장음표시 사용
201쪽
De octav. Dec. Pracyt. CAP. III.
solum in extrema necestate , sed etiam in Innoe. XI.
Certum tamen est, quod etiam si necessitas valde urgens, licἡt non extrema, non excuset serantem a peccato ; tamen illud valde minuit, praesertim ciam ea tan- tu m capiuntur quae ad vitam sustentandam quodammodo necessaria videntur. Sed hic notandum est , illos magnates& nobiles, qui aliena invadunt , aut de bita non lvunt, sub praetextu variarum expensarum lapius inutilium& immoderatarum , nullo modo excusari coram Deo. Ecce , ut habetur in Catechismo Romano, Catech. nobitium hominum non ferenda deliciae, qui Concit Trido
culpam extenuare sibi videntur, si se a sim 7
m rim, non cπ,dstute, aut avaritia, ad δε- trahendum alteri sis a descendere,sed tuenda. crevsa amplitudinis fumilia, ta majorum μο--m, quorum exbHimatio ac dgnitas ruerer, nisi rerum alienarum accessione fulciretur. Dum autem multa mutuo accipiunt,quae in
luxu & vanitatibus insumuntur , & quae vident se nunquam soluturos , valde peccant contra justitiam , & haec Prophetae psalm. verba eis applicari possunt, mutuabitur peccator , S non solvet. σμU. . Quo pacto se gerere debet Confessarius cum poenitentibus, qui necessita res communes praetexunt, ut in seis iuriis excusentur Ress. Debet Confessarius huiusmodi posnitentibus dicere , quod cum eorum paupertas sit tantum necessitas communis , a 'PecCato excusari non possunt ό & , ut aiesanctus Ioannes Chrysostomus, frigidam, s. Jeau. 1eii frivolam causam allegant. Illis etiam
insinuandum esset, quod haec obstinatio, ad' populum
202쪽
quam in habitu furandi ostendunt , illos in statu paupertatis detinet ; quia Deus eorum operibus benedi stionem suam non insundit : Id agnoverat Salomon dum in Proverbiis dixit: Alii dilidunt propria, mritiores fiunt: alii rapiunt non sua , Ssemper in egestate sunt. Et ita , ut Valeant sine ullo furto, se & familiam a veris necessitatibus liberare, audiant Apostoli consilium : Nolite locum dare diabolo. Mis
Oiatur , iam non furetur e magis autem laboret, operando manibus suis quod bonum est , ut habeat unde tribuat necessit tem pa
Praeterea possent Consessarii accurat 3 examinare hujusmodi pauperes , & ab ipsis scire. I'. An faciant expensas aliquas minime necessarias , sive in vestibus, sive inmensa, & similibus ;-& ipsis inculcare cum patientia & mansuetudine, quod tenentur in statu in quo nunc sunt , ea quae non sunt omnino necessaria resecare. Σ'. Sciendum est , an Juxta facultates & vires suas laborent o paupertas enim , quam inertia parit, excusatione digna non est. Hic omnino insistendum est , quia ut plurimum Paupertas gravis , seu etiam extrema, pigritiam seu damnabilem negligentiam s quisur , & inde oritur. Utile aetiam esset insinuare illis qui ali- quo eventu fortuito & inopinato bona αcopiosa amiserunt , & in statum paupertatis prolapsi siunt , quod amisse divitiae, aut status in quo olim fuerunt, non COS a labore m nuum deterrere deberent , ut possine praesentibus angustiis subvenire, submittendo se ex animo , & cum Vera resignatione, divinae providentiae decretis.
