장음표시 사용
261쪽
subditi acceperunt spiritum sentitutis iter si in timore, sed acceperunt spiritum adoptionis filiorum , in quo clamant Abba Pater :de quibus inquit S. Bonati. in opuscul. de sex alis Seraph. cap. 6. Sit etia Praelatus htimilis
afabilitate, ut siubditi facilem accessim ad eῶ habeant, εμ Gheialiter et isqui pisset de se,
quorem ιnsigent, patienter eos audiat, o denique rissatisfaciat, o studiose intiruat, O
alacriter exhonnur: laudeat magis amari,
quam itineri, quia libentius et obeditur, qui diligitur, quEm qui timetum. de quibus ctiam loquitur Rodciq. ubi supr. quaest. q. art. p.
quare electores tenentur non minimaus apponere diligentiam,vt promouendi a natura sint mans leti, & benigni, considerando,
quod Deus primum Principim populi sui
Movsem constituit, qui erat vir mitis limus super omnes homines habitantes terra. Secund. earum , quae ad severitatem inclinat,
atque rigorem , de quibus inquit August. citatus a Rod iq. ubi in p. ar. 7. Illi emm robusti dicuntur , qui de sua iustitia praesumant, misericor jam peccantibus neganatim putant, or impendentis reprehendunt, unde a Dominopcrcussi intereunt, quia iuricium sine misericordia eris istis, qui nolunt ficere misericordia delinquentibus,quibus per Sa monem dicitur.
Noli esse nimis iustus , qui est nimis iustus, perii in institiasua: de quibus dicit Rodciq.
debere cos elle rigidos, de ininaces ; & qu. 2 t. art. I. ubi habet. Praelatus,qui quaerit timeri potius verberibus, quam verbis,ab OLficio est deponendus. PRIMA CONCLUSIO.3. π Nier D D. controuersum non est, sed 1 indubitatum , data Opinione probabili pro subdito , non teneri illum obedire Piaelato, M licere ipsi utramque partem sequi, et iasi aduersum se haberct magis probabilem . Ita Sancti in sumna. lib. 6. cap. s.
num. 7. Clauis Reg. l. b. I. cap. la. Ialim. Torres de iust. disp. so. num 9. Ioan. Socius in selectis disp. 33. num. 18. Petrus Nauarr. lib. 3. de rest. pari. 3. diib. II. num. 239. fili. Castius Palatis pari. I. tract. I. disp. 2. Punct. s. num. i.Nec obstat dicere Supetiorem iuste praeci pete . unde obedire illi tenetur subditus, quia no omnino iuste pn i-pit, eo quod est opinio fauens subdito an contrarium 1 probabiliter iuste tantummodo Superior praecipit , dc probabiliter subditus tenetur Obedire,& probat liter non tenetur; non est nouum ratione ignorantia dari ex utraque parte litem iustam .
SECUNDA CONCLUSIO.ADhibita susscienti diligentia: an sit positum praeceptu , seu lex in aliquo
casu obligans ad mortale , veritas non habetur , sub opinione tamen latet, subditus non tenetur ad obseruantiam legis , seuptiaecepti. Ita Suar. s. tona. in 3. p. disp. go. secti I S. num. Is . Henriq. lib. de
Euchar. cap. 4 I. num. 3. in comment. lit. P. Emman. Sa tit. dub:um. num. 2. Sancti. in summ. cap. Io. n. 32. lib. I.& de matrim. lib. 2. disp. 4 l. num. contra Aimili. tit. dubium num. Vas u . I. a.disp. 6 s. toto cap. 3. Salas. I. 2. qu. 2 i. traei 8.disse viai c. seci. 2 s. num. 2 8.Tabicia. tit. dubium num. 3. Petri n. tona. I. quaest. r. cap. 7. Ratio videtur esse, quia in dubio tota possessio videtur esse pro voluntatis arbitrio: ergo lato magis id dicendum cst de opinione, tu quia nemo obligatur legi, nisi sit illi sussicienter proposita ; opinanti veto legem , seu praeceptum non osse impositum , nondum est susticienter propositum : ergo is seruare talem legem, aut praeceptum non tenetur. TERTIA CON CLUSIO. . Ationes , quibus Sancti. in stamin.
