장음표시 사용
111쪽
eoegisset. Accens subinde alii Tribuni ad alia certaminata,
pro rogationibus tuis summa vi pugnant, & crescentis famae belli occasione arrepta , delectum , quem tunc in Comitiis pro Tribunis militum creandis, facere debebant
Patricii, impedire student, nisi ipli ex Patriciis , & Plebejis Consulari potestate fieri promiscue sinerent. Exigente belli necessitate, lex de Connubiis , & de creandis
etiam ex plebe Tribunis militum accepta est, quamvis Comitiorum eventus usquequaque adversius Patricios minime fuerit; Ut enim narrat Livius lib. . Animos iu conte
tione libertatis , dignitatissue alios secundum deposta certamina incorrupto iudicio fuisse . Tribunos enim omnes P tricios creavit . Interea , quo plures adhuc in Republica essent Patricii Magistratus, censura instituitur summae a ctoritatis Magistratus , de quo siupra verba fecimus ; quo facto paullo post iterum ex tranquillo inopinata discordiarum moles inter plebem, ac patres est orta. Ea Tribuni excitantur, pro aequando tum Tribunorum Militum , atque Quaestorum numero, ex Patribus diligendorum, &Plebe . Postulatum etiam audacter est , ut sicuti in Tribunis Militum Consulari potestate creandis , ita in Quaestoribus renunciandis liberum ess et arbitrium populi ; quare quaestoriis Comitiis ex quatuor Quaesitoribus unus dumtaxat Patricius renunciatus suit, ut Livius lib. q. scribit. Conquesti sunt interim Patri eii, ita patefactum fuisse Plebejis aditum ad Consulatum , ad triumphos , ceterosque honores . Quum autem diu inconstanti fato Tribunos Militum modo promiscue Patricios, modo Plebem habuisse consipicerent, omnem deinde vim adhibuerunt, ut Patri-rcii anno CCCLXXIX., hunc Tribunorum militum l cum a Plebe usurpatum recuperarent, quo tempore plebs coacta Principum opibus Tribunos Militares , Omnes PM tricios legit , ut idem narrat Livius lib. 6. U. Conceptus a Patriciis timor, quod ad Consulatum , unicum ipsoruin libertatis praesidium, facile pateret
112쪽
plebi, per suos Tribunos aditus , non frustravit animos: Non magno siquidem intervallo post arreptam quaesturam,& ut vidimus controversum Tribunatum Militum et Co sules fieri etiam ex Plebe coeperunt. Occasionem praebuere duae siliae M. Fabii Ambusti, qui bis Τribunus Militum, Censor, & Pontifex Maximus fuit: quarum altera majornatu Ser. Sulpitio Uiro patricio nupta erat; altera minor I. . Licinio Stoloni, illustri quidem viro, tamen plebejον ut narrat Livius lib. 6. Hanc serunt invidia Sororis patricio nuptae , quum amplissimis Magistratibus ejus semiliam, domumque exornatam cerneret, impetrasse a Patre , & Viro , ut in hanc rem maxime incumberent, ne Consulatus , quem hactenus gessere Patricii, Plebejis d esset. Eius voto casius opportune savit, ac vehementiores adjecit stimulos. Forte accidit, ut illa ad rumorem, quem Lictor Uiri Sororis virga excitavit , expavesceret; Delua proinde superbe a sorore , risiuque excepta, quod ipse uti viro nupta Plebejo assueta ad id minime esset, magis magisque recenti confuse metu, ac nova injuria, quum se conmtuli lset ad Patrem , eidem perconctanti doloris caussam , enarravit; Qui filiam solaturus , eosdem prope diem, honores visuram domi, quos apud Sororem viderat, est pollicitus . Novandarum rerum occasio promtior esse non poterat, ingenti siquidem aere alieno, quo plebs miserrime premebatur , levari non poterat , nisi sitis summo in imperio locatis. De re ipsa perficienda suerunt consilia in ita , adhibito L. Sextio strenuo adolescente , cujusnei, ut Livius scribit, nihil praeter genus Patricium detiset. Creati interea Tribuni Cajus Licinius , & L. Sextius L ges promulgavere adversius Patriciorum opes pro commodis plebis et quarum praecipua suit de aere alieno, ut eo, quod pro usuris prae numeratum esset, in sitis faetione ni debiti computato, quod se pererat, triennio aequis portionibus dissolveretur . Altera extitit de modo agrorum ,
qua scilicet cautum fuit, ne quis plus quingenta agri jus
113쪽
gera possidere posset; Tertia, ne Tribunorum Militum
comitia fierent, sed Conssilum, ut alter omnino crearetur ex plebe . Legem hanc Calvus Tribunus plebis inter magnas , ac pertinaces contentiones adeo strenue tuitus est , ut nulla haberi comitia permiserit, nisi eadem lata. Quamobrem eodem Livio teste, Curulibus Magistratibus, toto quinquennio Roma caruit; atque inde primus ex plebe Consul renunciatus est L. Sextius , quod reserunt etiam ,& illustrant Augustinus de legibus in Licinia, & Fabia, Manutius item de legibus cap.5 Praevoltus de Magiserat.
