장음표시 사용
321쪽
De Sacra Trinitate, Coi is Prima.
quoniam Mid ranus e sicuti e I. Aliasque Sacre Scripturae locis, tantundem innuent, bus. Et quidem mani me dubitandiana eli, quin ea Perfecia Cognitio, si ii Intuitio, saltem Pars erit, neque minima, Beatitudinas illius quam in Coelo futuram exspectamus; prout ex locis illis, aluique limitibus, re te colligitur. Adeoque non improprie dicatur, quod a terna Vita, saltem in parte, in tali Cognitione G Dyri Neque hic ob liciendum erit, Quod. non per solam Cognitionem, prout est actus Iniel lectus, Deo fruimur; quo nostra constat Beatitudo; sed per actum Voluntatis, quo ipsum amus, Ampleetimur, eoque Deleelamur. uamvis enim id verum iit, non tamen hoc officit ante dictis. Nam neque hie a turde Cognitione mere a pecusativa dc Notionali, qua solus versetur Intestaetus: Sed de Comi tione: Aeliva seu Pra Aca; quae Voluntatem, Assectus, caeterasque Pacultates debite Con. formes piae stet. Atque in tali quidem sin Irriellectu in Cognitione Dei, eum debita voluti. tatis & Ailectuum conformitate, non est negandum quin consi I nostra Felicitas, etiam ea quae est Einua Inta. Sed ego i non excluso hoc sensu Culalem potius hic putaverim Praedicationem. Ut indicetur P a seu Metarum obuiiendi Auternam Vitam Haec HI PIIa AE mia: hoe est, Via qua tenditur ad A ternam Vitam : Nempe, o Te cognoscant, Gur cum H in dio
Deum, en qnem misisti, II CNisum. Quippe Dei Christique cognitio, esi di uavia qua V tam Asternam consequamur. Huic consonum cli illud Christi, loli. I a. so. Muvaeutum eius, I, Auerna nita. Suntque irequentis liniae hujusinodi II αν ae Elle eius pro Causa. Sic illud Christi, Joh. 1 I. as. Ego sum Regura emo O Vira ; hoc est, earum Author Usceioraue. Sic Luc. I a. Is . Non tit humana visa, tu a naeum a re rem quas possit; hoc est, non ita hinc depcndet, ut inde iii iecura: Sive, ut alibi Christus, Alat. . . quod ex Deut. 8. 3. citatur, , Nou Iodo pane v it homo. Moses item, de sedula mandatorum Dei observantia verba faciens, Iacut. 3λ. I. Hinc inquit est Vita vestra, erhac re ρ ωgabitu Hes ventios ubi clausula potiarior, esi prioris Exegetica : ὶ in eadem verborum forma quae hic habetur, I cc ea mira Umeta; hoc est, Mudium quo consequa
Cumque haec Iit plana ct simplicissima verborum Interpretatio : proxime dispiciendum S. Quid illud est quod hic ait Christus, auternam elle Vitam; seu, Viam quae conducit ad A ternam Vitam. O Te cognoscant, si tam Mucio verum Deum, D, ruem mi sit, Iesu Gos n. Quod quidem summatim continet DV uam Gangebcam, seu Religionem Cis istianam; in duo mcmbra Distinctam, Cognitionem Dei, de Coguit ouem GVi . Quorum utrumque ne starium est quo consequamur Auturnam vitana I. De Priori, priuium, verba lum i ii turus; nempe CCuiuimur Dri, hoc est, Dei Creatoris, mini rue omnium ; prout contra distinguitur Ceuiti m Gristi, Redemptamis. ινα -
Per pronomen 2e, seu Personam quam hic alloquitur Chri ius, intelligendus est veris, Pater Domini nostri Jesii Christi. t Mani tellum enim est, quod ad hune dirigit Christus Precationem suam: Sed non tam ratione Perso Maiis, quam A se ae sitae. Non enim , sua rate, sed Gyentia Dei Patris, determinatur, quod sit Ege Unicus virus mus. Habemus igitur, in hujus Cognitionis Oblesto, salicin lim Tria nobis indicata: i Quod es Deus: P Quod sit Uuroris Deus verus: a' QMod Deus, Paterv - ID Chrisι, cndie Unicus verus Deus I. Horum primum, Arbess tangit; qui negant este in una : sive id apertis verbis fiat, sive
mente aut faetis. Quodque i ccile sit ut A se ' uinci gnoscamus, liquet ex lac br. it. 6.Ltit aae Deum acer I, necesse est ut credat e se Deum, suo que δει eo Am remunciat , mi iuu exquarti I. Πισευσαι δῶ οπ . Credere opo. cl. quod Dcuses. Neque hoe tantum, sed es, aliquatenus ὶ abs est : saltem quod iix fm ipsum ea qui tint remit a. 1 : Adeoque rerum humanarum curam habeat, I inlaque is pinnas dilimniaturus; Non
otios iis in coclis sedeat, harum negligens; quali ausis silui ipsi σιτ ium, ne vi dat, ct c um a istis se contineat, quod si nialle viduntur ii de quibus agitur Job. 2L 1 Non utique, sub Dei momine, lingere nobis parcit, id quod non sit Deus; talei ve de Deo conceptus imaginari, qui cum Divina natura sunt ἀσί m, ut Pial. so. Σ1. Oritas me pruritis esses Hem tu . in Quippe qui talca dc Deo talios, conceptus credit, non Deum credit, scit i usum sui ipsius cerebri Figmentum. a. Secundo;
322쪽
Debbncra Trinitate, cincio Prima.
secundo ut cognoscere oportet Deu et GD, cognoscere item oportet Guicum esse Deum. Unicum, inquam V mn Deum. Sum fataem ut ait Apostolus i Cor. 8. 66. Duin D, O misi masti; hoc est, qui a cutitur Hi, prout ibidem ise exponit;) nobis curem est Deus Gnistis. Scimus enim tinuit ) nultam esse Deum absim, nisi Gnum. Atque hoe quidem ex illo Priori dependet. Quippe qui, secundum veram Dei notionem, Deum elle cognoscit, necesse est ut simul cognoscat eum esse Unicum. Cum enim vera Dei notio, includat Infinitum, Absolutum, Pericetum, M ; necesse est ut pariter includat Uni cum. Fim enim non potest ut sint Plura talia. Adeoque Politheisinus, etiam includit Athe-ismum Quique Multos elie credit inos, reapse Nullum elle credit: hoc est, nullum Enstate, qualia impossibile est elle plura. a. Sciendum, tertio, quod Hie Deus, quem Christus innuitu est ille Unicus Deus verus. Hie inquam Deus, qui in Sacris Lueris est pluribus Charaeteribus designanis, Detis qui I cis C tam ct Terram; Deus Divus ; Dem Israeses Deus cui nomen es fovi; atques ut h: e dc alibi saepius in Novo Insumento in Pater Domisi uiatii P Vis cir Iti. Quibus characteribus, & horum sit nilibus, a diis falsis, aut fessis praetensis, discrimulatur. Hanc
Deum, Oportet ut cognoscamus, este, Unicum illuna Verum Deum.
