장음표시 사용
251쪽
Σ 18 De Regi m. Regul. Cent. Prim.
firmatio conchisionis videtur optima, secuda non debet admitti, co quod mi ita tu diores sunt , qui accepto iurametito ab .sque ullo scrupulo criandi , ut experientia docet, existimant omnia Superiori csse aperienda, & ita de sacto crimina occulta propalanti & ideo limitatio Salonij a. r. qu est. 69. art. 2. Controu. s. mihi placet,& est admittenda : quando, Inquit, inquisitio generalis sit in loco , ubi sunt sebditi periti, vel valent ingenio, vel habent frequenter Confessarios, dc Doctores , quos consulunt , non tenentur id exprimete ,
sed subintelligitur: quando vero fit in loco, cuius subditi sunt simplices , & rustici, raroque consulunt Confestarios , de Doctores, a quibus facile admoneantur , tenentur Supetiores illud exprimere. Dices, Iudes utitur iure suo interrogando , de admonendo daret suspicionem , quod faueret criminosis: ergo cautio non est adhibenda. Ita Lessius de iustit. lib. 2.
cap. 29. dub. I . num. Is s. Filii uc. trach. 3 o. cap. s. quaest. 9. num. I 83. Bonac. ubi
supr. Resp. apud Iudices seculares hi modi opinio non est spernenda , praesertim ob secundam rationem , quia facile homines haberent pro suspecto Iudicem , quod criminosis faueret, sed in Religionibus omnino non est ad praxim reducenda, eo quod ,licet PCaelatus potestatem habeat iure suo utendi, habet quoquc ossicium, ut ius naturae a stibilitis obteruetur,quod no fictet, si rudiores, de indocti non ei lent instructi,
ut peccata Occulta non manifestentur, alias in maximum boni communis detrimentum cederet, ut notat Baian. ne laedatur subditorum fama, ut probat Petrin de Praelato quaest. 2. c. 3. num. Iop. Vt doceat, & instruat subditos, ut communiter volunt DD.
unde illa obligatio utendi iure suo non aequivalet alio muneribus , ut per se patet ;nec secunda ratio ullam habere potest vim in Religionibus , quia suspicio illa facile
amouetur a subditis , quia non ignorant se esse instruendos a Praelatis, & firmiter credunt cautionem eos adhibere , ut muneri, ossicioque Praelati satisfaciant. Dices, licitum est subditis manifestare peccata quantulacumque occulta Praelato tanquam Patri: ergo Praelatus potest praecipere absque ulla cautione . Respond. conccno autecedente iuxta ea , quae dicta sunt in specialibus dubi)s , negatur consequentia, quia in visitatione generali intenditur criminum punitio. Ita Suarea ubi supr. n. 3.
SECUNDA CONCLUSIO. . π N visitatione mixta , quando delictu I est notorium, ut homicidium, sui tu,
dcc. de aut horignoratur, Praelatus regulatas non tenetur subditos admonere, ut cauti sint, Sc. Suadetur prim. quia Iudex ob n torium crimen habet ius interrogandi subditos, quis delictum commiserit, ut dictum , est in sec. not. ergo subditus tenetur suum testimonium ferre : ergo frustra illa cautio . Sec. ideo instruuntur subditi a Superiote, ut fama proximi seruetur : sed in casu piaedicto non tenentur famam consciuare ; coquod notorietas loco accusatoris habetur :ergo non est monitio adhibenda: videatur AZorius p. 3 . lib. I 3. cap. 16. q. disticuli. a quo desumpta est haec doctrina , Δ ctiam , Sancti. a. Opusc. lib. s.c. 2. diib. 2 s. loquens de temporis spatio,quo durant edicta Superioris cum vi obligandi ad denuntiandum ,
cuius doctrina facile potest applicari ad praeceptum obedientiale Praelati regularis: lege quoquc ca, quae sunt notata in fine dub.
An Monachus regularis possit plures dignitates , seu ossicia pos,
2. Referuntur opimones . an nomine bene.
252쪽
. Not. prim. haec tria inter se differre, scilicet dignitatem, personatum , & ossiciu secundum Arctardiac. in cap. I. de consuetudine in s. Dignitas enim proprie est administratio cum iurisdictione, etiam in modicis causis. Ita Holed. de incompatib. benes pari. I. C. p. num. I. Moneta de conias ruat. cap. F. num. 84. Barbos. de iure Ecclesiast. lib. i. cap. 2o.num. 2I. cuiuslinodi sunt omnes Praelaturae Regularium,c. g. G neralatus, Prouincialatus , Prioratus , A hatia , Guardianatus : Personatus vcro est
praeminentia, seu praecedentia sine iuris. dictione, qualis est, quae reperitur in aliquibus Clericis , qui praecedunt canonicis in Ecclesi)s catlaedralibus, seu collegitatis,& in Religionibus Definitoratus . Ita R
ologia , Lectores iubilati. Porteli. tit. ossicium in addit. Ossiciu autem est administratio sine preaeminentia, ac iurisdictione; tales sunt in Religione Procurator conuentus, Sacrista Ianitor, vicarius conuentus in prς- sentia Praelati. Si tu . tit. dignitas . Rodriq.& Porteli. ubi supr. Nomen vero Plaetaturqcoincidit cum dignitate; honorum cum personatu i unde lex privans honoribus est de istis intelligeda. Ita Poricli ubi suptanum. h. Graduum , ut sunt Dinoratus, Magisterium , &c. etiam cum personatu Piςpositurae cum dignitate, si sccundum commune vlum accipiatur, quia importat munus Praelationis,si tantum dicat munus praecedendi, ut notat Rodiiq. ubi supr. cum personatu . Not. secund. quod haec omnia recensita
pro distributione sunt secundum iustitiai distributivam metienda iuxta DD. sententiam ; & quamuis ossicia potius inter onera ,
quam inter honores connumerentur , mensura tamen eiusdem iustitiae attingere ea d bet , ut docet Lessius de iustit. lib. 2. cap. 3 2. dub. 2. unde natura ipsorum bonorum communium poscit, ut inter Ecclesiae me-bra dividantur . Caiet. in funam. tit . elect.
vers. & haec quod , &c. non ideo ita diuidi
debent, ut plura cumulentur in uno,quia es.set potius coru naturae iura frangere, quam
seruare, sed regulare est, sic loquitur Caiet.
tit. multiplic. benes in sumna. ut unum uni
detur: hinc est , quod S. Thom. quodlibct.
