Dominici Gulielmini ... Opera omnia mathematica, hydraulica, medica, et physica. Accessit vita autoris, a Jo. Baptista Morgagni ... cum figuris & indicibus necessariis. Tomus primus secundus

발행: 1719년

분량: 575페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

D motus calori si i diminutio celeriter fiat. ut in principio crystalli sationis plerumqae succedit, praetertim si repolitionis locus frigidior sit

sine i , ge continguat salinarum partium cohae iones ; ita ut non modbfigu a illis debita non nisi per microlcopium conspicua sit, verum etiam saepissime uni det ordinis salis adegeneribus complectantur. At verb si paulatim accrescant ad invicem

pallicui .e, tunc Re majo es c vadunt,& debitae configarationis cristalli, similitudine , & aequalitate schematum cunctas particulas suis locis, suoque ordine digerente, idest dissimiles ab invicem segregante , similes vero , & aequales ad pei sectam

disponente congruentiam terminorum. Ad hoc autem esticiendum constat necessatium esse motum quemdam placidum, qui deserat h c illae ramenta salis; & minimam in hisce gravitatem , quae ratis reddita sit, tum a parvitate molis in solutione acquisita, tum a gravitate aquae, cui sales immersi sunt, juxta hydro staticas leges; Ut igitur utrumque habeatur , oportet ut salis particu- .la, quae in crystallos abitura est, neque summam illam Nnuitatem habeat , quam in solutione fuit adepta; neque minorem illam, ad quam sequitur praecipi tatio; altera enim velocitatis majoris est causa, quam quae omittere possit adhaesiones partium alis adinvicem, altera vero parti culam subtrahit motibus fluidi , cogitque ut legibus propriae gravitatis

obtemp ret; adeoque ut subterfugiat motus omnes , duido communicatos. qui absolute necelsarii sunt . ut partes suis quaeque locis disponantur ι

Hulus igitur mediocritatis in mole, N placidi motus exinde subsquentis causa, fit ut particulae salis sinint se quaquavcrius pluries circum- fcrri , antequam sedem nacticantur aqua facile non pollini dejici ; haec autem illa cst in qua unitatem superficiei. & terminorum quorumcunque cum vicinis adipiscuntur. C l V. Atque hinc oritur figurarum constantia in unoquolibet salium primigeniorum gcnere, non mi- nos ac crystallylatio diversorum s

lium seollim facta ex lixivio pluribus salibus imbuto, ad quod postremum duo alia etiam concurrunt sprimb scilicet tempus clystallicationis:

cum enim non omnes sales eodem concrescant rempore, sed alii citius, alii tardius, oritur ut quae prius concrevere nullam possint habere mixturam eorum falium , quorum crystallisationis tempus poste ius existit; quemadmodum in nitro solemne est , cujus styliae aliorum salium crystallis quali enatae plerumque observantur, argumento sat evidenti nitri crystalli lationem dilatam sui illa post tempus completae crustallisationis vitrioli, & aluminis; cujus rei causa sorte est nitri particularum tenuitas , aut major, quam in vitriolo , & alumine , facilitas ad solutionem.

Secundo ad si jungendas crystallos diversorum salium in eadem aqua concretas facit locus crystallisationis uesai etenim commune sive muriaticum concrescit in superficie aquae I

reliqui veth in fundo . seu ad latcia lubi enim pelliculi illa signum in

terrumpendu evaporationis ornerse

rit, & ad stilatii crassitiem devenerit, icinditur in varia fruthula ir

152쪽

PHYSICU MEDI

regularis figurae, quae primo quidem plana suiu, sed ex post versus aquam

incurvantur , ut Pandem in conum excavatum faces lant, cujus apex ii

sta aquae superficiem demergitur; balis vero, ct concavitas ad stiperiora ve gens locum concedit intra se adi i iii perincumbenti, qud fit ut conus salinus in modum navicular diu retineatur suspensis in superficie aqua: ; Eidcm autem apici agglomeratur cryltillus cubica, quς ubi ad eam devenerit magnitudinem , ut suo pondere superare possit resistentiam ad descentum , quam ponit

