장음표시 사용
271쪽
nis alienis facile moerent, & par- niant, ut inuidia eonfundatur,&uulis comparatur. Paruulum,id est ex illis eijciatur. Detractio est alie-
pusillanimum occidit inuidia. Vn- nae famae nigredo per occulta Ver et
de si inuidus hoc monstrum no e L ba; nam qui detrahit est mendax,
nigerit, nullo negotio ut ariolus &alterius famam extenuare con λ emcietur. Ne comedas cum homi- tur, quae ipsum obloquentem tor 1
ne inuido, de nε desideres cibos quet in corde, & absentem Ore lae fetus, id est mala eius verba, quonia dit,& in aure audietes foedat;quod in similitudinem arioli ,&conie- sex modis fieri contin it, aut dir ictoris aestimat,quod ignorat.Cuius cte, vel in directe: si indirecte,dupli filiae sunt susurratio,detractio,&c. citer,Primo bonum alterius nega' quae hoc pacto ex inuidia fluunt. do , Secundo illud reticendo.Si di-. Etenim in eius conatu aliquid est recte, quatuor modis euenit. Pri tanquam initium,&aliquid ut me mo cum alteri falsum imponitur. dium,& aliquid i aquam terminus. Secundo quando peccatum Verbi . Principium quidem est, ut aliquis augetur. Tertio cum peccatum ab alterius gloriam occultὸ minuat ; sconditiim signis, verbis, cantile& hic est susurrium: vel manifeste, nis,vel scriptis manifestatur .Quar& sic est detractio. Medium autem to intentionem pervcrtendo, nar est, cum alterius gloriam diminue rando bona ,sed dicendo mala intere intendit,&tunc aut potest;&sic tione fuisse facta. Vae qui dicitis. exultatio in aduersis exoritur; aut bonum malum, & malum bonum. ι non potest;&lic afflictio in prospe Cui contrastatuitur aquilonis Ven. ris effluit.Terminus autem in ipso tus hanc pluviam dissipans, id est odio est,& conquiescit.Susurratio verba bona, nam sicut ventus pia itaque est mala locutio, facta do uias dissipati sic laus erga det racto
proximo,ad aliquorum amicorum rem consumit detractionem. Exul , diuisionem faciendam apta, quae a latio in aduersis est quaedam Vana detractione diffcri intentione,&fi laetitia, interius abundans, aliquis ne; quia susurro proximorum , &-bus certis indit ijs exterius decla- amicorum discordiam, detractor rata. Cum enim inuidus, proximuvero famae lesionem intendit;& est perdere gloriam sciat, tunc CXul- mortale, quoniam est actio contra tat, Sc in corde ridet, ac receptam amicitiam,quae est quaedam virtus, laetitiam verbis indicat, & ostedit. aut cum virtute exi stit, ut D. Gre- Cui contra pusnat bona dispositiosorius i suis moralibus, nisi aliquo animi compatiendo; &verbis,aesi bono fine cohonestetur , puta ut gnis patefaciendo exterius, se doamicum ab intuito damno praeser- diminutione suae gloriae multum uet. Detractores autem sunt Deo recepisse dolorem, quia sic compa-ari, i. Odibiles , ut Apost.quia pacem dI- tiendo detractoris sui amorem lu- stu ibat,&viscordias disseminan r. crabitur. Afflictio est quaedam oc- Susurro. n. de bilinguis maledici' i' casio, qua ob accretionem alterius multos enim turbauit pacem habe gloriae a siligitur.Inuidus enim du-Σιιι. at. tes. Cui contraponitur sermo bo- bitans, ne alterius gloria sbi no nuS, tempore, & loco de alterius ceat, dolore assicitur ,& proximi bono factiis bene adaptatus. ut negocia fortunati,& augeri cOsp
verba simplicia ,& vera ad intima ciens, interius angitur ,& Verb ac cordium discordantiam perue- doloris plena foras corrumpunx.
272쪽
Cul adueicitur animi alacritas , ac sedula diligentia in rebus agendis,& perficiendis, ut&ipse propriam
gloriam licitis, de bonis medicis aet=. crescere sciat'. odium est quidam
ditanus animalis appetitus,seu rationalis, ad rem apprehensam, quari
tenus no conuenientem, quo ali.
tui malum absolute apprii C. graui si simum lethale peccarum . Etenim qui proximum odio habet , absque mensura, de ratione agit, & maiieta in morternam suscitat rixas, bona . dissipatri domos euertit. Cui conintrariatur dilectio, qui enim diligir,
non manet in morte, & praeceptum Dau. t s Domini adimplet. Hoc est preceptum eum,ut diligatis inuicem . Multa as remedia aduersus inuidia de praesertim quinque praeualent, Primo superbiam propriam, ex qua oritur, humilem se reddendo, eradicare debet, nam abscisa radice, ramus quo que exsiccatur. Secundo in illis bonis, quae simul haberi pollunt a multis, dilectionem ponere expedit: nasi rem oppetierit, quam numerus pnssidentium non angustat inuidi morsus non sentiet,&quando iuste, dc leniter res suas peraget, alterius perfectioni inuidere nesciet.
