장음표시 사용
51쪽
6 De Regi in Regill. Cent. Prim.
amoueri, nisi cum hoc praetextu. Ita Lugo ubi supr. Ratio eius videtur csse magni roboris,d: iuxta nos: ra principia, quia, cum in electionibus principaliter attendatur utilitas
communis boni, re totius communitatis, eoque consulatur hisce electionibus, ut perscctare videtur, ideo digni possunt praeserti dignioribus , imo addo ego tale digniores, quia
maior,& minor dignitas atteditur penes m iorem,ac minorem utilitatem Reipublicae, ut inferius dicetui, & cum maior utilitas ex his dignis habeatur, consenuenter tanquam digniores sunt promouendi. Pro not.teri .sit, quisnam dignior c endus sit, ita ut elector sit immunis a lethali
culpa: Rodriq.lom. 2. q. a. art. s. ait: Debent electorcs aduertereat tamen absq;culpa esse velint, digniorem semper inter concurrentes in Praelatum eligere,qui seientia, moribus, vita, exemplo, ac merito valeat magis
prodesse,quam ambitiose gregi obesse: quis-na erit iste sanctior fortasse, de doctior simplicitet, & absolute ρ minime quidem ait s. 1h. 2.2. q. 63. an. t. quolib. 8.n. 6. sed qui est melior secundum quid, idest, qui est melior quoad regimen Ecclesiae. Vas'. opusc. de be
quod factior, & doctior est ille,qui est aptior ad tale regime, licet coparatione alterius notam aptiuit initas sanctus, & minus doctus :melius, & clarius Portella ubi supr. Arbitriuboni viri debet pensare varias cireonstantias temporis personae, ex quibus inserat, quis pro tunc sit di ior secundum quid, idest in ordine ad hoc ossicium: sed omnibus clarios Caietan. in summ.tit. electio: Melicu aetem est non quantum ad bonitatein vitae,sed quatum ad regimen illud nunc, de hic respectu
talium ciuium, S reliquis particillaribiu O current jς pensatis : audite etiam , quaeso, quod dicit Bassos Capuccin. in summ. tit. ciectio rium. io .ex mustis DD Dignior censendus est, qui ad Praelaturam, vel munus, de quo gitur, gubernandum & sustinendum aptior, Zc conuenientior est, omnibus consideratis, id perpentis ; non vero sanctior, vel doctior, qui tamen in caeteris non in ira aptus illi ministerio, sicut primus non tant sanctitate, de doctrina excellens, quia ad maiores qualitates morum ,, dc literarum absolute non est attendendum in hac in teria , sed ad illas solummodo, quae muneri, de quo agi mr, magis proficuae, dc utilior erunt, dummodo prauiciendus, de eligem dus sit alias bonus , te idoneus vita, moribus, ac doctrina. Porro adhuc non attingi mus digniorem , uisi attingamus, quo meritorum excessu superare debeat alios, ira vvmortaliter peccet , cpii ipsium nUlexerit. Silu. tit. eliato quaest. I S. Petrin. ubi supti Mira . ubi supr. concL I. .inquiunt: Tad eligi debent in P latos, ac Pastores, quoad niaxime fieri potest , ut ipsorum compar tione caeteri sint, Ni esse videantur veluti grex, de bruta pecora, siue animalia . quae vel ba sunt imaxime notandat, qua tu' dantur in textu cap. t. dist.2s. ubi dicitur,
quod qui eligendus est ad iugnitatem LGl
siasticam, talis esse debet, ut illius compa ratione caeteri grex dicantur unde appM magnum debere esse excessum. Ita Sa mucll. deesin. n. trin. i. disp.6. tract. s. Conci- . attendamus etiam verba doctiss. Ioann. C, pata in opusc. de iustit. distrib. pari. . CV 6. num. In hoc enim non adeo anxiς , -c strictu procedendum est. vi ex quDeui sincmeritorum excessu statim dicendum sit cum gentem, pinermisso digniori, peccare mortaliter, sed in hoc: ccisus notabilia, non autem minimus erit spectandus ; non enim Deus cogit nos tam auxia, iN soli Q p pnsonarum Conditiones exploraro, sed secun
dum prudentiam pro rei qualitate, di condiritione praecipi si id bona fide, 6e ab udolo flaum fuerit. Ita solus lib. 3. de iustita
qu. 6. an. 2. ad ita. de Molin. de Hispam primog. lib. 2. cap. s. num. s haec Capata, quinu. . addit doctrinam Lesbi de iustit. lib. L. c. 3 dub. I n. 62. dicentis: Digniorem V , in , qui notabiliter d umor,hcaptior videc . . Pro viii m. nota . sita huiusmodi ex pessiis crededus est ne esse in istis duabus --ctionibus,ut dicunt sectatores utriusq; par a nostros eligimus, quia ex nostris sui melior tam pro Definitoribus, ac Prouincialibus, qua pro Prioribus erat ipse: orbo stringsui
52쪽
conuincuntur, quod errant toto Gelo ', sed elatius patebit id ex eorum morum conlid ratione, si bonitate, rectitudine, ac sanctitate pCediti, nec non & in charitate, ac iustitia radicati sunt, credendum est eorum iudicium non esse perturbatum, eisque fides est praestanda 1 si cupiditate regnandi, ac dominandi tenentur, iudicium Uambitione, p μturbatum,& obtenebratum esse prorsus censendum eth; quata nullo modo est eis credendum , sed dicendum est verba esse quoddam velamen ad tegendum pessimum ambititionis vitium t liceat mihi asserte descriptionem eorum morum, quasi de verbo ad verbum Laurenth Petrini de Piactato qu. a. g. s. c. 3. Odio enim, inquit, se inuicem habent factionari), de se inuicem continuo
murmurant, alter alterius notat actiones, inuestigat, speculatur, in calendario scribit, ne obliviscatur, & sbcbs nuntiet, ut suo tempore Superioribus propalet, interim diuulgat, curat adhibere testes, semper alter in ali rum machinatur, irridet, iubsannat actiones,& quidquid a quocunque factionis contraris factum fuit, culpat, maculat, & profitetur se aduersari)s non credere, nisi cum dicunt: Domine non iam dignus: conatur unusquis ue in sitam factionem trahere nouitios, non um habitum Religionis indutos , si os unu- quodque factioius caput defendit,eorum vitia o ultat, protegit, ne puniantur, uno δε- uel secundum inclinationem, ne ab eo refitiant, & ad aduersariorum factionem transeant; qui non sunt in aperto malo, utitur
tanquam scuto inexpugnabili ad factionis sanctitatem, ae idonestatem defendendam, robando, quod ea sit aggregata ex meliori us,& dignioribus, & quod solum sit aut Mia in binum commune, & ad resistendum aduersario illlad destruere conanti; si supc,riores maiores errantem subditum secundum xmulam, de Deum punire voluerint, illicosi CCurrit caput; vel ei rorem excusat , si potest; vel si non potest, excusat fragilitate, iuuentute, gratiam petit, fidem facit de fit tura emendatione; si vero subleuare volum xiv alterius factionis caput, accurrit dc alte xum eaput, & loquitur subleuandi plagas mortuas exsuscitat, ignotas aperit , mas fin-nit, testes ad omnia adhibet: si Superiores xesistunt, proponit articulos, iustitiam petit: infinita praetereo, quae prae Gudis angustia
enarrare non valeo, lugenda relinquo eootationi, qine nequeo exprimere calamo. Ita
Petrin. stic sunt, quae dispersa videntur in istis tactionibus ; haec sunt mala, quae trahunt.