aer in cono salino conterarus, eo tunc ad inferiora detruditur novum captu ra incrementum ab undequaque agglutivato tale. Atque hinc est quod raro majores hujus calis cubi pei fectioncm figurae obtinent, ut in Animadueitionibus notavimus; plerumque enim Plano uno deficiunt, ct intus excavati comperiun ur ; raro c-tiam ob eandem causam ad laterava brum adli erentes Observaptur, sed

cuncti ad fundum piricipitantur, nisset te ex vapore aqueo salio concreverint , quo casu iis adhaeront locis, quibus antea vapores iidem, ut secus Aponi fontes videre est, a quibus erumpentes halitus altiora aedium

petunt , parietibus haerent , ibique dum siccescunt satinum relinquunt sedimentum , non in crystallos sui

sibiles figurarum, sed potius speciem

exhibens nitri estores ciatis; cum thmen nitrum ni,n sit, sed purum im-riimque muriat cum sit, elegant in simis cubis per micro copium c Dicui; se in misellans. Cuni igitulini commune in superficie Uus, re

liqui veri, in larecibus potius , de D. Gulielmini Oper. Tom. IL

fundo crystallisentur, accidit ut diversis locis ethche crystalli, siua queque figurat one consistam , ct conspicuae sint. LC V. Caeterum viti est, de aluminis particulae facile siclo invicem at prehendunt, vitriolo sicli: inter ptites alterius facillime conderare. Hi cautem facilis unio ex unitate loci,& fortasse id titate temporis in concrescendo probabiliter deri vir, c currente amplitudine Poro una in alumine ad admistiorum vitrioli, a quo stequentissime coloratur , ct a n-gustia pororum in vitriolo alumen respuente, ouς causi esse vidctur, qu hi crystalli aluminis vitriolo ap- parcut insectae, non autem crystalli

vitrioli alumine ; nisi probabilius

quis censerct, id oriri, quod prius

concre icat alumen , quam vitri lum.

C VI. Quae autem sit quod

ni commune concrcscat in supcrficie aquς , inquii cre oportet ; licet autem plures possint adduci , pr babilior tam n est, id procedere exsacili eius liqua: ione, quae major est, quam in aliis, nec ipso, nitro e cento; sal enim esculenti an vel a la aeris humiditate si uestit, ii ii,din vitriolo, de alumine iacia su . dit, & non adeo si equentcr in-niatro crystallicato. Mulus igitur sa-cilis liquescentiς gratia cc. , ut sit hoc, ciusque porcio, quae est i ut rasaturationcm aquae, eo loci concs scar, quo misi me deficiunt cim , solutionis. Cum igitur inter his potissima st incitus, de hic maxime langueat in superficie aquae, utpote magis exposita aci I si igido, ibi et . mconcrescat necesib cst potius, Quisio

153쪽

1 6 DE SALIBUS

in iando, aut ad latera, ubi major m tus co tempore conservatur. Quod

si pari passi procedat aque, motuique diminutio, ac salis superabundantis

in sit perficie aquae concretio, & consequenter ejus ab amplexibus aquae separatio, nulla unquam erit occasio crystallisationis faciendae cum adhς-sione ad latera, vel iando vasis, &conscquenter nulla talis liabebi rur, nisi a vapore salino suum sedimenrelinquente. Causa autem, proprerquam sal commilite adeo facile lique stat , sorte in parvitate eius m lecularum, & in multitudine por rum per clus substantiam dissimili torum consistit ; nisi forte admixtum aliquid eterogentum adiit, quod liquabilitatem promoveat, veluti in salibus lixivialibus contingit. C UII. Cum igitur motus placidus liquidi, Re particularum in coinnatantium aucta quidem gravitas, minima tamen, & carundem similitudo, & aequalitas crystallisationis regularis cauta sint, seu constanti et illius, quae in crystallorum elus dem salis figuris observatur; exinde

etiam deducantur oportet rationes diversbrum effectuum , ct anomali rum, quae inter crystallisandum eveniunt ; id enim hypothesim aliquam,

aut causae inventionem pr cipue commendat , si non modo ea. quae re-iulariter fiunt, sed & quae ex acci-ciati , & praeter consuetum accidunt explicet. Et primo quidem licet om-ncs crystalli ejusdein figurς sint, aut