Sed cum dico, Patrem Ddimini Jesu ris, elle Uurcum illam verum Deum ; Addo, hoe
ei competere non tam ratione PD Duri tatis suae, quam ratione E enim . Quamvis enim
Tres illae iii Sacra Trinitate Personae, sint ratione Personalitatis liuer se distinet , pat non est Filius, Filius non est Pater, dic. in in eadcin tamcn E sentia communicant omnes; qua tum Patra , tum siticus, tum nem S istis Sanctus, est ille Guicus Vertis mas Est quidem Pethua Patris, Ierus Deus; non tam ratione Personalitatu. quam ratione 'sentias. Estque Pei sena Hibi, Deus item, & Vcrus Deus; non tamen Drus A sitis, sed ti emi e verus Deus. Et Spiritus Guctus firmi iter. Secundum illud Joh. io. 3o. Edo O Patre meus Uuum sumus : Hoc est Gnus Deus, quamvis non una eadeinque Persona Et I Joh.
. I. Tres sunt qui te santur in Cato, Parer, Sermo, o Sparitus Surctus; of hi tres,
Guum sum. Ita Ties sunt, ut tamen sint Vnum. Tres Personae, scd Unus Deus. Sunt illi omnes, Unus hie unicuique Deus; praeter quem unum, non est Dus alius.
Sunt scio ὶ nonnulli, qM, in hoc loco, ansam tibi captare fatagunt, ad derogationem Deitatis Filii, Spiritusque Sancti: Quali hie diceretur S lum Patrem cite Hesum Deum ;adeoque non Alsium, aut Sportitim Sanctam.
Sed merum cit Sophiinia, de Solutio facilis. Non enim dicitur Solum Pati ia αν φ iis eae, aut ri u π, in cliu Verum Deum ; Sed quod Pater, sit, i e setas seu Unicus ὶ Deus Verus. Neinpe, Pater Domini nostri Jesu Christiὶ est vetus ille Deus, proter quem
Deum, nou est alius Deus Verus. Quod rate dicatur, quamvis Albus item sit i ut revera est sem Venus Deus: & Spiritus Sanctus svnditer. Si dioeremus Alnim ine Verum Deum, &Deum istam , non dicendus foret Pater, mirus Verus Deus, cum suerit Alius verus Deus praeter ipsum l lanaque de Spiritu Sancto: in Sed cum Filium dicimus E Eem verum Deum, satis hoc consiliit. Quamvis enim Aua diei quam Pater ) sit Verus Deus; cum tamen non sit Alius Deus, hic idem Deus est Unicus ille Verus Deus. Est
que hoc ex ordine Verborum s uis manucllum lis γ ἔ- Σ , . μονον ἄλ- ὸν Ois . Ubi articulus uis, voci praepolitus non eidem postpositus 3 satis deiciminat vocem μα res trietivam esse Praedicati, non Subscti Non enim dicitur ri s ν. sed , - iam, is amν Θίν. aliud enim cst ri misi, aliud H, - ιώ-. ὶ Pariter atque in
Versione nostra: Ubi non dicitur on aut ouest Thre , the Tri e G sed The , Me mel Inue God Ubi articulus The, voci ouest praepositus, facit iu haec sit restrictiva
edicati, non Subjeeli; ut, in textu Graeco, articulus φ. Nempe, ut Te cognoscant ei lemicum Elam et 'um Deum, praeter quem Deum, non sit Alius Deus Verus, quamvis alius item sit idem ille Unicus Deus Verus: Hoc est Deus Irim, quamvis Aia Periona. Excludit iblumniodo Pluralitatem Deorum, non.Pluralitatem Pallanarum in eadem Dei
Verum 'uidem est, hane Divinitatem non hic diserte Assirmari, sive de Filio, sive de Spiritu Sancto. Sed nee Negatur. Adeoque aliunde determinandum, ab eis alibi locis ubi
Atque hael Enus de priori debita: Cranitionis membro, nempe Cognitione Dei. Ut cogno sicant Te, ipsum uuicum Verum Deum. Sequitur aliud ejus lem Cognitionis membrum, quod est itidem necessarium ad obtinendam A ternam vitam; nempe Cognitu Christ. Sic utique sequitur, EI, quem mi bii, δε- sun C, Bum. Verum quidem est, quod, si in eo permansistemiis statu, quo primitus Hominem creavit Deus ; non suisset neces Iarium, hoc Secundum Cognitionis membrum. Nam ii millum fitillat Peccatum, non foret opus Rea me: adeoque nee Cognitione/Jesu christi. Cognitio Dei; hoc est, Unius, Unicique, rici Dei; uita cum perferta Obedientia huic cognitioni conformi; sustecillet, Nobis Beatis faciendis. Sta cum Homo, lapsit suo, sibi con- . ' S s a traxerat
323쪽
: De Sacra Trinitate, cincis Priona.
traxerat Miseriae natum; jam nulla restabat ad amissam Felieitatem recuperandam via, nisi per i demptionem ; nullaque alia suppetit Redemptio quam per Jesum Christum; indeque oritur hujusce Cognitionis necessitas. Nam, ut Unicus es Dens, ita & Unicus Aeae ur
mi hominium, , o C susIesus, I Tim. 2. 1. Nerue edis ad ista nomen ea buus HI hominibus, per quod Iem, o nos νηIear, qtiam nomen risu C Im Nazinent, Pem trici κ/s e aut, Ied Deus Iuscitaverat a minuus, Aet. io, i a Nec es in asto quoiuam Ia lus. Est igitur ne illa, quo jam Rumis statu,ὶ ad vitam aeternam obtinendam, ut illum
Quid sit, quod de illo cognoscendum est, non est ut exspectemus paucis hisce verbis indicatum m clare, absque commentario aliunde adhibito, cx aliis alibi locis, quae lucem his suppeditenti At haecce Tria saltem videntur hisce verbis indicari; nempe, Ipsius De L M, I plius Incarnatis, Ipsiusque O cium trahae Morium. a. Ipsius Desias ', ex eo quod iit Abus Dei. Illum enim appellat Patrem, quem ait oportere ut cognoscamus esse Gnicum Deum Verum. sin ita solummodo dicendus est Dei Filius, quo sensu dicitur Mamus, Hilius Dei, Luc. 3. 38. aut ut Aut i ite a nonnullis dici putantur, Job. I. 6. nempe, per orationem; Aut etiam, ut Sancti lie dicuntur Rom. s. & alabi,) nempe, per in tionem: non hine inferri pollet vera D dimitas; utili vere Deus. Sta cum sit ut quidem est in Dei H Eus, per Aternam Cene arronem: hoc indicat, ejusdem Naturin communicationem : Prout arguit Apostolus Heb. I. s. Nam cui rixis un=uam Augetrarum, AEus meus es Tu, ego hia, Te Genui λ Hie igitur Gnigenios
Patris, necesse eii ut sit e viuem naturae cum Patre ; adeoque vere inus ut ipse est.
