장음표시 사용
411쪽
. sontibus , ad ilIam occuliandam
accommodatis, verbis uti valet, ut sensus, in quo ea profert, sit verus; sed restituendo famam, proximo iniustὰ ablatam, verbis accommodatis rem facit.ergo. Tertio, hic modus omnem dubitationem famae fratri ablatae, de medio tollit , ergo:prohatur antec. nam docti, id audietes, & etiam ignari, ac rudes, tune facile credent, detractorem optare,&credant,ipsum prius suis sementitum, dc fratrem nil tale cin
suis; si autem alio faciliori modo,& utiliori famam restituere possit,eo uti debet. Caeterum hunc te tium modum esse verum,& iuri diuino,& naturali,& rationi conformem existimo: sed quoniam detra
ctores ad id faciendum difficillimὰ induci possunt; ideo consideratis
considerandis, Jc seruatis seruanis dis, & omnibus circunstantiis personarum , temporum ,& locorum animaduersis, periti confessari j, vel
iudicium in hoc perdissicili nego-
eio detractorem plurimum iuuare ualebit. Circa tertium infamandi modupraesertim Quaerere potest, an si de-
nunciatus de crimimine vero; sed abstondito, & accusatus, monitione non praemissa, crimen obiectum neget. &consequenter denunciis, aut accusator In probationibus deficiendo infametur, peccet ne mota taliter ,& ad restitutionem tene
tur Doctores huic dubio diuerseia respondent, Ric. enim in A. dist. I F.
art. 3.q 3. peccare affirmat, non tamen adstringi ad restitutione; ideo peccare inquit , quia mendacium pioferi; ad restitutionem vero noli obligari,quia denuncians seu accusator coram iudice proponit, quod ponendum non erat, & probari nopoterat, quare ipsemet est causi
principalis , ut infimia n3tetvis
Scotus vero in dist. II. q. f. ID 3.
delictum occultum nePntem,pe care venialiter , dc ad famae restituistionem obligari aliquo meliori mo. do, quo valet, non quidem concedendo delictum, cum facultas p nes se crimen loccultum contegendi persistat sed dicendo, de nunci . tem haec dixisse bono fortassisanis moin bona fide,pu ando,se dicere verum, aut forsan fuisse deceptu , quem modum Ang. approbat vertadetractio. num. 4. Sed inter recenis tiores Theologos Caietanus 2 2. quaest. 62. art. 1. dub. i. tria habet.
Primum est, denunciantem, vel accusatorem dupliciter . consider ri posse .Primo,ut denuncians,&accusator est, ut sc iniuria non afficia tur, suoniam reus tenetur conte re crimen secretu ,&eo ipso, quod accusauit eu de peccato, quod prinbari 'nequi t, accusator talem in f miam consequi meretur: si autem , t priuatus homo animaduertitur,ei iniuria infertur,si reus mendax assera ur, dc eo ipsis mendax roputatur, quia accusatus negat obi Getum crimen,& accusator illud probare non potest. Secundum est, utrumque ad faciendam restitutionem teneri, famam sibi inuicem restituendo ἐaccusator, quoniam fratris crimen in ruste reseravit λ accusalus Veros quia accusatorem de mendacio, cudixerit verum,infamauit.
