장음표시 사용
291쪽
tempore,& quomodo oportet, corpus vigilia ,&ierunt, corrigendo, de ocium fugiendo, gulam quidem 333 superabit.Sex autem principales,&diversae abstinentiae reperiuntur, quarui una tantu est virtus. Prima remedium, & medicina ad corporis sanitatem etficitur,ut solum corpus conseruetur. Secunda vocatur paupertatis,quae solum oritur ex penuriaTertia ex avaritia pronuit,ut Pecuniae non expendantur. QMrta
est Hypocritarum,quam ipsi solum. '' in ' saciunt ad auram popularem capiedam, ut ab hominibus videantur.
Quinta cum principaliter etfiuitur, ut propter iustinentiam postea caniniori gnliti cibi, & porus maiore copiam accipiat,&melius gustet. Sexta est religionis,& virtutis, quae iuxta legis praeceptum, de rationis
dictaimen exercetur. Gulaeigitur vitium exterminet, ne debacchatus
impudenter agat, cunctis ad risum exposiens; nam quid potest esse muserius , siquidem familiam obmit murantem, obiurgantes amicos, deludibris, inimicis esse, post ebriet . t tem se recognoscat nunquid enim ex quotidiana crapula lucria acqui-xit: aut bonum quidplam ebrietate sibi accedit λQuid enim turpius, s que ad multas noras plurimum vinum sorbire , & post paruum temporis spacium qinisi recens ingres, sum euomereλ& quod peius est. Sininam procurare indignationem a. λει Ebri' dieit Apostolus,regnum Dei
non possidcbunt . Quis igitur memtiS c POS, non potHIS appetit mi Mobire mortes , quam duas horasse degere Abstineat ergo a redim danti a cibi, & poἔus, ut magis spiritu vu
Hoc septimum mandatum,smfurtum facies. hic merito ponitur post maechiam, cum honor diuitiis praestet;melius est.n.bonum p- men,qua diuitiae multae,quas flares effodiunt,& furantur.c propter clanculum eas auferentes,& Dominis inferentes incomodum, pros eho dominium innertunt ,& quod est alienum sibi inique acquirunt , sed qui earum posse habere domunium apprime dubium apparer, noab re erit inquirere,.quomodo i ter homines fuerit introductum; vadelicet, an diuisio rerum temporalium fueri t iuste facta. Primo vera esse non videtur non quicquid est contra Dei ordinationem ,& lege, non est iustum,& inlitum; sed rerit partitio contra Dei primam institurionem esse videtur,qui,cum cucri creasteri homini,in statu naturaei Iegrae existenti, nemini assignando dominium,& res distribuendo, dis xit . Crcsciten multiplicamini, & ωα,. replete terram ,& subijote eam,&dominamini piscibus maris,&u latilibus coeli, & uniuersis animai ribus,quae mouentur super terram: Ei post diluuiu in statu naturae cO ruptae. Crescite,& multiplicamini,& replere terram ,& terior.vester, ac tremor sit super cuncta animalia
terrae,& super omnes voluc Pes coeli,cum uniuersas, quae mouentur super terram,omnes pisces maris manui vestrae traditi sunt. Secudo quado aliquid iuri naturae repupnat, . communiter fieri neqvit ; sed iure
naturae omnia sunt communia , ut caus naturale dist I. ergo.Corroboratur ex sententia D. Clementis I a.
292쪽
i p. XXVIII. & XXIX. a 77seut ij. ramuis haec obstare videa
tur,tamen, retiam diuisionem iustὸ faciam esse,tenendum est, dc non χlum ita fieri expedi ibat i, sed eti1 e portebar. Probatur; quia homo ad
aliquid procurandum, quod sibi competit, quam id, quod multis est
commune, maiorem adhibet solici rudincm Secundo, cum maiori ordine res humanae reguntur, atque
aguntur, si singulis propria curata conueniat aliquorum. Tertio, quia per hoc status hominum melius c5 seruatur, dum rem suam unusquisiqne possidet,&cognoscit. rto, ne homines inter sese continuo diis sceptarent, & decertarent, de rixarum occasiones e medio tollerem rur. Quinto, ut filios suos ditiores relinquant, bona propria omni studio,& diligentia custodiunt,& au
Ad primum locum respondetur, illum esse intelligendum de iure
natu ne integrae,vel in casu extremς' necessitatis , quia tunc ius naturae
exurgit ; & quo ad usum omnibus sunt communia.Vel ut alij dicunt 'communia esse negati uῆ, quia ius
naturae rem aliquam nemini ut propriam conci lit; sed omnia commuis
niter,& sine diuisione possidendia, reliquit. Ad secundum respondetur,negative repugnare, ac tempore necem
talis;sed no simpliciter,dc absolute. Ad dictit in D. Clementis respondetur, illic adhortari fratres, ut in communi vitam ducat, sicut in primitiua Ecclesia. Erant enim omnia illis communia. Et licet facta esset rerum partitio, in eos hortatur, ut vitam communem agant, homini-hus spiritualibus magis conuenientem; de ad aut horitatem Ambrosij, & aliorum sanctorum respodetur, loqui non contra bonorum diuisionem,quam sciebant esse bonam,sed aduersus auaritiam dilutuin, qm ita eas retinebans, ut nec quo ad usum illas indigentibus impartiri
vellent, cum usus earum in necessitate omnibus debeat esse communis .