1 lib. s. cap. 3. num. 6. AZor. p. I. lib. 2. cap. I p. quaest. 9. Anton. Petra certam. io. Scholastic. num. i. I 23. Vas'. I. t. disp. 62. cap. 6. Cordub. lib. 3. quaest. 9. nitio. Si tu . tit. conscientia.qu. 3. dcal 9 nituntur probare, teneri parere subditu, quando dubitatur, licitane sint praecepta, an vero illicita, parui roboris esse videntur. Prima ratio est Sanchea ubi sup r. num. 6. Torres de iust. disp. so. dub. num. 9. Iacob. Granad. I. E. trach. 12. disp. 4. sest. 3. nu. . Lor c. I. t. disp. i. g. ex suo insero, quia , cum Superior sit in postes Itono praecipiendi ea, quae aperte non sunt mala ,sed etiam
262쪽
etiam ea, de quibus vertitur opinio: an sit mala , nec ne , illa minii ne est spoliandus, licet spoliari possit, quando opiniones circunseruntur:an Superior possit aliquid praecipere, & inde: an subditus teneatur parere; nam Superioris pollestio vocatur ita dubium ideo postellio non est certa, nec praeponderat contra subditi libertatem , dc tunc non est magis corta Superioris possessio ad praecipienduin, quam subditi libellas ad non parcndum: hanc tamen doctrina nati
fateor simul cum Salas. I. a. tona. I. tr. I. 8. disp. unica secti. 8.num. 76.inc non incelligere, quia Superior non possidet praecipu-re illicitum : ergo dubitat ut de pollestione , quoad id praecipiendum ergo id in erit Opinari : an res praecepta sit licita, vel non; ac opinari: an Supcrior possit aliquid praecipere; de an teneatur subditus in illa re obedientiam praestare. Secund. ratio: si admittenda esset contraria opinio, darctur anta scandali, dc magna Orirctur inter Regulares cG- turbatio, ec nulla communitas gubernari
possiet, si ob probabilem opinionem si ibditus excusandus csset ab obedientia. Sed c6tra : nullo modo dat ut ansa scandali; nania scandalum insurgit, quando quis actionem malam agit, aut mali speciem habentem. sine causa, ex qua esu arripiunt excinplumis ad inique agendum. at quando ibi clitus agit secundum opinione probabilem, nec rEm , mala, nec spcciem mali habentem agit, co- sequenter altu arripere nequcunt .Occasio iὶ crem iniquam agendi, sed solum operandi rena iuxta propritim ius. Ita Sanctus ubi sap. num. AI . nec contui bationes suscitabutitur, si notae erunt opiniones Superioris , de sub diti , quia quilibet iure proprio utitur , dccommunitas poterit gubernari, alias vc. iras primet conclusionis ab omnibus admissa subsistere non posset, quia eadem ilicona inoda sunt assignanda, de licci casus pi imα conclusionis non ita frequenter accidant, sicut accidere polliunt in secunda opinione,expcrientia tamen teste, nec ita frequenter contingit probabile esse rem imperatam illicitam esse, vel excedentem Superioris iurisdictionem, ut possit subditus ab obedientia excusari. Ita Castr. Palaus ubi supr. num. q. Ratio tertia est: Superior non tantu in habeti Praecipiendi ea, quae ncm sunt illicita, sed
Ctiam ea, quae non cognosci intut a subdito et iidenter illicita ergo subditus tenetur obc-dire legi Superioris ctiam sub opinione probabili illicitae : at nec ratio ista subsistit, ut bene notat Sanctus ubi supta n. 32. quia veraestet, quando ineuidentia rei tillicitae oructur ex dubio, eo quod in dubi)s melior sit conditio possidentis, scd quando ineuidentia, seu ilice: titudo nascituro opinione probabili, subditus habet ius no patendi. arta ratio: Sit perior habet ius praecip:endi se sub opinione probabili licitam, esto sub alia opiniol .c p Obabili videatur illicita ergo subditiis tenebitur Gbedite praecipienti. Nec valet huius inodi ratio ; nam Superior habet ius imperanai, de subditus habet uis non
parcndi nec est incoiiuenietis dari litem ex utraque parte iustam, ut communiter probant DD. ininta: siibditus non parendo Superiori suo iure eum: poliat, quod
habet ad imperandum ea , quae siccundum . opinioncm sua .t illicita, consequenter aesertilii iiii uitam,c qua Oboritur peccatu: Ergo
nullius roboris, sicut de aliae est ratio haec, quia illa priuatio iuris no sequitur per se, ledpcr accidens, & non potest ei litipulari ad peccatum, eo quod subditus nolit cedere iuri suo, quod habet cx Opinione probabili : de dein ic quςro , quaac majs PCcca-hit subditus spoliando Superiorem iure suo, quam Superior priuando iure suo subditum Sexta : subditus tenetur ca omnia cxequi, si imp inesciatur,quae exequi sine peccato pol sunt i sed potest sine culpa operari miraei endo Opin Ioni probabili Superiori S ergo. Cot
futatio huius lationis habetur ad laom. Sacli ubi sup . num. p. nam subditus tenetur exequi onino illlud , si imponeretur, quod ni
peccatu Divite cilicere porcit; inon veto quod thntum pix babiliter, quia cuicumque licet uti opi inimi ac probabili,nec Superior uis habet imperandi, ut iubditus adhaereat opinioni Superioris, ut bene uolat Io. Sanctus ubi sup r. num. . Septima ratio : de ii prOlbabile sit coniugis inattimonium bona sidecontractuni inualidum cilc, at probabile iactvidctur negare poste pulcnti debitum , nisi
admittatur pone spoliari possidentem iure acquisito ob probabilem Opilaoncm , quod non inconcedendum; ita ut piae: niti; dc ii pictabile sit rem imperatam illicitatu cito,
263쪽
vel excedentem limites reriain, quas p ciere potest Superior; at non videtur proba-ile Hibditum liberum esse a non parendo , spoliando Superiorem iure acquisito. Facilecti ruatur vis argumenti, dicendo posse admitti coniugem probabiliter opinari de valore matrimoni) , & non teneri ad reddendum petenti debitum, licet possit, quia tam opinatur de matrimoni; valore, quis, de legitima possessione alterius, cum nullus tria
possessione habere possit alienum , sed propitum coniugem tantum, ac proinde si alicui coniugi probabile est se no esse coniuge alterius, probabile est alterum ab ipse nor legitime possideri, & consequenter negari debitum posse, & ita est dicendum de stabdito , Jcc.Ita Castr. Palam ubi supr. num. s. Ex his,quae dicta sunt,manifeste apparet rationes non esse magni momenti, ut contendunt D D. & ideo firmatur sequens conclusio.