Tertio multum va: et exercitium in operibus misericordiae erga proximi mi, namque eius animum at licit, dein suum amorem vertit. Quarto
considerare debet,quibus, de quantis vinculis homines inter se colun-antum, omnes enim Deum patrem abemus in coelis ,& fratres spirituales existimus, quorum unus est intercessor Christus ,& mater eius i, Sanctissima Virgo,&Ecclesia sacha, ec catholica,& inuicem membra sumus, quorum si patiatur alterum, connexionis ratione caetera perpe-λει ia riemur. Siquid patitur unum membrum, compatiuntur omnia membra; siue glorietur unum membr
rum, gaudet omnia membra. Quint.
to animaduersio, de multiplicis d ni meditatio, quod ex eo prouenit multum valet, graeco igni assimilaia tum , qui in aqua ardet, & cob tirir, scomnia in sui naturam nisi impediatur) vertit qui aceto, Sc arena solum extingui solet: sic conatus innidiae aceto boni verbi, famam eo Guantis,& arena, id est silentio operiet,&restingueti CAP. XX.
De recta connexione Sexti praecepti: σquia sit LuxnrM.
ter homines praecipue reperi λtur, videlicet uita, honor, de bona teporalia; merito post praec plum de homicidio ponitur mida, tu de maechia, qm vita,quae est fundamentum hominis, cotra ronem, idc iustitia auferri non potest:&post vitam, cum nultu aristius vinculum inueniatur, qua illa viti, de uxoris. per matrimonium una caro effectorum, Et erui duo in carne una: ideo rite hie col locatur. Interponitur et hoc loco, quia muliae nominum caedes ob adulteria fiunt ; multi enim ob speciem mulier u periere; na homicidium , de adulterium ita con ciuntur, ut hoc illi iis vel pares, aut soror esse soleat: Quare in texta dicitur. Non mς haberis.Vnde verbo uniuersali non est usus,sed singulari po duas causas, Primo ob mul
ta, quae ex adulterio radicitus otiti polliunt, ut impeditio prolis, procuratio abortuum, generis ignobilitas,dc legitimos filios ex haeredes relinquere Secundo, ut humanae peruersitatis opinionem verteret, quoniam multi virorum moechiam plurimum non faciunt,immo multi de R. inconis
273쪽
incontinentia gloriantur,ita ut vitptiestans apud istos habeatur, qui a libidine superatur, & pro uiro non' reputatur,qui est libidinis victor,si exit plures mort Alium pallim obloquunt rir:sed quoniam stib hoc nomine maechia omnis illicitiis concubitus cohibetur, simulque prohibetur, ut sunt omnes species luxuriae, de antecedentia, &consequenti ,
quae ad impudicitiam , & libidinis
obscoenitatem inducere possunt, Vt Epistolae ad amorem locutiones inhonestςamplexus illiciti.oscula,&taetias,&huitismodi. Ideo de illis verba faciemus,quae a Sanctis,Dqctoribus exploduntur,vr D. Am
declarabimus,quid sit Iuxuria . S. cudo de illius speciebus. Tertio de falsis excusationibus. rto de remedi Luxi tria est amor rerum V nerearam illicitus, dcinordinatus, a ratione praefertam ob triplicem
eius esse mi absona I rimo quia estemcax ad capiendum, & homines
da. Sampsonem namque fortissimuprostrauit, sanctissinium Dauidem
superauit &fapient illima Salomonem obcaecani P. Semiado est potes ad retinediam ita malo: est enim profunda fouea,in qualia si miser incuderit, pedem dassiculter evrphere
niendi ad pilas sumper paratam habebit Adicedo, veni re non possiti Tertio emit, ut luxuriosus diutissimae seruuliti se stibiiciat, & animae
praestantiam frusto comi, Ne ei uxturpissimo membro sit at, ac totu minem seram uti mulierum sit inponat . Quae,fi xn principio non re- rimates,malos progressitu emietaximo per sensi uaris comproba tionem, de deIerutionein; nam si turpia cogitando deliberat8 es c sentit,peccatum fecit mortifertinusi autem in ea non sistit,&illa delemtio sibi non placet, veniale erit, ut dicebat Apost. Non enim quod volo bonum, scilicet superiori ratione.hoc facio sed quod volo m lum, hoc ago, scilicet inferiori r
