장음표시 사용
71쪽
parareab sterus, per definitiones circumscribere conaretur. Quod stri- Epist. En- notatum est in Epicteti Enchiridio. In his observare licet, omnem chir. c. 76. primum auctoritatem dc imperium penes Fidem fuisse, nullum penes Rationem; nisi quod lapsu temporis, iugo Fidei excusso. sibi conita fas
Eario non III. Nam & Rationem non pertinere ad naturam Fidei, perspicuo pertinet ad declarat ipsa Fidei natura: cuius eum objectum formale sit, ut supra iam naturam diximus, prima veritas revelans , nullus hic Rationi loeus relictus est. Bisi: Quidquid enim homini ad credendum proposuit Deus, id credi iussit,. non propterea, quod esset Rationi consentaneum; sed quod , se . qui prima veritas est, revelatum id esset, dc ad credendum propositum. Inde adeo in Fidei decretis, quantum Rationi tribuitur, .tanquam formali obiecto , tantum detrahitur Fidei; cumque Rationis imperio submittimus animum, evanescit Fides; nec iam amplius pertinent ad Fidem, quae propter Rationem admittimus. Si quis enim Iesim crediderit esse Mia 'stum, propter illa tantum, quae in Scholis motiva credibilitatis appeniantur, Fides haec humana est, non divina. Puta Apostoli , qui mi- raculis a Domino Jesu editis inter erunt, si ob ea tantum credidissent Iesum esse Christum, nequo accellisset primae veritatis revelantis auctoritas, assensus hic fuisset mere naturalis; elarus, ut voles, & evidens, ut- est eaptus Rationis, solius certe Rationis viribus subnixus; per quem prudenter Pudem & sapienter , non tamen constanti penitus dc inco .cussa firmitudine , sunmaqua & perfecta certitudine credi potest. At, cum intervenerit primae veritatis revelantis testificatio , voluntate per gratiam impulsa extitit assensus, superans naturae vires ; Obscurus quia, dem, at certus summa dc perfecta certitudine, nullis dubitationibus obno- actus; in quo Fides illa coelestis, quae merum Dei donum est, non naturae foetus, tota consistit. qua Obscura IV. Quappe exigit natura Fidei, ut obscura sit; 'eni erandarum esse debet; substansia rerum , argumentum non apparentium, ut habet Epistola ad cum Ratio Ebraeos. Nec res solum, quae proponuntur ad credendum, videmus Nunc contro per neculum iu anismate tu sed dc prima veritas illa, quae eas revelat, nobis spontesvo obscura esse debet, quamvis declaratio ipsa, sive, ut vocant, revelatio clara obscuritati siti. Quemadmodum, sigr vi alicai viro, praelium, cui interisisse se dicat. Iurem in- narranti credam; clara quidem mihi erit narratio, quamvis rem ipsam, cula ferre con non1mersui , obscurς tantum intelligam, nic narrantis ingenium penitus tur. perspictuinysitam. Hvidetur significasse nubes illa, qua Deus Ebrae re,
72쪽
alloquebatur. Clara quippe erat allocutio, Dem vero, qui loquebatur ab- .sconditus. Moses quoque, eum a Deo mandata , sive ex rubo ardente. siva ex nube acciperet, certo quidem videbat, accipere se ea Deo, Deum ipsumnem videbat. Quod cum sibi concedi vehessenter optaret, praecise re- Non videbit me homo , s vitet. Videbis posterioru mea, Exod.' , M. faciem autem meam videre non poteris. Apostoli quoque, cum mysterium aliquod . puta Trinitatis , ipsis proponebatur ad credendum, pronaque id Fide credebant 3 etsi hoc sibi , Deo revelari clare cognoscebant, tamen neque esare cognoscebant mysterium ipsum, neque . Deum revelantem. Quamobrem Paulus Fidem divinam omnibus numeris absolutain , dc qualis viros sanctos deceat , a Fide humana, quae Ratione nititur , hac nota discernit, quod obscura sit: Semo r. r. q. meus, inquit, re praedicatio mea, non in persuasibilibus humana δε- λ pientia verbis . sed in osten veniritus'virtutis; ut Fides vestra nore 'μ in sapientia hominum, sed in virtute Dei. Sapientiam' autem togae mur inter perfectos e sapientiam vero non hujus seculi, neque principiambustus seculi , qui Martiuntur; fe loquimur Deisapientiam in masterio,
quae abscondita est. Ergo , cum Fidei natura sine obscuritate constare non possit ; Ratio vero, eis obicura ipsa quoque est, & ad veritatem perfecte & dilucide percipiendam inefficax ; cum tamen in ea assequen- .da perpetua eius contentio sit . 6c in dispellendis infestiae tenebris sponte sua elaboret, quidquid proiicit in eo conatu, id in Fidei detrimentum cedit; conatus ipse certe naturae Fidei adversarius est, dum perspicuum eia ficere vult, quod obscvium esse debet. Quamobrem, vigente Fide
obmutescere Rationem vel iubeamus, vel certe sinamum .
