장음표시 사용
291쪽
as 6 Auas. I. De Sacra Doctrina ἰ
Iur : ergo non omnis scriptura est a Deo inspi
46. Resp.ad argumentum dist. min. si tam quoad verba quam internam directionem suggerantur, concedo ; si quoad motionem, & directionem tantum, nego; Etenim esto directio , & interna motio sit a Deo, ratione cujus Scriptor defic re non potest, attamen quoad ordinationem verborum, & rerum potest labor accidere, dc sic in locis allegatis evenit. Unde S. Lucas dicitur assecutus, quod multi conati sunt, non tamen
sine inspiratione , & motione divina id perfecit.
7. Resp. ad Cons. quod licet omnes Scriptores in scribendo motione divina & impulsu acti,& directi fuerint, non tamen simpliciter dicti sunt Prophetae , quia egerunt de rebus perspectis, & visis ; non autem de absconditis mysteriis , aut futuris eventibus , quorum praenunciatione aliquis proprie, dc simpliciter Propheta dicitur.
An Scriptores Sacri in Scribendo Spiritus Sancti in frumentafuerint is quomodo. 8.S Acros Scriptores fuisse in Scribenda canonica scriptura Sancti Spiritus instrumenta communiter docent Patres , & Theologi , D. Iustinus Martyr oratione ad Gentes. Origenes praefatione in Levit. Chrysost. in Genesim hom. I 3. & I4.D. Ambros lib.6.e νῖρlarum epist. 36. D. Greg. praefat. in Iob. ubi ad hoc propositum confirman
292쪽
confirmandum astcri illud Psal. 4. Lingua mea calamis scriba velociterscribentis. Quod igitur in dubium vertitur est, an Canonici Bibliorum Scriptores ita fuerint acti, & moti a Deo, ut
se in scribendo non agerent, sed meru agerentur, seu spontanee ducerentur. An vero ita noti fuerint , ut etiam se in scribendo agerent, Zc libere scripserint. Quidam , inter quos P.Valentia lib.8. analysiis fidei c. s. asserunt quod spontanee tantum, dc non libere scripserunt. Oppositum
probabilius substinent alij Doctores.
Dico primo ; Si consideretur mens Prophetae ly. quantum ad receptionem specierum tam meus quam voluntas ejus quoad impulsum Spiritus Sancti ad scribendum, fuerunt instrumenta mota, dc non libere agentia. Prob. Hujusmodi specierum receptio , vel impulsus in eorum non erat potestate: ergo respecta impulsus , vel receptionis non erant instrumenta se moventia , & agentia. Quapro pter a SS. PP. & Doctoribus communiter vocantur Spiritus Sancti organa, tibiae, vel canales , quia sicut organum accipiendo impulsum , dc ventum non agit, neque mens, Vel
voluntas Prophetae in recipiendis speciebus , & impulsu Spiritus Sancti non erat se mo-Vens, vel libere agens. Vnde S. Thom. dicit scriptores canonicos in Ezechiele, dc Apocalypsi dici animalia , quia potius aguntur, quam
agant ex vehementi irradiatione divina.
Dico secundo : Si considerentur Scripturae μ' quoad judicium , & usum specierum a Deo im-- missarum mentibus Prophetarum , vel scripto rum in eis fuit libertas. Prob. quia ut notat D. Epiphanius adversu s*rim. I. R
293쪽
Catafriges, una ex notis ad discernendum veros
Prophetas falsis, haec est, quod falsi per dementiam consternati non consentanea sibi verba loquuntur, sed sunt in extasi veluti mortui, ut pote diaboli instrumenta per eos deceptionem operantis ; Veri autem Prophetae fuerunt in veraci spiritu, atque sibi constanter prophetantes , & non fuerunt in extasi cogitationum, α rationis; nam firma cogitatione, & consentanea mente constabant. Sed qui in operando , a firmitate mentis , & rationis non eadit, sed sibi constat, Iibere operatur,& non pure spontanee : ergo quoad ulum, & judicium non fuerunt instrumenta pure mota. Cons congruum fuit, ut sacri scriptores a terreno, & humano sensu nos erigentes usque ad ea verba descenderent quibus humana utitur consuetudo : ergo etiam congruum fuit ut homines , quibus tanquam instrumentis in illis conscribendis Deus utebatur, humano modo, id est libere agerent in scribendo , & non ut instrumenta pure mota , vel spontanee tan
Arguitur primd : Instrumentum animatum ad operandum indiget habitu, non autem inanimatum , ut docet D. Thom. de verit. q. 29. art. I. ad 9. sed mens Scriptorum canonicorum non fuit ad scribendum aliquo habitu persecta :ergo non fuerunt animata instrumenta Spiritus Sancti. Cons in Instrumento animato requiritur intentio ad offectum , secus autem in instrumento non animato, ut sumitur ex D.Th. . p. q. 64. art. 8. ad i. sed semper Scriptores Sacri non intenderunt ea,ad quae scribenda Spiritus Sanctus
294쪽
eos impellebat: ergo non fuerunt instrumenta animata, & se moventia, aut libere agentia. Resp. ad argumentum dist. min. mens Scri- V .ptorum cauonicorum non fuit persecta habituper modum sermae in subjecto permanentis, concedo ; per modum motionis, vel passionis,& habilitatis cujusdam, nego. Hoc autem sufficit, ut dicatur instrumentum animatum. Sumitur ex D. Thonti quaest. I 1. de verit. art. I. incorp.
