장음표시 사용
551쪽
regionibus ea lex locum habet.ille, cum sed ploratum esse videt dinunciat Carolo, sequaedam ei dicturum esse,quae ad ipsius pertineant talutem.Eum sermonem nobiles aliqyot de- lserunt: & tum forte aderat Campooachius,
qui de Cisrois, periculo certior factus, diligenter obseruabat omnia, metuens ne proderetur.Carolus resipondi eum seruandi sui causacolloquium obducere, simul quid vellet ,ii bet sibi pen alios nunciari. Hunc sermoneri excipit Campobachius, & collaudat: solus en cum scriba quodam aderat.Cistonius,ait, se nemini, praeterquam ei soli dicturum esse. Carolus in sententia persistit. . Inter eundum multos ille obtestatur, ut Principem permoueant:habere se quod ei dicat, praue quiddam& tanti momenti ut nihil sepra.Ex ijs, qui no- uerant, multos ad misericordiam flexit, & hi denuo interpellaturi Carolum , excludebantur a Campobachio, qui pro foribus cubiculi versabatur,&aditu prohibebat omneis, affirmans mandatum esse Principis,ut e medio tolleretur : simul tribunum, militum urgebat, ut acceleraret supplicium. Itaque suspensus illa fuit,simmo cum detrimento Caroli,qui si hu- .manior fuisset, & dicentem placidE a ijsset: haud dubiε se suasque prouincias omnes sese uasset, praesertim quum per Galliam multα
552쪽
postea dissicultates & incommoda sint exorta Sed est credibile, Deo longe aliter visum suisise,posteaquam ille contra lidei & iurisiurandi religionem,omnustabitunain potestatem regis tradidit,& literis iudicium ni it in illius
caput atque fortunas omnes.Nam,etii iustiti mam habebat odij causam in illum e tamen, quod data fide cepit, ac deinde vendidit, nulla prorsus ratione potest excusari. Vendidit enim non tam ut Sanctoquintinum recuperaret, &illius facultates acquireret, quam, ut ne quod impedimentum a Rege sibi inferretur, quominus Nanceium occuparet. Nisi enim pactioni staret,ivinabatur ei Rex per legatos.Et sicut apud Nanceium inique iussit necari Ciustonium,repudiato colloquio: sic etia eodem fere loco circumuentus suit, & proditus ab eo cui plurimum tribuebat. Haec autem omnia scribo,no quod iudicium ullum mihi simam, bocenim soli Deo conuenit verum, ut demo strem, quatopere Principes oporteat esse alienos ab elusinodi facinoribus, quale videmus a Carolo suis te com missum,& ut ne prauis con siiijs obtemperent.Nec enim raro fit, ut ipsorum familiares ad huiusnodi res eos impellant, partim adulatione, partim metu ne oLfendant: sed eiusmodi consiliariis nullum est genus hominum perniciosius.Diuimus,quem
553쪽
admodum Deus constituit Campobachium, ut vicisteretur Connestabili necem,eo ipsis lo-
con eadem plane ratione, lua Carolus fuerat usus,imo crudelius etiam .Nam eum ille,a quo benignissime fuerat exceptus, & senex, & Omnium rerum egenus, & cxul, & a quo innumeriserat affectus beneficiis, prodidEEt principio,quum ad eam rem animum adiecit,a
ruit se Simoni Papiensi, medico:& reuersus Italia cum equitatu,constans in siiscepta dei, beratione,pollicebatur se traditurum esse Re- gi omnia,quae Carolus per Lotharingiam copisset: aut ii Rex cum exercitu in illum ire , certo signo dato cum suis copiis ad ipsum esse transiturum. Deinde, se vel capturum esse ibium, vel interfieisturum primo quoque tempore,cum esset lustraturus exercitum,qua quia dena i ta re non facile potuisset aberrare. Hab bat enim hunc morem Carolus, ut simula que descendisset ex equo, commoraturus ali, cubi in castris, ademptis grauioribus armis,dcleuiori equo vetitus, cum paruo comitatu cir cui et omnes copias, & rebus necessariis prouidet et. Eam nactus occasionem, facile pol rat ille quod volebρt perficere. x autem per
fidiam homi oes detestatus, & quod induciae cratit,& quod ignorabar, quamobrem ille s am operam, in re tam impia desciret, voluit
554쪽
omnino liberaliter agere, M per Contaeum prolixe omnia Carolo significabat, neque dubito;quin ille diligenter & ex fide recitarit.Carolus autem aliorsum accipiens,dicebat, quod
si reuera istud ageretur, Regem non sibi fuis
