장음표시 사용
541쪽
in iij oppidum,in Bernatum finibus Helu iij cum ijs socijs, qui tum aderant, ad trigi nia
circiter millia peditum,& quatuor millia equia tu eo contendunt. Lotharingiae Duci valde commode accidit,quod eius negocia cur nobis essent.Rex enim & pecuniae nonnihil surpeditabat,&magnum equitatum illi attribuit, qui in Germaniam ipsum deducerent. Amia serat autem &Lotharingiam omnem &Va demonte, sena ditionem, & magnam partem agri Barrensis, & quod reliquum erat in eo. Rex occupabat, sic, ut planξ esset exutus omni possessione. sed & promiscua multitudo ipsius imperio subiecti, & familiares etiam eius. vlirh militabantCarolo.Quo minor spes erat, ex istis aliquando fluctibus & undis eluctandi. Deductus ad hunc modum, ope Rcgis, peruenit ad Helvetios, paulisper aute praelium, exiguo comitatu. Nostri enim equites, ubi ad fines cum deduxissent, domum redi runt.Ea prosectio multum ei profuit. Nam si aliam fuisset ingressus rationem, paucos erat
habiturus amicos. Quo tempore in Helu tiorum castra venit,tam erant e peditae utrit . que acies.Totum enim triduum illi consederant prope Caroli castra,loco munito &commisso praelio, statim primo cocuisse, hostem in fugam coniecerunt, sic ut nemo defendeudi
542쪽
causa resisteret. E superiori pugna septem ea
taphractos tantum desiderabat Carolus, eo quod Helueth nullum haberent equitatum . Nunc vero longe siecus accidit. Nam ipsiorum equites fugientem hostem acerrime perse- quebantur. Tarentinus. confirmabat Regi
Carolum habuisse ad viginti tria millia lectiς
'simorum militum,praeter calones, & eos qui aliis operibus erant destinati. Numerauerat autem ille omnem exercitum, quando pontem transiit,& instructissimum esse praedic bat. A praelio venit ad Regem Contaeus,neque distanulabat, tolum ex eo conssctu desiderare ad octo millia, praeter vulgus hominum. 'Qusd reliquum erat temporis, consumptum filii persequendo hoste. Noctis autem inte uentu , redibant omnes in castra. Carolus ex nga in Burgundiam se recepit,vialijs comparatis copijs, bellum renouaret: valde autem, consternatus suit ea cladidi, neque iam dabit bat te immutata voluntate &studio amicorunx, ptae serti na, quod sciret, quid iamilli,st tim a primit pugna, quae ante treis hebdomadas commissa fuerat, coepissent agere sequutus i*itur consilia quorundam, Saoaudiae do- iminam, vel inuitam iubet in Burgundiam ad duci cum altero filio. Nam maiorem natu familiares alio traduxerant, & ij, quibus hoc ab
543쪽
illo suit iniunctum, metu periculi cogcbantur accelerare.Timebat autem, ne ad Regem illa
transiret ea causa fui ut eam accerseret. Nam, quod Sabaudicam domum propugnasset: ideo se dicebat in sanc incidisse calamitatem. Vbi venisset illa:iubet in castellum Rouernum deduci, non procul a Diuione, quod est inferioris Burgundiae potissimum oppidum. Custodias quidem illi potacbat: sed tamen omni
bus patebat ad eam aditus, in primis autem Marchio Rethelensis &Castelgionius, quos Carolus cupiebat in matrimonium ducere illius filias, ad ipsam volatitabant. Natu maior filius Philibertus, inhericum,Sabaudiae primarium oppidum abductus fuit. Quo cum αGeneuensis Episcopus venisset, e Sabaudia: Ducum lamilia natus, homo plane deditus ocio & voluptatibus: Rex apud eum, &quendam equitem Rhodium, a quo totus ille pendebat hoc perfecit,ut arcem Cambericensem,& Mommclianam traderent in potestatem Philiberti, eiusque fratris. Ipse interea caesellum quoddam aliud, in quo matris illorum,
sitae sororis,erant ornamenta,seruabat in ipsi rum usus.Illa cum& occupari Carolum, nouo cogendo exercitu, & imminutam eius videret
apud sitos authoritatem: coepit inire consilia, quemadmodum ope Regis illinc eriperetur.