Atque hoc quidem Argumentum utut nune dierum sorie sint qui velint id eludere ) h
bitum est ab inimicis itus, Judaeis, vere Conclusinini. Cum enim notaverint eum appellas te
Deum, Patrem sui ina ; aut pcie se ferre, se elle mi Uum; saltem, Chrsum M Eum : non illum ite locutum intelligebant, quo senili sic de seipsis sejebant dicere, ut Joh. s. l. ras exfornicatione no umus gentre, unum Patrem habemus, nempe Deum in sed tali sensu quem ipsi a be in judicarunt quod & soret quidem, si non hullet velum,ὶ Di 'opterea eo magis su ibant eum retici are, quia Deum iuisisset Panem Iutim, aequalem se faciens Deo. Et Princeps Sacra Gum Mat. a6. 63 ve menta si a laceravit, ae ceus, em diu; quia amphtis egemus renibus 8 ecce nunc auinis 2 22έρω-am ejus ; ncmpe quum Jesus coram eo proselius est, se est e G Mum, Dei dium. Manifestium itaque cli, tum eum sic locutum elle, tum eos eum sie intellexisti, de tali Ahatione, quae Drumitatem innuerit, ipsumque Deo qualem AEE. 2. Rusiacm Humauitas, seu Acmnatio, innuitur his verbis, mem tu mi i. Nam ipsius a Patim odissis, ejusque tu Munaeum inventus, ipsius manifesto indicant ἐν φ in scii In ruationem, qua factus es Homo. Ut GH. . . I set Mas fibum suum factum ex Moriete. Et Joh, I I m' ἡ λῖν , factus es oro, O tamma Mus in inter vos.
3. O cium ejus Meta arrarium innuit tum ipsa cincti appellatio, Nomini Iesu lubjuncta, tum ipsius a Patre Missis. Iesum Chrestim, seu M iam, quem tu Mi i. Nomen Iesus, indicat Persisnam : Titulusque Chriatis, seu Messias , hoe utique tantundem significat Hebraice, quod illud Graece, ct utrumque quod Iatine Unctus dicitur, ) Ometum illud seu
Munus indicat, ad quod a Patre designatus erat, atque in mundum Militis. Non enim eum
misit Pater nullo Uine; sed ad Munus illud exequendum; Ut sit Dei ct mmmum M
ae arer ; Ut nos cum Deo Reconciliaret; Ut sit 'a nobis Propitia rum : Ut Tiagat pecca muniui; Ut pro nobis obtineat Hemam Rei timem , .mmam H eitatem , --guine Im redemptam; Ut pro nobis Intricesinem faciat; psitque eos perfecte sera re,
qui pei intim accedunt ad D m. I Tim. a. s. Col. r. ΣΟ, ΣΙ. Rom. F. IO, Ii. I loli. a. a.
JOh. a. 29. Heb. 9. 12, 1 s. Eph. I. I . Heb. r. . Sive, ut Joh. 3. i6, II. ubinaec Tria pariter innuuntur in Da 'mus Euexu um, ni fit Intim unigenitum Marit, ατ ραι quis cre it m eum, non pereas, sed habera Quam cisteritiam. Et nunc quidem, cum totum Texium pertransivinius, possinius si per tempus liceret retrospiciendo denuo perlustrare; indeque recolligere quae ad Praxin nostram suppetunt D cumema. Quippe Cognitio ea quam nobis proponit Christus, ut necesariam ad acrem ammtam, meaeumne quo illam consequamur ; non est Cognicio mere Naimn s, Fideique pure Specula a, qualem habent ipsi murenes, Jac. Σ. ip. d Operat a Cognitio, dcH es Tractica, timarum operum frugifera : absque qua, Notiones mere Speculativae nunquam sunt perducturae nos ad Aternam vitam.
Millis igitur Disputationibus subtilioribus de Iustificatione per solam Fidem, aut Oper
bus eo conducentibus: de hoc certe est indubitato consensium, quod Hides ea quae non in Anis operibus sociata, nos nunquam erit Iustificatura. Quaecunque iri, aut non sit, eorum ad Justiticationem Innuentia, eorum saltem Praesentia est nccellaria. Absque Operati edebita, non censebimur, apud Deum, aut Scire aut Credo e. Qui non sunt Gange s -- sit Gautes oba lanae , inter eos reputantur qui non nartiui Deum, 2 Thel I i. 8. labem
qui, dum Deum prostentur festare, Iactu urgauet, Titi. 16. Qiu, tantum ab st ut, per hane
324쪽
De Sacra Trinitate, cincio Secunda.
cognitionem, octo nam vitam conicquamur, ut sus venturus D, summote igne, adsentactum talis Itimenae rue puniendos aetemo jupplicta, a conisectu Do mim, o Derisore ad se, a I licis . I. I, 8, P. sp x raum Si Deum eo osti , ut Gnicum verum Deum ; nobis incumbit, eum ismi e, Timere, eique Obam: ire. Neque enim cognitio Christi ut Messias , quidquam remi cit de debita in illum Obed extia. Quamvis enim v erit ille a reae endum vis ab Ex cratione legis, Eum pro nobis actis es Execruio, Gal. a. I a. non tamen ab obligatione Legis N cu Mi aes veniam Agem, quo nainos iit obligatoria, Irae ad implenaeum. Quinta diud ad tu, Qui se teputare volunt a Legis Origatione exemptos, naeuiendum est ne iub
licita, Si ignos mus Cis irriclis piem mi I 'Parer; Nostra interest ut in eum Credamus. Nana suis o eum Oeaeentitas, daturus est cliosius anternam vitam. Joh. a 7 2. 3 Atque
Sermonem habui. Eorum quae tum dicta ilint, pauca repet D ; alia tum dictis addi
Servator nolier Jesus Christus, Capitibus tribus praecedentibus Capp. i , Is, i 6. Evangelii, lectandi in Johannem,ὶ longum habuerat ad Discipulos suos sermonem post Sacrae Coenae Institutionem ὶ pridie illius diei quo pcrpestiuus erat: Quem huc Capite I 'ὶ concludit, Precatione ad Patrcin tuum facta, Illorum gracia. Qua quidem inccatione, cum mentionem fecisset virenae Vi versu secundo in quam erat ipse A. urtis cis omnibus quos irar HAEMI Pato ; hoc est, eas omnibus qui emeaei Fideiuinum Quae rent; laoc subjungit. Epiphonema, Hinc autem es Merna Vita, ut cum iuT Eum Vescum verum Deum, oe, quem ms i,Jesum Clytuum. Quibus verbis, habemus haec Duo; Christiam hominis A licitatem; & Me tam illam
I. Haec Christiana Furtatas seu Aantu a, vocavir pro Excellentia in Vita : &, pro Duratione ) Merna. Quae cum in Regii. quod dicitur ) Gratiae sit inchoata ; Complendaeit & Perpetuanda iii Regno G D. II. M aevum quo Vitam hanc consequamur; est Ognitis Dei, & ipsius Gram. 'Per Cem mnem, nou hic intelligo, Cognitionem mere Noti naum seu Specula remis, quam habere Daemonas, putandum est, nou minus amplam quam nos habcinus, qui tamen Vitam Mernam non si int conlecuturi: ὶ Sed Cognitionem Activam seu Fracticam. Talem volo Ceuuionem, quam Adei di Prois congrua comitetur. Sic Isu. H. II. Cogni-
325쪽
; io De Sacra Trinitate, cincio Secunda.
inne sua seu potius sui ὶ semus meus i Ius, ju 2 ait multu. Hoc est, Hiducia in il
lum, quam idonea Prraris comitetur.
