장음표시 사용
141쪽
se, & per alios enestiis mim a s lutione diversos non manifestetur.
L X X X IX. Ex dictis facile est
deducere rariones diversarum anomali irum, quae in opcre solutionis contingunt , veluti cur aliquando at certum additum solutioni est rius salis non modo non solvatur, sed primum praecipitet ; nimirum quia combinationes non impedium Lur, ut necessarium est ad novam solutionem faciendam : Cur so tissimae solutiones aliquando m cerent novum selubile, non aut
exsblvant, quod in aquis stigiis m nisellum est , quq si nimis laturae sint , metalla qui iam in pollinein tenuissimum , qui apud Chymicos
calx audit, triturant , non autem is e substantiae uniunt, & ut hoc efficiant opus est , ut communis aquae certa portione dilua tur , scilicet , quia nimio sale nusta aqua motum amittit ad solutionem neces larium , reacquirit v
rb nova aqua superaddita , gravi ri sarcina inter hanc, & priorem distributa. Cui saturae admodum solutiones v. g. duorum salium, ut tertium hauriant , indigeant aliquando virtute caloris , sne quo quidquam aliud nequeunt exsolvere, nimirum eb tunc etiam motus lan- uel per calorem reparabilis. Hiscei initia adsiint alia phaenomena, quo eum ratio, vel in motu sol .entis, vel in figura selutorum, vel in aliquo his, aut utrisque succedente, consistit.
X C. Opposita solutionI actio est
praecipitatio , cujus Theotiam univei saliter hic attingere animus non
partem, quae praesesert explicationem modi, quo sales nostri post exsolutionem ab aquae amplexibus liberantur , dc phaenomenon, quae in hoc opere, quod fixatio, aut generalius concretio dicitur, mergere solent. Duobus igitur modis secedunt ab aqua, in qua fuerant ania tecedenter soluti , sales , scilicet vel per irretitionem vel per praecipitationem. Irretitio salium mulistipliciter fit, vel per pororiam , qui in substantia aliqua reperiuntur, configurationem , ct proportionem cum schematibus salium irretiendorum , quemadmodum fieri in muneris concretorum succorum suo loco demonstravimus ; vel per simplicem pororum angi astiam, quam fit trationem appellamus; scilicet cum aqua transcidatur per poros adeo angustos , qui ejus quidem particulas admittunt, non autem salinas quas ccnvehit, quaeque i circo ad fores pororum retinentur ἔHaec supra explicata est. Praecipitatio vero est liberatio cujuscumque substantiae a complexibus aquae, seu ablata ejus solutio ; haec autem contingit per remotionem alicujus ex causis necellariis ad si lutionem conservandam; quocirca cum tres sint causae supra relatae , tres etiam erunt diversae
praecipitationum species ; scilicet alia fit propter defectum humidi solventis ; altera propter defectum motus exacti ; postrema propter defectum in soluto, sive in nostro casu in salium particulis 3 saepius
autem non unus ex praedictis desectibus contingit , sed plerumque duo, & non raro omnes copulantur. Sunt
142쪽
Sunt autem praecipitationes quaelibet aut spontaneae , aut arte factae; spontaneae dicuntur non quasi ac sponte fiant, nulla enim est in s le aut aqua voluntatis libertas , sed quia nullo noli ro artificio contingunt ; veluti cum ex diutius conseivatis solutionibus salium, sponte veluti subsidunt salis antea exsoluti particulae. At verb arte procurate praecipitationes fiunt, cum ex instituto aliquid adhibemus ad eas eis ciendas , quodque nisi adhiberemus praecipitatio non contingeret; hinc nomine praecipitati num penes eos, qui nomina potius, quam res prae oculis habent , non venit nisi ea solutionis ablatio, quae per aliquod commixtum solutioni obtinetur , quod commixtum , ser- mentum praecipitans, vel simpliciter praecipitans appellatur. Verul tamen cum omnes supradictae praeeipitationes te cum hac conveniant,
licet fiendi modus diversus sit, n video cur praecipitationis nomen ad hoc postremum tantum reserendumst i praecipue cum usiis invaluerit praecipi. atum rubrum vocandi qua misdam Hydrargyri praeparationem, quae nullius affusione, sed sola menstrui solventis evaporatione obtine
X C l. Nostiam igitur praecipitationis ideam retinentes , eam tamen ad sales contrahentes , singulas praecipitationum causas rimabimur; iis etenim omnibus possit ni concrescere sales, sive, ut ajunt, coagulari.
