장음표시 사용
261쪽
11ς suast. I. De Sacra Doctrina, tia, Chrsus resurrexit : ergo mortuus est ; sed Christum mortuum esse & resurrexisse sunt duci fidei principia : ergo unum principiam Theologiae potest essicaciter probari ex alio, seu demonstrari. 7. Resp. ad argum. concessa majori dist. min. Apostolus argumentatur ex Resurrectione Christi, tanquam ex principio concesso ad Resura rectionem communem inconcessam , vel saltim in dubio positam 1 quibusdam Corinthiis,
contra quos agebat,concedo ; tanquam ex prin-eipio de se demonstrativo, & noto pro hoc sta- tu , nego. Quod autem aliqui Corinthij eommunem Resurrectionem negarent , vel de ea dubitarent, patet ex eodem Apostolo ibi dicente ; Si autem Christus praedicatuν , quod resum
rexis a mortuis, quomodo quidam dicunt is vobis, quod Resirrectis mortuorum non est.Diximus autem supra quod ex principio fidei coneelse bene potest ad aliud probandum argui, si sit inconcessum. Sumitur ex D. Thoma I. sent. q. prob. arr. I. ad '. ubi ait; Quod argumenta tollumluν ad probationem articulorum fides seit. demonstrativam , ct comprehensivam eorum per rationem , sed ad defensionem fidei, ct laventionem veritatis inquastionἰbus eae prine'us ei oportet argumentis uti ε, sic enim Apostolus facis r. Corinth. 16. Si Chrsus resurrexis r ergo ct mortui re suVenta Resp. ad Cons dist. maj. haec consequentia ψChristus resurrexit ; ergo mortκus est, necessaria est secundum quod mors Christi ponitur fidei principium. & articulus, negO : se cundum quod Resurrectio communiter non .st, nisi ejus qui mortuus est, concedo. MOrSenim
262쪽
Art. IX. An script. deb.uti metaph. p. I. 2 2 γonim Christi, ut est artices , importat fidem Redemptionis, & salutis humanae virtute Pas. sonis, & mortis illius sectae, & quod Deitas mortua non sit, & smilia, de quibus S.Thom. luculenter , ω diffvsh op c. 6. g. Palsus sub Pontis Pilato , quae ex resurrectione Christi ut sic nequeunt demonstrari.
verbum Dei. g. I. Matim pranotantur , ct haretἰeorum errorra breviter referuntum VPRA art. I. aliquam doctrinam divini - tus inspiratam comparandae . saluti ne cessariam esse constituimus. Dupliciter autem potest homo divinitus edoceri ;primo per internam Dei locutionem sive inspirationem, qua ipse Deus ad cor hominis loqui- Iur , veritatis notitiam mentibus hominum inspirando.Ratione cujus solus ipse Magister dici-rur Matth. 13. Ni est Magister vester. a. exte-Ρ a
263쪽
218 mast. I. De Sacra Dactrina
titis, per homines loquendo divinitus edoctos,& inspiratos tanquam verbi Domini ministros. Quo pacto loquutus est primo per Prophetas suos ; Deinde per unigenitum Verbum suum carne indutum, secundum illud Apostoli ad Hebr. I. Multifaria, multi ue modis olim loquens Deu ' Patribus in Prophetis, novissime locutus est nobis in filio. Tandem per Apostolos suos quos adlegerat destinatos nationibus Magistros secundum illud Apostoli 1. Corinth. 3. Idoneos vos fecit missros novἰ testamenti. Vnde S. Augustinus lib. II. de Civit. Dei cap. 3. inquit
Hoc priui per Prophetin , deinde persei cm, ρο- sea per Apostolos , quantum satis esse judicavis,
locutus, etiam scripturam condidis, qua canonica nomἰnatur, eminent fima authoritatis.
