장음표시 사용
131쪽
s6 mast.I. De Sacra Doctrina ,
logicis habetur, vere, & proprie est scientia ex parte rei scitae. Prob. m . hujusmodi certitudo imprimis pertinere nequit ad aliquem intellectus habitum, qui circa contingentia versetur, sicut ars & yrudentia, ut patet; quia conclusiones illae sunt necessariae. Deinde neque potest opinioni adscribi, quippequae veri, & falsi
2 2. q I. est, & annexam necessario habet in assentiendo q' sormidinem, ac denique secundum Philoso-
e. i f phum, debile quidpiam, & infirmum est. Ne-7s.ait s. que etiam est fidei, quia ad assentiendum non ad 4. mere voluntarie declinat, sed ex principio noto per se, vel supposito de necessitate cogitur intellectus ad assentiendum , quod non habet fides ; Non denique ad habitus primorum principiorum spectare potest , quia hic non re icit verum per aliud, & mediate notum , sed per modum naturae in per se notum fertur abiaque ratiocinatione , & discursu: ergo hujustmo certitudo judici j nonni si ad scientiam spectare potest. Minor etiam est certa, & multis exemplis demonstrari potest,quorum hoc unum nobis sufficiat; Accedentem ad Deum oportet credere quia est, ct quod diligentibus se remunerator sit : sed non potest remunerare opera homἰ- num , nisi cognoscat operantes , ct Pserum opera: ergo oportet credere quodsingularia Deus cognos
8. Dices non sat esse quod certitudo illa ex per se necessariis habeatur, sed etiam ex per se no iis , vel reducibilibus in per se nota ; quod in propositionibus Theologicis non contingit, quae sunt de se obscurae , quippe quae per fidem susceptae , de cujus ratione est inevi
132쪽
art. I I. Aust Scientia, Cap. I. 97
. Sed contra ; Esto in scientiis superioribus aut subal ternantibus istud omnino desideretur, Hic ast non tamen in scientiis quae inferiores ac subal ςdς ternatae sunt ; istis enim sat est procederes ex principiis suppositis , vel in superiori scientia ad 3. demonstratis : sed Theologia nostra scientiae Dei, & beatorum quodammodo subalternatue,
ut infra ostendemus : ergo non exigitur , ut
certitudo judicij theologici pro hoc statu per resolutionem ad principia per se nota immedia te suscipiatur , sed sufficit quod cx his procedat , quae supponuntur in superiori scientia per
se nota, aut demonstrata. Prob. m . quia principia scientiae subalternae ipsi debent esse evidentia , vel ex sola ratione terminorum, aut quia sunt ex aliis evidentibus conclusa 3 Non primum , quia illam evidentiam solum reperire est in principiis primis , & universalissimis,
quorum termini, δc rationes terminorum omnibus sunt noti, cujusmodi non sunt scientia subalternae principia. Neque secundum dici potest ; quia acci 'ere ea ut conclusa ad scientiam pertinet concludentem, quae est de hujusmodi conclusionibus t ergo sufficit accipere illa, ut supposita, & nota in scientia subalternante. Hinc est quod principiorum scientiae Philosophus quaedam vocat dignitates, alia positiones, & tandem alia suppositiones , ut di ximus supra. Vide tom. a. Cupei Philosop.
Conf. non minus ad rationem scientiae re- 1 O. quiritur certitudo quam evidentia I imo magis, ΕΨ i Eo cum non desideretur evidentia rei nisi ut de illathie. lee. cognitio certa suscipiatur; sed non potest inve- 3-q 4.niri, nec est requirenda aequalis certitudo in xx Tom. I. G '
133쪽
omnibus sermonibus, quibus de aliqua re ratiocinamur , sed juxta modum materiae convenientem ; sicut etiam in his quae fiunt per artem , non est in omnibus similis operandi mo dus ; aliter enim artifex operatur ex luto, aliter
ex aere , aliter ex terra : ergo nec eadem evi
dentia in omnibus scientiarum principiis expetenda est , sed in quibusdam sufficit ut supponantur , ut sunt luprenia intelligibilia, ad quae pro hoc statu se habet intellectus noster, sicut oculus noctuae ad lumen solis ; in aliis requiritur, ut per se videantur , per quae de omnibus judicamus : ergo cum Theologia Versetur circa maxime intelligibilia , & quae rationem excedunt, sufficit ei ut supponat principia , ut ei nota per fidem, qua certissime eis assentit, ut ex eis demonstrare valeat, & conclusionum scientiam accipere. Major quoad primam ejus partem patet ex definitione ipsius scientiae, nimirum quod sit habitus certus, verus , ct evidens per demonstratIonem acquisitus. Quoad secundam etiam cst evidens, etenim certitudo nihil aliud est quam determinatio intellectus ad unum , non determinatur autem ad unum intellectus in scientia , nisi quia sufficienter ei apparet veritas objecti, videlicet Conclusionum per resolutionem in principia per se nota. Min. vero prob. scientia moralis , seu doctrina de operationibus humanis est vera scientia: sed non convenit ei persecta certitudo , cum ejus materia sit valde difformis , & variabilis , judicia etiam prudentum per
quae regulatur, valde timida , & incerta: ergo nequit inveniri, nec est requirenda eadcin certitudo in illa: atqui in Mathematicis,seu physicis disciplinis.
