장음표시 사용
301쪽
ejusque libertate pedem defigimus, libere dico, a nemine
mortalium probatum iri, si quae cum Imperatoribus sanxit foedera, eo inaequalitatis illa gradu fuisse, ut ex illis ullam omnino libertatis , id est summi in se suosque imperii, imminutionem colligere detur aut inferre . Imo, si facti quod est, juri lubet conjungere, ac quatenus ex facto jus oritur,
quaque tenus quae moribus utentium recepta, peraeque o
servantur, non postremas juris parteis sibi vindicant, materiam foederum pendius introspicere fert animus, pari qua semper fiducia dicam, non alia occasione quaedam miserabilia atque inaequalia foedera dici coepisse, quam, quod ex aequo, primis mortalium , sela illorum cum necessitate commendacit utilitas. Allatae modo definitioni inhaereamus, nemo cui laeva mens non est, auxilia petat sibi nocitura, nemo in hostem moveat si non & siuatim interesse putaverit, tutius ei sociatis occurri viribus, quam a solo timcii semper, exspectarique; ut nihil dicam de contrahentia conservandaque amicitia, quam non ij modo quibus anima pro sale data est, verum & maximi quique , utilitate metiuntur. Foed rum vero, pactionum, sponsionum conventionumque quarumlibet si naturam attendimus, non aliud potentius ad ea ineunda contrahendaque est incentivum, quam sua cuique utilitas. Ipsa vero utilitas hic ne quis ulterius proroget velim 'stiprape mater se Ast vero quid utilitati cum summo imperio Θ Vtrumque inses spectamus Θ quidve causae subsit, cur non aliam sanciendi foedςris causam imaginari nobis velimus,quam quae Libertati sit damnosia atque exitia .lis Θ Quaecumque unquam firmata fuere foedera aut inter pareis aut inter impares firmata sunt.
Pares habentur dictante Curtio qui non fecerunt inter se periculum virium , quive facto virium periculo, pacis interesse sapienter existimant scelicem statum non concu-
302쪽
tere , ac proinde tuta malunt ac praesentia quam vetera &periculosa. Dispares, qui sive bello victi, live pro temporum conditione fracti viribus, inferioresque, facta in perapetuam deditione, victori cedunt, aut quam in praesens tueri Libertatem haud potuere, conditionibus etiamnum iniquissimis in futurum ubi asserunt. Prioris generis sint rotas integris Scbytae, quorum haec apud Alexandrum vox.
Firma est inter pares amicitia is videntur panes Pi noscerunt inter se periculum virium. Item Vtique tuo Imperio fritimos hostes an amicos velὰ esse considera. Exules item Trojani de quibus Pocta,
Non mibi jam Teucris fatos parere jubebo ,
Nec mihi regna peto, paribi modo legibi ambas Imrictas genteis aeterna in foedera miliam. Nempe quadret in illos Plinianum illud. DdMim quidem his
quis conitionum non inibant , legesque ut acciperent dabant. Rebus nutantibus dubiisque istiusmodi nobis Syllam Paterculus destribens, dicit tentatisse eum justi legi 3 ac quis conditionibus p cem componere, sed iis quibus se pes a se immodica cupiditas erat, pacem placere haud potuisse. Rebus etiam propalam adversis aequat se Alexandro Darius, magno jam tum victus proelio, de quo sic Cianius: Tustulatas autem magis quam petebat ut accepta
pecunia quantamcumque Macedonia cape et matrem sibi ae conjugem liberosque restitueret. De regno aequosi vellet Marte contenderet, fl6--a consilia tandempauposset, conrentu patri'excederet alieni Imperii
finibus socius amicustis est, in ea fidem se dare paratum is accipere. Talem similiter apud Plutarchum sese seri Eumenes, apud Lucanum Pompejus, ac cuncti passim anguium in morem, capite obtrito, cauda ad extremum minitabundi. Alterius classis sint illi mitius si bi agitur,qui honoris dignitatisque L l a praero
303쪽
praerogativam superiori non modo concedunt , quod est majestatem alterius comiter habentium ι salvaque libertatefieri posse notavimus ; verum quoque omnem de bello ac pace cognitionem, ut de Latinis Romanorum secijs memoriae proditum, omnemque victoriarum fructum, victori r linquunt: Item qui durius atque inclementius habentur, aut agri parte mulctantur, aut obsides dare,naves reddere, muro rum partem deruere aut similia quae sunt praestare jubentur. Ea enim ut ut ad tempus dura sunt, & amnia servituti, illud
tamen haud effecerint ut ne istiusmodi Legibus adstricti liberi sint ac legibus suis,juribus,judici js,vectigalibusque consuetis, utantur fruantur. Ubi vero ad extrema devcnitur, nec ullus aequalitati locus relinquitur, non alia rerum facies est, quam apud Appianum in Alexandrina deditione. Ontati mutatitudo oppidanorum armis projectis, munitionibusue rehctu, et se ea sumpta, qua D plices dominanter deprecari con reverans, sacrisque omnibus prolatis, quorum Religione placuit Ustyis iratarique Regum animos erans liti, Moenienti Caesari occurrierunt,seque ei dediderunt. In hac tanta foederum foederatorum que disparitate, ad libertatcm, quatenus foedere dari, confervari, adii nive pctest, ut revertar, quantum reor nemo tam a cctus est, expersque coidati spiritus, ut quotiestumque revolvit horrendum deditionis carmen, leuit ne vorpopulumque, urbe uros, quam, terminos, delubra, utensilia, divina, humanarue omnia, iumeam populique Rom. itionem,ut est apud Livium. non & ipse toxus exhorreat. Hanc tamen ipsam conditionem utilitas,stave vera sive praesumta omnes enim cum Philosopho b num appetimus subinde expetendam fecit subeundamquc : ast quibus Θ illisne vero quibus hoc menti staret immotum,
Posse mori sors prima vim ,sors ultima cogit .