ad ea cin pertinentes, non omnestamen eandem magnitudinem reserunt : sed hi majores sunt, minores illi. Hoc ex eo procedit , quod

cum quςlibet crystallus ex uno oriatur typo , id est ex una salis vel particula vel mole la, cui aliς simiates, de aequales circumronuntur, pr se sis opus est, ut si horum typ rum constitutio divertis temporibus fiat , cum quantitas acactionum,

quae aequabiliter fieri debent, mei furetur a tempore, illi typo plus a crescat, qui prior fuit, illi minus

qui posterior; cumque major accretio crystallos majores efficiat, minor minores, constat crystallorum maj rum antea typos constitutos futile, quam minorum. Nulla autem existit necessitas, ut Omnium crystali rum typi eodem momento constituantur; sed cum qu cunque mat

ria salina ab aqua leparatur, & in crystallos secessit , pars in typos,

pars in accrctiones impendatur, c

sui tribuendum est, quod una particula poticis alicui ex iam incaeptis crystallis adhςreat, quam quod n vae nascentis crystalli typus evadat. Facilior quidem est adhςsio Iam cς-ptis, sed non idcirct aut impos libi lis, aut dii scilis novorum typorum emersio. Ubi ergo post alias iam

caeptas, Se augmentum capientcs crystallos , nascentis alterius iaciantur semina , huic contingit post absolutam crystalli sationem minor moles , aliis vero anterius nactis principium,

maior.

C VIII. Ueruntamen sicuti nulla eli neccistas , quod crystallorum omnium typi eodem tompore conlii- ruantur, ita neque nulla, quod ad

matutitatem veluti tuam omnes perducantur , idest quod semper ad persectionem figurae materiam accrescenistem dii ponant; cum enim ad hoc re- quia

154쪽

PHYSIC O - MED ICO

quiratur, ut particulae cura. Ne suis

locis aptentur, idcit ut placidus ille motus, qui illas deseri, etiam eo loci relinquat , quo subterfugiant, aut eludant appellentium impetum, si aliquid ab exacta persectione den-ciat; praecipue vero sin quo consistit rei totius sumnia) si Dulichil rum cohaesiones primae a debita congruentia vel facierum, vel l iterum deliiseant, seu distorqueatur eorum situs aliquantisper, licet quae cxpoit sequuntur partium adhςliones rite, recteque fiant multo magis si & in glomerationibus expoli lectituris idem error contingat) nequaquam fieri poterit, ut emergento ex partium accretione figurae tuum typum imitentur; parvus cnim , ut dici solet, error in principio fit maximus in fine. Exinde autem est , ut aliquando absoluta crystallisatione

appareant irregulares concretiones nil certum rcferentes , ideoque neque

crystalli appellandi . Id autem non solum in principio crystallisationis

cujuscunque iuccedit, causa motus

nimium citi, deiicientis, & partium

turmatim in mutuos amplexus ruentium ; veruin etiam ex post, vel desectii debiti; aequabilit. uis in in tu, vel desectu debitae lituationis in particula salina inter accrescendum, vel tandem causa protuberantiae alicujus vel angulorum, vel laterum extra typi peripheriam , . quα tam parva iit, ut locum non sinat divul- soni, aut accommodationi tui.ipsius ad exactam congruentiam; vhriata etenim eo tunc Luetum inclinatione, quae totius operis norma,

ge regula cit, multiplicatisque angulis,' quae deinceps contingunt a

cretiones, alio , quam debet dirigantur oportet, & in alienam tandem a legitima abeant figuram. Α-berratio haec solemnis est in concretionibus salium factis per ebulliti nem ad siccitatem usque, nec minus

in principio crystallitationum regularium , in quibus fere scmper opti-mὰ figuratae custalli videntur qualienat ἰ a crusta quadam informi, eo pacto quo crystallus montana. suis cilindris cxagonis e propria minera ait irgit; ex quo patet evidenter ad persectam crythalli lationem motum