αἰ Scriptura igitur , quae hujusmodi continet doctrinam seriptura sacra, seu sancta nominari eonsuevit, ut habetur Rom. i. Quia sancta continet, quia ad sanctitatem provocat,& quia specialiter est a Deo, tanquam quae dicitur illius Epistola ad nos missa , ut habet D. Ambrosus
epist. 8 . dicens ; suid est scriptura sacra , nisi
quadam epistola omnἰpotentis Deἰ ad creaturam musa 3 Dicitumsancta, seu sacra ad differentiam aliarum scripturarum, quae divinitus inspiratae non sunt, nec per Verbi Domini ministros idoneos , & fidei nostrae praecones annunciatae, sed voluntate humana allatae.Vnde Apostolus i. ad Corinth. a. Sapientiam , inquit, loquisur inter perfectos. Sapientiam vero non hujus saecul c neque princ'ium hujus saeculἰ qui destruuntur, sed loquisse Deἰsapientiam, id est, non loquimur sapientiam , quae est per rationes humanas
inventa, hujusmodi est tota hominum Philosophia,
264쪽
sephia, aut Iegum scientia, daemonumque artes ; sed sapientia Dei, id est, quae speciali jure
4 modo est a Deo nimirum per revelationem secundum illud Sapient. 9. Sensum autem tuum
quis sciet, nisi tu dederis sapientiam, ct miseris
spiritum tuum de altissimis. , Igitur in praesenti quaerimus an Vere, atque 3 reipsa ita sit quod hujusmodi scriptura quae continetur in libris Canonicis, Continetque sacram doctrinam, Christi , Apostolorum, ScProphetarum , dividiturque per veterem , Mnovam legem , seu vetus, & novum testamentum, sit a Deo divinitus inspirata , & tanquam Verbum Dei habenda, & utrum de hoc aliqua ratio haberi possit 3Praeter Ethnicos, qui scripturam sacram non modb ut Dei verbum non susceperunt ; sed ut aviles fabulas contempsere, multi a fide apostatantes, atque haeretici eam non esse divinitus inspiratam , nec ut Dei verbum habendamassirmarunt. Sic Celsus apud Origenem in libris contra ipsum, editis. Antiqui etiam Gnostici, ut resert Irenaeus Io. 3.cap.2. Scripturae nullam, vel minimam deberi authoritatem asseruerunt; quippe quae & mendacia multa, & pugnantia contineat. Libertini etiam quorum Duces, &Antesignani extiterunt Quintinus, & Coppinus , ridere solitos rese t Calvinus in instruct. adversus Liberi. cap.9. Si quis scripturas allegaret,nec dissimulasse, quin eas pro fabulis haberent. Gaspar etiam Suventcseldius ut narrat Card. Bellarm. libri. de verbo Dei cap. I.) verbum scriptum tanquam litteram occidentem respuit, soloque spiritu interno , qui vivificat contentos nos esse debere asseruit. Quinimo in
265쪽
derisum scripturas adducens ebat ipsas , ceu idolum quoddam, & pueroram pupam .stentari. In eodem errore versarus cst Paepus is Bre Φῖ o fidei Romana thesi'. ut resert Gravina cathol. praesicripi. ἰb. . contr. de verbo Deiscripto art. I. ut alios innumeros praetermittam, qui scripturae partem ut verbum hominum , vel ra-hulam , & inventum humanum rejecerunt.
Ipsum Luthcrum sinistram opinionem de scripturis concepisse multi non sine magno funda mento existimant; ipse enim in Col q. apud Aurisabrum tit. de 1criptura inquit, ostia post B.blia stultas his tire 'o e ubδ elegumior , am scripta Caronis, fabula. Et id talis ostendere valent vitae ipsius modus liberior , & perditissimi mores , qui homines in Dei, divinique ipsius verbi contemptum inis-liciter deducere solent. Unde ipsemri inmerus est . h. ad Saxonia Dastem de Oibusdam eonquerimr quod scripturas nihili faciant, aliarentes eas nihil esse, aut posse, & Calvinus I. is stit. evise . multos scripturae minoritatem in dubium vocare , & probationem huius veritatis exiger' affirmat. Et ut carreros praetermittam Munizerus inter suos potus scripturas in jocum , & contemptum adducere solitus suit, Castalio eas parvipendit. Liba nius libro contra Ceelserum dixit , das non
esse verbum Deised aliquid quia. ia scriptura non vivit, non est veritas , non manet m
266쪽
Statuitur eonclusio, ct probatur.