9. art. I S. Adrian. in .de restit. g. quia ilia
praemissis , de dubio. Maior in A. disp. 2
quaest. I 2. Caici. ubi supr. tit. benes AZorius p. I. lib. 6. CaP. Io. q. 2. & p. Layman. lib. q. trin. 2. cap. S. inquiunt ordinario
non esse licitum plura ncscra viai conserre, quorum unum ad honestam sustentati nem vitae tussicit. Ratio est multiplex, quia Ecclesiae redditus male, M inutiliter dispensantur, minuitur cultus diuinus, numerus operariorum restringitur, sundatores sua pia intentione frustrantur, S tandem naturali iustitiae iuri aduersatur : dicitur, ordinarie, eo quod non sit intrinsece malum , neque omnino indist erens,sed speciem mali praese- ferens , non ita tamen, ut, accedente iusta causa, no possit cohonestari. Lessius de iust. lib 2. cap. 36. dub. 27. Layman. , & Caletan. ubi supta Causae ergo ad tria capita reuocantur,scilicet ad necessitatem Eccl siae; ad utilitatem eiusdem ad cui dentiam meritorum, quae omnia sunt sussicienter explicata a Layman ubi sus C liuiusmodi resolutio seuere aduersatur pluralitati hcneiiciorum habentium curam animarum, & Dostulantium residentiam, quamuis non habeant annexam animarum curam. Ita nati ituest in Concit. Lateran . sibi, Alexand. Ill. c. 33. 5 a Gregor. 9. in cap. Dudum de cle t. Si in Concit. Trid. scit . p. c. q. Ratio est, quia petunt perpetuam residen iam , quae
videtur esse de iure diuino: aduersatur etiam
pluralitati beneficiorum simplicium, quamuis hoc ellet usu , & pcobata coiissiletudine receptum , quando indignis conseruntur, aut digni negliguntur. Ita Valent. t m. 3. disp. s. q. p. punct. 2. g. . concL q. Sin. de
iust. lib. 3. qu. s. arr. 3. Nauarr. mari. cap. 2I. n. I 28. S. Thom. quodlibCt. s. art. 1 F.
tandem seuerissime aduersatur pluralitati beneficioriim Regularitim , quia unum corii unum tantun cligiosum dignificare potest.
Ita deciditur in cap. Cum singula in principio, de praebendis in 6. sancti. in sumna. lib.
possidendam huiusmodi pluralitatem necessario
253쪽
sati o requiritur etiam in simplicibus, ut ait
horitas Sedis A postolicae, quae non iblet dispensare, ut Relisiosus duo beneficia habe
at in titulum; sed unuin in titulum, alteruincommendam. Ita Larinan ubi supta 2. Nor. teri. quod nomine beneficii apud mcndicantcs intelliguntur ossicia, ut sunt Prioratus,seu Guardianatus, Pron incialatus, Generalatus, dcc. Caiet. in sumna. tit. CX
Prax. lib. 23. n. I 82. quia, inquiunt, licci non sint beneficia, sinat tamen ossicia Ecclesiastica, quae benefici)s aequiparari videntur : huic vero opinioni non adhaerent Na
uarr. man. Cap. 23. num. III. ad I . vers.
7. dc lib. s. consit. de sinon. coni. 98. Angel.
Petri n. de subdito quaest . r. cap. 3 I.F. 9.di- eo 1 t. sed quidquid sit decorum controuerissia, ipsis relinquo; meum modo est dicere, si inclinare cupiam in partem affirmativam, cum textu duo ossicia regularia non poste viii Religiose conuenire, ii in partem negativam , idem statuam cum textu . Rodriq.tOm. I. qu. 23. arr. 9. , quia de intrinseca natura bonorum communium esse videtur,
ut singula singulis membris distribuant ut &ideo si apud Minores simul in uno possunt esse& Guardianatus, de Desinitoratus , habetur ex speciali priuilegio Sedis Apostoli
PRIMA CONC LV SIO . 3. RAE Onachus regularis codem tem-1V1 pore nequit plura ossicia regularia,ut sint Guardianatus,seu Prioratus, Prouincialatus, Definitoratiis, & Custodiatus, addit Bordonius in var. respons resbi. 26. num. I s. postidere. Suadetur prim. ex textu
in s ubi supr. id prohibente , & praesertim loquitur de Regularibus. Secund. communia Ecclesiae bona ius θ distribui debent partibus ipsius Ecclesiae , ut docet Caici. in sum.
tit. multiplicatio benefici at certe nequit
hoc iuste fieri, nisi salvetur, quod est de eorum intrinseca ratione , ut singula singulis concedantur, ut habet toriis ubi supr. re ut unum uni detur, sicut aistinat Caietan. ubi supr. ut inaequalitas distributionis tollatur , sicut etiam vult Layman. ubi supr.: ergo nullo modo uni plura ossicia conferri pollunt. Et cosirmatur,tunc iuste nequit fieri, quatio incommoda sequuntur, quae videntur esse: quando unus Occupat loca multorum,d albesuriunt, ut notat Caietan. ubi supr. sed me.
