장음표시 사용
401쪽
Ie obligatur, cum dominus vere dictos fructus non esset percepturus, quia tunc dominus equidem nulluincommodum est passus,&sic re no rastente, cum non posset adstringi
ratione rei,sequitur quoque, ut nullo pacto teneatur. Praeterea qucereis re potest, nutri lucrata per surreptas pecunias, Vel usuras recepta o, sim de necessitate salutis restituenda. Altisiod. lib. 3.tract. 2I. quaest. de restit .vsur. sol. 216. absque melioris
sententiae praeiudicio restituenda esse putat, excepto inquir ut ob laborem,& industriam ei aliquid assignari possit. Probatur primo ex ra- dice mortali fructus mortales nascuntur sed prima radix fuit mortalis nempe Iurium, ergo & quae ex ipso consequuntur, sunt mala,& restitutioni obnoxia . Secundo, sicut dolus,& flaus nemini debet patro
tum ex fraude,& dolo acquisitum, furis non erit. Tertio, si usurarius possessiones coni parasset ex pecunia , vsur is extorta ,cui red de re oblisa iiir, acquisiuisset , sic perfurtum acquis ta domino restituere tenetur, sed haec opinio per doctrinam
Scoti, S: Maloris in . sent. dist. IJ. q. 1 4 Maior q. S. Nauar. c. 17. n. 21. e medio tollitur , quonia pecunia, ct res, quae usu consumitur, secundustam naturam est sterilis, ut omnes fatentur, & lucrum ex ea no acqui-Lirur, ergo ex industria, & labor ipsius furis coparatur. Si enim usui pecuniae aliquis fluctiis cor I sponderet, vir alius quidem, ex muri ocommodum querens. iuste excusa Telur, ut Tecte algunni Scotus ,&Gabrie P. Si ergo nacrum ex mutuoqilaerere est iniustum, quia pecuni vis vcndi nequit, clam nullo pacto ex sui narura sit fructuosus; sed ratione indust ita tantum, sequitiarula .e , fu cm ex usu pecuniae nihil debere, nisi forsan ablatae peeunis essent negociationi ea sitae, quia
tunc ratione lucri cessantis iustam partem fructisu , saltem ad arbirriuboni viri restitui debere existimarem, ut aequalitas iustitiae recompe- .setur
Ad primum respondetur, pecuniam non se.habere ad tale lucrum, veluti radix ad ramum ; sed industria est potius radix, & pecunia est
veluti materia,&instrumen in m. Ad secundum respondetur, no
dolo,& iniuria ; sed suo labore sibi
lucrum comparauit. Ad tertium respondetur , conse
quentiam esse falsam,& similitudinem, quoniam usiis pecunis nullo modo vendi potest.
VT percipiat, qliae ad famae,&
honoris restitutione attinem, definitionem unam,aliis relictis,r1- quam veriorem, percurram. Fam 3s
itaque est communis ,& clara opinio,& existimatio bonae,& inculpatae vitae, voce patefacta, quam de aliquo homines habent, ut colligitur ex Soto lib. . de iust. q.6.art. 3.ad 4.& lib. 3. q. s. a P. I . Salon Z. a. quq st.62. a It .secundo, post controu. I 2. Per. Nauar. lib. secvn. do, de rest. cap. . num .6.dicitur comminis,& aperta
opinio,&existimatio, quoniam dicta paucorum nec bona, nec mulatu famam parturiunt , sed opo It et, ut a maiori parte, aut saltem a muIiatis, fide dignis, diuulget r. vi Abb cum in rita. de spon. & naa tr. Jc Syl. detractio nu. ι.& 2.3 differt a ruis more i nam rumor cst quaeda pisuca fama,namque cum minor pars ciuitati Sa
402쪽
Honem de aliquo,rumor vocatur; eum vero maior pars opinionem tenet de aliquo , fama nominatur, ut Aug. verb. fama num. dc Thab dicitur vere manifestata . quoniam
opinio, de notitia de aliquo, imus existens, non est fama; unde, liquido stores dicunt, necessario requiri, ut opimo, α existimatio verbis manifestetur;dicitur quam do aliquo habent homines'; nam fama non est in eo qui infamatur; sed in ali js, qui de eo male cogitant, & obloquuntur. Honor autem est reuerentiaia,
quae alicui personae exhibetur, ratione virtutis, dignitatis Sc exceti Ientiae; sic Salon,& Sotus. Differunt itaque honor, & fama; & alter pq-test esse sine altero. Namque principi ob generis praestantiam honor
est exhibendus, cuius tanaen fama ob vitae, ac ruorum obscuritatem est forsan per obscura, e contra Vero pauper bonum nomen defert; &tamen nullus honor ei exhibetur. Proximum autem quatuor modis