originem ex primo multitudinis malo, nempe ex factione, de dissensione, teste D. Th.
I. ad Corinth. cap. II. Primum malum, air,
multitudinu HI ssissensio , unde casera orium tum, ubi enim ei dissensio, nihil rectum eis: isti fiant eorum mores, qui dicunt, nostros eligimus,quia ex nostris sunt factiores,& meliores : Videte ergo, optime dicit S. August. de diuersis serm. 28. tom. Io. quam mali thomines, qui volunt esse dixis. Si ergo tales sunt mores, concludendumne est eorum i dictum esse sanum in proferenda sententia , nostros eligimus,&c. an potius penurbatum ab affectione domini; perturbatum,pertu batum, inquam, ab immoderatis animi affectibus ; quare nec ipsi, nec ath similibus verbis credere debent; unde dicebat S. Greg.
re digne desubd sis nequeunt, qui in subitorum causis sua vel odia, vel gratia elu-iar: liis suppositis . PRIMA CONCLUSIO.
s. TN omnibus electioniblis ad munerali I bentia animarum curam, de non habentia, modo sint magni momenti, sub po na lethalis culpae meliores sunt elisendi. Concluso susscienter est probata in secund.
SECUNDA CONCLUSIO. Ucessiis in idoneitate prae caeteris debet
esse clarus, de valde magnus, α non paruus, seu dubius, ut electores eligendo dirugnum , meliori neglecto, maculentur lethali culpa., Probatur ex doctrina Siluestr. Mirutan&α Glossie docentium, quod excessus debet esse tam magnus,ac manifestus in ei cto, ita ut caeteri sim aestimandi vilis grex, oc ara animalia.
TERTIA CONCLUSIO'. NVllo modo est credendum factionariis
dicentibus, in nostra sectione huiu- sinodi excetas inuenitur.Probatur,quia non
53쪽
est homo sanae mentis, qui sibi persuadere debeat in illa factione esse digniores,non so Um pro Prouinciali, ac Coraultoribus, lectetiam pro Ptioribus, seu Guardianis, ita ut
altera pars,sed factio reputetur pro idoncita te regiminis Prouinciae vilis grex, de bruta animalia. Secund. quia ex eorum moribus artatis satis liquet eos habete pro fund mento cupiditatem regnandi, ta dominandi, potius quam bonum commune, & metita eligendorum promouentia ipsum bonum, maxime quia ex utraque parte haec vox dulcis in ore, & maligna in corde auditur.
GVARTA CONCLUSIO.1 ei edendum est in utraque factione esse merita aequalia, vel quasi aequalia pro
idoneitate regiminis Prouinciae , taminei ctionibus Prouincialium, ac Definitorum, quam Priorum. Probariar, quia melior non
est censendus sanctior, doctior, & aptior secundum se, sed pro hic, & nunc respectis
talium ovium reliquis consideratis, α pensatis ratione industriae, pacis coli seruandae, ac construendae nec non & unitatis firmandae, &c. at quis sanae mentis iudicabit hanc aptitudinem ad omnes dignitates, ac Dnacia solum praecellere in una factione tum quia regimen Prouinciae fuit alternatiuum dicebat Senex ille tum quia Superiores malog
modo adhibuerunt gubcinationi unam ractionem, modo sc alteram , tum quia huiusmodi Superiores alteram proslcmerent, ac
debellarent pio factionum extirpatibne, ecnon subleuarent, si tanquam vilisfrex erx,stera habenda esset: non nego tamen, Odaliquando huiusmodi e eelsus in lingulacthomine elucescete non possit; nihilominus Minotes aduectete debent circa tilem hominem monitum S. Thoni. s. polit. lecti i. Zicentis ex Aristor. Si 3Mssis virtuum ignam eis eMnsed non perminis , quisfori non tra, Tm -- cedri dignitin rim in virtute H i uinali r m, quantum hoor perpetuὸ regn'di excedit ho Grem ' -- o ' iae, in i tis eucontigit feri inques cundumprvorti Wm.
