장음표시 사용
451쪽
18 st. III. De simplicitate Dei,
nae Caro nostra multorum animalium carne longe
est imbecillior. Qia enim hominis caro cum carne eameli, aut bovis , aliarumque ferarum comparari potest, cui collatafacile superatur, ac vincitur' In quo igitur consistit hic principatus in rationis prastantia. Quanto enim corporis imbecillitate homo reliquis animalibus infirmior est , tanto est rationis excellentia superior. Ingentes enim moles , ac pondera , qua pro arbitris suo transferunt homines quocunque volunt, solertia non corpora viribus aguntur, ct permoventur. Faciamus hominem ad similitudinem nostram, de interiori homine loquitur.
I . Arg. 3. Omne quod habet partes corporeas est corpus ; sed scriptura auribuit Deo partes corporeas: ergo est corpus. Prob. minor quia attribuit ei brachia ; Iob enim o. dicitur ; Sἰ habeι brachiamsicut Deus, & etiam oculos, &aures Pal. 31.Oculi Domini super justos,st aurea
i 8. Resp. S.D. quod partes corporeae attribuuntur Deo in scripturis per similitudinem, & metaphoram desumptam ex actibus, & operationibus illius. Itaque per brachium, divinae potentia virtutis exprimitur, quo quidem utitur, δε ad sistentationem bonorum secundum illud Isaiae U. In brachio suo congregabis agnos, & ad punitionem malorum Lucae x. Fecis potentiam in brachio suo, dispersit superbos mente cordis fui; oculus autem de Deo dictus vim ejus ad intelligendum iacta nostra, & considendum nobis demonstrat; aures vero quibus precibus eorum intendit celeritatem in exaudiendo demonstrat. D.Thombidem videndus. 19. Arg. . Situs non convenit nisi corpori ; sed
452쪽
ea quae ad situm pertinent , in scripturis Deo attribuuntur : ergo est corpus. Prob. minor. Dicitur enim Isaiae 6. Vidi Dominum sedentem,& Isaiae 3. Stat ad judἰcandum Dominus 3 se dere autem, & stare ad situm pertincnt. Resp. S. D. quod metaphorich haec Deo ali. 2O. tribuuntur; dicitur enim ledens propter immobilitatem sui esse, ac consiliJ, authoritatemque stans autem propter Drtitudinem ad debellan dum omne quod adversatur.
Arg.1. Nihil potest esse terminus localis 1 α quo, vel ad quem , nisi sit corpus, vel aliquid corporeum I sed Deus in scriptura dicitur esse
terminus localis: ergo Deus est corpus. Prob. min. quia Pal. 3 3. dicitur ι Accedise ad eum, stulumlaamisi; Et Hierem. 17. Recedentes a te ister scrἱbentur ι accessu. autem, dc recessus terminos locales petunt.
Resp. s. D. quod ad Deum non acceditur, 3 aut ab eo receditur, passibus corporis, cum sit ubique, sed affectibus mentis ; & sic accessus,& recessus sub similitudine localis motus spiritatualem mentis affectum designant. Haec solutio est D. Augustini tum alibi, tum ibi dicentis ;Vnde accedunt gente σε Fiae sectando , corde λ- hiando , charptate currendo. Pedes tui charisas tua est. Duos peaes habeto, nolἰ esse claudus. κἰ sunt duo pedes 3 duo pracepra dilectimis Dei, ct proximi. Istis pedibus curre ad Deum , accede iadum Denique idem S.Doctor epist. I I I .de his om- 23. nibus corporalibus figuris, quae Deo in scriptura tribuuntur haec habet; Nam de membris Decquae asque Ser'tura commemorat, nec Cruam
453쪽
43o 2 f. III. De Simplicitate Dei,
esse crederet similes Deo, propterea, eadem scriptura, ct alas habere Deum dixit, quas nos Atique non habemus. Sicut ergo alas cum audimus prote- φctionem intelligimus ;sie ct cum audimus manus , operationem intelligere debemuι; ct cum audimus Pedes , prasentationem , re cum audimus oculos , visionem qua cognoscit , ct cum audimus faciem ,
notitiam qua innotescit ; ct si quid aliud eadem
scriptura tale commemorat, puto spiritaliter i telligendum. Neque hoc ego tantum, aut ego prior, sed omnes qui qualicunque Oirituali intelligentia resistunt eis , qui ob hoc anthropomorphita nominantur. Ex quorum litter- , ne multa commemorando majores moras faciam , hoe unum Sancti Hieronymi interpono , ut noverit istestater , non sede hac re mecum magis, quam cum prioribus Uere debere, si quid eum contra permovet. Cum ergo