lius S. Thom. in c. 8. D. Dionis. Areop. de divin. nomini b. lech. 8. Iis distri Hontor, inquit , diuersa diuersis seiuncium eorum H-gnitatem , atque etiam τι seruentur huiusmodi diuersa inconsius; nescilicet unus, id, quod es alienas , sibi usurpare praesumatri nec non uado multi carent procmus sibi ex iustitia ebitis , quando Ecclcsia destituitur multis operariJs εἶ quando vitium ambitionis fouetur, ut inquit Bordonius ubi supr. imo ei datur ansa, co quod nunquam dicat sussicit, ut alios ab honoribus expellat sub varus, eccoloratis rationibus,quae postea r oluuntur, ne conseruatio amittatur,& ne locus arripiatur 1 quando tandem ordo gubernationis peruertitui, dum unus plurimum personas induit, & aliorum ministrorum ossicia usurpat , cum ratio doceat, ut unicuique ossicio suus proprius deputetur minister, ut Optime insinuat Sancti. I. Opust. lib. 2. c. 2.dub.
s. num. 2. Tert. plura beneficia simplicianCn possunt uni conserri, quando alij digni negliguntur, & postponuntur, ut docet Valent. ubi supr. : ergo multo mimis id nequit fieri circa beneficia regularia, quia, ut expc rientia docet, in Religionibus multi digni negliguntur, quando unus pluribus honoribus cumulatur, ex quo sequuntur multa incommoda,pr sertim factiones,& seditiones, ut insinuat D. Antonius relatus in dub. 3. I. par quia, inquit Nauarr. comm . q. de Regular. num. 2 q. nimis durum est in Religi nibus omni honore, ac officio priuata , dcopus est maxima patientia , cuius rei aequanimis patientia non est omnium , sed paucorum , diuos Iuniter aequus amat, o ardex evexit ad aethera virtus . Quart si pluralitas beneficiorum in uno expedite videtur,maxime ob utilitatem Ecclesiae, quae raro etiam
in benefici)s saecularium exoriri potest , ut inquit Valent. ubi supta sed huiusmodi vcili-
254쪽
tasinissime est censenda in Religiosis, quorum voluntates semper sub iugo obedientiae vivunt, quorum ius ad omnia bona Religi nis nequit negligi absque manifesta oorum iniuria, imo Religionis, quia, quando iniuste laeduntur Religiosi, prius, ac magis laeditur ipsa Religio, eo quod in cuiuscumque protressione se obligauit ad seruanda ea, quae iuerunt ex consentia partium contracta,& ad stadum pro eorum iure concesso, ne negligatur: ergo nullo modo Monachus plurium beneficiorum commodis uti iuste potest. Dices , tunc pluralitas cohonestatur , quando fit in utilitatem Ecclesiae, quae in-
uirgit, dum natatorum ambitio non fouetur. Rcip. esse velamen ad celandam ambitionc illorum, qui iniuste volunt frui tali pruralitate; magis enim nocet Religioni maiorum ambitio, quam aliorum; nam ambitio primi Angeli traxit secum tertiam partem caelestium spirituum . Secund. talis distributio debetur ex iustitia, S: ad remouenda incommoda superius recensita, nec non & ad introducenda commoda descripta; ideo nequit cohonestari per quamcumque ambiti nem praecauendam , scd per maiorem destritentem Religionis fundamenta, quae novidetur posse sequi in tali distributione; imo nulla aquae extinguitur, & regimen magis silaue, & pacatum habetur, quod optari debet , eo quod sit essentia gubernationis, S grauissimu onus patientiae subleuatur, quod tantum pauci serre possunt, inquit Nauarta
ubi supr. IECUNDA CO N CLUSIO P Lura ossicia, quae proprie sunt talia, ut
Procurator Conuentus , Sacrita , dcc. vni,cidemque Religiosis nequeunt conserri. Suadctur prini. ex eod. textu de praeb. in 6. superius relato. Ita Rodriq tona. I. qu. 27. art. s. Secund. vel connumeranda sunt in.
ter onera Religionis , vel inter dignitates: si inter istas, idem in dicendum, quod in prς- cedenti conclusione: si inter illa, secundum mensuram iustitiae distributivae sunt cons renda, quia iniustum est multis oneribus unum grauare, aliosque eximere. Ita Lessus lib. 2. de iust. C. n. 3. TERTIA CONCLUSIO. . II Er nullam consuetudinem videtur l. 8osse introduci, ut plura beneficia
eiusdem Ecclesiae uni conferantur . Probatur ex cap. I. de consuetud. in s. ubi omnis consuetudo etiam immemorabilis detestatur, quia per cam , ut Glos L. ibid. ait, numerus ministrorum Ecclesiae minuitur, cultusque diuinus no augetur. Ita Nauarr. cos. 2 q. de praebend. num. s. Garcias de benes. pari. II. cap. s. num. I 87.Layman.ubi sup.
Nec obstat textum loqui de beneficus saecularibus , quia vel basiunt generalia & ideo extendi debent ad beneficia regularia , maximc quia cadem incommoda praecaue litur,& commoda cxcitantur, quae in bcnescios saecularibus. Hic cupio esse monitos electores materiam hanc esse grauem ; & ideo facito grauare post uni suam conscientiam , si sui ia-ghs pro honore, ac dignitate omnes idoneos non recognoscant, iuxta dicta in quaesito, quia ex hoc praesertim dependet pax, &quies Religionis, ac proinde sacta Canon.