ra INTA CONCLUSIO. . TI Lectores eligentes Consultores, ac Prouinciales ex propria factione, ac
preuidentes inaequalitatem, ac incommoda, quae insurgunt, mortali culpa obstringuntur ιnam offendunt iustitiam commutatiuam, distributivam, nec non & violant charitatem, simulque scindunt unitatem. Suadetur,quia non seligunt meliores pro statu illius Prouinciae, & respectu talium ovium, de ita non f uent Ecclesiae; de ecce violatam commur tiuam ', quare dicebat S. Antonin. de iustit. disti. tit. s. c. s. tom. . Non esse metu aptum homin/m , qui sperturbarium bonι eo senis: quia restringunt vota ad merita suorum absque excessu; dc ecce violatam distributi-uam: unde praeceptum S. Thom. de regi m. Princip. hb q. c. is . est: D inommbin am-bm poisita inter eiura armi debeat esse pona ratio oneris, o honoris : quia pax expellitur a Prouincia, notabilis perturbatio excitatur in conglegatione, seditiones gliscunt, mutadiae,sc alia enarrata,teste experientia; dc ecce laceratam charitatem i quare Arist s. et bi2hb. s. c. 3. ait: Sed bine pugna nascamur , stinositiones,atque uereia,tum aequi non alo, aut aqua non aequi habent, ac potiuntur: quia tandem dissoluitur unitas , sine qua quaelib multitudo ruit, de de qua tam Dauiter loquitur S. Augustin. de vel b. Domini in Matth.
Cre. I. iobsecro autem vos fragres, widinum
πι- - iam: de qua etiam non nus grauiter affatus est S. Minata. de modo benα vivendi se . t. Con ordia vero, inquit, adficiendam bonum, ad inrim tu nam M exuimaeuo Deo , bona ingredit iis unum , is instriavio Draomno vn- inti is, est unam rimam habeamus
54쪽
-- una, o cor unum in Deo: & paulo intra: nihil est, Diabolus tant.m timeat quantam concordiam , ct charitatem; nam simum, quod habemus,rimm propter Deum. e
Diabo non timet, quia ira nihil habui si
ieiunamus, hoc Diabolvi non timet, quia ipse mmuam comessit; si sigitimus, hoe Diabo non timet, quia irae nanquam dormis i sed, sitharisarem, o concordia- tenemin, hoc Diaboli vehrmenter timet: quare Prima ratio est eiusdem Bernardi ibid. hoc trinemin in terra, quod i se in is tenere noluit. Secunda ratio designatura D. Gregor. Naaiana.de pace Orat. I 1. Omnes ν , inquit, quipaeis bonum amplectantur, eique contrariadis ordiam, erseditionem infense oderunt, ad Deum, qui unus est, or esse credStar, non mi nus propter coWordiam, quam propter eandem enisam,ct ad divinas mentes , quae a sancta , O Ludanda Trinitate hoe acceperunι,ut unum ι, aecedunt: tontra,qui dissent mortbm, ut pugnisgaudeant, o nouitate famam ereptent, atque in gnominiasua glorientur,eduersa tam iis sint. Tettia habetur ex D. Chtyibst.' ad Ephei c.' . hom. I t. Si voluminergo , air,
fruis ritu, qαι procedit . capite, idest Christo, alto'alteri adhaereammi nam duaesunt diuisiones a eo ore Ecclesiastico ..una quidem, quando refrixerimm in charitate secunda autequa ausifuerimm ea facere, quaesem indigna, ut in in illa corpor nutroque modo enim nos separamψ a plena Ego conuenta : quid solυ- caII, ac constulisumin , ut alios ad hoe aeae fcem ψ, qui frius hindunt qaeid non patiuntur nitit Eecusam aeque poteis diuidere, ut ambitio, se amor Imperibes gerenda magistrum: Nisi Deum arue iuritat, atque drausam esse M am ; etiams bona fecerimm innumerabilia, non minores quim qui rim corpin' i indunt,parnas δειλω, qui plenum 'cle ait cum constentum conseindimus ; nam idud quidem factum es ad lucrum Orbis terrarum, os nion eo aeninio; hoe autem nuram et quaiahazbet utilitatem , ex eo Amni spluristam: hὰed DFH non Aolam ad eos qui geranti a
distra: - , sta etiam ad eos, qui ab Mis ne rur: llaec Chrysost. Fiationarin has PP.εα
tentias hic libenter adnotaui non tam adfirmandam conclusionis veritatem, quaesitis
clara est, quἱm potita ad demonstramlum, quid sentiant Ecclesiae columnae de factionueapitibus, eorumquE sequacibus, quae unita-
tem multitudinis, sacrorumque hominum concordiam ab ambitione illata conscindere audent, & propri)s oculis, quas in s peculo suum deplorandum statum inspiciant,in quo
sub specie Zeli, seu potius sub praetextu Zelisimi obuoluta. Heu, heu quam longe distat a vobis ille spiritus capitis christi, qui e pax
inquit Bernard.vbimpr.w ferat utraq; um, videlicet, quia Angelos, O homines fecit esse concordes : qui germinare facit in hominum mentibus vciuin zelum abscindentem illud, quod abscindere volebat Paulus a C rinthi)s, qui in factiones abierant, dum dic bant : Ego quid Ium Pauli,ego aurem APOLlo, ego vero C hae.