V. Atque haec Fidei iura, haudquaquam Rationi, sed nn Deo o, Vuamst noxia, aperte defendebat hristus, cum diceret: Quia vidi i me, Thoma, rumponde- credidisi, beati, qui amn viderunt, re creaeiacroni Thomam, quem il- ω habeat Ite alloquitur. appellat incredulum , quod reliquis A postolis, revixisse Ratio is Christum, asseverantibus, non quidem ieeusulet, quin tribueret ridem, sed sensitum Rationisque testimoniurn expectasseti Cum Paulus praece- probatur ptis erudiret Corinthios ad Christianam fidem, postquam humanam sa- auctorisare Plantiam vanitatis coargi iti mox sapientiae divinae, coelestis nempe Fides Scriptorum necellitatem & utilitatem praedicat: ia, inquit, in Dei Iupientia nonsacrorum. cognovit mundus per sapientiam Deum, placuit Deo per stultitiam tradis Joh. π,am ,
73쪽
is quuem sandatum, Gentibus autem stultitiam 1 ipsis autem voratis Iudaeis atque Graecis cirψum Dei virtutem cs Dei sapientiam , quia, quod sustum est Dei, sapientius est hominibus i cs quod infirmum es Dei, fortius es bominibus. Et deinde r Nemo se seducat εἰ si quis videtur imire vos sapiens esse, in hoc seculo sustus fati ut sis apiens sapientia enim hujus mundi sustitis es apud Deum. Seriptum es enim: Comprehendam
sapientes in asutia eorum. Et iterum: Dominus novit cogitationes spientium, quoniam is sunt. Colossenses item, ne, spreta Fidei simplicitare, Rationi auscultarent, sie monebat: Videte, ne quis vos decipiat per PMDψο-pbiarus inanem fallaciam , secundum traditionem hominum secundumele
menta mundi, cae nonsecundum Christum. Lex proposita est in Epistola ad Ebraeos, qua quisquis Christo dat nomen , Deum esse credere iubetu a
Credere oportet accedentem ad Deum, quia es. Cur vero, dicet aliqui ,
credere hoc necesse est y an non id Ratio satis doeet Docet sane pro suo captu i verum quanquam id a Ratione docti sumus, aliam in nobis sui notitiam extare vult Deus, non a Ratione nostra, nobisque, sed a se profectam: atque hunc gratiae suae foetum in nobis amat; eique longe anteponit, qui a Ratione. & depravata natura editus est. Nam, ut ibident
legitur, sine Fide impossistis es placere Deo. Mox subiicitur : Fide quι
vocatur Abraham ob divit in locum exire, quem aecepturus erat in haeredi talem; ae exiit nesciens, quo iret. Laudatur Fides illa Rationis exsors atque coera , quae mandati caussas, argumenta, exitum non requirit.
