Commentarium in Bullam Pauli 3. licet ab initio, datam anno 1542 qua Romanam Inquisitionem constituit, & eius Regimen non Regularibus, sed Clero Seculari commisit. ... Accessit Appendix HistoricoTheologica de Proscriptione sub annum 1725 ..

251쪽

Iae , quibus cavetur; ut ne Dominicani inquisitores in Franciscanos, aut hi in illos inquirant. Id statuit Clemens IU. in Bulla I 2. Junii I 266. Bonifacius IX. tem pore Schismatis, in Bulla data 27. Aprilis I o2. , Sixtus IV. in Bulla Aurea data 26. Julii iss. Innocentius VIII. in Bulla Io. Maii I 87. extant in Bullario Dominicano, apud Bremond. tom. I. pag. 47s. tom. 2. pag. 447. tom. I. pag. y8O.tOm. q. pag. 22. Nonnulla audiantur Verba Clementis IV. Dolentes acce'

,, pimus in Provinciae partibus dictos ,, Ordines , Dominicanum, & Francis-s, Canum , ad id devenisse dissidium: ut se

,, lacessitis injuriis invicem mordere, n- ,, vicem diffamare praesumant, eo usque.,, prolapsa tantae dissensionis infamia, ut ,, duo Fratres .... V Reliqua ibi legantur horroris plena. Haec autem evenere vix annis a morte S. Dominici 4s., cum adhuc viverent S. Thomas , S. Bonaventura, dc B. Albertus Magnus. Vetuit

ea de causa Pontifex , ne Dominicani in Franciscanos inquirerent , aut vicissim. Atque ista quidem longe majus nostra hac aetate robur habere debent. Quippe

tunc temporis non nisi Haereseos crimen ad Inqui litores pertinebat : modo autem

tum Sullicitationum delicta, tum plurium

252쪽

Controversiarum Quaestiones ab eo Tri, hunali cognoscutatur. Obstupui vehementer cum in BZovii Dominicam Annalibus Ecclesiasticis I s66. n. 9O. legi , quae refert de Bartholomaeo Caran Za Dominicano , & Archie

piscopo Toletano , in Inquisitionis Car-Cerem conjecto , jussu Supremi Hispaniarum Inquisitoris : ,, Ferdinandum , o ait Vallesium Archiepiscopum His- ,, Palensem , Supremum id temporis inis Hispania Inquisitorem ostendit splen-

,, dor Archiepiscopatus Toletani J in

se Carangam Collatus. Praereptum sibi priis matum graviter dolebat, di ferre nono poterat. Ergo Philippo Regi obit repe- ,, re, suspectum imprimis, deinde execra- ,, bilem reddere, indignum ea sede offenes dere, tum perliteras , tum per Satrapas, , nitebatur ....Haereseos si non Reum, cer-

,, te amnem, summo etiam Pontifici Paulo D IU. suggerere , atque inculcare, ὶlli esseis fucum factum , pro carbunculo carbos, nem, pro agno lupum veteranum esse ob- trusum. V Et post multa .,, In Hispaniam se trajecit Caran Za, ubi statim a Ferdinan-- do Inquisitore de Religione postulatus, is captusque, anno I s s9. in Carcerem con- ,, Jectus fuit . Captus Alumnus Ca- ,, ranZae Dominicus ROyas, inque carce-

253쪽

,, rem detrusus , di per tormentorumis acerbitatem se Reum criminis fateris, coactus 3 primo strangulatus , deinde is exustus, auxit Regi opinionem de Ca-

is Tanga. Captus eodem tempore est abri eodem Ferdinando Supremo Inquisito- re, socius laborum in Anglia Carangae, ,, Frater Uillagarzia Dominicanus, una ,, cum aliis duodecim Patribus ejusdem se Instituti Haereseos falso denunciatus , ,, sed nullius criminis convictus , inno-

is cens post biennalem Carcerem pronun-

tiatus est: clim interim Philippus Rex is Catholicus refraenandum Ferdinandum ,, Inquisitorem, qui XII. illos Dominiis canos capere properabat, putaret. Nam

se cum is Ferdinandus Inquisitor, & Ar- ,, chiepiscopus Hispalensis, sive ad ma-- lignantium falsas delationes , sive ad se proprium furorem in Dominicanos ex- , , plendum , illos XII. & multos alios ,, Comprehendere vellet, Regisque assese sensum postulasset : Rex interrogavit. - Si sufficientes ad convincendum haberet probationes, & ad condemnandum se posset ex hactenus deductis procedere p,, Illo autem negante , sed ad Iormento in is rum vim , per quae eX torqueretur Conis fessio, totum negocium reserente: Rex

is prohibuit, ne amplius quemquam ex

254쪽

eis Caperet .... Et quidem Ferdinanisse dus Archiepiscopus , di Inquisitor , se male in Dominicanos innocentes ani- ,, matus , a persequendis illis deincepsis abstinuit; actum autem foret de eo oris dine in Hispania, si Rex Ferdinandi ,, Inquisitoris rabiem non repressisset. ' Hactenus ex BZovio Annalim Domini-