ARTA-CONCLUSIO. s. Q Vbditus opinione probabili fultus,
credens illicitam este rem a Superiore praeceptam , possidet libertatem ei noparendi. Ita Ioann. Sanctus in selectis disp. 33. a n. 32. Ledesma tract. delos es ados, ubi de Religiosos en comun , c. q. Castrus
Palaus pati. I. tract. t. disp. 2. p. 6. num. s.
videtur consentire Lessius de iust. lib. 2. Cap. 41. nun . 76. in fine, sicut in parte co- sentit Suar. s. tona. in s. parr. diis it. q. sect. 6. in fihe. Probatur prim. quia unus
'utique potest se p obabili sententiae conformare , nec tenetur aliorum opinionei
sequi, Δ propriam deserere , quia ad hoc
non adstringitur neque per votum , neque per iuramentum, neque per legem diuinam, aut naturalem : crgo nec per praeceptum Superioris : ergo integrum erit subdito promam opinionem sequi, nec operari iuxtauperioris opinionem. Respondent forte aduersiai ij, ex voto obedientiae , & ex ipso-met praecepto constringi subditum Obedire, di obligari ad Superioris opinionem sequedam , vertam hoc esset probandum , quod non faciunt aduersarist , ut optime insinuat Sanctus ubi supr. imo videtur esse impossibilis Probationis, quia obedientia subditi esset ipsi in laqueos: nam posset Superior ei
imperare, ut semper adla aereat opinionibus, quae ad mortale obligant, & ita miser ille subditus se vinciret mille laqueis pro certitudine aeternae damnationis: videte ea , quae dico in dubio 7 . huius partis. Secund. nunquam Superior fuit in possessione imperandi illicitum, nec rem extra propriam iurisdictionem , ut clare ex terminis habetur :sed est probabile rem praeceptam esse illicitam , vel excedcntem propriam authoritatem : ergo probabile cst deficere ius in Superiore ad id praecipiendum: ergo liberum est subdito non parere, quia potest amplecti opinionem sibi fauentem. Teit. Rcus, cuius delictum est semiplene probatum in causa graui, veritatem delicti Iudici inte
roganti aperire non tenetur, ut docent. P. Nauarr. lib. 2. de restit. cap. q. num. 32. q. ROdriq. rom. 2. qu. I s. art. q. Linius vero de iustit. lib. 2. cap. 3I. num. 6. putat
idem esse probabile , esto contrariu sit probabilius . Salaedo in praeti crimin. cap. I 29. g. non illud. Reginald. 2. tona. lib. 26. n. 7. Solus in dist. quaest. q.in tert. membr. Petrinus de subdito qu. I. cap. I 6 g. I. Sanc. Vbi lupr. n. 29. co quod opinio probabilis illi fluet, & est illa, quae excusat a peccato, de non timor in grauem poenam incidendi: ergo nec subditus tenebitur sequi opini nem Superioris, dum tamen fultus crit Opinione probabili docente illicitum este, quod praecipitur. Confirmatur ex Nauaria lib. 2. de rest. cap. I. dub. I 3. in fine, in noua edit. num. 237. Sancti. de statu Religioso lib. c. cap. 3. num. p. Cordub.in sumin quaest. 9s. ad prim. dub. Lessius ubi supr. cap. 33.dub.
8. n. 67. asserentibus non teneri subdidum
soluere tributum Regi, quando munitus opinione probabili credit esse iniustum ergonee subditus constringetur ob Opinionem probabilem sibi fauentem Superiori parere. Qirari. non tenetur quis submittere conses.sioni peccatum , quod probabiliter credit non esse mortale, vel se iam consessu m esse,
ve,aliis relatis,docet Thom. Sancti. in sum. lib. I. cap. Io. num. 7s. quia, licet p c
pium de confessione intrege facienda habeat nihilominus ab illo ob probabilem opinionem soluitur: ergo etiam ob probabilem opinionem liberatur subditus ab obedientia
264쪽
dientia Superiori praestanda; alias strictius
obligaret praeceptum Superioris quanta Christi Domini,&Ecclesiae praecipicns int gram consessionem i quare Sanehea, si hac suam doctrinam considerasset,non tam fortiter inclinasset in opinionem contrariam ised opus est ei parcere,quia fere semper obligationibus subditos opprimit, ac si tota re. formatio Religionis ab ipsis, eorumque obligationibus euet petenda. Quint. quando adest opinio probabilis, non teneri subditum obedire, liberatur ab obedientia praestanda Superiori in sentcti a Sancti. & Sayr.
ubi supr. quia possessio Superioris in illa
materia vocatur in dubium: sed similiter vocatur in dubium potestas Superioris , duprobabilis opinio adest illicitum esse . quod
praecipitur: ergo integrum crit subdito t.on Parere. Sexta probatur ex docti ina Suar.
ubi supr. ait enim libet una esse subdito legi Supelioris non parere , si eam cste iniustam sit manifeste probabilius : ergo Qbditus habens opinionem probabilem de iniustitia legis, seu praecepti parere non tenebitur: c51equentia probatur, quia,cum maior probabilitas euidentiam iniquitatis legis non constituat, intra latitudinem dubi3 remanet sc- per iniustitia legis, S tamen Suarra admittit subditum non teneri legi obedire: ergo
subditus habens opinionem probabilem de iniustitia legis non potest adstringi ad parc- dum legi Superioris, eo quod minor proba-hilitas non concedat legi euidentiam iustae Iegis, sed etiam sub dubitatione cam relinquit ι quarc Garc a tom. a. de benes pari. 3. cap. 2. n. 28. impugnans doctrinam Rebelli de obligationibus I. pari. Iib. 2.q. Iq. a num. 28. asserentis in materia dubis atte-dendum esse maxime:an dubium sit aequale, nec ne, ut liberetur quis ab obligatione operandi, vel constringatur ad operandum, inquit , excessum illum probasilitatis concedentem posse operari, non eximere rem a
dubio; & ideo, lieet una opinio sit probabilior altera, potest quis istam mimis proba Ditem sequi, quia minor probabilitas nor
dat ei improbabilitatem , sicut maior pro- habilitas non praestat alteri vcritatem rei, ita ut constringatur ad eam sequendam.
