장음표시 사용
91쪽
de regionibus Urbis in quinta Regione Exquilina, illam
constituit. Isis , inquit, Patricia , regio quinta Exquilinaeum Turri, di Coue taminati . Eam non Deam Patriciam, aut aliquod peculiare Patriciorum delubrum fuisse existimo, sed Isidis simulacrum; quod a Uico Patricio , ipsi
proximo, Patriciae nomen sumst. Idem sentiunt Nardinus lib. . cap. 3. , &Panci rotus in desicriptione Urbis Romae agens de Regione quinta Exquilina , ubi haec ait: De I de supra in tertia Regione es dictum . Haec Patricia dicta , vel quodpraccipue a Patribus coleretur, vel, quod Perius puto , quia prope Deum Patricium erat. De eadem Auctor ipse sust in tertia Regione pertractat. Is di Numini suit prima in AEgypto sedes, cui tam superstitiosa apud eos populos erat veneratio, ut teste Diodoro Siculo biblioth. lib. a. in ejus honorem, multa fuerint templa Variis in locis exstructa . Ipsius cultum Romae vigere ccepisse post Consulatum Calphurnii Plinis, & M. Gabinii nonnulli assirmant. Alii, vero, ut notat Iosephus Cantelius
in Comentariis ad Valerium Maximum lib. I. cap. 3 . arbi
trantur jampridem usque ab Lucii bEmilii Consulatu, hoc est ab anno V. C. DLIU. a Romanis Serapidi, & Isidi templa suisse posita . Sed diu non ita prosperum hisce Numinibus Romae fatum exstitit, tanquam Diis externis , ac ominosis , quos praecipue Romani de impuris amoribus conssidebant. Eos compluries Urbe pulsos , eorumque fana solo aequata suisse animadvertit joannes oliva cap. 2. exercitationis in marmor I acum nuper Romae effossum inter rudera Bibliothecae Casanat ensis : adeo ut nonnili post Tiberium in certa , quietaque sede potuerint consistere . Ipsorum vero cultum Romae coepisse , postquam Populus Romanus Reges AEgypti amicitiae foedere sibi junxerat, suspicatur Vir Clarissimus Abbas Benedictus Bacchinus Monachus Cassinensis in tractatu de SVris. At laudatus Oliva gravi sultus momento Bacchini sententiae non adhaeret . Opinor, inquit, igitur omnino i iis intra unum
92쪽
quodam tempus hanc originem circumscribere , eum totiersint baee faera ex Urbe eliminata, ut Cicero non sine iracundia fortasse pronunciaveru, lib. 3. de Nat. Deorum , rmid autem diris Si Dii sunt tui, quos colimus , di accipimus , cur non eodem in genere Serapidem, Isidemque --
XII. Sed ad eliminanda, de Iside Patricia tanquam peculiare Patriciorum Numine, ejusque praecipuo in Urbe Roma constituto delubro falsa commenta , quibus levissimi quique facile ducuntur ; e re arbitror pauca de propria Isidis significatione verba facere . Per Isidem itaque designabantur omnia Numina foeminina, sicut i sub Osiridis nomine, mastulina. Ex quo dignosci facile potest , non alium, Isidem, cultum , & secra sibi vendicasso, quam quae
omnia Numina suo nomine significata haberent, tum a
Patriciis, tum etiam a Plebejis . Bacchinus in citata di Gsertatione de Siseris : Non Isis , ait, sed quae per νιδε is Agniscantur , apud raptios colebantur . Proinde quum ipsi Ethnici, nonnisi unum Deum , Deamque unam crede rent , licet eos variis , pro varietate ossiciorum , nominibus appellarent; Uno tamen Isidis, & Osiridis vocabulo unius Dei, Deaeque designabant unitatem. Atque hic, an madvertendum opinor. Utor verbis Ioannis Olivae cap. . una cum Ethnicorum superstitiosae theologiae peritu nisunum Deum , Deamque unam non fuisse, quae variis pro
varietate o Iorum , nominibus appellaretur. Hine Sol, Liber, Apollo, O D, ac Serapis vocatur', hinc Luna , Ceres, Diana, Iuno, Proserpina I dis nomine celebratur. Id Scriptor ipse pluribus Ueterum testimoniis comprobat, Prie- sertim vero Macrobii lib. I. eap. 2o. lasophurnis Scho-
vasis de Iside. Ex ea itaque Deorum omnium significati ne , quos Isidis nomen designabat, conjicere licet, Isidem
Patriciam ad summum continere Patriciorum Numinum
peculiare simulacrum , sive delubrum , si quod apud Seriptores Romae politum inveniri contigit. Ac Isidis quidem. I st D
93쪽
statuam locatam Uico patricio, inter alias, quas in Vicis Urbis Augustus poni jussit, exstitisse ; Patriciaeque nomen non alio, quam a loco sumsisse facile adducor, ut credam. Ceterum de Isidis Sacris , Sacerdotibus , Caeremoniis , &Lapidibus eidem inscriptis , consule , si lubet, recitatas dissertationes Ioannis Ulivae , qui eleganter, ac eruditores ipsas pertractat.