DIcendum est seripturon sacram esse 1 Deo
inspiratam, stique vere verbum ipsius. Et ut talem habendam multa probant eo probationis genere, quo credibilitas mysteriorum fidei demonstrari potest. Hujusnodi probationes breviter perstrinxit Iunilius Episcopus Ashic nus lib.1. de pari. divinae legis cap. 29. dicens ; de probamus libros Religioris nostra divina esse is*isatione conscriptos multis. Prias es sim Icriptura veritas ; deinde ordo rerum , con-snantia praeceptorum , modus locutionis e am bitu , purata siue verborum. Additur conscribentium , ct praedicant tum qualism , quod disina homines, excelsa vἰles is eundi febrilia ηαnni R divino repleti spiritu tradidissent. Tum radicasionis virins, qua dum praedicaretur,liset a pau- eis daspectis , obtinuis. Accedum ψla rectificatio
contrarismm, ut Poetarum , - Philo horum ιexpulsio indiersariorum utilitas consequentiam , exitus eorum , quae per AEcceptationer, ct figuras,
es prodictionem praedi sunt. Ad postremam mia cula 'Miter facta , donec 'sa Ffciperetur a
Gentilibus, de qua hoc nunc proximΗm miraculum susticit , quod ab omnibus suscepta cognos
Ex quibus hoc argumentum desumi potest; praerogativae, seu proprietates scripturae sacrae competentes nulli sapientiae saeculari seu ratione sumana inventae competunt, aut simul adaptari possunt: ergo non est ratione humana inventa , sed a Deo inspirata, seu ut verbum Dei
267쪽
a 3 1 uast. I. De Sacra Domina,
habenda est. Prob. antecedens, Proprietates &praerogative speciales hujus scripturae, ut ex Ιunitio attulimus, sunt summa Veritas, rerum Ordo, consonantia praeceptorum , modus locutionis scribentiuiri, & praedicantium qualitas , praedicationis virtus , rectificatio contrariorum , expulsio adversariorum, seu trium'
phus ἡe eis infallibiles eventus subsequuti, &denique confirmatio veritatis per miracula , &mortes martyrum ipsus testium; sed hae nulli doctrinae humanitus inventae competunt,aut simul competere queunt: ergo praerogativae, seu proprietates scripturae sacrae nulli sapientiae saeculari,vel doctrinae humanitus inVentae competere possunt. Prob. minor exemplificando per singula. Imprimi, summa veritas in scripturis sacris relucet , nec aliquid Deo indignum, aut innato rationis lumini repugnans edocetur , ut di LCurrenti, per singula patebit. Ipsa enim docet Delim religiose colere, interius quidem fide ,
spe,& charitate; exterius autem per Sacramen torum caeremonias & ritus per praeceptorum &consiliorum observantiam : vivendi normam
instituit egregiam, & primis naturalis rationis principiis admodum conformem ; scit .nulli malum inferre, omnibus benetacere , venerari Deum , honorare parentes , assurgere & obsequi majoribus ; in moribusque tantam exigit Persectionem, ut non modo malum esse , sed etiam a malo parum absuisse chmini tribuat, dum nos etiam a cogitationibus pravis , vel cujusvis mali appetitione coercet. Et quod summum in ea est pro inimicis orare docet ; perse
quςntes, non gladio sed obsequio, & ancore
268쪽
flectere. Vnde Tertullianus in apolog. Cap. 3I.& 32. Inspice , ait, Dei voces, i, iteras nost as, quas nebue ipsi supprimimus , ct plerique easus ad extraneos transferunt: scito ex illis pracepthmnobis esse ad redundantiam benignitatis Dei, etiam pro inimicis orare,&c. Videndus de hac re D. Gregorius Nazianz. orat. 3. quae est in Iulianum. E contra verδ Gentilium Theologia atque g. doctrina multa de Deorum natura refert &edocet, quae Deitati tribuere piaculam ingens est ; ut ortum & genituram , corpore itatem , imprudentiam, rerum ignorantiam , strupra, adulteria , caedes, & denique tam coIruptos mores, ut in perditum quemque hominem eos caedere turpissimum fuerit. Multitudinem Deorum prope infinitam comminiscitur, adiehit superstitiones ad eorum cultum innumeras, ecplerumque foedissimas, quae probi cujusvis hominis aspectui possint horrori esse ; ut caeteras superstitiosae ac vanae eorum Theologiae, Theologorumque absurditates praeteream. Quapro- 'ter idem S. Greg. ἰbidem, ita in Iulianum invehitur ; Quid postea γ Praebebis 'sis , sili. dAvisorum , ut 'si dicere soletis , oraculorum iste pretes ; ac libros tum theologἰcos, tum morales evolves, ct explicabis. Quossam tandem hos,dἰς quaeso, ct quorum ξ praeclaram erit Hesiodi Theogoniam ipsis accini, ct bella illic descripta, ct