ex potest notare infamia, Primo cum falso ei aliquid imponit, quod non feeit;de id duobus modis,aut priuatim, & extra iudicium, vel in iudi-
cio. Secundo,quando reuelat VeIucrimen proximi, absconditum t men ; & hoc dupliciter, siue priuatim aduersus ordinem charitatis,& fraternae correctionis,non admonendo prius inter se, & illum solum; vel publicῆ in iudicio contraordinem iuris , cum aperit alterius crimen occultum coram Iudiceo ,
quod testibus probari non potest. Tertio, quando ad se , atque suum honorem protegendum notatur infamia;& hoc duobus modis fieri potest,aut iure, vel aduersum ius. Iu. Te , ut cum fur occultus, iuris ordine non seruato, accusaretur. Accusatus vero dicerer, accusatorem in
eum fuisse meritu di sic enim sinimcrimen negans , quod alteri inique detegit,accusatorem illum infamae de mendacio; sed iure merito, Qua ille accusator iniuste reuelauerit. Contra ius vero, cum accusator iuste detegit crimen in iudicio Iaccusatus tamen illud crimen obiectum ne at. Quarto quando,q ab alijs acidisset ae proximo,cqteris refert qui modus vlitatus est, ἐκ peruulgatus,& maxime noxius i circa quos non in nulla dubia proponam, alque disi soluam. Dubitatur primo an proximo falsum imponens, mortale committat, de ad restitutionem obligetur. Omnes doctores respondent, peccare mortaliter, de ad restit titionem obligari, si ex deliberatio nodetrahit in graue proximi damn a; si vero detrahit ex leuitate loquendi, nec habet voluntatem nocendi, nec detractio ob circunstantias apgravetur, potest esse veniale, ita Α-
s. II. punct. 2. Sayro in sua Claui
li. D.c. . nu. 3. Probatur. Detrahe
tem proximo suo huc perseqtiebar. Detractores dictatur Deo odibiles. Nolite detrahere alterii ru fratres mei. Qui detrahit fratri, detrahit legi .i. contenti preceptu legis de dilectione proximi, ut U.Tho. explicat. q. .ar. 2.ad 3 .COtra ius naturς operare est mortale;sed detrahedo pro
Uino,cotra ius natiirae, prohibes, ne
alijs faciat,qd sibi facere nolit, operatur,ergo. Secundo. quando graue damnu proximo infert, mortaliter peccat, sed auferedo fama, ma nu, graue dam1 proximo irrogat qamelius est nomen bonum,quam di-
403쪽
uitiae multae:hoc enim ma is perma quia damnum famae non est sicutinebit tibi,quam mille thesauri pre- corporis, aut rei familiaris detritiosi,&magni. Vnus tamen excipi- mentum, cuius quantitatem irro-tur casus, in quo qui alium de falso gans,damnum cognouit, vel maius crimine notat,a mortali excusatur, non evicitur, qua in ipse velit , non scilicet cum iudex, ante cuius iusti- sic de fama euenit, cum non sit potiam quis legitime probatur noces, stea in infamantis potestate, apud& reus, quem ipse scit esse innocen- quos solum remaneat illa prauΡtem,& tamen morte adiudicat,sive opinio, aut quandiu duratura sit it
aliam poenam infligit, in quo utiq; la infelix , de sinistra existimatio P
casu secundum allegata, de probata namque ex malo nomine nascuturprocessit hic nec peccatum comit- multa mala ; quia multi ob illius tit; neque ad restitutionem obliga- amissionem a bonis retrahuntur,ac.
tur,Vt D.Thom. 22. q. 67.ar. 2. Alex. dimouentur. Vnde quando se infa-3. p. q. q.memb. 6.ar. 2. Ric. in Φ. dist. mia notatos aspiciunt, effrenate pec Ι 8.ar. . q. 2. ad I. Solus de iust. li. cant, & multi alij ex alterius famaeq 4.art. 2.Salon 2.2. q. 67.ar. 2. Conc. amissione multis bonis priuantur,
I.Greg. de valent .lom. 3. disp. s. q. ut puta fili j, respectu patris famis II. puncto 2 Sayr. nu. IS. Probatur. lias, subditi respectu suorum sape.
muni. Piaecipe illis, dicens. Audite illos, riorum. Ex quibus manifestE& quod iustum est iudicate,ita par stat, sic famam proximi laedentem. 6.4uum audietis, dc magnum. mortaliter peccare,necnon ad resti Ad iudicem, ut est publica perso tutionem teneri, ut D.Thori.22. q.