Cum igitur tribus de causis dixerimus sales ab amplexibus aquae liberari, scilicet pilino causa humidi deficientis; a. ob motus languo-
rem, & diminutionem; 3. verbpropter deseetiam debitae tenuitatis in sale ; primi exemplum sit evapo latio humidi a solutione aliqua ἔnam si haec vel igni, vel soli, vel
aeri exponat ut , ita ut humidum solvens evaporet , necesse est, ut nisi solutum sequatur viam, & complexus evaporantis aquae , demstuproprii vehiculi Qbsdat. Si evaporatio confertim fiat. veluti cum quaeritur ab ebullitione, illaque adsiccitatem usque continuetur, massa quaedam plerumque informis manifesto tamen salina in fundo vi manet absque vestigio ullo, aut specimine sese malum, quae ejus salis propria sunt; cujus rei causa est qoda nimio motu ebullientis aquae agi tatae salinae particular cum vicinis eas, quas possunt, de sors permittit, combinationes ineunt, quae cum admodum diversae inter se sint, nuhil quod regularitatem prae sic ferat exhibere possunt, sed totum resultat consulum qud ad partium situm, Ze nihil certum, nisi aliquando conis figuratio vasis, in quo solutio continebatiar, & evaporatio ficta ista Si tamen evaporatio sensim fiat, veluti cum solutio exponitur radiis sola tibiis , etiam si continuetur adsiccitatem usque , fiunt clystallicitiones , crius actionis modus tost, explicabitur. Iam vel b cur sal se sidat deficiente humido , satis vide tur causa patcre, squidcm cum falis natura fixior se . quam aquae id oritur tum 4 figura, tum a misi e partium', haec facilius ab lanis actio. ne in auras resolvitur . idcbque identidem secedentibus equae particuli a solutione sit remanes in aqua inia iidua.
143쪽
siclita. In hac vero actione duplex est casus; aut enim solutio ante caeptam evaporationem fuit saturata ingeliis salibus, aut non : Si prius, deficiente humido requisito ad tanti salis solutionem, neccsse ost, ut aliquae ejus particulae accedant ad invicem. & uniantias ; iii , q in acquisita majoci mole tales trant, ut
a fluidi motu hae illae a itari non possint, sed potius propriae gravitaris legibus pareant ; cumque leges gravitatis tuostulent, ut quae in specie graviora lint humido, citi immerguntur iandum perant, sitque sal aqua in specie gravius, oportet ut sat superet gravitatem aquae, &consequenter quod ad ejus sundum
descendat. Cumque continuante evaporatione , seu fluidi selventis diminutione, pluries eadem salinarum particidarum accessio fiat, continuabitur etiam earum descensus , leu praecipitatio, donec evaporatio laetit completa ει ubi autem omnis aqua recessit , liquet, fore ut relinquatur totum sat concretum in unam maciam , ejus partibus se se invicem amplectentibus. Et quoniam eodem
pacto quo partes salis a proprii Ibl-
ventis vinculis liberatae sibi adhaerent ; ita & adhaetere possiant lateribus vasis, quo casu ne landum petant impediuntur, ubi aliqua salis particula lateribus adhaeserit, facilior fit ad ipsam aliarum accessio I ita ut sal quod identidem inter evap
randum ab aqua residua sejungitur, non modb ad fundum praecipi retur, sed & ad latera concrescat, quo fieut incrustata parte vasis interna. quod remanet post absolutam exsiccatio-εaem concretum sal eandem figuram