Minime vero.Nempe Campani fuere,quos cum multotiens
304쪽
X Samnitibus Romanorum socijs essent victi, auxiliaque Romanorum incassum implorassctent multotiens , in haec verba tandem erupisse idem testatur aut hor. Quandoquidem nostra tueri adversus vim atque injuriam non vultis , vestra certe des detis , itaque 'pulum Campanum, u semque Capuam, agros , delubra Deum, divina humanaque omnia in vesram Tatus conseripti Populiaque Romani deditionem dedimus, quidquid deinde pessuri deditiiij v siri passuri. Absit, absit, ut in indomitam masculamque V netorum virtutem unquam destendere potuisse credamus,ut libertatem suam captiosis foederum legibus, aliquali utilitatis umbra se offerente, substratam voluerint. Ac de Venetis ut taceam, hoc rerum humanarum fluxu refluxuque, cum
ua cuique Deus sit dira libido,
eumque & quod de prasiis usserpatum, de foederibus dicere liccat
uemque suae ra iant in foedera cause ,
non alia de causa factum reor, cur tam curate Scriptorcs ii
ter ipsa foedera, aequalia nempe & inaequalia distinxerint. Illud certum quotiescumque foederis alicubi mentionem injici contingit nec ullum discrimen adjicitur, de aequo foedere intelligi. Quod ipsum ut insigni exemplo fiat manifestius, non uno apud Polybium loco videre est, pro solemni formula in aequali foedere haec fuisse posita verba φιλAιν - νου, eum tamen in inaequali, aliud Populo Romano receptum seret. Livio si credimus mos Romanis vetustus suit, ut cum quo nec foedere,nec aequis legibus jungerentur,amia citia non prius in eum, tanquam pacatum Imperio uteret
ira , quam omnia divina humanaque dedidissent, obsidcs Ll 3 accepti
305쪽
accepti, arma adempta, praesidia urbibus imposita serent
Atque ut aliquando tandem c diverticulo in viam revertar, firmiter statuo, cum non appareat unquam ab Imperatoribus bello petitos Venetos, nedum superatos, cumque appareat ex adverso eos nullo impellente, suaque sponte, multis ossicijs Imperatoreis juvasse, ac tandem quoque Imperatoribus suisse ederatos, citra injuriam fieri non poste, ut quis istiusmodi Vcnetorum cum Imperatoiibus foedus in subjectionis argumentum distorqueat , praesertim cum docere nequeat, actum id disertim foedus ineuntibus, ut summi imperij jus uni ademptum, conferretur in alterum .Non
est ut foedus per se Iurisdictionem tribuat. Quumque sue dus quaedam sit pactio, qui suam ex tali pacto juris dicundi
facultatem deducit, nae & ille fateatur necesse est, illam sibi ante ea tempora jure sito neutiquam competiisse. Estque ex jam dictis ni fallor parata responsio ad ea, quae Anonymus allegatis a se locis probari posse existimat, utpote quae talia sunt, quae sublato jurisdictionis fundamento, per se corruant. Neque cnim id Venetorum libertatem convellit, quod apud Imperatorem reos illos peregis. dicatur Vitalis antistes, eundemque exinde ad ducale fastigium subvectus quod idem placaverit Vitalis, quaeque plura de Valdradae, quae Ducis uxor suisse perhibetur, apud Augustam expostulatione mihi narrantur. Exilio nimirum id temporis p triam ipse mutaverat, extorris dum agit, dum laesum idc-let, neque enim suae cuiquam injuriae parvae videntur novum haud fuit, siquidem apud extraneos praesidium quaerendum putaverit cum sibi domi sciret nihil superesse. Illud vero inauditum foret, eos qui liberi sint, qui omi quio τω qui αυτωτελῆ sola e ulis querela, delata ad eum, qui in illos nullum imperandi jus habebat, ejus conditionis factos, quem vel in belluis, vel in inanimatis rebus naturae primaeva
306쪽
LIBERTAs VENETA. 273 primaeva abhorreat intentio. Dicat fortasse quispiam si V neti ad Imperium haud attinebant, Imperatori si subditi non
erant,cur tam sollicite placandum illum curantὸ Dicam, foederati erant, ac sic amici, stiebant ignem gladio sediendum haud esse, neque cum prono eos aflectu prosequeretur, cur minus aequum sibi vellent, alienumve a sua Repub. Imperatoris animum , causa suberat. Praeclare Crispus, non exercitus neque thesauripraesidia regni unet, verum amici,quos neque a se cogere