An de incommodis, quae raro accidunt,
pim remedio ferenda ni leges, sit saluta.
1. π N Regularium regimine directiva po-I ieris inspicor, quaesorepotes leges, ct dvlex designauur titulus. 2. Inser legem, o statutum num dignoscitur disserentiar ; dignoscitur tamen inter
legem, o praeceptum. 3. De incommodis, quantia accidun non
I. Not. prim. quod in omni regimine necessaria est potestas directiua , quae ferre potest leges, oc statuta, seu praecepta ; unde Praelatus Religionis omitto, an solus , vclsimul cum alius iuxta consuetudinem , N
255쪽
institutionc Religionu) per ea omnia,modo sint hista , ligare potest subditum . Ita Suar.
tia omnium D D. Duplex tamen titulus huius potestatis assignatur: alter est votum obedientiae, per quod subditus voluntati Superioris i ubi)citur ', alter est ius Ecclesiasticum, per quod Praelati iurisdictionem habent iustas sisntiendi leges, ac praecepta. Suareet ubi supti & forte alius titulus sor et asia signabilis, nempe ius diuinum , secundum .
Mirand. rom. I. qu. I .art. q. ex multis ,
quod non ost concedendum ob rationes a Suar. ubi se pr. assignaras . Et quamuis huiusmodi potestatem habeant, non tamen absolute,& indepcdcter a recta causa, S necessitate, sed dependenter, ita ut si leges condat, neces litas , & recta ratio eum impellere debeant, quia legis conditio est , ut sit necessaria , dc utilis , idcst, ut notat
Mirand. tona. 2. quaest. 2 s. art. 9. quod
non sit sine causa, & neccistaic, ac sine euidenti utilitate, & ita leges debent fieri, de statui hoc modo. r. Not. sec. legem esse mensuram, & repulam humanarum actionum , ut docet S. Thom. i. a. quaest. 9 o. ari: I. unde illud ,
quod est directiuuin , plurium debet esse directivum ; si ergo tot cillant regulae , quot
mensurata, ac regulata, cessarct utique utilitas regulae, ac mensurς, quae cst, ut ex uno plura cognoscantur, dirigantur. Ita S. Thom. ubi supr. quaest. 96. art. I. Solus de iustit. lii, i quaest. s. art. I. Mirand. tom. 2. q. 2 s. art. II. Ex qua doctrina duo ultimi
DD. eliciunt illud axioma Theologorum ,,& Iutisperitorum , quod leges non respiciunt ea, quae particularia sunt, sed quae communia , α non quae raro , sed quae saepe, atque ut plurimum contingunt; sic concludit Sotus eos peccare contra naturam legis , qui singulis casibus occurrere contcndunt; A sic concludit Mirand. cos esse grauiter reprehendedos, qui singulis casibus occurrentibus pro reformatione leges statulat, cum huiusmodi casus non per novas, sed per auri quam leges, & per prudentiam rcformandi sint. Not. icit. nullum esse secundum re dic crimen inter legem , de statutum ; sed Qto tantii in nomine dilicrre. Ita Miland. tom. a. quaest. 24. arti q. sicut maximum videturcsse inter legem , seu statutum , N praeceptum, quia illa debet esse perpetua , modo fiat a Superiore aut horitatem habente leges condendi, & statuendi: istud terminatur morte praecipientis, vel Osticio terminante. Ita Porteli. tit. statutum mim. 1 . Aliud etiadiscrimen assignari potest; nam lex multitudini imponitur , praeceptum uni soli; quado vero communitati traditur, videtur rationem legis induere, ut tradit Baslaeus in sum.
tit. praeceptum num. 3. ex mulcis.
3.' 'Vllo modo de incommodis, quae
I i raro accidere solent , sunt leges, seu statuta serenda pro eoru reformatione .
Ita S. Thom. I. r. quaest. 96. ait. I. Sor. lib. I. de iust . quaest. s. art. I. Mirand. tom. 2.quaest. 2I. art. II. Azor. Parr. p. lib. F. qu. 6. cap s. Suadetur prim. ex sei tentia Pomponi) iurisc. in l. iura. ff. de legibus a DD citatis relata I ubi inquit, iura oportere constitui in his , quae accidunt choc est ii his, quae usu euenire solent, ut explicat Mi-raiid. ubi ita pr. ὶ non tamen in his, quae prς- ter opinionem,& inspcrato contingunt; nade his, quae sorte uno casu accidere possunt, iura non constituuntur . Secund. o The phrasto citato in l. iura. F. de legibus , ubi ait, quae semel, aut bis conti gunt Legislatores contenere. Tert ex ratione D. Thom.
prout in sec. not. de ratione directivi est, ut
sit plurium directivum i quare , cum lex sit directiua , sequitur , quod debet esse plurium directiua , & non paucorum; alias dir cte peccatur contra naturam legum , Ut PC-cte insinuat Sol. ubi supr. Confirmatur ex dicto Soti, & Mirand. ubi supr. dicentium , quod accidentales circui stantiae incqueviri
stib lege concludi, sed sunt per prudelitiara perpendendae ι 5 sicut in speculativis, ut olim dicebat Plato , & modo docet Arist. in speciebus intellectus quiescere debet,quia de singularibus, quae caduca sunt, non datur scientia, sed experientia; ita in practicis,& moralibus, quae casia selciat accidere, nulla potest dari lex, sed sola prudentia. re.