Dicet seite factionaritas , qui libros Goluita, non est lethale peccatum caeteris par bus conferre dignitatem , dc honorem amb
CO , Consanguineo , concaui, ecc. ergo tam
Superiores maiores, quam subditi eligere postunt tuto ad dignitates, teraqii fliciacos, qui sunt cx piopria fi lione. Respolid. ex Bellar in de Princi Christ. lib. I. c. I
do, quando non comarbatur pax , & quies ,& fit ex causa impulsiva, & non motiva: d Cent AZOr p. 2. lib. s. C. t D qu. 4. & Alenc P. 2. qu.; Is membr. 2. dist. r. f ablata tamen. nota , causa fictionis, q'e sub. nomine amicorum tegarii quia unusquisq; sub mortati tenetur se abdicare a nomine arabolico i ctionari3 piopter pace, Se concordiam introia ducendam, ac scandala extirpanda, seditioneiq edandas nam tactios, sunt in malo si tu , ut' aiunt Tabicn. tit. sedulo qu. I. Caiet.
eod. mi. similiter Si tu . quaest. I. j negando, quando tractatur de conferendis fere omnia sus bonis in tuos , quia grauiter Leditur ius eorum , qui negliguntur P de opprununtur , quia praelestim Piae lati non dicerentiit fido. is dispensarotes, nec essent in utilitatem omnium subditorum,sed acceptatorum per sonarum nomen tibi landiearem in muli rum oppressaenem, quia etiam tota Prouimcia conturbatur, ut dictum est supr. No dico tamen, quod Praelatus non queat alicuisio amico concedere, esto sit mimis dignus altero aliquod bonum tuo vlui concestum ab item, quod dicatur acceptor perib ru.. Ita Valent. P. r. q 7. l. 2.Veiis porro tom. 3. Dicet iterum factionarius; ex nostris vi detur'siurgere aliquis excessiis meritorum
55쪽
3 o De Regi m. Regul. Cent. Prim.
quantium sussicit, ut praeteriri non possit sine culpa venialit ergo isti sunt seligendi,& non ath ex contraria lictione, quamuis Mundus totus esset conturbandus, & non solum Prouincia. Resmnd. quod in re morali parum pro nihilo reputatur ι α ideo existimandum est eos cedere suo paruo iuri propter bonum
commune; imo adflit Salonius 2.2. ex Concl. D. Thom. qu. 63. art. 2. Controuers. q. cum Sancti.opus c. lib. 2. c. I. dub. . in fine tertiae
conclusionis , quod dignior debet illud pati
pro bono communi, quod sequitur ex electione concordi, & pacatiori gubernatione , imo addo ego, quod non sunt digniores, ut euidenter in dub. 2 s. probabitur. Potest etiam dici praeter ea, quae superius dicta suntὶ iudicium huiusmodi factionariJ non esse aptum in ferenda sententia de excessu moritorum , quia prouidere unicuim secundum merita transcendit, inquit S. Th.
2.de r glm. Princ. c. I S. virtutem naturae, de
eum Gionaria non ferantur a spiritu Dci, vitairmant SS. PP. ubi supr. sequitur, corum iudicium non habere illam totalem rectitudinem ad hominum metita, & demerita metienda . Pro sine quaesti ad indignitatem istorum electorum,qui tanto studio contendunt eleuare homines tanquam capita factionis ad praedictas dignitates, faciunt verba S. Gregor. Nazianz. Oraz I . prolataeontra nonnullos factioses : Ad quam, aut, indetnitatem iEud etiam acredit, qu)d qui a Deostate donati sumtis,hominum causa bellum gerim- , tantumque in nobis coniendenae sim dium exuperat, ut ipsum quoque aliorum ambiationibus eomodemus e pro atienis thronis proprias Immiciosuscipiamus, in una re duo grauissima peccata comittentes,nimiram se eorum ambulones is lammntes,sir ipsiet itiosa no a assectionis hoe adminiculum accipientes, quem admodum qui in praeceps feruntur, propinquas petras, aut firmiore rurices. O si in terra moraretur D. Laurent. I
stin. concluderet quidem tam praesens,quam praeteritum quaesitum suis verbis descriptis in lib. de obedient. c. 19. diceret, inquam: Admos igitur nune . ministri Eulsa, o elaustra les viri meussermo dirigitur, quislo habitu , hisque nomine Christi Domino mititatis, qui facies vestras asentatis homini ,intergamertitis omnium Comtitori, o vestro: saris v
bis videtur, quod daeucia vini a mortalibus is,
reant, non magnipendentes, quo Di Deo n/iissima, qui singulorum iuricabit errata,dice te Apostolo I. Cor. 4. Nolite ante tempus iud eare, quoad que veniat Dominus, qui ct iEuminabit ab condita tenebrarum, O manifestobit tonsilia cordium, o tune laus erit unicuiaque a Deo : de vobis Dominus Iesus sententia, promebat, cum spocrisim Phari oram inereis paret dicens Masib. 23. Vae vobis Seriba, copharisaei h acritae, qui similes estis sepulchris
donaris, qua foris avarent homini steriosa, intin vero sani plena ossibus mortuorum, o omni spurcitia 2 cultum quidem Religionis iu
tum, exhiberis foris,cum intus vigeant des'is, aemulationes, rurgia , elationes, se fecta: qua, oro, vobis consolatio esse potes testimonium ab hominibus quaerere, o habere, quiprofecto i dicam secundu aciem, se quaserissunt, cum
introrsus aliter conscientia clamet: Gloria no- Iba , Mi Pant. 2. Cor. I. non es hominum tegrimonium conscientia no Pra.οῦ tua vim
ones , quascum oleum minimὸ detulerunt, nonne cum redargutione depulsa sunt nihil illis conmentiae testimonium profuit alienae, siua illis contra ste vociferante; non alienum os , sed
vestra Deo gratificent opera ; abdicite, quase ,
tenebrarum vera, quandiu dies eis.
An Praelatus, qui Ptitur regimine , acti nibis, aefunctionibus, qu ex natura sua ordinantur tantum in subdito uHγtilitatem, boni communis comm dum ad M, Pt in Praedatura assumpta construetur, reus sit peccati mortalis.