O Vectum hulus Cognitionis, indicatur Duplex, seu Bimembre; cognitio Dei, &Cogabito CDim. O Te cemscant, ipsum Unicum inum Deum, Haec una Pari; ὶ ο quem Tu i ὶ Iesum C ijsum : Haec pars reliqua.
Quarum utraque plures in se continet Particulas.
Pars prior, has saltem Tres innuit particulas. I. Quod Deus O a. Quod Deus vetus est Unictis. 3. Quod Prier D mini nos Vesti Cissi, est hic Unicus verus Deus. Hae est, Deus iae, praeter quem Deum, non est a s verus Deus. Quamvis enim Iesus CA distis, sitatem Deus, non tamen Deus Astas, scd idem et e Vcrus Deus. Ira enam ct Pater eis Iuni tim. Joh. IO. 3O. Pars posterior, Cognitio Gri , in has item tres continet particulus. i. Ipsius Disarem. 2. Humantrarem. 3. Ossicium ejus cmedia rium. Quae breviter hie insinuantur, & fusius alibi explacantur. i. Christi Dei as, inde liquet, quod sit Hitas Dei Patris, qui in Gnaeus in Ποπι Deus. Non quidem per Creari em; ut Auamus Augebrue dicantur Alii Dei: Neque per indipti nem, ut Pusi qui in Christum vere Credunt: Sed per aeternam Generasicinem, ut Patris emitus, Joh. r. I adeoque eri Iurae cum Patie. 2. Humanuas ejus innuitur hisce verbis, Tu rans . Nempe re misisti, ut sit ex malis, e factus; sic misisti, ut at Caro. Gai. q. . Joh. I. 1 3. Me taurium munus, innuitur ipso Gram Titulo, ausi Iesu Nomini adbicitur, Dum tu in siti, Pyum Chri sum. Sic millus est, ut sit ipse Clabitis, seu Messias. Sic mulus, ut per cum mundus servetur. Sic missi is, ut Pyruis in eum ct eae , non pereat, sed Hiram hibeat aeteream Joh. 3. 16, I e
De quibus omnibus tunc fusius diximus ; adeoque nune breviter insinuamus. Sed dc inc uena notavimus, ex orine verborum, quo tisanatim Cavilla occurratur, in qua vox illa μουν, um,) sit Res cliva, non quidcin Sub coli, Te; sed Praeci cati, Velum Deum. Qua de re cum ope Divina, vestraque patienua ὶ Jam plura dicturus
Objectio Prima. Prima, praecipuaque ex hoc loco, Soctrian um Objectio, contra De Iarem Christi, & de Sacra Tm, tute doctrinam, haec est. Si is umori Pater, sit Decis Veius; tum A EM, SP rituque Saxctus, non Deus est, saltem non Herus Deus; scd Iotas Patra. cui quidem Objectioni haec Tria repono. i. Hoc Argumentum est Sophisma merum, sicu ut dici solet acia; quam nobis si lagunt imponere, perversa O aenis verborum immutatione. Non enim dicitur quod ipsi volunt) Te Iiatim clie Verum Deum, quas e cluderentur Hilius, S itu De Sanctus, ne sint Verus Deus ; se iam Patra :) Sed, ut cognoscant Te non Te um, ain tim T desse Mum iE- seu Unicum ὶ Verum Deum. Neque hoc solummodo in Vernone nostra
Anglicana, sed & in Originali Graeco; ἱνα γοω - Σi, την μνών Θυ. Non dicitur A-ο, πιν, ted G, τυ ιώπαν, . θοὸν Θ , Ubi Articulus 4 voci ri poli politiis, scd praepositus voci inris, determinat restrictivam particulam μόνον, non applicandam esse Subjecio . , sed Praedicato ἀληθινον Θ.όν. Omnino ut in Versione nostra Anglicana, Articulus The, vocibus TZee S. interristus, connectit restri livam particulam Ouel , non ad vocem eam
quae praecellerat This, lid ad id quod sequitur, Due Goae. TO Enriti Thre non Thee sis ast, iiti Oxest true God. Hoc est, ut Te cognoscant esse Deum ita tam Unicum, praeter quem Deum, non est alius ullus Detis verus. Quod nos, Agnoicimus & Profitemur. Illi idque Socimanorum Sophisma, in hac praeeite Forma conspicitur. Deus A Manis, est stye Unicus verus Deus; Ergo non Deus L aci, vel Iacobi. Imo, inquam; Mus IT. ci , cst Mem ipse Deus verus, cum Deo inrahami; adeoque ut ipse est j v vi Hrens. Et, Deus Paciti limiliter. Atque hoc unum Responsiim, abunde satisfacit huic Sophismati, ut pluribus non sit opus. Addam tamen atra duo; quae quamvis hic loci tuto pollini negligi, pollunt forte alibi usui esse.
a. Si dictum ni isset Te Blum quod non est; ne sic quidem Exeluderetur, qui sit ita m
326쪽
De Sacra Trinitare, Gucio Secunda.