multitudo legum, seu frequentia est omnino a congregatione abdicanda, ut inquit Azorius
256쪽
Azorius ubi supta quaest. 7. ex aut horitate SOCratis, quia facile contemnitur, eo quod Cium grauiter onerentur, quia etiam praeceptorum nimietas destruere selet Religionem,ut ait Guillielmus Paties in sumna. vir
tvt. & vir. Com. a. g. antep nult. Contra
nimietatem praeceptorum Cap. 38. cum Pe- irino de subdito q. a. de paupertate cap. a. F. h. in fine: sed si leges conderentur super his, quae raro accidunt, daretur legum multitudo , & hominum multitudo, cuius maior pars semper est minus imbuta virtutibus, in varius rebus delinquere selet, ut experientia docet: ergo. Dices, dum feruntur leges , hominuinta multitudo maxima utilitate fruitur,eo quod mala oritura ex malo exemplo orto p xca' uentur . Resp. ad dirigendos huiusmodi actus malos dati singularia praecepta priι dentum, ut ait S. Thom. ubi supr. ad a. hisce verbis . singuiares actus dirigendosaeantur singuiaria praecepta prudentum . Addo, vis mala prςcauere adhibe poenam, quia ad unius dolorem aliorum Culpa reprimetur: vereor, ne huiusmodi leges potuis sanciantur ob debilitatem, quam ob rationem pertimescendo potentes, & amicos .
An utilius t Religioni Praelato um des
tus dissimulare, quam comi strae.
2. Tria requiruntur adrectλgubernanta , praesertim iuuitia , qua deficiente inter Superiores maiores, deficit Religio . 3. Varise rationibus suadetur utilius esse Misioni, Halatorum defectus publice ar
ire , quam dissimulare: er duabus salissi obie-ssionibus
Hic non loquimur de illis desectibus,
seu criminibus, quae grauiora nuncupantui, propter quae regularis Praelatus deponi potest, & osticio, quo fungitur, priuari, quae sunt . Prim. si est dilapidator bonorum monasteri 3'. Secund. si incontinenter vivit . Tert. si regulam destruit, eamque relaxat in se ipso , & in aths, de quibus Panormitan. in cap. Monach. de statu Monach. Iati m. s. 5c 6. Scin cap. Vt si Clerici , de in cap. Cum non ab homine, de iudicus i unde praedicto cap. Monach. fin. habetur, quia clarum est nullo modo cclari posse; aliter Religio quam primum euadet hominum relaxatorum Babilon sed loquimur de illis defectibus , qui disciplinam regularem in se ipsis , & in alus aliquantulum labefactant , ut nimius tertior imcorripiendis subditis non sine aliquo gravamine , ut nimia licentia tam sibi , quam alus concessa exeundi soras , ut nimia indulgentia in dissimulandis subditorum desectibus i de illis , inquam defectibus loquimur, quibus per excessitum, seu recessum disciplina regularis non ita bene obseruatur , quos omnis resormata Religio moderari intendit , ut magis , ac magis semper reformatio propagetur ι quaeritur ergo : aixisti defectus in omnibus Praelatis inuenti publice corrigi d beant ; vel in visitationibus culpis publicis , ut mos est apud multos Regulares ivel in fine anni post completum officium , an dissimulari ob maiorem Religionis utilitatem : dubium mouetur , quia
apud multos pro cbmperto habetur , quod hi desectus , praesertim illi , de quibus ob aliquod grauam enisubditi conqueri possunt , saltcm publice dissimulari de bent , ne Superiorum authoritas diminuati it , 8c suoditi arrogantes fiant , ita dicunt ipsi. I. Not. ptim. quod Religio potest hoc modo describi: est status fidelium ad christianae charitatis perfectionem tendentium per tria vota perpetitae paupertatis, castitatis,'ac obedientiae stabilis in Communi modo vivendi. Ita Bellam. lib. 2. rom.32. de Monach. cap. r. initio . Sancti. in siimm. lib. s. Cap. I. nu. I .Layman lib. q. tract. s. cap. I. num. I. Bassosci se . tit. Religio num. 2.
257쪽
Ex quibiis verbis deducitur ad eius statum requiri, ut sit q tardam congregatio sub alicuius iurisdictione , ac potcliare, quia, Cum tendentia 4d perfectionem sit
finis Religio rum , opus eii, ut ipsi directionem alicuius sicquantur, iuxta cuius arbitrium instruantur , vel excitentur, ut
ad intentum perueniant finem . Ita S.Tla. 2. quaest. art. quae iuri ldictio, vel insiti gat cx vi, A natura votorum , per qua verus Religiosus transit in ius , re potestatem Superiori mi Religionis , dc quorum ratione assequuntur Superiores.iuri L dictionem in ipsum , ut vult AZorius par. I. lib. I 2.'cap. 6. quaest. s. vcl derivetur a Pontifico erigente, & approbante Religionem , nil rcscrt, cum vitaque Opinio probabilis videaturi: umini tamen est verum necessario exigi Superiorem hahentem legitimam potestatem in subditos, & iubditos promptam obedientiam Superiorum iurisdictioni praestanto ι unde allignari debet ordo triplex . Prim. et hReligio sub se amplectens E Supeliores,&isubditos i ideo dicitur sacra congres. itio fidelium ad christianam perstitionem tendentium . Secund. ssint Supelio-ics supra subditos iurisd4ctionem postidentes. Tett. sunt subditi elicetus iurisdictionis exequentes.
