장음표시 사용
281쪽
exaequet, aut superet. Vult adversarius Venetos utrique Imperio paruisti; Si ergo alterutri imperatorum ea debebitur, obtabit in facto, probationis desectus, in jure, ipsa M
jestatis natura parem non ferens. Si utrique, obstabunt pret ter eundem derectum probandi quae superius in eam se tentiam allegavimus . nimirum ejusdem rei duos in selidum Dominos haud esse posse. Pressius xcm ut consideremus, neque Sigonius, neque Rosianus, neque Sanirinus, neque demum quispiam mortalium dixerint ipsam Venetorum Libertatem in se consideratam ac Test naturalis facultas corum quae cuique lubet faciendi, nis aut viam jure prohibeatur : foederi prete licto ullatenus deberi, cujus ccidens est ratio, quod maeria pactionum, stipulationumque, sint omnes res, quae aut in commerciosum, aut quibuslages non resistunt. At vero in Principioilibri nostri ostendimus neque liberi hominis esse commercium , neque inam libertatis, utpote quae nis hominem cx homine caenere uelimus, est omnino ab homine libero inseparabilis. Quin c dubium quoque, quinpaetis isti ulmodi quibus aliquatatione Libe tas in commercium deducatur, lege resistant. Vid. pulchre fac de re distarci item Hotomanum lib. a. qME. Q r. se si I. per totum. Quodcumque ergo actum, ginum, decretumve fuit, libertatem Veliatorum non tangit, totumque in libertatem habendi modo exhauritur; neque enim aliud inter foederatos actum, quam ut semel facta divisione, nulla de .finibus enasci interipsos posset differentia, quodquidem eo proniore actum desiderio , quod teste Tmylio ejusdem foederis legibus expresse cautum sit, ut ambo fratreis inter se essent dicerentutque, nec poterat non esse utrique perspectissimum, quicumque tandem eorum Venetae urbis esset dominus gravibus illum damnis alterius Imperij fineis de
facili asiligere posse.Est itaque praedicto foedere non Venetis, ast
282쪽
LiBERTAs VENETA. 2 7 ast ipsis foederatis dicta lex, quamet ipsi voluere , ne cui eo
rum opera auxiliove, pacis bellive tempore, contra alteru muti liberum esset. Quod ipsum dubium non est, quin factum sit pro receptosuminis potestatibus more, eos etiam in sinadere comprehendendi, quos sibi aut omicos haberent, aut . inimicos nolint. Inde utique, sequa juri quaeso, siqua libertati damna sint enascitura, superflua sint ista foederum c pila, pereatque benigna comprimis naturae regula, qua docemur, hominem beneficio assici, ipsius hominis interesse. Progredior ad tertium, quod de confirmatione adsertur. Atque hic quoque ut absolvam quam potero paucissimis: dico in antecessum, nobis hic in quaestione nihil esse praeter
unam VenetorumLibertatem,atque ex antedictis binas con- clusiones sermo, quas nemo mihi, ur spero, sit negaturus. Prima esto ad soc ut de confirmatione constet, constare a
te omnia debere de confirmato, idque dupliciter, primo, , ratione juris, scilicet, an id quod confirmatum est, sui natura fuerit confirmabile, secundo ratione facti, nempe sitne illud confirmabile, revera confirmatum, nec ne. Altera, constare debere de firmante , stat et sileritne habilis ad id firmandum quod postea confirmatum fuisse dicituru Libertatem ipsam quois attinet, illa, ratione juris quod V enetis competebat, nec firmari nec confirmari potuit, defaetci quoque nec firmata fuit nec confirmata: Locus Si-gonij siquidem de Libertate, ejusve jure, mentionem facit nullam, ac solummodo de postforibus eri sepopuli FGM-ti in Imperio ejm juste posside u , prout per iam cum Graecis immCarolo proavoso regnante positaex M. Loquitur Smic vi ni ad idem lores ne-quidem de Libertate: id duntaxat acturn, ut ira, ac Tatriarcha, νηtificer , atque popatu sibi subjectus , sibi
debitas res ab que contrarietate custriquam ,seu refragatione, retinere
quivissem, quemadmodum temporibu savi Car)li , per decretum
283쪽