Tertium est remissionem iniuriartim ad inuicem fierί no posse , cum nemo sit dominus suς famae,& uterque similiter ad famae restitutione
tenetur, non uno modo tamen: a
cusator quidem dicendo, si iniviufecisse; accusatus vero asserendos accusatorem non esse metitum, autealum
412쪽
- alumniatorem; sed perperam fuisse locutum. Sotus lib/. de iust. κ
iurq.6.ar. .ad vers. Tertius vero modus: quem sequi vi detur. Nauar. c. I 8. num. dicit venialiter peccare, negando crimen sine iuramento , & mortaliter, si cum tur merito , ad restitutionem vero non
teneri ; quod sic persuaderi potest. Unusquisque suo iure uti potest,sed
negando absque iuramento utitur iure suo, ergo no peccat. Secundo, mendacium cum iuramento est inistrinsecὶ malum,quia tunc ad tuen
dum se perperam illud usu habet ,
ergo nunquam hoc pacto est concedendum . Ali j, ut Adrianus in A. in q. I.de rest.fam. g. Pro responsio. ne,& g. Deinde respondens ad arg. Maior di st . I F.8.6 i .Syl. ver b. restitutio 3. g. 3.quaeritur. nullum verbufaciunt,an sit mendacium negar crimen: sed tantum dicunt,accusa. tum ad restitutionem non tenesi. Probatur,proximum iniuste non laedit utendu iure suo , cum public famam suam protegat, ergo ad nullam restiliuionem faciendam ten tur. Pro faciliori resolutione huius dissicultatis tres statuo conclusio
is Prima de nunciatus, Vel contra , iuris ordinem de vero crimine, sed occulto,accusatris,& interrogatus, respondendo simpliciter,se delictu impositum non comisisse, non mentitur, nec venialiter peccat. Proba.tur per cap. si omnia & ex merito cap. qil aliter,di quandotes Pei. N.aiar tib I dcrcti c. q. I 6.&
. Valcn. tom. disp. 3. q. I I. puneLa.. QMndo iudex, praeter iuris ordianem, & dispositionem denunciatu, . aut accusatum interrogat, denunciatus,sive accusatus dicendo, non eumaufisse tale crimen, non Pei
rat, neque mendacium dicit, ergo
Et quod non dixerit me dacium sic respondendo probatur; nihil falsi
protulit iuxta suam intentionem, dicendo: non feci tale crimen; nam
hoc modo intelligi debet,videlicet illud crimen, de quo sum accillaintus, & interrogatus, non commisi publice, de quo.inique,&iniuste accusatus,& interrogatus fui;etenim iniqua, & iniusta interrogatio ad
propalandum crimen Occultum n5 constringit; idcirco non mentitur, huiusmodi verbis utendo, quia verum sensum in mente proferentis includum sic Ric. Adrianus.Sul.Sotus. Nauar. ubi sit p. Martinus Le-
Secunda conclusio. Ita responde i. do interrosatus, licet indirecte diacat, de nuciantem, vel accusatorem esse medacem,nihilominus ad nul fam restitutionem faciendam obligatur. Est Doctorum supra,& ratione probatur. Denunciatus eI de secreto crimine accusatus, habetitus se tuendi,& nemini, se publice defendendo, est iniitri us, quia uti-. tur iure suo: igitur, fi inde aliquod
sequatur damnum denuc Ianti, a taccusatori, Illis ianimo imputabitur, quia delictum probare n- ου lebant.
Tertia, si accusatus resipondendo dicat expresse,denunci ante incile , '' falsam, de nκndacem, aut cal uiri niatorem, vel hu nsmodi alia verba, ad restitutionem teneri non existimo,etsi putem probabili ratione: peccare mortaliter. Probatur lac
413쪽
da pars; eum crimere o emi m QRficienter negare posset dicendo, noeommisisse aliter dictum peccatu, absque ulla necessitate postea accusatorem mendacio notat, & aduersus charitatem facit; ergo mortaliter peccat. ad primam partem conclusionis nil aliud est dicendum , quia nullum peccatum ad resti rutionem obligat, nisi sit contra iustitiam. Ad Richardum respondetrir, non spectasse,quia crimen est absconditum,&accusatus suo iure utitur,&nullo pacto mentitur. Ad Sotum
respondetur, accusatorem n8n teneri ad famae restitutionem , qui Hus est iure suo, quia famam ut tein nebatur pro: exit. Ad Caietanum respondetur, primum dictum esse nimis metaphysicum,&actibus moralibus improprie accommodatu Iquamuis enim mendax reputetur ,
id tamen in directe occurrit , quod accusatus deuitare non obligatur. Nec secundum dictum est ver una accusatus ad nil restituendum obligatur.Neque dictum tertium coceis dirur,quia ambo domini suae famae, existunt. Ad Sotum respondetur, non peccare venialiter, etiam si tu . ramento neget,quonia si semel me. dacium concedanitis,illico quis di. eere posset, mendacium etiam sine iuramento esse lethale peccatum,c im intrinsece sit malum. Circa quartum modum infamadi ; Primo
qu aerere potest, num lethaliter pec-eet referendo occultu proximi delictum veniale. Respondetur non peccare mortaliter, quia proxim I fama notabili modo non laeditur, cum nihil si certius. quam hominedio a evenialiter peccare: Septies enim in
die cadit iustus, tia D. Antoninus p.