reserat, quam vasis interna capacitas. Si vero solutio evaporationi com mi ita non fuerit fortis & ad saturitatem usque . constat fore ut, antequam ulla praecipitatio succedat, ea pars humidi evaporet, quae ad foriatem 1blationem erat superflua ; h jus autem sine praecipitatione evaporationis terminus est apparitIo tenuis cujusdam pelliculae in luperficie evaporantis humidi, quae nihil aliud est, quam incipiens accretio salinarum particularum . quae incipiunt destitui humido suffcienti, quo sol
vantur ; exinde vero continuata eva
poratione , idipsum succedit quod
supra explicavimus. Ex hoc autem patet in hoc primo praecipitationis modo, non solum concurrere desectum humidi, verum etiam defectum debitae tenuitatis in particialia solutis i immo etiam defectum motus, qui licet a calore auctus, tot tamen particulis agitandis, & in solutione retinendis inlii meiens est; Quoniam tamen defectus debitae humiditatis est prima causa aliarum , ad ipsum praesertim haec species piae dipitationis reducitur. X C II. In hoc autem praecipi
tationis modo, nonnulla occurrunt phaenomena. quae peculiarem in rentur explicationem. Primum est,
quod vix fieri potest, quin aliqua
pars soluti salis in evaporatione deperdatur , idest, ut totum id, quod antecedenter fuit exhibitum aquae ad solvendum , inveniatur post exsccationem concretum in fundo; H jus phaenomeni tatio est, quod ta in est i quae , Ze salis familiaritas. idest fac i litas solutionis salis in aqua, ut etiam vapor ipse a queus, praesertim
144쪽
tim si confertim . & magna copia,erumpat ab aqua, possit in se conistinere aliquas talis particulas dis Io lutas, praecipue ii tenuiores sint, quales fiunt ab aqua vehementer ebulliente, Ac copiolis lime evaporan te ; quantum autem talis sequitur viam abeuntis vaporis, tantundem deficere in concreto necesse est. Porro illa salis cum vapore abeuntis conjunctio tant, facilius succedit , quanto magis salinae particule ad minima commixtae fuerint cum aquae particulis squod eli secundum pho nomenon explicandum in etenim , cum ad hoc ut aqua in vapores abeat, non sit necesse ut omnes abinvicem
segregentur, sed satis sit ut earum glomeruli a uias si subjecta separentur, & ascendant cujus rei manifestissimum est signum humiditas inexhalante vapore ) si salis particulae
ita commixtae sine ad minima cum particulis aquae , ut totum, quod exsolutiim eli contineatur in praedictis glomerulis vaporem constituentibus, constat sore , ut una cum vapore aqueo in auras resolvatur
etiam totum sal exsolutum ὲ quae causa est cur spiritus acidi, qui ut suo loco videbimus nil aliud sunt, quam fortissimae solutiones salinae vi ignis violenta ad exsccationem uiaque pulsi , nihil relinquant concreti ; aliae vero minus fortes solutiones plus aut minus contenti talis in propriis solutionibus amittant; pro ut videlicet major, 'vel minoreth mixtio salinarum particularum cum fluido sol vente, seu, quod in idem sere recidit, pro ut major,
vel minor occurrit earundem tenuitas; maiori etenim tenuitatis gra-L D. Gulielmini Oper. Tm. II.
