Theodori GrasuuinckelI Delphensis, I.C. Libertas Veneta. Siue Venetorum in se ac suos imperandi ius. Assertum contra anonymum Scrutinii scriptorem

321쪽

scribentium silentio, partim eorum qui non comperta pro compertis obtrudere satagunt temeritate, partim eorum qui aliena temere credita pro veris posteritati venditant, levit te , recurrere fuit coactus. Nemo conjecturis tantum certia tudinis attribuat , quantum Mathematicorum demonstra tionibus. Sed nec ego video, quid sit illud quo nomine tam propudiosis adulationis reus peragi Doglio meruerit. Neque emim magis est mirum, ut dignitatis suae insignia, seminae potestates inter sese communicent, quam si praero gativas aliquas non subditis concedant. Ac nec longe petendum exemplum. Testantur antiquae instriptiones, ac ' visunt hodieque in processionum Blemnibus, quae qua laque fuerint, quibus augustiorem duci Veneto majestatem circumdare, quamque promeriti erant, animi beneficiorum non immemoris demonstrationem, testari voluerit Alexander tertius.

Henrico quarto Imper tori pannum inreum annua vpecuniam quomodo or quare Veneti pes erint. Dissordia inter Venetos , ἔν Patavisos. Ad co cordiam sua et Imperator. Historia ilia omnis nihil contra Ueuetorum Libertatem facit ed eam probat. Pacta fui tibi i Pactorum qia Venetos. Uerba Heu-rici Imperatoris quibus testatur imperium suum ad Venetos inque. Noprotendi. Gregorii Fontifex H netorum Remis. meram Libertatis siue dominam

322쪽

appellavit. Veneta civitas Gera a Frederico tertio 3mperatore nominatur. ETsi videmur nobis fatis esse desunta, iis quae ad proxime praecedentes Ff attulimus, neque quippiam hic Inovi contineat, atque id unum duntaxat narret Henricum quartum denuo a Venetis,quibus complura concesserat Privilegia , pannum aureum cenamque pecuniae summam sibi persolvi voluisse; quo tamen nobis laboris fideliter suscepti peractique constaret ratio, nec hoc omittendum fuit. S mel dicia non geminabo, ac dicammodo, quod ait, volitisse Imperatorem denuo pannum aureum sibi dependi, non sic accipienda, tanquam si ea alicujus Historici forent. Nihil minus. Sunt enim ipsius mei Anonymi, ac proinde tanti facienda, quanti testimonia illorum, qui praejudicio gestarum rerum veritatem gravaturi, quippiam narrant; tantum abest ut adhim quem praedicta verba designant ab absoluto plenoque imperandi jure promanasse dici queat. Verba quoque Sabellici quae citat, nempe ab Henrico quarto mustae, ampla immisit alum primi gia hac ipsa tempe te impetrata diacumur. Adhoc im petendum Vitalem Falerium, Stephantim Mamroeenum H Visum di etianum Ramam missis apud quosam reperio , qui Pallium Henrico auineum, se ammam pecuniam 'Fed eam admo. . dum tenuem, concessarum rerum monumeneum, pallico nomine polliciati sunt. Verba, inquam , Sabellici, quidquid concessum fuit, ex pacto convento originem traxisse clarum faciunt, nimirum ut in redhostimentum concessatum rerum, ac pollicitum numine publico: Quo quidem promisso, publico nomine intercedente, nihil est ut ad supremae potestatipjura respiciamus. Agit tamen adversarius pro more suo minus candide, qui Sabellicum dicit in eo sese torquere, ut extenuet pecuniae summam , quam sibi Imperator depebus