Maximis deinde & praeconiis & praemiis affecta illa Fides est , qua hDeo iustus Abrahamus filium immolare constituit; cum neque tam acerbae ac lumiosae sanctionis rationes ullas proposuisset ei Deus, neque ipse postulasset. Atque haec vere aurea de sancta aetas ei at, cum inter pios homines omnia Dei iussit regerentur; exiles 1 erode inepti Rationis humanae susurri conticescereat. Quae postquam se extollere, sibimaudientiam facere coepit, mox partum edidit sui similem , informem videlicet atque caecum, sed temerarium & audacem, cui ambitiosum primo Sapientiae, deinde modestior facta Philosophiae nomen tribuit; ' per quam oppressa protinus Fide in omnem impietatem genus humanum prolapsum est. At ne Ethnicos quidem penitus latuit, quid pia snt Fides & Ratio in rebus divinis. Acute haec certe distinxit pro rugacitate sua Cicero , cum Cottam in Academicorum umbracu is eductum, proptereaque Rationi parum tribuentem, cum Balbo Stoico . Mi quilus ratiocinationibus Dcorum naturam demonstrare conabatur,
74쪽
ira disserentem induesti A te Philagopho rationem Mespere debes religio- Ciere. donis : majoribus autem nubis, etiam nuna ratione reddita, credere. De--Des
inde: Iu ipsum, quod mih persuasum es, esse Deos, auctoritate majorum, i hy 3 cur ita fit, nihiI tu me doces. Et paulum post: ista non confidebas, tam esse H perspicuum, quam tu velis, propterea mustis argumentis Deor esse docere voluisti. Mihi unum satis erat. sta nobi, majores nostros tra indisse. Seae tu auctoritates omnes contemnis , ratione pugnus. Fidem majoribus etiam nulla accepta ratione habitam excogitatis per Rationem , argumentis praefert. Sed & Plato in libris Legum, perspecta imbecillitate Rationis, inquiri vetat, quid sit Deus. Vetuerat hoc ipsiim iam an te Socrates, ut traditum est a Xenophonte. Et Aristo Chius, Deum comprehendi posse, negabat. Et Philostratus per philosophiam res na-Phi Iostr.vititurales posse percipi dicebat , non divinas. Definitum quoque est ab Ap0RJ S. Iamblicho , homines assequi non posse rerum sacrarum argumenta. Quamobrem nolebant Pythagorei, ut scribit Demophilus , apud vulgus impurum de Deo disserere; quippe sive vera dixissent, sive falia , peri- losum itidem esse censebant. Atque his mirifice consentiunt ea, quae a Patribus antiquis & recentioribus, maxime vero a Thoma disputata Thcm. sunt, cum Rationem humanam adeo infirmam, adeo obvxiam errori- Summ pari., bus, etiam in Philosophis, quibus studiose exculta est, ad Dei eogni quis. tionem attollere se non posse docuit; ac propterea necesse fuisse, ut res divinae per Fidem susciperentur , tanquam Deo traditae , qui mentiri
non potesti Huc refer consentaneas voces magistrorum Ecclesiae; Ambrosii, cum ait: Tolle orgumenta, ubi Fides quaeritur; Gregorii Magni, Ambros de - eum ait e Hris non babet meritum, cui humana ratio praebetσxperimen- saeram. I. r.
rem; imprimis Augustini, cum ait: Inides Ades, nisi credere, quod IS non uides' item: Accepto baptismo hoc dicimus, Fidelis factussum, ree- do, quod nescio. Eximia vero&disputationi huic apprime utilia , quae Hom. ,ε. de diversi, Rationis & Fidei iuribus non uno loco disserit; taliaeem vi- in Evanges. delicet esse Rationem , tenebricosam , incertam ; si ficulneo hoe fulta Aug. Tract. ero incumbat Fides, ruituram; ac propterea suis ipsam viribus auctoritate divina fretis niti oportere. Dientia, inquit. non pollent Meles plurisi, quamvis polleant ipsa His plurimum: aliud es enim scire tan- August. d. summodo, quid homo credere debeat, propter aHpiscendam vitam h - Trinit. l. t . tam, quae nonnis orirna es ; aliud autem scire, quemadmodum hoc ipsum ς I. N piis opituletur, re contra impios defendatur. Clarissime νero , cum ait: tinia caligantes hominum mentes consuetudine te ebrarum, quibWiseses Cretidi . . ' . si noctesMP. I. iusti sed by Cooste
75쪽
nocte peccatorum vitiorumque velantur, perspicuitatisnctitat ue stati
nis aspectum idoneum iηtenaeere nequeunt, saluberrime comparatum es, ut in lucem veritatis aciem titubantem , veluti ramis trumanitatis opacaram, inducat auctoritas. Ergo Manichaeos temeritatis incessebat &-'legii quod sola se Ratione My steria divina & percepturos & tradituros sperabant. Uter vero potiori jure sapiens , aut amator sapientiae dicendus sit, vel qui Ratione veritatem percipere conatur, vel qui Fide, optime La ant. I. . dispexit Laistantius, cum haec scriberet: ne humanam vitam prioribuι secu- Institui c. lis in clarisima luce versatam caligo ae tenebrae compreheuderunt: cs quo huic pratitati congruens erat, postquam sublata spientia est, tum demum Abi homines sapientum nomen vendicare eorperunt.. Item alibi caussam affert, quamobrem mandata sua Deus nullis rationibus confirmata proponere Eorninibus soleat; nimirum, quod imperatoria haec brevitas rerum Lactandi. In- omnium domino conveniat: Disina, inquit, tradita sunt breviter ac
stit. l. 3, c. - nude. Nec decebat aliter , ut cum Deus ad hominem loqueretur, argu-
mentis asereret seas voces, tanquam Fides ei non haberetur; sed, ut opomtuit, est locutus, quas rerum omnium maximus judex, cujus non est arg-
mentari, sed pronunciare Verum.