544쪽
Vetus illi cum Reae & diuturnum intercesila
odium, alioqui niti summa necessitate & angustijs coacta,non erat se in illius potestatem datura. Mittit igitur Rivelorum Pedemont neum,virum nobilem. Hunc ubi quid vellet,
ex me cognouisset,Rex accersit,& collocutus, respondit:tametsi dissideant, tamen ineore
rum statu non se denturum sorori:Quod si illa se ipsius fidei permittat: re, ut eam eripiat,& ad se traducat: eam rem se mandaturum ei
se Carolo Ambosio, Campaniae pinsecta,
magna virtute viro. Cςrtior tacta de volunt
te Regis,assensit, fissi ea conditione, ut Rex liaberos & arces sibi restituat, ac sine periculo Afraude domum remittat,sqamque dignitatem tueatur. Id si faciat, pollicetur se desertis alijs, pacem cum eo factura & foedus perpetuum. Acceptis conditionibus virin Carolus Ambosius iter ingressus,& sine maleficio pros eius,seliciter negocium perficit, & illam una cum comitatu omni in proximam Gallic pat-tem,Regis imperio sibiectam, adducit. Rex quum per alterum nuncium illi de periculo caueret,Lugduno distesserat, ubi per sex menses commoratus sitit ut Caroli conatus infring ret, seruatis tamen induciis. Nam hoc ipse, dum sineret eum progredi, & clam sanimi tebat aduersarios, magis eum oppugnabat,
545쪽
quam si bellum aperte secisset. Alioquin ille, yro suo ingenio & natura, posthabitis rebus omnibus, in Regem iturus erat totis viribus,aec in eas,ut est credibile, calamitates incidis-kt,Lugduno Rex digressus, ad Ugerini co tenditn secundo flumine, ubi primum nauigatur,Turonum proficiscitur: quo in loco de lorore accepit,ac lamis eam adduci iubet. Aduentanti obviam mittit ex nobilitate qua plurimos. Ipse quoque pro foribus & porta Plesiij castelli, complexus illam: Gratissimus, inquit est mihi tuus aduentus,Burgundis: D mina. Illa, quod ex vultu statim iudicabat eum iocose loqui & facete: Sum, inquit,Gallicana, modis omnibus parata gratificari tibi, & m rem gerere. Vbi frolixe colloquuti essent, Rex mandat suis, ut ad amplissimani tractationem nihil reliquum facerent. Noverant alter alterius ingenium. Rex cupiebat illam primo quoque tempore domum redire:sed Mipsa nihil aliud spectabat. Mihi fuit igitur imiupctum a Rege: primum, ut pecuniam illi ad
necessarios sumptus corrogarem. Deinde,ut foederis & amicitiae formulas notarem. De- hortabatur eam rex ab ijs, quorum antea me minimus,matrimonijs: rum illa per filias se excusabat, quae non possent a sententia dim
ueri. Octauo post die, sancito per iusiura
546쪽
dum foedere, discedit, & maximo cum equit . ti cluem illi Rex attribuit, domum reducitur, i
omnibus,quae Rex occupauerat, recuperatis. ,
Carolus,ut stupra demonstrauimus, fugiens,in Burgundiam se receperat. Ibi per Ec hebd Imadas moratus, nouum parabat exercitum,
sed lenth tamen &remisse. Obstinatione au-: tem quadam magis, quam alia quavis de cesse sa,erat propem odum selitatius, ut postea sum dicturus. Nam ad Grausonium re infeliciter gesta Nntristatus,in aegritudinem incidit,quet tanta fuit,ri aucta bile &calore Naturali,cog retur a vino abstinere, & uti pharmacis refrigerantibus. Ea vero tristia sic deinde prorsus immutauit eius naturam , t contraria essent radhibenda pharmaca, quibus pristinum calo rem recuperaret. Baryam tunc alebat proliaxam, sed consilio medici detonsa fuit omnis. Et, meo quidem iudicio, per eum morbum decessit ei mentis plurimum &ingenij. Atque ad hunc modum vexantur omnes, qui mo bis nullum inuenire possunt remedium : in primis autem Principes fastuosi & sublimes.
Verum in eo rerum statu, primum est,ut ad Deum confugiamus, & peccatis veniam pre-cψmur. Alterum est,ut ex amicis,cui plurimum tribuimus, nos patefaciamus totos: & animi vulnus,quo affligimur,denudemus. Nam ad reficie
547쪽
resciendum animi vires, nihil est efficacius. Huc etiam si labores, ta corporis exercitia, &houestae accedant occupationes: magnum ea res momentum adfert. Vt enim aliquo modo
affectus illi consumamur, oportet. Carolus autem longe diuersam rationem ingressus,in hac animi perturbatione sese abdebat, nec utilius amici leuabatur oratione vel cosilio. Nam quia durus erat,& supra modum asper in sim: nemo quisquam audebat interpellare,& sin bant eum vivere suo more, veriti, ne si aliterfecissent,in malam partem acciperet. Interea dum in Burgundialommoratur, multi simul in eum conspirant: deserunt eum amici & Ω-ch:& apud sitos,quod rebus aduersis fieri solet, in contemptum venire coepit, & per Lotbaringiam aliquot iam oppida rursus amisit. Quumque de illius aduersitate fama percrebuisset: Lotharingite Dux , coactis, quas potuit, copijs: quoniam in propinquo pleraque
omnia,Praeter Pontemontium tenebat: venit
ante Nanceium, in sto firmum erat prauidium militum, non uniu* gentis aut linguae:&In his trecenti Angli quibus praeerat Codrinus, tenui quidem familia, sed excellenti virtute.