cum Vraeci anchumpossederant. Ex adductis clarum etiam est ἰconstatque de firmante, illud nempe, ne q u idem ad ea fi manda habilem eum suisse, quae jure naturae sibi competentia , alservarant ncc alieni juris unquam secerant Veneti. Ipse ergo , nullo jure titulove , sibi illa a. ogare poterat, quemadmodum quoque nunquam sibi ea arrogasse deprehenditur. Libertas ut anima, tota est in toto reipub. compore , nec non & tota in singulis reipub. partibus. Illam ipsam ablqurvi aut jure praevio, minuere aut augere firm reve nemo qucat. Imperatorem cujus multis encom ijs cel bratur prudentia, illud unquam attentare voluisse ne credendum quidem. Quodcumque crgo confirmatum esse dici potest , nihil est, praeter usum exercitiumque Libertatis; ista Libertati originem suam debeant, in substantiam vero Libertatis catenus haud influant, ut ad illam constituendam, tollendamve, vcl hilum possint. Sed nec omittendum nobis, ipsam quoque confirmationem bifariam consis derari posse, nempe quatenus illa idem est quod ratificatio,& sic quatenus habet vim declarationis, pariterque, quatenus adinventa primitus est confirmatio, ut actui praecedenti robur addat, unde & iliun DD. definire solent, quod sit actus qui praecesserit corroboratio. Priore casu ambigendum non est, isti usimodi rati habitionem obstare non posse, modo non obstiterit id quod ratum habetur. Postcriore rei gestae est attendenda veritas : si hac de qua nobis hoc 3 dis
cursus instituitur confirmatione quae praecesserint corrro rata dicimus, fatendum utique confirmatione nihil roborari potui sse, praeter ea qua: foederis legibus decreta fuerant sancitaque inter utrumque Imperatorem, non vero inter Venetos & Imperatorem. Eo foedere cum non sit collata Libertas, ut nec conferri potuit, ratio dictat, non contendisse apud Imperatorem Venetos ut liberi fierent, essent rema
284쪽
remanerentve, verum ut liberum ipsis esia, intemeratuim que, acnec ulli temerandum Libertatis exercitium. Atque haec quidem de ipso confirmationis effectu dictaliumciunt, unum hoc 3 stuperest, nimirum, quod pro subjecto, circa quod vcrsiata sit repetita pluries nobis confirmatio, Venetam urbem ac maris Hadriatici, quas Veneti insederant lacunas fuisse ponit. Quo posito rationestus illas utpote in meditullio italiae constitutas negari haud posse contendit, quibus tota pareret Italia, subditas quoque easdem fui se. Nos vero id ipsum quam non sit magni momenti toto cap. 7- hujus tractatus ostendimus: non peccabo fastidiosa corum repetitione in patientiam benigni lectoris, si conis modum est inde petat,quq larga manu,plenoque quodajunt
4Ad sequentem Paragraphum de jure cudendae monetae, Venetis ab Imperatore concesso,introductio. TRaducit hoc 3 ut parum aut omnino haud verosimile
quod vult in suis admirandis Venetae urbis Goldio quique Goldioni coetaneus cst ac authorem Volateranum citat, Nicolaus Doglio I heatri sui parte tertia; Ursium ejus nominis secundum Venetorum ducem, a Conrado Imp xa ore, qui ab anno nongentesimo duodecimo usque ad decimum & nonum habenas Imperii moderatus est cudendaemonetae jus obtinuisic, quod nos verum ne sit nec ne Quo e supervacuis ac non facientibus ad rem disquisitionibus lectorem ac nosin et ipses nequicquam implicemus, in medio relinquendum putamus: Vt & illud, re e , quae Guinoni Drationique tradita sunt, Anonymo parum veroλ
285쪽
milia videanturnec ne, idque duabus quas potissimum hoc
Conradus curae cordive res Italicas habuisse. Altera, quod inter Annalium scriptores non pauci Conrado locum inteo Imperatores nomenve haud assignent. Unicum fateor hoc, habet, de quo dicendum aliquando curatius, concessio. nimirum juris monetandi, quam venetos dicit acceptam ferre Imperatori debere t ast hoc ipsum quandoquid in f proxime sequenti tractatur, noS quoque in eundem, ut pote commodiore loco, nullisque temporum supputati nibus involato, Chromissicis ve selebris impedito, tractare aggredimur.
procudendae monetae Henetis abymperatore indultum; nihil derogat eorum Libertati. Iusso legatorum αVenetis ad Imperatorem ininsula probat liberum e
rum Imperium. Fri la Mnoum; circa haec conse- Wcturae. illi, qui moneta cudi curat, in Majestatis ' argumemum feresemper cedit. Uultus regnantis nummis insculptus, di quare. Tutio cudendorum num morum a P uma Pompilio iuventa. Regum Italiae aust- Imperatorum multus in num is Venetis non conspis
' ciuntur. vutas aut miri tutelaris eriles iis insecus pia. Hoc summi Imperii argumentum. Subjectionem non probat , quod quis alicuo beneficio mo sum c
286쪽
corum terminarit, nullam Imperissummi jus probat. AT que ut agamus quod instat, iis praetermissis quae su
perflua sitiat, citat ex San vino Privilegii verba a Ru-dolpho concessi traditique in manus Metamaucensis Epis copi Dominico ei nomen),nec non &Venetorum Legati,
Stephani Caloprimi.Sunt autem illa si bue eunummi mon tam concedimus, secundum quia eorum it oviscia ducet a purio temporibus habuerunt. Allegat quoque f. s I. Petri Participath Venetorum ducis imagini subscriptum sequens breve.