203쪽
A lili potest, non incongruum fore, fipauperibus quoque, quos occultos seu ver cundos appellant, persuaderetur , ut nutantur hanc verecundiam minuere & s.-perare , quae ex superbia , seu humilitatis desectu provenit. Talibus dici posset, non
decere Christianum ob pauperiatem er bescere , quandoquidem ipis etiam Christus Dominus pauper esse & videri voluit,& idcirco optandum esset , ut ea paupertatis verecundia contempta aut superata, juxta facultates & vires suas operari noudesistant, ut aliqua saltem ex parte propriam & samiliae suae , si quam habent,
indigentiam sublevare possint. s. Famuli & famulae possunt-ne oeculi. heris aliquid surripere , ad compensandam operam suam , quam multo majorem iudicant salario quod recipiunt Idem quaeritur etiam de artificibus seu quia bustumque operariis Id seri nullo modo potest: , α hujus generis compensationes fiant in praxi perniciosiae. Unde opinionem talibus comperi sationibus faventem reprobavit Acade mia Parisiensis, his verbis : Hae doctrina est ta peruuloris , enam Ad ιs re S domesticis funis mi in aperit. Post aliquot annos Academia Lovantem sis interrogata seu consulta ab Episcopo Gandavea , sic in eadem materia me tem sitam aperuit : Hae Asseruo fama est, misera m hominis de se pronam ad malum praeta .rans in furta , ae domesticam pacem permisans s eo mel potissimum , quod UM mens rio ipsorummet famulorum o fa-
At quia in famosa Apologia Casuistarum
204쪽
a sancta Sede reptobata 2I. Augusti. eadem assertio defendebatur tanquam conformis doctrinae sancti Ambrosii & sanisti Augustini, rejecta quoque filii his verbis: Haec doctri , quibuslibet additis restrictionibui , pereiciosa est et pacem famrbarum, famulinum Mem labefisar: Sanct,s Patribus Ambrosia re Augustino, Dori imperite, ta iniuno e a gitur. Nec dissicile est ostendere, quam aliena sit haec opinio a mente sancti Augustini, cum etiam , postquam dixit AEgyptios non dedisse debitum opetarum salarium Hebraeis , statuat, Hebraeos non potuiste sine peccato vasia AEgyptiorum auferre , nisi Autumn. jussissex. Pina absurdum , in uit , si
lib. 12. con- ab Heb Is, homines inrque domi tra Faustum, nantes ab hamanibus tiberas, quortam etiam 7 ' mercedis pro eorum tam duras iniustis laboribus fuemni debusres , rebus terrenis, quibus etiam ritu sacrilego in injuriam Cre toris istebantur , privari debuerunt ' Quid
cassent. Et consequenter, juxta sineti Aui gustini mentem, famulus vel operarius qui de salatio cum domino convenit , nihil turripere potest , eis putet dictitii salarium minorem esse sua opera. Demum sancta Sedes hanc furtis faventem opinionem damnavit cum seque
37. Propositio damnatae Famuli oe famulae domestica possunt occulte seris fisisse
creto contra ripere , ad eompensendam operum suum,
205쪽
De Octav. Dec. Praecepi. CAP. III. i Iesse uti compensatione , sine violatione hujus p cepti Resp. Liquet ex allata sancti Augusti atauthoritate, vix inveniri posse casum aliis quem in quo licitum sit uti compensatione; cum etiam Doctor Angelicus dicat, quod qu/ furtim accipit rem sesam apiad S, Th. t.
- alium injuste detentam , pererit aru dem , non μ' ura gramat eum qui detinest oe .deo nois 'tenetur ad reintuendum aliqmd , et eI ad compensandum J seae pecc- cout .communem
iustitiam . dum ipse sibi usurpat sua rei
Et ita , juxta sanctum Thomam, lices quis sciat , rem sitam ab asio detineri in
justὶ, non potest tamen ut plurim4m rem aequalis valoris ei surripere sub compensationis praetextu , sed debet ad judicem accedere, ad quem spectat decernere quod justum est. Possum nihilominus aliqui reperiri e fus , in quibus compensatione uti licet. verum , ut haec compensatio immunis se a peccato, tres exigit conditiones. Necesse est 1', ut debitum sit certum, & non dubium , nam si, ex sancto Gregorio Papaxelato in Canone, grave seviis est ρο inde- Can. Graise
Mns , ut in re dubια , certa detur sententia, tr. ι.& judices legitimi non potarietemerὸ pro ina ex parmus judicare; quanto minus licere potest uni ex pariibus, judicem se in Propria causa constituere , & in siti favo-xem decidere in casu in quo potest aliquod Teperiri dubium non auditis rationibus quas posset is adducere , qui adeo temerὶ inscius condemnatur. H ij
