장음표시 사용
231쪽
i 96 Euast. I. De sacra Domina,
tenus I Deo rerum omnium principio exierunt,& ad eum, ceu finem ultimum per divinam scientiam, ac providentiam ordinantur, estque earum is Deo exitus & ordinatio hujusmodi per viam fidei , & revelationis aliquo modo cognoscibilis. Inter quas praecipuam rationalis creatura habitudinem ad Deum ceu finem ultimum habet, ad quem videndum per se , & eo fruendum per actiones morales , ut radicantur in gratia, & ex virtutibus infusis procedunt, potissimum pertingere Valet. Io. Resp. ad confirm. quod quamvis Deus non Loe. eit. habeat proprie loquendo passiones ; habet ta- ibid. men aliquid loco passionum , scilicet attributa quae secundum intelligendi modum, ejus substantiam seu essentiam consequuntur, ut Damascenus dicit;habitudines & operationes ejus respectu creaturae , quae in Theologia de Deo
considerantur.3 - Arguitur 3 .Ens divinum est Theologiae subjectum sex male adaequatum: sed Deus , & ens divinum non sunt formaliter idem : ergo Deus non est sermale adaequatum Theologiae subjectum. Major prob. ex D. Thoma I. 1ent. quae prol. art. dicente: Si autem volumus invenire
subjectum, quod hac omnia comprehendat; possumus dicere quod ens divisum cognoscibile per Assirationem est subjectum hujus scἰentia.Omnia enim , qua is hac scientia considerantur sent, aut Deus, aut ea qua ex Deo , ct ad Deum sunt ἰ quantam hujusmodi;sicut etiam medicus conside--tsigna, ct causM , ct multa hujusemodi inquan- rem sunt sana, id est, ad sanitatem aliquo modo relata. Viae quanto alἰquia magis accedis ad vera r tionem divinitatis , priscyatius consi-- deratur
232쪽
deratur in hac silentia. Et solui. ad I. ait; quod Deus non est subjectum,nisi sicut principaliter intentum , ct 6b cujus ratione omnia , qua sunt inscientia, considerantur.
Confirmatur; illud est subjectum krmale
quod specificativum alicujus scientiae cui immediate convenit ratio sermalis scibilitatis , sedenti divino prout abstrahit a Deo, & creat ris convenit immediate ratio revelabilitatis; omne enim hujusmodi revelari potest : ergo ens divinum revelabile, seu cognoscibile per revelationem & subjectum sermale adaequatum hujus scientiae. Major prob. nam in Metaphy-sca ponitur ens inquantum ens seriectum Hr- male Quia ipsi immediate convenit esse abstra-hibile ab omni materia ; & non Deus, sicut primario,& per se ei convenit hujusmodi scibilitatis ratio.
Confir. a. nulla scientia probat suum subjectum, sed illud esse supponit, & de eo proprias passiones demonstrat ; sed Theologia probat
Deum esse : ut patet infra qa.. an. . ergo Deus
sub ratione absoluta Deitatis non est subjectum sermale adaequatum attributionis ipsius Theologiae. Resp. ex S. D. 3. metaphys Iec. . quod scie tiae subjectum dupliciter sumitur , primδ communiter sicut aliquid in tota scientia consideratum; secundd proprie, & sicut de quo est principalis intentio, primδ modo ens dicitur Metaphy sicae subjectum;secundis autem modo sub stantia. Et hoc pacto Deus sub ratione Deitatis est Theologiae subjectum, videlicet tanquam id de quo est intentio in scientia ; primo autem modo , seu tanquam id quod communiter in
233쪽
xs 8 I. Saera Doctrina, scientia consideratur est ens revelabile, seu e gnoscibile per revelationem. Et quia subjectum est cujus cauta, & passiones in scientia quaeruntur ; hic enim est scientiae finis,idcirco Deus proprie subjectum Theologiae, & non ens revelabile. Alias solutiones vide in tabula aurea dubio II 34. 23. Resp. ad cons dist. majorem ; illud est subjectum sermale specificativum, cui convenit ratio tarmatis scibilitatis , tanquam subjecto denominationis duntaxat, & communiter dicto, nego: tanquam subjecto intentionis, seu de quo principaliter quaeritur cognitio, & caeterorum per habitudinem ad ipsum,concedo ; v.g.sanum in medicina est ratio sermalis scibilis , tamen sermale subjectum medicinae constituitur, omne quod a sano denominatur, sed corpus sanabile per artem, de quo est intentio. Et dist.