tione,quia pars sensitiva repugnat, contrarium faciendo.Secundo per morosam dele tionem , quq non semper temporis ratione,sed ex eo quod ratio deliberans circa ea immoratur es illam repellit, morosa nominatur: unde si ratio eam no cohibeat per suam deliberatione d restandinei ut malum imputabitur. Sed aduertat ex .Tho.delectatI nem nNyrosam duobus modis haberi posse, uno modo de ipsa cogitatione;alio modo de cogitata forni' catione. Pri mo inudo non est mor . tale. Secund0 aute modo est letha, le. propter placentem imo tum, in sensualitateni surgentem circ morosam deleritionem, aut ratio superior exanimaduersione diuini praecepti statim reprimit, & tunc non est nisi veniale,vel protin's nocoercet,& tuc aut expresse consentit,& sic est mor mle, quoniam latiosi inerior alibi sum praebet:Vel non aperte sed lac gligit comprimes saut talis actu, po i sussicientem de liberationem, ela periculi consid
rationein manes,& tti est mors
te usi non manea,& tunc est veni te.Tertio per consensam in turpes, aetiim,&est mortale, licui a pecc
locordis non differat, nisi ut pers istum ab imperfecto sti autem modi per aspectum libidinosum adai genitiz.. Qui viderit mulierem ad Chamlum eam . iam maechatu
274쪽
recundus impudici cordis est nun- vires eneruat, de quantocius sene. eius.Turpiloquia etiam mustu m- scere facit, di multoties vitam ad s. luxui iam. Corrumpunt imit.Zelus enim viri offensi non panos mores colloquia mala ι dc lin- stet in die vindi me, nec acquiescergua eorum stilicet talia loquentiu , cuiusque precibus , nec suscipiet Pgladius acurus,scilicst ad perimen- redemptione dona plurima . nam' dum animam .. pius do ausem multi interdum propter unius luxu ad solatium . vel ad iugienduina riam necati fuere, ut du Sichimitis:
ocium , dum nodo scandalum in- &ob adulterium. In uxorem Leui. de no nascatur, veniat a Crunt, narique ream linguam non facit nisi mens mala Terrio per oscilla,&lexus magis accessionem facit, si ad procurandam luxuriam nant,&quatenus ex ea procedunt lethalia existunt, licet secundum suam speciem sint bona, oc speciatimini cis,ubi tales amplexus, dc oscula ri 'sus utentium comprobauit. Literae etiam ,& internuntia sunt media
ad fouendam libidinem,&ad pe cata committend um, unde dc ipsita prohibentiu . Luxuria itaque eit fugienda ob eius foeditatem, & detri menta quinque generibus odiosa. -di Primo displicet Ueo, cuius templupoli uir.Nescitis,quia templum Dei αὐλε. estis;& si non parcis tibi propter te remitte tibi propter Deum, ovi fecit te suam domum. Secudo, angm lis,dc praesertim proprio est odiosa, ut rellista spirituali uita immunditiae,&iniquis possutionibus,animqtuae nocendo , dc corpus inum corrumpendo te immisce Tertio,iniuriam irrogas maximam tuo proximo,quia non solum eius honorem
laedis;sed ipsum furaris,cum sit una
caro cum uxore. Qui enim adultet ii est, propter cordis inopiam perdet animam suam, turpitudinem,
ignominiam congregat sibi, & opprobrium illius no delebitur. ero nocet vitae,& bonis. Qui nutrit 6 seorsum, perdet substantiam,videsilio prodi o habemus, qui, per
gre profectus, dissipavit sibΓntia suam vivendo luxurioaξ. Quirito,
iae comissita a, cola fere tribus Benis IM. a
iamin perempta est. Quanto , placet Beemoth, qu in locis limini dis, idest in coeno luxuriae libencer dormit,dc conquiescit.
nibus inchoando,primam speciem luxuriae,quq est fornicatio,declarabimus, quae est qu dam hum nus,& simplex concubitus illicitus.
inter solutum , & solutam habitus. Dicitur humanus,quia aliorum animalium csicubitus,cum non sit humanus . non est fornicatio. dicitur illicitus,quia fit initiste,& inordina-tὸ. dicitur inter solutum,& soluta . quia non sunt aliquo vinculo ligati,ut puta comullij, consanguinitatis,amnitatis,voti, continentiae, re
ligionis,dc ordinis sacri. Vnde talis concubitus simplex fornicatio proprie nominatur, ut Alex. 2. p. q. Imeb.9. D.Th. 22.q. IF ar. 2. Sed petere potest, an simplex fornicatiost illicita iure diuino, & naturali.