na,iudicare attinet,ergo secundum 62. art. 2 ad 2. Alex. 2. p. q. I 2'. meb.
nus, ac rectus iudex nil ex arbitrio I 6.ar. 2.conc. D. Antoninus p. 2.tit. suo facita, sed iuxta leges,&dicta , 2.cap. I. g. 3. Solus delust. lib. q. 3. tertium iudicat , ergo secundum art. 3 arg. 4. Angelus detractio, nu- acta, δή probata. me. s. Sylvest. q. . Nauar. c. I 8. nil. io ad secundam partem dubij 42. Salon. χχ.q. 62. ar 2.ante cotrou- 'omnes respondent, si falsum impo- Decima interiram. Per. Nairar. de renendo, notauri infamia proximii , stit. lib. 2.c num. 364. Sayr.nu. ix. ad restitutionem sub peccato mor- quae opinio est vera, quando re V tali tenetur; quia restiturio relabia ra sit nomen bonum ablatum. Sit tae est necessaria ad salutem, S me- autem alium infamia notare tenvivis est nomen bonum, qla: in diui tasset,&tamen non est sectata infa-i tiae inultari nam Infamatus semper mia, quoniam fides detrahenti non perdit continuo amittit nomen adliibetur;sed ab auditoribus iudi- homina ab infamiam, qtr.e magis in catur mendax, itinc ad restutulon dies crescit. Fama malum, quo non non obligatur, quia in hoc casu nulaliud velocius ullum , mobilitate , tum proximo ii rogauit detri in cn-'viget, viresque acquirit eundo. Et tum. Vnde si propter vindicta quo- quia audientes de ractoria Verba , que, quaestiam, inuidiam , aut quod vel eis delectantur, aut ipsi murmu simile ei falsitatem imposuit; sed ta
rationem iuuant,vel in iudicia te- men au.'ientes non conceperuntime ratia facile incidunt, siue ob di- malam opinionem, licet detractor cta scandalum patiantur; nam hoc mortaliter peccet, cum grauedam- malum monstrum serpit ut cancer, num proximo inferre attentaverit,
404쪽
illulistianiis ad resti utionem non
tenetur Iua Solus de iust. lib. . visu p. Nauar. expresse nuine. 44. Pet. Nauar. nu. 63. Salon controu. I 3.
Grest. de Valent. t m. . disp. q.6. pum. .&Sayr. nu .i . Quare sequitur,iniuste ablatam famam Opori re resti tui i uxta leges commutatiis uae iustitiae, aequalitatem respicientis, atque facietis, vel ad arbitrium honi viri,in negotio periti.Nam aliquoties rei quantitas non est certa, &omnino cognita; sed in dubio,&obscuritate, aut variis, & incertis casibus subiecta; unde cum omnia non facile percipiantur, de iudicen
tura quocumque,& maxime a creditore, qui plus, vel a debitore,qui minus esse iudicabita. iccirco a sapiete,dc bono viro nibus circunstaliis attentis, loci emporis,ac personam, recte diiudicabitur,&quod sic erit determinatum, esse aequale censeri debet.
CAP. LXIX. De quibusdam alis dubiys,q ua in Hes oe
cu rer Uet circa restitutione fama.
uit;sed infamatus postea optimis suis actionibus , & argumentis innocentiae suae a se datis,ab illa infamia se vindicauit, tenetur ne ad aliquam restitutionem facie diim
Nauar.in repetit. cap. inter verba , I Ι.q 3. num. I 6 conc. 6. dicit, teneri
ad restitutionem, dc citat Adrianum in . de restit. in quaest. de rest. famae quaest.2.3. contra praediista in resp.ad secundum,& tertium Omnes enim qui vere causam efficacedetrimenti dederunt, ad damni restitutionem obligatur; sed i ste causam dami vere dedit, ergo ad resti.
rutionem, vel saltem ad verborum prolatorum retractationem facie-dam obstringitur. Sociis dc iust. lib. .q 6.ar. .ad 4. Nauar. c. I 8. nu. me. I 8. num. 3. sibi contrarius Pet.
cap. 3. num. IA. dicunt contrarium.