n. enti divino prout abstrahit a Deo, & creaturis convenit ratio revelabilitatis , tanquam subjecto denominationis , & communiter dicto , concedo ; tanquam subjecto intentionis , seu de quo est intentio , nego. Hoc enim est Deus , & quaecunque revelabilia sunt, ea praecise ratione, quia ordinem aliquem ad ip- 1lim , ceu finem supernaturalem dicunt. Vnde si
ab eis habitudinem hujusmodi abstuleris, jam
ad Theologiam non pertinebunt.
, L Ad illud de Metaphysica respondetur, quod
Metaphy sica tantummodo ex effectibus Deum cognoscere potest, δc non immediate sub ratione absoluta deitatis, sicut Theologia. Unde illa non tam Deum ut subjectum , quam ut causim primam subjecti sui, quod est ensinquantum ens , attingit. Theologia autem
234쪽
tespicit ipsum Deum sub ratione Deitatis immediate ut subjectum sormale intentionis , Mnon ut causam duntaxat ex effectibus cognos.cibilem ; quia attingit formalem Deitatis rationem, licet imperfecte. Sumitur ex S. D. I.sent.
Respondeo ad x. Cons. quod eo modo Deum 27. esse , Τheologo consideratur, quo sub fide &revelatione cadit, quo pacto non probatur, sed per fidem accipitur secundum illud Apostoli ad Hebraeos capite II. Credere enim oportet accedentem ad Deum , quia est, ct in; uirentiabus se remunerator sit. Cujus rei graria nota ex S. D. ibidem lect. 2. quod de Deo potest multi Pisis haberi notitia; uno modo per Christum, inquanti scilicet est pater unigenitἰ, ct consubstantialis , ct alia qua spectanter Chrφω da Deo patre, ct fila, ct Spiritu Samao Lexie, quantum ad unitatem essentia , ct TrisItatem personarum, ct hoc modo tantam est ereditum; secundo modo quod stus Deus eoienduin est, ct sic etiam est creditum ; Tertio quod est unus Deus, ct hoc est notum ipsis Philo hἰs , per demonstrationem videlicet, probaturque a Theologo, ut rid praeambulum ad fidem, seu ut quid Comucens ad manifestationem eorum, de quibus agit, quod non implicat.
235쪽
Virum Theologia fit argumentativa.
V M argumentum sit actus rationis ;dicitur enim argumentum quas arguens mentem, seu ratio rei dubiae taciens fidem, ea vero quae sunt fidei, de quibus est Sacra Τheologiae doctrina, Omnino rationem excedant ; dubium merito ex ritur an in Theologiae doctrina argumentis uti liceat. Haec quaestio, tam respectu principiorum Theologiae, quae sunt articuli fidei, quam respectu eorum, quae ex principiis ostendi possunt, locum habet. Praeter Mahometem maledictissimum illum Arabem, qui ne fidei doctrina squaliscunque fides ejus sit) in disput tiones vocaretur, Omninδ, etiam sub capitali poena, inhibuit sui resert Prateolus verbo, Mahometes) pauci admodum reperiuntur haeretici, qui in fidei doctrina argumentis uti non licere asseruerinta Quinimmb vetus sitit antiquorum haereticorum proverbium c Tertulliano teste liberascrip. cap. 8. in mysteria fidei, quae sunt hujus doctrinae principia, quaerenda ac ratione investiganda esse, ad capiendam eorum, quemadmodum
236쪽
Art.VIII. An risis argument. Cap. I. 2 I& caeterarum rerum intelligentiam. Cum scriptum sit ; Quarite , ct invenietis Matth. 7. cap. Et rursus ; Ioan. cap. 3. Scrutamini scripturas , illa enim testimoniam perhibent de me. In hoc errore versatos fuisse Arthemonitas, & Manichaeus ex Eusebio lib.f. cap.ultimo , resert Gra- vina lib. 2. cath. praescript. coni. unica art. I. Hi enim demonstrationes ad credendum exigebant ; cito namque, & absque ratione credere, cordis levitatem arguit , Eccles I9. 1 cito credis , levis e st corde. Vnde Anonymus quidam apud P. Valentia lib. s. controv. eb insolentiae devenit, ut assereret, quod cum trabali clavo rationis lumen per Catholicos suos Trinit rios vocat in extinctum sit, facillimum quoque videatur quemlibet fidei articulum condere, &nimium credulis hominibus tanquam caecis album esse nigrum persuadere. Eundem errorem Petro Abailardo impingit praefatus P. M. Gravina ibidem. Quod conjicit ex D. Bernardo epist. m. dicente. Nἰha vi et
mate , sed facie ad faciem omnia intuetur , ambulans ἰn magnis , ct mirabilibus super se, sed
mani stius S. D. hunc Abailardi errorem refert,& impugnat eps. I9o. ubi videndus.Quidquid sit de Abailardo ; in hunc errorem impegisse Calvinum non levis conjectura est, quod ipse lib. 3. instit. cap. 2.asserat, non ignorantiae, nec animi, vel sensus submissione, sed cognitione certa, & explorata Regnum coelorum adiri. Allegatque Apostolum damnantem eos , qui semper discunt, ct ad mentiam veritatis nunquam perveniunt. 2. Timoth. c. 3.
