장음표시 사용
291쪽
De octav. Dec. Praecepi. CAP.H. 237 CAPUT VI. De iis q. ad restitutionem obligantur, cooperando funo , vel damno proximo illato. Posτ uda A M locuri sumus de illis qui
revera per semetipsbs furantur , aut damnum injustum proximo iri serunt: --teriarum connexio exigere videtur ut tractemus de illis qui mediate & per alios damna causiant : id autem pluribus accidere potest modis, quos sigillatim expliacare necesse est, quia stipitis in praxi oc
et. Quot modis inserri potest, mediath & per alios, damnum injustum pro ximo λResp. Theologi , post Angelicum Doct rem , novem vulgb recensent modos his versibus comprehenses: fusio , consi m , consensis , ΡΦo , r
Hos novem modos explicat Angelicus Doctor his verbis : restitutionem teno- s. Th. L. tur M.quis , non fiam ratione rei aliena a. γέ
quam accep/t , sed etiam ratione iniuriose acceptionis ; es ideo quicumque est causa iriu acreptionis , tenetur ad restitutionem uod quidem contingit duplietur , Hrecte
292쪽
inducit a uis alium ad accipiendum δhoc quidem tripliciter. Primo quidem modo parte acceptionis , movendo ad ipsam aeceptionem et quod quidem fit praeciprendo, consulendo , consentiendo exprese , es laudando Abquem quasi strenuum de hoe quod alie Accepit: atio modo ex parte ipsius accipientii , quia scilicet eum receptat, vel quatitem eumque ei auxilium fert. Tertio modo ex parte rei acceptae , quia scilicet particeps est furti vel Opina , quasi socius maleficii. In-ἀirecte mero , quando aliquis non impedit, cum possis o debeat impedire: vel quia sui 1 hit p aeceptum quod impediret furtum vel rupinam : vel quiasubtrahit suum auxilium,
quo ρuesset obsistire : vel quia occultat post
Quaest. 2. Quandonam tmetur quis aἀ restitutionem , propter man atum de inferendo damnum proximo λ Rese. Constat, quod quoties quis mandavit filio, aut famulo, vel alteri quocum-
rue modo sbi subdito, ut aliquid agat in
amnum proximi , tenetur tale damnum inde secutum resarcire. Quia , juxta DO- citorem Angelicum : Ille qui iubet, est principutiter movens ; unde ipse principaliter imnetur ad restitutionem. Idem dicendum de eo qui alteri alias sibi non subdito mandat , ut alteri inserat damnum ; si tale
damnum revera secutum sit ex hoc man- Caupa diares. dato , cism is committat vere , ut ait Ale- De sententi rander III. cujus authoritate , vel mandato,
talionii Moctum comm ira probatur.5 uast. Qui mandatum dedit de in
ferendo damno proximo , tenetur-ne re sarcire damna etiam quae non putabat eu inde eventura E
293쪽
De octav. Dec. Praecepi. CAP. VI.
Cum talia injustὸ mandans committae delic um eo gravius quod est malitia in-
fee tum : videtur teneri resarcire damna etiam minime prinisa, quibus occasionem praebuit licet contra propriam intentionem acciderint . quoties verisimiliter accidere poterant. Quare si Ioannes mandat Iac bo, ut Verberet Petrum, & Iacobus eum graviter vulneret, aut etiam occidat: Joa nes reputatur ejus necis heus , ac proindε tenetur resarcire omnia damna temporalia ex tali mandato secuta ; adeo ut incurrat etiam irregularitatem ex homicidio prove nientem i ut supra diximus. Trach. s. Cap. '3. Et hoc juxta Decretum Innocentii IV.. in quo sic habetur: Is mandat aliquem Cap. ult.