De Patriciis Magis tibur. CAPUT UI.
I. Regibus exactis Patricii eonsulatum suscipiunt. Duo G fules ex iis ereati , eorumque imperium . II. Consulum imperium annuum. De *s duae a talerio latae leges , quo Plebi grati aretur . III. Soli Patricii Consularum diu habuerunt. Ius die, ae pompa illum susciperent. IU. Diiratoris creandi cauusa; Uusque munus.
U. Hunc Mupratum semesirem Patricii suscipiunt, quem primum Iussu Consulis , deinde populi imminentibus bellis inibant. UI. Triseunὸ mutum ConsularIpotesate delecti Patricii , O Lui Z UII. Luaestores a Consulibus ex Patriciis pro re Militari creati, eorumque munus . VIII. Plebis adversus Patricios seditio rSibi constituiplebeium Magistratum petit. IX. Lex de plebe o Magistratu , qua consitutum es, ut fuim me essent Tribuni plebis, nee ullus inter i os Patriis eius. X. Patriciis infensi Tribuni, adversus quos ins lenti utuntur potesate. XI. Ea potesas Tribunis a owta ; Patricii quoque Tribuni. I. A Lterum a Romulo munus Patriciis commissum, L . versia tum fuisse diximus in administranda Republica, serendisque Magistratibus: de quibus, nunc nobis
94쪽
propositum est tractationem instituere. Ipso autem Romulo regnante, ceterisque rerum potiuntibus Regibus , Patri ei os solum illis in publico Senatu opem , consiliumque tribuita nemo est , qui dubitet. Id enim erat unicum, atque praecipuum eorumdem munus: In Republica squidem omnia Regum arbitrio administrabantur , penesque illos summum erat imperium, jus vitae ac ne eis , omnis
gerendi belli potestas , ac jurisdictio universa, ut ostendit
Sigonius de antiq. jure Civi. Roman. lib. I .eap. 2O. at a nomadvertit non alium tunc suita Magistratum , quam Tribunum Celerum , cui rei militaris cura erat. Plerisque
tamen placuit Quaestores etiam exstitisse, qui publicam pecuniam tractabant ; & si quando Rex ab Urbe abfuturus erit, Praesectum Urbis, cum regia potestate suffectum. Mortuo denique Rege constitui consuevita Interreges,
qui Rempublicam , dum Rex interea crearetur , guberna bant . Non ita tamen ampla , tamque illustris suit Patriciis , sub Regibus potestas, dum Regio imperio, & isti
suberant. Sed Regibus exactis parta populo Romano libertas Regium Patriciis imperium , Regia indumentata, Regiamque auistoritatem , potestatemque contulit . P stremo enim iuperbo expulso Rege ab Urbis Praefecto, seu Interrege Sp. Lucretio Tricipitino, illico indictis centuriatis Comitiis, duo Consules creati fiunt; Brutus nimirum libertatis auctor , & Collatinus, ambo Uiri Patricii. Isti tum omnia Regum jura, Regiam praetextam , Regiam sellam , lictores cum fascibus, ceteraque Regia indumenta sibi vindicarunt: ad eout solum nomine, tum Romae inviso ipsi a Regibus differre visi sint: Ne terror vero duplicatus in Urbe esset, si ambo fasces haberent, Brutus solum, concedente Collega , duodecim fasces sium sit, alligatas securibus; alter autem fasces virgarum una cum Lictoribus: ita tamen, ut alternatim singulis mensibus ambo Consules fascibus uterentur: ut docent Livius lib. a. & Pan vinus de Civitate Romana populi libertatem describens. Brutus
95쪽
interea, qui antea non tam acris vindex libertatis suit, quam deinde exactissimus custos , primus populum Romanum , avidum libertatis jurejurando adegit: neminem se Romae regnare passurum. Quo Sacramento populo adacto , firmiter ipsis Regia potestas accessit, ac summa imperii administratio. Per Accensos , & Praecones cogebant,& parabant exercitum : Domini pacis erant, dc belli; inconsulto Senatu in caput Civis animadvertere poterant; ab eis provocatio non erat; postremo, ut testimonio Pomponii haec ipsa recensens addit Pan vinus: Pener eos summum ius uti esset, lege cautum es. II. Ut autem magis magisque nuperae partae libertati consuleretur , arreptis a Patriciis, regiis muneribus , de
Consiuium imperio , & potestate ad populum leges latae fuerunt; quas Cicero de legibus lib. 3. cap. 3. ita desicribit: Consuler, Regio imperio duo sunto , ut si unus improbus use
voluisset, alter eamdem habens potestatem coerceret . Plaeuit quoque ne imperium consulare longius , quam annuum esset, ne propter Magi ratus diuturnitatem insolentiores ,
superbioresque essent; sed civiles semper se redderent, qui δε ns annum scirenc futuror esse privatos. Quod & M Wutius de Legibus lib. 2. eas. q. num. 6. , & Κippingus antiq.