Ad tertium respondetur , Deum tam in statu naturae integrae, quam corruptae dominium contulisse in
communi, non tamen ita asgrega
uit, ut hominibus semper incommuni vitam agere praeceperit; sed sic omnia omnibus ad eorum sust rationem contulit, vi prout ratio exposceret, Ze necessitas exquir
rer,partibus distribueremur. Unde 'ista rerum dii tibinio non est facta c5tra Dei intentionem: Sicut enim non iussit, ut omnes in communi vi uerent; ita nec prohibuit, ut rerum partitio emceretur. Hinc,apud ho mines dominia rerum esse iusta, decerta, liquet, de bonorum suorum quemlibet esse dominum,a quo in 'iuste ,& inique surripi no possum. 4iare in hoc praecepto recte prohi 'betur. Non furtum facies. F '
&qiiaecunque rei alienae a ceptio,Vt ex D. Augustino,sa per Exodum relato. 4.q F. Pinnatet, dc maxima pars iustitiae includa tur, cui duo vitia praesertim, scit cet iniustitia, &auaritia opponuntur;& auaritia sit duplex: altera iustitiae opposita per quam est auarus circa mercede operari js debitam , eos defraudando. seit in tota,vel in parte, aut nimis differendo mercedis sollitionem: Altera liberalitati Opposita, per quam est auarus in re
293쪽
bus ad xi ae sustentationein ncce si ut eleeurosynam tribuant, no com-
I iis, vel peixe necessarijs r aut in mittunt furtum, vi fecit Abigail, a eleemosyna vir largitione, pauperi. Davide laudata,& benedicta. MuliabuS, loco, ac tempore diitribuetida rq aut sum spreres materiales furti,. runa, de damni quoquc illationem, quae diuersis nominibus,prout mλ- etiam si nihil sibi acquirat, ut iacq teriar sunt diuersae,'ocatur. Si enim bustione domorum , dc fyluarum, rem sacram surripiat, lacrilegium& praecisione segetuin, vel arbor u dicitur,si autem publicam, pecula- fructiaosarum,& similium;& multa tus nominatur, ut 3Τ.q. q. Quid er alia furta committat maiora,& mi- go:si gregem vocatur abigeatus abnora. Ut de omnibu& cognitionem abigendλfures enita separando,&certam habeat,primo definiam fur- dispergendo animalia depraedatur tum in communit, deinde caetera or Abigetis. ut talis vero rcpadinate pertractabo .. Furtum igitur tetur tria requiruntur .Primo, Vipe est occulta acceptio rei alienae inui cora, ve I armenta ex pascuis fureia: ro Domino, ut D.Thomas,q'am ip- tur Secundo , ut hoc saepe faciat. recepit ex Isidoro lib.9. Ethymo- Tertio, ut accipiation aero, a le-
log cap. De mu itis incipientibus , ge determinato, ut l. .ssi eisdem in iam prius allatam a D. hirg. lab. 2- ovibus decem, in porcis Punque , uaest.in Exod. q.7I. tom. . ibi. Sed vel quatuor,inbobus &equi SVnu:i nomine furti bene intelligitur, Si sit furtum de homine libero ciα omnis usi patio rei alienae percipi- ter vendito, aut empto , plageatus, uri no enim rapinam permisit,qui nominatur hi F ad i. flauiam depla.. furtum prohibuit, sed utique a par- giarijs;quod dicitur,vel a plaga ma ille totum inici ligi voluit, quicquid ris , quando fhrtim ablata piratis
illicite rerum proximi auferturim vendit i .ficina, nauiam, vel a pia finitio tradita comprehendit om- Dido dolor αds,minis. illata. Caet nia furta; Dicitur occulta,ad excla rae vero usurpationes,& accepsi dendum cambium iniquum; iniu- nes nomencurti recincn .m Dimas. 66. nam emptionem,& usuram, quaeli- Thoms.cet iniustae acceptiones existant,n tamen sunt absconditae ,nam occul- C A P. XXX . tum pro eo sum triar; . quod inuito
domino aufertur;Dicitiar acceptio ritur,aa DN-, quia est quaedam usurpatio. Cum specie di δεψα. enim furtum. sit quoddam Denus. iniustitiae, ut fidialis naturae , dam- a m Rimae opinio est aliquorum di num inserre debetu icitiir rer alie centium, non disting ut specie nae,ad diu hedum uxorem, filios, essentialiter; sed per accidens,.
