Tyrocinium sacramentale practicum ad instructionem ordinandorum & curandorum ex materia de sacramentis in genere ordinis, Eucharistiae, poenitentiae ac matrimonij in specie, collectum & digestum a P.F. Patritio Sporer Passaviensi, ordinis FF. minorum

661쪽

U. Sanehersupra cit. d. Ic.n. 2. Sed certege neraliter non assentior cum Gobat n.7o9 nisi in casu, quo tanta erat eorum perturbatio, utinaximam adferret difficultatem &moraic

quasi impotentiam orandi quod sane non semper fit, elim tales in ejusmodi perturbationibus non raro negotia magni momenti exp*dire videamus, Certe Leopoldus illi elmus post aeceptam horribilem cladem adLipsiam a SueCis, tamen reliquum ossici divini postea persolvit. Nicolaus Avencinus invita. Vide Gobat n. 7ro. Tandem etiam huc spectatis,

qui ex metu cadente in virum constantem factus est Subdiaconus aut Religiosus nam ut talis non tenetur servare votum castitatis, ita neque praeceptum de horis Canonicis. Ex communi Sancheza. . de matrim disp. 29. n. 7. At, dubitat quis an intervenerit error substantialis in sua ordinationes etiam talem excusatTam burinus I. I. Decal. c. Sed de hoe alibi.

De scrupulosis aliquidi .sne. I. IXcusat etiam secundum omnes, omnis Is C. vera gravis infirmitas debilitans hominem, ut sine gravi corporis, capitis, visus c. incommodo recitare non possit Horas suas, vel in parte vel in toto Sicut auistem, certum est non requiri infirmitatem gravissimam ac velut extremam tum omnimoda

Sphysica impotentia, sed suis cere e re gra

662쪽

vemm moralem saltem impotentiam recitaridi inducentem; quia Ecclesia pia mater nequaquam cum tanta severitate nobiscum agit: ita quoque certum est, non lassicere quamlibet levem infirmitatem, quae moraliter non adfert impedimentum , quales ordinarie sunt febres leviores tertianae quartanae, quae non solum

diebus intercalaribus seu bonis ut vocant Jsed etiam diebus paroxismi plerumque satis

temporis relinquunt horis recitandis, ut monent communiter D D. cum Innoc. abbate in c. I. de librat. Missar. Navarrus , Bona cina, alij, bene Gobat . i F. contra Lean drum nimis laxe omnem Iaborantem tertiana Vel quartana eximentem, nisi loquatur de diebus malignis de quo inferius rursum. Verum jam id ipsum dubitatur , quaenam generaliter censeri debeat infirmitas gravis sufficiens

ad excusandum' avarrus M an. c. 2J. IO- illam censet infirmitatem gravem, quae non

admittit colloquium aliorum vel tractationem rerum seriarum. Verissime talis gravis est infirmitas, Ine dubio excusans a recitandis Horis, sed certe nimis stricte definita. Po-no unam de alteram regulam, addoque exem

pla .

II. Infirmus tuto stat iudicio medici , aut in hujus defectu, alterius viri experti, maxiiii e duperioris, quippe potentis eo casu dispensare Omnes Qitare ut infirmus non teneatur recitare frictum divinum, sufficit, quod eis

663쪽

is dicat medicus, ut non recitent: imo jam sufficienter habes judicium medici , quando scis te laborare ea infirmi rate, qua alij, quibus medicus eam recitationem interdixit, ut in simili notat Gobatis. 73. Nam tufirmus quoad sanitatem recuperandam, subest Medico, etiam independenter a Superiore, seu voluntate Praelati, inquit Leyrinis apud Gobata; 71 . ne recte tamen suadentem , ne sine consensu Superioris praesentis , quidquam omittas. At, inquis Medicus est Lutheranus, habens Horas nostras pro superstitione, Missam pro idololatrii Poteris nihilominus stare ejus verbis, Judice Gobatis. 76. Quia experientia docet plerosque solere respondete cum omni abstractione a Religione. Quare tutus eris, si ideo omittas Horas, aut Sacrum eadem ratione quia vel Medicus vel alius vir expertus trudens, vel denique Superior prudens aut parochus dicant, recitatio-arem, Sacri auditionem xvaletudini esse

nocivam.

III. Quod si absit Medicus vel vir expertus, qui possit de gravitate infirmitatis judicare, neque adsit Superior, qui in tali dubio certo potest dispensare , tuque vere male habeas peiora formides decerne infirmitatem esse

Eravem, non parvae considerationis malum. Ita Tamburinus I. a. Decal. c. q. g. 8. n. H. Exempla adserens. Quartana vel tertiana Iaborans, quando expectat vespertinam febri et Ni 4 acce