rei uis Imo, inquam, Hunc item. Nam Deus qui e xit Israelem ὸ terra Arnilunis, est idem ipse Deus, eum eo ri eurim Muxit ex AEgypto, non Mus ab ipse Deus, ora tiati Characto e de gnatus, in adeoque Hune habendo, non habemus Deum ahum Parites& hie; si diei vin tuis let uod non est, Te Mum cognoscunt Deum dictum: non aliud hoe innueret, quam, Nou usium fusi iis, a Te, Deus alius. Ut cognoscant Te Iuum non ullum qui non sit Tecuni Deus Hem, in verum esse Deum. Quod itaque non excluderet pillam aut unitum Sanctum, qui sitiit, cum Rure, iam Detis Atqui hoerc,ponso non opus est hic loci; quia non hic dicitur Te solum, aut fotum Te
a. Dico porro; Si finii fuisset quod non est , Te flum quod intellectum vellent Sociniani ; γ dicerem hanc esse Praeda onem E entialem ; non Pei ad M. Hoc est,
quod Pi lotimi illud, I 1 Deus, de ipso diceretur, ratione Gyentiar, potius quain F s ablatis. Ut quod ipsi competat ratione H nt quae est Continunis Trium Peribilarum, non sit Pres Iris peculiare. . Ut si diceretur Dav Rex Ioraia s, aut Davita Pater Solomonis, esi Animes Rationale, aut est Ratione Prieae Ius: Hoc ipsum, Ruiones inestum use, non ipsi competit ut Regi ora fis, aut ut Patri Solomonis ; sed prout est M. - utut & his Relationibus denominetur; ὶ & huic aequipollet, Hic ramo qui Soloni nis Pater est, aut Rex Israelis in est Rutime .caetus. Item, si diceretur, valia Rex oriem, atque hic flus, eli Pater Suo aras : non hoc innueret, quod ita foret quarevus Rex rans, nedum hae Dia ratione; sed potitis, quod ita sit,quatenus Var illi qui hunc Genuit;
quamvis hae alio charactere designetur. Pariter hic, Deus omnium C eam, est Uictis
TOR ejus, Dominus Exercituum; haeo Iam Primus, ego intimus, inter UMEuulgus VI Deus: 1 fit. I. I Isai. 4.6. Quae Christo attribuuntur, Apoc. I. K II. & Ap . a I. Q, io. Num igitur inde arguendum erit, Deus Redem re, est Uureus Usse Verata Deus; de, praeter tim, Nuitas est Deus Ergo non Deus o eam λ Non, inquam, sic arguen, dum cst Non enim vel quarenus Redemptri vel Patruus Cream, est ille Unisus Hreus Deus : sed quarevus Deus. Est utique praedicatio illa, καθ' - sed non καθ' ὀλου προπι. Erat enim Gicus illa Vreus Deus jam ab aureo; sed in Tempye, tum Creavit mundum, tum est Re em re humani generis. Atque hoc neccile est iat satrantur tum Ariam, tum Sociniam, in loco quem jam tractamus. Nam cum ait Christus, Ut cognoscant Te PMσὶ unicam litam esse Verum Deum:
Non potest hoc per eorum placita; de eo dici, quatenus est Pater Domini nVtra Iesu Chri , sed quatenus est Deus. Sive enim Christus sit Titulo tantum Deus, sive Deus Creatus, quod ipsi volunt; Tempus sitisset, seu Momentum, quo non fuit, in η ἶν,
adeoque, quo Deus non suerit e res Purer : Fuit autem ab rivom, Gnicus rige verus Deus: Adeoque non ita dicendus, quatenus Patre D rara num Pesti Gisii, sed quatenus Deus. Non se undum Pras Aaron suam, sed secundum E Puttam: quam Communem este dicimus Tribus Potionis, quamvis P, Maluate sua distinetis ; Deo tamen Unico. Haec autem Duo Responsa posteriora, quamvis vera lint, & solida ratione nuca, in non sunt hic loci nec stiria : Quoniam non hic dictum si Teiolum. Ea tamen, ex abundanti, suggero; quia usui forsan cile poterunt aliis ibi vendis obieetionibus, quas aliunde forte suggerant nonnulli.
Summa dii: torum huc redit; Quod Patre icte Donim xvira Iesu inrisi, in Deus ita
plintra Dem Minn, nuitas en alius Vreus Deus Seu, Nullus es I alitis Vertis Deio, inire Deum iEum, qui eu Pater Diniaui nobi ID Chri IILQAtque hoc ipsum nos asserimus& profitemur; cum dicimus Alium di. S itum Sanctuin, non esse Deum Altam, sed eum iam i tim Deum cum Patre.
Objectio Secunda. geri forte potest, secundo in loco, Quod, quamvis non hic Negetur, H bum Spiritu que Sanctum es de Verum Deum, nempe, eundem cum Deo Patre, non astum ab illo Deum;) non tamen hic QDrmatur, aut hinc diserte Probari poterit Sacrae Trinitatis Din
Respondeo ; Hoc quidem omnino verum est ; Nempe, non ex hoc loco solo si non &alia invocentur loca 3 probatum iri Doctrinam Sacrae Trinitatis. Et quidem mirum ellet siquis hinc probatum id eat, ubi non nisi 'Duo memorantur.ὶ Nee in eum finem a nobis adducitur hic locus. Nos id agimus, ut obiectionibus hinc ab aliis allatis contra diatrinam de Sacra Trinitate, Res maaIur. Husdemia Hobationem, ab aliis aliunde locis cum hoc conrunctis ὶ petendam relinquimus. Dixerim aliquando; si ita intestigamul haae verba, in cognos aut Te es, unicum inuminum Deum ; o quem mi Vti oum Gras Du, subaudiendo, seu ασὶ -οῦ repetendo, eum
esse, Gnicum ipsum vestim Deum : Etiam ita satis conliarem v crba, nulla ipsis vi adhibita. T t Neque
327쪽
De Sacra. Trinitate, cincio Secunda.
Neque est haec Nova Notio, a me dam primum excogitata. Sed dc id Iplum S. A UD--s jamdudum suggellit, iii Epistola ilia i . Ubi Pocensum Arianum in sic alloqqitur, de hoc ipso loco; De Iantummodo, vos vulIu mul gr. ymae ait, Ut cognosam Tenuum verum Deum, O, quem miri , Iumn C seum ; Ubi via Iuba imus, etiam I Iuras Cisrsum verum Deum : in haec it sententia ; Te ct quem , si si Iesun C Vlum, gnoscanI Vnum verum D m. Ne ista conger Itio abfu aetas, ut, s m, di ventis De Gyesus ora lus, pua tactum ess Pam, Te uuum verum Deum; Poptet ea ustu sis nisi Parer, quia Heium VI de Chraso, Unus Dominus. Ubi hunc eue sumit hiiquesce loci si imitum, Ut cognoscant Te, est' quem msiti eium Christim, niucumo e verum Deum; Quod
hoc confirmat argumento; Quoniam si la .nomine excluderemus Filium, de sit Herari Deus; pariter excluderemus Patrem, ne sit Dominus, quia inctiim est, I Cor. 8. 6. Vnus Dominus. Ibus Christas. Sed & hoc, quamvis id de Hibo probare pollet, non tamen de S itu Sancto hinc idem concludetur: Sed ex alus alibi locis advocatis id niani felle probabitur. Quod ego .d: utroque sim ostensurus.
De Hlto, id diserte assirimatur, ab eodem Iohanne cujus haec sunt verba, qui suorum verborum sensum optime intellexerit, ) i Joh. 1 ao. Nos in eo mras qui vorax es, nempe in rara editis Iesu Chriyti ; tu es itye merus Detis, O a terna visa. Adeoque, non Atas Pater.) Idemque ipse Jam ante dixerat, ex ipsius christi verbis, Joh. io. ἶo. Ego O Par , num Iumus. Neque hoc intelligi potest, de Unitare Te,timonii, quod volunt Socinian in nulla est, an hoc contextu, Testimoreri mentio,ὶ sed de Uno Deo. Quod & mani scitum est ex illa Judaeorum hinc Agatione, versibus 3 i, ὸ2, 33. Maidem Capitis ; qui I iugo uni rursum g o is vi ipse lv darent, Ob quod elle putaverint ) V emtam, quia Tu inquiunt cum homo As, facis teipsum Deum. Cirius quidem Marionis, nulla species seu Inetextus foret, si, per Gnum, non intellexerint Unum Deum. Pariter & Summus Sacerdos, Mat. 26. 63, 6 , c, imo re, inquit, Ior Deum V entem, us aecas nobis, au tuis Chrisus il is, Adus Dei cui cum Christus res Vitati, Tutatis seu, dicis quod res est, ) tunc Pontifex maximtis Ebupit ves monta sua, ae cens, a phemavit; quia amphus egemus testibus S ecce nunc auictis Agag ra vi ejus. Quippe se dicere esse m Misti, Chrisum illum, Ad um Dem, seu ut Marc. I cI.) CE ibrum istum, Aristim Hene icti; tantundem ipsis visum est, atque dicer se Drum esse Quod quibdem Aguphemum foret, si non est et Verum.