placidum requiti , qui a sensibili quiete vix dit serat, CIX. Sed neque si cuncta recte& legitimo modo fiant, succedere potet 'ut crystalli omnes evadant sine ulla labe. Huc spectant diversitates illae, quae proficiscuntur ab inequaliacoectione , sed majori versus unam partem, quam alteram , cujus gratia fit, ut cubi salis muriatici tran mutentur in paralelepipeda, & ali minis pyramides evadant trapeZoides. Huc Varietates ex varia com

bitiatione, regulari tamen particula rum salinarum primigeniarum profectae, cujusmodi sint, quae obter vantur in nitro, cujus bacilli pii imatici, modo exagonam , modo rhom-boicam &c. balim sbrtiuntur. Huc tandem pertinent truncationes angulorum , quae sepenumerb fiunt a causis accidentalibus ut in vitriolo Cyprio , &c. Haec omnia tamen pretereo, cum de his satis dictumnum. XXIII. XXIV. R XXV. huc tamen reserenda ι solum in neo , tantum abesse, ut ex praedictis varietatibus tollatur constantia Naturae in latium crystallis figurandis ε

quin

155쪽

I 8 . DE SALIA Us

quin potius ea magis appareat, sed a causis accidentalibus distracta, ex quibus vera saliam schemata veluti abortiunt, eo pacto, quo monitros partus aberrationes sunt Naturarcet tae speciei animal siectantis, sed a causis accidentalibus a persecti ne opcris distractae, aut, ne quod intendit esticiat, impedit . Sicuti igitur monstruna, quamcunque res rat figuram , ad nullam aliam rese ii potest speciem , quam ad eam, ad quam parcntra spectant, nulloque modo credi potest aliam ab ea speciem in monstri generarione naturam intendille ; ita nec cum crystalli talium a statuta consiguratione deynctant, ulla ratione credendum cth, figuram eam, quian sortiuntur, aliud quiddam ellu , quam Natunc impci sectionem, aut praevertio

nem.

ilone hucusque vera sint, quotlcsea regularis sit; sed quoniam nullae it necessitas , ut talis succedat, nisi cum particulae salinae in aqua solute deficientibus causis solutionis constituuntur in libertate sibi similes apprehendendi , idest cum sal

non est unitum pcr sortem miscellam cum tuo fluido ibi vente , aut cum diversi sales idem lixivium componentes laxam tantummodo habent

inter se unionem, nil mirum, si aliquando in sortibus solutionibus, iis praecipue, quς destillando , digerc

do , circulando &c. vigorantur, quantulacumque adhibeatur Ars , aut crystalli contu dignς non cinersant , aut si cmergant non rcferant

liguram aliquam ex suibus primige ni is , licet ex iis coaluerint : sed p

DISSERT ATIO

tius in tertiam aliquam facillant, quemadmodam in tale armoniaco observatur, vel in informem aliquam nulla stabili lege coercendam; id mi in eo tunc contingit, cum fortis mixtura squc in summa particularum

tri ruratione, carumque undequaque

dii perlion & infirmatione in quaiacumque intimiores liquidi partes consiliit, & pr terea in eodem loci sensibilis diversarum omni, generis partium coacervatione, ita ut se invicem complecti cogantur & dii similium partium aufert, ut ita dixerim . antipathiam, & quamlibet de medio tollit in concres cndo, tam emporis, quam loci diverstatem; quo fit ut ditsculter admodum Darticule homogeneς congregari pol sint,

ct in crystallos sui naturae conta mes concrcicere ; Quin ex majori

salium resolutione plurium typorum constitutioni ansa datur; cumque typi minutii sunt sint, tanta non potest

corum cuilibet adhqrcre materia, ut majores efformentur crystalli.

