc sonorum no esse nigrum, hoc gustabile non esse bonorum. Sic ergo planistinuest,quod medici dicunt, sensum communem esse eum ci i tangit, videt, gustat,audit et olfacit. atq; hinc etiam nomen habere, quod is comuniter stusuum exteriorum osticio fungitur. Tertium officium est,coguoficere ex dijudicare proprie sien bistia communia, quae fiunt septe, ut antea diximus: scilicet magnitudo,corpus,numerus,motus, tem pus,locus, jura. haec enim proprie cognoscit ita sciet dijudicat quae tactim uis usus no nisi impinprie,medijs qualitatib. aut colori b. apprehendit.
nuntinia est potentia interior, sibi imprimus ustias species sensibilium, praesentium ac absint,um,atq; ex his similes lectes siensibiles, aut intentiones,conceptu as eliciens. c ovis lupo visio,el cit conceptum inimicitiae fc canis buculo nibo, licit