Quia postquam alius famam stram
complete recuperauit, non amplius aliquod patitur incommodum,aut inaequalitatem sentix , nec iuste de alio conqueri valet, nec detractorei iniuriam facit non restituendo
infamatus vero suum nomen bonucomplete recuperauit, ergo. Secumdo, retractatio solum exquiritur, ut
alii bonam de illo habeant opinionem; sed hoc effectum fuit operaia & infamati industria, ergo. In qua
sententiam , tamquam probabili rem, & ad pacandum animos inclino; sed tamen unum addo, ut si infamatus aliquod damnum receperit, antequam recuperet nomen bonum , siue illud sit interesse lucri cessantis,uel damni emergentis,detrahens, etiam post redemptam fa-inam, illum resarcire tenetur, quod solum voluit Adrianus, non satis a Nauarro accommodatus, & ad sua opinionem tractus. Ad rationem respondetur deci rando maiorem, scilicet quando
alia via bonum nomen non reparatur,&fama non fuit redempta. Inis super 'ilaerere potest,quam,& qua tam restitutionem facere teneatur, quando proximum in faniauit. Datactores communiter respondent, fama eidem resticuere teneri eo mois
do, quo infamauit, siue in iudicio, extra iudicium , siue publice, seu
405쪽
quidquid falso imponit cora ilIis,
penes quos eum diffamauerit, N, Adtianus q i. g. An autem silmmi. -Ang detractio nu. 3. Pisanel-
. la, g .sed qualiter.Syl. q. Nauar. c. I 8. num. 3. Medina de restit. lib. I. Instruct . cap. l .g., s .Pet.Nauar. de restit. lib. 3 c. . num. 363. Ludovic. Lope Z p. p. lustriti t. conscis.cap. I 6.conc. I. Emanuel Rod rique Zpι 2.
Nam omnes, qui proximu infamia notant, falsitatem ei adi)ciendo, bonum illius nomen deturpant,ergo, secundum liistitiae aequalitatem restituere obligantur,aperte positum falsum reuocando; quam tamen
opinionem in aliquibus casibus exi4or stimo non esse obseruanda, ut puta cum alio modo prospici nequit alterius foriniae,quam dicendo, se dixisse falsum, vel fuisse meritum. Sit enim iniceret dicere, deceptus Suin tali, vel tali colloquio, aut perperam in tali tali cogressu locutus sum dc tali,& infamatus sic suum
bonum recuperaret, plane no opus ellet farcii, se mentitum sitisse, aut
pi utilisse falsum ; & ratio est, qu9nium haec retractatio solum requirit , ut alter recti per et famam abla-- ram; unde si sic loquendo cam redimit, sine dubio id satis erit. Secti doquando non sit aequalitas inter detractorem , c infit malum , si enim detractor tantae esset praestantiae, ut inter ipsius famam ait ii, bonum non1 n maximus in i poneretur excessus. detractor in hoc casu se mule mentitum, aut falsum dixisse, non cbligatur; ted alia compensatione ad albimum boni vis I, arque pria dentis ei satisfacrit, ut puIasi di Machor esIel princcps , Episcopus, P; .r at 3s,aut uir illustris, Sc m-fan ius citet vasallus , subiectiis , aut vii pubelus. Si uero infamatus ha nc compensationem ratam habenoluerit ἱ tunc detractor ad am
plius faciendum non obligabitur:
ita Sorus de iust. lib. . quaeit. a. an is
ad quartum,post explicatione quarti modi infamandi dubio secundo.
Pet.Nauar. lib. 2. de restitur. cap. q.
non est rationabiliter inuitus , si per sonam tantae dignitatis vellet recantare, aut mendacem publicare.