323쪽

cst; supprimitque, eundem Sabellicum, atque eodem illo

quem citat loco, de rei veritate in tantum dubitare, ut se leatur ipsemet scriptores dari, qui res ab Henrico gestas scripsere, nominatimque res illorum temporum, Omni imterim iiij, alteria e tributi merulam omissa. Iungamus, quod mneque adversarius ignorare potuerit, ea quaecumque publiaco nomine Caesari polliciti fuere, Venetorum legati, ejus generis fuisse, ac tali occasone promissa, ut omnino procul habenda sit quaevis , hinc Imperij , subjectionis inde , vel levissima suspicio. Nimirum Patavinihello a Venetis victi ad opes Henrici

refugerant, auxilium imploraverant, petierat per Legatos a Venetis Imperator, quo vero missis legatis opus, si dominus erat Θ su fh ciebat nudum maudatum, simplcXque citatio sui ads mitterentur, cum quibus Derba Sabellici sunt Tasouam causeam coDosceret. Occasionem dissi dij ut transcriabam hujus non est loci: Caetenim Henricus cum Iegatu Venet rum supple qui hoc nomine, Veronam pergit textus acce usu ant, nempe a Caesareὼ egit, ut deposita omni altercatione, Veneti Pulavinique , amicὶ ister se, rem de qua ageretur cognascerem. Oportere pradicam, Venetos meminisse si a Patavinis ortos, rem indignam δε facere nisi pio quodam sudio, illius urbis nomen, unde originem AE trarere non ignorarent, prosequerentur, ac imos loci incolin , velut decrepitos parenter Absolent . summa pietate foverent. C - . tra Tat uos dicens, imos non modo non invidere Venetae gloriae δε-bere , sed gloria i etiam, quod ad eam diem, hi qui a se procreati essens, tantum gloria terra marique adepti essem. Censere itaque suos fines utrisque constare oportere Arbitratorem hic Anonymeagnosce, non judicem non dominum ) nec eo aWalio nominet amplius cognata arma in se verrere. Subjungit porro immediate Historicus. Valuit multum ilia Henrici anthoritaου sic & alibi Tacitus authoritatem suadendi, a potestate imperandi, in

324쪽

Germanorum Ducibus secernit ad tectendam disi iam, psadducti Iegati,qui aderant, disi iam si et e. sectum demum Venetos asent quae diximus as Hemico obtinuisse. Fuerunt etiam is numero scriptorum, qui ea Venetist concessa crederent, quo per id tem pus illa venisset, omni interim aurei Pasib alteri que tritus mentio. Momissa. Huc usque Sabellicus. Causa cur quaquaversum sibi haud constent scribentes, alia ut reor haud est, quam quod accuratam satis rationem temporum non habuerint. Quae enim inter Patavinos Venetosque discordia fuit, ea decimum in annum incidit, supra millesimum centesimumque, quo nimirum anno, ut Sigonius reseri, Veronam Henricus) cum processisset, a Patavisti de incommodo a Veneris accepto ed EZm, rem inter utrorique composit, inde nullo alio maleficio illato erat enim cuiner ercitu triginta millium, quem in duas partes diviserat Padum trajecit, se cassis a I Placentiam actis solemnia munera a Placentinis exegit, totis vero sex annis postmodum demum,eodem Sigonio referente, me si Manlio Venetia profectus, sorarifice ab sita citatare est habitus, urbs situ aediumque decore, qua diligenter invisit, mirifice delectam, votis P. Marro Aulo is mon

feriis possFoni in regni auritis , .esi. Haec ipsa Sigonii si cum

Sabellico conserimus, planum fiet, ut spero , quae nos dixiamus esse quam verissima. Omnino si subditi Carfari fuere Veneti, caussa ut assignetur velim cur in eos, qui Patavinospat iter subditos ita enim dicendum sordi) clade insigni affecerant, haud animadverterit praesertim cum esset in promptu exercitus, si solemnium munerum debitores erant, cur . Venetis omissis, ea a Placentinis exegerit, ac ad postrema ut deveniamus, eccui credibile fiat Imperatorem qui hon rifice habitus fuerat; qui Venetorum Reip. Monasteria, ter ras ac latifundia extra illorum territorium concesserat, quos beneficiis non paenitendis affecerat gravare voluisse, ac non. O o potius