Quodque de se Christus ait, Joh. Io. 3o. HO O Parer, Gum sumtis; id ipsum de Tri bus illas ab eodem Johanne dicitur, i Joh. s. Pater, Serani o Spiritus Sanctu', ni Tres Unum sum. Oby AM Testis. Atqui hie objicitur; hunc quem proxime recitavimus versum i Joh. s. I. 3 .in quibusdam Vertionibus, ct antiquis aliquot codicibus Manu scriptis, decisse. Esto, inquam. Sed & integrae aliquot Epistolae, ita quibusdam desinit Versionibus : cap
tumque aliquot Periochae non contemnendae. At non propterea reiiciendae sunt ut spuriae, atque ex Bibliis nostris resecandae.
Epistolae S. Johannis Secunda & Tertia; & S. Judae Epistola; deesse dicuntur ii vemsionibus S rraca. & Arabica : Et Historia de Muliere in adulterio deprehensa, deest in Evangeliorum Versione Gothica, Joh. 8 Pars item postremi Capitis Euan elii secundum Marcum deest e dicitur in quibusdam Exemplaribus. Itemque D ingra ad calcem oratio. nis Dominicae. Ne plura nominem. At non propterea censenda sunt haec omnia minime Genuina, atque ex Bibliis nostris rejicienda, eo quod contigerit haec in quibusdam Codiei-bus suille omisti. Et quidem tantum abest ut i remur hiriusmodi Moiὶ nunquam omissiones. eo tigisse, ut . mirum sit potius nis insigni Dei Providuntia cautum fuerit, ut sacra Biblia conserventut ura & integra quod non multo plura fuerint aut Omisti aut mendose Seripta in qui-usdain Exemplar bius. Nam, antequam invinia fuerit Ars Typographica, cum ExempIariasuerim lingulatam transcribenda, eaque aia paucorum manabus: Omnino crax possibile, ci re quidem evitandum, etiam diligenti Scriptori, quin aliquando sor et deversu in ve sum transitio. Praesertim, ubi quod hic contigit, unum aliquod plurave verba rn iterum post interie la pauca in recurrunt. Quippe tum sepe contingit, sive Scribentibus, sive ex Preso edentibus, quoci ipsi probe norunt, qui in hisce rebus versantur,) quod de Voce aliqua, ad eandem mox denuo recurrentem transiliatur. Nec hujusniodi saei e doprehendantur quae contingunt) Omilliones, si quod hic fitὶ sententiae consequentia non
uando autem hussu simodi occurrit Exemplarium varietas, ut in alteris reperiantur quaedam quae in alteris desunt:) Contingat hoc oportet, vel casu aliquo fortuito i non de signata
328쪽
De Sacra Trinitate, C cis Secrenda
signata fraude ; vel mala Fide illorum, qui data opera suis inservire rebus satagunt: Quod
in Pontiliciorum In cibus Expurgatorus, notare liceti Et quidem, in verbis his de de quibus Jam agitur : Si Exemplarium varietas mero castuprimitus contigerit, quod ego cretio; ὶ multo iacilius videtur, ut Lineam unam aut aliam Om iras Seriptor haud satis cauius quae in eo tuerit exemplari unde suum descripsit, praesertina cum naee omissio non mamielie turbaverit verborum Sensum vel Syntaxm; quam ut μ' vat in suo, quod non in illo altero habeatur Exemplari. Cumque hoc contingit, magis verisimile putandum est, quod Plenius Exemplar probum sit, illudque mendosum in quo contigerit haec omistro. Quod quidem cum contigerit ut credendum est ) jam ante annorum aliquot centurias, in uno abi quo Exemplari; id facile propagetur inobservatum in alia plura quae inde exscriberentur, atque hinc in alia post transcribenda.) Sed δε ert eorum quae in priori Exemplari non ruerant,) neces le est ut voluntaria sit, . & data opera, in non mero casu. contra vero ; Si fuerit haec varietas Exemplarium, time Vo raria, & fraudulenta : mul Q potius putandum est, id Arioci rem fraude fieri, ut hoc in aliquot eorum C dicibus consulto fuerit Oinitium quod tacite ct inobservato posset contingere, quam ut fuerit ab Orthodoxorum Insentione fraudulenta. Nam huius inodi Imrr lucio, si plane Nova fuerit, & non ante audita; necesse est ut ab ianis foret statim detecti, cum primum contra illos produceretur: Qui statim clamit rent, id spurium elle, ct in nullis ante Codicibus reperiri.
Quid quod & hoc, orthodoxis, nulli foret emolumento; eum Chrissi Deitas quae Iestune agebatur in non minus liquido pollet argui ex illo Evangelii loco, Een o Parer rinfumus : quam ex hoc ejusdem Johannis Epistolae loco, H, Tires sunt Guum. Adeoque
non est ullatenus verisimile, ut huiusmodi fraudulentam Falsiilicationem inducerent Orthodoxi, unde nullum sibi sperare pollent emolumentum. Nec scio, quod ulli olim Arian ris,hanc unquam orthodoxis obiecerint fraudem: quamvis hine inhanasius alii Ne dicantur contra illos armurile ; quod certo certius laeturi forent, si ii iid tale contigisset. Quin δρ in dicibus quibusdam latis antiquis, ubi hoc omilliam fuerat, id suppletur ad Marginem,
Sed echine porro Genuina putanda erit haec clausula, Pater, S ino, O Spiritius Sanctus : quia Sacrae Trinitatis Secunda quae dicitur hie appellatur 1impliciter . sermo leu orbum ;) quae est S. Phanuis locutio, tum in hae ellus Epistola, tum in Evangelio, Joh. i. Estque ipii ni fallor peculiaris; nec ab aliis Novi Testamenti Scriptoribus
Non nego, quin ipse Drsan vocetur Verbum Dei, Hebr. Ir. 3. Per em intelligimus eo Ductum tu Verbo Dei. Et a Peti 3.'s, I. CurAs Iam olim extitisse tere Dei S mouem, o Teream ex arva or m aqua cos Nemem, -Minyae ct Ioram eiu iam Serminone servari. Et A c. I9. II. Vi I- mmctu eius, Sermo ver. Sed, ut vocetur absolute
absque alio additamento in cli ipsi ni fallor) S.I Mint peculiare. Adeoque multo
probabilius est, ut ab eodem Scriptore profectum, quam ut suerit post annorum aliquot centurias) ab alio Interpolatum. Cumque haee Epitiolae blausula, Qm οἰ 7e oriri,
tam apte respondeat; id porro conlirmat, ejusdem elle Scriptoris utrumque. Addo etiam, uia Autit, is illa versuum tam apta videtur, ut merito praesumatur Genuina. Dres sunt qui testificantur in. Cato, Pater, Sermo, O S ritus Sanctus : o hi res, Unum haut: EI Dres junt rut te,dificauimr tu Leria, Spiritus o A a , Sanguis ;ct, hi Tres, m uir discnctant. Quae quidem, prout habetur, apta est & nati italis: ' sedciausula posterior, absque priore posita, manca toret : vocesque in Terra plane redundantes videantur, si non ut sunt AHapori is adeas tu Caelo, versus praecedentis. Quodque antiquitus sic ledium tuerit, patet ex copra ο; qui duobus in loeis hoc citat; in libro Mus De Gnitate Ecclesia, ct in Epistola ad PMatauum ;) jam ante quam orta