Tandem probatur sept. quia si admitteratur aduersariorum doctrina , mille incommoda sequerentur in Religionibus , nam Praelati semper non sunt, ut sene notat
Iacob. Granad. 2. 2. de charit. Controue f.
7. tradi. I 2. disp. s. sect. s. pietate, discre, tione, ac spititi talitate ornati; ideo possciat praecipere aliquid durum in subditomnia praeiudicium ι imo sub praetextu boni communis non intelligentes illud, quod propi id sit de ratione boni commuius, & sic illi ddamnificarent: Adde, quod postent etiam
praecipere subditis, ut in Omnabus opinion bus D D. sequantur tantium unam partem in praeiudicium animarum , de contra ratus a Ecclesiae venerabilis permittentcna variet tem Opinionum , taliquam I in magis animarum saluti accommodatam: ergo.
O Vando subditus opinione probabili
fultus dubitat de potestate Superioris: an legitime sit electus, vel legitimo confimatus pacere ci non tenetur. Ita Ioann. Sanctus ubi supr. num. 3 i. Castrus Palaus ubi supr. num. 7. Lestius ubi si pr. Salas i. a. tract. 8. disp. vnic. st h. 8. num. 78. adue sus Thom. Sancti. ubi supr. n. 29. si quentem suum rigorem erga subditos , tum quia non est post cilio certa Superioris , cum cius possessio mediante opinione probabili vcrratur m dubium , tum quia, licet subditus probabiliter non possit iure suo imperandi spoliare Superiorem, potest rameu illum ea spoliare ob opinionem probabilem sibi
fauentem, dc consequenter potest, probabiliter non obtemperare. Rationes vero in Contrarium remanent Glutae ex doctrina
SEXT A CONCL VSIO.6. I Superior qualitatibus pietatis, discretionis, spiritualitatis insigititus non inclinans ad multiplicanda piaecc-pta, neque ad conscientias subditorum duris mandatis onerandas, praecipiat icin pio
babiliter licitam , licet in sententia subditi
illicitam, tenetur subditus, pIOpria opinione deposita, cxcqui, quod praecipitur: sc-
265쪽
cus quando qualitates Superioris sunt rigidae , atque aspciae, sero semper inclinantes Superiorem ad Onerandos subditos,ut dictu est in tert. not. Duas habct partes conclusio, quarum prima sic siladetur.& prim. ex doctrina Menochiu ex cometiuris , &praesumptionibus maxime personarum ha-
Detur rei veritas, ita docet ille, alus relatis, cons. I9I. num. 13. hisce verbis: Expressum illud dicitur, quod cx piaesumptionibus, & coniecturis colligitur: s ed qualitates talis Superioris sunt praesumptioncs, α coniecturae , quae faciunt exprestum , quod
necessitate conscientiae , 5 ad succut rcndum bono communi Religionis in tali casu periclitanti praecipiat illud , quod alias
non praeciperet : ergo siabditus teneturrem praeceptam exequi, licci habcat per opinionem probabilem esse illicitam i inaxime quia unusquisque tenetur bono communi consulere. Secund. ex doctima Leiasse ubi supta asseremis sibilitum non teneri obedire , quando opus praeceetum probabile est illicitum esse , verum ii per t. inseca principia sibi iudicium p udens de
opere licito formare potest , Opus imp situm este de ii ccedit a c conscientiae, qula alias bonum commune in magno discrimine po:ieretur, non solum poterit obedire , sed etiam tenebitur : sed in casu extrinseca principia, quae luat qualitates benignae Superioris piaellant, ut postic subditus formare iud cium prudens, quod opus impositum sit cx necessitate conscientiae ad lucis curtendum bono communi : eigo , nc
glecta opinione probabili rei illicitae, tenebitur Obedire . Tert. ex doctrina R
drise tom. qt laesi. 2 o. attic. 3. dicen- tis , subditum peccare mortaliter , quando praestat Obedientiam Superiori praecipienti aliquid , quod subditus rationabiliter dubitat , se peccare mortaliter exequendo , quia Praelatus in eo dispensare nequit , eo quod sine urgenti causa exponat se periculo mortaliter peccandi rsecus vero si dispensare potest ; nam credere debet in eo casu illum sitam dic
pensationem interponere a crgo, praesuppositis benignis perioris qualitatibus , credere debet, dum ipse aliquid duriam contra optiuonem subditi ordinat, id facere dispensando benignitati , & ad rigorem inclinando necellitate cogente rei go et Obedire necessarium erit ; alias coram Deo lethalis culpae reus cense diis erit . Secund. pars siladetur ι nam praelumptiones , ac coniectiarae , quae sunt Superioris rigidae qualitates dant ex prcssum , quod opus impositum non habeat neccilitatem nisi illam ab opinione probabili praestitam , nec prudens iudicium dant poste formari tale opus tanquam neces larium impetari : ergo subditus non tenebitur obedire , sed poterit stare pro suo iure , per quod certum est neminem teneri aliorum opinionem sequi, N propriam deserere; qirare concludit Sanctiuubi supr. num. 43. non poste Superiorem iuste subditum suo praecepto non parentem aliqua poena plectere , dum operatus est iuxta opinionem probabilem nam. poena sine culpa imponeretur. Concludo ergo quod , licet opinio tertiae conclusionis ob multiplicitatem DD. sit probabilis , quarta tamen probabilior ob va. lidiores rationes videtur . & ideo hanc libenter amplexus sum potius ad obstandum incommodis , quae ex praeceptis rigidis oriuntur , quam ad fauendum subditorum libertati : quare , quando aliquid durum a Superioribus sub praetextu boni
communis subditis imponitur , amplectantur opinionem quartae conclusionis; quando vero nulla sequitur conturbatio ex
p aecepto imposito, ei subbciant voluntatem postponendo propriam opinionem. Reco dentur Praelati doctrinas rigidas dissicile posse promouere
266쪽
DUBIUM LXIX. mdam subditus bona Ne fregit praece
tum ieiuniν Iedem habere iustam causam non ieiunandi; etiam bona de ex mala intelligentia doctime aliud aeceptum e regiae inan Iressus es: quaeritur, an in vinoque casu
peccauerit mortaliser, Praelatus eum
1. π Mpossibilitas dupliciter , simpliciter, 1 o moralis, idest eum dissicutiate : n celsitas etiam dupliciter, ab luia scilicet, ct
moralis , iam accommoda , ct Yportuna .
