장음표시 사용
441쪽
citatem, & a ebndemnanda parro
odio lustε non habeantur, sed excusatione digni reputentur.Secundo, quaerere potest. An testis,cuius falsa depositio est in causa, ut innoces a iudice damnetur ad mortem , teneatur cum propriae vitae periculo suum testimonium retractare , quo
Prima opinio est Mercadi lib. 6.derest. c. IO. in fine, quem sequun-tiir aliqui iurisperiti, dicentis, omne malum citra morte esse subeun. dum, cum periculo autem mortis non teneri. Probatur primo,ius naturale malaem famam,& mortem fugere dictat:igittar cum periculo vitae,vel tam e , dictum suum retrachare non obligatur,alioquin suae morti cooperaretur.Secundo,non licet seipsum occidere ob alterius vitam seruandam , cum sit intrinsecὸ malum;at recantando testimonium,ut liberet innocentem , cooperaretur siue neci offerendo se morti, a iudice infligendae, ergo . Tertio, nemo tenetur cum aequali dano alterius damnum reparare,ut patet in debitore,extreme indigenti,ut diximus supra; ergo neque tallas testis suum retractare dictum. Secunda opinio vera ,& amplectenda,est Caiet. 2.2 q. 32. art. 6. ad secunda,&in opusc. trach. l. resp.
art. . ad .Soti de iust. lib. q. 6. ar. in resp. ad quartum, dub. a vers. vrgentius dub. Nauar. sum.cap. l F. num ea. Ludovicus LOpez. p. p. Instruch.conscientiae.c.69. in fine. Conarruvias reg. peccatu in . p. p. nu. 6. g. .Pet. Nauar. li. 2. de rest. c. 3. dub. II .num. 2J2. Antonius Corduba in summa casuam conscientiq. q. t 7. ar
nent. Probatur ex Diuo Greg. lib. I. Hom.7.in cap. .Ezech.Qui scandalizauerit. Si de veritate inquit D. Greg.) scandalum nascitur, utilius nasci scandalum permittitur, quam veritas vitae relinquatur. Licet unusquisque teneatur masis suam viti
tueri,quam alienam id ramen veru
est caeteris paribus I inaequali enim causa innocentiς teneor prius mihi subuenire; at in hoc casu testis est
nocens, damnatus autem suo testimonio est innocens, ergo tenetur
lege iusti tiae liberare eum in propriae vitae periculo . Quinto, si testis falsus seipsum prodere non obligatur, cum alia via irrogatum damnuresarcire nequit,sequeretur, ut pr ximum in rebus, fama,& vita, iuste laedere possiet; consequensaest falsu, ergo & antecedens. Probatur falsitas consequentis; nam magis expediret,se nocetem saluare, quam innocentem , quod est absurdum iniquiu Tertio,quae sunt de necessitate salutis, &in praecepto naturali,vel diuino, ob nullum scandalu, aut periculum sunt dimittenda;sed vitam innocenti fratri restituere , ob falsum testimonium proximi auferendam ,est de necessitate salutis, de in piaecepto naturali,atqtie diu iano, Igitur . Pro solutione dicendu.
Licet unusquisque magis propriae εγο
vi: ae, quam alienae consulere tenea
tum, nihilominus id verum esse existimo,quando caetera sunt paria; nare gula generalis est,ut in aequali iustitia plus sibi teneat iu',qtram alleri ; cum autem omnia non sunt paria, semper est attendenda iustitiaia ipartis iniuste ostensae.Cum enim testis ad veritatem dicendum ex triplici ratione obligetur,videlicet ratione iusiurandi; namque testim nium, ut fit communiter, non recipitur, nisi testis fuerit iuratus: Aut
442쪽
tatione iustitiae, quandoque iudici vissima cauci, ex qua non oritur re- inter togami inridicὸ veritatem di- stitutio. cere tenetur: vel e1 virtute vertra- Ad primum respondetnr: Ius natis, quam ubiqRe,dcma liud In iu- turale dictat, mortem esse tugienis dicio dicere oblipatut:Si autem re- dam ; sed etiam iustὰ dictat ,vi moris stis alteri falsum inponat , di eam rem animi effugiat, & potius mo Iaedat in rebus,mna,& vita,cum in tem oppetat corporis,quam adimet, falsitate semetipsam inuoluerit,& vi in casu nostro. causa extiterit tanri mali,merito,ut Ad secundum patet, non essec nocens, cum discrimine vitae seipsu operari propriae neci , sed teri u prodere tenetur; seu in aliquem l ritate,ad quod tenetur,inde tamen cum tutum se recipere valet,& lite- per accidens sequitur, ut mors illi ras testimoniales mittere, ut inno- infligatura iudice .cens liberetur, dummodo sua retra Ad tertiu patet ex dictis. Si enimctatione,vel literis,innocentem fo- debitor Duadeat pecuniam ex fur- te Iiberandum existimeti Nam si re to , &creditor sit in eadem necessia tractatio nihil sit profutura; quiata late, tenetur debitor restituere , nimirum ei non credetur, aut inno quia iniust abstulit; Si vero exm cens fuit suspensus, aut alio modo tuo iustEpossidet, ut sic non ten