dui in particulis salis major rega lariter mixtio succedit ι & exinde est quod ad segregandos sales a fluido , in quo solvuntur , non semper evaporatio idoneum est medium, In iis solis casibus suo eficctui non defutura, in quibus lolis particulae
solutae maiorem retinuerint molem,& tudiorem cum fluido solvente
x C l I l. Altera, quam diximus praecipitationis causa est defectus motus sum cientis , cujus exemplum esse potest crystallisatio, vulgari modo procurata ; scilicet si . poste vaporationem ad pelliculam usque, de qua mox loquemur , tutercipiatur evaporatio . & solutio reponatur in loco frigido; hoc enim facto cencrescunt Latinae crystalli in
lateribus, vel fundo vasis majores, vel minores , prout major fuerit solutionis copia , vel minor ; eo tunc enim, deficiente motu illo calorifico , cujus gratia aqua in vapores resolvebatur, quin immo diminuto adhuc magis motu per repostionem vasis in loco frigido , deficit illud solutionis principium. videliacet motus, qui antecedenter erat in aqua, eo tantum superstite, quem suggerere potest calor ille . qualiscumisque sit circumpositi ambientis, icaddito eo q rem tribuit aether praeis tei fluens; cumque hic motus minor
sit illo , quo prius agitabatur liquidum solvens, quique praecisEaequabatur indigentiae soluti salis, id ostendente emersione salinae pelliculae, perspicinim est , minorem eum motum susscere non posse ad conservandam in solutione tantam salio vim, quantam antecedenters con-
145쪽
conservabat; ideoque opus esse, ut quodcumque sal superat achivitatem solventis motus, seiungitur a fluia M. Hoc autem fit, primo quidem, remorato in univerio fluido mota , 8c consequenter in particu lis omnibus salinis in eo contentis,
unde cum ex motus retardatione
amplius non possint adhaesiones sa linarum particularum, aliquae ex his in icem adhaerent. & in majores facessunt moleculas, vel adhaerent lateribus vasis, motu fluidi eas exinde avellere non valente. Si particulae salis adhereant invicem in medio fluidi. ubi ad eam devene rint molis magnitudinem, quae superet resistentiam aquae, & non cogatur parere motionibus liquidi, praecipitabuntur ad fundum , ibique nova consimilium accessione, tandem in sensibiles, majoresque crystallos evadent. Postremum hoc pariter evenit particulis , quae adhaeserint superficiei latetali vasis, aut aliorum corporum immersorum ;primae etenim, quae ab amplexu liberantur salis particulae a consimilibus suppetias accipiunt, & in maiores assugunt moles, crystallosque. Tandiu autem durat harum augmentum , quandiu separ tio novarum particularam a fluido solvente ἰ cum vero tandem ieessare opus
fit , Eest eo tune cum reniterit in aqua tan cum salis, quanto sol vendo, 3t in i solutione conservania do, & copia mi idi motus in co sat esse possit, finem poni erustallorum augmento necesse est i scilicet mran ad quam eumque separ lionem ta inarum preticularum ab amplexibus aquae motus velocitas
in ea incrementum capiat diminuto enim mobili, & eadem coninservata motrice potentia, velociras
augeri necessari , debet profecto si
ex una parte augetur potentia, ex altera vero eode in tempore imminuitur resistentia, idest particulae salinae movendae. Oportet ut tandem
res ad aequilibrium deducaturi scilicet ut rei titent in aqua solatae e et salinae particulae, quot motus in ea
quantitate fluidi poteli praecise sol.
vere , dc solutas continete ι atque eo tunc cessat omnis crystallorum
augmentatio. Exinde inuitur, non totum sal, quod solutum erat ialiquido, per crystallisationem praecipitari, sed in eodem siem per superesse portionem aliquam , & qu, dem tantam , quanta sat esse potest ad liquidum illud saturandum ,
ideoque nova evaporatione opus esse , ut aliae cWilalli obtineantur; cumque per novas evaporationes
semper fluidi quantitas miruntur, ad eam tandem devenietur fluidi . paucitatem , quae nequeat sensibiles crystallos suppeditare; cumque ad crystallitationem semper aliqua fluidi quantitas requiratur, non potest ullo modo per crustallisationem totum sal ab aqua educi , sed opus est ad reliquum hauriendum , ut exsiccatione utamur, idest antadicto praecipitatiociis modo, ptopter de sectum humidi convenientis I prae cipue curn. haec , de qua loquimur, propter L sectum motus, humidum praesi pyon at, in quo motus sit. XCl l I. Hd hoc praeeipitationis gemis spectat subsidentia salis, quae fit ab aqua plurimum saturata per violentam ebullitionem, ubi ea I
146쪽
friguerit: quidquid enim salis sol
tum fuerat per motum ab ebullitione adauctum, ea cessante, & m
tu calorifico, nisi multa fuerit salis attenuatio, Ac multa mixtio , quid quid talis retineri non potest a motu superstite . deponit ut , remanen te soluta in humido ea portione , qu correspondet activitati motus residui, curus quidem ratio pariter patet ex ante dictis. XCv. constat autem , etiam
in hac concutrere non unam causani praecipitationis, sed binas sal
rem , stilichi, Ae motus imminu. tionem , de qua nunc loquimur, &deiectam renuitatis, convenientis in sale; sive haec succedat causa α
tus deficientis ad cujus gradum
semper tenuitas comparanda est absque ulla comminutarum parit cularum variatione secundum molem , sive moles augeatur per duarum , vel plurium particularum adhaesonem.
