장음표시 사용
381쪽
prius oportet memoriae mandare, ac rectere ,
utpossimus deinde res ipsias, quarum sunt ima giues,ediscere: at qui multo breuius, ct 1acilius esse videtur res ipsas simpliciter apprehendere,
me tanta locorum,ac imaginum Narietate: emgo, etiam se ista artificiosa memoria detur , non erit multum de ea curandum, cum potius m moriam obruat, quam subleuet. Adde etiam, quod memoria quibusdam medicamentis iis tur , ut Medici tradunt: quo sit ut non possit pertinere ad eloquentiam , quae nuictis medicamentis acquiritur. ILyae di putatione duae sunt Scriptorum sententiae r quidam existimarunt memoriam non esse partem eloquentia, in quibus Fabius numerat Alburium, qui dicebat eam non rete , sed natura contingere. Alij vero contra quorum opinio est communior:quae profecto retinenda eiis. Solet etiam, quod ad hanc disputationem attine quaeri: An memoriasola exercitatione iuuetur, an etiam quibusdam praece piis: illud concedunt omnes, hoc vero erique inegari putantes nullam esse vim inpraeceptis , quae de arte memorandi traduntur. 2Vos quid sentiendumst, quibusdam fundamentis, ac positionibus breuiter Verremus. Primum fundamentum.hac Nonmemoria Narijs modis accipi potem no modo pro ea νε
382쪽
ac facultate, qua baletur a natura ad memo randum,quae non solum in bominibus,sied etiam in brutis reperitur: alio modo pro actu imo , quo memoramur , ut cum dicimus post hominum memoriatm, id est, recordationem: postr mo pro habitu,seu facultate per artem, exercitationem acquisita; qua qui est praeditus,faciale qua vult apprehendi ac etiam retinet; qua-uis magis in retinendo,quam in apprehendendo memoria vis, atque natura posita esse vide tur atque de memoria hoc postremo modo sum pia hoc loco a nobis habetur sermo: quam hunc in modum oratores definire solent. Memoria es firma animi rerum verborum dispositio nis perceptio. Ita auctor ad Herennium e Tuia Lib. tuus fere totidem verbis. Est firma animi r
rum ac Nerborum ad inuentionem perceptio. Hanc memorandi facultatem D. Augustinus animi Nentrem voca Cicero thesaurum rerum omnium. artium custodem: Plutarchus cru ditionis ταμει is, id est enus: Poetae Musaram Lib. matrem,quam Mn Uynem appellant: He rennianus auctor praecepta memoria iuuantia, mnemonica Nocauit. In memoria excolenda multum opereposuer i antiqui: de qua re po- seriores multa literis commendarunt; Ni cum
de memoria priuato libro agemus, demonstrabitar. Quod si quis hanc eloquentia partem Ne Ioe
383쪽
lit exactius describere , posset hunc in modum
disere. Memoriasseculto arte , O exercitatione acquista,qua cito res comprehendatur, firmiter retinεtur,ac facile promunt,Haec enιm tria ad perfecta memoriam constituenda necessaria esse videntur: ut quis cito apprehendat, bene retineat,ac qua retinet facile promat. So-Mar.Ca let autem memoria a Scriptoribus in duas diar ' stribui partes; quarum altera dicitur memor anaturalis, quae ab ipsa natura habetur: altera fati artificiosa, quae quibu)dam praeceptis, exemcitatione compa ratur: verum, πt omnes scri-
hunt , maior quaedam vis est in exercitatione, quam inpraceptis. Rursws, artificiosam diui dunt in memoriam singulorum Nerborum, O sententiarum: memoria singulorum verborum est, cum singuis constituitntur imagines, quss gule repressentent Nerba: sententiarum au rem, cum aliquod signum fingitur, cuius movise tu, alicuius integraesententia recordamur. D nique , artificios memoria duabus con sat rebus , locis nimirum ct imaginibM: Loca sunt Ῥeluti charta , in ta scribitur: imagines sunt quasi litera , ct characteres, quorum imuitu
memoria excitat facile recordamur,νυ qu
ti fundiamento dicam. Secundum findamentum: in quo , contra φιorundam sententiam demonstrandum est, mr Vorandi
384쪽
morarassi praecepta aliquam vim ad iuuandammmoriam habere. Qua=mus ergo memoria i maximum funda entum abeat in natura um Iad eius bonitatem vires quidam naturales , organa recte constituta, bonusq; corpori habitus sent necessaria; quo sit , vi qui nimis sicco ,
aut humido utuntur cerebro , non ita Nahant memoria; quod iis illo rerum imagines non fiscite imprimantur, in hoc Nero impressae non re
tineantur : tamen, multum per artem mem