325쪽

potius beneficiis cum beneficis certare, ut vel eo duntaxat modo , quanto excelsiorem ipse se serebat dignioremque, tanto quoque munificum magis augustumque ipsi agnoscerent ΘCaeterum &nos languidi hic nimium, remissique sumus, qui argumenta a factorum verisimilitudine desumimus, cum verissima quae sint, i psa venerandae antiquitatis fides, abunde suppeditet. Primum ergo esto, quod ea quae Privilegia minus recte ab authoribus vocari videmus, publicis apud Venetos monumentis, tot jam retro saeculis, nominet Pactorum, venerint. Testimonium perhibeat, ipsum libr rum in quo gesta inter Venetos ab una, & Imperatores ab altera pane continentur, seontispicium nempe L iERI PAc-το xv M inscribuntur: sunt autem illi libri numero quinque, eaque, ut dicere coepi, cuncta complectuntur, quae non cum Imperatoribus modo, sed & Pontificibus,Regibus, R buspub. ; Principibusque, acta conventaque sunt. His ipsis libris, ea quae Anonymus insinuat, continentur, haud alio quam pactorum nomine legenda, eoque quo pacta conventa solent ac debent, effectu censenda. Ne quis vero a Venetis pacta vocavi dicat, quae Imperator Privilegio deputanda exustimet, eccum ipsa Henrici IV, inuidam V. volunt) verba,

Ilac igitur ratione, tantae dilectionis uniti, mmam utrimque caritatem rationabilem Arimavimus. Igitur ob SVnceram ct venerabilem edim agit de Duce Veneto ) dilectionem, vera charitatis vinculis adis

Lictam, quicquid es Dux, ct Venetici ducim Ecclesia, se populus,

retro per traginta annos in Imperii nostri potesare habeι sicundum quia in P cro Othonis legitur, perhanc nostram imperialem paginam com rmamus. Paulo post,Hut maxime notentur vicini populi, inpecialiter tam ex nostro imperio quam dicto Ducatu Venetiae, a quibus hanc ejus PA ceti o N i s insinutionem ob manuam esse decernimis, Idra OLecseniti Foederis, ad PacTUM INvic LavILITER OasERvΑΝ-

326쪽

tvvs per maneat, per cuncta amorum caemcula. Manifestiora quis petat Certe observandi inmutabiliter pacti nulla necestatas, nisi inter eos, quos Synallagmatis vincula tenent; quae esse infer Dominos ' subditos superflua, quivis eo casu concedat, cum quis ex iis Dominum adstruere, aut subjectionis notam conetur elicere. Illa erogo ipsa pacta, cum pilorum pactorum quaquaversiim meminerint, sic, ut ea ta

duam relata, suo reserenti, juxta regulam, inesse sint dicema: cssicaci argumento sint, Imperatores eo ipsb, quod ad pacta conventionesque cum Venetis descenderit, saltim, suo ad dicta nobis pacta, Venetos sibi aequasse, nec minus ipsis Imperatoribus pactis conventis fuisse standum, quam Venetis: pari utrimque obligationis vinculo. Quid vero, quod & ipse Imperator Henricus, quaecumque Venetis concessit, ea ut extraneis, sibique nullatenus subditis, concessit Θ quod eos non modo haud esse Imperii partem professus sit, sed & extra terminos I inperii constitutos e ac, quid Venetos duo Θ imo ipsos Venetorum maritimos fines, ab Imperii finibus discretos, separatosque testeturi Magna haec, & Achillaea adversus Anonymum quivis dixerit, cui id modo observatum, Anonymum Romani Imperii in Veii eos jus Scrutinio suo asserere velle, idque ipsum titulo libri sui disertim profiteri. Non morabor lectorem, ipsa Imperatoris Henrici verba pro ut in diplomate continentur ponam. Ergo, postquam designata sunt enumerataque quae sint illa, ac qualia, quae Imperator largiatur, quaeque confirmet, quo loco bona finesque eorum describuntur, inter ca tela, hujusmodi verba in textu legere est. Nec non etiam metrium qui dicitur Retron sicut currit a vado, qui dicitur Silice, inque ad fossam, quae nominatur Barba , sicut currit atrio qua dicitur ita