XCv I. Ultima, quam dixit spraecipitationis causa est defectus debitae tenuitatis in solubili haec sicuti im dit solutionem , ita eam factam tolliti Cum enim praecipitatio sepponat antecedentem solutionem , oportet ut antecedenter
fuerit in particulis salis subtilitas
debita , eaque ab aliqua causa su cedente fuerit ablata. Ista autem causa non una esse potest; siquidem cum exacta tenuitas non sit determinata in se, ita ut e. g. tantae molis particula illa sit, quae solvi in aqua patiatur, sed potius debeat proportionari, & quantitati motus . A quantitati liquidi solventis ι hinc quae tenuitas in uno casu satis est ad solutionem, in ali ro calis insuffciens redditur, videliscet si motus desciat , aut quanti ias liquidi. Succedere igitur potest
tenuitas non susticiens ad solutionem absque ulla molis in particula alteratione, sed tantum ab impropo tione vel ad motum, vel ad liquidum , emergUnte non causa molis
in particula , sed causa motus , vel liquidi imminuti. Si motus igitur, vel liquidum sponte Imminuantur , sicuti cum per evaporationem a consueto calore, vel agitatione actis
faetam liquidum diminuitur 3 aut
in m per tranfitum ab aeris temperatura calida ad frigidior ua motus in liquido languet, eo tunc contingunt spontaneae praecipitationes, Aeconcrescentiae salinae , spontaneae ideo dictae, quod praeteI intenti m,oc absque ulla manifesta causa eLficiente contingant. Sed & potest tolli tenuitas in particula sellita. Aefieri improportionata liquido , mo- tuique illud agitanti , absque ulla motus, & liquidi mutatione , sed quidem per augmentum molis in particula soluta ; hoc tamen fieri non potest, nisi ejusdem vel diveras generis particulae adhaereant invicem, de ex pluribus minoribus simul unitis majores assingant mole lae propter sui magnitudinem improportionatae motui praecipvὰ, quo fluidum agitatur I constat quidile talem moleculam non posse so-utam a fluido retineri. X C VI l. Quot igitur erunt cauissae. ob quas particulae solutorum
in unam majorem coeant, tot etiam
esse poterunt causae praecipitationum
hujus generis; di siquidem hae ea
147쪽
is materiales sint, Ze aliundantur solutioni praecipitandae , iitae sunt, iube apud Chymicos dicuntur ser-mcnta praecipitantia . qua idcirco solutioni materiam suggerum , cu jas particularum facillima est ad haesio cum particulis salis tolutis; n qae obstat, quod aliquando ante praecipitationem tumultus quidam, de ebullitio in solutione praecipitanda contingat, di ob id videatui motus adauctus, & aucta cons quenter causa solutionis, quae praecipitationem potius deberet impedire, quam essicere, fieri etenim potest, ut maior sit facilitas in pat-ticulis fermenti praecipitantis ad adhaesionem cum particulis salis exsoluti; adeo ut ubi una alteram apprehenderit, unio, quam ineunt,
non sinat se vinci 1 motu ad auctoin solubili; praeterquam quod min us ille causa esse potest , ut par ticulae praecipitantis. & soluti ad
mutuos contactus ferantur ,& consequente v , quod ex eo potius sequatur diversatum pallicularum unio, quam tollatur , eo pacto quo ventus, licet sit aeris motus adauctus, aliquando an iam dat pluviis , idest concretioni vaporum in aere antecedenter solutorum , &eorundem praecipitationi ι cum econtra aliquando, si qui simi in
acre semiconcreti vapores, eos denuo solvat, commisceatve intimὸ cum aere, unde serenitas; haec autem diversitas contingit non modb causa diversi motus in aere iuxta varietatem ventorum extilentis, sed mixime causa diversarum subitantiari m , quas venti aduchunt, qua-δum cum vaporibus aqueis facilior
est adhaesio , qu1m ab activitate venti divulsio, de dissolutio vaporis.