Verum dicere potest, si falso proximum i nfamaui, siue in iudicio, vel extra, si postea simplici mea retractatione,cui damnum irrogaui,cωpletam restit tui-em non esse factam scio , quia irai, qui me audi runt, non habent fidem verbo meo simplici, quod frequenter occumrit,cum homines sint proniores ad
malum credendurn,quam bonum t neor ne iurare , me esse menti tu, vel adducere testes Sotus de luit. qu.Lst .s .art. 3. ad . paulo post prin
Valen o m. s. disput. F. quaest. 6.pl TCh. F. allemone prima de reae famae diciant teneri, si opus sit iuramento consum re, se e sic mentitu ;nam Omni via possibili saliena,& licita alterius famam restituere obligariar, id co si credere noluerint simplici eius retractationi, iusiurandum ab hibere adii ringitur, cum
haec via sit facilis , licita; in hoc
enim casu nomen Dei in vanum non sumit,cum in veritate iurat, esse mentitum, &. in iustitia uirat, dccum necessitate actum iustitiae commutati nae ad bonum nomen fratris resarcie dum exercet. Immo boriIS,& Salon affirmant, etiam obli ariadhibere testes, si oporteat,adeo m
406쪽
inquit salon ,si in illis adhibendis,
mittendis nuncijs expensas face. re opus erit, si dere tenetur, nisi illae adeo excederent,ut a prudentiniatus bonum, quam alterius fama, diiudicarentur. Ex eo enim quod procliuiores sunt homines ad credend. de proximo malum,quam bonum, ideo aliquoties maiorem fide adhibere deuincitur de innocentia proximi laesi, quam fecerat de crimine eiusdem; quia iurameto maiorem praebet causam credendi innocentiam,& infamati virtutem, qua simplici verbo dederae secus credendi occasionem: Unde si posteaia fidem adhibere noluerint, mali. tiae, temerariisque eorum iudiciis imputabitur,& non detractori. Quapropter satisfaciet lorando esse mentitum, nec testes ut plurimuafferre oportebit, cum tale genus
restitutionis in usu difficillime poni possit. Caeterum confessariuSexposcet,an eum absoluere possit,qui ita falso proximum infamia notauit. Si iuxta praedicta noluerit restituere. Respondetur cum Salon concl. 3. nisa confessarius maximia morali certudine intelligat, & pe ci plat,detractorem statim, accommode poterit, nolle proximi fama resti risere, illum prius absoluere non debet, quam id faciat; nam quot quot a iteri rem ablatam restituere teneriar, si habeant unde commode id facere possint , statim reddere tenentur, & si noluerit, non sutri absoluendi; ita& detractor. N vero sit paratus quam primum facere restitutionem,& ita ii confessario rationabiliter tenetur, potest differre restitutionem, & sic absolui; alias vero non . Circa secundit in infamandi modum quaeritur, an peccet mortaliter de nunciando crimen fratris absconditum, non praemissa correctio
ne fraterna. Pro soIutione aduertat, haec peccata occulta dupliciter considerari posse: qu dam enim vergunt in publicum damnum, de crimen haeresis vel laesi; matellatis,aut proditio cui itatis; quaedam vero respiciunt d innum priuatae personet, &priuatim emcuintiir;& haec d plicia. vel iniit in pretiudicium fratris facta, ut homicidium , adult rium Sc c. aut sunt in peccantis detrimentum patrata, ut gula, forniacatio, ic huiusmodi ; si aliquod o cultum peccatum versit in dam num publicum, & periculum esset in mora,ne ciuitas depopularetur, aut alii labe haeresis infacere 'tur. tunc ordo fratern ς correctionis est amitaedus, quia bonum commune
particulari est praeferendum, nisi
corrector esset magnae aut horit iis,& prudentiae, & in negociis maxime uersatus, de firmiter crederet, ociudicaret , ut illico per secretam correctione huiusmodi mala impedire posset,ut D. Tho. 2.2. quaest.
art.7. in cap. Palud. in .d it. I s.c. s. R c.arti c. 3. quaest. I.& 2. Durandus quaest. . Adrianus i n de correcti. fraterna quaest .penuit. ad secundia. Maior distinct. 2 i. quaest.2. Nauar.
resem de nunciadam modo alia vi Rprogreditur, ut in Decretis inquisitoru habetur Probatur,qfi bonu nomen proximi, & vita cu Obses vatia praecepti fraternae correctioni Sobseruari pol, lege iustitiae, Scharitatis ita est faciendiu, sed corrigendo fratre secretei mei e ipsu solii,
bona fama proximi asset iratur, ergo peccaruin illius aperire non obligatur. Praecipita aut cin difficultas est de quibusda religiosis, an eis liccat ante fraterna correctione de nuciare peccatu occultum suis superioribus, nil bonis,& discretis patrab ,
407쪽