Non ego tantum, sed Lector quilibet obstupescet, qua petulantia Frater hic BZovius Dominicanus de Ferdinando Archiepiscopo Hispalensi, & Inquisitore loquatur . imis de Philippo II. , in quem

plurima a me praetermissa congerit eo in loco, nullo, quod afferat, authentico documento nixus prater traditiones Provinciae Castella ex fama posthuma. Has enim BZovius refert; Author autem Historiae Concilii Tridentini , & Sententia Gregorii XIII. de Reo CaranZa, quae

duo etiam nominat, alia omnia dicunt. Jam vero Cum tantum sibi sumat Frater hic BZovius, ut adeo irreverenter, atque

Procaciter excipiat Iudicium Archiepiscopi Inquisitoris Hispani: quid non obloqui , quid non suspicari liceat Regularibus, Clericis, Laicis, de tot Fraterculis Inquisitoribus , aut Inquisitorum Uica Tila, quamvis Reverendissimi titulum esse

255쪽

illis impartiendum, docuerit olim Directorium Inqui torum, ac novissime Pigna, tellus p Quid non dicant ii praecipue Re

gulares, inter quos ac Dominicanos aemu latio intercedit , atque Contentio p Te,

stem appello Sacram Cardinalium Con .gregationem, Regularium negociis praepositam , & ejusdem Tabularia : virlim Dominicani Fratres sese aliis Regularibus meliores prae stent, utrum se aliis esse sanctiores probent λ An vero clim reliquus Dominicanorum Coetus tot human patiatur: qui ossicio Inquisitionis inserviunt, ii ad unum omnes dicendi sint, Non abire tu consilio impiorum, in via peccatorum , non stare, non sedere in Cathedra pestilentiae 8 At Frater ille Spoletinae Inquisitionis Cancellarius 3 Frater alius Rmi Inquisitoris Socius , qui duo, Feriis Bacchanalibus anni I7 7. Cum totidem Monialibus, a Monasterii Claustro

eductis , urbem noctu concursabant ad Compotationes , sacrilegos incaestus :sibique metuentes fugam arripuere, eorum inquam , num in Lege Domini volantas erat, num in Lege ejus meditabantur

die ac nocte Z Utinam, quibus S. Ossicii arcana commissa sunt, eloqui de his possent, aut vellenti Utinam quae his de rebus , in Confessariorum aures immittu

256쪽

tur, ad Pontificum notitiam devenire posis , senti Non eos Fratres prosecto censerent nulli esse suspicioni obnoxios. Quamquam di criminum Socii, non usque eo secreti

tenaces sunt, ut ea uni, aut alteri, interdum etiam pluribus non patefaciant. Quid itaque non liceat de Fratribus hujusmodi suspicari, cum Fratri BZovio licuerit tam temeraria de Archiepiscopo Seculari I quisitore estutire pAtque ea quidem temeraria jure appelles : Nam Bartholomaeus Caranga ab Hispanicae Inquisitionis carcere, ad Arcem S. Angeli Romam asportatus est, tandem

anno Is76. post Carcerem I s. annorum,

plurimis habitis coram S. Pio. U. &Gregorio XIII. Congregationibus Inquisitionis Romanae, ac sapientissimorum virorum Consultationibus , Gregorius XIII. , ut refert Gabutius in vita S. Pii V. Lib. 3. Cap. 4. Reum Archiepiscopum super tali Haereseos crimine valde suspectum judicavit, certisque paenis injunctis, ad

voluntariam omnis Haereticae pravitatis detestationem, ac legitimam Catholicae Fidei Confessionem admissum absolvit. Deindὸ ex Arce S. Angeli ad Canobium S. Mariae super Minervam abductus est. Quid sit autem suspectum valde esse de Haeresi , quamque grave habeatur, norunt Canonistae. Si XII

257쪽

illi Fratres Dominicani, quos etiam demerassuspectos, conjicere in Carcerem statatuerat Inquisitor Hispanus : vel illi alii multd plures, in quos Betovio teste, animis advertere decreverat : si inquam ii omnes ,

tes erant 1 deceptus quidem Rex Philip pus fuit, cum Inquisitori potestatem non fecit, eos in carcerem conjiciendi. Sed Ferdinandus a BZovii Scommatibus integer abibit