oppοηuo AdVς sus ea duo obduci posse video : primum hoe est, iam ιαν areis demonstratum esse a me , necessario praeire Fidei Rationem , &mbis is Ad comitari Fidem ac subsequi; hoc si conceditur, frustra 1 me iactari, Re sis,iο- omni Rationis stipatione carere posse; alterum illud . eo, quod mox proposui , Rationem in dispellendis inscitiae tenebris sponte sua
elaborare, plane sequi, Rationem Fidei esse adversariam, eontra ac docui. Nam si Fiὸes natura sua obscura est, Ratio vero Obscuritatis inimica, omnino Ratio Fidei adversatur. 9 νὸθL ' Quibus occurrere promtum est. Et iam ante sane occurri untur. Primo argumento, Cum dicerem, Rationem adesse Fidei, ut praecurso rem, ut stipatorem, ut pedisequum; ministerii gratia, non dignitatis; instrumentum esse Fidei, non caussam credendi. ino circa distinguenda
est generalis ista & antecedens Ratio , quae Fidem Fideique decreta admittenda esse findet, ab obiecto sermali Fidei singulorumque Fidei capitum. Suadet quippe haec ipsa Ratio , Fidhm sine Ratione admitten- lam , nullasque partes esse Ration sin rebus Fidei. Rem expllcabimus exemplis, quae plurimum ad rem illustrandam faciunt. Si quis edicto
Regis parere detrectantem quempiam ad obsequium velit reducere, caus
76쪽
Deo esse eonstitutam; Regem iure suo uti, eum quid jubet' eontra ses-agere, cum imperium quis detrectat , hisque admonitionibus convictus perduellis, imperata facturum se promittat , admonitor ille, neque causila et L quamobrem mos Regi a perduelle geratur, neque L bjectum formalle obedientiae, sed ius Regis retiactario patefactiam: ita Ratio , cum animum impellit ad assentiendum primae veritati revelanti, ipsa quidem non est obiectum formale assensus, sed prima illa veritas revelans. Atque hoc interelianter Rationem illam, quae suadet, ut admittatur Fides, & obiectum formale Fidei, primam scilicet velitatem revelantem ; quod Ratio dum suadet, admittendam esse Fidem , simul quoqde suadeat, eam non admittendam esse propter Rationem ὁ quippe si admittatur propter Rationem, hoe ipso interituram esse Fidem I cum prima veritas reve
lans Fidem admitti jubeat propter se, & sit caussia cur & Fides, & ea
ita Fidei, atque ipsa etiam revelatio admittatur. Postquam autem Ratio, gratiae divinae impulsu atque ductu , omnes mente removit contradieendi eaussas & impedimenta , quae Fidei aditum obstruebant, dc admissa Fides est: ipsa deinceps non desiderat opem Rationis, legemque dieere & decreta ad credendum sine Ratione potest proponere. Quemadmodum eum pro patriae salute Di statori creato a Consule Re alsea
Romana se permittebat, Ratione dueebatur, ut omnem suam potestatem huic uni traderet, qtin ille deinceps pro arbitrio etiam nulla ratione re dita in se uteretur: ita per Rationem homo iudicat, submittendum esse Fidei animum dc decretis eius , quaemnque ad credendum etiam sine Ratione proposita sint, assentiendum. 4anquam hoc intercedit disieriminis, quod potestas Dictatoris Reipublicae propria est, nec eam, nisi fiduciariam habet Dictator, eaque ad tempus utitur cum Dustatrix Fidearus suum non a Ratione habeat, sed a Deo. Ad alterum argumentum, quod adversum me cuditur. ex conatu