occisus; retractationem adhibere. rur. TertIo quaerere valet,utrum renon adstringetur; sed solum damna stitutio famae condonari possit ab
resarcire,ea ratione,qua poterit,se- infamato. Prima opinio est Mai cluso vi ae periculo; quod si in vita risin .dist. II.qo. 6.Caiet.2.2.q5. id facere non potest, aut propter i- 73. artic. 1.asserentIum,non possetis , nimicitias perpetuas, quas verisimi nam ipsi tuentur, hominem non es. liter ex sua retractatione secuturas se dominum suae famae;iccirco conis aduertit, vel ob aliam maxima cam sequenter docent, infamatum, siuesam, tunc sufficiet, ut meliori inq- sit publica persona,seu priuata, condo, quo possit, laeso fratri ad arbi- donare non posse, & infamatum trium boni, de prudentis viri satissa semper teneri ad restitutione; Pr
ciat: Si vero ex ignoranua inculpa- batur ex aut horitate D. Aug.debo 4ri bili, vel ex oblivione,testimonium no viduitatis c. 22. r. . relatain n. falsum protulir, quo innocens dam No sunt audiendi. II q. . ubi repre- natur morti, Ron tenetur cum vitae hendit eos,qui ob negligentia amitpericulo testimoniu retractarentata tunt fama, dicedo,quia nobis neces D.Thom. 2.2. q. 7 .art. ad I . iet. sarta vita nostra, ali)s vero fama noibid. Solus de iust. li 3.q. .art. . ne- stratetenim homo est custos suae fa-que enim resarcire damna . Proba marergo illa remittere neq-;pr tur. Non diminuirnr ratione rei ac- batur antecedens. Curam habe deceprae . ut patet, quia nihil positive bono nomine, ubi famae custos conaccepit: neque ratione iniustae acce stituitur,& non dominus. Secundaptionis,cum non perfide, & forma- opinio est dicentium,posse remitti, liter falsum testimonium dixerit , ut Adria.in de rest. tamae.q. VII.&sed materialiter tantum, confirma- quod i ii .ar.I.dissic. . Solus detuli. tur. Nam si in tali casu excusatur, lib. q.6.ar. .ad 4.& lib. 3.q. IO.art. periurio,quod est maius , , dano il- a.&releαdeteg. sec. m m. . quaest ' Iato excusabitur , quod est minus , 3.Nauar. cap S.num. 17.&Clarius
quod fuit fortuito illatum,& ex le- numero 6. Martinus Ledesina 2
443쪽
qI8.ar. 3. post dub .quartum princicipale, pag. 1 F.c 2 6. Angles in floribus lib. .sent . in materia de resti.
corp. supradicti doctore dissetu ttamen in aliquibus, nam solus ψυstinctionem facit de tam praelati,
dicendo; Si crimen praelati non redundat in infamiam subditorum , ipse solus iniuriam condonare p test , ut puta, de fornicatione notatur, haec infamia in subditos non effluit:& in hoc casu ipse tantum remittere valet. Si vero de haeresi infametur, vel symonia, tunc remissionem facere nequit, quia eo casu dubium insurgit, ne subiecti quoque illorum crimi oum labe fuerint perfusi. Alia vero, ut Ara oona,Salon, quibus ex parre fauet Nauarr. c. I 8.
num. 28. de l)et r. Nauar. nu. 392. dOeent , talem remissionem non esse aessicacem, qui damnum intulit,
non liberari a restitutione, & ipsas personas publicas peccare mortaliter, iniurias condonando. Vt haec satis prolixa dissicultas diligenter re
soluatur, eam per conclutiones expediam. 4γ4 Ptinaa: Homini licet, ex rationabili causa se infamando, reuelare . peccata,vi consilium capiat: Uel ut humiliter se gerat, & proximos aedificet,ut D. Aug. in lib. consess. dc alia e regerunti non enim est verisi ini-e, ut viri , a Deo electi, reii elando peccata . & se infamando peccauerint mortaliter , sed supradicti sue. runt a Deo elem, ut Dium Auru stinus Ambrosius, Anselmus,&cli; . Secundo, si iustis ex causis priuptiam famam quis perdere potest rergo & culpam infamatori iustis
ex causis condonare valebit; Proba Linc antecedens; nam ex causa legitima, puta ut humilem se reddanetago multo magis amissam codonare
Secunda : Si persona priuata, cu- 47
lus bonum nomen nulli est necessa
tuan iniuriam remittat, talis remisio tenet, & infamator ad restituribnem non obligatur. Qilibet est dominus suae famet, sicut & pecuniae, ac
fortunae bonorum; sed res temporales ab latas condonare potest: ergo& famam.