definitioni si addatur haec partici, Probatur .. Omnex circunstantia ,. Ja: ra tiona bi ii ter, magis clarescet, qiuae nou a m speciem addunt, e x sui
Per hanc .n. vlarpatione tam parux naturae actum de bono, in malum momenti, quam acceptiones uxo, per Ommsitionem ad vimatem, vel risin filiorum excluduntur. Nam, diuersum modumcontra rationem
isti, quando aliquid accipiunt pro transiarre possuntiat rapinae cim rarum familiarium, gubernio , veli stantiae ex. solo, inuoluntario per
294쪽
'nolentiam non addit nouam spe- Secunda opinio est Daho. iera.. ciem , quoniam iniuria non infer- & Bannes,Salcti.boti de ult. lib. q. turpersonae, qua ratione dici possit q. 3.are. 2. Probatur ex Arist. Π addi nouam rationeminecisquitur corum cap. 2. Indo actu S Hriusti Infamia, cum malum nomen solum diuersas spicificas rationes, Per te ex probabili ratione hominu oria- distinctas habent , diuersa peccataturi Exh cenim ut quis inii olunta constituunt specie distini ἰ sedrnim positive patiatur infamis non iniustitia,cuat alteri per futium incensetur ergo,iale inuoluntarium fertur,distinctan rationem l pccili- per vim, quidam modus per acci cam habet ab iniusto, quod fit alte-dens virtute in f rto,licet non actu ri per rapina, qtita in furto res ali Cotentus, reputatur . Secundo que- nainuito domino per ip ratione, admodum pecuniam rapit ad uten in rapina vero per violentiam au- dum ea , sic&puellam ad abuten- fertur,ergo.Secundo, diuersitas edum;raptus autem puellis, sue se- cifica obiectorum,& formalis ratio elo,sue publice fiat,speciem non evicit, ut achiis specie distingua di inuertit , erm neque raptus p tur; sed obiectum rapinae, & ratio cuniae. Confirmatur ex doctrina , formalis , non solum est uiolenta et F. D. Thola etenim ex occisione dor- usurpatio rei alienae, sed etiam lae-
M. intentis, & reluctantis, homicidi j sio; furti autem obiecium est sola species non mittaturiquoniam unu, rei alienae acceptio, igitur specie di& idem ei homicidium,sive fiat Oc stinguuntur . Pro solutione dicenis. - ulteier dolosam occisionem , vel dum, peccata distingui specie per manifeste per vulsatam, & aperta ἔ. obiecta λ alia proxima, aut per Item ablatio rei alienet inuito domi aliquam circunstantiam additam , no positive, & contrarie eiusdem quae mutet speciem; naque per fu erit species cum ablatione rei nega tum.&rapinam duobus modis c riue,&contradictorier ergo illud tra Domini voluntatem aliquid au voluntarium, negative,&contra- ferri cotingit,scilicet occulte, idestrie ab aliis positum, ad rem non fa- per ignoratiam,vel manifeste,idest cit. Tertio communis differentia , per vim, persona reclamante ob alispecifica a fine ,& mrmair obiect' quam uiolentiam, sibi immedia , communi desumituri sed usurpatiis vel rebus proprijs mediate irrogaret alienae est differentia specifica,a tam, ut puta armis, vinculis, rectu formali obiecto, & fiae desiimpta, sone,aut domus fractione,& huius furtoasi rapinae communis,at quo modi; ex quibus duo voluntaria conueniem, ergo. Confirmatur, ex distincta ob duas rationes forna D. rhom. in resp. ad a. nihil prohi- les distinctas per circunstantia Aria. Di, Vnain realem speciem peccati additam, specie mutit tm,effluunt: in pluribus generibus inueniti ; & Hinc infertur iuxta doctrinam D. . hoc modo quocunque genere pec- Thom furtum per aptam rationem cati contra reuerentiam, rebus sis vocabuli genetice,non accipiendo, . ciis debitam, sacrilegium commit- illud genetice, A rapinam, consimeit licet ibi sint diuersa genera pec- tuere diuersa peccata specie dia carorum realiter, sic acceptio rei stincta ob formales distinctas ra-
alienae inuito domino habet unam tiones. Ex quo sequitur, rapientem rationem formalem , siue occulte, non satisfacere dicendo , se esse fa-
seu Uanifeste res aliena rapiatur. ratum,sed per vim rem talem surci
295쪽
pixisse fateri opori et . Ad probatio- C A P. XXXI.