In priori loco fro Unitate Ecclesiae arguens, ne Schismate rumpatur) haec habet. Dicit mm nur, 'o 53 Pater Unum fumus. Et imum, de Parne O HEO O Spiritia Si ri, Idriptum es, tu ti tres num hum. Et myrram creest hanc Unitatem, A sena sv-iare vementem , Sacramenetis insectibus cohaera rutem, scines in E clesia posse Z Ubi, pro Unitate Ecclesiae ne Schismate dividatur j duplici argumento contendit, ex hoc loco ;Altero, 1 Hnnutare mi ; quod versu innuitur, farre, Initrus er Spiritus Sanctus, cin DH; Unde procedere vult Ecclesiam sis mutua firmitare venientem :ὶ Altero, ab eorum a Sacramentia Unione, Sa amentis Calesibus cohararentem, in quod respicit versus SM, Spiritus, O AIM, O Sanuis, m Vnum cingentiunt. Quod quidem Duplex. Ase mentum, ex his duobus versibus desumptum , satis ottendit, utrumque versiim, tum si isse lectum. Quorum etiam versuum Priorem de quo nunc agitur ) ipse iterum citat, in Epytila ad bativum. Ubi, contra Bapti rem Hoeticcium, sic arguit. ω actu Iaari quis via ' T t a Haereticos
329쪽
Iam consecutus es; o Pusi catus es,in emplum Dei factus est. R erro, ovus Dei λω Crear Is non DII, 7ω in eum non cria est. Si C risi; Dee Euttis purus eri Ten ptam, qui negat Deum Chri sum. es Spiritus Sancti, I cum Tres Guum Itius 1 quom ulnitus Sanctus placatus ese ei potest, pu aut Patris aus sibi inimicus es Manifestum igitur est, quod Hi Tres inum Iunt, C riani temporibus legeretur, ut
quod ab eo Bis citatum est; ὶ Iam ante quam orta erat Ariam Controversia. Sta ante C rianum, id ipsum a Tertulliam citatur; in libro eius A: restis Prax am, cap. as. Connexus Panis m Filis, O Alu in Paraci Io, Tres sior cohaementes, rtim ea astero. 2ut Tres, Unum hinc: non Gnus :) quam a tactum es, Ego O P ter
umIumus; is Subsanna Itatem, non ata Numor Singulari rem. Sunt quidem um, non Unus. Uniam Ears, Una Subnam a ; ut ut alias Tres sint.
Non est igitur hoc, Interpolatio Nova ; sed jam olita lectum X C mam & Terruigium, duobus ex antiquillimis Patribus Latinis, diu ante quam orta est controversia lana; luitque Ebaltis post odum, contra Araianos dimatum: Mi Citantur etiam, In hanc rem, Aulentius, Lacundus, Victor Hiiensis, Vigitatis To en ,
qui testantur id antiquitus tuis laetum. Nec ullum eit quod sciam ὶ pra udicium, quia
ira luille ledium reputemus; nisi quod ut dicitur Patrum aliquibus non fuerit contra
Arianos allegatum, cum tamen O alio fuerit illud a legandL
Verum hoc praeterquam quod sit Argumentum mere Negativum, nec scio quam recte sundatum,) omnino pollet continger sit forte in eo deest et Exemplari, quo usus est Pater ille. Non enim putandum est, tot tum temporis extitisse sacrorum Bibliorum Exemplaria, quot nunc dierum Nostris veriantur manibus: led Unum aliquod Exemplum, Pluribus apibrum P trum potuerit .suiscere. Quin & hoc ideo pollet contingere, quoniam illud in Mannis Evangelio, E, ct Pater Unum sumus, eorum usibus non minus erat adoneum, i nedum magis, 3 quam hoc,in Epitiola, fB Tres, Unum Ititit. Nam quae tunc agebatur controve sia, non tam erat, de Sacra Crinitate, quam speciatim, de Gram Diuinitate. Ut redeamus igitur ad locum quem jam tractamus : Manilesium est, ex Jam dietis; quod cum, apud S. Johannem, Pater hic dicatur Unxtis ille vel tis Deus; noma eo nomine i ctum est, ut exclud tur Pibus ne sit idem Deus cum Patre; quem idem Johannes alibi
appellat ipsum Verum Deum, I Joh. F. 2o. Non magis, inquam, quam quod de Deo Redemptcire dictum est, Iiai. s, 8. exclus-vumelle censeatur Dei Creataris, seu Dei Panis. Sic asty OG RED EMPTOR tutis, Dominus Exercituum; iugo sum Primus ἐν ego Poctremus, ct prauer MA uis es unus Deus. Quod Ch No speciatim attribuitur, Ap . aa. I 3,I6. Quod non est exes sivum Patris; quoniam Deus Oeat seu Deus Pater, est idem istis Deus, cum Deo Redemptore, adeoque non taus Deus ab ipso. Adeoque earum uIrrque seu povus i Emiae stib utraque consideratione γ indiscriminatim dicitur praesertim in Veteri Testamento indefinite Deus, item Dominus Exercimum, & Sanc Ius tiae oratas. Neque illud quod de Christo dicitur, I Tim. 6. a , is, Io D minus noster Pelas αυ- Rus, - m Jotis habet immor Iaditatem, M. putandum est cxclutivum elle Dei Putris ; quasi non fuerit parer, pariter Im veritas, aut etiam quod ibi m de Clariso dicitur a E, O IVM Princeps, Rex Regum, edi m us D minarum : Quin hoc solum innuitur;
quod Dominus viser Iesus Chrasus, est ille Deus ; qui Deus j est, Edarus Ese O Iasus
Princeps, Rex ipse Areum, o Dominus Dominaum; Diruehcs halera immaria uare Atque ut prius ex Augustino notatum est in non excluditur Parcir, ne sit Do mus, eo quod dicatur, I Cor. 8. 6. Unus Deus Pater, o Gnus Dominus Iesus C stiis: Aut Ephel. s, 6. Vnus Dominus, una Fides, unum Ea Vina, unus mus O Pater omnimn. Nam Parer & Uinus, sunt Irim Deus, Nem Dominus. Idem nempe de quo dicitur Isai. r. s. Teo Iumph a ct uulgus pro terea, O Paeter Me nullus Deus. Et ver. 6. Ego jam δε- hova, O nullas Paeterea. Ubi notandum item est, quod vox Pater, an ea claui illa Deus O Pater omnium, alio sensu intelligenda est, quam ubi dicitur Pater D mi nostri Pe Christ. Quippe illic relpicit Communem Naturam; hic vero, Peculiarem Fer ouam. Quod autem, his in locis, quae de A Eo dicuntur, t quod Iodus habeat ad ratem,
quod sit furis Priscem, quod sit unus Dummus, quod prore 'sum Redemptorem non uulgus Deus,) non fuit exesusiva Dei Hunis; Sic quod hic de Patre dicitur . quod si Gnicus Ege sertis Mus non putandum est exclusiivum Alu; qui non est Antis, seu TE
Putarim alia quaedam, de Sacra Trinitate, hie inseruisse ut huic loco satis apta;ὶ sed quae
nunc Omittenda sunt, Ialtem Disserenda, ne tempus non suppeteret alias jam dicen im
Quod sit quidem Deus orarer, & Deus Re emplar, & Deus Sanci eatre: quodque hi
Tres, sint Unus Idem e Deus; haud sicile negatum iri existimo. De lingulis at ostem
330쪽
De Sacra Trinitate , cincio Sec da.