Primo peccatum mortiferum esse non videtur,quia Deus eam praec
pit Oseae dicendo. Vade sume tibi on. a. Uxorem fornicationu, & fac tibi filios fornicationum,dc Gloqin illud
Pietas ad omnia utilis est, ait, Omnis summa disciplinae Christianae in misericordia, de pietate est, qua
275쪽
aliquis seqtiens, si lubricum carnis patitur, sine dubio vapulabii ; sed non peribit;& ex dicto Isidori capite Christiano , dist. 34. corrobora. tur.Christiano no dicam pluti mast,
sed nec duas simul habere licitum
est, nisi unam tantum, ain uxorem, aut certe loco uxoris si coiux deest concubinam. Martinus vero de ma- gistris tradi de temperantia, c. 2. re latus a Calet. 2.2.vb I su p. dicit, fornicationem simplicem determinatam, non esse actum illicitum ex natura sua; sed solum quia iure diuino prohibita, ut etiam Durandus in . tenet disi 43.q 2. Probatur. Om nes , qui ad filiorum generationem
apte concurrunt,contra ius naturae
non agunt Ised fornicar ij determinati ad fornicationem apte concurrunt ad educatione filiorum, er So. Upposta autem sententia est vera,sci icet fornicationem simplice e se peccatum moi tale, diuino iure,& naturali frohibitam, sic D.4 ho. sup &Caiet. ibi Alex. par 2. q. Iqymeb. 3. D. Antoninu Sa p. lit. I L. c. 2.3.3. Sylv. verb. I DXuria q. 3.num . . Solus de iust .li. J. q. J.ait 3 Nauar. isum. c. I , .num. I Toler. lib. F. c. IO. Probatur. Non ait meretrix de fili
H bus Israel. Attende libi ab omni for
nicatione;&praeter uxorem tuam nunquam patiaris crimen scire crimen aut peccatu mortale impor at s lat. De corde exeunt cogitationes malae,f rnicationes, adulteria,& c. M. 31. Abstinete liosa fornicatione: Fuga
te fornicationem, quia fornicarii xegnum Dei non postidebito t. Manifesta sunt cpera carnis, que fiunt fornicatio, imi nunditia. quonia qui ta δ' Ita agi int, regnum Dei non conse
nisim in dii Ia. aut avaritia nec nominetur in vobis. Quia omnis sornicator non habebit haereditatem
in regno Christi Dei. Probatur.
Nullum peccatum a regnor in excludat; sed fornicatio quo '. cunque modo accepta,a regno Dei ' 'excludit, ergo.Quod autem lure nati irati sit illicita ., probatur Primo a . . Ois aetus volutarius , qui In debitu finem rite non ordinatur, est peccatum; sed simplex fornicatio est actus in debitum finem non dire
chia S, qtria humanaei a turae iniuria infert, N. etiam nascitulo ex tali concub tu, erso. Secundo ex rei naetura, qui non sunt matrimonio coiniuncti, per se non possunt, ac vi r qiuritur, probe alere prolem; se a semper cum incommodo, & dede cor e : sed fornicari j sunt huiusmodi,ergo. Ad illud Oshae. Nesrende
tur cum D. Hieronymo mulierem, sum piisse, quae antea fornicata fuerat; vel dicendum cum D. 4 ho m. ad secundum, fornicationem esse peccatum mortale, quatenus rati 'nire pugnat; sed recta ratio hominis ,
ut a volunta ed uina rite dilecta,&diiuno praeci. plo Obedi S, contra regulam iusti nonopcra , t
Oscas fecit, ideo talis concubitus ffornicatio dici non debet Vel cuia Lurano est dicendum. illam mulierem i uilla gentilem, quae ob fornicationem spiri ualem, i cilicet Idolatriam sornicaria dicebat tir .Qilolvero ait Glos ex K Ambrosio, non siet ist accipiendum , ut m Oriens cum lubrico liberetur. Sed opei , misericordiae exerceni cm ad gra- tiam, poenitentiam disponus; pecquam consequitur veniam,&sai in facit de lubrico carnis conanuiso, ut D.Thom. 2 L. q. is .artic. 2. ad 3
Illud aure in Isidori est intenigenda de cocubina improprie , scilicet de ea, quae vere ducitur in uxorem t . sine legitima solemnitate, ut puta sine instrumento dotis, ac testi Dus3lex enim tales nominat concubinas
276쪽
Rornicatio Eutem in duobus ea sibus non est peccatum mortale. Pri'ε mo cum ulus rationis deficit,ut puta si fatuus cum muliere rem haberet,aut perfecte ebrius,cum pecca tum debeat esse volutari uin ; & isti - ob defectum rationis voluntariῆ non operatur hoc est verum de ebrio, qn tale periculum non prae-
uidit, nec praecauere tenebatur. Secundo, si semina ad rem veneream faciendam cogeretur, dummodo mente, & interius non consentiat,
etiam si delectationem , quae est
quoddam a natura, sentiret, quia
nec in actum,neque in delinationem praestitit assensum,ut Beata Lucia dicebat. Si me feceris inuitam violari, castitas mihi duplicabitur ad coronam; ita Sol. de iust. lib.3.