Σ. Not. sec. quod ad recte imperandum tria requiriti. tur , uti docet Arist. s. POl. cap. 9. Inrmum,ivi imper Ics ament
gendam necessarram : quato, si delicit dominante iustitia , deficit etiam , & dissi luitur, Respublica , imo etiam parua domus, teste Rodriq. tom. 3. quaest. 34. art. cx sententia Platonis, & Macro.
bii, sine iustitiasnon solum Respublica,
sed nec exiguus hominum coetus, neque parua domus constabit ι & S. Bernat d. sermon. ad Pastor. in syllodali congregatione . Sine iustisa , inquit , nou solam
Re oblica , sed nec parua domus sibys re
poseis: unde id cxperientia testatur, 'uando inter optimates dominium possidentes, qui, cum situ eiusdem conditionis, non sibi ministrant iustitiam , quando,& sicut oporici; lupus enim , ut inquit Plinius, in lupum non saeuit, delicta impune committuntur, fiunt dulbluci, ple-hi secundum totum rigorem ministrandius litiam , si delinquat , dc pro ea sunt leges ipsi vcro se tanquam legibus non subiectos habent ; unde Arist. q. pol. cap. q. aiebat bi leges non praeualam, non est Respublica . nam rex dommari omnibus ac-bu : de Cic. lib. 3. de legibus . .: ἀ
xae parnam larem esse debere, intuo τι-tto oportere quemquam plecti , ita τι vis alters ri Ix ea tu piaena auarora flemmae mulcta, or immodica honora cupiditas Uno minia, ci' dedecore saucietur : quare sententia illa Putei, a Rodiiq. ubi sup. at r. 6. rclata , cst memoriae mandanda: Qui Rempublicam, Inqui , tuebuntur, in primis operam dabunt, ut iuris, & iudiciorum aequitate suum quisque retineat, ne tenuiores Prop cc utilitatem quisque Circumuciarat, neque locupletioribus ad sua tuenda, vel recuperanda obsit inui
3. X I Tilius erit Religioni Praelatoriam, defeetus, prout in tituli explicatione publico arguere, quam prudciati
sie.ab aliquibus putatur ) dissimulatione
cos p aeterire. Suadetur piam. ex multis capitibus, 'litae asscit Gratianus a. quaest.
p. cap. Praesumuiit. cap. Qi propter. cap. Siquid . cap. Metropolitanum , &c. ubi dicitur . dimi*laud Lia , diseretumque est reuerentium , cst honorem debithmexhibere. Praetitis; isa rectitia uis, Dei
timoris est , si qua inter eos correcti e indigent , num dissimi titione flos onere ,
ne totum, quod absit L corpus incipiat mombus inuadere, s languor non fuerit carrius iucapite: ergo hi textus volunt a maiori utilitate instructi, quod Praelatorum desceres cortrectione puniatur . Nec obstat verba non sat explicare publice , aut secreto,qitia , cum delicta punitione expientur ad aliorum exemplum , ad votum cla verba, ne totum corpus, Δ c. sequitur,
258쪽
quod publice ob maiorem utilitatem Religionis sint corrigenda. Nec obstat, verba intelligi de delictis grauioribus, quia, Cum totum corpus Religionis etiam inficiatur ex neglecta disciplina in capite, sequitur etia, quod de leuioribus intelligantur. Secund.
dissimulando huiusmodi defectus priuatur Religio timore inter ipsos Superiores, quod si falubriter ab aliquotum p na perciti concutiantur, magis, ac magis disciplinam regularem obseruabunt, & propagabunt, Vt inquit Rodriq. tom. 2. quaest. AT. art. . priuatur beneficio terroris subditorum, qui intra se dicent, si hoc fit in viridi, quid fiet malido3 idest , si in Superioribus poena videtur, sane in subditis, si disciplina negligetur,
maiori vi sentietur: ergo tanquam res maioris utilitatis Religioni Praelatorum publica punitio non potest negligi. Tert. cum, Religio iustitia, dc misericordia amplecta. tur & subditum , dc superiorem , praebes evni, idest subdito iustitiam; alteri vero,idest Praelato misericordiam, est declarare se inatrem partialem , quod valde lab num est aduerius filios propria, ac libera voluntate
ipsorum genitos : ergo, ut tam indignum partialis matris nomen absit a Religione,
Superiores pariter, ac subditi suis desectibus expurgari punitione debent. Qua . admittendo eiusmodi doctrinam, fierent Superiores nimis audaces, arrogantes , subditorum contemptores,quos tanquam Domini pessiandarent, atque calcarent, nimium
sibi indulgentes, subiectaeque Dinitiae de sua faustitate facientes inuidiam , subditi vero
ad haec commoda consequenda ii hiarent Praelaturis, nec Religionc , in qua ipsi onera, alii solos honores gererent, debito amore prosequerentur, dictitarentque identide; lupus de lupo non comedit; sed quod peius videtur, amor mutuus intor Superiores , &subditos bono regimini tam necessarius ob tam male administratam iustitiam plane frigesceret; ex quibus omnibus sequitur, quod Religio paulatim ex debili hac, & apparenti ratione destruetur, S in profundum hominum de statu Religionis assumpto dolentium rueret, in magnam sanὰ boni publici, ac spiritus hilaritatis perniciem : ergo Sext. priuaretur Religio summa utilitate, quia ex
reprehensis vitio, de virtute laudata in Superiore monentur caeteri, quid sit pro Religionis bono amplectendum, quidue fugaeiidu , cum qua suauitate, de rigid:tate regimen sit regulandum, qua prudentia in qualibet materia utendum sit iuxta doctrinam Tacitialibi relatam l. histi in orat. Galbae ad Pis. Villissimus, ae breuissimus borarum , maiarῆ-que rer m deleritas cogitare quid aut motaeritii, b atio Principe, aut noluerit: priuatur quoque Religio eorum , qui eligendi sunt, vitae cognitione, tam p. o conseruatione electorum in dignitate assumpta, quam pro eoru dem ad maiorem dignitatem exaltatione,
nec non & p o depositione, si quorum mores tali ultione digni sunt: ergo utilissimum erit Religioni huiusmodi punitionem, sicut