Constat autem ventum diversarum substantiarum unioni favere, si hae in vicii situdinarios contactus , &adhaesiones plurimum dispositae sint;
seclis vero ii unioni subeundae parum, aut nihil fuerint comparatae. Insuper fieri potest, ut motus, cui ansam dedit mixtura fermenti, sit oppositus directioni motus illius. secundum quem ferebantur solutae particulae, ideoque ut unus motus alterum impediens occasionem tria buat particulis se se in virem comis plectendi; neque enim quotiescumque irregulares motus huiusmodi, quales sunt effervescentiae. & ebulis litiones, observantur , velocitatis
adauctae ligna sunt , sed potius stequentissime retardatam velocitatem ostendunt i effectus etenim sunt contrariorum occii rituum , aut impedimentorum alicui motui objectorum : Sic impetu fluens, & aquis turgidum flumen cum mare subit, undas concitat, quamvis lenissimo& aequabilissimo motu, velocissimo licet, intra proprium alveum dii batur. Id ipsum succedit cum duo flumina confluunt, praecipue si co
fluxus contrariis directionibus conistingat ; vortices enim saltem emergunt diversi , & maxime conspicui ridipsum etiam, & multb magis,
cum fluvius velociter ruens scopulum, vel repagulum aliquod offendit, aue cum mare in littore stangitur; eo tunc enim diffracta unda varios motus arripit sua diversitate conspicuos, cunctos tamen minori velocitate praeditos, quam reliqua aqua fiuminis, cujus major veto-
148쪽
velocitas , quia uniformis, nullos efficit tumultus, ob id non ramum sese oeulis subjiciens. Ex his omnibus apertὸ videre est ebullitio nem , quae lipe numelo excitatur a praecipitantibus fermentis in soluiatione , cui affunduntur . effectus esse posse motus retardati potius, quam signa aucti , idebque impedire non polle unionem part lautarum , ex qua deinde praecipitatio succedit. Tandem tυ multus ille conspicuus in antedictis mixturis effectus est unionis partium ad invicem , ut suo Ioco explicabimus ; ideoque supponenda est accretio molis facta antequam tumultus succedati qubd si hic novae solutioni parandae ineptus sit, constat, fore ut praecipitatio succedat , si non vigente motu suscitato, saltem ex quo detumuerit. x C V III. Pocili causae unionem partium promoventes generaliter tres sunt; videlicet aut fluidi deaficientia. aut motus diminutio, saltem mutata directio; aut conditio figurarum aliarumque affectionum,
quae in palliculis unibilibus sunt. Deficientia humidi ponit majorem vicinitatem in partibus, ideoque
ansam dat unioni earundem; diminutio motus illum ineptum divulsionibus efficiendis , cum adhaeso nes contingant, reddit , mutata vetis directio frequenter partes a Ilum defert ad mutuos occursiis,&adhaesiones , ct si hae alioquin fa-eiles sint, maiores emergunt moleis culae. Conditio vero fisurarum,& affectionum in particulis uniendis in causa est , ut hae illis , si
caetera concordia snt , magis vel