ille vir in scripturiae doctissmus, Nalmum exponeret , ubi dictam est: Intelligite ergo qui insipie rei sis in populo, ct sulti aliquando sapite ;tiam Pit aurem , non audietiaut qui tinxit oculum , non considerat ' Inter caetera se locus , inquit , adversio eos maxime facit , qui anthropo-morphita sunt, qui dicunt Deum habere membra, qua etiam nos non habemus, verbi carasea : Dicitur Deus habere oculos; oculi Domini aspiciunt omnia, manus Domini Jacit omnia. Et audivit , inquit, Adam Fonam pedum Domini deambulantis in paradiso : hac simpliciter audiunt, ct humanaου --becillitates ad Dei magnificentiam referunt: ego βutem dico, quod Deus totus oculus es , totu ma- mi est totus pes est. Totus oculus est, quia omnia videt. Totus manus est, quia omnia operatur. Totus
P est, quia ubique es. Ergo videte quod dicat ; 'i plantavis aurem, non audiet, sut qui xit
454쪽
Arta. An Deus fit Corpus, Cap. IV. 43 I
eculos, non considerat. Et non dixit, Qui plantavit aurem, non audiet , finxit oculos non considerat; membra tulis escientias dedit.
Solsuntur instantiae contra rationes Divi Thoma. PRima instantia militat contra primam rationem in qua pro sundamento assumitur, quod nullum corpus movet non motum, hoc enim talsum est; primo, quia magnes immotus ferrum attrahit, & gravia a generante absque ejus motu moventur ; & ipsum coelum Empyreum in haec inferiora agit, & tamen non movetur ;similiter nix immota frigesicit, & sensibile immutat sensum per impressionem suae speciei in illo, cum tamen sensibile objectum immotum in se penitus maneat. Resp. propositionem hanc verissimam esse, loquendo de corpore secundum quod ipsum, sive secundum proprietatem corporis ; hoc enim corpori proprium est, ut non moveat, nisi motum , & nullo modo sit se movens; quia secundum proprietatem corporis non est energia, setivis se movens, sed hoc accidit illi, sicut differentia generi; alias omne corpus esset se moveos. Hujus rei gratia sciendum est ex D.Thoma quast. de pol. a. 8. quod corpus habet duplicem actionem, unam quidem secundum proprietatem corporis, ut scit. agat ut motum ab
alio, seu per actionem 4lterius hoc enim pro-
455쪽
43α Βήλ. III. De Simplicitate Dei,
prium est corporis, ut motum moveat,& agat. Aliam autem actionem habet, secundum quod attingit ad ordinem substanti rum separatarum, & participat aliquid de modo iplarum ;sicut naturae inferiores consueverunt aliquid participare de proprietate naturae superioris , ut apparet in quibusdam animalibus, quae participant aliquam similixudinem prudentiae, qua*propria est hominum ; haec autem est actio cor oris,quae non est ad transmutationem materiae; ed quandam diffusionem similitudinis formae in medio secundum similitudinem spiritualis intentionis quae recipitur de re in sensu, vel in tellectu , & hoc modo sol illuminat aerem, &color speciem suam multiplicat in medio ; Vterque autem modus actionis in istis inferioribus causatur ex corporibus coelestibus. Nam Nignis suo calore transmutat materiam ex virtute corporis coelestis; & corpora visibilia multiplicant suas species in medio virtute luminis , cujus ῆns est in coelesti corpore.
Dicimus igitur , quod neque magnes immo. rus attrahit ferrum , neque nix non mota frigefacit , aut sensibile immutat sensum absque ullo motu, inquantum corpora sunt, sed movent dependenter ab actione corporum coele. stium. Sicut enim habetur in lib.de causis,qua do caussa prima actionem suam , causato retrahit , oporteti etiam quod causa secunda ab eodem assionem suam auserat, eo quod causa secunda habet hoc ipsum quod agit per actionem
causae primae in cujus virtute δgit. Agunt autem & movent,seu moventur omnia sublunaria
Corpor in virtute corporis coelestis ; & istud in virtute substantiae separatae, utpote magis in actu.