in subditum; ita & in Superiorcm cxercere; quare p aeceptum est Arist. 7. Pol. cap. q. magistratus demandandos secundum dignitatem, necessarium est, ut se inuicem cognoscant cives, quales simi; quare ubi haec feri non contingit, necesse est, ut mase res procedant circa magi sus demandandos, or circa iudicia. Sept. quia administrando hac notabili partialitate iustitiam fit contra finem liuentum ab iis, qui Plaetatis iurisdictionem tribuerunt; vel eis tribuatur a summis Pontificibus Religiones approbatibus, qui sicut
stamine optant, ut disciplina regularis conseruetur ita liibditis , prohibendo ab huius modi poenis appellari ob maiorem quietem Religionum , ita est ab ipsorum
mente alter.um, ut ipsa disciplina in Superioribus relaxetur,maxime ob illatum grauamen subditis, quia experientia docet, quod pax conturbatur , & quies deperditur; vel
eis concedatur a subditis obedientiae voto, qui murmurationibus, querelis, aliisque modis declarant, hoc commodum illis nunquam fuisse concessum, ut nempe immunes essent ab huiusmodi correctione, sed propria ab eis authoritate usurpatum: et go discsimulatio defectuum Praelatorum nullo modo utilis Religioni censenda est. Dices, sortitudo est necessaria Praelatis, ut possint rumpere iniquitates , ut docent
Rodriq. rom. 3. qu. 3 q. an. 6. de Mirand. Om. a. quaest. s. arr. q. unde dicitur Eractes. 7. Noli quaerere feri Iudex, nisi et irtute
valeas irrumpere iniquitates : quae ob tale tu
dicium timida fiet, de languescet, N iubditi
259쪽
rebelles fient; vitile ex timiditate corum, &insolentia istorum discipli ira regularis maximam palictur ia biram . Resp. prim. quod aliqua timiditas rcgcre debet I xlatorum actiolies erga subditos, ut temperct despoticii in dominium bono communi tam praeiudiciale, subditis me voluntarus inimicum; quare dicebat s. Tho. l . de res. Prin cip. cap. 6. Sic est disponenda Regni gube natio , ut Regi iam ιμ tuto UO idissubtra
huttir occasio; simul etiam sic eius temperetur potestas, τι in tyrannidem de facili declinare
bi e h mines etiam annui magilaratus desi gnatione, quidsi honorem per quinquenniAm quod si in ipsis ita praeualet timiditaS, Ut novaleant subditorum iniquitates resecare , propriam legat sententia. Noli quaerere fieri Iudex, nsvaleas virtute irrupere iniquitates. Secund. si Praelati gratia Dei non erunt destituti, & omnia prudenti consilio, matura
deliberatione, charitatiua executione mandare curabunt, non est cur timere debeant;
quare Rodri l. ubi supr. inquit: In Praelatis timor mundanus dominatur, quia gratia Dei ad omnia consortante Lint: destituti: Non ignorent crgo Plaetati, quod sicut subditorum actiones a regula disciplinae regu
laris pollunt deficere, & de facto saepe deficiunt; ita eorum regimina a vera prudentia,N tegula, cum sit a s artium, deflectere ponsunt, de de facto nonnunquam desectunt;& sicut illi publicu arguuntur ad aliorum, exemplum; ira ipsi argui debent ad aliorum moderationem, S monitionem . Ad illud vero de audacia subditorum dicitur, vel subditi, qui fuere grauati, enumerantur intercos, qui solo conatu persectionem anhelat, at certe de horum gravamine nec una que
rela auditur; hi namque est idua humilitate,& obsequio suum Praelatum prosicquuntur ;vel sent de illis , quorum pastiones adhuc sunt fluctuantes, S hi, licet aliquas querelas per coenobia syargant; non ideo honorem debitum Praelatis, taliquam rem illis ex iuilitia debitam negant, vel sunt de illis, qui fuere grauati, S ob timorem Dei a se
cxcuilum in audaciam, dc contemptum Su-
pCriorum irrumpere possunt; sed isti, si, accedente Superiote maiori, certi erunt dehi- tam sibi iustitiam non deitcgandam,dc ipso
ruin iniurbs publico fatis factum iri, intra
raticiatiae limites se coerccbunt expcetantes
iudicium, ut docemur operientia, alias est periculum incidendi iii glauiora mala, imo dei acniendi ad manus violentas, quod nil magis obstare videtur regulari disciplinae , nec per aliud magis si ibditorum insolescit audacia , nec magis Superiorum fortis animus hebetaturi licii , heu l quanta opus cit prudentia Praelatis praecipuc supremis. Dices, cx sententia Rodriq ubi supr. debent desectus Praelatorum disti miliari, ut a subditis vii , cum ipsis Obseruantia conscr-uetur, & ubi collapia fuerit, restauretur, quae consertiatio, de restauratio dis icillime habetur, nisi suaviter cum ipsis agatur Praelatis , aliqua permittendo. ite .prim. quod noexcludit omnem censuram, sed viili, ut agatur cum ipsis mitius, ut ex contextu habetur , de ita dictum est supta quod triplex omdo allignatur . Prim. cis Religio . Sccund. Plaetatus . Tett. subditus . steligio petit iustitiam tam in subdito, quam in Praelato ,
cum ista tamen distercntia , ut aliqua reuerentia Pr. Plato exhibeatur, non tamen pessundando stibilitum , ut habetur ex Concit. Bracchar. s. dis inci. cap. Cum beatuς, dicentc . I, on es dignum, ut pessim vn quisque Praelatus honorabiliora membra sua,prout et olueriis, elue placuerit, verberibus se bificiat, se dolori. Secun s. respond. sentcntiam Doetoris non mihi placere , eo quod supponat relaxationem Religionis ortum ducere a subditis, quod ipsa cxperientia docetur falsum,quia ut plurimum incipit a Pις- latis negligentibus ea, quae sunt pro conse uatione disiciplinae regularis, & ita habetur
ex cap. Exemplum. Caus. I 2. qu. I. ex quo
colligitur vulgatum illud axioma : Superiorum actio nostra est instructio: videatur Ferrer. in constit. Cathalon. Gloss. s. num. 2 I
ubi adducit illud Claudiani in pancg. q.cos.