qui melius ae ipse,remedium adhi- & augetur, suserioribua est res
here possunt, ut in aliquibus reli- dumt,sed ex hac denuciatione, pio, gionibus, dc societatibus approba- & prudenti, ac discreto praelato fis to.vsu fieri solet Circa hanc difficul ista, non nocuitro, nec ad poenam
tatem duas inter se differentes opi- processuro, regulatis obseruanti a niones reperio; Prima est dicentiu , conseruatur, dc magis augetur , e id licite fieri, & necessario ita esto go. Secundo mos est usItatus,& am faciendum ; si speciali, vel generali liquus, ut abdita crimi na , superio- praecepto id a silperiori mandetur; ribus revelentur, Vc Generales, est Ric.in 4.dist. I9.art. 3.q. I. ad 2- visitatores saepe faciunt, praecipiemcundum, dicentis circa regulares tes sub excommunicationis pcena, personas non esse tantam necessita- ut qui secreta peccata sciuerint, retem seruandi hunc ordinem frater- velent. Et in aliquibus relisionis, nae correctionis, a Christo praescri- bus, & societatibus forsan aliquae pium,sicut circa seculares, nam, cu constitutiones reperiuntur, a Sede
causa requirit, facilius , & liberius Apostolica permisset,& usu recept a suis administrationibus,& officijs ut quicumque errores, & vitia admoueri valent quam opinionem diroru cognouerint, superioribus tuetur Durandus lac declarando in ad aperiant; sed huiusmodi construq. si probabiliter cognoscat, praela tutiones a uiris p ijs, atque doctissitum,ut vir bonus, & discretus, mis faeta fuerunt, quibus religiosi non ut iudex, prodesse posse, tunc parere se obligauerunt,qui sunt sui
ad denunciandum, fraterna corre- iuris,ergo. Secunda opinio est assi Gone non praemissa, tenetur, & ex rentium, esse peccatum mortale, &D.Augustino confirmat q. I. super contra Christi praeceptum , sic e cap. Levitici tom. dicente. Vt, preste ἈThom. 12.q. 3. arr.I. ad detur mihi &c. Deinde ad suam opi &-Quod ii b. II. art.i s. affirmas,nionem corroborandam trahunt praelato non esse obediendum ad- . nam responsionem D.Thom .ad 4. uersus praeceptum domini.Obediri argumentum articuIi Octaui,quaest. Deo magis oportet, quam hominiis trigesimqsecundae. 2.2. Eiusdem seti bus . Nec contrarium habet in lo- - . s.
tentiae est Gab. lectione 74. in Cano cis , pro prima opinione adductis, ne Missae sub litera T.& praecipuὸ ut legenti,& volenti patebit,quem sub litera V. ubi refert etiam verba sequitur Solus in rete a. de reg.sec.D.Tho. quod lib. I I q. IO. ar. I 3.lbi. memb 2. q. .con C. 3. dub. . Cord . Inihis distinguendum est de condi ha in eum locum Soti. Nauar. . 24. tione subditi,& praelati, S dicit, 'si nu .r Medina lib. I. Instruct. Conis ego scio, quod frater per me corri- fess. c. I 4. g. Io. Bannes 22. q. 33. ar. 8. geretur, tunc non debeo denuncia dub. 2. in resp.ad sextum, & Pet .m repraelato; si autem vidctur, quod uar. in hanc sententiam potius in- hoc melius fiat per praelatum, tunc clinat, quam in alteram, lib. 2. de relici eporest denunciare. Ang. ver- stir.c. p. a. dubii. I I. nu.42I. Greg. ho Denimciationu. IO. Qm omnes de Valent. t Om. 3. disp. 3. q. II. pun- falentur, ut id maxime fiat,quando isto. 3. Probatur ex Christi praec est periculum de recidivo . Proba. pto, neminem a fraterna correctiois tiri , ubi cnim ex huitis modi reuela- ne facienda excludente. Confirma tione perfectio, scobseruantia reli tit rex Basilio in quaest. Fuse discustionis , vel societatis conseruatur, '.q6.&in resecap. II. dicentes, peccatum
408쪽
eatum esse referendum praelato ab ijs, qui sunt conscij, cum ipsi non
Issint mederi iuxta illud, quod 1
-- bmino praeceptum est.& ex D. Augustino in s. reg. in fine, & in epist. 1 I9. circa medium , unde locus ille regulae est desumptus, & hi viri Sancti de industria loquuntur; nam h
mono est occultorum peccatorum iudex,sed solus Deus. Probatur,quado de emendatione proximi tenet moralem certitudinem, si eum com rigat , peccatum illius occnitum reuelare non obligatur; sed per fraternam correctionem probabiliter cor
rectio ' tris speratur Christo auxialiante: Mo inter sein ipsum solum
corrigere tenetur. . 'Secundo cum propria c'nscientia, & fama proximi aeque bene. vel satis probabiliter bonu nomen proximi assumere potest , absque eo ut
fratris crimen reveletur, fraternam
correctionem fieri oportet sed inter te,dic ipsum solum aequὸ bene, 3c saltem probabili certitudine morali utrumquecqnseruari potest: ergo.