327쪽

MNAT v R. Datum ad frumn alta. xvr Iunij Anni 1 cxe Eecognitum ab Ogerio A peregiensi Episcopo cinculario vice Hermanici Arthia Mellarii. Absit de meo quippiam ut superaddam, vel Anonymus fateatur, Imperatoris Voce, tanquamvraculo sacro, firmari Venetorum Libertatem, maritimosque eorum fines, extra Imperii jus esse. Imperatorio effato, breve Pontificium lubet subnectere, quod nempe Gregorius ejus nominis nonus , Romanus Pontifex , anno pontificatus sui

tertio & decimo ad Gradensem Patriarcham, ac illius suifr ganeos, dedisse deprehenditur. Ille ergo,postquam diu multumq; de Imperatore Frideriaco secundo, ac quidem peracerbe conquestus est , in quem tanquam juratum hostem Ecclesiae Romanae spiritualia tela

direxerat, quemque anathematis mucrone verberare suerat coactus, postquam prolatam in ipsum excommunicationis sententiam publicari jussit, inter caetera, dum veritatis testem adhibet Venetorum Rempub. in terminis sic ait, sitae autem a dicto Fria ico, pro bonis assi cogatu Ecclesia retributi

I Uenti pagina contestinetur. Nobis cum sit unicus de Libertate Reip. Vcnctae sermo, opus haud est ut multis Venetorum in Romanam Ecclesiam pietatem depredicemus, suffeccritcam tantis auctoramentis suffultam quantis nulla altera, suffecerit eorum libertatem vel ipsius Pontificis voce, totis quatuor ab hinc saeculis, pro vera justaque celebratam, idque acroamate tali, quod eorum temporum secta non patiatur, aliter intelligi, quam fuisse eam, longe ante ea, quibus Pontifex ista scribat, tempora venam Libertatissa δε-

minam. Properabat ad Imperatorem Fridericum calamus, caeteroquin lubet inter utrumque Imperantium, medios

dare, binos Pontifices. PriQrem habuimus, veniamus ad

328쪽

secundum. Ille Clemens sextus esto. Cujus extat Breve Avenioni datum anno pontificatus ipsius quinto, XI v Iuli j die, anni Mcccxxv r. cujus textus ut edisseruit, concessisse summum Pontificem omnia redituum, & proventuum bonorum Ecclesiasticorum, in civitatibus, aliisque locis ditioni Venetae subjectis, vel subijciendis, decimas quotannis, & perpetuis temporibus colligendas, simulque ut inibi late commemoratum es , quanta Veneti in Romanam Ecclesiam benefacta congesserint, inter caeteras causas,quae Pontificem impulerint ad ea omnia Venetis concedenda, haec recensetur. Attendentes . se debita consideratione prae oculis habentes , quam diutini laboris se impendij, maris Hadriatici legitimum tuentes imperiumspe ab ea idest Ecclesia Hostium arcendi conatus

finiram,&c. Qui attendet diutini Venetis suill e laboris, ac impendij, legitimum maris Hadriatici dominium tueri, nae ille ut spero, per se judicabit, non illo demum tempore Venetos Maris Hadriatici dominos fuisse factos: diutinosq: istos labores, impendiaque etiamnum diutina, asserendo legitimo imperio asservandoque depensa, benigne ad altiora revocaturus est principia. Nae simul & ipse mecum fatebitur, perperam Scrutinij principio, illius authorem sigillare imperium quod sibi asserit in Hadriaticum mare serenissima Venetorum Respub. Nobis interim satis superque

videtur, quod inter plures summorum virorum, qui candem nobiscum veritatem tuentur, assertiones, irrefragabile

adduxerimus testimonium , Pontificis summi, quodque palmarium, tertio ab hinc isculo, motu proprio loquuti. Agmen claudat Frederici tertij Imperatoris decretum factum Neapoli Germanis mustii) occasione controversiarum intuitu Patriarchatus Aquilegiensis, enatarum, eo quod Forum Iulium in Venetorum ditionem transijsset, cum jam