Multa Berengarius Mibi privilegia fecit, Et mihi monetam cudere posse dedit.
Ac priore quidem S. verba Sansovini ueto more dEst non audere sese eum admodum intelligere, perinde ac si nullius auctoramento praevio,sed de consuetudine, aut quod majus etiamnum est authoritate propria , monetam prim tus cudere coepissent Veneti. Neque enim credibile ait, siquidem apud ipsos jam diuturnus usus monetam cudendi invaluerat, juris illius confirmationem insuper fuisse petituros. Verum prius illud, quidquid denique fuerit , sive morem sive usum appellare iubeat, reserri dinere adprivs gium aliquod impore prius: ita uisecta a Rudtapho Venetis concessio anterioris alicujus privilegii aut gratiae dicen. da sit fuisse confiimatoria.. Vt dictum multoties, nihil nobis hic argumenti est pra ter Libertatem Venetam : eam quod attinet, unum Exanitia nandum est, an quo casu ius monetandi Veneris abbri perarratore fuerit concessum, necessario statuendum stri illos
Imperatori fuisse subditos. Agit hoc enixissime adver I i a rius
287쪽
rius, eo tamen nonnunquam successit, ut quibus nullis pra judiciis imbuta mens est, aut minus ingenuus videri possit, aut ipsemet ea adducere, quae penitius inspecta, longe diversum ab co quod astruit, manifesto cuincant. Vtriusque exemplum praesens exhibet 3. Si subditos vult Venetos, rogare lubet unde eis legatos mittenti jus, nulli liberum nisi cui pariter quoque summum impetrandi jus citra controversam debetur. Est ut scimus a legante suum ieratis nomen quidem istiusmodi ut authore Tullio divinat. in Verrem, non modo inter hosium sociorumque jura ,sed etiam inter hostiam sociorumIuet versetur incolume. Illud ipsum vero unde, nisi a suprema illa potestate, . quam nihil est ex pari quod aspiciat nedum quod supragrediatur Θ, Si dominus Venetorum era . Imperator, cur eorum ad se legatos admittit , ac privilegiis, etiamnum ornatos a se dimittit Θ Vt jam dicere carpimus cst ea Legatorum dignitas, ac cum jure quod habent praerogativa , ut in subditorum nomen sortemve haud cadat. Iis qui pro obnoxijs alieno imperio reputantur, ut Legatos mittant nemo c cesserit, nedum is, qui sese illorum domi num seri, subditos sibii suos aequari citra manifestissimam Majestatis suae imminutionem ac laesionem unquam admi serit. Ab altera parte minus ingenuum est quod cum ipsemet pro se Sansovinum alleget, probaturus illius testimonio, Venςtses Imperatorio beneficio monetam cudendi jus habere, contra clara Saosovini verba, conjecturas obtrudit easque non malignas modo, verum ne probabiles quidem, nedum ab ullo probatas. . Sed nos illa Lectori discernenda atque dijudicanda relinquimus. Ad ipsam rem ut acceda m , pariterque ut demonstremus, quam neque ipsa rei vcistas, atq; ς jμri disi si io, nugis adversarij patrocinen-tur , sciendum circanum cudendi facultatem duo considerari potissim um, quorum primum , illi qui monetam cu-
288쪽
di curat ,: in Majestatis argumentum sere semper cedit, ad
reverentiam dilectionemq; dominantium, subditorum mentibus insinuandam efficax remedium: secundum inuandoquidem mensura rerum nummus est , utilitati publicae t tum devovetur. Illius nimirum interest quam maxime ut stra commercijs constet facilitas: quam videmus indies mo-nctarum diversitate ac confusione non leviter turbari. Prius quod attinet, apud omnes fere gentes invaluit, ut monetae cui forma publica csset, insculpcrctur vultus regnantis, urin promiscuis quotidianarum rerum actibus , atque ipsis etiamnum commercijs,quibus non modo civitatum prosperacscelix status, verum & omnis hominum vita constat propemodum, perpetuo vigeret versareturque Ob oculOS, sacro--
sancta Principum Majestas; quam quoties oculis ea s se aggereret quod non poterat non accidere quam crcberrime )i
tanquam prς iens numinis simulacrum,homines devenerarentur. Sic Christo Christianos ac Christianis Christum de