206쪽
a'. Requiritur, ut nulla alia suppetat via ad recuperandam rem injuste detentiun , praeter occultam compensationem; nam si posset petendo recuperari, aut rem currendo ad judicem , licet cum aliqua dissicultate , non posset quis , sine peccato, uti compensatione, ut modo diximus cum
Angelico Doctore, de eo qui occultὸ accipit ab alio quod suum est , qui est in curupa , quia contra ordinem justitiae accipit. Tamen qui sic propriis manibus rem sibi
debitam accepit occultε, non tenetur restia S. Antonin. tuere. Sι Age in quo abstulit inquat sanctus P. I. tit. I. Antoninus , Mntumdem habuisset de suo, Sc. I S. S nolebat reddere et in tuti casis non tenetur ad restitutionem , pece v1t tumen rati, gravites
Ee auferendo , si poterat in dicio rem suam recuperare , non aebebatos facere jusιnam, sed judex. Ss autem in 1udicio non poteratrem hia eo suam , vel propter defectum pro- '
bationis , vel propter tyranuidem vel potentiam 4sius : tune etiam nec accipiendo pe ' --t, ns inde adiis scandalum par retur. . lHaec eu tertia conditio requisita ad pur- lgandas compensationes occultas , quia1 licet danda non est proximo standali
occasio. Ob eandem rationem, ValGC Cavendum est , ne utendo tali compensatione , aliquod inseratur proximo damnum , locum dando suspicandi, quod tertia aliqua persona surata rem quae Ο culae accipirur. p. 7. Peccan ne contra hOC Praeceptum mulieres, quae accipiunt, aut dant summam aut rem alicujus momenti Contra mariti voluntatem Hs. Certum est, quod si uxor, praetex
tem, habeat alia bona, quorum domina
207쪽
De Octav. Dec. Praecepi. CAP. III. I 3
fit , tam quoad usumfructum , quam quoad Proprietatem , quae bona vocantur in jure Paraphernalia, potes h de his disponere sine viri consensu. inaestio igitur es tablum de bonis dotalibus, quae, juxta leges, marit dantur pro oneribus matrimoni,. Et quoad Leg. Pre illa dicendum est, quδd surtum committit oneribus. Cod. uxor , si, absque causa rationabili, bona communia dispenset aliter quam ei fuerita marito permissum. Id probatur ex lancto Augustino , qui ad mulierem scribens: Nihil, inquit, de
tua veste , nihil de tuo auro mel argento, vel quacumarus pecunia , aut rebus ultis terrenis tuis , sine arbitrio eius , facere de is
isti. . . . Et in his dissonendis atque faciendis , si id tibi forte melius videretur,
ivgereres vνro reverenter , ejusdemque au
thoritritem tanquam mi evitis segmeneris obedaenter; ut omnes gar sanum sup/unt, ud uos posset hoc bonum vestrum fama perferrae, de domus myra fluctu ac pace gauderent, adversarius revereretur, vitii habens de vobis dicere pristi. Porro si de fariendis elemmo is , o in pauperes impendendis rebus suis , de quo bono opere re magno crim eυ dentia praerepta sunt Domini , eum viro tofideli S rerum sancta continentiae pacta se
sente , cossitium communiciare deberes, ejusdemque non hemere voluntatem , qu ni magis, &c. Sanctus Raymundus eamdem doctrinam expresse confirmat dicens : Si uxor habet s. Raymund rei par phemales , id est proprias . praeter lib. 2. tir. d
cere eleemosinam. GL de Pactis conmentis.
s. Augustin. Epist. Issa ad Ecditiam.
208쪽
Leg. Hac lege. De rebus autem miri , ut de pane , vino , aliis , qua bono ta v-- prostam more flent ad dispensationem uxoris perranere, potes m debet lacere euem nam, mode te tamen secundum facultritem viri, mai rem o minorem multitώdinem vel
uere asem pauperum: re debet per sibi
conserimare conscientiam , qu Od non displi--- mariis sn eamde , licet forte aliquando prohibuerit ore 3 solent enim marit, facere prohibinonem v oribus absolute, ut sic te perent eas , non a toto, ab excessu quem
suspirantur. Potest etiam formare sibi eo Fientiam ex qualitate re miseria pauperis, cogitans, quod si maritus iatam viaeret, omismbus moius placeret et , quia sibi faceret
eleemosinam. Si autem omnino praecise
dictaρ 'si uxori conseientia , quod viro LP licet, S standalia tur inde, deponat eo scientiam istam si potest ε sin autem , nomdeber dare, et Lisar quia non parast dare et
sie inres itur quoa dicitur 3. q. s. πω Quod Deo. me autem sitimum dico , nisi
videret pauperem aurigere ad mortem , tune enim deberet dare antrepide , alias feccuret.