Ad Cons resp. dist. maj. In instrumento ani- 67. malo requiritur intentio , quae absolute intendat finem , nego M . Requiritur intentio quase subjiciat principali agenti , & intendat finem , principali agente intentum, concedo. Et hoc pacto fuit inteutio scribendi ea,quae Spiritus Sanctus intendebat in canonicis ScriptoribuS. Arg.2.Sacri Scriptores non ob aliam causam S 8. instrumenta dici possunt,nisi quia Spiritus Sanctus his tanquam organis usus est ad exprimendam sententiam, illos movendo , & agendo. sed hoc non sussicit, ut dicantur instrumenta: ergo &c.Prob.min. quia in omnibus actionibus supernaturalibus justi moventur a Deo; sed tamen non dicuntur instrumentales causae, sed principales: ergo non sussicit quod sic moveantur, ut causae instrumentales Spiritus Sancti dici
Resp. concedo maj. negando min. Ad prob. I ' dist. maj.in omnibus actionibus moventur justi Deo cum electione,& intelione finis concedo; sine electione,& subjiciendo se fini ab alio inte-to immediate,& principaliter, nego. Sic autem canonici Scriptores moti fuerunt a Deo,ut non
295쪽
26o diu est. I. De Sacra Docyrina,
elicerent, quae scribenda erant, neque principalem intenderent finem, sed ad scribendum determinati sunt a Deo , & subjecerunt se fini intento ab ipso. O. Arg.ult.Tanta fuit necessitas scribendi imposita Scriptoribus Sacris, ut non fuerit in eorum potestate non scribere ; sed quod sic agitur, removetur est instrumentum inanimarum : ergo Sacri Scriptores fuerunt instrumenta inanimata.
Prob. in . nam multa scripserunt, quae si sui nsent in potestate non scribere , minime scripsissent, ut notat Abulensis quaest. 3. in cap. I. libri Numerorum, dicens ε, si Mosessoreisua libemtatἰ relictus,non' de se scripsisset,erat ιnim MV-ser υἰr meritissimus. & D. Gregorius praefatione in Iob. c. I. inquit; Scriptores Sacrἰ eloquidi, quia
repleti Spiritu Sancto super se trahuntur, optasi extrasemetipsisfunt, Ola Deisententivi, quaside abiis proferunt. Resp. dist. Maj. Tanta fuit necessitas scribendi, ut non saerit in eorum potestate non scribere, quantum ad antecedentem causam, dc receptionem specierum, & irradiationem divinam , concedo; quantum ad consequentia, nimirum vigiles labores , & exarationem Chyracterum,nego Maj.Vnde non suerunt instrumeta inanimata, d animata.Idcirco dicitur quod non
sunt suae libertati relicti quantum ad electionem scribendorum, quia haec jubebantur scribere, dc non alia, licet suerint relicti suae libertati,& vitaliter se moverint quoad alia.