neque auro parare quem, Ocio serie parantur. Vt ut est, inde siqua subjectionis oboriri suspicio queat, eadem ratione suspiacari liceat taminae Venetorum ducem fuisse obnoxium : ut enim habet citatus ab Anonymo textus, Dux nuntio Placentiam misso mulierem placavit, id vero tam ridiculum
fuerit ut vel ipsi Crasso,qui suis dictus suit cachi
Fragmentum diplomatis ab Imperatore Othone Venetis indulti. ad ιο usique merba ejus extendi debeant. ibit demit Venetae Libertati. Fontificem Veneti in temporalibus vominum non agno fiunt. Fodrum quid sit. R Ecenset hoc 3 author Scrutinii fragmentum ex diplo
mate quodam Othonis, qui ejus nominis tertius fuit, aitque concessum ab Imperatore inter caetera, quae Venetos tangant,Gradensi Ecclesiae fuisse, ut nullus Princeps aliquem Venetorum coercere aut sodrum exigere, aut banno muruciare posset, Lauretum, quousque salsa pertineret, in eorum
Nonrepetam, quae superioribus pertexui de Privilegi
307쪽
rum concessionibus, neque enim reor inventum iri que piam, si modo illa legere dignatus sit, qui credat omnino aliquod quo quidem subjectionem probari contingat assi mentum, inde recte desumi, nedum valide, aut necessario. Supervacua jam ante dictorum commemoratione frustra Lectorem morer,eadem ipsa pro repetitis habere contentus, paucis ad allatum d praefato diplomate textum, illud dicam,
perperam ab adversario truncatum mutilumque locum o trudi. Ita Sigonius. legitur diploma LAdeleidae Augusti avia rogatu conresum XI v kal. Ougusti didicitione v. arao Dcccc xcr IOthonis regnantis anno datum, Ne in riparum legibus se transitibu3 AD quia novi salueretur: ut jervi capti redderentur, ut bona Ecclesia Gra- densis atque aliarum itemque monasteriorum posita ra regno atque illis in urbibus, cassis, montibus, campis,nemoribus, aquis, uanum δελ- 3, inolendinis, piscationibus, ct Verationibus a meratis ante triginua raptissim quiete tenerent, se amissa recuperanent, us nultas Princeps aliquem Venetorum coeuere, auinium exigere, aut bono mulctane pesset, Iauretam quousque salsa permaneret in eorum potesate esset.
Hactenus ille hist. de regno Ital. lib. 7. statim a principio. Quis vero non videt, sive Imperatoris ista sanctio fuerit, stave dispositio, sive privilegium, aut ouidvis denique, ultra regni fineis, ea quae inibi recensentur sese haud exporrigere, quin potius iis attineri circumscripta Θ Verba ista diplom
tis posita in regno quae dicimus ita firmant, ut nec dubitationi aut ulli in contrarium argumento aut locus supersit, aut occasio. Totum ergo illud cum intra limitantium verborum coerceatur effectum, causa non est cur longius extendi oportere quispiam putet; Atque hinc dubium haud esse potest,
quin ea, quae adversarius adfert, nempe interdictam Principibus Venetorum coerctionem actionem sodri , mulctationemque banni, ejus sint effectus, ut negativis actibus accenseri debeant, quatenus nimirum potestatem illam
308쪽
principibus Imperator demit Venetorum intuitu , qui ante concessum ab Imperatore diploma, pro delictis extra ditionem suam, ac sic in regno commissis perpetratisque, idque vi illius Iurisdictionis, quae Principibus competeret, serti subijci poterant; quatenus & posset ab ipsis pro re nata fio drum exigi, aut sorte quoque consueverat. Clarius etiam fit ex jam dictis, nihil in Venetos extra regni terminos conferri , ita ut eo nomine, quod proprie Libertatem Venetorum concernat, nihil adduci queat; Potuit sibi leges Imperator dicere, potuit principibus ejus imperio subditis, potuit etiam istiusmodi legum ea vis fuisse, ut liberum ei haud esset ab illis, in quo quaesitum jus earum beneficio Venetis fuit, in praejudicium Venetorum recedere, eam vero quam nulli, nisi jam Deo debent, aut dare, aut adimere Liber talem minime potuit. Equidem si e negativis istiusmodi actibus subjectio insertur, largiar Anonymo, non Imper