Vertis mas, Summus Deus. Atque hoc quidem Charactere Deusi se dii guit ab aliis omni.
De Deo Reis rare, iactum estJobi r as. Nun Redempto em meam viventem, inquit Iobas. Nec dubium est, quin per hunc Hriventem Re emptorem, intellexerit mri Ion Deum ; Deum, qui tum minet, qui tum Exis et Non quod volunt Socrmani) qui nondum extiturus foret, nisi pose bis mulge annos, aut etiam plures. Et liti. - 6.iscviIIebo Ad ptis, Dominus Excriimum, 'OPrimus O E intimus, o si aeter Me nou en Deus iasius. Qui quidem Redemptor, necelle est ut idem sit cum Deo Creatore, Domino Exercue
De Deo qui Sanctifices; sic loquitur Damiae, Psal.is I , Io. Purifica me Haesta , mmundus sim; ablar me, m in Metis albescam : Cor munaeum mea in me mus, o Spiritum rectum in me renova. Quae certe sunt Sancti cantat opera. Deusque quem sic oravit David, erat Deus vetuens, Deus qui tunc missinat. Cumque De is liraeli promittit, Jer. . r. Tudam ians cir a cognosten um me, O ad me revertentia tora crede suo. Et Jer. 3Σ. 39, ψ . I m talis cir unum o viam unam, At me te reantur omnibus Zelus : Orimorem mei in am animo i arum, ut a me nou recerint. Et Euh. LI. I p. dc 36. 26. Dabo vobis est novum, O Duum novum ponam in meaeis vestri; ct adimens cre lapideum, cor carneam Indum vobis. Item Jer. 3I. 3t. Iudam legem meam menti norum, o res eorum inseribam eam. Et Deut. 3o. 6. Circumcidet y ma Deus mus Cur tuum, ct cor Iemanas Iur, ad Hidendum Iebnam Deum Itium, ex Ioto carria tuo, ct o tota anima tua, ut vi I.
Huc quidem omnia, sunt Sancti caudi opera ; Deus que qui haec facit, cli Deus G Dyr cans. Idemque Deus est hic Sanctificatim, qui & Orator, & Redem α.Jam vero, Deus hic o Imr, Deus E em π, & Deus Surum arar; sunt qui alias dicuntur Deus Prier, Deus Hilsus, &Deus o ritus Sanctus. Sic utique se exponit E sesans ra,ui Cateri mo suo. Quippe, cum Quaeritur, γάρ aeti e tabcis ex his aris Hu Aiae E Nempe, ex Symbolo Apostolico tum recitato Respondetur, eae re tu Drum Fatro; qui fecit me, totumque Mundum: Secundo, In Deum Ahum; qui Re Amri me, totumque Humanum genus: Tertio, Tu Deum Spiruum Sariarem ; qui Saucti cat me, Io--nque Dei populum Hectum. Neque magis Absurdum est, aut Inconlisiciis, ut dicatur, Deum Patrem, Deum fibum, o Deum Spiritum, esse Deum ; quam ut dica
tur, Deum C eatorem, Deum Redem mem, dia Deum Sanctificaui em, Deum Erundem esse. Hi quidem, prout ad Nos Relationem habent, vocantur, Deus o Ire, Deus Redemptor, Deus Sanct cat . Sed, pro diversa antet se Oeconomia. Unus vocatur Pater, ut quiω-nerare dicitur: Alter vocatur fictus, ut qui dicitur Genuas : Tertius vocatur Sinutis Samctus, qui dicitur ab utroque Procedere. Quae quidem inter se Oeconomia, est Goema
nec abs ruin ad Nos Relatione dependet; in Sed C rationis, Retae Ii rus, ct MMDs attu-uis opera, Temporanea sunt, & suo quaeque tempore effecta.
Verum hic occurrit Objectio quarta ; quam ut magni momenti habent Sociniani. Nempe, Si Deus Crearre, Deus Redemptar, Deus Sanctimator; seu Mus Pater, Deus Hilius, divens Spiritus Sanctus ; ius Lim Deus : Mu 'sunt esse Tres Perlonae. Nivero stra Tres Fes nae; Iura O Tres Dei. Quippe si ut, inter Homines, Tres Per o reputantur
Tres Homines ; Sic , inquiunt, Tres Personae, in Divinis, forent Tres Dra: contra Pr ceptum primum, quo prohibemur Plures habere Deos quam Vnum. Respondeo: 1'. Haec tantum est de ramine Cavillatio, cum ad Rem ipsam non sit quod dicanti. Quippe si, pro Hae tres Per Me hum inuavetis, diceretur, ra Tires, jum Gutis Deus : aliudve ipsis Nomen, pro Persona tribueremus; aut etiam diceretur Io PMam, nullo addito ramine quo appellentur: cadit per se haec Obuectio. a. Dico porro : Quamvis verum sit, quod in Lingua nostra is bona, per aliam Pe sonam, innuimus aliquando alium H - m, quomam h c alia Persona, est non raro, alius Homo :) Non tamen id semper innuitur; nec est ea hujus vocis propria fgmificatio, sed potius Abulio V ls.
Ratioque hujus A sivi signiscarus apud nos, seu sensius ris; est propter De bctum vocis Anslicae, quae sie significet ut Iatina vox Homo, aut Graeca λ - ποῦ quae
indifferenter respiciat unumve Sexum.
Nam nostra vox Mo, proprie significat, & Immau, Amectum. Quodii vox man quandoque sic sumatur ut etiam Laminam includat; id iit per Mnecdochen ὶ nomen unius Sexus pro utroque adhibendo. Et, pro defectu Vocis quae utrumque Sexum indit ferenter respiciatὶ Personam dicimus sensu mutuatum in potius quam, Circumlocutione iacta in utrumque Sexum nominando, Miarem o Heminam. Et quidem 1i, Circumlocutione laeta, diceremus Mari a man : neque hoc totam Speciem lac luderet. Quippe non Virum O unam dicimus, usque dum ad aetatem ali' Tt a quatenus