296쪽
Art. IX. An scrip. deb. uti mei .Cap. IV. 261
SAcra Scriptura in vetus , & novum testamentum dividi solet. Cujus rei gratia scien dum est, quod testamentum proprie dicitur ex
tremae nostrae voluntatis continens testimo
nium. Vnde Vlpianus lib. I. Qui testamenMD-cere possunt: Testamentum est, inquit, voluntatis nostrae justa sententia de eo quod post mortem fieri voluerimus. Quia vero testamentum scriptoribus, & testibus obsignatur , hinc est , quod testamentum usurpari solet, & pro voluntate testatoris legantis bona, dc pro scriptura, seu instrumento in quo talis voluntas exprimitur. Sumitur ; & quandoque in Scriptura testamentum pro quolibet pacto, seu foedere testibus confirmato, quod necessario promissionem includit. Secundum utramque testamenti acceptionem scriptura sacra optime testamentum dicitur;quia
pactum, seu promissio, & voluntas est Dei de haereditate aliqua danda hominibus, seu bonis legandis; quae quidem bona sunt, primo quidem vita aeterna, quae sola vere , & summum hominis bonum,& felicitas dicitur Matthaei 11. Venite benedim Patris mei, pumete paratarim vobis re en m a consiἰtutἱone mundi.Secundo autem loco sunt quaedam spiritualia bona , quibus vitam , dc haereditatem aeternam consequi valeamus , de quibus est sermo Ephesiorum I. cum dicitur ; Benedictus Deus Pater Domani nostri
297쪽
261 . . I. De Sacra Doctrina, Iesu Christi , qui benedixit nos omni benedimone spirituali in caelestibus in Christo ; Ac demum
hona temporalia , de quibus Esaiae I. Si audi νἱtis me, bona terra comedetis. Secundum ergo diversitatem hujusmodi promissionum, aut voluntatem Dei diversa haec bona legantis duplex accipitur testamentum , nimirum Vetus , Mnovum ; in veteri testamento temporalia promittuntur, quae sicut vestimentum veterascunt; in novo autem aeterna, & spiritualia promissa sunt bona , quae non depereunt, neque prope interitum sunt,sed semper innovantur. Vnde Augustinus coni. epist. Pelag. cap. 4. inquit:
Cum mandatum bonis terrenis inhiantes premis servos, testamentum vetus ,cum in bona aternasa-grantes erigit liberos ; testamentum novum v
Accipiendo autem vetus testamentum pro eo, in quo voluntas testatoris exprimitur, scriptura sacra meritb testamenti nomen accepit rnedum quia generatim Dei mentem, & voluntatem nobis testatur ; Vnde & saepius in sacra pagina testimonium vocatur,ut paret ex pal. I 8. Praeceptum Domini lucidum illuminans oculos;
Et iderum ; testimonium Domini fidele sapientiam praestani parvulis ; sed etiam quia in ea tanquam
instrumento authentico, probatissimis scribis,& testibus obsignato voluntas Dei nobis haereditatem legantis exprimitur. Vnde , ut optimε advertit Tertintianus lib. . contra Marcio em , scriptura sacra magis proprie testamentum quam instrumentum dicitur, cum non sit, ut simplex instrumentum conventiones quassibet conti- Mens , sed pactum, & legatum de haereditate obtinenda. 'Qua etiam ratione in vetus , de
298쪽
Art. IX. An script. deb.uti mei. p. IV.
novum testamentum recte dividitur; vetus di-- ctum est, quod contineat,& describat res Christi morte antiquatas , praecepta nimirum ceremonialia, quae abrogata sunt, & res quasdam futurorum duntaxat bonorum umbram habentes. Nonum autem,quia mandata describit nova ad novitatem spiritus inducendam, & cru- hominem veterem cum actibus
Qui sint libri sacri , atque canonici Sae. Concit. Tridentinum sess sub his verbis definit. Sunt vero infra scripti scit. sacri libri θ G- flamenti veteris, Quinque Mysi , id est , Genesis, Exodus , Leviticus , Numeri, Deuteronomium ; Iosue , Iudicum , Ruth : Quatuor Regum: Duo Paralipomenon: Esera primus, ct secundus, qui dichar Ne ἰώ ; Tobias, Iudith , Epher , Iob , Psalterium Davidἰcum centum quinquaginta Psalmorum, Parabola , Ecclesiastes, Cantia cum Canticorum, Sapientia, Ecclesiasticus, Maia , Ieremiaι eam Baruch , Erechiel, Danἰel; Duodecim f ropheta minores, id est, Ossa , Io et,Amos, Abdias , Ionas , Michaeas, Nahum , Habacuc, Sophonias, Aggaus , Zacharias , Malachias; . Duo Machabaorum primus , ct fecundus. Testamenti novi; si tuor Evam gelia,secundam Mase, Marcum, Lucam ct Ioannem ; Amu