VI. Occupata a plebe firmissima Patriciorum arce, quae, ut dictum est, merito habebatur Consulatus; paullo post , ut scribit Pan vinus de Civit. Rom. ejus conditionem exquirens post communicatum plebi Consulatum : IN rium , Dictaturam, Censuram, Proconsulatum, Prcturam, Sacra, Sacerdotia, quae tantum Patriciorum fuerant, obtinuit. Interim vero , ne omnis a Patriciis exiret Potestas , novi invehuntur in Rempublicam Magistratus, Praetura nimirum , & AEdiles Curules, quos illi suscipiunt. Annus hic , inquit Livius, lib. 7. Erat insignis novi hom nis Consulatu, nsignis novis duobus Magisyratibus , Praetura , O Curuli aedilitate; Hos sibi Patricii que fere honores pro eoncesso Plebi altero Consulatu. Creandi Praetoris caus, iam Iurisconsultus in leg. i. g. 37. F. de OrigIn. juris ita , aperit : Quum ConsuIes avoearentur belli; itimis, neque esset, qui in Civitate jus redderet, factum es, ut Praetor
crearetur. Praetor Consulum dicebatur collega , iisdem auspiciis , quibus Coss., creabatur , ut constat ex Livio lib. 7. quo nomine Gellius cap. II. , & Lipsius de Magis . Rom. east. IO. illum appellant. Duplex autem Praetor erat: alter Urbanas , qui Civibus Romanis juri dicundo erat praepositus, alter peregrinus , qui Urbano veluti in supplementum fuit adjectus , quum hic omnibus magna ad Urbem assi uentibus multitudine latis facere minime pose set I
114쪽
set, ut Pomponius u. a g. scribit. Insigne Praetoris erat praetexta , & sella Curulis , qua tam in publico, quam privato loco sedebat; Hastam quoque , & gladium in juris
diistionis argumentum habebat, lictoresque cum duobus saucibus anteibant. Ex Patriciis autem illi creabantur: quippe qui omnium primi hunc Magistratum gessere , ut supra vidimus; quin imo constat ex testimonio Manutii in libro de legibus cap. S. Camillum Dictatorem, qui conir versas tam prospere inter Patricios, Plebemque sedavit, legem tulisse de Praetore ex solis Patriciis creando . VII. Haud ita multo post Tribuni plebis iterum invidere Patriciis hos praetextatos curulibus sellis Magistratus coeperunt: aegreserentes illos, tam insignes honores retulisse pro concesso Plebi altero Consulatu : Qua de re
eodem tibro T. narrat Livius e Silentium omnium rerum,
justitissimul Otium fuit, nisi quod non patientibus tacitum Tribunis, quod pro Consule uno pubejo , tres Patricios --giseratur Curulibur fellis praetextatos, tanquam Cos. δε- dentes nobilitas sibi sumsisset. Praetorem quidem , etiam
jura reddentem, ct collegam Consulibus , atque eisdem a
spuiti ereatum . Hinc contentio in concione exorta, ut ex plebe quoque aediles Curules crearentur, adeout pro concordia , eo res perducta suerit, ut alternis annis aediles curules ex plebe fierent, quod tamen postea promiscuum fuit: accedente in omnibus aedilium Curulium Comitiis suffragio populi et ut ostendit Manutius in lib. de legibus east. S. Iampridem vero Livius recitato loco scripserat. .Edilium imperium antiquissimum Romae fuerat; At primum quidem ea de caussa creatos AEdiles fuisse , ut plebi Ge ita in aedem Cereris inferri, 8cillata curarent, atque aedium sacrarum , privatarumque curam haberent, Pomponius in leg. item uest. de origis. juris affrmat: & Panci rotus de Municip. Mugsr. cap. I9. Eorumdem quoque munus erat, curare annonam, aedificia publica , ac publicas vias: Uias enim Urbis Militares, eorumque margi
115쪽