CXI. De solutione, praecipitati ne , & crystallicatione, quae hucuique sunt dicta, licet ad omnis generis sales pertineant , visa tamen sunt simplicium, ' primigeniorum latium magis propria cile , suod nulla exigatur in fide compotitio, ut pht n mena explicata se prodant; sed &plures proprietates sidini; substantiae accedunt, quae non nisi a compositione pollunt derivare, de quibus specialiter agendum superest. R pcriuntur autem ill idcirco in com- Politis salibus, quorum plurimi; disserentiae nobis indicabunt, quid in illis peculiati enucleatione dignumst. Nomine filium compositorum

illos Disiligod by Corale

156쪽

illos intelligimus, qui nullum aliquod sunt ex primigeniis ; sive diversitas consistat in primigeniorum duorum, vel plurium unione; sive

ex compositione corund cum alterius Seneris elementis, aut subitii liis resultet; hqc auicin diversorum clementorum compotitio non intelligitur hoc loci illa, quae pauculum illud terrae, de paulo plus aquς juxta consuetum naturae ordinem in quolibet concreto salino fere reperiundam, importat, scd aliquid plus, de

tale ut denominationem vitrioli,

luminis Zoc. demere possit; compo sitio etenim illa terra , & aquae cum silinis particulis, aut semper suppinnenti', ctiam in primigeniis veluti necellaria, ut se prodant, aut prς- scindenda tamquam quid illorum eo

sentiae non ne ilarium.

C XII. Porro compositorum Γι- Iium plures vulgo proiiant dicterentix , quarum sontes alii petuntura divellitate compositionis ; alii a diverso modo vel generationis, vel consectionis; alii a lapore; alii a diverso statu, quem obtinent. Causa diverse compositionis, licet tot diversi este pollini sales, quot diversae compositiones ; δύ coriandem ii ter se, & cum aliis substantiis, ni hilominus tamen generaliter dividuntur sales in pingues, 3 macros. Macri sunt, quorum compositio tota falina est, saltem absque alicuius Olcosi, aut pinguedinosi sensibili

commixtione; quocirca necelle est, ut conitent ex primigeniorum salium adinvicem coagmentatione , potius

sorti mixtura; nisi enim talis intercedat , peculiare aliquod sal non dicetur , ita congelies, aut consulto diversorum; Si in hujusmodi. salibus nullius ex primigeniis i raevalentia, aut propriciates conspicuς sint, salanomalum nutri upatur; si vero alicujus cx primi ni is praevalentia ρ dc propcietates sedulis indagatoribus se manifestent, eo tunc lal illud vitriolicum dicitur, altiminosum, nitrosum, muriaticum, pro ut Vitriolum, Alumen, Nitrum , aut Sal commune caeteris praecellcre deprehcnditur. Pingues vero sales illi vulgariter dicuntur, qui contrectati nescio quid olcos e visciditatis exhibere vidc tur; quoniam vero etiam aliquando macri idipium aemulantur, idcircbmelius est, ut secundum Icm, non secundum apparentiam dcfiniamus

cales pingues es Ie eos, qui cum aliqua portione vel olei, vel bituminis , vel rcs in q, vel alterius pinguis substantiae combinati sunt, cujusmodi sunt oleos, naphtici, bituminosi dec. post inique tot diversas sortiri differentias, quot sunt diversa pinguia commixta. A divositate gu-ncrationis, vel consectionis pluit inqprostant dii serentiae, quarum aliae cl- sentiales sunt, aliς accidcntales. Primo quidem alii sunt sostiles , sive nativi, alii factitit. Fostiles c te

ra eruuntur, de e minet is det ainatis in quibus concrcti reperiuntur; tales sunt, prςtet ante dictos sales primigenios, alii quid uri ilicci concreti ad nullum ex praedictis peltinentes , veluti Sal armoniacum , illud tamen quod ab arenosis solitudinibus A gγpti circa Iovis Amminnis icmplum, unde δί aicitarium, dc ammoniacum dictum est, antiquitus fodiebatur ; nostris vcro temP

157쪽

montibus igni eomis AElna, & Vesuvio. Factitii ver h sales non dicuntur quas Per artem sant , sed qubd arte indigeant ad eos vel con- grinandos , vel componendos, vel ex certis substantiis eliciendos ; ideoque quicunque fossiles non sunt ad genus factitiorum referuntur. Hi igitur ratione substantiarum , a quibus prodeunt , alii minerales dicuntur , alii vegetabiles, alii animales , alii aerei. Minerales a fossilibus, re metallis petuntur; ct inter hos metallici dicuntur , qui non

modo ad metallorum generationem creduntur concurrere, sed praecipue, qui commixtas retinent metallorum