456쪽
An. I. An Dein sit Carpi , Cap. IR 43 3
actu. Vnde in nullo sublunari aliqua actio aut motio est nisi in virtute primi corporis ; sivest actio alterativa, sive intentionalis 3c spiritualis,qualis est motio objectorum sensibilium,
ut diximus. De motu gravium autem & levium multa satis diximus in lib. plas quaest. I9. art.2. ibi videnda. Impraesentiarum breviter dixisse sufficiat, quod gravia & levia non movent a generante sicut exteriori motore , postquam formam suam consecuta sunt, sed dicuntur m veri , generante, dum fiant; moveri,inquam, consequenter & per potentiam habituatam admotum, quam generans eis confert, quae ablato impedimento naturaliter absque motore proximo extrinseco reducitur in actum , esto nonnifidependenter a motu primi corporis. D.Thuo. i. de caelo lect. I 8.
Ad illud de coelo Emprreo, respondetur ex
S. D. quodlib.6. an. I9. quod equidem coelum Empyreum influit in haec inferiora absque motu, sed non influit inquantum corpus vel actione corporibus propria,quae non nisi mota agunt& movent; sed actione quam habet secundum quod aὰ ordinem substantiarum separatarum quodammodo attingit, & de modo ipsarum aliquid participat, quo pacto in virtute substantiae separatae agit & movet. Dicendum, inquit,
quod influat nimirum coelum Empyreum in incorpora inferiora , quia totum universum est unum unitate ordinis , ut patet per Philosephum .metaph. rext. com.12.ὶ Haec autem Misis ordinis attendisur, secundum quod quodam ordine reguntur corporalia per superiora, in Augustynis dicia is 3. de Trisis. si arsi elum Em Ireum non in-ffaeret in corpora inferiora, coelum Empyreum non
457쪽
63 EM III. De Simplieitate Dei,
eontineretur syb unitate universi, quod est in eo veniens. Videtur autem proprius ofectus ejus esse perpetuitvi , ct permansio in inferioribus corporiabus. Nam secundum Philosophum in D. metaph.
text. com.4 . in caelosunt prise aliter duo motus, quorum unus est ab Oriente in occidentem,qui vocatur diurnus, ct est super polos Equinoctialis ;ct quia iste est uniformis causat perpetuitatem
in inferioribus motibus. Alius autem motus est ab Occidente in Orἰentem, quo movetur Sol. ct aliypianeta , qui est super polos Zodiaci , per quem
planeta accedunt, ct recedunt a nobis; unde iste motus proprie causat disserentiam generationis stcorruptionis, ct caeterorum mctuum is istis inferioribus ; ct sic continuaFur generatio ct corruptis horum inferiorum , quousque Deus vult; qua quiadem quantum ad continuitatem causatur a pnimo motu,quantum autem ad contrarἰetatem a fecundo; sicut autem tinformisas motus praecedit di firmita tem , ita etiam unitas quietis praecedit unifo=mit tem motus , quia moveri est aliter se habere Mnequam ut prius , ct sic quies habet puram unitatem. Vniformitas a tem motus habet unitatem cum diaversitate , cr ideo primum cauum sit. Emp reum , singulariter per suam quietem insuit, id est, singulari modo influit, & non communi
illo influendi modo, quo corpora ut mota influere , & agere consueverunt. Secundum autem caseum, suod dicitur aqueum per motam suum Ηnformem. Tertium avitem caelum sit .Ddereum, persum motum di firmem. Hoc autem est propriam huic corpori, quod is at absque motu , Arcuantum est supremum attingens quodammodo
ordinem substantiarum separatarum, prout DLn sui dicit 2. captae divin. nom. quod divi sapien-
458쪽
Art. I. An Dein sit Corpus, CV IV 43 s
tia conjungis principia secundorum finibus primo rum. Vnde haec instantia in nullo infringit dictum S. D. dicentis, quod nullum corpus movet nisi motum , quia loquitur de motione quae est corpori propria secundum quod corpus , Mnon secundum actionem, quam habet prout attingit quodammodo ad ordinem substantiarum Ieparatarum, & participat aliquid de modo
earum. Licet prout sic etiam agant in virtute substantiae separatae,& subinde non influunt aut agunt nisi ut mota. Secunda instantia adducitur communiter contra tertiam rationem, & est ejusmodi; Corpus coeleste non est vivens, qui immo inanime , seu anima destitutum ; sed corpus coeleste multo nobilius , ac praestanti s est plurimis