illo Rationis ad vincendam obscuritatem, quae propria est Fidei, unde s qui videtur Rationem Fidei adversari, sic habeto' Rationis aliquod eta lumen, ut dixi, sed te e dc malignum ; ad id lumen res non perspicue videri, neque perfecte, sed obscure dc confuse ' ut ergo in aliis, ita iase cognoscenda, facile festi Rationem, plusque sibi arrogare, quam deb at, seque veritatis capacem cxistimare,& Fidei res arbitrio suo permittere; verum vitia haec esse Rationis depravatae&perverta; quae si tenuitatis su e memor intra mensuram suam se contineat, mox intelliget, nihil se clare - pervidere posse, nihil Ome percipere, nedum obscuritati mysteriorum M.
77쪽
cMuΤ VI. . Concordiae Fidem inter & Rationem cpnstitutae conditiones seruntur, cum Fidei suis agatur
I. Ratio Fidei usuari potes mustis modis , quorum diuisio instituitur. II. Argumenta omniafveprobationes adparandam Fidem is Deo propositae, eodem loco habendae sunt, ac decreta ipsa Fidei. III. Conclusio- . i nes, quas ex capitibus Fidei per claram cs proximam consequentiam, nec ulli exceptioni obnoxiam, educit Ratio, ipse quoque pertinent a Ddem: nos item, quas per mult*licem s obscurari consequentiam. IV. uuid tribuendumst humanae Rationi, cum Ddes a ui defensi nem ejus auxilium admittit. V. Tunc neque suscipienda ea Fides,
neque retinenda propter Rationem. .
Ratio CD ROTINUS exequendae sunt eonditiones concordiae Fidem inter de
de Ur Rationem constitutae , cum haee illi sussragatur; quod saepe comgari potes tingere sisse a me probatum est. Verum magna hic est adhibenda multis mo- cautior nam Ratio multis modis potest esse iaceenturiata Fidei ὁ velenim dis, quo- auctore Deo fit illud , vel auctoribus hominibus. Prioris generis sunt, xum disi- quaecunque in Libris sacris ad confirmanda Fidei decreta proponuntur: sis insti- item vaticinia Prophetarum δc miracula, a Patriarchis, Prophetis, Christo ruitur. Domino, & Apostolis, aliisque viris sanctis, ad Fidem sanciendam edita. At ratiocinationes ab hominibus Fidei caussa propositae bifariam dividuntur : nam aliae proveniunt ex ipsis Fidei capitibus ' aliae ad Fidem muniendam & roborandam excogitantur. Rursum nori simplex est earum genus , quae ex Fidei dogmatis oriuntur et vel enim ex his per claram & proxiae mam consequentiam, nec ulli exceptioni obnoxiam, colligitur quippiam, ut si ex eo, quod Christus humanam naturam assumserit, concludam, eum esse animal rationale; vel per subobscuram minusque certam consequentiam excipiuntur, cujusmodi illae sunt, quae inter Theologos tuta fide disceptantur. Quae vero argumenta in desensionem Fidei exeoitat humana Ratio, eorum pervulgata notio et , iisque continentur controversae ac dii-εeptatio a retiam Fidci adversu Haereticos uti impios, quae hac aetate a vi-
78쪽
is piis & eruditis enm maxime celebrantur. Hae omnes sigillatim adFidei libram revocandat sunt, & quid apud eam valeant singulae, quid ad eam pertineant,expendendum, ut nobis hac quoque parte constet conciliatae Fidem
Il. Ac primum argumenta Omnia, quaecunque aὸ parandam Fidem Argumen manifesto a Deo prosed a sunt, utpote insignita notis auctoritatis divinae, ta omnia eodem loco ac decreta ipsa Fidei habenda sunt. Exemplum dabimus ex Lu- 'eproboca. Cum Christus Discipulis redivivus apparuit, neque ii satis certo times ad credebant, hunc ipsum esse, qui nudiusquartus in cruce obierat, ad Fi- para dem faciendam contrectandum his se obtulit, manusque ac pedes cla-dam di vorum vestigia gerentes ostendit; & ne quis superesset dubitandi locus, dem cibum quoque coram eis cepit. Atqui non minus credendum est, Chri- propositae,stum Iesum, ut se a morte ad vitam rediise probaret, vestigia clavorum eodem loca pedibus ac