Aliquoties veto reserre pereatum 4 i
veniale fratris ob aliquas circunstatias erit mortale .ut puta si in facie alicui dixerit, essemcndacem tum enim tale mendacium contumelia grauis reputabitur,& proximus notabili modo ostendetur. Et aliquando etiam licet in absentia dicar, t lem esse mendacem, peccarum mortale committit; videlicet si dictu iii approbet,vel emphasi pronunciet. vi verum credatur,ita Barthol. Medina lib. 1 In stria. n s. c. I .c. F. Quod verum esse existimo, cum noest notorium, pro mendace illum haberi; nam qui frequenter mentiis ri consueuit, a viris grauibus,&aliis pro tali reputabitur. Est etiani
mortiferum peccatum referre,n nsolum mendacia, sed alia quoque peccata venialia, ex consuetudine commissa, ratione personae, de qua dicuntur,ut si de Episcopo, aut viro religioso loquatur, eos verbis obscoenis delectari, quia cum ipsi ad
perfectionem tendan r, vel sint perfecti, ut D I h. 22.q.ι86.ap. I.non parum mali eoru famae infertur. Hinc sequitur,etiam esse mortale, qua dorecenset peccatum mortiferu apud
alios, qui illud ignorant. 8e facilὰ credent. Secundo sciscitari potest, an si verba generalia de proximo
proserat , quae malum sonuit m cm-ciant, peccatum mortale comittat,
ut puta si dicat, aliquem esse valde sit perbum, iracundu ,& huiusi nodi.
D. Antoninus I p. tit. 8. c. q. Angelus detractionunt. 2 quaest. Syl q. I. Corduba in annotat. super Sotum detcg.sccr. H. a. q. 2. ablolute amrmat, non cssc peccarain mortale, quonia
haec accipi solent, di possimi pro naturali inclinatione, vel pro motu primo,aut secundo. primo, quae bullani culpam,seu ven Ialem solum si-
gnant, quibus bonii proximi nomenotabili modo no offenditi r, cum haec
414쪽
in Minentes in meliormn partε in Probatur. Melius est conser traterpretari debeant per reg. ruris.1. penes virum cordarum, &bomiim
Estote miseric*rdes,nam excol sen suam famam, quam apud quinque, - tentia haec intelliguntur,di exponu vel plures plebeios , Sed iste proxutur de peccatis leuibus, aut de incli mum infamat apud hominem, ita is
natione naturali. Quam opinione circumscriptum, reuelando pecc in duobus calibus vera esse non sen tum occultum alterius: ergo. - 'tio: Primo quando cum notabili da . . Pro reconciliatione harum dna-no,de periculo efficitur,ck cora per rum opinionum dicendum esse ea sonis, de quibus credi potest, ut de xistimo . Quoti escumque crimen
peccatis venialibus no sint interpre est occultum, a viro etiam prude inturi. Secudo mortiferum esse pol ti, ac taciturno communiter exustr5ne person ,cui detrahiturinaque reuelatio mala existimabitur , de similia loqui de epo , aut religioso qui fecit delictum, apud illum gra- est mortale, quia modo notationis uem virum saltem aliquantulunia cligno,eorum fama indit,ut Nauar. infamabitur,quod ego reputo granu.2 & Petr.Nau.lib. 2. de rest.c ἐ- uem laesione . ideo reuelari non d nu. 31o. Tertio perquirere potest, het. Si autem occulti criminis m an saltem reuelare alterius crimen nifestatio aliquibus circunstantiis viro prudenti,ac bono,penes quem cohonestetur, non erit mortale ita secretum remanebit, ac u non peccatum, ut puta si virgo commlis filisset apertum, peccet mortaliter . sit stuprum in domo paterna; Aliqui respondent, non esse morta- mater non potest prospicere comte,ut Cate. 22.q.7 .art. ivb. I.Gab. modis suis,&filiae, nila peccatun L. in Can.missae leb 7 . dc fauet Nau. marito , aut consanguineo pates in cap.Inter verba corrol. ID &46. ciat, inon est peccatum mortale rein& in sum.c. I 8.num. 3 3 . Pet.Nauar. uelare illud. nam illa aetio tunc e lib. 2.de r estit. 4.num & 344. honestatur; dc sic opinio Caietani quibus fauere videtur D. Tlio. 1.2. in aliquo casu vera Me potest; ait qu-λ73.M. t. Hucondumproh vero opinio communiter est i tur ,.sy Ρdo alte M pec x umr telliganda .i .