I. 9lieantur mav mori tituli, idest 3 modo poteti intelligi.2. Tribus generibus humanorum amis neπὶ bonorum, malorum , ae inisserentium d pristis, in uatur, undenam bonuas,matina ct inae rentia dignosantur.3. Ex definitione Aeliosorum pro linis
elicitur Praelatos nutam possidere ius mori subitis, operiburique eorum in Proprium eo
56쪽
Bringamur mortali iape , quamuis eorum finis prima ius ab omni expurgaretur praetextu,dum
Mesem arios conseruaruat in asignitatu raducuntur: se e se tantum vincirent veniali custa , ad c a mortati di iis eximi possum:
Ita diluuntur obiectiones. I. Praesens quaesitum indagatur a quia cognitio sequentis nequit haberi, nisi ex manuavi cui sione propria tituli: Pio cuius intelligentia sit prim uotandi quod quatuor In is potest Piaelatu ordinare regi inent, ac asti nes ossicia assiumpti pro sui consumariinw. Pitu . inientione caeca negligenito vit a pu-nue, ne homines situ aduersato reddat,me- Iit piinmus ornar ne tandem locus sibi ar-xipiatur, sunt euando indignos, postponendo digniotes .i Dis,ec similia faciendo. Secund. si tendo tantum intra peccatorum venialium terminos. Tertio intendendo principali ehonum commune, si ibditorumq; Hilaea em, de mimia mincipalitet propriaro conlpri tionem. Quarti inuenendoordinem, pium avrio interulando propriuin comminuun, ac conseruationem; secundario vero subdit Ium, ac bom communis utilitatem. PMea addi quinti ordinando ea tantum ad Pinu eurae finem, qui videtur esse boni commimi nis consimatio, de augmentum, nec non do
subditorum4utilitas: de duobus primis hic non loquvnut, quia alibi erit dubium perit etalidum. sed tantum de alba tribus in pti: ientibili est discutiendum. e M. Nuri secun L quod triplex genus nono mactuum, DD. in atur. Prim. tunum, .quorum bonitas ansiugit ex eo,
quod eorum obiectum, a quo speciem si
munt, rationi est consentaneum. Secuta malorum, quorum malit videtur esse cx eo, quod eorum obiectum aliquid rationi repugnans includit. Tcrt. indist euiluin, quorum indifferentia inspicitur, quando corum obiectum non includit aliquid potinens ad
ordinem rationis: videantur S. Thom. i. 2.qu, 18. art. 2. Clauis regia lib. 2. c. a. nun uAzor. pari. . lib. 2. c. I. quaest. I. Cum crinPrelatinum finis sit boni communis proin iis, nec non de subditorum utilitas, quotiescunque eorum mtentio fertur in suunt finem, de osemau,profecto actus est rationi conscii taneus bonus, ερ rectus: si vero finis peruex-titur, Ec, a Praelatis qua ritur propriu com du, dc utilitati insurgit ahquia notabile non rati mi consentaneum I imo ei repugnans. Mideo misi actus malus est peccat quare li mo licet dignus , qui appetit Praeli uras rhrione bonorum temporalium, vel celsitudi nis gradus, in illis sistendo tanquam in fine primario, de principali, peccat omnino mox
tisti c. s. g. . ves Quaeritur ergo; peiure, tu enim Praelaturae fili , qui est prmeipsi- ter proximi salutem procurare; 4 abo gravis inordinatio in actu insaigie rationi valdo repugna G. 3. N t. ter. quod secti um Panormitan, in cap. Porrectum de Remur. uir. o.Sancribb. 6. siuIun. e. p. num. 7. Sarar s. de Ret g l . 6. Gil. Ium. i. e quam uomos liui
pud Farviae. in cons .m .dccisis δέ mox L Residiosorum professae est quidam contractus onerosus ultro citroque obliserinrius , qtio ptosinus se obligat Religiosiadistiniendiim ei secundum regnim cius, δέ qcoona, Religio se inligat ad retinenduini eum , alendum , Bd tractanduin iuxta tui minstitutum. hinc sequitur, quod sicut alia reciprocae oblotiones nequcunt in um consensu consistere, sed duatius reisonis imdigent habentibus potestatem in ipsas , vel ptias obligandi, ut patet pertextum L moin
nitrus E de ad . de obligata ερ I sicut. C. eo, dein ; sta ad valorem prosesimus requiritur ut non solum emittens profusionem obliget se, sed etiam ut Religio pet situm ministi uiri praeactiassensam; quare Suand ubi si pr. M
57쪽
praesertim Lessius Miustit. lib. 2.c.qI.dub. p. num. 6 I. intime id penetrans dicit: Ad validam profestionem duae pcrsonae concurrunt, quarum altera se obligat Rcligioni tradendo se in ius eius , & se obsti ingcndo ad manendum in ea i altera Religionem obligat illi recipiendo ipsum in filium, cique iura re
liquorum communicando 1 continet enim
professio obligationem reciprocam inter eis, qui recipit, Ec alium, qui recipitur iuxta Cap. Ad Apostolicam de Regul. nota verba, tra dendo sic in ius, quae insinuant in Praelato relidere quandam potestatem dominati iram,ut
ex Suar. 3. de Relig. lib. 2. cap. I 8. de seq.d eet Bassaeus in sumna. tit. Praelatus num. 2.quae hoc modo iuxta DD. explicari potest 1 Esse ius acquisitum Religioni,atque eius Prς- latis ad imperandum Religiosis, corum operibus utendum , prout convcnieras iudicauerit: nota verba, quarum altera se obligat Re
ligioni, non dicentia Praelato, sed Religioni, ad ostendendum , quod nullum ius acquisi. uiti P latus utendi subditis , operibusque
corum in proprium commodum, sed in sud ditorum, tiusque Religionis Commodum, ut optime demonstrat Emin. Lugo de iustit. disp. I. M. I. num. s. ex designata disserenatia inter seruunt, Δ subditum': Scruus enim, inquit, est tuus; nam sicut vestis, vel panis est tuus, quia totum csic refertur ad tuam utilitatem,sicut seruus dicitur tuus, quia fero eodem modo potes illum, id eius opera ad tuam utilitatem referre, sicut vestem, de panem , subditus autem, licet tibi debeat ob
due, non tamen est tuus, quia cius obedien
tia, sicut S ipla praecepta non debent referri ad utilitatem praecipientis, sed ab bonum
subditi, cum tota potestas gubernatiua tenvidat per se ad bonum communitatis: destri na quippe certa , N prius tradita a suar. ubi supr. lib. ς C. t. num. . sic loquerite: Nam qui se tradit alicui in seruum, &ie tradit ei in scruitium, & utilitatem eius; Religiosus autem licet se tradat Praelato Religionis, non Lunen in cius utilitatem, scd in cultum Dei io vere aurea doctrina apud multos Parum considerata, quae si funditus intestigeretur, tum tot incontinoda, ac seditiones in Reli iasionibus excitarentur. Nec obstat, quod
subditi dicantur serui, quia falsum est , aequia
Parantur tantum eis in multis , ut videre est
text..ha cap. Multos dist. s . dicit seruitvrcni spiritualem, quae est in Moriacho, csse strictiorem seruitute humana: Abb. in cap.