Rom. lib. II. cap. 3. num. 6. reserunt. Mortuo autem Bru
to , ne omni prorsius ex parte Conssiles regiam potestatem sibi vindicarent, leges alter Collega superstes P. Valerius tulit, quibus plebi gratificaretur . Harum prima sui t, ut nemo Magistratum iniret, nisi a populo acciperet, &siquis aliter secisset capitali poena puniretur; quique eum occidisset, impunis esset, ut liquet ex Dionysio lib. S. Qua re in ejus legis exsequutionem creatos su i sse Con sui es cenis turiatis Comitiis auctor est Cicero pro Muraena et Ilio die, inquit, auspicato Comitiis tenturiatis L. Muraenam Cons ιem designavit. Altera vero lex exstitit, ut provocatio a Consilibus ad populum esset, neve Consules possent in
caput Civis animadvertere injussu populi, de qua pro VO
96쪽
eatione stribit Livius lib. a. Augustinus de Legibus in Horatia , di Valeria, & Manutius itidem de Legibus cap. S. Pomponius in lege 38. F.de ori ine Puris. Exactis, inquit, deinde Regibus , Consules eo iuuti sunt duo , qui tamen, ne ster omnia Regiam potesatem sibi sindicarent, lege lata, factum es, ut ab eis pravoeatio eset, neve possent in caput Civis animadvertere injussu puti . Id vero libero illorum
arbitrio relictum fuit, ut coercere possent, & in vincula publica duci quemcunque iuberent: quam potestatem Pomponius loco recitato his verbis enunciat e Maximi que in Reipublicae periculis, set nee talibus iis aliquando
summum jor , ct Regia potesas ad tempus per Senatum iuverbis eoncedebatur : in Consules darent operam , ne quid Respubliea detrimenti eaperet. Pan vinus citato loco , &in commentariis Fastorum late de Cos . & omnibus fere Romanae Reipublicae Magistratibus disserit. III. Id mirum, quantum profuerit pro alliciendis plebis animis ad Patriciorum concordiam , quae tum non modo omnis expers honoris , Patriciis obediebat; sed diremtis connubiis ipsius etiam vitae prope communione privata , maxima cum indignatione serviebat : Qinibus interea Valeriis legibus ea in Rempublicam inducta fuit m de ratio, ut tenuiores cum principibus aequarentur , &plebs pari cum Patriciis in Civitate jure uteretur . Sic libertatis Romanae Plebis Ualerius primus initia jecit , quemadmodum collega Brutus univeris Reipublicae posuerat, ut scite animadvertit Pan vinus , ubi de conditione , quae libertate parta Urbi Romae, suerat , sermonem instituit. Quare laudatus Ualerius Consti , cum eas humanissimas , maximeque populares leges tulisset. Popli-
Cola primo vocatus est, quod plebi studiosissimus populum potissime coluisset, ut auctor est Dionysus . His de Consulum iure , imperio, ac potestate praemissis, juvat nunc expendere quam pulchrum fuisset eos adspicere , quando ipsi pompa solemni Magistratum inibant. Frequenti Se
97쪽
natu , populoque Romano , primum in Capitolium, deinde in Curiam deducebantur; Centuriatis enim comitiis, populique suffragiis creato Consule , Senatus, & Populus circa aedes elesti conveniebant, eum salutabant, & in Capitolium deducebant. Ubi ab illo Sacris Diis factis , in , Curiam porro comitabantur : in qua ipse Reipublicae gratias agebat. His peractis demum prosciscebaLur maxima
hominum circumsusa multitudine, ac toto comitante Se