134쪽
Secunda pars conclusionis prob. quando aliquis actus ex duobus principiis , vel poten- q. r dcxiis dependet, nequit esse perfectus,nisi in utro- νς ix- ς que perfectio reperiatur ; sed perfecta conclusionum scientia duo exigit, nimirum principiorum intellectum, & rationem deducentem principia in conclusiones : ergo licet Theologia perfectissime principia sua, quae sunt articuli fidei, in conclusiones deducat, quia tamen pro hoc statu principiorum hujusmodi intellectum non habet, sed fidem, perfecta scientia non est, sed habet statum scientiae imperfectum in ratione virtutis intellectualis. Confirmatur,qui scientia subalternata praedi- Irus est , ad persectam sciendi rationem non alia Φhil x tingit, nua in quantum ejus cognItio quodammodo continuatur cum illius cognitione . qui scientiam subalternantem habet ; sed cognitio Theologica in hoc statu non continuatur Cum scientia Dei, & beatorum: ergo ad persectam sciendi rationem non attingit. Maj. 8ate qui3 principia sua accipit, ut supposita, duntaxat,&non ut visa.
. Solvuntur argumenta contraria.
ARguitur primδ ; de ratione scientiae est I 3. evidentia per resolutionem conclusonum do in principia per se nota, seu quae praesto sunt 'ς kx RI intellectui ; omnis enim scientia in visione rei z. i. ' perficitur : sed Theologia non resolvit conclu- art. 1. fiones Theologicas in principia evidentia, &per se nota: ergo non est vere, & proprie scientia. M . patet, quia oportet ex Philosopho, G a
135쪽
1oo uast. I. De Sacra Doctrina,
scientem cognoscere quod res aliter se habere non possit, quod nonnisi per reductionem ad prima principia per se nota innotescere potest, quae intellectum naturaliter ad eis assentiendum astringunt. Prob. min. quia principia sacrae doctrinae sunt articuli fidei, qui non sunt per se noti, nec reducibiles in per se nota pro hoc
1 4 . Confirm tur ;nequit esse major evidentia con- Ad M. clusionum in aliqua doctrina, quam sit princi-braeos e. piorum ejus ; Etenim conclusiones sent notae lςς propter principia, ac subinde ipsa sunt notiora ΦRφης' conclusionibus ; nam propter quod unumquodquσtate , ct illud magis; sed principia sacrae doctrinae, nimirum articuli fidei, non sunt evidentia, & nota : ergo neque conclusones ex eis deductae: ergo de istis nequit dari scientia , de cujus ratione est evidentia.
