장음표시 사용
81쪽
dicentis mens fuerit cognisa. Incommodi idcirco hujus partem maximam removere tentavi in ipso hujus, quod publici juris facis , opusculi limiane ι occasionem videlicet aperui, qua ad antiqua recolenda studia rursus conversus sim a quinam sit hujus traftationis scopus praecipuus qaauiam methodo ad Ytatum finem contendam. Plura addere non Iutiit , is enim cui primo Epistolam nuncupavi semper colendus , ct suspiciendus 'Iacenas, cr propositi mei, ct consiliorum particeps , quis ct summa ingenii pers iacacitate pollens, his etiam carere potuerat, nec ideo minus intestigere; sed si alios iisdem verbis alloquar, alia etiam praemittenda supersunt, quorum Te, Lector Amice, compotem faciendum esse, non dubitavi.
Cum istur di seriaque cogitaverim, qua arte P0fugia Medica , teujut pro νῖriam tenuitate promovenda in Patavino Lyceo mihi onus i
eumbit , posset re magis perfici , ct ad usum praxeos dirigi, id quidem
facile fuit coficere, totum opus A eo consistere, ut vera humani CorporM, ET Medicamentor , ct generaliter eorum omnium, qua solidas, fluida que partes componunt, aut alterant. Principia , seu , quod Hunt , Elementa , indien rentur ; non eatenus quidem, quatenus crediderim, quascumque alterationes, mutationesque, qua humanu possunt accidere corporisus, eas
ometes in primis elementaribus particulis radicem sortiri nisi Muci plurimas ab uno motu derivare, plurimas ab organica partium struitura , plurimas item ab utroque conjunctis sed quod plurima evenire compertum sit, qua sicuti nequeunt absque recursu ad prima Elementa , aut ad compositas ex iis diversorum ordinum mole las explicari, ita opus est, ut in iis , eorumque disserentiis primum agendi fundamentum consistat, jur ideo notitia Medico practico necessaria es, ut qua agenda sunt δε- terminet , eaque debito oris e , er sub debitis cir Manilis in usum vertat. Hoc quidem neque primos Artis Inventores latuit; satis enim superque constat , nemini rationalium Medicorum, Elementorum doctrinam
pratermissam fui se , sed , quod dolendum, ea aut non satis integre suis
constituta , aut si qua unquam fuit vera Elementorum constitutio , ab hominum memoria exulavit , paucis remanentibus , qua subolfacta potius. quam scita a majoribus nostris , meritatis conjecturam aliquam exhibent. Utcumque res sit, hoc unum aureo nostro hoc Iachio extra aleam est, vulgata quatuor Elementa , non satis exacta anal si respondere , multoque --nks phaenomenis illis omnibus , qua eorpo ibus naturallias contingunt , adeo ut necessarium fuerit qualitates supra Hementares , formarum Propri
tates, ct similia in subsidium vocare ; mirum, quanta recti ordinis per
Aliam propterea recudendam esse Elementorum doctrinam sum ratus, cumque Cartesiana pluribus de causis minus placeret, sed Praecipue ex eo, quod mera hue thesi constet , ct quod quidquid Hementorum humani Corporis facit diversitatem , id fere toltim absque ulla ulteriori distinctione,
aut determinatione, nomine tertii Elementi , aut materia striata complectatur
82쪽
futar; Democritica vero, cum eodem pede claudicet, ae Ars oretia, ct Platonica ad C micam conversus sum, utpote qM experimentis ivn a , rem meliis conficere poste visa es, saltem in Medicum Hem. Et quidem negaridum non es , multam restaurandae Elementorum Dostrinae, quin cst Scientia P0 sica Medicaeque promovenda opem contulisse Anal Da C micam, sed non ita , ut illi uri totum opus concredendum sit; qu pe non alia visa res est , quam conficiendorum per ignem experimentorum Ars quaedam, quibus naturalia quidem corpora in suas scindumur, Grdis riminantur particulas , sed qu- sepenumero ἰ moramin , an quales pro mit Anabsis, tales in corpore praextiterint , sape etiam numero aliunde derivatas , plurimis etiam ex quibus corpus coaluerat, aut in auras di Hatis , aut nullo pacto sub Artiscis eo pectum se se dare valentnus. Ad Me cuncta fere apud Ch miras musteriis reserta, cundia exagerata, istraro admodum ad I itimam philosephandi methodum