natu . In iis vero Populi, atque Senatus publicis ossiciis, progressu temporis jure imaginum, quod supra explicavimus , invecto,) lauro ornatas Majorum imagines ex armariis depromptas ostentabant. Id indicavit Cicero pro Muraena . Quo die Magistratus honorem pompa solemni inirent , certum non est : simillimumque vero arbitror juxta temporum, & eleetionum varietatem diversos etiam suisse dies inaugurationis, & possessionis . Exactis namque Re
gibus iuxta Kalendarium Romanum , quod jussit Augusti
Caesaris marmoreis tabulis exaratum fuit, Magistratum
inibant sexto Kalen. Martii, sive die quarta supra vigetimam proximi mensis Februarii, quo Tarquinius Regno pulsius fuit. At pollea quindecim ante plebis seditionem, annos , teste Dionysio , Consules Magistratum sium serunt Kalen. Septembris; Post annos inde sere xxx. , ut Livius lib. 3. prodit, Eburio , & P. Servilio Cossi Kalendae sextiles, quo die annus ordiebatur , solemnes suerunt Magistratui ineundo. Inde post annos sere quinquaginta Idus Decembris solemnes fuerunt, iterumque post annos sere octo eodem Livio teste lib. 3. Kalendae Quintiles, quo die per annos sere septuaginta Magistratus sumserunt , &paullo ante bellum Punicum secundum, ubi tunc Idus Martii solemnes huic honori sunt facti. Postremo assirmat Pi- tisicus verbo Consules: Romanos exinde Kalendis Ianuarii
Magistratum inire conssievisse. IU. Interea non patiente Tarquinio Consules Rona aeuti Reges imperare, imperio arrepto; ad Porsenam Clusi
98쪽
num Regem confugit; ut ipsium adversius Romanos, Patria & Regno pulsum juvaret, sbique opem serret, & auxilium. Tarquinio morem gerens Romam Porsena infesto exercitu venit, tantusique ejusdem nomen , Senatui, ac Plebi timor incessit, ut ne Plebs metu perculsa Regis cum receptis in Urbem Tarquiniis pacem componeret, multum Senatui, blandimentis etiam adhibitis, laborandum fuerit, teste Livio lib. a. Eo subinde factum est , ut Regium nomen , sitim mi , infimique magis horrerent. Porsena interea illustri victoria, cum exercitu victus, postquam frustra omnia esse vidisset, quadraginta finitimas Latinorum Urbes concitavit, ut adversus Romanos conspirarent. Quum autem Consules imminentibus hisce bellis , eorum , & Reipublicae curam habere non possent. Dictatoris creandi ex Patriciis usus est ortus, ut Consulibus aliis negociis soris addictis, majori potestate saltus in Urbe remaneret Patricius Magistratus . Ab ipso autem Dictatore jus provocandi, etiamsi in caput Civium animadvertisset, nemini erat. Unde Pomponius leg. a. q. IO. F. de Orig. juris . Populo deinde aucto , eum crebro orire
tur bella , ct quaedam aeriora a nitimis populis infererer tur; interdum re exigente placuit majoris potesatis Magi-sratum eonsitui . Itaque Dictatores proditi sunt, a quibus Nee provocandi jus, ct quibus etiam capitis animadversio
data . Summa propterea iis erat potestas ubique ampla, &eximia domi, militiaeque de pace, belloque gerendo, scribendo, educendo , vel dimittendo exercitu ; omnia negocia libere , ac pro arbitrio tractabant, ad eout nihil reser re ad Senatum cogerentur, teste Dionysio IIb. 6. sed aliis etiam de caussis Dictatores fuisse creatos invenimus, nimi rum clavos pestilentiae caussa figendi, habendorum comitiorum, ludorum faciendorum, Senatus legendi, creandorum Consulum, aut aliorum Magistratuum, ut passim apud Livium , Hotomannum , Stevecchium , Lipsum, & Blondum , aliosque Romanae antiquitatis Scriptores legimus.