4 Pro facili res' liuiqne dubitationis
nonnullas pono conclusiones. . Pri ilia,si propria admonitione, et
fraterna correctione emendatio nosperatur, nec reuelatione,superiori facienda, siue ut patri,seu ut iudici, occultum crimen prodere non reisnetur ; sed in tali casti Deus tantum est exorandus, delictum patienter tolerandum. Probatur,quonia tunc frustra infamaretur, α sine fruetuageret. Immo cum detrimento tamqipsius de nunciantis,ut D. Thom. 22. q. 33 .ar. 9. in corp. Secundo. Nam sicut homines prae timore infamiae a. peccato retrahuntur,ita etiam cum . se infamia notatos aspiciunt, peccata effrenate committunt: ergo illata fraterna correctio est obstitura.
Secunda: Qustiescumque peccatum absconditum publicum bonu ,
vel duitatem laedit,& perieulum est
in mora,& emedatio non speratur , tunc, praetermi illa c'trectione se terna , superiori denunciare tene tur, persona tacendo,&, si opus erit,
iam manifestando, nisi forte firmiter,&certo haberet, &aestimaret,ut statim per secretam correctionem
huiusmodi mala impedire posset;est D. Tho. ubi sop. Nam cum multit dinis periculum imminet, tunc non est peccatum in se solum, ergo Ilud aperire potest.
Tertia, quando occultum peccatum solum nocet delinquenti, nota facta prius correctione fraterna,suis periori etiam bono,& discreto reuelare non obligatur, ut 6. q. I. Si omnia in hoc seculo vindicata ement, Ioeuim di itina iudicia non haberet,
idem D. Aug. habet lib. i . de civ. Dexcap. 8. probatur. Famam fratris seruare obligatur, quando non infert iniuriam publico bono,igitur. - . Quarta: superiori,bono,discreto,
dein rebus perito, si legibus religi nis,vel societatis, & praesertim a Sumis Pont.scitis,&permissis, ad id bligantur, praetermissa correctione
fraterna,peccatum fratris secretum patefacere possunt,ut paterna charitate remedium adhibeat, dummodo bonum nomen fratris seruetur snam omnes suri suo cedere possunt,&ingrediendo religionem, auis cietatem dc profitendo ea,taleS constitutiones, ad hoc adstringentes habentem, priuilegio fraternae correctionis se priuant. Secundo omnes ordines, qui non aduersantur Iurinaturae,& diuino, obseruari posivi; sed hitiusmodi constitiitiones istri naturς,& diuino non contrairenturi ergo . Quod ius naturae non oppu-net probatur, quia eo ipso, ut quis uiuiinodi religionem , vel societatem profitetur,n vult in eam admit.
ti, liberE iuri suo renunciat, unde nulla
409쪽
multa ei infertur iesuris,per reg. iuris in sexto nu. 17.Nec peccat cededo iuri suo,quia est dominus suae fa Sc liber, & maxime quando ex iusta causa facit, scilicet ad bonum commune religionis seruandum,&augendum , quare potius meretur ,
Et quod iuri diuino, & Christurae
cepto non obsistit,probatur. Christus voluit, illum ordinem seruari, dumodo bonum nomen fratris conseruetur,& ipse hoc iure,ac fauore potiri velit , sed volendo introire religionem, vel foetetatem, isto iu
re se priuat liberὸ, & bona fama fra
tris asseruatur,ut patet a simili.Coniuges de iure naturae, atque diuino sibi debitu reddere tenentur, si tamen ex consensu, & voluntarie v ueant castitatem ; Si alter alteri postea,debitum exigenti,non reddat, nullum peccatum committit,ita in casu nostro.
Quinta, licet huiusmodi constitutiones in aliqua religione, seu s cietate reperiantur,& etiamvis fuerint comprobatae, si tamen superior non est vir Integer, honus, atque
perfectus , & multum in rebus humanis versatus, sed potius sit ignarus, & obfuturus, non video ratIO-nem,cur fratris peccatum, non praemissa prius correctione fraternata, reuelare teneatur, quia est contra praeceptum, de correctione fraterisna a Christo traditum, est D Leonis Papq.I. Epic82. ad Anastasium Thessalonicen. Episcopum,dicetis: quia etsi plerumque existat inter negligentes, vel desides fratres , quae o porteat maiore aut horitate cura II, sic tamen est exhibenda correctio,
ut iam per sit salua dilectio, dic.Piobatur. Finis de nunciationis,& ill
rum con stitutionum est fraterna correcti .i, & boni nominis conseruatio , sed crimen occultum fratris reuelando tali, non correctionem
fratris, sed eonfusio,em assequer
uis id aliquoties veritate nitatur, tamen ut plurimum maiora mala,&seandala inde ortu tur,si religiosi occulta fratrum crimina praelato reuelarent. Namque fieri potest,ut aliqua falsa cum veris narrando, potius iacturam cuperet, vel ut fratris ossicitim, quod exerccbat, acquirerent. Ad secundum respondetur, cum Adriano in quarto de correch. fraterna. q.penul. 3. Pro huius decisione.Soto in relech de sec. t n. me. 3.q. .conc. . dub. 3. Medii lib. pri
nam deterius est prodere famam apud multos senes, de huiusinodi praecepta Generalium , dc Visitatorum intelligenda, dc obseruanda 'sunt,saluo ordine correctionis is ternae ; alias non est eis parendum
neque incurrunt excommunicatio nes, ut D.Tho. q. 33.ar. . ad 3. Gabr. - . .