664쪽

accessi; onem: siquidem mane se bene habeat, utique tenebitur horas antemeridiano tem-oori respondentes recitare nec obligatur ex

aliquorum probabili sententia de quatim, vesperas completorium anticipando

mane persolvere, si tamen mane jam imbeciulis existat, timeatque sibi recitationem nocituram, a toto officio ab solii te excusabitur. Iteria

imbecillitas ejus, quem febris reliquit, excusat eum ab officio primis diebus aliquot, hi merandis prudentis arbitrio habita ratione prae interitae infirmitatis irae sentis difficultatis anam illa imbecillitas infirmitas est, Mater Ecclesia non ei ita rigida in exigendis debitis, sed convalescenti per aliquot dies requiem ab

officio concedere putanda est. Sanche cit c. a.dub. 43. amburinus Gobat . 7Is.

dicens: quod probe nota, maximepro scrupulosis F. Sed accipe totum discursum pulcherrimum in Moralibus maxime aestimati . San .cher, eodem dubias sic habet. In hoc tenenda Limedia quaedam via, ita, ut qui aeger est si ex recitatione holarum verosimiliter eredat ve timeat stomachi aliquam cruditatem, vel capitis gravedinem, vel virium lassitudinem, vel etiam credat febrim tardius remittendam, eXcus itur ab oris Ratio est: quia ejusmodi damna, quae in corpore valido Tano sunt levia, in aegroto sunt gravia mala. Et confirmatur quia, cum omnia praecepta charitati deserviant, quae valde benigna circa infirmos

665쪽

srmos est, non est verosimile, quod Ecclesia, quae est sapientissima Mater, hominibus morbo affictis, velit addere molestiam orandi, etiamsi non multum laedantur. Item quod Clericu d. i. pro legitima causa non orandi habeatur inaequalitas corporis, quae non sonat morbum gravem vel levo. Etiamsi autem

hiijusmodi infirmi, duni vel alio morbo

laborant, bonam diei partem confabulationibus expendant, atque etiam libros, animi gratia legant, non inde sequitur teneri recitare Horas. Ratio est quia lectiones illae de sermones aegro voluptatem adferunt, nec morbus inde gravescit, sed portus decrescit; at recitatio est res seriain natura sua caput gravat, ac maerorem molestiam infert. Si emuli e Recentioribus valde docti Magistri Sic ipse doctissimus Sanchez. Sic&ego. Non ergo talis peccat omittendo Horas contra praeceptum Horarum, a quo excusatur vel etiam dispensatur, licet pos e peccare contra charitatem sui , si legendo fabulas vel alia sibi noceat, quod rarum est.' Simile habes in eo, qui excusatus vel dispensatus ad comedendas carnes, ex mera gulositate comedat etiam pisces cum nocularento valetudinis, non enim peccat contra praeceptum jejuni a quo excusatur, sed tantum contra charitatem sui

ipsius, si multum ei pisces noceant. IV. Quodsi pensatis omnibus, etiam peta medicum, alios, teipsum, dubium maneat, an Ni s reci-

666쪽

recitatio Horarum itemque auditio Missae in templo sit allatura notabile detrimentum, necne Suare quidem taliscensent mane re obligationem, adeoque petendam dispen- sationem, eo quod certa sit obligatio .dubia excusatio , si dubio tutius est petere di-

spensationem probabilius, talem omni obligatione tapensatione petenda liberant

Ronacima, Castro-Palatis cum Tambiirin l. Dec. l. c. in verbo Horae consentiente GO- at n. 78. Ratio est quia non solum ipsum nocumentum, sed etiam periculum grave nocumenti liberat ab hac obligatione Eccle- si enim nec vult, nec potest nos obligare cum tali periculi, quippe contra jus naturale non exponendi se periculo gravici atqui in pro posito, etsi dubium sit nocumentum futurum, periculum tamen praesens&certum est ideo

que possesIio juris naturalis, quam habet ho- omo admon exponendum se periculo gravi prior est, cpotior, quam obligatio recitandi officium divinum quippe juris positivi Eccle- siae tantum, e)iisque pos essionem elidit videin Gobat rit. 79. Quodsi beneficiatus morbum contraxit ex intemperantia, dixi c. I. . . 3 Denique ad aegrorum os comium quidam etiam reducunt itinerantes. Est enim reperire non paucos, qui ratione itineris omittunt vel totum Breviarium vel partem. Hanc

exculationem ego Cum Navarro an C. F.

667쪽

Erassmitter utpote propria & aliena experientia certus defatigationem ex itinere etiam pedestri unius vel plurium dierum conti mrorum, non esse tantam, ut non permittat latis

virium solvendo debito CDicali absque dissi-ultate notabiliter maiori, quam sit ordinaria. 9on tamen nego esse eam defatigationen quandoque tantam, ut homini jam alias satis infirmo non relinquat tantum virium, quantum est necesse ad hoc munus obeundum. Sed hic casus est rarissimus in homine lano. Cotonius apud Gobat ibiaem, sic absolute pronuntiat. Fessus ex labores, itinere, negoti saccidentaliter aliquando occurrentibus, ossicium, quod in sero distulerat, potest omittere, quia comparatur infirmo, rursus excusatillum qui bona fide distulit in sero, postea invenitur valide lassus, i cibinno graviter oppressus S e ille. Sed prudenter monet Gobat revera cavendum , ne nobis nimium blandiamur.