Ex rescripto num. I. Ex hac ergo doctrina itenim aurea clare apparet, quod, quando P latius utitur subdito, eiusque operibus in propriam utilitatem, de Commodum, exc
dit limites propriae potestatis, re sic peccatvsurpando iurisdictionem, eamque exerce
do, ubi non liabet dominium, & nomen Tyranni sibi vindicare videtur, teste D. Thom:
polit. l. h. . Tyran=νυ monarchia dominatisa poluuae communitatu, quia sciliceo utitur ciuibis, ut struis.
q. Not. quare, quod duplex finis est assignandus in actione,scu ama voluntatis ; unus Intrinsecus, re proximus, qui est idem cum obiecto, 5e vocari solet finis operis; alter o- trisceus , & remotus, qui dissere ab obiecto,& videtur spectare ad circunstutias, 5 appellatur inis operantis : exemplum primi sit, si pauperi elccmosynam des corporalis miseriae subleuandae causa: exemplum secundi, si camdes causa eaptandi vanam gloriam, ves pectatis fatisfaciendi. Ita Medin. I. L. qu. I 8.art. 4. ad A. reserens Victoriam, Becanus I. 2.
Porro multis modis contingere potest, ut actio ex operantis albitratu ad fincin extrinsecum , tanquam circunstantiam moraliter
assicientem, referri possit, quod optimὰ insinuat Lavinan.& Becan. ubi sit pr. duae tameis spectare ad rem nostram videntur. Prim. cumactus o obieeto bonus resertur ad finem malum , ut dare cicemosynam propter vanam gloriam. Secund. cum imis ex obiecto b inus resertur ad finem extrinsecum bonum Put dare et Stynam gratia latisfaciendi pescatis 1 in hoc imando casa circunstantia finis
boni, dummodo sit diueriae speciei, addio
nouam speciem bonitatis bonitati finis intrinseci . ita Becan. ec Layman. ubi supta in primo casu circunstantia sinis extrinseci mali ex multorum domina' inhino dinruit, Messicit actum si qui ex obiecto bonus esset, si inplicitet malum: e. g. pergis ad templum gratia audiendi Missam, α gratia captandi vanam gloriam, iste ultimus, & eririnsecusfins; inficit totam bonitatem actionis. Ratio horum videtur esse, quia bonii est cx integra causa, malum vero ex particulari quocunq;
58쪽
vitio oritur. Ita sentiunt Bonaventi in 1. dist.
o. art. 7. quςst. r. AZor. tona. I. lib. 2. C. 3. qu. 6. Fili iuc. ubi supr. num. Ios. Vasq. I. a. disp. 7 . quaest. I9. art. 7. refertur etiaci. Thom. s. t. quaest. I 8. art. 6. de quaest.
I9. art. 7. Fateor hanc doctrinam habere quam probabilitatem , non carere tamen aliqua rigiditate, praesertim pro Religiosis bomis Operibus continuo deditis. Quamobrem dicendum arbitror, quod unus, de idem accus nequit ei se bonus simpliciter, & malus simpliciter, idest lethaliter peccaminosus , quatenus est imperatus a voluntate operan iis a fine extrinseco ducta mortaliter mala, ut date eleemosynam mulieri gratia subleuadi eam a miseria, simul eam ad inhonestos actus alliciendi, quia isti duo fines inter se directe oppon ntur implicat enim esse simul in eodem actu conuersionem ad Deum, de totalem auersionem a Deo; ideo lethalis malitia finis extrinseci destruit totam bonitate actus a fine intrinseco habita, S in hocsne difficultate omnes DD. conspirant: venim tamen est, quod bonitas actus insur-sens ex sine irurinseco, scii operis non destruitur a malitia finis extrinseci ab operante intenta, quae tantum sit venialis, quia inter se non opponuntur directe . Moveor: si quis enim eliciat actum internum obedientiae, spei, & alictius virtutis , ut inde sumat occasionem vane gloriandi: ille prior amis est intrinsece bonus, utpote conformis rectet rationi, & aliquando ordinis supernaturalis; quomodo ergo potest totaliter vitiari a malitia veniali vanae gloriae , dum intrinsece per dependentiam sam per respiciat suam causam honam, cuius gratia a voluntate principaliter suit produebis i maxime quia non sitis intelligitur, quomodo aetiis internus charixatis possit vitiati ex sine aliquo superaddito
operantis, cum sit essentialiter boniis, nec malitia vanae gloriae directe opponatur illi. Addo, quod circunstantia violationis alicuius praecepti obligantis sub veniali nequit affectum charitatis hominis vitiare, qui pirunum actum amare Deum super omnia mobseruatione alicuius praecepti intendit. Praeterea, malitia consistit in priuatione
honitatis debitae ; potest autem seri, ut uni actili interiori de a sit duplex bonitas,
una temperantiae, altera religionis, ut contingit,in homine religiosis, qui non solun
ex virtute imperantiae, sed ex voto tenetu temperate vivere : ergo talis actus potest priuari una bonitate, & alteram rcimere , quia una cum altera non eth necellatio comnexa . Nec obstat illud axioma a SS. PP re latum, a D. Thom. athsque D D. probatum : num ex integra causa, malum ex quocunque defectu, quia ad eius veritatem sul- scit, quod bonitas intrinseca actus si ex omni parte intcgra, licec extrinsece idem actus patiatur aliquam impctfectionem VC-nialem ; seu ut melius dicam, illud axioma intelligitur de summa perfectione, ac totali implicat enim actum esse summe persectiuncum aliquo vitio veniali non implicat tamendari periectionem cum aliqua culpa in m dem; actu 1 alias mille incommoda sequerentur; nam certe infinitae confestiones ho minum , ac mulierum forcnt inualidae, ne dicam sacrilegae , quia fra e semper eorum actus ab omni culpa veniali non expurgan tutar plurima etiam iustorum opera, quae bona videntur, defraudarentur sua bonita te , merito, α mercede, rimo impetratione pro benefastoribus, quod est maximum inconueniens , quia raro fiunt opera ab hominibus non valde perfectis, quibus non aliqua imperfectio, Δ negligentia misceatur, ut habetur ex Iob. v. de Itala s . Adde, quod oratio debita benefactoribus , qui non