QEcunda species luxurie est adulo terium, quod est cocubitus maris, de foeminae, quo alienus conjugalis thorus violatur, licitur adul- crium , quasi ad alienum thorum accellio; quod quatuor modis fieri
contingi r. Primo, vado vir adeω iugatam accedit. Secundo,cum soli ita rem habet cum coiugato.Tertio quando coniugata cum soluto rebus venereis utitur. Quarto secudum quandam iuris interpretationem, videlicet cum intra matrimonii limites non sistitur ; sed libidi.
nis femore haud secus tendit in sua,ac si esset aliena;& mulier Ec6tra. 2. q. .Origo &D.Tho.ait. qui ardentior amator uxoris,quam '. ' decear,facit contra bonu matrimonii, inhoneste utens illo , quamuis
fidem non violet, ideo aliqua liter nominari potest adulter Hocu ui est multum abominabile, te pio γε pier quinque sugiendum. Primo arix et atem affert animo, di pungeniabus spinis est oblitum, ut id declarant vigiliae nulliae , solicitudines, plures expensae,timores, & pericula honoris,& virae. Secundo erubescere facit adulteros , ita ut ab hominibus cognosci nollent; na oculus adulteri obseruat caligine.Ter- ω. 1 tio ipse adulterae magna ex parte putent ob sordes, quibus se fucant, ut alias se esse fingant. Quarto animum,& corpus inficiunticaetera ver eccata ut plurimum animet soluomciunt; Ac tandem adulter infamis redditur iuxta legem diuinam, naturalem,canonicam, &ciuilem;& contra eum omnia dicta iura clamant.Si moechatus quis fuerit cum vvxore alterius,& adulterium perpetrauerit cum uxore proximi,morte puniatur& moechus,& adultera. Et
vigintiquinque millia, ad bella paratissimi ob adulterii stelus admi iasiim, miserabiliter ceciderunt; de in legibus duodecim tabularii apud Romanos morte plectebaturin Ide ab Augusto Imperatore sancitum
ad i. Iulian. de adulter. per legem vero canonicam excommunicari possunt, ut de adult. Intelleximus, &in Sac. Conc.Trid.de refota& apud Bernard. Dia2.in praeh. crimi.c. 79. P&summistae in verb. Adulterium.