L mst. 8. Nunquam ne licitum ei se potest uxoribus aliquid viris accipere , ipsis non consentientibus Res . Etsi , ut diximus, fructus bonorum dotalium ad maritum pertineant, & consequenter uxores de illis disponere non possint contra virorum voluntatem , nihilo tamen minus , cdm haec bona data sint ad portanda onera matrimonii , possunt assignari aliqui cassis , in 'uibus uxores de his bonis disponere possunt sine coris asu virorum , dum viri iis non utimi ad ea propter quae data sunt.
209쪽
De octo. Dec. Precepi. CAP. III. I s
stimi I', mulieres aliquid ex boni communibus subtrahere, ad propulsandum '& arcendum grave aliquod damnum, quod probabiliter marito vel familiae imminer. Id fecit prudentissima mulier Abigail, dum y ardentem Davidis iram , oblatis muneri' bus, sedavit, atque ita impendentem suae familiae stragem depulit. a'. Cum maritus rem familiarem pro' digit , & res familiae necessarias non subministrat , licet uxori aliqqam partem bonorum communium occipere & cultare, ut furta & familiae necessitatibui, provid*ejusmodi bonorum reservatione , prospiciat. Sed in his casibus debet uxox obser vare circumstantias quas in compensati nibus necessarib requiri diximus ; ω consequenter certum illi esse debet , quod ea
quae occuὶtὸ accipit necessaria sunt honesth: sustentationi familiae. Si id dubium eo set , standum esset judicio mariti , dicente Apostolo : Mulieres mirii sui; subinta sis t Ad Ephes.
Dens , sicut Christus caput est Ecclesia. Aut saltem li rationibus deserre nolit maritus, uxor debet sequi mentem prudentis & pii Confessarii , aut vixi probi & experti in talibuS. Suae'. s. Filii famili s ciui parentibus aliquid surripiunt , committunt-ne se
Rese. Id quod habetur in Proverbiis Salomonis, quod , qui subtrahit uliquid β tre suo I a matre , S disit hoe non esse
peccatum, 'ne,ceps homic dae est: Satis indicat gravitatem talium seriorum , quae involvunt etiam quandam injuriae speciem illis uetam, quibus amor & verentia de
210쪽
bentur. Sanctus Antoninus in tractatu de modo interrogandi poenitentes : Si inquit, rem aliquam occulte δενυιto domno,
non Drum si abstulit ab extraneo, sed et amfilius a parentibus , uxor viro , 'mus domino , discipulus magi ro , pr Mi s o , consanguineus consanguineo , surrum est ue sest aliquod notabile damnum unde oe momtale , tenetur ad restitutionem ue fleui si quid
minimum , ut aliquos fructus , quatranum,
cit huiusmodi. Idem runctus Doctor ea dem doctrinam in alio loco repetit , dicens : Si filias milias as ut de bonis pa
rentum contris voluntatem eorum , furtum
e.mmisit: ta si est quid notabile , mortale est.
servandum tamen est , quod eadem res , vel summa, quae censeri posset, resepectu extranei, materia gravis, &redde-xet furtum mortale : potest considerari in filio tanquam levis , & illius furtum ta ruam veniale quia scilicet pater masis olet de surto ab extraneo sibi facto, quam si faetiam fuisset a filio , & ita aestimari potest, quod dum pater grave damnum non patitur ex furto a filio sibi facto, aut dum filius honeste & moderatE utitur summa arrepta, eamque in semit rationabit
ter , pater non multum repugnat, nec ob
tale furtum affigitur. Haex omnia in praxi valdὸ pendent a variis pertanarum , temporu D, & qualitatum circumstantiis, quae ided a prudenti Contalario maturE co sideranda sunt. aeus. D. Sartores possunt-ne excusatia furto , cum frustula aliqua panni retianent , ad compensandum laborem , pro