parua bona largiri sunt Religiosis, sciis fratetur suo effectu, non sine periculo peccati mortalis ob negligentiam in expurganda
Cratione ab Oinni culpa, ut apud Deum non
amittat vires impetrandi. Nec obstat, qliodidem actus esset simul meritorius, & deme ritus , quia nulla insurgit tmelicantia ,quando actio emanat a duplici line, intrinseco scilicet, a quo simit estentialem bonitatem,& cxtrinseco,'a quo excitatur imis impeta
sectio. Nec obstat simul in eadem actione indiuidua posse hominem mereri poenam purgatori3 , dc satis iacere pro illa, quia non
videtur inconueniens eandem actionem ,
quatenus procedit a causa bona, poste satis. facere pro poenis debitis abys peccatis , quae etiam in hominibus iustis non desunt, quia septies in die cadit iustiis, peccato ex. gr. Vane gloriae, quod Gmittitur in ipsemet
actione bona, & posse mereri poenam ob cul
59쪽
Pam, quae actu contrahitur: Huic probabiliori epinioni adhaerent Caietan. t m. I. opusc. trach. 31. Emin. Lugo de poenitent.
reet, & Iacob. Grania. RIMA CONCLUSIO. . D Raelatus , quicunque ille sit, sed G Γ neralis, seu Prouincialis, seu Guardianus, qui utitur subditorum petionis, eorumque actionibus, ac toto regimine principali. ter pro sui conseruatione, miniis princi ea liter pro boni communis augmento, dc sub-chtorum utilitate , nequit excusari a lethali
culpa. Suadetur: tunc insurine vadetur malitia mortaliter peccaminosa in actione agetis , quando cius obiectum aliquod notabile reta rationi repugnans inchadit, ut superius adnotaui: sed , dum Praelatus intendit uti subditis, eorumquc actionibus, & ordinare regimen ad proprium commodum , & con. seruationem , ibi sistendo tanquam in fine principali, & primatio ', secundario tamen in officii sine insurgit maxima inordinatio multum rationi repugnans; nam primo si in Praelatia regulari daretur duplex finis, estet sum. ma inversio, quia principaliter non ordinaretur ad promouendum bonum commune,
subditorumque utilitatem, sicut de facto ad ista solum ordinatur . Secundo quia ibi praefigitur finis ab eius ambitione, quem nequit
habeto, ut dicitam est in tert. not. ergo nequit a mortali culpa cxcusari; quare optime dixerunt Sol. Valent. Caietan. ubi supr. quibus addo S. Antonin. 2. p. tit. s. c. q. vers. quaerere ergo; hominem, lico dignum, appctentem Praelaturam ratione bonorum
temporalium, vel celsitudinis gradus , illa sibi constituendo tanquam finem principale ,
peccare omnino mortaliter. Praeterea, esto
ambitio consistens in appreitu inordinato honorum, ac dignitatum ex genere suo sit
tantum veniale, ut docent S. Thom. 2.2.qu. a 3 I. art. I. ibi Caietan. & altu communiter. nihilominus, quando, mediante aliquo peccato lethali, intendit quis dignitatem cons qui, concludunt Sylvius in D. Thom. ubi supra. Tolet. lib. 8. cap. 23. Lcssius de
alij seipsum Iethali culpa vincire: sed huiusmod i Praelatus , meaiante culpa graui summae inordinationis finis, propriam ambitionem fovet, quae Praelaturae conseruati nem intendit: ergo habendus cst tanquam lethaliter ambitiosus.
Scio relatam doctrinam sub iIla ratione inversionis finium, dum tamen praescinditur ab illo: An exercere iurisdietionem non sita debitam sis peceatum mortale, de quo inserius ; apud aliquos eximi posse a mortali ob Riginata. doctrinam in praxi lib. o. tract. I. num. I 88. quae docet eum, qui ob tales fines beneficia ad Des cultum instituta appetit,
nempe ut vivat commode , vel ut honorem,
di gloriam habeat apud homines : peccare
peccato auaritiae, vel gulae, vel ambitionis non tamen mortaliter, ut sentit Nauarr. Ob doctrinam Emm. Rodriq. & Homob. quos citatos sequitur Dian. par. A. tract. q. Misces. resol. ioci. asserentium Episcopum, qui ob bona temporalia, vel ambitum alium pinguiorem Episcopatum procurat, peccare ramum venialiter ob doctrinamSoti,va'. dc aliorum, apud Dian. ubi supta resol. n. 2IM
quibus ipse adhaeret: quaerunt ergo isti DD. an confessio facta principaliter,& fine veni
li, sit inualida; & respondent, quod non stinualidum sacramentum quocunque fine suscipiatur, dum in eo non peccatur mortaliter, quamuis ex eo principaliter, id tanquam ex motivo sitscipiatur, dum etiam sit scipiatur ex fine remissionis pcccatorum, quamuis mimis principaliter, & tantum impulsive . Ratio est, quia ex eo, quod hoc modos
scipitur, non deficit intentio suscipiendi si
cramentum : quo fit, ut sacramemum ex Conon inualidetur, quia valor sacramenti Pem det tantum ex dicta intentione, & ex partiabus essentialibus illius, quae omnia habentur in casu.