Tertia: Si persona vilis infamata de crimine etiam prauissimo, remit oretat iniuriam, remissio tenet, tamen
mortaliter peccat.: Huiusmodi offensam condona do nemini nocet,
quia est vilis, &abiectus liberἡ remittit; sed quia curam non habet
de bono nolui ne,ideo peccat mo taliter.
Quarta: Si persona priuata ex iusta causa, eu rone, restitutione famae 4n in alijsctaminibus ab haereti, dc delictis enormibus, iniuriam remit tat, non solii in Illa remissio tenet; verum etiam laudabiliter agit. nsulere alienis comino dis,& proprisa negligere, iusta causa intercedente,
est actus charitatis;sed ita faciendo prospicit alienis commodis: ergo. Secundo propriam famam negli g
re, tunc est peccatum mortale, qua in
do temere illam non curat sed qua-do iuste negligitur, est bonus actus, ad quem Christus maxime sitos hortatur; ergo ex iusta causa remittere, non est peccatum. Quinta: Si bonum nomen priuatae personae in aliorum malum exe-plum ,& damnum redundet, licet
444쪽
remittendo contra iustitiam non faciat,quia est dominus illius, peccatum tamen aduersus charitatem c5 mittit, & infamaior a restit itione, saltem ex charitate proximi debi-Ia, non exim tur, ne suo scandalo 3lii facile in peccata laban ur Quado scandalum in causa perseuerat, ab ea amputari debet;sed scidalum in causa videlice: in infamante, re- 'ectu aliorum perseuerat, ergo illud auferre cenetur.
47ν Sexta: Si paterfamilias,cuius bonum nomen sine familiae est necessarium, illius restitutionem remittere non potest. Contra iustitiam asere non licet, quia mortale commuis titur,& restitutioni obnoxium Perseuerat; sed paterfamilias remittendo offensam , consequenter famam suam, fain iliae necessariam aufert:&contra iustitiam agit, alienum surripiendo,& quod non est suum alteri
3. Septima: Si praelatus, vel persona publica . in sua dignitate permane re nolita, sed illi omnino renuncia. re,&infamia non redundat in suos subiectos, restitutioncm suae famae eo modo,quo potest priuata perso
suo officio renunciare potest, oc Illud desinit exercere, est persona priuata; ergo ut talis famam remittere potet . Octaua: Persona publica , cuius
bonum nomen in alios redundat, & est utile, ac necessarium, ut e Xe ceat suum Oificium utiliter , volens in ossicio suo perscuerare,contra iustitiam operatur, facicndo resticationem si famae; nec remiisio vas et,& infamans restitiitioni obnoxius remanet; quamuis peccata not . reddant lubditos suspectos &Inta. Ines,sed superio em solum . imbilisca persona , &speciatim praelatus , ad omnis seruandum, quae ad deb1
tum sui muneris sunt necessacia, teisnetur; sed conseruatio famae est maxime nec eis ria ad regimen , ut sitianibus constat: ergo.Secundo,subi isti hasent ius in superiorem , ut ab
eo bene re Jantur, de recte exerceat
suum officium: ergo habent etiam ius in bonum nomen ipsius, ut abiectus non tenea ur,ac vili R.
Ad primum respondetur , hominem non solum esse cristodem suae famae ;sed etiam dominum, quia bonis acta onibus , & labore eam sibi acquirit; & licet ei dicatur,vide bono nomine curam habeat, inde tamen non infertur: erso homo noest dominus suae fainae, sed bene estiscitur et ergo illam custodire obligatur
Ad fundamentum Soti respondetur, etiam subiectos infamari, quocumque modo eorum praelatus infametur, nam licet praelatus principaliter in simia notet ut,& principalis dominus sit suae fame I subiecti
quoque minus principaliter ei undem famae sunt domini, non ut estres qu dam priuata eorum; sed ut tres necessaria debito resinunt; quo fit, ut qui infamauit praerataim, puta
de fornicatione, no te aeatur sit biectis restituere famam. qi ita subditi non sunt ex eo infamati sed duntaxat eis restitueret enctur rCm, cuius egent , ut bene gilbernetuur .