Erit qui ad haec reponat : Quaecumque ea sint, quibus Regulares obnoxii

sunt : iisdem aut erroribus, aut criminibus obnoxium fore Secularem Clerum. Frustra haec objici sentiet, quisquis eorum meminerit, quae hactenus disceptata sunt. I . Tametsi ad malum pronus sit Secularis Clerus atque ac Regularis , fortasse etiam multo magis 3 praestat tamen omnes male agendi opportunitates a Regularibus amoveri, ut in bonum Clericorum Secularium, verbo Dei, Sacramentorum administratione, aliisque piis operibus prodesse possint, pro vario uniuscujusque Regularis Ordinis sanctissimo

instituto. At veto si dignitatum , honorum , pecuniarum cupiditate, atque ambitione Regularia Claustra inquinentur , ι- μι evanuerit , in quoἹ alietur Cle

258쪽

rus Secularis p a'. Quoniam Clerici, ac

Presbyteri, non iisdem institutis, ac praeceptis imbuuntur, secus autem est de Regularibus : inde fit, ut ibi Regulares unius Ordinis, Caducarum rerum ambitione , pravisque cupiditatibus in transversum aguntur 3 eadem vitia ad posteros transeant, nec meliores Inquisitores, Uicarios , ossiciales sperare liceat imposterum : non idem de Clericis, ac Presbyteris timendum est, si malo quodam facto accidat hos Clericos, hos Presbiteros minus pios esse, atque a malis cupiditatibus non admodum alienos , & ad Inquisitionis munus summa, qua decet integritate Rarendum parum aptos et facile est , ut

Hiccedentibus temporibus meliora speres. 3. Clerici Seculares nociores sunt, magisque comperti Episcopis suis , aliisque

pluribus : Contra vero, is, qui ex Regularibus disjunctae alicujus Regionis , ac saepὸ non satis notae familiae eligitur , aut Inquisitor , aut Inquisitionis Uicarius, aut alterius gradus, ac nominis οὐ

ficialis, a Provinciali, aut Generali Magistro sui ordinis , ad istos gradus proponitur , vel a S. Ossicii Commissario

Generali: quibus autem artibus, fraudiabus , commendationibus, muneribus haec omnia peragantur, ut modo aliquid ami-

259쪽

estiae, consuetudini, spei detur 3 moddPatriae, aut consanguinitati, supervaCaneum esset, in re compertissima Curiat Romanae Praelatis, ac Cardinalibus, diutius immorari. V. Propria Regularium sunt

Partium studia, quibus in proprium Ordinem feruntur 3 reliquis vero, aut Omnibus, aut nonnullis aemulatione, ac con-tcntione infensissimi sunt. Testantur hoc abunde innumerae Regularium discordiar, ac perpetua dissidia :ita ut inter aemulas nationes sanciatur interdum plurium annorum pax, inter Dominicanos , ac Francis canos , vel Jefuitas; sive ex Controversia Conceptionis, sive ex Quae stionibus de gratia, perpetuum bellum intercedat. Hujusmodi 1tudia par tium a Seculari Clero remota sunt. s. Ρlura sunt, quae Secularis Cleri Alumnum in ossicio continere , Regularem Uero nequaquam possunt. Cogita Dominicanos illos duos Spoletinae Inquisitionis, effractae Clausurae, & sacrilegorum Incestuum reos : aufugere illi scilicet , excessere Ecclesiastica Ditione , num iis, tremotus aliquis Conventus deerit, quo recipiantur Z Haec nimirum spes quam magnos animos addat, gravissimo cuique audendo facinori , quis nesciat Z Laicus autem ,

aut Seeularis Clericus , si quid hujusmodi

audeat,

260쪽

audeat, quae illi spes esse reliqua potest

Ex his, per temetipsum caetera intelli riges. Facillima loci ac domicilii comis mutatione, facinora sua ista purgat Regularis Frater: ut commutationis ipsius spe proposita, eadem facinora promptilis aggrediatur ν eadem aut similis ratio est, sive esset de Franciscanis, Augustinianis, Carmelitis , Theatinis , Jesu itis, Barnabitis, omnibusque denique Regularibus,

quos omnes ad hujusmodi res minus aptos, imo vero ineptos censeo. a

Conjicio quid secum ipsi animo rein putent Dominicanorum plurimi : ut ut vera sint, quae hoc capite disputata sunt de Dominicanis Inquisitoribus jure , ac merito suspectis, atque invisis ab universo reliquorum Regularium coetu . Quid inde Z oderint, inquiunt, dum metuant. Non dubito quin hanc vocem saepius taciti usurpent, eorum quos dixi satis plures. At hoc est sibi consulere, non Ecclesiae Romanae, ejusque honori, famae, dignitati, auctoritati , Jurisdictioni. Si

Dominicanam tyrannidem una cum Romana Curia , ex qua universa ea potestas in Dominicanis existit, magis hi Regularium Coetus oderint, an non hoc satis , superque est , ut eadem odio habeat orbis universus p Nimirum per orbem uni-