particulas. Vegetabiles , qui etiams 1lvestres, & quidem magis proprie dicuntur sales, sunt qui prodeunt ex omni vegetabilium genere , ct inter hos essentiales vocant cos , qui quales in planta sunt, tales etiam extra eam se se dant in conspectum, cujusmodi existunt . qui ex succis plantarum sponte, aut solo calore concrescunt. Animales verδ, qui e corporibus animalium;& ac rei, qui ex ac re desumuntur. A modo , quo parantur sales alii dicuntur lixiviales, qui videlicet requirunt incinerationem, & ex ea confectum lixivium; alii calcarii , quorum videlicet extractionem Praecedere debet calcinatio; alii verbsublii nati, circulati &c. pro ut circulatio, aut sublimatio adhibetur ad eorum confectionem. A sapore alii sunt acres , alii dulces & acitum

quidem alii acidi, alii falsi. alii au- . steti, alii stiplici, alii amati, alii verb quatenus diversos in seipsis

copulant sapores, dicuntur acidO

DIs SERTAT IO

austeri , acido - salsi dee. Tandem a liatu tot desumuntur talium dii ferentiae , quot sunt status latium rcum autem hi quinque sint scilicet fixitatis , solutionis , fusionis , volatilitatis, de fluoris; hinc alii cales fixi dicuntur, alii soluti, alii sus, alii volatiles, alii fluidi. CX III. Hae & plures sunt se

lium differentiae, quarum adeo copiosa supellex, ut certis nequeat finibus coerceri, adeo eas ad arbitrium fingunt Auctores; idcircδ omnium disserentiarum causas nobis in praesentiarum attingere necet I Iium esse non putamus; sed earum tantummodo, quae ellentialem ali quam , aut notatu dignam inducunt diversitatem. Hinc sales fossi les, aut nativos a factitiis discritaminare ex eo quM illi sponte oriantur, hi artificio hominum indigeant ad sui generationem , si nulla

alia intercedat ditscrentia , crassae nimis minervae est i diversitas enim agentis sola diversas non facit rerum es lentias ; quid enim resert quod triticum teratur a mola vel aqua, vel vento, vel vi animalium tot

ta. Idem dicendum de diversit ite substantiarum , ex quibus sales eliciuntur, dummodo quod elicitur, de elicitum est nulla alia ratione vallet ab alio: qu bd enim Aurum e Peruviae fodinis eruatur. aut ex Ophir asseratur, aut ex arenis Tagi eluatur perinta est , neque enim quod suerit auri natale solum, sed

aurum ipsum, quocunque tandem loco natum, quaeiere solent homines , de puritate solum , pondereque solliciti. Quod si aut agentis,

158쪽

PHYSICO MEDICO-MECHANIC A. Ist

a ut loci divei sitas aliquam praese- set it in salibus differentiam et sentia-lein , ea non coniit it quidem nisi in diversa compolitione, aut indiversis statu dec. uno verbo, in ali-r'io, quod sali eidem intrinsecumt, nunquam in agente, aut loco,

nisi per accidens. Modus conficiendi aliquam quidem sepenumerbdifferentiam tacit, aliquando nullam ; hinc quoties non inducit, differentiae ex hoc fonte ortae distimulandae sunt; cum vero ex diversitate modi sales diversifiearitur. cd tunc differentiae intrinsecae considerandae lunt, & advertendus parandi modus. ut illae iacilius innotescant,

nihil enim magis id, quod re ipsa est , in hujusmodi calibus docet, quam diligens scrutatio processuum,& eorum . quiae identidem adhibentur. Cum autem dii screntiae intrinsecae etiam in hoc catu consistant incompositione, aut in modo exiliendi. patet ad hunc sontem sere reduci dii serentias omnes , quae ad examen revocandae sunt ἔ quare cxpraedictis salium differentiis eas attingemus, quae a compolitione dependent et cumque ad has etiam rete tantur illae, quae a saporibus quaeque a diverso ita tu derivant, utrasque etiam exequemur