quod cra re prς statur restit uendo famam ipsi Praelato. Qiarto,sciscitari
potest, utram In rcita satione famae
compensatio fieri possit. Prti M Opinio est negantium. Maioris. s. in d.
ne solutionis dubii primi, R cxemplum aiserui, ut si Demosthcne S accuset Ciceronem de aliquo crimiane; sed occulto, quod probata n quit.&C cero neget, asserendo, Demos herit m esse falsum, ol aliquod huiusmodi dicendo , propter Quod ambo
445쪽
ambo manent insanuti,dicit Citiet. virumque sibi debere famam reiΗ- tuere δε esto ut maledicta,& opprobria fuerint aequalia, sibi inuicem condonare non possunt , sed n minatim cli et ii reuocare obligan
Greg.de Valen. tOm. 3. disput. F. q. a. punct.1 .assert. s.& citant Panormiis tantam pro sua opinione in cap. Bona fides, de depos. yer reciproca cinpensationem illatum damnum non aufertur: ergo. Probatur antecedens . Namque famam ad aequalit
tem iustitiae tedactam restituit . &ideo detrimentum illatum non tollitur, quia in diuersa specie vitiorusere semper se dilaniat, & si in eadespecie, non tamen eodem modo se infamant. Secunda est assirmatium, ut Adtianus in . sent .in q. vltima de t est. famae. Sotus lib. . de iust.
io debitis pccuniari, compensatio fiet i potest ἱ ita & in restitutione famae, cum. illa connumeretur interhona temporalia, quae pecuniν I compensati valcnt, quoniam pecunia est m. nsura omnium pretio ςstimabilium, inter quae &fama conuis
Cum haec dissicultas sit multum
complicata cum superio ii, ex iam ibi decla latis facile aperietur. Vnis de dicendo incise existimo pro clarior I nori: la , duplicem tile comis pensationem; a teram directam, aureram vero in il rectam. Di recta I cum tenet in illis rebus , quae habet functionem in stio genere, i. qua Iualtera vice alterius iungi valet ; de haec in pondere, mensura,*nurnia mero consistit, ut quando granum compensatur grano, vinum vino , pecunia pecunijs . Indi recta autem est,quotiescumque res aliqua debitoris ad suum credito tem peruenit, quam ipse retinet, quandiu dein bitum sibi soluatur; ut puta ille,cui quadraginta aurei debentur, equia debitoris accipit,ac retinet, quouseque sibi debitum persoluar ur. Haec vocatur indirecta. quia locum in eis rebus habet , quae non conueniunt ad inuicem. Et cum compensatio nil aliud sit,quam debiti, de crediti imter se contributio , indirecte etiam fieri valebit. His sic positis, aliquas statuo conelusiones. Prima. Inter personas priuatas . quarum fama non est alijs necessiaria, fieri potest mutua competatio,& tenebit. Omnes, qui iuri suo codere queunt, compensitionem fiacere potest sed huiusmodi homines iuri lao renunciare possunt: ergo. Secunda: inter huiusmodi pers nas, si aequaliter se notauerunt infamia, alter eorum potest nolle fama alteri restituere, quandiu non vultoc alter ipsi restitutionem facervi; quemadmodum fi in debitis pecuniarijs. ndo iura sunt parilia, si
alter noluerit seruare ius, nec alter suum seruare tenetur . Sed alter iis storum non vult condonare, ergo. Tertia: Si duo vicissim se infam verut, & alter eorum alteti famam restituere velit, ut sibi alter restituat,airer etiam restituere tenetur. Aequalitas iustitiae sic restituendo resarcitur, dc quod fuit iniuste a latum , recto modo restituitur r
Quarta: Inter personas publicas, vel patres familias, quorum fama alijs necessaria &in ean, alij ius habent, mutua compensatio fieri non potest, '
446쪽
nam allier faciendo , debitum restituendi semper remanebit. Nemo iuri aliorum cedere potest: ergo isti absq; consensu habentium ius in eorum bono nomine , coinpensationem facere non possunt. Quinta Compensatio indirecta ob aliquam rationauitem causam fieri potest, quando qui damnum intulit est magnus Princeps,uel Epist pus , aut non compensando indomaiora mala orirent ui , tunc ad arbitrium boni viri,atque prudenti , fieri debet , etenim quotiesciaq; lae. sio ad aequalitatem tultitie ob varia incommoda, vel ob rationabilem icausam reduci non potest , t ad larbitrium boni viri,atque pgmine uocari debet, at in huiusmodi is ad iustitiae aequalitatem redycii uequit,ergo boni viri iudicio relinquitur. nto petere potest, utrusi pecuniam receperit pro testimo. nio falso dicendo, receptam pecuniam restudere teneatur. Nauar. in Sum .c. 23. num. 3.Tolet. lib. s.c. 39.