solorum a Luca Evangelista conscript uatuordecim epistola Pauli Apostoli ; Ad Romanos , dua ad Corinthios, ad Gai ras,ad Ephe-μs , Philippenses , Colossensis , dua Thessalonicenses , dua-Timothram , Titum, ad Philemonem,-Hebraos ; Petra Apostoli dua Ioannis Apostoli tres ; Iacobi Apostoli una ;
299쪽
Si ruIs autem libros 'sos integros cum omnibus suis partibus , prout in Ecclesia Catholica legconsueverunt, ct in veteri vulgata Latina ediatione habentur, pro sacris , ct canonicis non susceperit , ct traditiones praedictas sciens , ct prudeus contemserit, anathema sit. Hucusque Sac. Concit. Trid. 66. . Horum librorum a Doctoribus quidam vocantur Protocanonici ; alij vero muterocanonici. Protocanonici sunt, de quorum authoritate nulla unquam fuit inter Catholicos homines disceptatio; Cujusmodi sunt Moysis Pentateucus, Liber lame , Iudicum , Ruth , quatuor libri Regum, duo libri Paralipomenon et Esdrae & Nehcmice duo , Iob, Psalterium centum quinquaginta Psalmis constans , Proverbia , Ecclesiastes, Cantica, Prophetae majores quatuor , duodecim minores , libri quatuor Evangeliorum , Acta Apostolorum , Epistolae Pauli numero tredecim , Omilia ea sola quae est ad Hebraeos, Epistolae Canonicae duae,Petri una
. Deuterocanonici autem dicuntur , qui licet vere sacri, Icu prophetici, aut apostolici sint,
non tamen apud Ecclcsiae Patres , & Doctores . semper aeque certa, & explorata fuit eorum
authoritas , sed de ipsis aliquando apud ipsos exorta est dubitatio. Hujusmodi sunt , liber Esther, Baruch , Danielis pars , liber Tobiae, Iudith sapientiar, Ecclesiastici, duo Machabaeorum libri , Marci, Lucae, de Ioannis partes quaedam, Epistola ad Hebraeos, Epistola Iacobi, posterior D.Petri Epistola, primae Ioannis quaedam parii cula, integrae ejusdem epistolae, secundain terti epistola D.Iudae, & Apocalypsis.
300쪽
An.δX. An script. deb.uti mei. p. IV. 26 S. Sunt 8c alij libri dicti Apocryphi, qui nimi- 68.
Idm quanquam a nonnullis clarissimis, docti Dsimisque viris aliquando in numero divinorum voluminum haberentur , publico tamen totius Ecclesiae judicio nunquam approbati sunt. usmodi sunt, qui recensentur ab Innocentio epist. 3. ad Exuperium , dc Gelasio Papa dist. is. can. 'Sancita Romana , & etiam ab Athanasio in Shnoni, necnon & ab Eusebio lib.3. historia c.2s. ex quibus haec pauca videntur exstare ; Oratio Manassae, quae non est pars alicujus libri sacri,
nec ponitur nominatim in canone ab aliquo Pontifice, vel Concilio , Liber tertius,& qua tus Esdrae , cum a nullo Concilio in canonem reserantur, immo a Tridentino a canone rejiciantur ; Et quidem de quarto manifestum est , quod quaedam fabulosa continet de pisce Henoch, & Leviatham quae Rabbinorum Tha-
.lumdistarum somnia sunt. Item liber tertius,& quartus Machabaeorum, nam quartus libera S. Athanasio in Synopsi extra canonem ponitur ; a Tridentino uterque. Psalmus centesimus quinquagcsimus primus, cujus meminit Athanasius in S noni,& habetur in graecis psalteriis.
Na Concilium Laodicenm can.3 9.Romanum,& Tridentinum ioc. cis. tantummodo centum
quinquaginta psalmos enumerant ; Appendix libri Iob , quippequi maniseste falsum continet enarrans Iob fui Me de stirpe Esau,cum fuerit de stirpe Hus, qui fuit filius Nachor fratris Abrahae, ut ostendit D. Hieronymus is super Genesim: liber Hermetis, qui inscribitur Pastor,
nam etsi divinitus inspiratum censeat Origenes lib. io. in epyt.ad Romanos ; & ex eo multi Pa- . tres , ut Tertullianus, Irenaeus , Clemens Alexandrinus,