C X I V. Quo igitur ad hoc , prImb sese offerunt succi concreti salini compositi, non alia rationea simplicibus . primigeniisque diver-s, nisi , quod hi, aut unius gineris tantum sal continent , aut siquid ererogeneum , a sed paucum

eit, ut nullam mereatur considerationem ς illi vi ro vol nulliani certi

geueris sal habeant, & si quidem ha

beant , non se prodit, & generaliter anomali dicuntur ; specialiter

vero, uno vel altero nomine insigniuntur, prout primis inventoribus placuit. Si vel b alicujus gene tis sal praevaleat , locus fit disturcntiis , quae habentur in vitriolo, nitro , alumine, Fc sale muriatico, de quibus copiose Auctores loquuntur , praecipue vero Georgius Agricola de natura eorum , quae effluunte terra, Caesius de mineralibus , trantis impetatus in Hist patui

li. salopius de s ssilibus . S metallis . aliique. Oi bd n praetcr sal, metallici m quiddam adnasccatur, aut pinguedo , aut terra , aut sossile, lucci quidem concieti adhuc dicuntur . sed ves macri, vel pingues . vel latini, vel ad aliud genus

c X V. Ad succorum concretorum salinorum naturam accedunt sales essentiales , qtiorum in rigno vegetabili major proventus , qDamin caetriis. Ad horum a Dic m ei cntiam g ne rationem. qualitatos&c. dilucidandas observare oporici saepenum id accidere. ut quod natura intendit in mixto, vel a mixto aliquo, ab uno tantummodo ι x pii-miginiis salibus nequcat obtancti, sed ri quirantur racemi quidam aut moliculae ix diverss compositae,

quae, si in iis pioprietates salis praeluceant, licet non solae, salinae

dicuntur, quaque cum ad hanc spectaverint caligoriam tales illicia tiales nuncupamur. Re qui iiiiii itaque in tale est Miali eaden paritum dive istas. R hartim eadem secun dum cand m pi oportiomm , qui tam b lecundum eandιm aut uvicem

159쪽

IS 2 DE SALIBU s

cem l xturam, combinatio, quae iii

mixto est ; Cum enim ab eost iant proprietates q .lam ei sciatiales mixti a pili cipio i ilino derivatae , non minus cssentiale aut hi matur mixto tale cal. quam sint proprietates caedem. Hinc est, quod licet picrumque e skntiales sales conabinationem

multam, aut certum texturae mo

dum praeseserint ; nihilominus tamen ii aliquando accisat, ut assectiones mixti ab unitis tantummodo ge inciis sale dependere possint, etiam essentiale sal aliquod ex primigeniis poterit existere ; sicuti nihil

impedit, quin plures uno ellentiales sales in eodem mixto, praeceitim si org. nicum sit, Se diversi generis piatibus constet, ruperiantur. Ubcandem rationem in activis mixtis tantum sales e lentialcs expiscamur, Ac cum activitas in mobilitate consistat, mobilitas autem praecipue per humidum obtineatur: hinc sales essentiales praecipue animatis in Ale supponuntur, de eorum partibus non solidis quidem , sed fluidis i idebqtir solemne ist , quantum

spectat regnum v:gctabile , sales e Llentiales e succis vcgetabilium educere , aut ab eorum decoctis , macerationibus , tincturis adhibito ad

evaporationem , concretionemque

Solis aestivi calore. In animalibus vero quoniam eorum plurimae actiones sunt. & pleraque a peculiarisiuido celebrantur, cuj as tuum est sal proprium , & dc terminatum i ideo si qui salis essentiales ex animalibus elicitia di forent. ii non in fluido univci sali, sanguine vidclicet, in quo taurum secundum materiam contineri pol Iunt , ted in privatis

succis eissent quaerendi; hinc salium

essentialium in animali regno Paucissima mensio , niti respectu determinatorum succorum vcluti urinae, bilis, salivae dcc. Quorum major est proventus aut rclpectu partium determinat arvin , veluti cornuum , unguium , ossium dc quorum peculiares succi, sal aliquod essentialepo IIunt exhibere. Tandem quoniam certi non sumus . tales clientiales non resistere agentibus validioribus solati calore , aut huic etiam non cedere , maximum est est ntialitatis , ut ita dicam , indicium , non tantum modus cmertionis i d prae cipue similitudo in lapore , odore&c. cum mixto ; quin Se ob ervatio