2. Superiori praecipienti inquid impossibile
quocunque modo non teneturIubditus obedire. necessisas etiam excuset eum atraecepto semando
3. Sabditus bona fide frangens ieiundi praeceptum putans se habere veram causo a Lbe peccati eximitur.
4. Itidem μbdisus, qui bona fide ex mala inita gentia dominae infringis aliquod praceptum , non peccat; nec es a Praefato punien
I. Not. prim. quod . impossibilitas duobus modis attenditur. Prim. simpliciter, id est quod Coelum sit terra . Secund. quod res scri quidem possit, sed cum dissicultate, idest quod claudus velociter currat. Ita Silu. tar. impossibile, quae doctrina ali)s verbis, seu terminis explicatur a Rodriq. tona. 3. quaest. 64. ali. 2. Iogice , seu metaphysi- . ,& moraliter: illud dicitur logico, &metaphisce impossibile, quod nullo modo fieri potest : moraliter tale,quod non den tat omnimodam impossibilitatem , s ed tantum dissicultatem pro rei executione; sumdatur in Arist. I. de Coelo; quare Solus de iust. lib. s. quaest. I. art. a. quem sequitur
Mirand. tom. 2. quaest. 2 s. arta s. explicas
illam conditionem legis ab Isidoro relatam, quod sit possibilis, dicit accipi pro eo,quod non est valde dissicile, non solum pro eo, quod non est simpliciter impossibile: idem . Armat Iacob. Granad. de legib. Contro. F. trach. s. p. I. disp. s. possibilis, idest quae a subditis impleri possit, quod non est intelligendum de potentia physica, sed de morali, ut nimirum non sit multum dissicilis,N: quae, attenta humana fragilitate , ali 1sque circunstantus , Credatur seruati non poste: videatur Salas de legib. qua M.' o. tra 2. I . disp. I. seel. s. n. y6. Dupliciter etiam ac .cipitur necessitas. Prim. abiblutc , metaphysice, ut cibus est necessarius ad viuendum. Secund. moralitor , idest accommoda, de opportuna ad consequendum finem intentum, ut est equus ad ambulandum. Ita
Rodii l. v bi supr. 2. Not. sec. quc d,quando Superior prccipit aliquid impossibile logicc,seu metaphysice,subditus non tenetur obedire,quocunq; modo sit impossibilitas, vel ex parte rei, vcle parte pellonq,quia impossibiliu nodatur obligatio, leg. impossibilium isside reg. iuris: sic ctiam impostibilitas moralis excusat stib-ditum ab obligatione praecepti. Ita Rodri se ubi supr. referens aut horitatem Caietani iuxta explicationem Soti, id aliorum DD. in explicatione Ginditionis legis , de qua supr. quare idem mel Rodriq. loc. cit. probans hanc veritatem inquit: Licet lex generalis ura posita ad mortale obliget no ideo eius obligatio extenditur ad omnes casias particularcs, quia ita possiant esse talibus circunstantus muniti,ut eorum vis ad icthale adstringere nequeat; maxime quia Legislator omnes cinis particulares praeuidere nequit, quod si essent praniis , quod moraliter videtur esse impossibile, non eandem regulam statuissct .vnde per epi)cheiam ad montem Legislatoris benigni, ut rigor legis benignitate misericordiae leniatur, est quotidie recurrendum : hinc S. Thom. 2. 2. q.
I 2 o. Mi. I. ait. In aliquibus cas bus tenore
legis seruarc eis contra aequalitatem justitiae , ct contra commane bonam, quνd lex intendit: nec non de Silia. tit. scrupulus. aliam beni - nam rationem adducit,quia nec Deus, nec cclesia intendunt obligare ad vix possibile , quod moraliter, de ciuiliter habetur perimpossibile, ut dictum est supr. quod si ali
ius vellet in contrarium asserere, iniuriam
267쪽
affert Christi doctrinae dicentis. Iugum
enim meum fiaue est , onus meum leue :nec non de Dei bonitati, quia non esset
Deus homine benignior, sed durior , quod nefas est dicere . Denique quod dicitur de impossibilitate morali , dicitur etiam demorali necessitate, idest quod, ipsa interueniente, non infringitur praeceptum ex mcte Rodii q. ubi lupr. Sanch. sumna. lib. I. c. r. num. i 6. Filii uc. de praecepi. ieiunij tra.