At petere potest . Quando adulteri
ambo sunt coniugati ,num alter e rum magis peccet. Respondetur. primo utrumque aequalii er peccare contra bonum fidei, o Sacramenti, quoniam aequa conditione ambo concreditam fide sibi seruare astringuntur Sed caeteris paribus adulterium uxoris pensatis omnibus cita cunstant ijs est. grauius peccatum:
ctenim prolem reddit incertam, de
277쪽
maiorem infamiam,tam sibi, quam propalare tenetur. Nam facere d marito, tili j ac ali)s de cognatione bet quicqti id pqtest, ad inde nitate Inseri:& inde maius scandaluia exo eoru . quos suo peccato hocritiir,& multa damna,& hominum etia si periculu homicidij tinmin caedes accidere solet, ut Palud in A. ret;qm quae sunt de neceilitate sala
militer quaenere potest; si uxor spurium gen cret, vel partum alienum sibi supponat ta ut ille spurius,aut partus allcnus, ratione haereditatis consequendae maximum damnum filijs inferat, tenetur ne ipsa uxor se prodere,&ignominia anicere, reuelado crimen, ut legitimos seruet indemnest Scotus in dist I J. q. 2. ait,ad Illi eram laborare debere , ut haereditas restituatur haeredi, citra ramen periculum infamiae; vel si talem filium Dei timorem habere,ac cognoiterit esse procliuem ad religionem per seipsam, siue per aliu , Ut puta confessarium , aut bonum virum, fidelem, ei dicere, ac comtere potest, ut haereditatem dimit . tat, tu religionem ingrediatur, vel ut sit clericus , S acquirat ecclesiastica beneficia,S his quasi contentus ali)s fratribus haereditatem relinquat; sin autem filium inde uotum habet, quem suadere non potest, tunc mali nominis periculo se exponere non te oetur; idem habet Ricard .art. I. q. . ad 9. Adrianus in
. de restit. q. i. g. dissicultas igitur,& g. Restant adiungit Scoto, S Ricardo; si penes mulierem sunt bona propria, quantum is sit sub compens tione ad arbitrium boni viri restituerc tenetur eo modo, videlicet
quam um di stat inter habere,& prope elle. Secundo si in proprijs non
habeat, nec ab alijs procurare pos-sII, timc ri mi sione tantae sumi dae amarito. vel alijs, ad quos peruenisset n.ei ciditas, procurare valet, quatum d csrai lauit, aut adulterium lio in articulo mortis constituta , spurio manifestare tenetur, ipsum esse natum ex adulterio, vel suppositum ut putatiui patris hqreditate non adeat, & id etiam si sit dubia, an filius credere uelit, quia facere tenetur quicquid potest ad indemnitat cin eorum, quos l. aesit. Hostiensis in sum. lib s. Innocen.& Panor. de pςnit.&remis in c. ossicij.n0. I. Sylvest. vel boadulterium, tria dicere videntur.Primum ubi nullum
adest periculii, & scit probabili r
tione,maritum prorsus sentire ide, ut sunt aliqui viri , qui non valentes habere proprios filios , patienter ferunt, uxores se commiscere
alijs, de in hoc casti se prodere tenetur. Secundum si probabili ratione putat, id a marito, vel a silio
spurio non credi, nec apud se ha-ibet probationes paratas , cximcn, obteg cre debet, quia potius scadalum, quam utilitatem afferret. Tertium si probationes promptas habet , ut veri simi li modo ci credat; sed reuelando mortis periculum subest, tunc reticere aditiingitur: nam silendo erit sol tun periculum rerum: patefaciendo aurem corporis,& animae. Alciatus, lib. . de praesumpt. 27. praesumpt. &li.9. Paterg.
c. I 2 at refert Couar. in regula peccatu. p. I. g i. n. 6. docer,adultera, bona no habete, cul nec spurius Mihibet fide , debere filios couocare, iucis secreto dicere. Nostis, me morti propinquare,& unus vestru est spurius,&ego, nemor arin hoc peccato,& vos alam saluetis, quilibet vestrii m
278쪽
m alteriim, remistat,um alui esse possi- posse candalum; Ie hereditas est ali 'tis;&cum unusquiisque de sui ortu cuius momenti, ut ad liae re dcs dubitare coeperit, ius libi in tricem iii nos deueniatispliciumque exigua remittent, & sic purius alienu non infamiam,&apudi 'ipsum tantum, retinebit. Haec sunt quae veteres pro maiori bono subire conp)ciat: Theologi, de Canonistae dixerui, ut tunc ad hiltera cri men prodere tene
stit. q. 3. caris. . Solus lib. q. de luit. & c. Neriti telii culcitu. licet ho
ibid.Tolet. lib. I. c. i i Pro sollitione b)bili, se a marito, vel filio, atri adul dicendum, Primo Iuxta doctrinam tero cile occidendam, si reveletis ii Caiet bona hominiscin triplicis ge nulli a scandala inde secutula effetas,neris,scilicet vitae, honoris. 8c reru seipsam prodere coiter non obliga familiarium, inter se sic ordinata- tur; sed satis est, ut peccati petniteat. rum , ut bona ordinis inferi6riscu c. othcij. Uerum Solus lib. . detuli.