nommio,vel feia nihil . . Ad argumeruom primae opinio fanis fratris laeditur, non HIN ' nis respondetur; inferre iniuriam tum mortale ; sed nihil, aut ferenti proximo, quia famam eius laedit Mamissionis famae intercedit reseram pud prudentem, & bonum, de facudo peccatum viro cordato, δe bo- contra Christi praeceptum: vade,deno,igitur. Nonnulli autem defen, corripe, inter te,dc ipsum solum. dunt contrarium, ut AdrIanus in . . t . Ad argumentum secundet opinio tem .in quaest.correch. fraterna. q. pe nis respondetur, esse verum, q-nnuit. M pro huius decisione . Solus do non adest pericu um infamiae. inreleia detegen .sec. memb. 2 q. . A reuelatio aliquibus circunstania conc. 3 dub. 3.& ub.F. de init.qo. I o. t ijs cohoneilatur,ut aliquando conar. 2.concia Barthol. Medina lib. l. tan re potest.
Instr.Coniam c. t . s. i6. in fine Pet r. inarto sciscitari potest, an sit
de AragonS.7 .ar. 1, in prin. Salon peccatrum mortiferum aliis rei ει abid.controu. l. Mnesart.2.dub. I. re peccatum alterius . non assi Gregor. de valent. tom. .disput. s. mando. sed tantum recensendod
quaest. I. puncta conti ..'. lictum, ut ab alio auditum ad Cc restit
415쪽
restitutionem obligetur. Scotus in
dist. 3.q.4.M. I. g.& si quaeraturiiab. i 6.teriij dub. dub.2.duo dicunt , primum est inquiens, soluaudisse delictum, quod refert, pec. catum lethale no committi, neque ad restitutionem devincitur, quia in dioc casu famam proximi non lin' ' dit,nec aufert.Nam huiusinodire
latio ex natura actus non demit famam alterius , ut ex modo loquendi comuniter percipitur, tum quia non anirmat,verum esse delictum. quod ab ali , audiuit,& refert,tum etiam quod talia ex loquacitate frequenter dicuntur, quibus ex nat in rei ,& modo vi uendi fides adhi heri non solet. Qui enim citocre dit,leuis est corde,quoniam rara rudes ideo est, nam multi multa loquuntur. Quod tamen dictum limitibus includitur, &constringitur, nisi ex modo loquendi vel aliaci curistantia,ut puta gravitate peti nae , aliquam maiorem certitudine dissi sin facientis,& ostendentis rtunc enim peccat mortaliter, & ad restitutionem obligatur,sc, vel λ milia dicendo, huius rei certitudinem non habeo,sed tamen in or do verum,quoniam qui iecit ob homo ad alia peiorai aedum aptus, atque paratus. Secunctam qst, nam
multi sunt pusilli , &'facile scanda rigantur; iccirco est periculosuiu
mam proprie demit , ideo reliqui
garxad, restitutionem in aliquibus casta vino,cumalite ca
quam audierat. Reundo,siexmo: eo dicendi aliquam maiorem eertitudinem demonstret, quam res excommuni relatione habeat. Te
rio, suando persona est talis, cui dictis homines credere solent. Qirario, cum id peragit animo se trem notabiliter inlamandi; secus aurum s tantum referat, se audio crimen fratris, ipstim tamen nit
certi assirmare; sed potius o sim
se audientes finistrati, opinionem de proximo concipiunt communiatur, nam hoc modo reserendi eo stat; famattiacquirere vi res eundod Sotus hanc do nam absolutε t neri, alia vero cum distinctione tum
relati criminis', riim etiam audientium,& referentis Pro solutionOdicendum;si crimen occultum non est vine,& nescimtibus referatur, non eFil peccatum mortali, nec fa ina aufertur: Si veto fit grane vi pata assassimum . vii limsodo licu, adni temum,4huiusinodi, etiam fire censeret hastrando , peccat m I taliter , qui muis animum nocendi
non habeat, quia inscrt damna in re graui, de ad famam restituenιdam tenetur; nam qui liber vilio nus, innoec DS repulatur,quando illius crimina nescion or . Quando aurim aliorum drcta r
fert, siue id malo animo, aut ex som a leuitare , seu te tracuatb fac ae,