nem minoris primi respondetur, non esse vinian, violentiam non in- Virum furtum seu mortale peccatum. ferri per 'onae, Clitonia in aliquid violenter acclpcre peisonae omni- Mnes communiter esse peccano in mediale, vel naccitate violenis tum mortale assirmant In hoc tiam In se ria, quae no mutet specie, praecepto prohibitum. Non furabe Tepugnat. risin i . q. c. cap. sin. & de surt. Fu- Adsecundum respondetur licet res D.Tho. quem sequuntur Caiet. raptus puellae respectu aliori tali sit ibid. Bannes, Aragon. Salon, tus occulteriat, tamen puellae semper de iust lib.J.q 3.ar. 3. Sylvest. verb. est notus, ct eam resistere numqua Furtum q. a. nu. 6. Medina Cod. de
non praesumitur, c sic vere nomi- rest. q. . diib. 2.Nauar .cap. II. nu.2.
natur rapius. Confirmationi dici- Greg. de Valent. to m. s. disputat. e. tur, exemplum de Occisione absco- q. io. puncto. s. Pet. Nauar. de rest. dita, vel aperta, ad rem non facere, lib. s. cap. I. num. 2 . Sayio in sua quoniam ibi est una tantum ratio Claui lib. 9. cap. 4. Probatur, primo formalis homicidi), licet circun- omnes agentes contra pr. eceptum, stantia occisionis occultae aggravet includens spectantia ad salutem , Ieccatum: iii rapina autem circun- mortaliter peccant, oc non perue-antia ad inuenitur, quae peccati niunt ad vitam aeternam. Si uis ad
speciem pei mittat,&illud inuolun vitam ingredi, serua mandata, &tarium, ita circumspectum percon- Apost. fures regnum Dei non possi tradictionem, ad propositum perti debunt: sed praeceptum de non fu-
Det in Iecte accommodatur, quia a rando, ad salutem attinentia inclu- ibi noua et i m circunstancia addi- dit,ergo.Secundo aduersus rectatritur, qua' peccati speciem immutat. rationem facere est peccatum; sed Rcl tertium responoctur , alia fures contra rectam rationcm s Peccata imioluntarium alterius ciunt, rem alienam inuito domino pro obiecto non habent, sicut fur- surripientes, ergo . Tertio quando una, S rapina, Sldco ex dilicita aliquid malitiam intrinsece com Tatione voluntarii specie in non ita- tinet , illud euitare , tenctur, o mini, sicut I hae Livel clicat iapina sed furtum intrinseca malitia seca b iircuit stant Iam additam , spe. defert, quia alie intinuito do in tuo ciem mutantem, peccatum distrii- surripitur ergo Verum responderesuit. Ad confirmationem respon- pollet, Eseo, quod argumenta cO
nam omnia sacri u gla in una ratione .soimal I, scilicet in reuerentia personis, aut ribus sacris,dcbita conuentun I simum autem, S rapina Iallin
est peccatum mortale: ergo fu CS , alienum surripientes, moria it crnon peccant Maior probarur exta
crasti pluia Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit k mortale autem peccatu magna est culpa. Secundo, poena furibus in iligenda, a Deo indice iusto initituta , furtum non esse mortale, indicat ; nam fures duplum, aut quadruplum, vel septuplum soluebant,& non morie
296쪽
- plerubantur , ergo surtum morte
aeterna dignum non apparet. Licet haec officere videantur,tamen Vera conclusio,sci licet nutum ex g nere suo est peccatum moriale .