I Respondet S. D. prim5 quod ista doctrinar .sent. habet pro principiis primis articulos fidei, qui per lumen fidei infusum per se noti sunt haben-pyψὶ - fidem , sicut & principia naturaliter nobis insita per lumen intellectus agentis.Nec est mirum si infidelibus nota non sunt, qui lumen fidei non habent, quia nec etiam principia naturaliter insita nota essent sine lumine inielle- eius agentis. Quod intelligendum est , non quia articulorum fidei visionem habeamus, sed ita firmum , ac certum assensum, qualem prae stare solemus principiis per se notis, ut patet ex quast. I A. de veris. art. a. ad II. ubi air. Dicendum quod cognitio duo potest importare , scit cet visionem , ct assensim, er quantum ad visionem contra fidem distinguitur. Vnde Gregorius
dicit, quod visa non habentydem, sed cognitionem ,
136쪽
Art. II. An sit Scientia, Cap. I. I ornem ; dicuntur autem videri secundum Augustinum in lib. de videndo Deum, qua praesis sunt sensui, vel intelletitui. Intelle tui autem praesto
esse dicuntur , qua eyus capacitatem non excedunt
Sed quantum ad certitudinem assensus, fides es cognitio , ratione cujus dici potest scientia , ct vise , secundum illud I. Cor. I 3. Videmus nc per speculum es c. Et hoc est quod Augustinus dicit in lib. de videndo Deum , si scire non inconvenienter dicimtir illud quod certissimum credi mus , hinc est , ut credita recte , ct si non adsint sensibus nstris , videre mente dic or. Resp. z. dist. maj. de ratione scientiae est evi- I 6. dentia per resolutionem conclusionum in prin- opula. cipia per se nota, sive proxima, sive prima, 7φ q- . Concedo ; semper proxima , nego ; vel aliter; ' in principia per se nota scienti inferiori , vel superiori , concedo; scienti inferiori semper, nego : principia autem Theologiae licet pro hoc statu non sint nota inferiori scienti, sunt tamen nota in superiori scientia, quae est Theologia Dei, & beatorum, ut docet S. D. hic δε- Iutione ad primum dicens ; Principia cujusti et scientia vel funt nota per se, vel in cuntur ad notitiam superioris scientia ; ct talia sunt principῖς
sacra doctrina. Contra hanc solutionem instabis primo ; Iquia dum haereticus syllogi sat ex fidei principiis , S eis certo assentitur , vere syllogi sat ex his quae sunt certa, ac per se nota in superiori scientia ; attamen per nos scientiam de conclusionibus deductis ex hujulniodi principiis sibi . non comparat: crgo non sufficit quod Theo logus ex principiis in superiori scientia notis arguat, ut scientiam habere dicatur Secundo, G
137쪽
1ΟΣ Dras.I. De Sacra Domina, quia si hoc verum esset, Theologus scientiam
consequentiarum duntaxat haberet,in quantum judicat consequentiam bene inferri ex antecedenti, cujus non habet evidentiam , quod absurdum est;nam hujusmodi scientia ad Logicumspectat.1 8. Resp. ad I. quod haereticus scientiam de his Exloe. sibi non comparat, quia deficit ei proximum suprae, scientiae principium , quod est fidei infusae lu- ῆxi , men stabiliens intellectum humanum in cognitione veritatum divinarum ; hoc autem lumine Theologus praeditus est , cujus beneficio ei fidei principia sunt quoad certitudinem assensus Per se nota. Resp. ad a. quod Theologus habet
Lientiam consequentiarum in determinata materia necessario revelata, quod non habet Logicus , qui nullam determinatam materiam respicit,ut explicuimus tomo I .nostri clypei Philost.
h Resp. ad cons dist. maj. nequit esse major evidentia conclusonum , quam sit principiorum quantum ad terminum cognitionis, seu judicium quod accipitur de conclusionibus per' resolutionem ad principia concedo e secundum rationem necessarid deducentem principia in Conclusones; nego : v. g. haec conclusio Chri-'s habet humanam voluntatem, deducta ex hoc principio , Chrsκs est homo , quantum ad rationem necessario deducentem istam conclusionem ex isto principio, majorem sortitur evidentiam , illud enim principium authoritate dicentis, ut verum suscipitur, & non ex evidentia objecti intellectum movet; sed ista conclusio quantum ad deductionem necessariam ex. parte objecti movet intellectum ut ei inertia-
138쪽
Art. II. An sit Scientia, Cap. I. To 3
tur necessario propter necessariam deductionem
ex illo principio supposito per fidem , Sc noto in superiori scientia , quod eminenter habet praestare, quidquid praestaret principium per se
notum , licet non ita perfecte, sumitur ex S. D. 2.2.q. I. an. F. dicente. Ex his pris: Ulla fi
dei scilicet in ita probatur aliouid apud fideles,
sicut etiam ex principiis naturaliter notis probatur al*uid apud omnes. Vnde etiam Theologia
scientia est , ut is principio operis dicitum est.