neν munire, pontes idoneis locis opportunos construere :impedire ne vicinis stillicidia nocerent aedibus; neve morticina, aliaeque sordes in publicum effunderentur, cum aliis id genus debebant, quae referunt Borgier. de Hiis Militar. Lib. I. Q, R Panci rotus de Magisr. Municis. c. 19. Hanc quoque curam sumsisse aediles Curules putat Sigonius de antiq. jure Civi. Rom. lib. I. east.2O. , ut ludos Romanos curarent , quorum cura ab AEdilibus plebis , fuerat jam pridem neglecta , ac recusata . AEdiles curules inter reliquos Magistratus sella Curuli vehebantur, ac in sella eburnea ius dicebant, ut Pan vinus de Civit. Rom. de tributis Comitiis agens , affirmat; Idcirco major militas
appellatur a Plutarcho in Mario, & a Lipso de Magiser.
VIII. Enarratis hucusque pro illorum discrimine, &origine Magistratibus Romanae Reipublicae , eorumqtie sfortuna varia , qua ipsos Patricii primum , deinde Plebeii promiscue siusceperunt patefacta, supervacuum ducimus in reliquis immorari, qui progressu temporis, vel aucti, vel invecti sunt. Quorum notitiam Lector plene, exacteque discet ex Casilio, Manutio, Pan vino , Sigonio , ceteri Gque optime de Romana historia , & antiquitate meritis Scriptoribus . Et quidem ad eosdem , tum Patriciis , tum Plebejis , promiscue suscipiendos aditus perinde patuit. Quamobrem Livius tot plebejos expendens Consules , tot Dictatores, tot exercituum Duces, atque triumphos lib. I . ingenue fatetur : Pro eerto haberi ,s quod bellum oriatur, non plus spei fore Senatui, populoque Romano in Patrieris, quam in Plebejis Ducibus. Id solum interea consequi plebs
numquam potuit, ut ex ea Interrex crearetur , quem Magistratum civilibus vigentibus bellis Patricii non solum, gessere verum etiam renunciarunt. Quando enim ordinum , Magistratuumque contentione , vel Candidatorum ambitu, vel alia quavis ratione ante anni exitum persciminime poterant Consilitaria Comitia, Patricii coibant ad deli
116쪽
deligendum Interregem, qui dies quinque imperaret. Quibus elapsis alius deinde creabatur , eodemque modo alii, atque alii, singulis quinque diebus, donec subrogati essent Conssiles, qui Magistratum inirent. Unde Livius lib. I.
Cum pari major insequentis anni per nopos Tribunos plebis, ct aliquot Interreges certaminibus extractu uses, modo prohibentibus Tribunis , Patricios eoire ad prodendum Interregem , interpellantibus , ne Senatus consultum de Co mitiis consularIbusfaceret. Sic lib.q. narrat, quum vigentibus adhuc inter Patricios, & Plebem discordiis , Respublica esset sine curuli Magistratu, Patricios convenisse , &Interregem creasse. lib.vero 7. prodit rem ad Interregnum perductam, Patriciosque Interregem prodidissse , quum certamen esset de modo convocandi Comitia. Et rursus eodem libro : Alia sententia, inquit, aperitur, guc ino ciem, vim minorem aliquanto habuit, quae Patricior coire ad prodendum Interregem jubebat. Interregis per Patricios delecti exempla &testimonia, in Romana historia apud Livium ipsiim , & alios passim occurrunt, quae omni prorsus ex parte Pan vini de Civit. Rom. effatum verissimum comprobant : Interregem , Comitiorum habendorum
caussa non visi Patricium, a Patriciis prodi solitum. De Patruiti Plebejorum, Civitatum, edi Collegiorum
I. Lex a Romulo lata, de eluendo ex Patriciis Patrono, quem vellent Aebese. II. Clientelae hujusmodi arcti Finum inter eos vinculum. III. Patronorum in Clien tes beneficia. IU. Patriciis perhonorificum Magnum Clientum ostentare numerum . U. Clientum erga Patronol obsequia. VI. Mutua inter eosdem officia. VII.