Ad primum respodetur , furtum duobus modis considerarii posse rvno modo absolutetalio modo per Comparationem,Primo modo dici. ur magnum,dc peccatum mortale. 5ecundo modo aut e propter furantis penuria, vel respectu alioru ,grade no dicitur,ut puta respeetii ad ulreiij,vt ibidem statim subiimgitur. Fur soluet septuplum; adulter vero
Perdet animam suam. Ad secundum responde ur,qualitatem,& grauitate peccati ex poena,iii legibus apposita,cognosci noPosse; sicut modo peccata meretricis tolerantur,& alia grauiora,quae
vere sunt peccata mortifera sed grauitas desumitur ex deformitate actionis,& coli deratur.Verum petere Valet, num aliquando possit esse ν, veniale. Respondet u r ex communi sententia doctorum, mortale peccatu effici posse veniale ex actus imperfectione, vel ex desectu delib
Iationis voluntatis, quando no est omnino deliberata, seu ex materiei paucitate ita D.Tho. 2.2.q. 19.M.A. ad 2.&q. 16.ar. 2. ad 3 Banites,salo, Aragon .ar 6 Ang.Verb. furtu . n. q. Sylvest q. 2. D. Anton. 3. P. tit. I. q. 6 3. Solus supra. Nauanc. I 7. nu. 2.e inter verba. nu.Α8O. Medina.C. de
me 26.Tolet. lib. I. capite 2o. Probatur. Quotiescumque fures re ali
nam surripiendo contra iustitiam
non operantur,non peccant mortaliter; sed rem paruae quantitatis a cipiendo, non faciunt continiustitiam, quonia illa res pro nihilo r Putatur,ergo. Si vcro ex ablatione
quamitatu exigua notabile damnum sequatur, erit morti fetu,quia tale peccatum est intultitia grauis. vel charitatem aduersus Operatu. aut amicitiam.Etenim magnum detrimentum,aut scandalum domino irrogatur, ut puta miserrimo artimci,si aliquid, quo sustentat vita, μripiat;vel si dominus ex minimere ablatione magnam molestiam sentiat, quoniam illa valde delectabatur,aut eli pusilianimis, di magnopere perturbatur.Insuper ration status mortiferum esse potest, ut si ex paruis sibi magnam quantitate icomparate intedit, ut nonnulli perperam faciunt, qui res minutatim vendunt;.nam sibi malum statu eligunt, ct eorum intentio in quantitatem,notatione dignam, inde contingentem, defertur, & quamuis inquantitate exigua singulares t dat. rempublicam tamen maxime offendunt ;& nisi illum praua relinquit statum,absolui non possunt.
quantitato furtum desinat esse mortale. Prima opinio est D.
rentium, id ad arbitrium boni viti, atque prudentis esse determinandum; quod straderi potest, nam ob
variationem temporum, locorum, personat um,emptionis, & vediti nis,suantitatis pecuniarum magis, ct minus notabilis existimatur; sed tempore,& caetera mutantur.Secuis da ei aliquoru , quam Pet. Nauata recenset lib. .c. i. num. 33. & s .ctapud Aragon MLqn6. t.6. vice
297쪽
tium,quantitatem aureorum dece, nicatio tradatur , & excommunia& etiam centum ex obicisto, &n- catio ob mortale tam um infertur: tura rei peccatum non constituere ergo. Pro solutione dicendum,cetia mortiferum, nisi quis causa talis fur tam, & determinatam quan itatem,ti magnum sentiat detrimentum. siue assignetur absolute. aut relatu Probatur, vi furtum sit mortale pec ue,in qua praesertim incipiat pecc ' catum, inferre debet proximo nota tum mortale,aut veniale, valde duo tale damnum,sed nullum incommo biam. mihi esse videri. Nihil Omliadum ex huiusmodi acceptione Im- nus dicere auderem, id perc pipos. perator, Rex,Princeps, vel magnus se,&decerni debere ex eo, quod co diues patitur,ergo. Secundo laedere muniter contingit, & ab ora tibus famam exigue eit solum veniale & notabile damnum cxistimatur, ita ιη tamen per modicae famae iacturam ut notabilis quantirus,mortale con- grauius detrimetum irrogatur, qua stituens, iuxta communem opini centum vel decem aureos perdere, nem hominum & Iocorum, ac tem- igitur.Tertio,quando peraccepti porum consideretur; nam in uno lonem rei alienae detrimentum, nota- co, vel tempore duo inlii notabilistione disnum,no infertur, aliquem quantitas iudicabuntur; in alio au- perpetuo damnati est dii sicilὰ credi tem nMi respectu personarum tres tu;sed aliquoties cotingere potest, ivlios surripere apud aliquos nota- per acceptionem magnae quantita- bilis quantitas, dc danum reputabistis non inferri notabile damnum, tur,apud vero alios non.Cum