per microscopium facta , quoties institui poteli, circa figuras salis , cum adhuc in mixto est , ct cum ab eo secretum sub forma salis essentialis. CX VI. Quomodo sales essentiales gi nerentur in plantis non dita ficile est explicare iis , qui modum

earundem ut gelationis Dorunt. Seliguntur si q idem ab extrcmis radicum apicibus virtute cribri lina cum lininore a quo solviantur . a certi generis planta etiam certi generis de in ccria adinvicem ratione

sales, de si quae aliae necessariae sunt

ad determinatum succum conficien

dum substantiae, quas necessatio sic gerere debet subjecta tellus , quae prout his vel illis abundat, huic vel illi plantae serendae magis idonea existit. Hujusmodi succus rectificali postulat, id cst subtiliari, depurari , & tandem ad intima cum particulis contentis misceri, ut ejus plantae nutIitioni, aliisque usibus

160쪽

possit in servire. Subtiliatio fit in exilissimi, illis fistulis, quibus vegetabilium caudices, de rami componuntur . quin , & in rectis , transversalibusque utriculis , qui fibris ligneis intersepiuntur; angustia enim canaliculorum , accedente vi acris elastica siicci motum promovente,& lateraliter comprimente, quincivirtute solis rarefaciente, de agitante , si quae sunt craissiores partes illterius comminuuntur. Depus aio

in foliis celebratur , quippe cum siti generis glandulis polleant , &foraminibus excretoriis , maxime verb cum copiosissimo gaudeant transpiratu, palam est, impura, idest tantae usibus nequaquam idonea , lice organis posse eliminari, licet de aliquando utile aliquod excernatur ad corticis conservationem.

Mixtio tandem ubique fit, ibi vero pei sic itur, ubi postrema succi rectificatio contingit; hanc autem in universo plante cortice, aut libro perfici rationabile est. His ergo instrumentis , de actionibus sicuti tectificatur plantarum succus , ita etiam diversorum agglomerationes succedunt, inter quas sales essentiales sunt in succo eodem luxuriantes, de consequenter ab eo facilὰ educibiles per solam succi expressionem, de lentam evaporationem , juxta usitatissimam eos praeparandi metho

dum.

C X V II. Caeterum quamvis

communiter credatur, totam, quanta est, plantae virtutem in ejusdem sale ellentiali contrahi, ct contineri εἶ id tamen falsum est; non enim a Lfectiones, aut proprietates plantarum c tinctae in uno sale radicantur , D. Gulielmim Oper. Tom. I L

sed multae etiam in siilphure , seu

leo plantarum pariter es lentiali , multae in mixtione utriusque, multae in aliis partibus tum fluidis, tum solidis a sale , & lulphure essentiali diversis; quo circa, quae plantae virtutes in ejus sale ellantialico melcctuntur, hae non aliae sunt ad summum, quam quae a salino principio dependent, paucula aliarum addita , quae ab eterogeneitate proficiscitur. Immd si verum fateri liceat, nec Omnes virtutes a sale in planta existentes transeunt in salessentiale ; neque enim sei omne quod in mixto est necessarib in crystallos coagulatur, sed pars potest

aut in auras evanescere una cum

fumo evaporantis succi, pars cum aqua ex qua succus componitur remanere commixζa, aliumque exigere praecipitationis modum , ut ab ea segregetur, & pars cum aliis particulis alligata, tertium aliquod bubstantiae genus a succo aqueo divc sum componere; quibus omnibus, aliisque sortasse casibus , quod fa- linum erat in planta , dc in ea vegetante operάbatur, nequaquam facessere potest in sal ejus essentiale, quod idcirco neque integras vires

principii salini in planta luxuriantis ullo modo potest participare. Hoc

non advertens Basilius Ualentinus in Hallographia , aut sortasse credens universam virtutem mixtorum in

uno sale consistere, salibus singulis

eas vires tribuit , quibus mixta potiri creduntur ι quin immo dc in do-sbus limitandis plerumque labitur, veluti cum grana sex salis rhabarbati, tot enim circiter habentur cdrachmis duabus ilia barbari ejusdem,

SEARCH

MENU NAVIGATION