se denunciaturum. Et istud quidem multo ante quam Nanceium ille veniret,accidit, tantoque fuit ipsius obstinatio,vt arbitrer eum nihil unquam eius rei dixisse Campobachio. Nam ab eo tem pore plus et,quam unquam alias,trbbuebat.obsidebatur Nanceium tempore ii berno cum paucis copiis Ic malemstructis, de plerisq; aegrotis. Ex primis ordinibus nonnulli conspirauerant in eum, ut diximus: multi etiam indignabantur quod rebus aduersis euenire Elei reprehendebant eius omnia consilia: sed in eius caput & vita,nemo praeter Ca-pobachium, moliebatur.Lotharinus interea
lallicitabat Helvetios pro auxilijs,'t praelio dimicaret. Ad eam rem prompta quidem erat it lorum voluntas: & solum restabat , ut pecunia conficeretur.Rex causam eius apud Helvetios. 'magnopere per leSatos commendabat, & immul Quadraginta Francora millia suppedit bat Campaniae quoq; Praefectus, habebat per ditionem Barrensem circlier octinyentos cataphrachos , ω magnam manum sagittario-mm.Itat Lotharingus ad eum modaadiutus
555쪽
a Rege, magnas conduxit German*rum co-
i pias tam equitum quam peditum:adiunx et- l iam se illi magua Gallorum nobilium manus. Qui per Campaniam erat Regis cxercitus, n5se quidem commouebat: sed euentu belli expectabat. Tandem Lotharingus cum insigni
Germanorum comitatu, venit Sanctonic
laum, quinicus a Nanceio duobus milliaribus obest. Erat id teporis in Gallia Lusitaniae Rex, in nonum mensem. Cum eo Ludovicus Rex foedus inierat aduersiis Hispaniarum Regem, eum, qui hodie rerum potitur. Et Lusitanus quidem, spe consequendi auxilia venera quo bellum ex Cantabria vel Nauarra in Castil- Iiam moueret. nebat enim loca quaedam &. arces in finibus: & arbitror feliciter eum sitisse belligeraturum,si Rex ita ut aliquoties con-
stituerat, eum adiuuislet. Cum vero mutata Regis voluntate, per annum aut eo amplius
frustra sperasset: domi quoque res ipsius in gnum accipiebant detrimentum. Nam quo tempore in Galliam discessit: pleriq omnes Lusitaniae proceres rebus ipsius fauebant. πι- tum ubi diutius abesset: languidiores facti, cuAlphonso & Isabella, qui nunc Hispanias o tinent , paciscebantur. Rex autem quo minus opem ei ferret, in excusationem adduxit bellum Lolli in cum, seq; vereri dicebat, ne si
556쪽
Carolus hostem seliciter oppugnaret,tota λι- si moles in Galliam transferretur. Lusitanus itur,virbonus,quo facilius quod petebatcGlaqueretur: legationem sibi ad Carolam com Ebrinum suscepit compositionis tentandae
causa. Nam contra plurimorum sententiam,1ti Gallias abluerat, ideoq; pudebat eum redire domum , nullare persccta. IngressusIter grauissima hyeme, venit ad Carolum ante Na cetu, & expositis,quae acceperata Regemaudatis, ostendit in eo summam difficultatem.
Commoratus ibi per biduum, parat abiti 4em. Carolus instabat, ut aliquandiu disse rei, &Pontemoniij quod a Nanceio quatuor milliaribus abest subsisteret, eumq; aditum
seruaret. De Germanis enim, qui erant Sam stonicolai, iam intellexerat. Ille excusans, diacebat, nec armis ad eam rem, nec copijs, nec ulla re necessaria se instructum este. Reversus
igitur Lutetiam quum diu restitisset ibi: coepit male suspicari de Rege quasi insidiosE ageret,& duersario suo Castiliae Regi se cogitare:
prodere. Mutatis ergo vestibus,ne agnosceretur,tribua tantum comitatus,constituit prosi .eisci Romam, & ibi monasticum vitae genus amplecti.In itinere com prehensus fuit a Robi, neto Normanno. Rex eo nuncio valde fuit o Lfensus,& nonnihil eum puduit.lubet igitur
557쪽
ues aliquot armari in Normannia, quae domum ipsum reducerent. Causis belli quod g
rebat cum Hispano, ecerat. Habebat e sorore Henrici Casidiς Regis uxor neptem. Eam
Isabella soror Henrici excludebat a silccessione & principatu Castiliae,&ex adulterio nata esse dicebat.Percrebuit enim fama Henricum fuisse corpore male affecto, sic ut liberos procreare n6 posset. Et quanquam sub specie matrimonij nata erat ei fili Castiliam tamen o
tinuit is bella cum marito, Arragoniae&Siciliae Rege Hanc puellam neptem litam,Lusit nus cupiebat in matrim6nium dare filiora-dovici Regis Carolo, qui nunc rerum potitur, eaq: de causa venit ad Regem, & quum in cha re di*ederet, valde indoluit, nec multo post, quam domum redierat, e vita discessit.