minus , Dictias ves laxius agglutinentur. Quid autem ad pia cipitationem conferat molis adri clam agnitudo patet, quia siε uti to,uitas in causa tst, ut tegulae hydro staticae circa majorem , vel minorem gravitatem specificam corporum in fluido aliquo mersiorum , locum non habeant , ita eadem deo pia per trolis incrementum, earundc D rcgularum usum di applicationi m restituit ι Idcoque pro ut accri lccntes moleculae fluido, in quo lunt, graviores vel leviores evadunt ,
modo ad fundum praecipitantur , modo ad supelficiem ascelidunt ;modo etiam in medio liquido subsistunt, si videlicet nec majorem, nec minorem ac fluidum gravitatem fuerint nactae : Neque scrupulum moveat praecipitatio ad super ficiem liquidi, albi sine descensis adiundum ι licet enim nomen praecia pirationis ex cum muni loquendi usu descensum piae seserat, & ob id applicatum iit ablatis solutionubus , quia plerumque cum descensu contingant; nihilominus tamen
si quaecumque ablata lblutio facta
ex eadem causa , eodem nomine vocanda est, s non enim e re
videtur ex accidentalibus differen tiis denominationes variarein constat necessarium esse praecipitationem dicere, quamcumque ablatam solutionem, sive id quod separatur a fluido deorsum, sive sursum abeat, sive in medio liquido consistat; perevidens enim est, quod
moleculae ex particulis antea sol torum emerge utex majoris , vel minoris, vel ejusdem gravitatis cum fluido evadant.
I C, Aliquo Igitur ex modis, Pr
149쪽
dictis necesse, ut praecipitationes quaecumque fiant , circa quos generaliter non videt ut magis immorandum es. duo tamen ad perfectiorem doctrinam remanent sp tali sis enucleandi, alterum circa crystallisationem, alterum circa praecipitationem eam,
quae fit ab alkili cum acido; Decrystallisatione igitur hic plura lubjungemus, de reliqua sermonem ebusque dilaturi donec rerum agendarum ordo commodiorem p rhbeat occasionem eam materiam pro dignitate tractandi. C. Civstalii lutio igitur geometri-zantis naturae opus quoddam eth, &sane mirabilissimum . dignum Ideo ut totius ingenii viribus, totaque
mentis contentione exquiratur, non
qu bd spectet tantum aemaenitatem , de voluptatem. quae mirabilium scientiam con sequitur, verum etiam ob maximam in re phylica utilitatem cvidetur quippe Natura hic se prodere, de omni exuta velamine non qualis actu est sese praebere conspiciendam.
Quid sit crystallisatio, & iam dictum , & vulgb notum, nimirum salinae subitantiae concretio in mole-culas majores, aut granula, aut protuberantias , quae quoniam figuram praeter propter sua, praeci-
pud verδ modo existendi crystallinam aemulantur naturam. idcircberystalli dictae sunt. Quamvis autem sincesta quaelibet salina concretio crystallos hu: usmodi exhibeat, saepius tamen adeo parvae sunt, ut microco Io opus sit ad eas distinguendas, quo fit. ut Chrystallisationis nomine venire non soleat nisi mχiorum crystallorum efformatio.