27. p. z. c. s. alios referentis. videatur etiaCastrus Palaus p. t. disp. 2. p. 6. de horis
' PR IMA CONCLUSIO.3. Vbditus, qui bona fide praeceptum ita ieiuni; fregit, c. g. die Veneris, putans se habere causam illud frangendi, a lethali culpa alienus cetisendus est. Probatur prim. impossibil tas, ut dixi, excusat talis vero subditus putans se babere causa no obseruandi lege ieiunit .vel propter debilitat c; vel propter labore laborat morali impossibilitate: e go reus mortis sternae in tangendo ieiurio praeceptum non est habendus Nec ob stat, quod necessitas moralis debeat essece ita, re cuidens, & no putata talis ex proprio iudicio, quia ad non labendum in peccatum iussicit putata , ut recte docent Pa
dub. in rcg S. Franc. c. Io. q. s. p. I. Fili Iuc.
ubi supr. verum huiusmodi doctrina limitatur a Cordub.& a Rodriq. ubi su p.qui loquedo de Religiosis assei ut tantum fauere ani mabus illotu,qui iunt soliciti de propria Galute; no vero illoru no ita rcformate uiuen
tium : si loquantur de Religioso ad instar
peccatoris saecularis, qui semper, aut fere semper male vivit, verum dicunt, quia huiusmodi homo habet iudicium adeo obscurum, dc deprauatuni, ut causa ab co putata excusans,putanda sit obscura, dc deprauata ad mensuram iudicis: si vero loquamur de illis Religiosis, qui aliquando a miseria, &fragilitate propriae naturae sul duntur iugolathalis culpae, A non ita resormati inter alios resormatos vivunt, eorum limitatio non est admittenda,quia non sunt ita alienia propria salute , ut de illis non queat ais mari non fractiiros ieiunium, nisi crederct iuste in tali cini se excusari a peccato . Se cund. prob. conclusio: docet Caiet. tit. Praecepi. transgrestio. obseruationem , scii vim praecepti impositi dependere ab intcntione praecipientis, quae, si sciri potest , sitfficit; intentio autem legis in communi Cer ta est, quod est facere homines virtute prς-ditos ; unde leges Ecclesiasticς ex sua primaria intentione non intendunt inhccte laqueos animabus, sed ad aedificationem corporis Christi mystici promouere: sed,si moralis impossibilitas, ac necessitas non Excusarent homines a transgrcssione humanorupraeceptorum , 5c consequenter subditus a transgi cssione praecepti ieiuni3 non libcra retur, mille , de mille laquci quotidie vincirent miseras animas pro quasi certitudinc aeternae damnationis contra benignam E clesiae mei terra : ergo . Nec obitat, leges
Ecclesiae uniuersalis benigne hoc beneficium conferre animabus ; non ita leges alicuius particularis, ut sunt leges omnium Religiosorum dependentes ab eorum Fundatoribus,qui ad strictius eas consciuandas, vi conseruentur Religiones , semper inte-dunt a suis legibus benignam abillcere interpretationem , quia est error in principijs regiminis velle, ut Religiones conseruentur , maxime in illis , quae spectant ad conscientiam per rigotem, cic austeritatem nam
sequitur Ielaxatio tam ex parte nimii rigaris , quam ex parte nimiae benignitatis , Nideo Rodriq. ubi supr. intelIigens mentcnia Fundatorum Religionum inquit: Religiosos a propri)s legibus non adstringi, ut superent benigna vincula legis diuinae , naturalis , α humanς , sed sufficit, ut ad modii ipsa sum vivant. Ex qua doctrina sequitur, quod in omnibus casibus, nisi lex particularis alitor explicet, in quibus lex diuina , humana , Δ naturalis excusat homines a peccato, in his omnibus etiam praecepta Regulae Religiosos excusabiles teddunt ;quare Cordub ubi suptaexcusat fi atres Miano res a mortali transgredientes praecepta de non quitando, vel de non portandis calceam tis ex ratione putata sussicienti;
268쪽
possunt tamen peccare venialiter ex nor bene perpensis rationibus, ut notant Ciet.& Fillluc. ubi supr. non vero quia ausi sunt situm sequentes iudicium legem transgredi, ut insinuat Rodriq. ubi supr. quia benigna
interpretatio legum habetur a concessione Legislatoris, qui sicut liberat a mortali, intendit etiam eos a veniali eximere: quare concludendum est leges singularium hominum iuxta interpretationein omnium aliarum legum esse cxplicandas ; alias non haberent vim ligandi, quia essent iniustae, &impossibiles. Tertio suadetur: Si tu . rcse rens alios tit. scrupulus quaest. q. aslcrad. Quando caeteris paribus habentur duae opiniones, altera benignior , altera vero durior , semper inclinare debet interpretatio inmitiorem, & benigniorem partem . Ratio est vere aurea, quia piaecepta Dei,& Ecclesiae non imponuntur ad tollendam spiritua-lein dulcod incin , sicut tigida , & scrupulosa inter praetatio praestat: si veto isse subditus non ocularctur a peccato Ob fi actionem Iegis iciunt; innixus rationi benignitatis, dulcedo legis contra intentionem Legislatoras e medio tolleretur; scrupulosa , & rigida ad oppressionem miserae naturae huma
moralem de rei veritate habebat, minimo quidem . Secunda pars siladetur, tum quia res, quae culpa caret, in damnum vocari non debet, cap. 2. de constit. tum quia ex reg. iuris in s. reg. 23. habetur. Sine culpa, nis obsit causa, non es quispuniendus . rumis quia iniquum videtur esse punire eum , qui probabili ratione munitus actum virtuosum Operatus est. Ita Ioann. Sanctus in selectis disp. 44. num. r7. Thom. de Thomasset. Bari Ol. Peridici. Ioseph. Alderet. quos citatos sequitur Balbos. in collect. DD. cad.
An,quando quis habet consuetudinem transgredisndi regulas , scis constitutiones, qM non obligat ad mortese, cum p O sto etiam non se mandi eas , t culpae lethaiis Rclis.sVM MARIUM.
r. I D. rationes consul ntur, que probaret I contendunt Reis offam habentem
eonDeIudine transgrediendi reguias, seu constitutiones esse in aeterna damnaIIouis saIu .