Diligenter itaq: prouidere debent Principes, quos mittant legatos. Nam si illi , quos in Gaiuliam prius mi sera; foederis ineundi causa, is sent homines prudentes ac circunnspecti, dili-
entius explorassent de rebus nostiis omnia as,anteiluam Principe ipsum ut ea prosccti nem susciperet, hortaremur. Clim illud inter Rege & ipsos iniretur foedus, aderaipsie mandato Regis cum aliis nonnullis Haa et narrationem licebat praeterire, sed volui demonstra- Q, quo stantea non semel dixi: non debeta
558쪽
Principes ipsos eiu simodi profectiones obire, neq; se alterius potestati subijcere.Vix iter diei
processerat Lusitanus, quum Lotharingus ScGermanorum exercitus di scederent Sancto-
nicolao, ut manus cum Carolo consererent.
Eo autem ipso die venit eis obuiam Camp bacbius, ut institutu persiceret, & cum octi gentis cataphractis transij t ad eos, indigne s rens,quod nihil atrocius in Carolum dei nasi sit.Qui Nancei j obsidebantur, ad deditionem spectabant: sed certiores facti de Campob cliij detectione,coeperiit sperare melius. Nam
in fossam oppidi quidam se coniecit, ad eos mpenetrauit, & de Campobachio ac Germanorum auxilijs nunciabat. Adventante hoste,C rolus, praeter morem fere, concilium indicit. Plurimorum haec erat sententia , ut Pont montium se reciperet cum exercitu, & quae palliin circa Nanceium tenebat Oppida , prae sidijs muniret:Germanos, importatis in oppudum cibarijs, domum esse redituros: fore, uti Lotharingus pecunia destitutus, longo tem - pore non possit tantas denuo copias colligere:
alimoniam autem omnem intra paucos me
sta consumptum iri :& oppidanos in maiori tum dissicultate ,& angustijs rerum omnium esse futuros, quam prius. Interea tempus & cium es sepocesse,augendi exercitus.Vix enim/ qu
559쪽
COMMENT. LIB. VII. O quatuor babebat hominum millia in uniuer,siam , ex ijsq: mille tantum & ducenti erant ad praesium instructi& idonei , ut ex fide dignis accepi.Non deerat ei pecunia: nam in arce L Mnaburgi habebat ad quadrapinia & quin- 'uaginta aureorum millia, quo facilius potu- silet copias conducere. Sed perturbauit eius - mentem Deus,ac veluti tenebriscircumfudit. Nam incitatus a non nullis penetrariofis, & mnium deterrimum secutus consilium, decreuit periclitari fortunam, & dimicare cum exiguis, quas habebat,& male instructis co- pijs: tametsi de viribus ac numero hostium,&de Regis exercitu, qui non procul aberat, dilugenter esset praemonitus. Vbi Campobachius ad Lotharingum transijsset cum suis cohorti bus : Germani denunciant ei, ut e castris excederet , propterea quia proditorem nullum. Vellent apud se ferre. Coactus igitur, recepit se Condium, quod est castellum in propinquo, sperans foreat Carolus profligatus & fugiens, in suas manus incideret.Decreuerat autem vel interficere illum, vel capere: postquam id dis-ficilius visiim est, neq; Scultas perficiendi dabatur: constituit, commisso praelio, transire statim ab eo ad hostem, ut subita illa&ine spectata desectione, totum exercitu vehem e tius perterrefaceret.Hoc etiam pollicitus erat,
560쪽
si profugeret ille, non esse incolumem euas rum, eo quod e suis familiaribus esset dispositurus ad quatuordecim equites, hoenines maxime fidos, quorum ali j, progredientibus ad pugnam Germanis , fugae facerent initiumralij vero diligenter & intente illum obserua-xent,ac fugientem interficerent.Ex ijs, quibus hoc erat mandatum officit, treis equi dem noui. His rebus procuratis, redit ad exercitu C roli, quem deinde venientibus Getinanis deseruit. Atq; hic videre licet, in quantas angustias & periculum se coniecerit Carolus, dum recte consissentibus non obtemperat. Postea quam prope& in conspectu constitissent ambo exersitus: Burgundiones, qui duobus autepraelijs victi,& pauci admodum erant, & male instructi, primo statim concurse suerue profit rati. Quos fuga periculo non eripuit, ij vel capti fuerunt omnes,vel interempti. In his fuit etiam Carolus. Et quoniam ei praelio non intersui quemadmodum sit interfectus, non facilἡ dixerim: sed ab ijs tamen audiui, qui viderunt eum ex equo deijci, & quod capti essent, ton poterant opem ferre.His quidem pr sei
tibus, nol: fuit occisis: verum Liperueniente postea noua cohorte interemptus, & in ma