i i dubio versari debet . ne refero is do pr.ximiis infamians mixtur, Que id proueniat in leuitate iudiem cuma
416쪽
Huin, vel quavis alia causa , quonia proditione patriae, vel principis, de
i peccat murtaliter, dc ad restitutio- adhuc periculum restat, de aliis obnem obligaturi, quia pro uini fama .esse possit. tune reuelare potest, uti.laedit,ut cap. 6 n. de inivr dc damno . sibi caueant. Si uero sit crimen pndat. nto,quaerpre po est,an pa- blicum per mlum rumorem vici- iblice inamatus in uno loco per sen niς,vel loci illud manifestare alibi, itentiam IJ dicis, vel notorietate fa- ubi ignoratur, est contra iustitiam. dii , inqu'cunque alio loco notari . de charitatem, quia nemini licet possit illa infamia. de referri eius crimen in faciem fratris expue o,
crimen absque culpa mortali,dc re- ubi peccatum est ignotum. . stitutione facienda. Solus de iussi lib. s.quaesLIO. art. o. post qua riam conclus. loannes Maior in . dist.2a .quaest. secunda,Cordub. trach. de detract.Atiaest secunda,conc. sexta,' Aragon. 22. quaest. 3. arti . secundo, dub.secundo,de ante ipsos Caietan. in opusc. trati. 3I. de decem, &χ-ptem respons. resp.9. dicunt, non Peccare mortaliter, neque ad restitutionem teneri. Probatur . Qirando quis in uno loco est infamatus petiudicis sententiam, amittit ius famae, ergo nullam ei irrogat infamiam, qui idem delictum alio in loi co reuelat, ob quod famam amisit. Pro solutione dicendum . Si infamatus in uno Ioco per iudicis sententiam,de alibi est probabile, tale infamiam sciri posse, de ad aures incolarum illius loci sacile perserti possit, tunc non crς do p ccare δmortaliter, si crimen proximi reuelat,quia rumor diffamati,omnibus circunstantiis attentis, eodem potest facile perferri , nam in morali--husqu*d parum distat, nihil di sta
Si autem in remotissimo loco diffamat, ubi nullum quasi verbu deferri potest. dc praesertim quando
infamatus modum vivendi in melius commutauit, plurimum dubito, tunc peccare mortaliter, de obligari ad resti tutionem, qma ibi vere laedet famam proximi; nisi sit in famatus de crimine haeresis , aut
ifacis aestrestitatis. . Estitutionem communiter iacienda esse ijs.. qui laedu
. i cur neminν dubium Sest, ut Apost. cui tributum tributam, cui se
vectigal vectigalinam quod est ini- ει
que acceptum, restitui oportet ei,
cui fuit surreptum, ut in rapiaa furto, dc huiusmodi, praeterquam in nonnullis casibus, videlicet quado liquid alteri tribuit iniuste,eui restitutio est illicita,aut lege pib hi a lxa,ut patet de illo,, qui suntoni ce aliquid dedit, vel quando ille, a , t
quo fuit ablatum, non est dominii, aut administrationis capax, ut de religiosis, de de filiisfamilias, , . κminoribus , tutoreia i habentib us , dc de furiosis . Uel quando bona msco sunt applic ta, vel dominus: est lacertus, de in altis similibus tunccnim cedit praeceptum restituti nis 'b maius bunum, ut Medina notat lib. 3 cap. I .f.33. namque in diactis, Se similibus, restitiitiaracter da est aliis, scilicet pr. elato, patri , pauperibus, haeredibus , curatori, fisco,vi l. pupilius,ffide r. . furi sus,de iust. dς inut.specillat.f. pupillus& l. obligari sermo habendu . Cc a verum
417쪽
Verum primo quaeritur, an resi surreptae persoms ecclesiasticis sint eisdem restituendae seu Ecclesiae, aut pauperibus distribuendae. Cale.
. 62.art.F.inquit. si personae Ecclesi .ssicae non sunt dilapidatores,ets restituere tenetur; ἡ contra vero si sint quia tunc Ecclesia obligatur, quod ne per uaderi potest. Hi M.
bent authoritatem ad conseruan. dum,&non ad consumet dum, e
go si dilapident bona Ecclesiae, non
eis, sed Ecclesiae sit ni restituendaia.