negat,& ratione persuaderi pote madmodum meretrix,suu corpus alteri exhibendo pecuniam recepit, quam restituere non obligatur, sic oc falsus testis pro suo dicto, pecunia aestimabili, suscepit stipe
dium: ergo illud restituere non imnetur. Alia vero contrarium dicut, Vt AlCX.ς. p.q.4 .mem. F. Ang. Verb. Testis. β. 28 Cordubam sum. q6.77. Salon. 22.q. o. ar. . Banes ibi. Greg. de Valen .iom. 3. disp. F. q. 6. g. Quidnam sit restituendum. dub. . Greg. Sayro in stra clivi lib. I 2.c. I9 dub. 3. nu. I2.6 probant e D Augustino a 4 Epist. 1 . ad Macedoni ut n. to. 2. prinpe finem, relata I ε qon. F.Non sane.
Omnis, qui facit contra iustitiam legalem, pro testimonio falso dicendo aliquid accipere prohibemtem,& castigantem, ad restitutione tenetur, sed falsus testis cotra iusti-
tiam legalem, talia prohibentem,& corrigetem facit:ergo. ProPecunia veritatem vendere non est lictia
tum ,& quicquid recipitur pro tali
venditione equidem iniuste sumitu mergo est restitutioni obnoxium, quam opinionem puto veriorem, A ratione illius iniustae acceptionis & etiam iustitiae legalis. Ad rationem in contrarium respodetur, parem non esse emptionis ratione; fiam mulier proprie non vendit allimatam actinne sed poti ita ut rσgi aram faciat, de qui cu ea rem habet, magis donat,quam e miri testis vero
falsus propriὸ vedit, quod vendi nopotest. Sexto:Quaerere por,atγcontra parentes in criminalibus restifica.ἴ possit. C5munis oploio est dicentium, te, timd non Zeprobatur ex Si testis . q. 3. ubi d citur, restis idoneus pater filio, aut filius patri non est ; colligitur et
ex l. Parentes.C.de testibus.& g. Ite parentes: quam opinionem veram esse simpliciter non lentio; nam ita aliquibus. saltem casibus testimonium dicere tenetur, ut in crimine hqresis, laeta maiestatis, proditionis Patriae. Uerum de hoc est et Iam controuersia inter doctores. Prima. n. opinio est allarentium, non obligati filiu de nunciare patrem, nec contra ipsum testificari, sic Abule sis in c. 8. Deut.q J.& Si mancus in insti. cathol. tit. 29. num 16. dc si sequatur scandalum,ut Sylu.verb. denunci tio,& Bald .c.Cum nuncius, de test. cog. probatur. Si tibi voluerit fra. ter tuus filius matris tuae, aut filius tuus, ve, filia, siue uxor , quae est in sinu tuo,aut amicus, quem diligis ut animam tuam, clam dicens ea. mus, de serviamus dias alienis, quos ignoras tu,& patres tui cunctatu ita circuitu gentiu quae iuxta, aut procul sunt, ab initio usq, ad finem ter , non acquiescas ei, nec audias,
447쪽
neque parcat ei oculus tuus, ut mi. Cu ex iniuncto de hari ei. Nam senia ferearis,& occultes ea; in quo loco per bonum commune praeferri non fit mentio de filio, ut patre de- bet priuato; unde pro solutione p
nunciet.Probatur etiam ex Glo. H- no duas conclusiones. Primae dumis per c. i.distin. deinde rationibus modo non adsint ali; testes, qui co- corroboratur. Omnes homines ia- modε testificari valeant, & nomencturam vitae,famae, honoris, & rerii fili, teneatur occultum, te inquisi- familiarium amissione,&scandala, tor procuret, ut filio graue damna quae sibi,& domui suae,&c5sangui- pro testimonio ferendo contra paneis suis euenire possunt, naturali- rentes non adueniat, filius contra ter eui tare tenetur ; sed omnes filii eos in crimine haeresis testificari poparentes denunciando, vel aduer- tes .Est D.Thom ubi supia Probaturisus eos testimonium ferendo dictii Cum duo iura cocurrunt, quorum malacausarent rergo . Secudo nimis alterum est minus, quam alterum, durum esse videtur,ut filius patrem semper minus est relinquendum denunci et de crimine haeresis, vel sed hic sunt duo iura naturalia I a-eotra eum testificetur,quia parenti motDei,&parentum, Scam pa-bus nimiu debet: ergo. Secunda opi retiteri est minus bonum, quam conio est dicentium, teneri, ut D.Th. Iere Deum,& suam legem conserua