tori modo sed&Pontifici de temporalibus loquor) subdi. tos fuisse Venetos. Si quid enim Sabellico credimus Clemens V. qui Venetos oo occupatam Ferrariam anathemate
percusserat, reconciliatus ijsdem opera Francisci Danduli Legati, interdicto sublato mandasse etiam dicitur, ne hoc aliove nomine Veneti postea a Romanis Pontificibus tam lethisero spiculo peterentur, & id quoque scripto constare
voluit. Sabel. l. I. Decad. 2. . Ast vero, novit mecum totus terrarum orbis, tetanturque imo & clamant, innumera scriptorum monumenta, quam non agnoverit unquam in temporalibus .ac nec etiamnum agnoscat ullum supra sese Pontificis Imperium Vene- torum Respub. Verbo dicam, actus istiusmodi si deficianatur Iuris dicundi potestate, evanidi sunt ac nulli; sin ea muniti sint auctores suos tenent. Coerceri balanove mulctari
possunt subditi, sed non soli. id ipsum quam in faederatos M in cadat
309쪽
cadat non uno loco ostensum est authoritate I CV. Procmli. Fodri exactio, utique coerctione μbannominor, neque enim aliud fodrum quam equestre pabulum nobis et re, der) Apud Ligurnium commentatorem, ra
ra quoque quod fodrum mulgari nomine dicunt,
videas accipi, pro rebus ad victium Imperatorii exercitus necessariis. Non negabo, iis qui ad C. I. ' sint regalia con mentati sunt & inter caeterOS HOwmanno, Carondae, Cu-jacioque pro extraordinaria ad expeditionem Imperatoris collatione fodrum capi, verum siquidem ipsius verbi natu
ram atque energetan attendimus minus recte
Nihil adversus Venetos agit e Ποπνmu iam eo1 portus, mercatu que Privilegium Imperatori acceptum femre tradit. Venetis, ob praeclara eorum merita, concessum, ut in omnibus Hierosolymitam regui, EAntioch nique Principatus urbibuπ privum foram , aliaque cirspectantia haberent. Trivilegii Othonani mens non alia , quam ut in terris Imperii commercia sua libere
Portus est mercatique privilegium, Sabellico qui U idi
sum vel geminato repetit authore, Em. 9.l. I. decad. I. Lib. A. Venetos eidem Imperatori Othoni nimirum 111 . acceptum ferre.
Idem, ut videmus, quod praecedenti S, agit adversarius, nec aliud ex eo cujus hic meminit, exemplo insem potest
310쪽
quam quod ex altero illo probare tentatum est ipsi. Fgo mmiliter nihil regeram 'nisi, respondisse me jam anteactissitis formae allegata, & demonstrasse nihil ea concludere, fitque exemplis insuper rationes quas suo loco adduxi firmasse. Quam mox absurdi notam frivolis adversarij illationibus imposivi, allato ad id exemplo Clementis quinti, candem nunc quoque quandoquidem ipse exemplum & cum exemplo argumentum. geminat iterare lubet. Non dissimile est quod apud eundem Sabellicum Bloiadumque, quem prius
nominasse oportuerat. non modo ut scriptorem tempore priorem, sed & ut oculatum testem eorum . quae adducam,
ac AEmyllum,reperitur nempe cum Veneti Hierosolymitana expeditione praeclaram Reipub. Christianae operam navassent, & jam Tyrus obsiden esset, quamvis Balduino Hierosolymorum rege a Turcis casto,stib primana obsidio- nem in has a Warin mundo Hierosolymitano antistite cum Venetis conditiones suisse ventum, ut quaecumque a Balduino rege in Syria fuerant Venetis priore bello concessa, eis rata manerent. Pacta hic quispiam mihi nominat aut con- venta λ Blondus privilegium vocat, aitque vidisse se in privilegij formula notatum fuisse, ut in omnibus HieroBlymitani regni Antiochenique Principatus urbibus, privam aream, privum vicum , privumque forum Veneti haberent neque quidem ea tantum, sed & alia quaedam non pauca ad usum vitae necessaria: negotia adhaec, quae Veneti in Africa facerent, ab omnibus essent vectigalibus immunia. Si quis Venetus naufragium fecisset, aut intestatus diem in iis locis obiisset, illius bona Veneti magistratus erant, cui quo annis regius quaestor ex Hier olymitano nummos aureos
trecentos numeraret ; subj it Balduinum postliminio reversum rata omnino esse voluisse: additque Anyl. lib. additum his in tertia parte Tyri & Ascalonis ubi primum e