enim ergo.Tertia est assirmantium quam quantitas in facto, inordine ad o litatem duorum aureorum, magno iecta, de praesertim ad personas con-minino ablatam,non constituero sideretur;ideo personis iniustitiam, mortale, ut Angelus, mim.3 Syliu dc notabile damnum inferre debet; verb. furtuin. q. a. & Sotus assencire re quamuis aliqua quantitas, absola videtur de iust. lib. s.q. 3 art. 3 ad 3. sumptamotiuilis eire dicatur,ta, Probatur.Quandocumque qualitas inen respectu personarum notabilis non est insignis , ad peccatum mom nominatur magis propriE, ut Medi. taleconstituendum non sussicit; sed recte aduertit. eod. de rest *. occur- haec quantitas non est notabilis , ese rit q. io ad secundum. Quapropterso . .arta opinio est Nauarri in c. status personarii, de loca praecipuE,nn. i q.6.&in Summa cap. 17. nu. actein ore animaduertere oportet;
3 .quem Corduba sequitiir in Sum nam ubi paucitas pecuniarii erit,ma qo. ιCo.&Coua uia. eandem sc- ibi mrsan erit a siluentia rerum; &equi videtur libro prinio variar. x contra: unde ad arbitrium pruden soluta p. 3.nu. indicendo, pronin iis, & boni viri quaenam sit quantia tabili quanti a re haberi in reputari tas notabilis, peccatum mortale co- llin in F robatur. quantitas mate stituens,vel quae non constituata riae excusat a peccato mortali, qua- cile determinabitur; quia admut do est xigua ; at quantitas duorum tionem tepam, ac locoru variatur, scitorum, vel unius, & etiam dimi- ut his teporibus in auctione mon dia, ut dicit Naria r. non est quantitas tae. M venalium factu esse videmus. exigua: ergo. 1ccudmin quibusdam Prima opinio mihi magis arridet, episcopalibus per synodalcs consti- quam ut tutiorem. & veriorem liati itio iii scalietur,nc promino ii qua beater amplector.
titate duor iuri taliorum caeconi Secunda opinio est nimis lata, de multas
298쪽
mustas vias referri ad peccandum ' Ad primum respondetur, mino-αfurta faciendum. rem esse falsam , α reproband ini. Ad primum respondetur,furtum quia vir bonus, & prudens talem iudicari, debere nixta commanem quantitatem esse notabilem non iu- opinionem; namq, Imperator, Rex,. dicabit.&magni druites faciunt multas, de Ad secundum respondetur in di- maxinia&cxpensas &ipsi aliquoties istis constitutionibus non dici pro magis indigent, quam caeteri,ut sta- furto kωlsolam quod pro minimo lum,asque subieetios conseruent.. no detur. Et eraam dici potest, quod, Adsecundimi es pondetur, fama forsan illis temporibus non erit ta-
duobus modis cossae rari posse;vno ta pecuniarum quilitas, & multummodo in genere rei ; asio modo re- duo tuli j aestimabantur.Vel dici po- spective,idest, ut est ad vitam neccC test, ut frequentia furta e mediosaria. Primo modo concludit ; quo- tollerentur. At petet . an quod diniam exigua infamia non tam gra- ctum est de quanti sare quoad fur-ue damnum inferi,ut acceptio notae tum in , pecunia , in alijs etiam p bilis quantitatista cunia aestimabili is eadem regu Ad tertium riidetur, quantitatem Ia omnino sit seruarula. Responde- duoru aureoru non esse adeo min turquod non,quia res, quae praeser-mam, ut pro nihilo communiter re- tim ad communeinvsunx cibi, & po pluetur nam exillorum acceptione tus nascuntur, sunt quaedam bona,
iniustitia notabile incomtodu in quibus custodiendis paucaindu- ex communi sententia existimaturia stria ponitur, &non magna diligenTertia opinio, licet probabilis esse tiGH in pecunus conservandis eiE- videatur , tamen acceptio duorum citur ;imnio infideli custodiae asse aureorum magna,& notabilis quare uanda traduntur, pecunia fidelititas communiter reputabitur; eam custodiarcommitti tarmam glades , ideo, tanquam periculosam, liben- vitas de fructus accipiendo ad co- ter rei cio,quia etia Reges,&Prin- medendum, qui sumunt ut plurimucipes ac magni Domini ob multas. non furantur .ut ditiores fiant, sed expensas notabile damnum patiun- ut edant. Probatur, quando mitur,& ex natura rei illa quantitas ex nus notabili modo non laeditur, dccommuni 'ntentia semper notabi- nul lum fere damnum sentit,inuitus.lis aestimabitur, o Sotus non est se- probabiliter non dicitur,ergo simiacutus hanc opinionem,ut ex verbis: lia surripientes non peccant eodemi