propiore nota conciliaturus, ait de ijsdem Christianis beatus Augustinus ad Psalm. 66. Fecisti nos ad imaginem tuam , Dcisi nos numum tuum. Inventum interim numos imagine sua signandi Isidorus suis originum libris Numae Pompilio triabuit, aitque; num i a Numa Romanorum Rege, qui eos primus apud Latinos imaginibus notavit, & titulo nominis', sui praescripsit. Numae vero vel solum nomen argumento fuerit non alij id repertum sint, quam illi quem mox a sisnabamus, quem nos in monetam cudendi sacultate si a Di tendimus, duo iterum occurrunt, primo non reperiri regeis Italiae imperatoresve numis, qui Venetijs cusi sint, aut in-' signia sua insciilpi curasse aut nomina. Cum tamen ex adverso liberae Germaniae civitates scas omitto, quq se consuetudine tuentur aut prs criptione) qua 'cumque jura numos cudendi exerceant imperato: io indul-
289쪽
to nec non & caeteri Principes inferiores, id in nummis quoscudunt religiose observent, exemplo sint imperiales, quorum frequens his regionibus usus,d haleri9 ut facies una quidem Principis inferioris effgiem, aut civitatis liberae preserat insignia, altera vero nunquam fere non imaginem Imporatoris aquilamve Romam-Germanici Imperii insigne o stendat.Secundo, quod Veneti nummis suis non Imperatoris, verum aut ducis sui, aut Divi sub cujus patrocinio clientelaque vivere se gloriantur, instulpant e figiem, ut de post riore testis est Boerius decis. 327. staym a principio : insigni mecastor argumento summi illius Imperii, quod in seniosque exerceant. Vtique non aliter aestimatum id Francis tempore Iustiniani, quibin id sita tradente Procopio lib. 3. de
bello Gothico ) datum m mmum oneum e sta quo metriti percutians, non m ratoris Romam ut seri assolet, charactere obdo io Lmemes, sed propriam i rum imaginem. Nam Persarum quidem Rex numos quidem argenteos, quoquo modo velit ferine e litu , Metueri non est sigiem suam auro insculpere, neque ulli ales omnium Barbaramum nexi, quam is auri in suo regno reperti Dominin existat. Hucusque Procopius. Et quidem quae de Persis ille. etiam in aliis deprehendas gentibus. De Germanis quos natione quidem non ratione Baibaros Romani judicarunt) ita Tacitus, forma quasdam nosi pecunia cogηsunt atque eluunt, pecuniam probari veterem sedis notamSerratos figatorique sta dicto authore
Plin. lib. 3 3. c. 3. quod notae argenti Bigar atque quadrigae Dertiar. Imprimendae porro numis imaginis, post Numam satis recens est exemplum Servius Tullus: interque antiqua Cymelia etiamnu numismata reperire est. Roms, Seruitque, nomen exprimentia: at quid hic operosus simὸ diserte id ipsum reperire est apud Suetonium in Augusto, 'qui numos
veteres regios Serviatos,quibus nota Servius, recenset. Publicum si contuemur bonum, certum est non esses ossibile
290쪽
iit Princeps aliquis quantumvis poteritissimus, & suffcienter, & ubique nec non &omnibus, ponit de moneta piospiscere , ita ut rerum status, & incommune utile quod esset, compluribus necessitatem imposuerint monetam cudendi.
Hanesibi facultatem si adversus ipsum ubi res ita fert Imperatorem tuentur adseruntque civitates liberae de iis me loqui professus sum, quae jus istiusimodi non aliunde metiuuntur quam ab Imperatore , constare potest non esse susti-eiens argumentum ad probandam subjectionem, quod quis alieno beneficio monetam cudat, non magis utique quam omnimoda libertas inserri queat ex hoc ipse, quod monetam de consuetudine cudant civitates nonnullae. Publicae quoque utilitatis intuitu ac mutuae symbioseos causa, muti toties evenit, ut Princeps Principi concedat istiusmodi nu- mos cudendi jus, quorum valor in illorum utrumque diastrictu territorioque aestimetur ex aequo. Exadverse nec illud infrequenter obvenit, ut Principes etiam foederati , c vitates item liberae, alter adversus alterum istiusmodi sui inde ferant monetaeias leges , quibus liberiam suis subditis: haud relinquant, extra terminos ditionis , hos illasve ni
mos aut accipere,aut acceptos expendere: praesertim si conmmisturae commensurationisve minus probae fallo Gallis v catur) esse perhibeantur. Utrumque pro impeiij jure fieri nemo neget, ac neque ut spero adseverabit quispiam eum, qui neque propter se parem neque supr. i se agnoscat superiorem, siquidem beneficio illi datur ab altero, item summi Imperij jura qui exerceat, ut istiusmodi monetam cudat,
eo statim nomine sit itum alterius devenire, aut eum qu que, cujus numis nota reprobae commistionis inusta est, ac
sic eorum expensitationibus interdictum, summi quod ipsi competat imperij jure privari. Ut ergo ad Venetos unde digresti sumus revertamur, meo quidem judicio maximi po deris