randi , quae potissimum in locis ct imaginibus sta est , adiumenti asserri potest. am, cum Arist. li, intestectin humanus, cuius es reminisci, nihil l .de anipo si intestigere,nis intercedent ephantasina te, mδρῆς ' hoc est, idolo quodam, quo res, quata intelligit, fiuntpraesentes; phantasia, cum sit vis materialis,non excitetur nise a resensibili, maxι-- me si quem mora aut gestum facia habeatne valiquid admirabile; hinc est, Ni earum rhum
quarum recordari volumus imagines, Nim m ximam habeant ad excitatam memoriam, dum
ipsam phantasiam assiciunt. Sed dices,quonam m o imagines,qua smi navo a re cuius m mihisse Nolumus diuerses fiunt eam in nostra memoriam reuocared Responcierem id ex eo siem Arist. li. ri , quod imagines sunt veluti pictara qu iam mςm similitudines rerum quar- recordari πο- *φ' ' lumus: atqui, Nno cognito simili,facile in id
385쪽
cuius est simile deuenimus. Et hoc est praec,puum in arte memoria de imaginibus praec tum; ut imagines cum re, quam repraesentare debent , ilitudinem habeant aliquam. Cum ergo imago rem, cuius est imago is se aliquomodo contineat, eam profecto nobis repraesem tume potest. Confirmat hanc doctrinam ipsa ex perientia e quia, qui banc artem callent, ct a tisiciosa memoria Niuntur, ea ociunt,quae sine arte alius oeceret nemo. Vt, quod diu retineametur, qua semel memoriae tradita sunt: γod i ta oratio inverso ordine recitetur: quod quae semel ab aliquo dicta sunt, comprehendantur , id genus alia. Adde etiam, quod se quis Eiligenter animaduertat, intelliget se nihil ed,
scere me alicuius loci, ct imaginis, siuesigni obsiematione. Vt, quod aliquid sit in principiopaginae,initio carminis, ct initium habeat a si- aera maiustula: sed de his plura alibi scriben- tur. Maneat igitur Dum aliquam esse posse
memorandi artem, atque aliqudd momenti adiuuandam naturalem memoriam artifcrum conferre. Sed cuius nam artis si propria, non satis constat, qua de re sequenti fundamento dissutabitur . . Tertium fundamentum, in quo doceortur , cur memoria potius Rhetorica, quam alterius imis pars censeri debea3. Quamuis ergo n-
386쪽
nes artes , O scientia aliqua ratione memo- ,ria indigeant: tamen eius artis particula pum. tanda erit, qua priuata quadam ratione me moria innititur , eaque potissimum indiget. . Et licet M. Tustius Ior peritorum memoriam Libro I. an Oratore requiri dixerit, quod illis ob υ Oc .rietatem, atque confusionem rerum, quae in illa arte tractaritur sit multum necessaria; ν runtamen, nulla, meo quidem iudicio, olbmmaria ars , ptis maiorem memorandi vim, ames que oratoria faculta requirat. Nam, Orsetor, praeterquam quod omnium ac maximarum rerum cognition amemoria complesti
debet, se e longio orationes Naria capita a continentes, coram populo totidem sententijs,
O Nerbis, quibus scriptae fuere, sine ullo la psu, ni existimationis iacturam facere vult, recitare debet: quia, si, vel semel, ob me
moriae imbecistitatem, orationem interrumpe' tret, Nel aliquid immutaret, suum finem non consequeretur , sed caciannos commouereto exibilatus a concione recederet. Propterea Cicero inter alia νitia , quae in Curione In Brunotauit, iliud fuit, quod interdum, cum tria N. proposuisset, aut quartum adderet, aut te cum quaereret. At vero Iurisconsultus suo
Upicio optime fungi potest , etiam si tanta memoria non sit praditus di cum non debeat wS s a
387쪽
quae dicturn in , ita M. unguem memorλ qter recitare . Adde etiam, quod memoria iimbecillitas mirum in modum impedit actio- ιnem , quae quantum sit in Oratone nece Faria, et pol iea dicetur. His ita notatis statuota - i
'Prima positio: De ratione excolandae me bimoriae tradi possuntpraecepta , qsibus ars quin idam memorandi conficiatur.-..Hoc posuerim contra eos, qui nullis praeceptis hanc vim iuuari posse exsimarunt. Et qhod isti hallucinnentur ipsa experientia apertis e demon stratis Vudemus enim eos qui praceptis quibusdam ad recte memorandum Niuntur , D-- cile multa apprehendere , diutiuta retinere , i' ac quae retinent expeditius promere e ct d nique ea facere, quae qui arte carent , etiams Memoria naturali polleant , sicere non ri , qMunt Huc facit hic luculenti a Ciceronis Ora locus. Exercenda est etiam memoria, ediscendis ad verbum quamplurimis , oeno trisscriptis , ct . alienis. Atque m ea exercitatione.