illius pater. Vt si verbi gratia dic modo , ac si pecunias furarentur, mus duo,tresue aurei ducati,quare quia, restales eodem pacto, quo pes etiam a Caesis surripiantur, licet cunia non aestimantia P. At Obljeici, mos ipse floci pendat, nihilominus. rex tales stant pecunia aestimabiles ,
Crimen est.. igitur eodem modo erit mortaeret, si Adargumentum respondetur, ilia notabilem, qualitatem surripuerit. Iam quantitatem communiter repta qua aequi leae furto pecuniae. Se-
rari notabilem - -ta opiniό est cundo, . quantitas farti mortalis ex nimis stricta, quoniam non est vers- precio perpenditur, ω aestimatur,
smile,immoaratione alienum,ali. quo tales remenduntur; r si uno aumen udamnari in aeterariam ob tale, reo venderentur, res exit es non iu- quantitatem, communiter notabiti. dicabuntuTergo .His tameninon obis non reputatam. st uatibus est dicenda, paro. non esse
299쪽
rone huiusmodi reru,& pecuniarii; ideo boni viri, atque prudentis athitrio secundum damni differentiam ex dictis rebus ablatis decetani,& iudicari debet. Ad primum respondetur, pecuniam solum esse mensuram,&rem,qi ae a dominis diligenter custoditur , vel fidelibus custodibus committitur , caeterae autem res omnibus custodiendae traduntur sparsim, N. infideli custodiae concreduntur.
Ad secundum resi)ondetur, qua citatem furti mortalis , praesertim ex precio non sumi,quo res alijs veduntur; sed illo speciatim,quo aestimantur ab eo,cui surripiuntur; furtum enim ei h acceptio rei alienae inuito domino ; restitutio namque inuenta est ad aequalitatem facien. dam in rebus, non quidem ut quis lus non habeat,quam ante possideati,sed ne alter minus habeat. Praeterea deposcere potest,cum eadem guantitas, quae est notabilis respe- u furtorum, quae ab alijs fiunt, sit notabilis quoque respectu eorum , quae ab uxore,filijs, agnatis, & domesticis accipiuntur, ita ut etia isti peccent,si surripuerint tantam quatitarem.Gab.in dist. J.q 6.drib. F. Caiet.insum. verb.fiirtum,&Armii a num 2.Nauar.cap I7. num. I 17. Roderiqueetp p. summae cap. I s.conc. .diuersam assignari debero quantitatem aifirmant; quia dominus est minus inuit' circa acceptionem rerum,ab uxore,filis, domesticis,& seruis, quam ab extraneis effectaminam ratio furti ex hoc caeteris paribus minuitur , ideo maior quantitas iuxta aequam rationem in istis requiritur fimis, quam in aliis. Unde secundum varietatem conii inchorum , & domesticorum, quantitatis varietas, constitues furrunt,eil desuinenda ; ex quo sit , ut circa haec furta qdantitas ectra, Sedeterminata, quae sit notabilis, recte assignari non possin Et praeci ecum quidam ex dominis sint liberiores,& magis affecti alteri, quam alii,nec bona intentio uxoris,uel filiorum, etiam ad destribuendum ea in eleemosynam , a mortali peccato il los excusat,cum ablata quaretitas est notabilis,& maritus,aut pater est notabili modo laesus. Adhuc aduertat,etiam si ab huiusmodi personis furta, ratione quantitatis acceptae,sint notatione digna; tamen mortalia statim iudicari no debet, nisi fiant dominis inuitis quo ad rem; si autem furta fuerint notabilia quo ad rem, & non quo ad modum, & domini Mantum ad modii notabilia solummodo existimant, equidem mortalia non erunt: ut puta si dominis solum displiceat, ut
res auferantur furtim, non autem ut res eaedem aperte accipiantur. Vnde non committunt furtum a
cipientes rem aliquam notabilis quantitatis volentium habere illores; sed nolentium,ut occultὰ accipiantur ; & ita supradicti Doctores concludunciquare discretus confessarius res nota lis quantitatis , M modum,quo accipiuntur, considerando,earum naturam, Q qualitate
facile percipiet, & quid agendum
De quibuscimparuis Furtis. Quaeritur, num quando aliquis ab eodem singulis diςbus p rum quid accepit,sed ad notabilem
qirantitatem per plures illas acespriones minimas peruenerit, mortaliter peccet. Respondetur si h buerit intentionem sucandi notabilena quantitatem,& etiam minima,
300쪽
ieri exmutio fiat per minima tui. Ecceptione sine peccato exoritur in successitis, peccatum Irtale fa- obligatio retatuendi sub mortaIia. a. cit,ut D.Tho. & id ratione mali an, peccato.