debeat. Secundo qua do penes ad ut it ou.8.& Tolet. dicunt. castim daritera iunt aliqua bona propria, seu polia extraordinarium, dc egregiu, paraphernalia, idest bona , quae vi- in quo adultera cum discrimine vi tra dote dantur, vel successione hae- tae spurium, se ii norum reuelare t reditariam habet, siue legato et rcii netur,scilicet quando regnum, ducta , quae pro suo arbitrio dispesare catus, principatus, vel prςclarii ima. 'potest, tunc se prodere no tenetur , domus silente adultera ad spurium sed defraudatis satisfacere sufficiet; transiret. Quod veru esse existimo, &in hoc veteres , de modern con- quando bonum csie regni, rei pubi iEeet η i. ueniunt,qusquilibet tenetur serua cae,& subditorum id exigit; quia nore propria famam. Curam habe de thus malis moribus esset imbutus , bono nomine, hoc enim magis per de ad malum propensiis e contra Vemanebit cibi, quam mille thesauri ro legitimus haeres praestati animo, pretiosi,&magni.Tertio si tantabo ®io, & clim utilitate ciuiu gu-na non habeat, qu. ara sussiciunt, nec hernaret. Vel et si ad pace regni sit lucrari possit, ut laesis satisfaciat, tuc maxime aptus,& bella, & caedes hofili aspiiritim ad religione, haeredi minum euitaretur,quae alias ex suctati S incapace , a teneris annis dili- cessione adulterini parius succresce genter inducere curet. Vel si in alia, rent, tum adultera cum vitae pericu
quae succedit in haereditate , ingre- lo,&spe proficiendi, cri inen sumn diat tir,ante professionem Oibus bo patefacere obstringitu r , in quo canis renunciet, alias remedi unoesi su non exponit vitam pro haeredita-- set apium, nec bonum . Quarto te,&bono priuato legitimi filii; sed, certitudine morali,dc prudenter Iu pro coi bono regni, proti inciae, prindicar, se profutura vocando filium cipatus , populi, vel praeclarissimae spurium secreto,&illsi esse creditu domus. Alioquin extra hunc casum
279쪽
non obligatur prodere delictu.R gina. n. adultera occulta,alias boni nominis, & nulla laboras infamia, cum discrimine uitae, nisi ex dicta ,
causa, crimen aperire non tenetur;
cum vita Regirue, vel aliae praeita timi e mulieris haereditati praestet; ha Sotus. Per Nauar.& Med. do- uicus Lopea,p.p. de instruch. cosci.
de adult. nu. I χ. His sic positis,&declaratis,quid boni, oc veri cotineat adductae opiniones, facile percipere potest. Etenim si sententiaeScotiaetentur, quae di sunt in tertio Notabili, maos accomodac, de dubium di luitur. Adriani in a.dc 3. dicto est nimis periculosa, quoniamelius est nomen bonum, quam diuitiae multae, namque filium notare ignominia,& cognationis denigra. re famam,& se mortis certo periculo exponere non tenetur. Hosti e sis opinio, quo ad primum est vera, si etiam filius eode modo iniuria pratienter ferat sicut pater; alias remedium non est bona. Alciati opinio est nimis periculosa, dc lubrica,r6- ne credulitatis, a maliis fili no adhibendae,nam quilibet eoru dubitaret esse spurius , dc aio fere nunquaconquiesceret. Praeter Gestari petiest , num adulter qui ex aliena uxore prolem est consecuto Vensas, pro malenda, de educanda faetas,marito adulterae, vel haeredi legitimo restituere deuincatur. Ex una parte adstringi videtur vetenim qui occasionem damni dat, damna dedisse .paret . de iniuri de dam-dat .c.fi cxalteia vero partano obligari vidctur; ltiando enim chimillarem habuit , gignere non intendit. Solus tib 4 de iiiit infin.*7. arr. primi , ait. Adulterum non teneri ad aliqtiam resitrationem marito', vel
redibos fac ruti ex iustitia; sed solam ex dec tale que a m n
state, quia adulaee M est calx a privaxima dant; sed remota non.n. genurare intendebat sed libidinem tinexplere cogitabat, de ipse non sup-Iosuit partum marito; 6c tales m ieres sunt leves, quibus fides non est abhibenda ; pars vero posterior
probatur,quoniam fuit aliquo modo detrimenti occasio. Uri u diues, de potes sit, ex honesto de congruo aliquam compensationem marito,
siue haeredibus facere debet. Alius modus dicendi est quod madulter credit,vel fidem adhibere debet
lium esse suum, ut pu aqm corin ptioni&tempore marit aberat, de illa alioquin boni nois, de bonesta erat, dc cum eo sola ratione probabili rem habuerit, inducta minix, aut alijs si insionibus fortissimis,n Mevnqua postea opinione aliqua mala laborauit, ac tandem tot co currant signa, coniectiarae, cu indicia, ut adulter ad credendum,essi sau filium,conuincatur, de nullum adest periculii vitae,de honoris; tuc detrimenta iliarito , acit haeredibus ex iustitia resarcire tenetur;quia rone probabili credit,aut fide adhibere debet, filiu esse suum. ita D. Ant.