art.2. in fine Alphonius de Castro tum haeresix est occulta,& ad eam de iust .haeret. puni. .vit. Aug. verb. amplectendam solicitant filium o Testis nu. r 2 nam affirmat, idoneos cultὸ, si correctionem parentibus esse denunciatores de testes incau- profuturam illico non Ostimet,&es Parentum,ut e contra, quando fi filio praecauetur, ut drbuta est in dei correctio procuratur , ut etiam prima conclusione, eos accusare,ac
Nau.c.Inter verba II.qO. 3. corrol. testimonium dicere Contra ipsos te ε&nu.82s.& qSalon. 2Lq. .art neri censeo, ne haeresis serpat ut ca-
dub. t.in fine,& probatur ex D. Au- Ium teneri,cum alios praua doctri-gust.lib. I.dedoeLChrist. c. 12. tom. na corrumpit, filius est alias P
'D coni,d.93. dicente. in spectantibus et D.Th. fauet 2.2. q. 33.ar. . incor ad culciundiuinum patri ,& matri pore,dices. Qiraedam enim peccatae dicendum.N5 noui vos,iuxta illud occillia sunt,quaesunt in nocumer et gelij et Qui amat patrem , aut tum proximorum, vel corporate, matrem plusquam me, non est meis vel spirituale; puta si aliqitis in dignus. Et D Cyprianus inli de em tetractet, quomodo cinitas trad hor. mari rij c.F.Vt .q. 3 Si audie tur hostibus; vel si haereticus homuris, ide tenet,ut docent et canon istς nes priuatim a fide auertit,&ci Hac in c. literas .depraesum.&ic.Inom doctrinam in praxi equidem esse ni negocio detesti. de leges id fieri ponendam existimo ob periculum mandantiquando est haereticus, aut fidei; nam non est probabile creden Prodator patriae, vel coniuratus me dum , t paretes solummodo filium rit in principem, vi l .pen.s .adl.Iu- inhaeresim voluere cupiant ,sed etialia. Maiest ergo multo magis in cri- alios; unde in hac reseruandae sunt mine haeresis, quia offenditur diui- leges inquisitionis ia Moestas , argumentum per cap M locum Deuteronomii respondet a
448쪽
detur, quamus filii n6 reeordatur, & in c.inter Verba II.q. 3 coc.6.cornihilominus facta patris mentione, rol.6 .num.7I-sequen .Pctr. Na- consequenter fit commemoratio fi- uartade restit.lib. 2.cap. s. post diib. Iii impliciter Si enim pater tenetur 3. num.236. Salon 2.2.quaest. o. arr. accusare filium, non obstante tan- I. controu. 3. conc. s. Bannes ibid.ta dilectione, quantam Pater habet dub. 3. Gregorius de valentia tom. in filium t Maior enim communiter 3.disputat. 3.quaest. 14. Sayro in sua est dilectio in filios, quam filiorum claui lib. Iticap. I9. num.23. Sed est in parres in igitur tanto magis acem dissicultas,an ex iustitia, vel charis uadus erit pater,reuerentia, illi de tale adstringatur: Sotus 'c Nauarr. hita, non obstante. dicunt teneri ex lix ut a, probant. Ad Gloss. respondetur non offi- Uocalus a Iudice parere tenetur, a. eere,quia ibi quaerit,an magis patri lias contra iustitium ageret; sed iste haeret co subuenire teneatur,quam est vocatus, & legitime interrog extraneo;&respondet, quod debe- ins. & veritatem omittit laedendomus praeponere patrem extraneo, iustitiam,&partem;ergo ex iustitia etiam sancto, in ijs, quae spectant ad restituere tenetur. opus misericordiae , prouidendo ei Ali, contrarium asserunt, ut Salonecessaria,& non habet, quod filius 2. 2.quaest O.arr. .controu .conc. .