117쪽
cisitares Patronossibi Patricios deligebant. VIII. Dmplieis illi erant generis : alii adsciti, alii ab origine .
IX. Legati ad Patronos mi cum elemonis decreto, ut eam ratam haberent. X. Tabula patronatus domi mistroni eouocabatur. XI. Monimenta Patronorum. XII. Statuae solemnis dedicatio. XIII. Patroni originaria quiὶ XIV. Collegis artium etiam vilium Patronos de Iigebant . XU. Patricii, vel Cives Romani Coloniarum , Municipiorum , ac Provinciarum Patroni eD-gebantur . Ab collegiiι autem Milises, ac etiam Fae
I. H Uamvis initio Romanae Reipublicae, ut supra vi- dimus, nonnisi Patricii a Romulo pro illa admi nistranda delecti suerint , ab reliqua populari discreti turba, cui cetera infimi ordinis munia agenda commisit; nihilominus, ut stabilis utrosque concordia iungeret, quod, ad id maxime fuit opportunum , instituit, ut cuilibet Plebeio liceret, liberumque esset se patrocinio, ae fidei alicujus Patricii committere ; quo se ab potentihus tueretur. Id certe plurimum , diuque valuit ad mutuam inter Cives societatem , officiorumque communica tionem retinendam , illustraturque testimonio Halicarnas Db. a. a Martino Magero de Ad c. arm. cap. I. Franciscus
vero Polletus Duacensis in historia sori Romani illustrata, di auista corollariis, & praetermissis a Philippo Bro ideo Ariensi, lib. 2. cap. lo. p. 26., ediseq. de re ipsa luec habet: Ratio Patronatus , ct Clientelae in Urbem, primum a Romulo invecta es, diviso populo in duos primum ordinet, Plebejum , ct Patricium ; Ut autem in census aequalitate mu-ἔua inter Cites societas , ineiorumque necusariorum com municatio resineretur, insiluit, liberumque seir plebe is, Mi quoniam paupertas male tuta siser, a divistis , sempe
118쪽
sequia, ct omne genus o ii praestando ; ita vici m Patricii, ux tutores, vindices Clientum in Mem receptorum nihil benescii omitterent. Hinc lex inscripta legitur eidem Romulo in veteri Iurisiprudentia Pandulphi Prateis. C. Plebeji, quem sibi ex Patriciis Patronum solent, et gunto : cujus deinde, ut solemnis , diuque exstaret memoria , Decemviri in suis tabulis, eisdem verbis expressam voluerunt, ut tradit Sichardus vet. jurisprad. lib. s. ad
leges Romuli , notatque eodem loco Mage rus num. 3O. II. Hujusmodi clientelae vinculum adeo arctum , atque praecipuum existimatum est , tantaque praeterea vene . ratione apud Romanos habitum , ut lege antiqua cautum
suerit, a Patriciis, Clientes ita sibi charos habendos, aes proprii essent liberi, ae sanguine juncti. Ut reserunt
Gellius no I. attie. lib. ao. eap. i. & Alexander ab Alexandro dier. geniat. lib. ao. east. io. Qujn imo Marco Catone auctore Patronorum, & Clientum inter se con junctio, a ctior , quam agnatorum, propinquorumque habebatur , quod Gellius de gradu, eior. ordine disserens lib. Io. cap. I. refert. Idem lib. I. cap. i 3. Ostendit, more majOrum, secundum parentes, primum pupillos tenuisse locum creditos fidei Tutorum; deinde Clientes, qui se in tutelam , & patrocinium Patriciorum contulerunt λ teritur denique locum habuisse hospites , postremum cognatos , atque assines , quod & Massurius Sabinus I. C. lib. 3. tradit : Ex eo porro tam arcto necessitudinis , & conjunctionis vinculo tanta inter eosdem exstitit fides, ut Patroni etiam contra proprios Cognatos , Clientum defensionem subire tenerentur, idem Gellius prodidit & Gregorius: Tholose n. Bntag. juris univers. lib. 7. cap. 7. u. I 8. Quod si Patronus aliquis vel in minimo neglexiste Clientem convinceretur , Diti sacer praevaricator esset, quem adna
dum Dionysii, & Gellii testimonio tradit Κippingus lib.