Prosolutinae videndu est,an adulter sit ca generationis spari, ded ni ill ali ιν se, vel per accidens; 6c anno minus adulter, qua adultera adactiun generationis spurij, dc inc,moda inde sequetia concurran pose, vel per accidens. Apud me ni fallor) uter sed magis adulier ad generatione concurrit,ua dant opera
rei, quae ex sol Oa ad generationem dirigitur,dc eodem modo ad dana, inde sequenti iambo rom
280쪽
Et licet adulter libidinem explero nuit, ut patet de multis expensi ,
tantum cogitet , ille tamen actus ex quas secit ratione nuptiarum .& ς natura sua ad generationem tendit, stimentorum uxoris,ergo restituerσquem ambo praeuidere, di enitareia non tenetur, quod est lucratus ram
tenebantur. Iccirco damna indo iione dicti matrimoni j.Quarto insequentia, resarcire ex iustitia ad- traria opinio super leges ciuiles fun stringuntur.Quapropter dicendum datur, quae in exteriori soro loqui esse existimo, adulterum teneri ad videntur:sed dubium est de foro coe pensas, & incommoda, pro filij scientiae: ergo contra superius dicta ducatione, & alimentis facta, si po- nihil concludunt.Altera opinio cotest ἱ & praesertim si adultera negli- traria,est communis, nam leges , MLit, aut non vult, u et non potest . statuta de morte naturali,& no vi Ad rationem Soti respondetur, iIlu I enta intelligi debent,ad hoc ut maconcubitum , Mactum per se ordi- ritus dotem,vel partem dotis lucr Mari ad generationem,quauis multi tur l.ex ea 3.Insul ff. de verb. oblig. duntaxar ad explenda libidinem cu alias si secus diceretur,leges, ac st mulieribus rem habeant sed hoc est tuta materiam delinquendi maritis, Per accidens, & a rei consideratim & uxoribus praeberent: nam ex ira, ne alienum. & odio,vel cupiditate lucri, ad occi Praeterea quetritur,an maritus, du dendum uxores praetextu adulterirbitans de fide uxoris, occidendo ea facilius inducerentur, quare ssecreto aut horitate privata, possit strictai,elligi debent, & reduci retinere dotem, vel parte dotis tuta ad legem,conuenire,de pacti dotal- conscientia ante iudicis sentetiam; Secundo probatur, per quae Ab. n. . & uxor e contra. Pro parte affirmati tauit in cap. Et si necesse, de donataria arguitur primo,celebrato matri inter vir.&vxor.num.1.ut si prodemonio cum praesentia parochi, & lilio,per aliquem comisso, eius b duorum restium in faciae Ecclesiae, naad certam personam perueni romaritus lucvi fecit totam dote , vel debeant, fi illa persona ulud dei
. partem dotis iuxta consuetudines, istium procurauit, bona consequi n5 M statuta lotorum circa dotem a potest ; sed in casu nostro mortem quirendam, ergo ex interfectio no uxoris non soli1 procurauit,sed et 3Xoris, quod est iam lucratus, ante occulte inmei fecit; veI uxor e cotra: Iudicissententiam restituere no te- ergo.Tertio,ex notati&pes Bari in l-netur. Secundo, leges poenales ciui- cum ratio λ fin. st de bon. damnat. las sui est communis opinio) illaru au,nemo succedere potest et, quem uansgressores in foro conscientiae ipse aut horitate priuata , dc inique non ligant, nisi post iudicis sentcn- peremit, quem omnes sequunti r τ iam,& declarationem At quod ma ergo.Qtrario probatur,ex rex. si vir. ritus non potest lucrari dotem uxo- Edebon .damnat, ubi pactum,factaris ab eo interemptae est lex poena- inter marisum,& vx orem det ucrantis, imposita in pgnam homicidiaco da dote locum non habet, si uxor , missi , igitur ira foro conscientiae , - viro inique interfecta merit, quia
Iud luctum ante indicissententiam iut dicit teri . equum non est, iri in retinere valebit.Tertio lucrum do- ob facinus su um sperare dotem l tis ob naunus matrimoni, viro Gon erari, cum nota conueniat, ut quis ceditur. Atqin maritus ante occisi'- ex sua fraude utilita ein reportet.
nem uxoris onuru matrimoni, susti- Nam verba legis generalia ad bene