merae ri , bcet expresse νnhibeat ne occidi tur ultatenus, vel membro aliquo mutiletur,isregularis incitur , si mandaturius , fines mandat, excedens , mutilet, vel occidat scum mandando in culpά fueris , ta breevenire posse debuerit cogitare. Lu . 4. In quibus-nam casibus is qui mandavit damnum inferri proximo , non tenetur ad restitutionem 3 Resp. In duobus casibus , nam si damnum revera non fuit illatum , restitutio locum habere non potest. Praeterea si e pressὸ vel tacite revocatum fuerit mandatum , priusquam damnum factum iusset, ita ut mandatarius admonitus fuerit de haerevocatione: tunc damnum illatum imputari non debet illi qui mandatum revocavit , sed solummodo illi qui damnum in
tulit. De hac mandati revocatione expressa vel tacita locutus sum supta. Trach. Cap.. 3. dum de irregularitate ex mandato homicidio proveniente agebatur. χ
294쪽
s. inodo quis ad restituticimnem teneri potest ex prauo consilio alteri dato Rese. Qui malitios E dar consilium ir serens damnum aut illi qui consilium recipit , aut alteri : tenetur damnum resaneire. Verum in praxi accidit ut detur pravum aliquod consilium bona fide& imprudenter , potius quam malitiose. Ut in hoc casu distinguendum est ; nam si consilium detur ex ossicio, aut circa res ad propriam consilium dantis plofessionem seu artem Pertinentes. Talis consilium dans, videtur Tegulariter teneri res aicire damna indε Provenientia , quoties commisit culpam Liam seu notabilem , vel etiam levem in dando ejusmodi consilio , jiixta ea quae dicta sunt supia Cap. s. Q laesi. 49. pra: seriim si mercedem aut salarium ex hoc consilio receperit a Republica aut a privatis ; quia tunc tapius se peritum in tali materia profitetur neque illius eonsilium sequerentur alii, nisi praesuppositae peritiae confiderent. Quod si dans consilium , non agit ex ossicio aut ex propria quam publicε profitetur arte ; tunc non videtur teneri rea
cire damna indὸ consecuta , nisi malitiosὰ& cum dolo consilium dederit , juxta Iuris
Canonici regulam his verbis exaratam e. Nullus ex eonfitio , dummoιδε siaudulentum non fueris, obligatur. Ex qua Regula Concludi potest , qudd dum consilium datum fuit de perpetrando delicto cognito ut tali,
tunc regulariter tenetur consilium dans resarcire damna inde secuta ; quia semper adesse videtur fraus & dolus in tali consi
lio , veI in prae)udicium illius qui consilium
295쪽
De octav. Dec. Praecepi. C AP. VI. 1 cI
recipit, vel illius contra quem datur. Advertendum tamen cum Angelico Doctore , quod mne sotam tenetur constaurer s. Th. h. ad restitutionem , quando probabsister asti- ' Τ' mari potest , quo d ex hurymodi causa, furi μnt /nlusa accepno subsecuta , videlicet sur- tum commillum, aut alia quaevis facta iniustitia. 6. In quibusnam casibus tenentur Advocati ad reuitutionem , sive ob pra- um consitum datum , sive ob male n Vatam operam in patrocinando pHeis. Sanctus Augustinus de praecipuis
Advocatorum obligationibus instruere nos voluit, dum sic loquitur : Dicitur Ad mo- S. August. AEro , redde qμod uccepνm , quando contra F - dura ratem Eretissa , iniquitur, adsuim, fu- mpune , verum etiam gloriose videri Ibi
ad mersario tuo quod me vente /nique ab tisti ' Et tamen quem prioris non recta v tareritis e paeniter, et,am Moserere debet, ut si ille qui inique limgaevit , non vult ad
monitus eorrisere 3mqu tatem , eius tumen
iniquitatis nolit iste habere mercedem a nisi forte restituendum est alienum quod per fumrum Hamusi aufertur , F res tuendum non est alienum quod in ipso foro , ubi perea puniuntur , decepto Juvice ta e runmentis
unde etiam sanctus Raymundus, in luinaicem fefellini , iustam causam oppressit,ae I sitate missi : 'Iod vides multos honesistimos re disertissimos viros, non Hiam