altero Romanar. antiq. cap. I. nu. q. Mos enim erat Romanis, quos vellent impune occidi Diti, & Diis inseris de
119쪽
vovere, ut explicat Ioannes Rossinus antiquit. Romanam Iib. I. cap. I. & Balduinus ad legem XII. tabular. cap. I. Meer homo propterea is dicebatur, quem ob maleficium populus judicarat , quem si quis occideret, extra omnem noxam erat, neque parricidii damnabatur. Lege siquidem tribunicia prima cavebatur:si eum , qui plebiscitosacer effet, occiderit Parricida non esset: Sacros propterea alio nomine vocabant antiqui, homines execrandos , ac de te standos, qui nimirum ob maleficium judicati, damnatique erant, & quibus sacra interdicebantur, ut prolixe explicat Budaeus in annot. adflandectas ad tit. F. de poeniI. III. Quo vero stabilius clientelae hujusinodi disciplina servaretur , atque persisteret, Romulus ipse certa, tum Patronis, tum Clientibus sanxit ossicia, quibus utrique mutua inter se quaedam habuere insti tuta humanitatis , dc benevolentiae , quae recenset Dionysius lib. aDero Roman. sntiquitat. Ac primo quidem Patroni jura Clientibus, quorum rudes, ignarique erant, interpretabantur , ac de eisdem resipondebant: Secundo pro iis injuste aliorum potentia oppressis in judicio respondebant, toti sique eos vi-Tibus desendebant. Tertio pro eisdem injuria affectis lites suscipiebant, eorumque caussas contra accusantes age-hant . Plerumque etiam ad ipsos veluti Arbitros lites Clientum sui me delatas censet citato paullo ante loco Henricus Kippingus; Unde , & Horatius lib. a. epis. I. idem spectans cecinit.
Romae dulce diu fuit , ct lemne reclusa Mane domo vigilare, talenti promere jura . Idque sectum, ne sumptibus ad publica ineunda iudicia
Tem attenuarent domesticam . Ipsorum tandem , sue absentium, sive praesentium curam gerebant Patroni. Quam Obrem Mage rus eodem loco num. 34. addit; In eos bene is contulerunt, quae Parentes in fluorsolent, omnem illis
120쪽
IV. Maximo proinde honoris loco utrique hujusmodi clientela, & patronatus cedebat; profecto Patroni adeo in Clientes effusi, atque benefiei eta consueverunt, ut in litibus quoque actorum, seu procuratorum sungerentur munere; neque Patriciae dignitati, & decori, id officiebat; imo quo major cuique Patricio, erat Clientum numerus , eo amplior, & illustrior illius habebatur praestantia. Hinc Horatius lib. 3. Carm2num Odo I. ostendit in quibusdam Candidatis valere nobilitatem generis, in aliis celebrem famam virtutis, magnum tandem in aliis Clien
me generosior Desendat in campum petitor , Moribus hie, melior uesama Contendat, uti turba Clientum Sit major. Sic Appius Claudius, a quo & Appiorum familia ab Sabinis Orta propagata est, Romam cum quinque millibus Clientibus migrasse traditur, ut narrat Tranquillus in Tiberio , ubi scribit: Patricia gens Claudia orta es ex Regil.
Di inpido Sabinorum , inde Romam reeens conditam eu=n magna Clientum manu commigravit auctore Dio Tatio eo forte Romuli : Idem scribit Livius Ith. a. Praecipuus quomque iis erat honos , ac decus, quando litis victoriam eorum ope , atque auxilio Clientes obtinebant. In obtentae siquidem propitiae sententiae publicum signum ad fores Patroni coronam suspendebant, quam spectavit Martialis Db. 7. epigramm. Si Fora mirentur , si te palatia laudent,
Exeolat O geminas plurima palma Ioret. Neque demum Clientes, si quae sui insta videbimus) erga
Patronos obsequia praestare tenebantur, quod quidam putarunt, redigebantur in Patronorum potestatem . Cives enim, & ipsi erant, non servi, quamvis omnes Clientes