. T J V iusinodi subditus , qui bona fide
L 1 ex mala intelligentia doctrii ae infringere aliud praecept tim ad mortale Obligans ausus est, non debet iudicari lethali culpae obnoxius; nec est a Praelato poena plectendus. Prima pars se adetur ex Naua tr.
lib. consi. de sentent. excomm. Consit. 20. num. 24. refcrente Innoc. in cap. Per
tuas, de simonia , quem cum alijs ad id opportunis refert. Fclinus in cap. Fin. dere Iudicata , tum quia in fractione non adest voluntas malitiosa radix malitiae peccati, tum
quia transgrediens praeceptum bona fide putans se habere iustam causam , excusatura peccato, ut dicebam : ergo mala intelli- sentia bona fide concepta cxcusare debet. Nec obstat, quod debebat consulere viros doctos, quia , s dubitas let de vera intelligentia, accedere debebat pro illuminatione ad eorum doctrinam; si vero certitudinem , CONCLUSIO.1. Ulla ratio DD. asserentium huiuia I modi Religiosu esse in statu peccati mortalis ad hoc aifirmandum nos cogit, esto multi ex illis in affirmativam sententiam peracriter inclinenti sed opus est eis parcCre , quia, quando loquuntur de subditis, rigide lolluuntur,'aliqua praetcInilrtendo, quae essent cxaminanda. Prima ratio videtur esse Sarach. siti nim. lib. s. num. II. cap. 6. Castr. Palai p. pari.de peccat. Cllent. trach. 2. disp. 2. p. P. F. q. ob scalidalum
aliorum, & specialem minam Religionis dicunt ipsi ergo quaelibet constitutio ex hoc capite obligat ad mortale, S: ideo infinitae regulae, seu constitutio. Tes, quae rCgulam essentialcm , maxime in Religionibus reformatis consepire solent, infinitae ei unt obligationes , oc tanto onere non
269쪽
corruet 3 quis siluabitur probatur conte-quentia: maius,& minus cictrimentum graue, & mortisere peccaminosum inter se nodisserunt, nisi secumlum magis, & mimis: sed si consuetudo transgrcdiendi regulas , seu constitutiones constitueret Religiosum in statu aeternae damnationis, unius etiam regulae,& constitutionis, quia,ut vult, prout infra, consensus omnium D D. Superior negligens, ta permittens, ut in desuetudinem abeat una tantum regula alicuius momenti Ob damnum graue, quod toti Religioni infert, culpa graui damnandus est : & cunia maius, & minus damnum non differant inter se, nisi secundum magis, & minus: ergo quaelibet consuetudo infringendi regulam unam, tanquam grauiter damnosim constituit Religiosuim in statu damnationis, & ita concedit Sanchea ubi supr. num. I9. & te tur concedete Castrus Palaus . O miseri
Religiosi constituti per fere infinitas constitutiones , quae essentialem regulam circun-
sepire solent, sub tot oneribus, dc quid erit non nisi ut ab ipsis opprimantur. Nec obstat dicere, ut dicunt aliqui, magnum damnum haberi ex omnium transgressione, non vero ex consuetudine trans estionis huius , quia, ut dicebam, neglectio unius regulae est mortiscre peccam uicisa: dc dato, dc non concciso, quod non est et talis , grauissima iactura instaret Religioni, quia singuli possent habere in desuetudinem unam,dc diuersam rcgulam, quae simul cumulatae magnum scandalum parerent, ac magnam iactitram inferrent Religioni, Ec ita cogeretur Supetior ad illas reprimendas, nec non de subditi ad illas temperandas. Fateor , In cininta intelligere in Religione res armata tantam ruinam Orisuram ex modo vivendi unius , quia relaxatio erit tantum vcnialis , de forte
sine culpa, ut dicam inferius; de si at qui ad cius imitationem parum iusta vestigia s querctitur, quod difficile, imo impossibile erit , dc propter vigilantiam Pastorum , de
propter Zelum aliorum non permittentium talem vivendi modum , non erit nisi relaxatio venialis , dc paucorum , dc remota ab inserenda graui iactura Religioni quare damnum congrcgationis semper censendum erit patui momenti .EProbatur secundo : ergo conluctudia committendi venialia peccata in quacumque materia erit pcccatum mortale: probatur, quia non videtur maior ratio , quare frequent transgressiones regularum , seu constitutionum aifcrant scandalum, de Religioni ins rant ruinam, quam frequens repetitio peccatorum vnialvi mimo magis ista, quia mnatura sua sunt mala, ν illorum carciaria maiorem asse. t Rcligioni decorem, quam illae, quia intrinseco non sunt malae , imo ex intentione Religionis ordinarie ad nullam culpam obligant , de ita qui habent consuetudinem iocose mentiendi,otiose loquendi, vani ε rebus aures praestandi, de infinita alia, erunt peccata mortalia, de quis saluus fiet ted quis saepe , ac saeptiis non periclitabitur ita quis poterit Religiosolum habitum assumere absque lethali culpa ob proximum periculum tuendi in peccatum dc quis audi;-bit alicui ingreisum pei suadere ξ profecto Religio potius erit peccatorum congregatio, quam iustorum collcctio, cum in die ie -pties cadat iustus. Probatur tertio: ergo totus Mundus elici in statu aeterirae dain irationis: probatur: homincs degentes in saeculo mille consuetudines habent labendi in peccata venialia, dc si quis quaerat, unde nam illud malum non aliunde, nisi ex malo exemplo colum inici se, dc ipsi tenentur, licet non ita stilete ad conteruandum candorem christia i ae Religionis,sicut Religiosi ad conseruanda in sanctitatem suarum . Religionum . Quamobrein Iacobus Gra-nad. de peccatis controu. 6. rrael. 2. disp. 2. scch. p. tangens dissicultatem tituli, o tangens doctrinam Sanclicet, argumentum
ipsius Doctoris non proponit, quasi dicere velit, ratio Sanctica nihil aliud concludit nisi trulle, dc insinitos laqueos pro Religiosorum animabus, quos fragilitas humana pati non potest, quae peliculum quotidie labendi in lethalem culpam respuit, quo benignitas Ecclesiς a filus suis,quatit uni fieri potest, alienat iuxta sententiam Caiet. ti . prαcept. transgressio dicςntis: Intentii legis in commuiu certa est, quoniam est facere homines virtuosos ,. I ta Ecclesiasticae intentio cst non in cere laqueos animabus, sed ad aedificationein corporis Christi mystici promouere ', de hinc fit, ut nono tam lata multitudo praeceptinum obligar
270쪽
tium ad mortale in iure interpretanda sit, ne laqueus multiplicatus contra animas CC- statur: & Silu. tita scrupulus quaest. q. ait: Deum, nec Ecclesiam intendere obligare ad vix postibile alicui, ut puta nimiam habens 1 fficultatem ; alioquin non esset verum illud Matth. II. Onus meum Due ; nec Deus esset homine benignior, sed dii. ior, quod est nefas dictiim : Et Basl eus Capucc. in summ. tit. ephclicia num. q. inquἰt: Neque Deum, neque Ecclesiam intendere luis praeceptis nos obligare ad vix postibile , de nimis dissicile in se. Ratio est , quia pic credendum est,iam: Deum in lege gratiae vcile, neque Ecclesiam imponere nob.s Iugum vix
postibile, & dissicillimum saltem iub pici a
peccati morealis; neque cnim Deus , ut homo quaerit occasionem ad calumniandum ., cum Sapient. I. legatur . Sensite de Deo tu bonitate. S. ThOm. a. a. quaest. IS6. art.