Non attingit autem ad perfectam sciendi rationem ; quia cum duo sint in cognitione scientifica, nimirum principium quod est ratio deducens principia in conclusiones necessarias , 5c necessario consecutas, & terminus illius cognitionis , qui est iudicium de re per resolutionem conclusionum in principia per se nota in quibus videntur, Sc in ipsa resolutione perficitur ratio scientiae ; Theologia primum sortitur,ad secundum non attingit, dc sic dicitur ad perfectam sciendi rationem non attingere. Arguitur 3. de eodem nequit esse fides &scientia,fides enim est de non apparentibus ; sed multae sunt conclusiones , quae in Theologia demonstrari dicuntur, de quibus est fides v. g. ista , Christus habet disinam , ct humanam voluntatem , haec enim fuit definita in s. Synodo generali ast. 8. ergo de hujusmodi conclusionibus non est scientia. Resp. dist. min. de his conclusionibus est fides , in quantum sunt quaedam enunciationes terminantes simplicem fidei assensum,concedo; ut conclusiones sunt sormaliter per necessariam deductionem ex principiis illatae , nego; se enim de eis est scientia. Ita sumitur eae S. D.
verit. arr. 9 22. q. arti . 3 p. q. Isaart. I.
139쪽
quaest. 14.de verit. art.8. dicente ; Inferiorsi lanam n dicitur de his qua supponit scientiam habere.
sed fidem)sed de conclusionibus qua ex principiis suppositis de necessitate cooludamtur , ct sic fide-
iis potesὶ dici habere sientiam ex his qua con- eluduntur c videlicet ex necessitate ) ex ante ἰὼ frii. Vbi innuit ideo de conclusionibus ego scientiam , quia ex principiis illis de necessitate concluduntur ; necessario enim concludero pertinet ad rationem demonstrantem, & scientem ceu principium sciendi, esto in judicio de conclusonibus per resolutionem V principia
scientiae ratio perficiatur , sicut in cognitionis termino: Ex qua parte ad persectam sciendi ratione non attingit, scut neque puer perti git ad statum virilem , quia nondum est in termino augmenti, & robore membrorum perse- , ctus , esto essentialiter , ac substantialiter sit
Resp. 1. dist. maj. fides , & scientia nequit esse de eodem, si scientia habeat statum perfectum scientiae, id est, firmam adhaesionem cum uisione intellectiva procedente ex inrellecta principiorum , in quibus actu videt conclusiones, concedo ; si habeat statum impersectum scientiae , id est, firmam adhaesionem ratione comparat m sine visione intellectiv pxocedente ex intellectu principioriim,nego Fides enim
eatenus cum scientia esse nequit , quatenus
140쪽
int. II. An sit Scientia, CV I. I O si
Ac imperfectum differunt , secundum aliquid idem possunt esse in aliquo alio eadem , sicut. opinio , ω scientia de eadem conclusione per diversa media. Et hoc pacto fides, & Theologia sunt de eadem conclusione secundum diversam rationem & medium, utraque tamen
in ratione imperfectae cognitionis. Et sicut cognitio, quae per medium probabile acquiritur, sertificatur per conjunctionem ad intellectum demonstrantem , ita & cognitio conclusionis Theologiae sortificatur per determinationem fidei , quae est ratione persectior, non tamen au
Arguitur 4. de contingentibus non potest 13 acquiri cognitio immobilis , ac subinde neque scientia , de cujus ratione est certitudo : 1ed Theologia pro maxima sui parte est de contingentibus v. g. quod Verbum caro sectum est in Cruce passum , quod venturus est ad judicandum, quod Antichristus nascetur&c. ergo , non est scientia.Confide singularibus non datur scientia: sed Theologia est de singularibus puta gestis Abrahae, Isaac & Iacob, atque similibuscvio non est scientia. ρResp. quod hujusmodi contingentia prout 24. lumini-divinae revelationis, & praescientiae Dei subsunt, infallibilitatem, & immobilitatem. quamdam sortiuntur , dc hoc pacto de ipsis Theolosia agit. Sumitur ex S. D. I. p. q. I art. I 3. ubi loquens de iaturis contingentibus ait; Ea qua sint scita a Deo oportet esse necessaria secundum modum quos sunt divina scientia.
Quam doctrinam repetens 2.2. q. I. art. . ad 2. ait: Deum non lacarnari secundum se considera-tμm , fuit possi ite etiam post tempus Abrahae , sed