Nauar. in sumae. 7 nt in. 2ρ. inquit,
quando bona sunt mobilia, & praelatus, vel dominus beneficii non est suspensus, nec ei coadluzor da. us,
diis fiant restituenda , nani sopin
cus. Deinde addit, si bona sunt in mobilin, quae ipsi sine causa abali mare ncque unc , tunc melius esset non igitituere eis sed ereleliae; non tamen aa Id faciendum tenetur. in Pro sol utione dicen d u in , bona ecclesiastica ess e duplicis generis ivel sunt mobilia, ut reddi rus bene ficiorum , vel bona ex ipsis comparata, iit sunt immobilia. Si sunt incibilia,&iam tui ε diuisa, de sua porato cuilibet assignata, tunc siti repta esse testituenda firmiter semio iis
personis, qua sunt domini ecclesiarum, nain sum domini fructuum, ut iam supra di xl l 'robatur Verris dominus,aut saltἡ dispensator, ut placet Nauarro bonorum, sibi credito
ruin, iurisdictione de facto spoliari non debet , sed praelati sunt saltem
dispensatores, ut Nauarrus concedit,ergo bonis sitis spoliari non de .hent. Si vero sint immobilia, probabiliter creditur , a dominis
da, esse eis testimenda existimo; si autem probabiliter eruenire alia ter dnbitatur, tunc Ecclesiae cum Caietano restituenda esse sentiq.
Probatur: Cum illa bona abso statε non sint praeiari, sed Ecclesiae, gitur in dubio sunt reddenda ia-clesiae I nam esset dare gladium suis
.' Secundo dubitari potest , an .
'rem acceptam de manu furis, pos-- si restituere eidem. Nauar. cap. 17.-nivra. 29. Fim est e restituendam aia firmat, ut ipse vero domino reddat, aliis tamen cessantibus incomm
dis , εc pro sua assertione ad diicit Diuum Antoninum in secunda parte: titulo secundo, cap. primo quarto. Sruest. verh. Restitutio 4. quaest.2. Fur non debet spoliari h nis, quae habet . quia latro mauuis tenendus est in possFssiove sua; d
nec contrarrum probeturi Secundo de re aliena nemo curam habere abstringitur , quoniam 3Abdies dominu n pertinet . ers qm senis a Dre aere pit. eidem re
sti. q. tri f. de eo.& Sy ι 'in hanc magis inclinant, ut quaest r. videli.
cel non teneri, quando restiturio faci 'nda est. cu damnum illarum fuit, vise i . Reintegranda.&'hasipet roiuetitulum de molirest. Probaturimando rem vero domino restitui' ,rem utriusque utiliter agit Vna domino, quod sit lim es, reddit, &furem simul riurat quia ei conscientiae consulFe: ergo Pro clariori notitia dicendum, aut rem a fure ablatam comparauit, vel per alium onerosii contractum acquisiuit,stumala fide emit; si bona fide comparauit, tunc domino reddere non tenetum, sed inri est resti ruenda, pretio ab eo accepto4 Si autem mal
418쪽
Meetnit,tune est distinguendum; refert Medina C. de rebus restitisi enim uerisimile est, eum,a quo ac quaest. . causa F.versus fine opposi-
cepit,esse rei tirutucum, &tandem tuin tuentur, asserendo, in ni illo verus dominus est eam consecutu- euentu,id fieri posse, dc aliter facier .potest restituere furi, a quor do non esse immunes a restitutioia cepit, & eo casu opimo Nauari est ne . Probatur primo:contra iustiti1 ver , nain tunc damnum vero domi est. vi quod uni debet dari, tribuano non infertur sed potius restitu- tur alteri, ergo qui aliter restitue-tioni opitulatur.Si autem probabi- rit,ad restituta onem tenebitur. Seis liter credit,furem non ei restitutu- cundo, fiagienda sunt iurgia, & li-runa m re, eo casu non est vera opi- tes ob multa pericula . qu.e ex illis nio Nauarri sed Sylvestri,quem sin occurrunt Ised ita soluendo lites &quum ut Caietanus, dc Medina Vt iurgia non effugi t, ergo.Pet.Nauar. sup. de Solus tib .dclust. lib. . c. I, lib. de rest.c. .num. 27. VIramque Probatur,si enim id faciat,ut inser- opinionem reijcit dicendo, primauet indemnem, nullo iure sibi con- esse veram in foro contentioso , dccesso vere utitur, restituendo rem noli conscientiae, ut prius censuit furi,ergo. Syl.verb.solutio 4.& Medina citi