a. quem sequuntur DD. inquit: Ille, qui
profitetur aliquam tegulam, non vovet Obseruare omnia, quae sulit in regula, sed vovet regularcni vitam , quae estentialiter ii votis essentialibus consistit obedient ut, paupertatis , & castitatis. Ratio est aurea, di ad
rem nostram notata in quolib. I. aIt. 2 O.
quia, si omnia voverct si ab pcccato , quae sunt in regula, status Religionis esset Religiosis in laqueum peccati mortalis, qui vix, aut nunquam declinari possiet: huic rationi
adhaerent Rodriq. rom. s. quaest. Fo. a t. 3.& Suar. 4. de Relig. lib. I. α nu. I O. I 2.
tract. 8. Ex istis cmo confutationibus, adhibita illa ultima in fine dub. 7 ., apparet rationes praedictorum DD. esse parui monacti, & nisi ad illaqueandas animas pro aeterno supplicio. Nec obstat , ex confutatione doctrinae DD. sequi non paruam relaxationem in Religionibus , quia relaxatio essentialis magis oritur ex rigida eorum doctrina, quam alio, quoniam, cum in Religionibus maior pars hominum imperfectorum moretur, ut experientia domi, de insinuat DD. esset cis inucere laqueos, & dare manus eorum minae in essentiale damnum, &retexationem congregationis. Secunda ratio est VasqueZ I. a. quaest. 96. disp. II 8. p. s. num. 6o. qui dicit: Licet verissimum sit apud omnes DD. peccatum veniale per quamcunque multiplicatione non fieri mortale, quia eius grauitas non intelis iud, sed tantum cxtensue augetur, ut videre est apud Suareet. lib. 3. de iugibus cap. 28. num. 9.& apud AZorium pari. l. lib. .cap. 9 quq st. I r. nihilominus admittendum illam frequetem legis transgressionem esse mortalem , quia laeditur notabiliter finis Legislatoris,6 quantum in se est , eum impedit: eius doctrina, praeterquamquod potest confutari
eisdem tere argumentis cotra doctrinam Sancti. allatis 1 specialiter tamen , S magis immediate his rationibus consulatur. Prim. sequeretur magna conturbatio in Religio- iis , quia opus esset quae rete , quot actus, icquanta temporis distantia requitatur ad hoc , ut finis dicatur neglectus ita ut transgressores incidant in lethalem culpa. Secud. quando filiis Legislatoris non magis laeditur actibus repetatis, ac si repctiti non ἀ- sent . Dequens transgressio legis nequit imputari ad mortale: quaelibet autem quasi conti liuata transgressio legis per venialenta culpam osteiidit finem, ac si non esset repetita , quia illi actus , ut supponitur, non uniuntur in se, neque in obiecto : ergo non videt ut scis sciens ratio ad probandum , quod illa repetitio constituere possit peccatum mortale: ratio vere emcax, & est Castr. Pal. ubi supr. nuin. 3. Tertia ratio est D. Antonin. s. pari. rit. 1 F. c. I. g 9. Silii tit. Relig. I. quaest. I 2. Val. 2. 2. disp. IO. quaest. q. p. s. col. penulti m. vers. atque ita est , ac seres.tium ratione contemptus saltem interpretatiui transgrellioncm Cosuetudinariam
regularum , seu constitutionum csse peccatum mortale : quorum doctrina infirmatur sequentibus rationibus , eo praesupposito , quod DD. de contemptu dicunt apud San-ch. sumin. lib. I. cap. s. num. 8. &c. quosi ne sequitur: duo requiruntur ad verum. δύformalem contemptum , transgressio p xcepti, S causa eius , id est nolle regulae, leti.
Superiori praecipienti subibci, & proindequado violatur aliquod praeceptu,qilia praeceptu,nsi adest conicptus,sed quando violatur, quia non vult quis regulae, seu Supcriori subi)ci , de ita in quoliba actu violationis dari potest contemptus 1 unde sic firmo rationem : ille tepidus , defetuosus procedendi modus Religiosi non continet ita se contemptum ; nam frequentia, ut est frequen-