Modo quaerere potest,an restituendo dicere possit, se fuisse mellium.
tionem secundi arg. Barthol.Medi. li. I. InstrucLCon s. c. I . g. I . vers. septimum caput. dicunt: non posse,
nec debere detraetorem dicere , se
410쪽
mentitum fuisse, nam mendacium dictu copesare valebit; naq; hic mo,
loqueretur,quod est intrinsece ma- dus est bonus, facilis, & utilis,& delum ; quia licet peccatum secretum tractor libeter faciet copensatione. reuelauerit contra ordinem praece Vcrun in ab aliquibus tamqua insufpti fraternae charitatis, attamen di- ficies reprobatur, quia notatis redinxit verum: Vnde dicunt hitiusmodi ditur fama,& ille apud quos ruit in eos,vel eum adire, apud quos, siue famia notatus, illa opinione mala. quem fratris de litium occultum de fratre conceptam,certo non de-Propalavit, &aifirmare, se perpe- ponuri,iccirco diit, lim5i detractoreram illud retulisse,& aduersum fratrem iniuste locutum fuisse , nam
sic dicendo veritatem asseuerat. Alij tamen ,ut Cate. 22.q61.art. 2. in sol .ad 2. in fine, in cuius opinionem Solus inclinat loco su p. cIt. Nauar.
stituendi non laudant, licet optimus sit, cum nullum mendacium
includat; sed quia non sufficit ad Mliorum opinionem de infamato frarre tolledam , ideo illum relinquut, quia apud prudentes, & etia mediocres potior est confirmatio prςcedetis infamiae,quam retra stat IO,S r stitutio: Na periti, vel mediocriter instructi, eum, qui falsitatem fratri inposuri, ad seipsum aperte reuocadum,& atfirmandum, e fuisse memtitum non ignorant, sed si sotu perperam se dixisse , os suum aperiedo prolarat, tuc magis firmiter credet, verum esse delictum illud, quod antea de fratre retulerat,unde hic modus iudicatur inutilis a recentiorubus. Quapropter ipsi ita agendum esse docent; ut is, qui infamauit,no amplius de re illa apud eosdem verba iactat, vel pencs alios dicat, sed opportun tale etia quaesita bonam fratris famam apud eosde alios meliori modo,quo fieri potest;citra mendacium in , decenter de illo loques, Virtutes trus referat, & amicecia eo pertractet; &fi hac via,& diligetia alteri fama restituere nequit, alio modo, vipula pecuniis, aut be
neficios ad boni, de prudelis viri iu-
debere,& posse ijs, quibus secretum
crimen iniuste reuelauit,anirinare,
se falsitate dixisse,qm in hoc no i
teruenit medacium,& restitutio est
Greg. ro. 3.disp. F.q. 6. punil. 1. Proba tur. Na sicin infamatus ad petendua suo detractore ius habet, ut sibi famam veriori ,& comodiori modo , quo debet, restituat, sic detractor . omni licito iure bonu nomen ei rest ituere obligatur,sed hic modus affirmandi ,se falsu dixisse est veros,&iustus; ergo.Secudo sicut est duplexveru;aliud speculatiuu,& aliud practicu; ita & duplex veritas:Speculatiuuin adaequatione rei ad intellectum residet; na qn intellectus coci. pit re prout est, dr verus. Exercitatu vero est,qa cosistit in confor tate iudicia,seu operis, redha rone moderatu, circa quod vcru prudentia i horat, ut docet Arist. ita quoque duplex est falsum; almd specillaiiau, quod in rei , seu actus dissonatia advolutate, recta rone gubernata, cosi stir,& appetitui prauo conuenit,inqd falsum imprudentia inclinat, ut M. ubi su p. Quare opus, vel dictu iniquu aduersus recta voluntate sal .
sum, praeticum recte nominatur, Ut Pet. Nau. lib.2.de rest. c. q. num. 36 3- ι