olim spectasset ad patriarchatum praedictuna. Narrat isthoc O o 3 decreto

329쪽

decreto Imperator,se controversias istiusimodi ad Romanum Pontificem rejecisse, &c. Addit praemisso a se prius Venetias fratre suo, Austriae duce,ubi Patriarcha quoque Aqublegiensis aderat, Venetias appuli se, ibique Venetos illius

arbitrio omnes permisisse controversias, tandemque sancir, Patriarchas qui LX decreto Rei p. Venetae bona Patriarcha tus in ditione existeutia, possederant, possidere etiam debere caetera, quaecumque sita sint in locis imperio scibjectis. At vero ubi de civitate Veneta ei sermo est, in haec ipsissima verba digreditu r. Vbi um imperialem cepi tudinem, V=bis mira structura, aquis enata, sola sui admiratiora aquasiet, plus noba

in I in εκ A Civi TATE decretum Venetorum praesitis obsequium,7 mia illis, qua nostro subjecta imperio , ad hoc ex debito tenelantur. Plura his non addo, quod nec credam addi potiora posse Eat nunc Anonymus. & Venetae libertati, si potest, faceΩsat negotium. Ego, quid praestitutus sit, expcelabo. Vt v, dimus, stant contra ipsum, tam clara, tam illustria, & a tantis aut horibus prolata istimonia, eaque non emendicata,v rum motu proprio, a Js, quorum sunt, edita ; quin imo talia ut nec ullus negaverit esse verissima, quando ipsemet Anonymus videt s neque dubium quin hoc nomine oculi ei doleant) illa etiamnum confessionibus eorum vallari, quorum interesse quam maxime, diversum ut credant mortales, toto suo discursu, monstrare annititur. Mihi sane nemo persuadeat, habenda esse ea pro minus integris. Ex adverso csse ea quam integerrima necesse est ut fateamur. Quantum

enim hoc quod odij irarumque causas procul habenti quantum , quod nihil sequioris effectus spirenti Si quis uberiore, benevolentia luxuriantia notet, reponam nec moris id esse inter flammas potestates, nec rationem pati, nec imperij majestati sive naturam ferre, ut amori aut amicitiae tanta taliaque dcferantur, idque praeter veri fidem aut etiam directo

contra

330쪽

eontra eandem , quae cum non modo multum e Republica trahant, sed & rerum summam concernant, non possunt non libare summum illum Majestatis apicem, qui regnantibus idem, quod in oculis pupilla, in homine spiritus via talis. Sciens omitto , quae jam diximus, non unius saeculi d cursu roborvi.

F. 6 i. pax cum Jmperatore Frederico in Italia inita nihil der gat Venetae sibertati. Venetorum microria a Frederici Imperatoris filio reportata. Pax cum Lombardis,ali que foederatis rogante Imperatore sabilita. Pacis conditionibus Venetos non esse complexus imperator. . victoribus gravissima quaeque ,sama tamen liberta

te, victis imponi postpunt. Id barthaginiensium,

- Etolorum exemplis firmatum.

AD ipsam Venetorum confessionem hic sese s refert, quam ut probet, textum nobis Sigonij allegat, qui sic ,

habet. Societas Lombardiae, Marchia, Veronae, Cr Venetiarum, empis habere pacem Frederici in hunc modum. Vt Dedericus pacem habeat cum Eriles a Romana , se nos civitates Cremona, Mediolanum, Laus Bergamum, Ferraria, Brixia , Mantua Vicesa, Venetia, Tatavium, Tamisium, Bononia, Ravenna, Griminium, Mutina, mgium, Parma, Placentia, Bbium, Perihon, CAlexandria, Vercellae,

Novara , Obis, Marchio Maias nae, c ira de Menone se omnes humian se Cusi si i qui sentiunt cum Ecclesia Dei se nobiscum O,

accepta ab eo pace volumus facere omnia , qua antecessores mini, a

πρηresserioris Henrici Dperatoris, antece oribus suis , sine molesta

. fecerunt.