SECUNDA CONCLUSIO.L A Dhue huiusmodi Praelatus, esto,
principaliter intendat bonu Commune Praelaturae, &minus principaliter, sed secundario propria conseruationem, nequit
eximi a lethali culpa, quia est quidam pia
textus , seu bonum commune ab inordinato in lectu inventum, ad volandam lethalem ambitionem , ad obstandum conscientiae stimu-
60쪽
stimulis; unde talis ordinatio finitam transtin naturam primae conclusionis dii Percipe ambitiose Praelate probationes Sole clariores huiusmodi fines iliter sese repugnat ergo primus est tanquam quidam praetoriis ab ambitione inuentus antecedens sit adetur: de ratione intrinseca boni communis politiae ,
seu Reipublicae, sab qua morantur omnes Regulares, quia ad omnia bona Religionis habent ius, est,ut homines sibi inuicem ρος-
stent commoda, & incommoda, honores,&lucra, ut obseruant Arist. 7. poliri cap. I . &S. Thon . . regimin. Princ. c. 8. Ille ait: --fesam est, ρι per multaeae ea ur cessarium ego omnes. similiter pone pes. rmies m imperanssi parendio immen Hemsi ni tibii. Hic inquit: Assumenaesunt Mires sicusim in priuia ,sue Consiles, si Mn id im vocentur siue quocimque, alio nomiM, dummodo idonei repariantur z. dpra
tione finis secundari; Praelati,nempe propriς
conseruationis est, 'tiuntum in se est, obstare naturae huiusmodi in ni regi nis nam intendit multos arcere a Praelatura, frui s per eius commodis,i subditorum incommoda non sit bire: ergo inter se serepugnant: oso clare apparet illum finem primarium esse quendam praetextum, sed quo celatur ambitio domini; cum aliorum oppressione. Addo, quod etiam ratio intrinseca boni c5munis postulat, ut multae dignitates, & officia albs conserantur, ut apti fiant ad regendas illas, quae postidentur ab ipso ambitioso Praelato, ut optime insinuat Emin. Lugo de
iustit. tom. a. disp.3 s. se l. s. num. F8. Multum, inquit, expedire ad bonum Commune,
ut multi apti fiant ad regendum: sed huiusmodi conseruatio,etiam iecundario intenta,
obstat tali iustae distributioni; nam co.ipso, .piod talis Praelariis intendit se ipsum conis seruare, intendit etiam ossicia, ac honores, Per quos tandem facillime locus est arripiendus,alius denegare; quare mille rationes am-tatio ministrabit pro ossicio, dignitatibusque denegandis, & maxima cum facilitate, qui non est homo mortalitate indutus , qui non habeat, in quo reprςhendi possis r ergo. Prae' terea,nil magis fouet bonum communeRe Publicae,quain eius conseruatio, & nil ei m sis aduersitur, quam eius destructio: sed ta- iis conseruatio Praelati destruit boni continu nis conseruationem , nam eo ipso, quod ea intendit, intendit etiam arcere iustitiam dias butivam, per quam conseruatilriRespublica, & Rcligio, ut optime insinuat S. Th.
ubi sipr. lib. . c. 3. Iustitia, constans, e perpetua volunt- εω su mi mensque Irribuens, qua quidem siue legalis, quaeri iam iustum moratuae a Philo se o, flue distributiva ,
sue eam ratius, quae panes intriinseca omnes senipolitiae , in Cinitatibin , styracipue necessariae : Imo sine esse eercerinon possunt,ut Phι- Iosephiu tradit in s. Ethie. nec etiam conserua-iri: de s. polle. lia 6. SOL Res Mica init, benis imo sua es in qua obseraatur aequales Adum
Bgmtatem, Iraditur um que, quod stamini:i adhuc intendit excitare factio es, ac s ditiones, quae sunt illud destiuetivum e directo destruens; Zc anni hilans bonum com- mune cuiuslibet Impem, quod cist unitas, de pax , ut dicit Caietan in sui iam. tit. Seditio:
Sedisionem Aristot t. lit. c. 3. autem concitant intaneorum P iri orentia, mutim
iudaindigia ferenus, quod eum ipsi thares,
non pariter honorantur . erpo ille finis prim xius intentus a Praelato nequit considerari, ausi ve quidam praetextus ad. velandam ambitionem, ac ad obstandum stimulis conscientiae unde clard apparet taleiri ordinent finiuim pro lethali culpa transire in naturam
Nec obstat seditiones non videri, quia cu
s. lit. lea. h.prius in volutatibus excitatur; nam huiusmodi Praelatus suam conseruatioinem intendens habet voluntatem aliis dene
gandi dignararem possessam V excitisi posti
dent voluntates ei Contrarias , scilicet casmedi, ira dissident vomates,inquit S. Th. ubi tu pr. & tandem teporo congruo dissensiones; seditionesque foras erumpunt , teste Egid. Roman de reg.Princ. i. p. lib. 3 cly.
1 i vident nustam dignita re e possidere , si
eontingat eos esse viriles, ct ammo os ,seditiones misera: loquatur Prouincia, de qua agi- mufri mobrem Praelatus, qui huilismodi obiectionem mouet, expers este videtur naturae regiminis , quod non per quodlibet incommoduminiustitiae corrumpitur, ac dissiluitur, sed ad corruptionem disponitur, ut inquit idem .Egidius ubi si pr. lib. I. pari. a.
c. II. relata similitudine humani corporis tivon quisbet inaequabrin tost vitam corporis 11Muratis; tamen quael bet inaequalitas aeg--Ε a. trai