manibus impressa illis monstrasse, cumque illis una cibum habenda , sumsisse; quam credendum est, Christum cruce esse affectum , posts,nt,ac ae mortem revixisse: tamque argumenta haec sive probationes, sive ratio- creta ipsa cinationes, ad sancienda dom. ata illa Fidei a Christo adhibita pertinent ad Fidem , quam dogmata ipsa : licet gravius sit dogmatum momentum. Lu a 36. maiorque dignitas, quam argumentorum . quae horum causa sunt propositae Rursum cum ad convincendos penitus Discipulos subiecit Chri- hus: Haesunt verba , quae Iocutus sum ad vos , cum adb c ellem vobis .cum, quoniam necesse es impleri omnia, qua scripta sunt in Lege Mosicae dist Prophetis, re Psimis de me. Et deinde: ooniam siesriptum es, sse oportebat Chrisum pati, re resurgere a mortuis tertia die: haec , in quam , cum subiecit Christias , alterum illud argumentum , quod ex vaticiniis Prophetarum petit, ut probet se esse Christum, pars quoque . Fidei est; tamque rebellat adversus Fidem, licet in re minoris momenti, qui Christiam negat, esse a Prophetis praenuntiatum, quam qui negat, Iesum esse Christiam. Dum esset in vivis Iesus, Iudaeos incredulos Det rum suorum admirabilitate coarguebat , eum diceret: Si non facio ο- Ioh.ro, 37. era Patris mei, nolite credere mihi; M autem facio, es mihi non vultis 38.
credere, operibus credite, ut cognosatis re credatis, quia Pater in me es,
ego in Patre: perinde postulat Fides, ut credamus, Iesum mirabilia haec - facinora patrasse, quibus approbabat, se eum esse, quem dicebat, Dei nempe filinm, dc Messiam a Patremissum; atque ut Messiam ipsum fuisse credamus, licet dignitate discrepent dogmata, & dogmatum probatio
79쪽
' mutum reus. Quoniam autem ex praecepto Fidei credere debemus, Libros, qui sacri appellantur, esse Verbum Dei, fas non est dubitare, quin argumenta omnia ad sanciendam Fidem in iis proposita , a Deo itidem, ut reliqua Fidei dogmatalrosecta sint. Conclusio- III. Cohclusiones vero , quas humana Ratio per claram & proxi-Hes irmis ex mam eonsequentiam educit ex capitibus Fide, qualis illa est, quam prorepitibia posui: Gridius assumsit humanam naturam; Christis iψitur es ametal ra Fides Ier tionale: huimmodi , inquam , conclusiones partem quoque esse Fide claram s Ierspicuum est. Fec minus enim certo credendum est , Christum esto proximam animal rationale, quam humanam naturam assumsisse. Verum hic di- consequen- ligenti animadversione opus est; nam in quasdam conclusiones, etsi pertiam nec claram & proximam consequentiam eductas ex capitibus Fidei ius situm xia exce- profert Fides, easque eximit ex ditione Rationis. Ut si dicam, Christis est
stioni ob- animaI rationale: ergo particeps es omnium,qua compeniunt natura anim noxiam, lium: convenit naturae animalium, nasci ex maris &foeminae coniunctio- educit Ra- ne ; natus igitur est Christus ex maris &foeminae coniunctione: haec, i
eio, ipse quam, si dicam; clarum quantumvis & breve hoc consectarium , saltanquoque per- tamen est. Itaque conclusonibus huiusmodi adhibenda haec regula est, sinent ad ne ulli sint exceptioni obnoxiae. Nam proposita argumentatio infringe Fidenix non tur hac exceptione, Christum divina potentia exemtum esse e communi item, quas animantium lege, nastendi ex maris & foeminae coniunctione. Dices, per multi- in proxima & clara consequentia fallere quoque possinationem, utpotes licem cae lubricam errori obnoxiam; ac proinde errori quoque obnoxium esse, obsuram