comparata, adeo ut piaritas experimentis nulla pris adhiberi possit, quique ex in enuis Miris prodiere , quosque fatis probas communibsimia Artis cum experientia , plurima indigeant encheirs, ut opus Natura valeant indicare. Prater eo , o mica experimenta , ea omnia nequaquiam complecti , 'uibus Natura leges manifestantur; innumera etenim sunt, cst diversi ordinis alta qualia sunt mere Plasica, ct Anatomica) quum ad naturalium corporum pleniorem notitiam perducimur ; suis enim corporum gravitatem , aeriselasticam virtutem, aut effectus a motu humorum , ab organica glandulserum musculorumque fru tura, a sensitivo fibrarum carnearu- , nerve.trumque princistis derivatas , per Chymicum aliquod Experimentum se reo velaturum θοponderit. Hu igitur omnibus factum es, ut Artem Ch micam, licet utile aliquod medium ad Natura cognitionem sit, talem tamen nequaquam exsimav rim, ut ab ea cuncta deduci, s ad diam eun ta referri ast exigi debeant ; sed solum adhibendam in iis, quae potest. Guoniam tamen in pro menius Elementis , saltem aIiqussus, pra caeteris valet, ejus in hanc rem usum probavi, hac tamen conditione, ut postquam Elementum aliquod ostenderit, reliqua Mechanico concedat si emati , hujus enim longe major, ut
ita dicam, universilitas est, utpote quod a caelestibus descendens ad ima, nihil eorum , qua ad materiam spectant, ejus o effectiones, relinquit intactum , neque ipsis ci micis operum seclusis. Hinc a Cordatioribus Philosophis via non ita pridem tentari capta est , qua ad Mechanicas lege , non modo experamentales Artis procesus; verum etiam principiorum rum agendi rationes exigerentur , est quidem ab aliquibus non infulcia tera Sed si verum fatendum sis , plurimae adhae supersint in re tanti , quemadmodum reor , momenti, aequivocatisnes , qua si de medio tollantur a plurima emerget in re Plasica, dimica, Medicaque dolari M purism ,
cst peroicuitas. Cum igitur inter Elementa, ct quidem prima, tum Analsis CH is ,
83쪽
tum rυῖdum quantumvis mechanicum examen , tum si qua alia funt veritatum rediscandarum media , reponendam esse ostendant salinam substan- Lim , h tu tracitationem aggressim sum e qua falicitare, judicent Viri δε-Lti. Certe nisin sum ut aὸ pauciora , quoad fieri potuit' prine pia, ad simpliciorei puriore rue Ma.u , non υ ad , non incertas , omnibus ablegatis mseriis , doEtrinam salium redigerem , eumaue horum constans in crinal-nsationibus figura , non modo Democritico sistemati faveat, sed istius . pG ne ad evidentiam veritatem ostendat , huic cunfla superstruxi , facile ta- men ad Cartesianum , si cui libuerit, traducenda , utriusque enim pluriamus est, praeterquam in principiorκm natura , ta gens consensu ; cum cateroquis motui figura , cst moli particularum componentium , π Democriatici , ct Carteβιni totius negotii summam concedant, uno verbo utriusque Mechanicam sistem , aut philosophavdi ratio communis sit. Carerum non censeo quemquam scrupulosisme in alterutro sistemate exigere, ut ne tan- illum quidem a mente Constitutorum recedatur , atque ita ut eadem omnino figura particulis componentibus donentur , quas Democr tus, aut Car- siti meditati sunt; id enim omnibus liberum esse debet , ut, si non absoluta Veritati, quod dissicillimum , saltem propriis rationalibin opinioniabin , ct observationibus , potius quam aliorum adhaereat 3 praeterquam quod tales variationes ad Memata indisserenter se habent ι tam magnis en Audiarum fortasse contigit, in iis, qua universalia sunt, verum attin ere, in particularibus vero non item ; horum autem si occurrat falsitas ,
quid ni repudianda ' An fortasse ex eo quod Orbes excentrici , ct episγ- est in et fes a Keplero aliisque musati sint , Irichonicum aut CFerHυ- num mundi Sistema evanuisse dicentur ' Non sane , sed magis perfecta , ct menti , Phanomensque accomodatiora evasisse. Ita quod nitrum figuraeonira non sit, quemadmodum Cartesius h)pothetice existimat, non est sana Phinea destriatio, sed in hac θeciali parte in melius commutario.