296쪽
s. Ramund. materia versatissimus : Circa Advocatos, in sum. lib. inquit , in iudicio anima , quatuor sunt princoaliter attendenda. Ne assismae cau-
Iam injustam uri ae pera m S ci st accepit ab initio ignorunter , ta νn process- -- dicis agnoscit causam talem, debet eam rein linquere. . . Moosi non producat falsea instru- merita, nec testes falsos vel corrufras , nec mentiatur , nec leges falsas mel alias iuris vel facti probationes inducat, nee dilationes
Item quod ideliter , in quantum iu Zitia permittit, causam sui ctientuli foveat, nihil
de eontingentibus omνttendo. Item non procaciter , nec dicencis convicia , mes vocife- ndo adiacet ἰ quia propter hoc ν editur
processus tuaeritia , dicente Pr hera Isaia p. 32. Erit cultus justitiae, silentium. Est
Suumone Prome . Cap. 22. contria misset
Rice derisorem, & exibit cum eo jurgium. Can. In loco. s. q. .- n. InfameS. F. Si quis adeo procax. 3. q. T. S iaraum, filicet ut moderarum petat , seu ab νnitis
cum facit pactum , sive eo post facto F ab
inino non fuit determinatum quantum esset. ttenditur autem hoe moderamen salarii circa quatuor. Primum quanti s causis: δε- , eundum Iastor Advocationis : tertium scientia , facundis , honestas ocantistyuantum consuetudo regionis. Juxta istorum' tuor covsederationem , majus vel minus
. Tenetur autem Advocatus ad restitutioianem omnium , qua illi contra quos praestabist patrocmium , proprer ipsius perranaeiam --
ste amiserunt: o tenetur etiam illis quibus praestitit patrociniam , si propter suam infidelitatem , vel negligenuam , vel impra '
297쪽
dentiam amiserunt causam. Tenetur etiam,
s axusit flarium , unde non debuit extor- , quere , mei si ultra quam debuit habere,
extorsit. Alias si absique fraude ει dou -- stas , Aliqua essent oblata a suo ctientulo, si
accipiat , non Hco , eum tenera ad restit - rionem. Et idem duo de Jurisconsulto. Non sane. I . q. s.
Angelicus autem Doctor dilucide probat , Advocatum teneri resarcire damnum quod suo patrocinio intulit injuste illis contra quos patrocinatus est : Manifestum L Th. 1. est, inquit, quod Ad vocatus S auxilism Nini consilium praestat ei cuius causa patrocinarur , unde si scienter defendit injustam causam , absque dubio graviter peccat , ad=estitutionem tenetur eius damni, quod comtra fustitiam , per eius auxilium , alte pars incurrit. God si , ut docet infra idem Angelicus Doctor, Advocatus in principio Ibid. a. s. ad
ere didit , causam iustam esse , ta postea in
processu appareat, rem esse iniustam , non debet eam prodere , ut 'licet aliam partem iuvet , vel secreta sua causa alteri parri r velet. Potest tamen 2 ρο debet causam deserere , vel eum , cuius causam agit, ad e rindum inducere, sive ad componendum sine adversaris damno. Quia, ut optimi3 sanctus Gregorius Papa advertit: 108- - sic Greg. lib. rus iniustas eaWas nullomodo suscipit, nec I. homil. 7. merba dare pro inju titia coissentit. Ezechie-Demstm sanetus Antoninus, amplectens tym colligensque opiniones in hac materia, sancti Raymundi, sancti Thomae, & cel bris Alvaris Pelagii , multa observat d licta quae Advocati facilὸ perpetrare possunt , & inutile non erit ea quae majorirmomenti sint hic suis verbis referre. '
298쪽
De deseri ιbus ta minis Advocatorum ponit is arus , in Libro de Plancha Ecclesiae. Peccant enim multipliciter. Eiprimo cum fumene subrici , causas prodendo , Id est deci
piendo clientuiam , dum Λιluet adiu ane occulte adversarium I tales , qui dicuntur prae: aneatores re proditores , fune νn mes. n. Euplaemium. a. q. 3. f. Notandum. Ex tenentur , ultra peccatum 1niu tina ta pro ditionis ad omne damnum murem