corporibus vivis, puta formica, Verme , aut mulca r ergo non omne corpus non vivum est
melius vivo. Minor prob. I. ex Arist. lib. I. de caelo tex. I 3.ubi coelum diviniorem omnibus inferioribus substantiam vocat. Quod etiam asserit lib. 1. de para.antaal. & lib.6. Ethic. D.Thomas idem docet ibid.lect. 6. & in A. dist. 48. q. a. art. 3. Scalibi saepe. Secundo prob. quia corpus coeleste est incorruptibile, nobiliores sortitum dispolitiones, ut diaphane itatem, lucem , &c. Tertio quia est causa aequivoca omnium corporum sublunarium , etiam viventium, habetque nobiliorem motum, & universaliores influxus, seu operationes, quae omnia ejus nobilitatem
Resp. ad arg. dist. min. corpus coeleste multo nobilius est plurimis corporibus vivis simpliciter & secundum suam formam specificam, leu nobiliores participationes specificas,& gradus
459쪽
dus Armales essendi, nego ; secundum modunuinHrmationis, & alias nobilitates consequentes corpus inquantum coeleste est, & attingens quodammodo ad indinem substantiarum sepa- Tatarum, concedo. Vnde absolute & simpliciter non est nobilius , sed quantum ad quid. Qui quidem nobilitatis modus non potest divinitatem primi principij arguere, quod debet esse nobilius secundum naturam ac simpliciter,& id quo melius nullo modo intelligi queat.
Quapropter optime convincit ratio D. Thomae quod Deus nequeat esse corpus non vivum,quia corpus non vivum absolute, & secundum 1peciem corporis naturalis impersectius est vivo , vivum enim addit nobilitatem essendi ad corpus
simpliciter existens, sive sit mixtum persectum, sive imperfectum. Hujus rei gratia nota, quod cum aliquid I ' intantum sit persectum inquantum est actu, aut plures in se nobilitates & actualitates essendi participat, persectio alicujus rei ex duplici ca- ire attendi potest; vel secundum plures nobi-itates & gradus essendi; vel secundlim pleniorem participationem alicujus earum, vel plurium. Prima est simpliciter major nobilitas &persectio; secunda autem quoad aliquid ; sicut multa animalia in persectione sentiendi homine perkctiora sunt , quia plenius participant principium sentiendi; sed non propter hoc dicuntur simpliciter persectiora homine , quia homo plures nobilitates participat , nimirum esse,vivere, & intelligere, & in hoc se habet ex additione ad illa.Similitet corpus coeleste dicitur nobilius, non quidem secundum plures nobilitates , de sermales participationes essendi, sed secundum
460쪽
secundum pleniorem participationem propriae sermae , & actualitatis. Nam in corporibus inferioribus , inquit S. D. quaest. de pol. art. 8. non est tota potentialitas completa per actum , eo quod materia substans uniforma remanet in potentia ad aliam formam, quod non est in corporibus caelestibus. Nam materia corporis caelestis non est in potentia ad aliam formam : unde sua potenti litas tota est terminata per formam quam habet.
Ex quo coeleste corpus habet quod sit inco ruptibile , & nobiliores dispostiones acciden-
Vnde ad primam prob. dico equidem coelum .esse divinioris substantiae , quam corpora Viventia,quia plenius in actu secundum quod i taliter est terminata & absque potentialitate alaliam formam; sed non secundum plures formales participationes essendi. Vnde non est corpus coeleste nobilius simpliciter, sed quantum ad aliquid. Ad 1. dico quod incorruptibile secundum aliquid est persectius corruptibili, quia excludit potentialitatem ad actum , sed non simpliciter, nisi sit incorruptibile ex Moma habente plures nobilitates, & gradus es.sendi , ut in Angelo. Ad 3. resp. quod coelum
mediante motu, Sc influxu suo , quem exercet, ut est instrumentum intelligentiae motricis,quae
quodammodo est ut serina assistens ejus, est causa aequivoca , ac subinde persectior ; sed non in ratione corporis , sed corporis quod habet nobiliorem sermam assistentem, in cujus virtute habet agere & movere. Ita S. D Ioc. cindicens; Elementa agunt in virtute corporum cia
testium , ct corpora coelestia agunt in vἰrtute substantiarumsepinatarum ι Vnde cessante acti