non possit denunciare patrem ino Banes ubi supra, Valentia punia. pracrimine haeresis. . mo post tertiam conc. quia iudicis Ad primum respondetur, magis praeceptum non adstringit, nisi pu- teneri Deo,&bono publico, quam blicetur, & testi applicetur,& pars paretibus,& rebus familiaribus, & n5 habet authoritatem in teste ex. praesertim cum filij in his casibus aminando,quia est priuata persona. Parentum non puniantur iuxta poe Pro solutione huius difficultatis,&nas , a legibus taxatas, quia mitius aliarum, quae in hoc casu conting agendum est cum ipsis, ne rem peta re possunt,non nullas pono concla.dant ob crimi ua parentum . siones. Prima clim testis a legitimo Ad secundum respondetur, non iudice vocatur,& secundum forma fieri contra parentes a fi io aliquid iuris est interrogatus,testi inonium iniustum,quia in diistis casibus nia- ferre tenetur; in rebus .n. licitis estgis Deo tenetur, quam ill s; nam . iudici parendum; sed testificari,inqui amat patrem plusquam me, no oportet,est res licita: ergo testis obe ς' δ' est-dignus Septimo,quaerere po dire deuincitur. Secunda: Quoties test,quando testis ad restitutionem cunq; de occultis criminibus intee teneatur ex omissione testimoni j. rosatur, de quibus nulla praecessit
Responde tur cu testis,legitime vo- inramia,vel alia iuris causa,teitimo catus.&tur dic interrogatus,veri- nium dicere non obligatur . unustatem negat, quia institiam aduer- quisque tenetur defendere famam suS,6 charitatem agit,dc omnia de- proximi: ergo tunc per suum dictu trimeta inde secuta restituere obli- non obligatur infamare fratrem .gatur, ira D.Th. 2.2. q.7o. ar. I .Gab. Tertia: s ando nullus interroga In . d. F.q.6 ar. 2 coc. . An S. veIb. vel qui interrogar,nsi est legitimus testiS,s. 37 Syl.q.8.Sorias de iust. lib. iudex respondere non deuincitur ;
-qJ.art. I.&in relech. detegen .s si testimonio sito proximua morte Cr.mem. 1. q. 2. post tertia Conc.duta Vendicare valet,lunc id agere tens NauarL.in Summ.cap. 2 .num. I. tur ex charitate. Proximuin perieu
449쪽
lo v Hae constitutum, eripere est officium esuritatis. Eripite paupere,& egenum de manu peccatoris libeta rate & alibi erue eos, qui ducuntur
ad mortem. Quarta extra causam
necessitatis liberandi insontem ab iniuria, vel rempublicam a periculo, in Irim causa condemnandi reu, nemo sita sponte in testem se offer. re tenetur. Apud iudicem officere proximo sine ratione est illicitum; verum iste fratri sine ratione noce483 ret, ergo. Qtiinta, quando a iudicevCcatus, de legitime interrogatus, Veritatem occultat, & parti damnuinfert, m C rialiter peccata, & ad restitutionem tenetur; probo partem primam Iudex est persona publica,& habet authoritatem interrogandi , igitur cum testem, iuris ordine seritato, interrogat , testis ueritate
sub peccati icthalis pqna dicero
obligat ut . Secunda pars est claraia; quoniam partem laedit di- suo falso, ergo, damnum resa cire tenetur. Sexta, si testis ex iusta,& legitima c..tisa absit, deludicis citatio, siue mandatum sibi non innotuit, non peccat mortalite ς; hninosci cn S, se elsu vocandum,&se abscodit, ne uocetur, contra charitatem peccat ; non tamen contra iustiti 1,a restitutione immunis emcit
Prima pars est plana, quoniam citatio,& mandatum iudicis non obligat, nis publicetur,&applicetur,ut dist. . In istis secunda probatur . Si contra institiam peccaret,id profecto contingeret, vel quia alicui pcepto sui iudicis repugnaret, aut pari sim , cui favisset, suo testimonio pta; sasset, non primum: nam indicis
mandas una non obligar, nisi quando actu est propositum,& applicatum; R d illi r 5 fuit pro pluum, neque applicatum, ergo.Secunda pars prQbatur. Namque partem uere noma poliauit re sua,quia pars i non habet in alterius testimonium num sit persona priuata , donec iudicis aut horitate illud testimonium ipsi
applicetur.Si. n. liud ex cum suo dano aliquem, sibi subditu, prote reno tenetur,multo minus testis. μωra alia ad testes attinentia,apud Augustinum de mendacio ad Con
dion c. 18. to m. M & apud supra cit. Doctores legere poterat Hoc igitur graue peccatis , sibi a Deo prohibitu ira, fugi at, qtronia ex testimonio falso tria oriuntur pericula.Primo, culpam grandem mortalem comitati t. Secundo, famam amittit, noc rado demo hono .nomine. Tertio penam incurrit. Si steterit testis medax estra homine,accusans eu & c. non miscreberis eius; sed anima.i. vita, pro anima. i. vita, oculum pro
oculo, dentem pro dete, manu pro manu, pedem pro pede, ubi ut oes pqvar aequaliter falso testi reddaniatur totum fere homine in suas partes diuisiraestes aut fideles liberat animas, & in die Domini bene sibi
erit, quibus dicet domini rivos testes mei estis . Venite possidete regnum meum, quod paratum est vobis ab origine mundi.