Cum autem in hu)usmodi argumentationibus
237쪽
bus theologicis, vel ex authoritate praesertim sacrae scripturae, vel ratione humana procedipossit, Felicianus quidam Secta Arrianus, contra quem D. Augustinus pro consubstantialitate Uerbi divini decertavit, rationibus potiusquam scripturae testimoniis , in fidei disciplina agendum csse dicebat. Qui error repetiis intelligitur ab Urbano Papa lib. Decret. Dist. 3 . MConcilio Lateran. sub Leone X. ses 8. ubi authoritatem scripturae rationi praeserendam esse
statuitur ; Regnum enim Dei in simplicitate meis, non is contentione sermonis. E contra verὸν horum temporum haeretici
scholasticorum argumenta, praesertim quae , ratione petuntur, ita exosa habent, ut ob id Scholasticam Theologiam , quae cum Ecclesia nata est, ut vidimus , ipsique admodum utilis , omninδ rejiciant, & variis Scommatibus persequantur. Primus inter eos Scholasticam Τheologiam impius Uvicies traduxit, afferens Universitates , . studia , Collegia , Magisteria vanae gentilitatis imitatione in Ecclesiam i troducta esse ; tantumque istius bono prodesse, quantum Diabolum. Addens insuper simplicium inspirationem sacerdotum , tam in huiusmodi rerum divinarum notitia , quam inpolita institutione morum, plus Laicorum fidelium capacitati prodesse, quam omnes Universitates cum studiis suis. Quem imitatus Lutherus lib. contra Latomum Scholasticam The logiam dixit, ignorantiam veritatis, ab Adoles-
Centibus ceu mortem animae vitandam. Vnde
te de ipsa intelligendum volebat illud Apostoli
ad Colossi 1. Vuete ne quis vos decipiat per Phi- tofi iam , ct inanem Duaciam, De ndum traditionem
238쪽
An. VIII. An N. sit argument. Cap. I. Io 3
ditisnem hominum, secundum elementa mundi, id est, rationes a physicis, & naturalibus rebus
peritas. 'Philippus quoque Melancton Lutetiae natam sScholasticam Theologiam somnians, eam prophanam vocat, ac se inde Ceu pestem evitandam , cum scriptum sit 3 Frophanas vocum no- mitates devita 2. ad Timoth. 6. Cum tam perniciosa sit, ut ea admissa Evangelium obscuratum, & Christi fides extincta sit. Carlostadius etiam omnia hujusmodi studia penitus rejicienda dogmatians asseruit , uni Bibliorum Lectioni vocandum: nec fas esse Christiano litteris vitam insumere, quod & Anabaptistae quidam pronunciarunt, nihil penitus in Ecclesia, vel in Scholis praeter Biblia juventuti proponendum assirmantes , idcirco Bibliis nuncupati sunt. In summa nullus est Novatorum , qui Scholasticam Theologiam non carpat , Scholasticosque Doctores non laceret. Verum illud ne lateat istos inquiebat D. Basilius lib. de Spiritu Sancto cap. Io. nos quiadem esse belli occasionem di, caterem negotium re vera ad excelsum spectare. Itaque in nos quia machi ι , ct insidias instruunt , seque mutuo exhortamur ad ferendas suppetias , ut quφque peritia, aut robore valet, caterum is quod oppugnatur , fidei est ; isque scopus communἱs est omnibus , ut soliditatem ei in Christum labefa
Non magis,aut melius in Scholasticam Theo- τlogiam, Scholaeque Doctores affectus inveni tur. Erasinus, qui prol. in D. Huariam, eos temeritatis nota inurit, quod debilium rationum humanarum fulcro innixi ardua tentent,