tumultus , Thanes , Gigantes, nominibus ulac rebus horrendos. Proferentur Cotus, Briareus,Gstes, Enceladus , anguipedes vestri, Diique fulmen gestantes, ct insula in eos injecta, quae t lasimui ct sepulchra illis ad pratium occurrentiis
bus extiterunt ; tum acerbi atque immanes eorum . . ortus
269쪽
fruti ac Miales , Hydra, Chimera, Coleri, Gorgones, omnis denique mali colluvies. Hae sine egregia illa, qua auditoribus ex Hesiodo proponentur, m. vide plurima ibi. Quod si dicatur hoc egisse fabulosam Theologiam , quae multa de Diis finxit 3, Certe a guuntur Gentiles, quod imposita hominibus crimina , legibus ac suppliciis mulctarint; C lumnias autem Deorum tuorum, & criminationes Poetis permiserint. Meritoque arguendi, immo irridendi veniunt , quod fabu losa, &commentitiae pro veris habuerint, Sc templo invexerint. Et quidem ait idem Gregorius ibidem se hac vera sunt, non erubescant dia, sed
potius glorientur, aut ea turpitud ne carere pr-bent. id enim necesse est eos ad fabulam , tanquam ad turpitudinis integumentum perfugere 3 Neque enim prasedentium, sed metuentium, ac terga vertentium est fabula. Si autem falsa, pr
mum nudos theologos nobis ostendant, tit cum his disputationem ineamus. Deinde dicant, an nousultumst, quoui ut fictii ct fabulosis erubescintixissem ut firmis sese jactare; st qua multitudini
obscura , atque incognita esse potuissent non enim nium est eruditio) haec, tum per figmenta, tum per figuras , ob omnium oculos ponere ; quodque gramismum est, non sine maxime pecuniarum detrimento , in templis, aris, statuis, donariis, ac sumptuosis is sacriflciis ; cumsue citra rei famialiaris dispendiam, pietatem colere lioeat,impium esse malle cum detrimento. Quod si hac quidem Poetarum figmenta, ct nugas esse discnt, duo hae, hoc est carmen ct fabulam, ad conciliandampoisjucunditatem adhibentium, isque aurem v lut deliinientium,caterum altisrem,ct abs sorem
270쪽
is eἰs sensem reconditum esse, atque ejusmodi, ut sepientiorum pauci ad eum pen trare possint ; οἰ- dete quam simpliciter , ct aeque de his rebus dis
feram. Primum, cstr eos qui contu melias inferunt, laudari, d vini ue pene honoribus assicIunt,quλbus impietatis poenam non persolvere , satis -- plum lucrum erat ' Nam cum eos, vi unumque piam Deomm yrmatim etiam ac Imἱ maledicto Oecerunt, capitalis pama legibus constituta sis , quas tandem eos pendere oportebat, νἱ - - ,
nes simul,s publice,ctob foedus sagitia poesis
sua aculeos strinxerunt, atque hanc comoediam posteris in longum tempus tradiderunt ' dcc. Secundo, quanthm ad rerum ordinem elocutionemque spectat tam admirabili rerum ac verborum contextu & serie conscripta est,tanta sensuum copia reserta, ut in singulis verbis multiplices intelligemis lateant; & russiquam sic diffuse, atque dilucide exponitur, quin plura exponenda remaneant.Et licet in ea sublimia quaeque, ac divinissima tradantur , tameffomnibus accessibilis est. Quod egregie bbsetvavit D. Gregoria is Iob. cap. 4. dicens ; Habet is publico, unde parvulos nutriat; servat lasecreto, de mentes sublimium admisatione suspendat;
quasi quidam surius planin drabus , in quo ct
agnus ambulet, ct elephas nato. E contra ve ro humana sapientia, & Gentilium doctrinae, teste D. Isidoro lib. 3. ae summo bono cap. 19.
exterius verborum eloquentia nisent, Interdu --
cua virtutis ἰentia manent. Et s quae sublimia tradunt, tot subtilicatibus replent, & verborum involi1crisTegunt, ut videantur potius ea velle ignorari quam doceri, propriam gloriana,& non commune audientium commodum spectantes.