1 II, Charitas. vel occupatio gravis.

I. Haritratum propria sui, tum proximi excusat,quando,nisiBreviarium totariter vel partialiter omittas, eogetis adire aliquod grave incommodum, vel magnum opus charitatis proximo negare tunc enim tuta conscientia omittes de Breviario tantunia , quantum erit necesse ad illum finem. Sinai niter excusat omnis superveniens repentina

668쪽

improvisa occii patio gravi; necessaria, vel in altum utilis, quae Lbsque scandalo aut suo vel aliorum detrimento omitti non possit, cum qua tamen recitatio ossici sin toto, vel in parte consistere non potest. Ita communissima DD.& omnes de hac materia scribentes , etiam rigidiores Navarrus, Toletus, Sylvester, alij, ct inter reliquos optime practice Sanche t. T. Gusa Moral. . 4 dub. et juvat iterum K- scribere ejus formalia. u. i. Quando super-

τὸ it aliqua occuratio, quae non potuit Prgvcniri, ct nequitpraetermittisine scandala, Migravis na, aut aliorum jactura, ct non compatitur horas recitare, excusat si quis esset per totum em occupatus in audienda confessane existentis in articulo necestatis, vel in vitando magn sca dato, vel in componendisgravisim inimicit, vel

rixis ad arma currentium, ita ut tantum super

esset tempus ad sum somnum lia. Sufficiens etiam causa es ad excusandum, si quo ita esset impediim circa infirmos vel aliter, ut nullatenim superesset tempus ad commod recitandum. 3. Boni Confessari , quaud magna It paenitentis, capia, vel instat dici ultimus dabitii, vel praecepis Ecclesia, possunt licite mittere oras , si non 'trecitare , nisi omittendo confessiones quorun dam, qui non consequerentur dubitium, vel non adimplerent Praeceptum Ecclesiae. Excus tu etiam defensurus astum , vel lectu rur testionem oppositionum , in qua re plurimum in t e resi vel si , vel Reipublicae, do isse praebe

669쪽

, si simia recitare non post Probantur hae

omnes conci lanci quia non obligat magis hoc praceptum, quam praceptum audiendi Sacrum:

sed hoc potest omitti propter pradidia causas. Item,

quod pro charitate institutum est, non debet contra charitatem militare. Hactenus Sancheg probans lingula variis authoritatibus. I l. Rarius sanὰ occurrere pos sent ejusinio- si di occupationes tegotia charitatis , quae a recitando ossicio excusent. Casus ab omnibus affertur. Si tempore Paschali, Quadragesimae vel Iubilaei tanta te obruat connientium multitudo, ut toto die vix sussicias, vix tempus vacet ad comedendum vel dormiendum. At prudenter Sanche supra restringit ad casum, quo, nisi neglecto officio audias, ali qui Iubilarum non lucrarentur , vel praecepto Ecclesiae non satisfacerent. Certe extra

necessitatem Iubilaei vel Paschatis, recte censet Tamburinus it f. 8. Rarissime posse ob confessiones excipiendas, Horas omitti: vi Aemus enim saepissilia fieri, ut Confessari j paene toto die aflixi confessionali, tamen ea stiment, recte quidem , se teneri eligere ali quod tempus vacandi orationi Canonicae. Si confessari possunt habere tempus comedendi, σάormiendi, cur nonoe orandia inquit Burdonus apud Dianam p. Io tr. II. resuccio Alter casu communiter affertur, si tempore Aduc

tu sin Quadragesimae quotidie habendae sinta Conciones idque saltem, si a uota fatis Para

670쪽

t antea. Et sane quandoque ratione sat gationis, interisorum studiorum, quibus plane sufficienter antea praevideri non potuit , quan doque excusabitur quis ab ossicio divino, ut etiam concedit noster Marchane hic. at universaliter recitationem Breviarij esse fere semper incompossibilem cum onere concionandi quotidie , ut scripsit Leander q. 37. merito inficiatur Gobat n. 627. Atus nihil de hae incompossibilitate sciri iii Germania, multosque alios operarios in vinea Domini per Europam, maxime per Indias esse fullse distentos tantis laboribus ac curis, quantis illi Concionatores quadragesimales icitamen nec suo, nec aliorum judicio fuisse eximios a persolutione operis divini III. Cum quis bona fide remississet ossiciuna ad

finem diei, ad unam scilicet vel alteram horam ante inedium noctis, tunc ex in proviso vocaretur ad excipiendam Confessionem, ministrandam communionem vel etiam solui

Extremam Unctionem moribundi, δε haec ob inopiam temporis, ii ne omissione divini officii praestare non posset omnino poterit He bebit, neglecto ossicio ad moribundum properare, sive sit, sive etiam non esset parochia i tropriu : tunc enim elucet clara nece

S itas ct obligatio praecepti natur sis Charitatis, aut etiam justiti te in Parucho prψprio,, ti-que praeponderans praecepto positivo Horarum. Ex communi amburio cit S. S. N. I -