De hae Igitur de nos loquemur, non
qubd excludamus a crystallifationum
censu minutarum cryitallorum coag Dentationem. sed quod quaecunque de una dicemus , alteri facile possint applicati. CI. Haec itaque multa praesentiphaenonaena , scilicet cum eam pim cedere debeat solutio , haec elle potest , aut unios tantum salis . aut plurium. Si ex uno tantum sale solutio, seu quod idem est, lixivium sit de reliquae observentur ad crystallisationem requis tae conditiones,
quae emergent crystalli, unius tantummodo figurae erunt aut saltem ad eandem pertinentes figuram , non tamen omnes ejusdem magnilli sinis; quin neque tora salina sub liantia in crystallos efformata comperietur; sed plures aderunt irregulares concretiones , praecipue iii basi ea , cui m jores crystalli implantantur, quaeque videtur tamquam matrix, a qua crystalli eaedem eruperint. Si veri, duorum aut plurium crystallo tum lixivium suetit, tunc aliqnando se invicem apprehendunt sales diversi, de
in unam conctescunt molem, absque ulla conspicua inter crystallos unius, & alterius salis differentia, de aliquando ob praevalentiam , aut alias circumstantias unius salis eme gunt crystalli non alterius; aliqua do verb unum sal in suas concrencit crystallos. & alterum pariter msuas . perinde ac si diversa lixivia riseparatis vasis fuerint ad crystallysandum reposita. Haec igitur omnia, de alia nonnulla nobis explicanda
sunt, ut modus appareat. quo minores salium pirticulae invicem imi tae maiores essiciunt moleculas . aut
crystallos e idem figurae, ac primi
150쪽
earum typi , sive , quod idem est, ac una ex illarum prinias particulis; hac enim ratione quod per analysim alias ostendimus, id ipsum in praesentiarum componendo. confirmabimus. Sed ad rem.
CII. Crystallisationem, ut diximus, praecedere debet solutio salinarum particularum in aliquo fluido , quod plerumque aqueum adhibetur , ct quidem, ut saturatior habeatur , & ut irregulares concretiones , quae fortasse haberi possent, solvantur, facta per ebullitionem. Si solutio non adeo sortis sit, ct tanta, quanta ferre potuisset post fili ratione in quantitas aquae, quae adhibetur ad segregandas partes eteroge neas, calori evaporanda committitur
donec in supertacie pellicula, de qua
alias dictum est, appareat, reponi nit ut deinde in loco frigidiusculo, qui motus a calore ignis aquae conciliatus fuerat, abscedat. de post aliquod templis crystalli apparent certae cujusdam , constantisque figurae ,
alicujus videlicet ex jam descriptis, si fit primigenium ili, aut ex Primigeniorum aliquo praevalenti coalescens; Si vero compositum ex pluribus , variae.& irregulares, licEt quandoque distinctae, di scorsim concretae erumpant crystalli. Non est tamen hic unicus salinas crystallos venandi modus; scio etenim & per destillationem, & per sublimationem,& per praecipitationem sectam a fermento. dc per alia artificia crystal tisationes haberi, Quoniam tamen praedictus est communior, & sinceris salibus accommodatior, praecipue, cum eorum figuras, non ta
tum substantiam expiscamur, & Praeterea quoniam quae in huius examimine dicentur facilὰ reliquarum m thodorum processibus aptari postunt;
idcirco circa hanc tantummodo nostrae versabuntur considerationes. Cl II. Terminata igitur evapo ratione , idelique secedente calore
ab humido, i quod magis succedit si in loco frigido fiat repositio ) motus ab eo procedens, qui anica aquae inerat, cessat, eo tantum Ic-
manente, qui fluido cuicui. quc familiaris est, quippe a tcrepcrie circum ambientis acris conservari potest. Ad haec, prius rarefacta per calorem aqua dentatur in minorem molem,& cum a mole fluidi caeteris paribus determinetur quantitas motus in eo existentis, hac etiam de causa motus minuitur: cum diminuta autem mole etiam diminuuntur interstitia per aquae substantiam di Dper i. insuper cum eadem quantitas salis contineatur in aqua condensata , quae antecedenter erat in rarefacta , & in utramque aequaliter sparsa , necellario in condonlatione licuti partes aquae, ita de particulae salis ad se magis quam antea accedent. Quibus omnibus de causis respicientibus parti in dimit lutionem potantiae suspendentis particulas salis , partim restrictionem loci, quo antecedenter continebantur,pirtim distantiam particularum ex solii tarum , fit ut hae ipsae particulae amplius sese conservare non possint solitarias, ct a reliquis sejunctas. Ruent ergo in amplexus mutuos, de liquidem particulae ejusdem sint schematis stabilem inibunt societati mi sua minus eo pacto. quo dictum est alias , Acilὸ a contactius deturbabuntur. Si molis restricti m