Ad primu Nauarri respondetur, loco. Secudo,inquit; si debitum est
furem non expoliari rebus suis sed Psonale, seu ex mutuo, aut empti alienis. ne, vel furto, seu alia simili causa , Ad secundum respondetur,anr procedat, nulla culpa intercedit, cedens Ita esse declarandu, quando nec restituendi obligatio in conis res aliena apud alium inuenitur,dc scientia,si creditori debitoris sui roeam probabiliter non esse restitu stituat aduersus secundam opini dam vero domino creditur, tunc nem,siuὸ ex eadem causa,vel ex seis sua interest reddere domino , alias parata debitum emanet contra. indirecte saltem vero dito iniuria. , Barrol.&alios;& hac ratione mouo de damnum infert. Tertio,quaerere tur. cindo nulla infertur iniuria potest,utrum debitor, restitues cre proximo, nullam profecto habet di toti sui debitoris, a restitutione causam querimoniae; sed ita restiis reddatur immunis. Nonnulli hoc tuendo nullam infert iniuriam ,&pacto respondent, si secundi credi- creditor ii iste conqueti nequit, &toris negocium intersit, ex eadem rationabiliter non est inuitus quia causa,vt primi, quia conduxit agrii liberatur a primo creditore. Secunab eo .cul ab alto fuerat locatus, sic do,cum res ad aequalitatem redigiis est licitum; na ita soluendo libera- tur,ita ut nemo iuste lamentari postura ereditore remoto, per Bluen- sit, tunc nulla proximo irrogaturdo creditori proximo , cui proprie iniuriassed ita reddedo res ad aequa debetur; tunc enim exiitimatio ex litatem redigitur, sumpta securit
eadem causa exoritur, Ut exl. Vrru te,quod secundus creditor no aget praesenti. ff. de const pecvn.& l.NO contra pIiorem , ergo . Deinde ali-inen Qquq res pigno.obl. por.&l. ii qua exempla, ut rem clariorem redlibet homo is deneg.gest.Si autem dat,adducit. Etenim quando pluis causa sit seiuncta, non liberatur, ni- res damni dati sunt participes, si si consensus primi creditoris acce- unus in solidusatisfacit, cui fuit ilo dat est Bartol.in l. solutum. 3. solu- Iarum damnum, in eodem loco tum isdepig.act. Aliqui vero,quos equidem succedit, qm illorum n
419쪽
gotium perfecinsie soluens remoto ereditore secundo; quis enim am-higit , quin praedictus debitor cum creditore sui creditoris pacisci possit, ut ei centum tribuat pro centu , quae illi debentur a suo creditore, tunc clarum est, & comparante d hilo creditorem suum iam esse meruiti debitorem quantitatis eiu dem, quam ei debebat, cum emeritam em alterius in ipsum eius personam gerentem , ac repraesentantem,imino grauius est illi,cum alterius nesociorum gestor essiciatur, de creditor in iudicio debitum ab eo petere possit; quam sententiam
primo Sylvest.& Medina ubi supra ν nabuerunt; &puto esse veram in
Ad primum responderiir, declarando,antecedens esse verum,qu
do alteri datur, quod propriό non
est suum ,& non quando tribuitur vero domi no. Ad secundum respondetur,si vero domino cum cautione sui creditoris restituat, tunc non habet v ram causam rixandi, quia nullum patitur damnum , Dec formidare debet, cum cauriri a suo creditore reddatur. Nihilominus ego libe rius con rarium facerem; nam ut
plurimum qui locauit secundo c&ductori obdiquam utilitatem, vel Commodum, aut ob aliam sibi, de non alias cognitam causam, id moleste ferret, & discordue, & forsan inimicitiae nascerentur,a quibus est
xe potest, uti uiri liceat soluere debitum, quando scit,alteri esse nociturum ipsam pecuniam exempli gratia. Debet alicui principi magnam quantitatem pecuniarum, Ze eam deposcit,dum gerit bellum iniustu, est ne lici timilli soluere dc tum Aliqui negant,ut D.Tho. 2. 2 q.624M.I ad 2. quem sequitur et .ibi,& Couacregula precatum p.p. -- me.6.Ioseph. Angles in Flor.theoLdissimi 1. Probatur. Restitutio es inuenta ad faciendam aequalitatε.& ordinatur ad restituentis,& pr ximi Militatem; sed tunc apparet
grauiter esse nocituram ei,vel proximo,ergo tunc non est faciendaa.