non sane mihi di 'licet adbibere , si consueu
ris, etiam istam locorum semulacrorumque rationem , quae in arte traditur. Et quoniam 8n p6νersamur manifestia, non est quamobrem eum pluiribus confrmem . Uz. Secunda postio e Memoria potius Rheto: p c ricae,
388쪽
rita , quam alterius aeriis particula iudicanda aes. Confirmat primum hanc positionem com-' munis scriptorum sententia, oe priuatim M. Tulli, his locis In Bruto ceterarum ingeni' partium custodem appellat: hanc igitur se par
tem remoueres, cetera fugerent partes. At hi hac de re ita scribit: Sed earum omnium Lib. de rerum , Ni aedificiorum , memoria est quasi opt,gen. fundamentum, lumen a filio . Deinde , Ni eri Ox x plicatum est, priuata quadam ratione Orator magis indiget memoria, quam Nilus alius artifex: non solanis db rerum multitudinem,
quas debet memoria complecti, sed etiam ob eapeditam ct profluentem in dicendo celeri tarem e ergo debuit hanc partem sibi adsciscere , tanquam propriam. 'Postea, licet m moria ex se , ct pro me nullam vim habeat ad persuadendum , quam ob caussam maria partes Rhetoricae t ibuuntur: tamen, cum ipsa sit rerum inuenturum, dispositarum, atque exormatarum thsaurus. O quasi pronutiati
t rus origo, cum ex ea tanquam ex quodam Niuo ,
fonte tota promat oratio, persuadere νolentierit Maaime necessaria dct ad eam artem per tinebit , cuius sinis est persuasio Fs itaque memoria in Oratore Ῥeluti Ῥenter in biὶ1 no corpore; qui, nihil operetur , Ni s ct manus saciant, sed solum cibuω re S 1 cipiat,
389쪽
. cipiat , inque alias partes succum transemittat:
non propterea inter corporis me ra nume- , randus non erit. Idem de memoria dicas, quae
dicenda recipit, O est undit. Postremo, cum nulla alia sit ars , vel scientia quae de me moria praecepta tradat, nisi rhetorica , cum usque a primis incunabulis de ea semper alia
quid praeceperit , ct in hac possesone perse- : ' uerauerit, iam hanc sibi partem, tot seculorum statio praescriUt . . .
Tertia positio : Maior vis memorandi mn tura atque exercitatione posita es , quamin. artis, praeceptis . Hanc doctrina omnes
fere docent, qui de memoria aliquid scribunt O propterea, qui memoriam sebi comparare Nolunt,quotidie aliquid ei tradant, ct ab ea ν petant: in qua exercitatione, qui sentitur lobor maxima utilitate compensitur. Postrema positio: Memoria definiri, ac diuidi congruenter potest, Ni in fundamentis dialximus : ex quibus facile argumenta in controrium allata dissolveres. φ Nam, quod in prima ratione sumitur ,fὰ sum est, cum aliqua memoria excolendae praecepta dentur, qua magnam vim hebent; υ
alias planius dicetur . Quod si Aristoteles , o aliqui alij de memoria nihil praeceperunt, non es miram: quia Aristoteles de hs
390쪽
Ius pristatim scripsit, quae non fuerunt ab is ς' ' ita diligenter tractatae, ijs, quae maiorem habebant difficultatem. Neque omnes, qui de rhetorica scripsierunt, omnes sint pr09 secutipartes; sed aliqui ouasdam consulto prae
termiserunt, Ni de Hermogene constat. Quando autem M. Tullius memoriam Iurisconsultorum in Oratore requirit ,--t innuere hanc partem ad eos lautum pertin re ; sed solum docere, m 'am in Oratore requiri memoriam: ad quod explicaridum ea cm-
pluma Iurisconsultisshmpsit: qui ob assiostm
Uum', rerlimque , quas memoria continent 'varietatem, maginae memoria esse dichwyr.
Quod si idem in Oratore nihil de m moria 2 praecipiendum esse dixit, id ei mirtim non videbitur, qui intelliget, eum eo in libro de eloc tione speciatim praecepta tradere volui et . cur autem memoria sit magis necessaria Orato- ri, quam Iuri perito Jupra docuimus. Tertia ratio soluitur ex ijs, quae in tertia probatione secundae positionis diximus: quia, licet memoria non persuadeat;tamen necessaria, est ad persuadendi m . Fostrema ratio , quo pacto sit soluenda, patet ex secundo fundamento, πbi explicanmua cur imagines in locis positae vim habe tad excitandam memoriam: ct licet a principio