mi detrimentum inferendi ; si vero . Ex dictis Medinae habetur. solum
.malum animum nocedi non habet, peccare mortaliter, quado ad illam duos dicendi modos reperio . Pria quantitatem mccatum mortale conmus est diauar.cap.II.num. I 9. pec Rituentem,peruenerit , sed tame casse tantum venialiter , cum fur non colligiltur, an sinόn considera
hatur, sub mortali tamen teneri ad uerit,is ad illam quantitatem deu restitutionema robatur,quando ob nisse,vel non conliderando, aut nisiectum iniustie acceptionis nonest animaduertedo mortaliter peccα. quantitas notabilis, si surripiatur , Quapropter pro completa dubij s Pecc tum mortale non committia lusione dicendum est ni fallor istetur,ut obieetum illius furti,&illaia .vel ultimo actu furta praecedentia, acceptio non est quantitas rei nota- quibus peruenit ad notabilem qu bilis. Probatur minor; tempus, te titatem,aduertit, vel non. Si primurninus,&obiectu, quibus illa aetio peccat mortaliter ultimo actu, &redditur indiuidua, non est quanti- sub mortali reddere alienum astas notabilis hodie,ergo non peccat stringitur.Si vero non consideret,irumortaliter hodie. Io.Med.Cod.de. lo auuu peccatum mortale non comzest.quaest. i ante finem. Maior ima mittit, quia cum paruam rem accia
aliter, non quidem quocunq;.actu, catum non facit. Postquam tame sci sicut ille, qui facit hoc cum inten- uerit, sub pena mortali restituere ictione surripiendi quantitatem, no- netur, quia detinendo alienum est ratione dignam, quolibet actu , sed causa, ut proximus notabile detris :illo ramum,quo ali insit quantitare mentum coacte patiatur. Ex quibus nox b,leac graue danu proximo in- argumentu Nauarri facile soluitur. fert Probatur primo.Quotiescuque Praeterea quaeret,an famuli ad resti aliqua a etio ponitur, ex qua alio tiuionem teneamur , quasi parum notabile detrimentum infertur, est quid minutatim ex ianis doluin . contra iustitiam, & mortale pecca- rum accipiunt ad 'uanti Ie n tum , sed posita illa actione damnu tabilem perueniunt.Nau. loc.cit.re notabile statuitur,& ademptataufer sp5. Si continuata furta essiciantultur,ergo.Secundo:Quandocunque cotinuato tempore, aut non magno aliquis sub mortali rem ablatam re- dieru numero intercedete inter fur stituere tenetur, signum est peccasse tu,& furtu,restituere obligantur:.Si 34, morialiter, sed quilibet alienum,in vero inter furtum, & furtia teporis. 3ὶinabili 'itantilare acceptum,exco magnum curriculum, ut puta unius muni sementia sub mortali ad rusti menta,vel duorum intercesseris,adluendum adstringitur:ergo. Nec va restitutionem non tenemur, ctiam
let,quod dicit Naa.ex veniali pecca si postea ad quantitMem notabito oriri posse obligatione restituen- lem perueniunt: unde isti non stam vi sub rina peccati mortalis; qui , damnandi, dummodo ilia ivinima etiam ex nullo peccato id cotingit, absque animo infere 1ι notabile' x Pater de commodato , ex cuius damnum acceperint. Quia domia