1'. sui eis in desperatas fovent contra zonsilentiam , oe in hoc gloriantur quasi magis fiatiles Advocari, contra illud. Can. Qui consentit. II. q. s. Et rutis etiam ten tur parra ad ersa qua iustitiam habet , de
omm damno ta interesse , etiam suscoenruis de expensis , si suadet sibi ius h
Mis si titiget. Cum duationes superfluas nituntur ob- lainere , ad hoc tantum ut fugiant senten- lnam , vel magis prolongetur Digrum , unde μου luc rentur : mel siseruers, sine caus tionisArti, Desunt ebentulum appetiare , taetiam renentur de damnis propter hoc. Can. Infamis. s. q. T. . . In recipiendo nimis magnum flanum, via paci cendo de eerra parte luis cum gramidamno titigatoris: quod prohibetur. Can. Infames β. Arcentur. I. q. 7. Quomoδο δε- Mae moderari salarium , dictum est in praecedenti. r'. Ruia .Ροωntes iuris . mm nesc.ans μνου icant, opprobriis contumelias rem
299쪽
animarum tenentur , ta infamia perpetua notiantur. Can. Ille qui hominem. aa. s. 7'. Qui recepto falarao , non currint in causis , nec student , nec vigilant circa eas ps e propter negligentiam clientulus amitiani iustam causam : γ tunc , ultri peccatum, obligatur ad seri actionem, Azumento. Cap. Ad aures. De atate, qualitate , re ordine praeficiendorum. 8'. Cum sciant aliqui, vel scire debeant, se ignorantes re ins eientes , nihilominus alarium recipiunt, ρο propter in inciennam suam , causam iust m amittunt ἱ unde meulpa funt, ta ad restitutionem tenentur.
9'. ubis latenus sunt ipsi qui is m
axunt inficium Advocationis , abii insis cientibus vices s s committunt 3 unde ει ipsi de iasione clientuli tenentur, nisi forte elientulus , sciens es prudens , contentus fuisset , quia , eo invito , non potes alteri eommitti hoc , quia disserentia est inteν at
risices ; si , eo insecto , hoc fecit , debuithoe . um aestimare non permissurum si μή
ro'. Falsam legem allegantes, unde in men false incurrunt: mel falso legem inducendo.'eius intellectum pervenendo, mentientes cs a ventute recedentes , is ad se sum seum pro parte sua Legem interpreta
res contra illud. Can. Relatum. D s. 37. Possunt tamen Advocara iura variis modis exponere , dummodo secundum coninentiam procedant ; nam coninia conmentiam exponentes , cs inducentes , adficant ad te mn m. Cap. I. De scrutinio in Ordine fa
300쪽
. mo debent fisianum restituere. Et breviter tenentur quaotercumque amittant causam s. m vino μο ; secus se ex qualitate causa , vel ob defectum probationis ; quia tunc vitium es mater a , non
Quasi. 7. Confessarii tenentur-rie ad restitutionem , ob pravum consilium suis poenitentibus datum λ. Resp. Vix determinari expresse potest, i quibus in casibus Consessarii teneantur ad restitutionem propter culpas in hoc tr mendo ministerio admissas : Doctores duversimodE de hac materia loquuntur , Vi-
detur tamen dici posse , juxta principia superiori proximo Capite posita, & prae cipuὸ dispositionem Decretalis , in qua sic
Eap. si ciθά. habetur : Si cuθά iuri datum eΗ damnum, De injuriis N imperitia tua , sive neglisentia o damno δ Q--βper his satisfacere te wrtet, nec ignorantia re exe at , si scire debuisti, , ex facto tuo injursam verisimit ter posse con- ungere , vel iacturam: Dici , inquam, potest, quod quando Confessarii vel Directores animarum obligarunt poenitentes ad restitutionem faciendam in casu quo non
tenebantur , aut eos exemerunt assirmantes eos non teneri quando revera teneba
tur , vel etiam quandb poenitentes non admonuerunt de obligatione seu onere restituendi ob aliquod delictum de quo se accusarunt : in his casibus, si Consessarii quicumque sint desuerunt ossicio sito vel ex malitia, vel etiam ex ignorantia notabilitnon apparer quomodδ possint eximi in . foro consciemiae ab onere seu obligatione resarciendi damna quae intulerunt proximo ex malitia , ignorantia , imprudentia, ve negligenxia.