De concupiscintia carnis circa
pisces uxore proxὶ mi tui, uilecti in ca inalem ordinat In homine, nec Xcus tur, quia cogitare potui se set, dc siderium circa res venerea&non esse peccatum: quare ut id e cludat,& nescientem instruat, ait:. Non concupisces uxorem .i. quam cumq; mulierem,cu apud Hebraeos, uxor,& mulier pro eode usurpetur.
450쪽
Cum enim eard eonciupiscat aduer. siis spiritum,& spiritus aduersus carnem, dc pugna ut continua , de raro victoria, ut hanc concupiscentiam refraenaret, praeceptum dedit , sed
Τuoniam duplex est concupiscetia,
. carnis, & oculorum, bona alienaeoncupiscentium, de prima hic se monem faciemus; de secunda autein ultimo praecepto. Concupiscetiaearnis tribus modis , iuxta tres eius principales motus, acci Atur, Nam aliqui a stus non sunt peccata, non nulli venialia, aliqui vero sunt mortalia. Nam primi motus concupi- stentiae vocantur primo primi, eo quod infra limites naturae,& sensua Iitatis consistut ,& nullo pacto a v luntate dependent;etenim sunt proprie qilaedam apprehensiones nat
rates simpliciter, & licet delectabiles, quia pulchritudo corporis m ciet oculos, & delectat, in illa dele
ctation 6 est in voluntate,nec abearocedit ita.n. volutas praeuenitur tali adhu , ouod delectatione volutaris non admittit,ut videdo mulierem,vel ea alloquedo,motus primo
primi insurgere possunt absq; ben
placito voluntatis,quia non sunt in nostra volutate.Secundo: Aliqui ai ctus vocari secundo primi insurgui,' quos cum aliquali rone homo In animo exortos aduertit, voluntas appetitui sensitivo incipit praestari asi sensu, vel si mouetur deiiderio su repti iij consensus ad prosequedum illum in opus, sed in nullum istoruplene dc liberat; sed permittit,cocupi stetiam morari cum quada morosa delectatione; sed no copleta,erit veniale peccatu, quia isti morus nosunt adeo in nostra potestare, ut peceata mortalia existant; nam illis co-plete non assentit, nisi interpretati-uὸ consensu na pr staret,qm tunc voluntati ob negligentia impurantur,uq no prohibuit,&eos no exclusit.
Tertio sunt a iij ad iis, qui concupiscentia carnis proprie vocantur; ni per deliberatum consensum voluntatis perficiuntur, hoc nono mandaro prohibiti, quia vere sunt peccata mortalia. In hoc itaq; praecepto prohibetur primo omnis consensus voluntatis in quecumq;Venereu actu, sexto madato cohibitum. V nde ibi peccata cordis,quot sunt peccata operis sexto mandato vetita, in hoc quoque prohibentur.Secundo non solum uoluntatis consensus in res carnales prohibetur;verum 3c opus carnis, &etiam consensus volutatis
in deleritionem,ad tale opus inest
cum nollet; puta fornicationem; itila th delectatione libidinis delidi ratE vellet, per qua suus affectus ad huiusmodi opns prohibitum per se inclinatur.Namque ob aliquod puriculum non vult fornicari in ea,tri vult animo deliberato de fornica . tione cosideratione habere,ocea oblectari, quod est mortale.Terito noso tu consensus in operatione & d lectatione prohibetur,sed oes quo que gustus,'mali modi,quibialia persona, non sibi matrimonio c5lactam, solicitat ad luxuriam per nutus, literas . inter nuncio ,muneras radulationes, promissiones,de medacia,vel bmodi alia. Quarto no soluexcluduntur amplexus oscula,&cq Α'. teri actus,carnale copula praecedentes; sed et illorum de lactatio. Ad cognoscendum vero, qn sit peccatum mortale,aliqui tradui has regulas . Prima nullu est lethalepctin absq;c esu libero ronis, vero, vel in te pretatiuo,cu ratio habuit sufficiens lepus deliberandi, & refiigie di eaque ruigil euadere adstringebatur. Secud':Coseis in desectatione i xuriae circa obiectum, sibi prohibitu, est mortale, siue sit in cogitati ne, visu, nutibus,tactu,aut in operis