E contra aliquis dicere posset, ill1
cooperationem no lassicere ad pe catum illius, nec tertij detrimentuimputari debet restituenti; sed ei,gillud essicit,cum debitum, dc pecunia sit res indifferens ,alias sequeretur , ut si creditor postularet debitum, non esset et soluendum, si sciretur, in ludo iniquo. vel alio modo esse consumpturum, quod utique verum non videtur, nec exemplum de gladio restituto furia inis necto, quod adferri potest, ad rem facere videtur, quoniam ille exce-catus pusione petit,ac tradenti gladium imputatur peccatum,&dar num, quia furiolus tunc non est sui iuris Sotus lib. de iust. q. 7. arr. r. ad i. quem sequitur Pet.Nauar. li.4.d rest.c. r. num. 33. sic dissoluunt
distinguendo;aut enim dominus illi delationi praestat assensum,& tu vera esset prima opinio, am potius non consentit, & dominus est inuitus, & eo casu nullum imminet periculum tertio ,& sic reddenda est pecunia, aut iniuste damnum tertio non infertur; lc tunc non est reddeda pecunia. At sciscitari valet,si pecuniam reddiderit, vel gladium furiosis tradiderit, in deposito acceptum,teneatur ad solutionem damnorum, quae ex tali solutione pecuniae aut depositi gladii contingent.botus respondet, fi debitum,vel de 43 positum in creditoris, siue reciij detrimentum soluatur, ut puta si gladium restituat,quo se,uel alium i
terficiat, damnum restituere tenetur , nam qui causam damni dat,
420쪽
damnum dedisse videtur,& in foro iudiciali penas dabit, &ad resareiε
dum damna adstringitiit; quod est clarum signum intultitiae facta. Si vero ut abutatur puta ad ludenda, soluatur pecunia, vel meretricibus donanda. huiusmodi : non renotur ex iustitia ; sed ex charitate tanaum,& licet non fecerit iniustitiam tribuendo, quia ius suum repetit, nihilominus ex charitate solutione deferre debebat,dicendo.mihi desunt pecuniae, de huiusmodi. Quinto,quqrere potest,num turpiter a
quinta sint dantibus reddenda, vel pauperibus distribuenda. Pro solutione huius quotidianae dissiculi
4so Primum est, acceptum turpiter, idest per actum iniustum est autem inlustum . quod per iniuriam, aut contra iustitiam, de domini voluntarem occupatur omnino est restitutioni obnoxium; talia eniin aut per rapinam, furtum,usuram,& hutnsmodi, & contra domini voluntatem comparantur, quili ure merito est inuitus ,& consequenter detrimentum iniustῆ passus. Secudum est, acquisita turpiter, idest per malam actionem, quae est peccatum, si etiam voluntate domini comparentur, quae profecto ex necessitate non esse restituenda existimo: quia etsi peccet accipiendo, tamen ulli iniuriam irrogat nulla. Turpis est enim acceptio, facta a meretrice per fornicationem; sed
non iniusta. Tertium est, turpiter etia adepta de voluntate tribuentis sunt resti. uenda , quando ac uirens aliquo iure positivo redditur incapax , Ut de acquisitis per symoniam, vel usuram; namque licet de voluntate domini accipiantur;veruntamen lege latutum est, eos esse incapaces,&retinoe non posse. His tribus benὰ
pereeptis, multa dubia mild te Luet.Nam ex pri mo colli itur, accepta a rudice,actuario, liciore. vltra taxationem, factam per legem, sed stipendium debitiim,publico no mine constitutium, esse restituenda , quoniam haec voluntariὰ non ela giuntur,& a Doctoribus inerito exis
pio. Angelus restitutio,& turpe lucrum,Syl. Restitutio a. q. s. dc Eleemosyna quarto Sotus de iust. lib. .
cti Doctores restitutionem esse s ciendam dicunt, quando i sti recipiunt pro aliqua re facie da, ad qua agendam tenebantur. dc sic tribues dare no debebat, & dicitur esse inuitus rationabiliter, cum aliter sui vexationem redimere non possit; sed dubium insurgere potest, utruid semper sit verum. botus illo primo art. dicit, esse verum, quando bonum,quod facere astringitur,est iniustitia, vel malum, quod omi
tit, iustitiae legibus est dimittendu; puta aliquid tribuit, ut occidat,vel falsum testimonium dicati, in his casibus acceptum restitui debet; si vero donet,ut missam audiat vel ieiunet,non est necessario restititendit,
nisi repetatur a dante ι quia quandiu non exigit, liberEdonasse exiis stiniatur. Mercado autem tib s.c.s opinionem Soti aliter esse intelligendam dicit, videlicet ut antequareposcatur , restiti ere acceptum obligatur, ne iniustitiam commi tat; led di tam suum nulla ratione probata
Aliqui contrarium defendunt, C e 4 ac tam Diuiligod by Corale