Hi, tametsi non oppugnarentur admodum, impatienter tamen longiorem moram serebant. Et certe vehementer Carolus errabat,
548쪽
quod opem illis non ferret. Nam ut eta Iocatueretur,magis erat ex ipsius usu,quam ut Heruuetios ulcisceretur, a quibus cladem, a quadam pertinacia & temeritate, acceperat. Sed squantumuis diligenter cum sollicitarent ol lassi S auxilium implorarentii pse tamen nil la necessaria de causa diutius haesit in Burgum dia Quod si voluisset initio: poterat sine con tentione illis subuenire, quum nullam adhuc ibaberet aduersarius coactam manum. Et d
sensa Lotharingia per Luxenaburgum', inde a suis longinquioribus prouincijs, iter habebat in Burgundiam expedi tum.Itaque si fuisset ea vi mentis,qua solebat, aliter ei prouidendum erat. Interea dum obsessi expectant subsidibum,Collinus Anglorum Dux , tormento interficitur, maximo sane cum detrimento C roli. Nam unus aliquando vir magnum adfert ad salutem momentum.Neque vero sem
per ad generis nobilitatem, sed ad virtutem potius &ingenij bonitatem respiciendum est. Quo magis praedicari debet Ludovicus Rex, qui diligentissime cauebat,ne sitorum ducum,& excellentium virorum hacturam ullam faceret. Angli amisso duce, incipiunt de auxilijs
desperare: verum non satis agnoscebant taquam esset exigua Lotharing i potentia,& qua magnas facultates haberet Carolus instau- randi
549쪽
randi exercitus.Longo iam tempore nulla ginserant externa bella,quae causa ruit,ut obsidionum non intelligerent rationem. Tandem in collocutionem veniunt cum oppidi praesecto, quem Carolus constituerat: minantur nisi cum hoste componat, se pacturos esse. Ille itametsi egregius alioqui vir ' parum erat animosus,&ad preces conuersiis, multa quae ad suam sententiam facerent, demonstrabat. Quod si mascule fuisset loquutus & audacter, utilius, ut opino rem gessisset. Verum credi
bile est, aliud fuisse Dei consilium. Im pulsus igitur ab illis, deditionem sacit, & biduo post
Carolus cum mediocri exercitu eo venit, A
oppidum obsidione denub cingit. Quod si '
quorundam secutus consilia, praesidijs vicina loca munijsset, breui tempore Nanceium recuperasset, in quo parum erat annonae ,& f cile, ne qua importaretur, prohibuisset, & ii terea suas copia recreasset. Verum longe dis uersiain rationem suscepit. Dum ea durat o sidio, ex domesticis & familiaribus multi in eius perniciem moliebantur, & iam undique fiebat in eum graues conspirationes. Campo-bachius autem in primis vitam illius petebat. Hunc ipse post mortem Nicolai Calabriae Ducis,acceperat egenum &exulem, & statim
initio dabat ei quadraginta aureorum millia,
550쪽
quo pcr Italiam colligeret equitatum visi: pra docuimus,& tunc quidem Primum in itinere, iconuertit se ad clandestina consilia, nec unquaab eo conatu destitit. Et hoc ipso tempore, quum videret impeditillimas ectu rationes illius,cum Lotbaringo, & cum nonnullis duc bus,quos in Campania Rex habebat, consilia communicabat,ijsque promittebat se curati rum,ut ea,quae sint ad oppugnationem neces saria,deest ent Nost ris etiam hominibus pollicebatur se vel in te isecturum esse illum vel ca- pturum,eoque nomine petebat viginti aureorum millia,&ditionem aliquam inGallijs idoneam. Dum haec geruntur, nobiles aliquot
Lotharingi conabantur in oppidum ingredi, feliciter quidem ath: ded ex ijs capti fuerunt
nonnulli,e quorum numero fuit Prouincialis quidam Cifronius,qtio tanquam internuncio& interprete utebatur Campobachius ad Lotbaringum, in ijs quae cum ipso communicaret. Eum illico suspendi iubet Carolus,assit-mans, quod simul atque circumsessum est a Principe oppidum aliquod & tormentis oppugnatum : si quis tum in illud ingredi, & ousessis opem seire studeat,hoc ei esse capitale. Hac dicebat esse militiae legem. Verum ea non est sapud nos usitata,quaquam alioqui nostra bella sunt grauiora Italicis & Hispanicis, quibusin regio-