Heruntamen utrumlibet censeatur, cum unam Veritatem conquiramis, nullii'uria adscribendum est , quod cum Natura potius , quam cum Auclarum euitatis semin. Sua cuilibet stet sententia ; cui melior fuerit, Natura unius judicia confirmabunt. Hac de scopo. uo ad methodum , patet, mechanicum sistema illud exigere, ut quoniam motu , magnitudine, ct figura partium cunt a transiguntur , haec omnia determinentur in falibus 1 ct de figura quidem, mo tuque , seu movente principio, res satis videtur ad umbilicum perducta ;m n ludo vero, cum ultimo non possit in minimis determinari, satis fuit majoris , vel minoris molis essestus cousiderare, quo constaret, quidnam molis siceret disserentia. Desiderasset fortasse aliquis , ut peculiares cst molium , ct motuum, quis , γ' figurarum diversitates , qua in svulis
filium praecipue compositorum θ'eciebus contingere possunt , singillatim sui
sene animadversa I veruntamen , praeterquam quod id alterius areumenti
est generalis enim salium considerationis sines transgreditur vix scio, an
84쪽
Iumani inteluctus viribus pro dignitate exequo possit ; innumera quippe varietates , ct diverserum compositiones , ein menti Iussundunι ιει. ebras, qua non facile excuti possunt , aut Mustrari. Cum autem in re I Lxs ea,
ct Medica , omnia a priori deduci non pusnt, sed plurima ab experia mentis desu Menda sint; similiterque cum in mathematicis δες positorum Muiati Diras , problematum stationes , implicatiores , ideoque assciliores e eiat , quo fit, ut plura , liceι mathematicis sule la , ct demonstrabilia
principiis , cujuscumque tamen resolu/ionis eludant conatus ι hinc sarius duxi, qua ad terialem salium virtutem pertinent , relinquere per experientiam venanda , sed cui quam maxime sus rogare pust feneralis silium
DυEtrina ι Dris enim superque constat, experimenta , quibus nulla vethodus , rarisque yrafulget, incerto pede subpsere, σ raro utilem aliquam veritatem ex illis emergere ; quippe qua vix unquam a singulari aliqua observatione, saepissime autem a plurium invicem coliatarum in unum determinatum scopum costimatione, manifestatur usque adeo verum est , in perscrutanda Natura, eo p..cto procedendum esse , quo Navis in Oceano ad portum properat. Quemadmodum enim extensa ventorum flatibus vela navim quidem agunt , sed incerta via , nisi clavi accesserit moderamen , ita experimenta , eorum , quae accidere, veritatem in propatulo quidem ponere possunt , sed nisi per rationem ad terminum aliquem dirigantiar , vix utiliter; cum nihil aliud sit experimenta, observationesque tumultaria congerere, quam hac, illac sine lege vagari, ct fortuito accidat, ut
tale aliquod experimentum ad utilitatem possit revocari. Ceterum in mechanica tractatione a disciplinarum , ter norumque mathematicorum usu nequaquam abstinendum esse duxi, quemadmodum commpiscere videtur Medicorum via us ; scilicet eum Natura ubique math
matica sit, idem est Nararam absque Mathesi expiscari velle , ae sinὸ
eruribus ambulare , aut Artificem instrumenta omnia ad artefastum necessoria abjicere, G nihilominus Dum opus promittere. Melint, nolint μυ-
them osores, nulla ex scientiis P0sicis, in quarum numero , si qua alia, Itidicina est, apte tradiari potest absque Geometria, Mechanices, Arithmetica auxilio; Qui seria fecerint , paucis sint contenti oportet, iis videlicet selis , qua ii a fulciri possint experientia i hac autem tam Rauca sunt , ut non modo universsam Artem medicinalem, sed neque aliquam ejus particulam valeant componere. Loquor expertis non sis , quibus cum
in ore nil aliud magis sit, quam experientia , quam praxis ; nihil tamen minus suπt, quam experti, quam practici. Sed de Mathesis usu, etiam in Medicina , satis superque persuasos habeo meliores hujus temporis Scripto res , quorum plures jam incipiunt, vel in ipsis Iractaribus practicis ratiocinia adhibere mathematica , anatomisis observationibus superstructa, nihil in contrarium proficientibus vacuis uris conatum, quos in suis oculorum , & Mentis Vigiliis, congessit In mortalis Aia ibit ephemerus Antagonista. i. in vero, quemadmodum dixi, mathematiri Dodirinam ae Salibus ag-
85쪽