99쪽
U. Hujusmodi Magistratum, qui assidue in Republica non erat, tunc potissimum constitui, ac legi consu visse constat, ctuando Consules coacti erant bellum gerere ; qua de caussa curam habere Reipublicae non poterant. Hinc Dictatoris semestre erat imperium , ejusque hunc iam Odum , vis, ac potentia circumscripta terminis, ne in tyrannidem diuturnitate , ac longa consuetudine deflecteret. Eo elapsio tempore Conssiles iterum ad Reipublicae regimen redibant, auctore Dionysio lib.3. Sed dum ipsi Magistratu iungebantur, ceteri omnes praeter Tribunum plebis imperio se abdicabant, & Reipublicae status veluti in
unius manu , atque arbitrio relinquebatur, ut tradit Plutarchus quaes. Rom. 8. Creabatur Dictator a Consulibus , quemadmodum idem Plutarchus seribit in Marcello. Scite vero Gruchius de Cominis Romanorum creandi Dictatoris necessitatem variam ; nimirum tum bellis imminent imbus externis , tum aliis postulantibus caussis , quibus occurri opus esset, majoris auctoritatis Magistratu fuisse prodit lib. I. cap. I. Quae itaque lex de creando Dictatore
ab T. Lartio Flavo lata , iterumque inCassio Coss. confirmata fuit, ut ab eo jus provocationis non esset; R ex
Consularibus legeretur, pro Patriciis suit, ut explicat Paullus Manutius de Legibus east. S. scribens : Fuit autem Baec lex ideo pro Patriciis , quia eum ereari Dictatorem de Consularibus Iuberet, sequebatur, ut de Patriciis crear tur . Consules enim tune, ct per annos inde multos Patricii
fuerunt, nee prius de Patriciis legi Dictator desiit, quam ereari duo Consules Patricii desierunt. UI. Dictaturam , quae domi impedientibus bellis , Patricius erat Magistratus, alter foris excepit Militiae Magistratus , nempe Tribunus Militum, qui itidem ex Patriciis Consulari, vel ipsius Dictatoris auctoritate legebatur et quam deinde populus sibi vindicare coepit. Qui Tribuni Militum a Consulibus creabantur, Rusvli sunt
appellati, ut docet Festus, quod Rutilius Rusus de eo
100쪽
rumdem iuribus legem tulerit. Quando autem a populo
in Comitiis Militarium Tribunorum crcabantur , si ad te gitimum numerum Tribus non pervenissent , judicio Consulis stabatur, ut de Comitiis Roman. lib. altero cap. q. notat Gruchius : quod & lib. I. cap. a. scripserat. Constituti autem Tribuni vario suere numero ὸ saepe enim viginti quandoque plures , interdum pauciores fuisse ostendit Hotomannus de Magisrat. apud Graevium tom. 2. & Pan vinus de Civit. Romana in nomenclatore Magisratuum , quod , & Laetus de Magisrat. cap. I9. assirmat . Primum eorumdem munus etsi suillat domi circumscriptum, ut nimirum praeessent militibus, quos ex Tribubus Romulus
ipse jam pridem legerat ; a quibus Tribubus, & Militum
Tribuni dicti, ut censet Vegetius in lib. a. de re Militari cap. 7. in Castris tamen praecipua iis erat potestas Milites
continendi, ad exercitationes producendi, aliaque in castris peragendi , quae perspicue explicat Iurisconsultus inleg. ia. F. de Re milit. his verbis : O cium Tribunorum es milites in easris continere, ad exerciIationem produc re , clopes portarum suscipere , vigilias circuire , frume tationibus commilitonum interese, frumentum strobare , Emansorum fraudem coercere , delicta fecundumsuae au- Horitatis modum eas are , Principi frequenter interesse. Luerelas commiluonum audire , valetudinarios suscipere ede quibus etiam Polybius uis. 6. cap. 2S. Horum loco suffectos dici posse censet Pitiscus verbo Tribunus Militum, quos hodie Maresalus vocamus , veluti majores in bello Iudices : idemque alios ante Pitiscum sensisse video . Eos etiam, quos modo dicimus Coloneui. Siquidem sicuti Centurio centum , ita Tribunus mille militibus rite praeerat. VII. Sed nec est praetereundum , ad eorumdem Consulum potestatem pertinuisse jus etiam eligendi Quaestores, qui rem militarem comitarentur. Omnium primi post Tarquinios exactos creati fuerunt Valerius Post humius, RAE milius Mamercus. Hujus Magistratus , quamvis Ulpia - Κ nus