quidquid per eam ex capite Fidei educitur, quodque ad Fidempertinere consequen- dixi. At quamvis fallacem esse & lubricam talionem verum sit, idquetiam. ultro agnoscant & Patres Ecclesiae , dc Philosophi, ut saepe dixi; verum tamen quoque est , & a me saepius iteratum , lumen sibi suum habere Rationen.. Luminis autem hujus diversi sunt gradus; & ut homines quidam Ratione praestant aliis, ita idem homo Rationem suam varie a Libet. dc res aliquas clarius aliis percipit . Vel pro modo rerum , Vel pro Rationis usu. Itaque summas est quidam vi perfectus Rationis gradus, cum res propositas assequitur tanta firmitudine dc claritate , qua iam fert humana natura captus Rationis. Quae Rationis firmitudo,
vel, si fas est ita loqui, certitudo, etsi inferior est certitudine Fidei, atque ad Fidei robur spectata imperfecta est; exacta tamen ad naturam hum. nam, captumque Rationis, firmissima habenda est dc perfecta; nee ei
80쪽
reluctari debet omnino, ut dixi, vir privsens, neque selet in totius vitae usu ; imo ex notionibus etiam minus certis opes suas omnes, vitamque adeo ipsam saepe pendere vult. Requiritur autem summa haec tRation s firmitudo & perspicuitas, in proxima illa&chira consequentia, quae ellum ex capite Fidei ad Fidem ipsam pertinet. Praetereat debilitatem Rationis sustentat Fides, & supplet, si quid defit vi consequentiae. Nam quamvis per consequentiam posterius caput Fidei ex , priore educat Ratio, non men habet a vi huius consequentiae, ut sit caput Fidei, cum vis illa ad vim Fidei adventitia sit & extranea, dc ut scholae loquuntur, se habeat per accidens; sed ab auctoritate pri- mae veritatis, a qua it lem revelarer, ut prius Fidei caput. Hinc plurimi praecipuae auctoritatis Theologi decernunt, habitum Fidei non esse Hisurmum, sed animum unico acta ferri in ofectum materiale propter formale r eodemque actu vos credere Deo)Deum. Ergo in argu- .mentatione proposita, Christus es homo; ergo es animal rationale, Fidei quoque eaput est, Christum animal fuisse . vixisse, senssse, per varios atatis gradus adolevisse, esuriisse, sitisse, dormiisse, obiisse: item rationalem iuisse , Ratione usum esse , argumentando, Ratiocinando, conclusones ex rebus notis educendo. Cum autem h Fidei capitibus longius abscedit Ratio , & per multiplicem ac obscuram con- sequentiam me explicat argumentatio , uti fit inplerisque disputati nibus Theologorum a ea est Rationis fallacia & propter angustiam 'humanae mentis tanta in lapsionem proclivitas, ut erroris periculum omni diligen ta cavendum sit. Qui si fuerit admissus, tum has argu- stentationes & conclusiones ad tribunal suum revocabit Fides, &quassbi deprehenderit esse adversarias, suprenio iudicio damnabit. Sin vacabunt errore , nullum in eas ius sibi vindicabit F des , & utrim que poterunt salva Fidei integritate disceptari. Quod s iudicium suum interposuerit Eeclesia, tum vero ex Rationi sarbitrio in ditionem F dei transferentur.
IV. Nunc quid tribuere debeamus humanae Rationi, eum in FLdei defensionem argumenta subministrat, videndum est. Prin. Umigitur; etiamsi Rationis ope facile earere potest Fides , suisque ipsa sthhisma viribus satis tutatur; hanc tamen opem non modo non respuit, Mod bis istii
supra dixi, sed eius etiam consenium non exiguo sibi piaesidio & . decori esse ducit. Postquam enim Fidei obices removit Ratio, & is ii d ostendit, nihil esse in rebus ad eredendim propostis, quod eredibile