239쪽
eto De Sacra Doctrina,& inacessa praesumant altiora se quaerentes, &Scrutatores Maaestatis effecti, serib modos, de causas operum Dei, actionumque ejus , ac mysteriorum fidei discutiant. Quod nulli hominum , sed Spiritui Dei concessum est. Unde S. Gregorius Nyssenus de Resurrect. Christi sic ait. uocirca candidos , gratos , ct sanos homises mem habere decet , ἰis qua a Deo dicuntur, modos autem, er causu actionum , ct operum tanquam nostram intelligentiam excedentes e uisere
non oportet. Et S. Cyrillus catech. ii. sui est alias , inquit in qui cognoscat profunda Dei, nisi Spiritus Sanctus Neque tamen, vel 'se Spiritus Sanctus de fili' ex Patre generatione loquutus est. Cur igitur curiose inquisis , qua nec Spiritussius loquutus est inscripturis 3 Qui ea qua scripta sunt , nθn nosti, circa ea, qua scripta non sunt, ne si curiosus.
8. DRima conclusio ; sacrae doctrinae competit Nie in L rationibus, seu demonstrationibus uti. Pro- forp, ω bat S. D. is sed contra ex illo ad Titum I. ubi di ebhi a. Lixur Oportere Epistopum esse amplectentem eum, qui secuniam doctrinam est , fidelem sermonem , ut potens sit exhortari in aoctrina sana, ct eos qui
contradisumi arguere: sed hoc fit per rationem demonstrativam, seu scientiam : ergo sacrae doctrinae competit esse argumentativam.Minor est D.Chrysostomi inglossa dicentis , Hoc vero quod ais, 2 contradicentes arguere, referendum est ad
240쪽
Ars V. An rast argument. Cap. II. 2 os Confirmatur ex illo I. Petri 3. Parati semper s. ad satisfactionem omni poscenti vo s rationem red- I.sent addere de ea qua in vobis est fide ; sed poscenti ra- Annib.q. tionem non satisfit nisi ratiocinando e ergo de his quae sunt fidei ratiocinari convenit. Hinc est quod Paulus Magister gentium ad resurrectionem communem asserendam ex resurrectione Christi argumentatus est, ut patet I. Corinth.
Hoc idem afferunt communiter Patres & IO. robant. Suffciat impraesentiarum unus Chryta Hos l. Ostoin. Absurdum ob, ait, quod Medicus, Co- ἰ.' riarias, textor, ct omnes generatim opi es,quis ne que pro artis βιε , professisne pugnet, Chrsianus autem non possit ullam Reifflanissua Verre ratianem. Et paulo infra, Si illi nempe Gentiles
'ut contra Religionem loquerentur , tantopere ἰ
vigliarunt , qua nos venia dignamur, nisi hujusmodi contrarios lassitus prepulsare caueamus3Hoc nobis Petrus praecipit; Parati semper ad satisfactionem omni poscenti vos rationem de ea , qua is vobis est me , ct spe. Et Paulus ; ad Colossi c. 3. merbum Christi habitet in vobis abundanter. Prob. ratione ; ut argute dixitM. Augustinus 3 i ib. 2. stiloq. cap. II. dc habet vera Philosophia lib. i. Posterior. Nulla occurris facias aisciplina seu scientiae in is qua non de Planes, ac dissones, ac rationes , ct ratiocisationesnt. Sacra doctrina passim in Sacra Scriptura dicitur scientia, ac disciplina : ergo ei competit ar- fumentari, seu rationibus, ac demonstrationi
Secunda conclusio;Sacrae doctrinae non con- ' λ' fruit sua principia ratione disquirere , ac pro-are ; sed ea per fidem revelata suscipere, & i o.