Honor . Regis ad exemptam totus componitur
Orbis : simul cum Balbos in collest. DD.incitato cap. de Tiraqucll. de incnis temp. Calas. 3 I. num. 33. cum seq. do nobili C.
cap. 3O. num. t 36.ubi ostendit peccata n
bilium , & in dignitate constitutorum trahi solere ab inscrioribus in exemplum; quare dicebat D, Naz. orat. 1 o. in funere Basilum . I no homine rem, a males gerente,
260쪽
nihil hine Re abluae porrenitur, at Republica hoc, o illa modo se habente, ingulos ratam eodem modo afra necesse es: S Theodoricus Rex Gothorum apud Cassiod. s. var. cpist.
I a. dicebat. Faciliῶs eis errare natura,quam
dissimilem sui Principis possit Rempublica for
mare: idem dicit Plato . Nemo uobis persuadeat, o amici, vita ratione citius, aut facilius Ciuitatem, leges, more ue immutare, quam Principum ex is praeeunte, neque ahter nunc esse, nec inpoiferum unquam futurum: quarc concludendum est , ut disciplina regularis constructur,& ies lauretur non csse diis mu-Iandos Praelatorum defcctus, quia iuxta CO-rum actiones erit subditorum instructio. Hic obiter addo,quod sequitur ex sententia Co-cili; supra citati. Ne Lm incautesubdita fercutiat membra , t e quoque debitam sbisabditorum reucrentiam sebtrahat: iuxta illud ,
quod quidam Sapiens, inquit Rodri l ubi
supr. dicit. Leuiter castigatus reuerantiam exhibct castiganti, asperitatis nimia incrc- ratio , nec in Ieracioncm recipit, neque salutem.
An , quando varietas opinionum versatur inter Stiperiorem, subditum, teneratre
subditus Supelioni prccipienti iuxta propriam ipsius opinionem obedire. S V M M A R I V M.
I. er opinionem, dubium Hsserentia: opinio oboriri potest ex triplici capite: an praeceptumst impositum ἱ an res ρraecepta si licita , o an istam possis praecipere 'alasus.
a. Possunt considerari Praetui; vel incώ- nantes adpietatem; vel ad rigorem . 3. Data opinione probabili, Won tenetur subditus obedire Praelato inec Giam ι noPr ,
quando adhibita diligentia de impositione praecepti sub opinione tamen latet. DD. rationes, quibus probant teneri subditum Praelato parere , quando dubitatur ran res praecepta sit licita, non videntur e
F. Subditus opinione probabili munisus credens rem praeceptam esse i ut Iam , eximitur ab obedientia Praelati, sicas quando dubitat de eius pote Iate. 6. Si Superior qualitatibus adpietatem inclinantibus ornatuspraecipiat aliquid pecunia opinionem probabilem tiratam , effetandum sententiamδειδιι illscitam, tenetur hic obedire: fleuis declinat in rigorem . I. Not. prim. quod maxima differentia
est inter dubium, de opinionem, ut saepc dixi, quia dubiu,ut recte notat Bonac. de rest. disp. i. qu. t. p. 2. cst, quando intellectus non magis inclinat in unam partem , quam in aliam opinio vero, quando intellectus adhaeret uni parti non certo , & tirnuter, sed cum formiduic de opposito ; hic non loquimur de dubio , quia aliter cilci diccndum ., sed de opinione, de id maxime est aduer
NOt. icc. opinionem posse oriri ex triplici capite. Prim. cx parte solius praeccpti, quando ni initum ccitum est de aut horitate praecipientis, & de honestate rei prςceptae , scd opinatur: an res sit praecepta, necne. Secund. cx parte rei praeceptae, quando nimirum constat de authoritate praecipientis, sed opinatur: an res praecepta si illicita, idest contra Deum , seu Ecclesiam, scii regulam, &c. Ter t. ex parte Piaelati, quia scilicet cit varictas opinionum : an Supcrior possit hoc, vel illud praecipere, di vocatur in dubium cius potestas , ut si opineris Supcriorem non cilc legitimum,eo quod sit maluelectus , scii male coi firmatus . 2. Not. teri. duo qualitatum genera ii persona Praelati resciere poste. Prim. earum,
quae ad pietatem spectant, prudcntiam , ac spiriti talitato , de quibus loquitur S. Thom. quodlibet. ι I .ad vitam. dum aifirmat, quod delictum occultum fratris dcferri potest absque praeuia monitione Piae lato,ut Patri vide ea quς dico in dub. 8 o. dummodo sit
pius, discretus, dc spiritualis non habens rancorςm, d c. de quibus loquitur Rodriq. Om. 3. qu. 67. ait. . veic Dices innunici ς,&c. ubi dicit: Debent enim, scilicet Praelati, i instrueres ditos in spiritu lenitatis considerantes se ipsos, ne N ipsi tententuri noritaenim Deus dedit illis spiritum timoris, scd virtutis, E dilectionis, biiciatis nec