gressi sum er' exequutus , sed ubi tantum res Postulavit ι cateroquis quan- suis potui, cum nulla necessias adfuit, vulgariores secutus sum rerum Maias , cr in emponendo phrases , sed utrεbi'ue ea , qua feri potuit facialiari , dilucidiorique methodo , or absque abstractionum , qua matbemasiacis familiares sunt ι quippe eum in hujus . Odi traditationibus , propositiones, ut Hunt, ad aes 9 libram expendenda non sint , Er esset Ius non deierminandi , quilibet in sua dimensione, sed tantum ter suas causas revelandi, i r invicem quo ad magis cT minus solummono comparandi, non erat opus quicquam abstrahere ad evidentiam assertis conciliandam , praecipue cum in m ratibus , eortim, qua praescinduntur , fortasse praecipua esse possit actio. Cum igitur in concreto plerumque sumenda res foret , non alia fuere abstrahenaei, nisi qua ad essectum indisserenter se habent, aut aliquando per accidens conjugantur. Cate quiu nihli ex Mathematicisusιrpavi, nisi communi θsmum ι reliqua vero in ipso opere subsicienter e planavi , idque citra schemat- , aut laenorinium , aut subsidium , eum quibus assumpta nota sunt, nihil ulterius opus sit ad alia percipienda ιquum vero unota, neque figura facere potuissent, ut citra aliud studium
Hisce paucis re volui, I ctor Amice, ut quidquid a me in hoe opere
expetitare debem, ante omnia teneres, cateroquin non censeo , re ex eorum
numero esse , qui obscuritati coarguunt ea , quorum propter necessario pra- scisiadorum ignorantiam incapaces sunt 3 qui enim in m miris ct Math maricis hospes est, potius abstineat consulo, quam ut legendo propostere intestigat s Ista enim neque vronibus exaravi; neque iis , qui obscuriora Natura phanomena exigunt, luce meridiana clarius explanata ; quod, quam arduum opus sit , eos non latet, qui norunt dissicultatem exponendi ea , qua ta minimis , aut circa minima contingunt, ct quorum idea aliquam sapiunt novitatem. Si Mutilitatem quis objiciat, quemadmodum solent Inre Physica cacutienter, non re uo, quin pro suo captu judicet ; fortasse Mn idem omiuum erit judicium, eorum in primis, qui sciunt quanta sit fiatum in visentibus , quanta in aere , quanta in cibariis , quanta in pharis macis , cr generaliter in omnibus pene corporibus a livitas, cujus cognita radix non mediocres in P sicis spe lationibus , aque ae in Medico opere massitura est utilitates. De reliquis, qua opponent Crisici, minus se ιicitus sum. Si qua igitur in his , qua lecturus G . bona erunt, aut me
86쪽
ILLUSTRISSIMO 2 EXCELLENTISSIMO D.
PATRITIO VENE ΤΟ Musatum Ocello
Do Mi NI Cus GuLIEL MINuS Aditernam talicitatem. IX ordinaris schematibus, quae in regularibus salium crystallisationibus emergunt ; quin imb exaberrationibus , quae iis multoties contingunt, non modo constanistem in primis minimisque eorunisdem Salium particulis configurati nem argui posse , veIum etiam, extenso ad alias substantias analogismo, universam corporum naturalium primam materiem , ex insectilibus , certoque modo terminatis particulis primitiis constare , in iis , quas ante annos sexdecim publici juris seci Animadversionibus Philosophicis ex Salium figura petitis , censeo demonstratum. Nimirum cum Sal commune, &Vittiolum, & Alumen rupeum , & Nitrum, & quod ex
vino videtur concrescere Tarta ium
fuere enim hi propemodum Sales,
quos eo tunc ad examen revocave in
ramin sngula servent inter clystallisandum determinatam figuram, illam non ab universali , aut particulari architectonico spiritu, non a propria innominata forma, non
ab alia quacumque de causa iis imseuIptam fuisse demonstraui; sed a
primarum particularum schemate unice esse desivandam i scilicet quia facile adnodum sit n. ajores, cujuscunque molis sint , clystallos Salium ex minoribus eadcm te iminatione circumscriptis aedificare, si placidus ille . congruentque motus accedat, qui Naturae dirigentis obsecundet instituto. Exinde non destiti ego, dc meo hortatu Λmici quoque, fundamenta ratiocinii multiplicatis obse
vationibus recudere, tum circa magnas illas crystallos . quae a sodinis ad nos ad chuntur. thm circa
seculiares. minoresque in privatisatibus fictas clystallisationes, tomcirca aqias Salabiis inbutas; tum circa Salium tamenta l ost guttulas
earundem aquarum lxsin catas reis
sidua, utraque cxquisiis mici osco. piis lustrata; & licet diis culta resse se obtruderent aliquae, subductis
tamen rationibus , probeque e rum pen statis Iromentis . compertum est , postremo habitas obis ruationes non modb pilores com sirmare, sed Ee perficere, & quod magis, quae ex his emersere ratioci-
87쪽
nia, sumper ex illis majorem lucem recipere; adeli ut mihi saltem nullum amplius supersi dubium , quin in quolibet Sile ex primigeniis situm sit immutabile schema, quod ejus formae vices gerat , illia D. O. M. in prima rerum ori gine iniculptum , a quo proprict tes cujuscunque derivent, neuti a diversorum mixtura , A gradu , differentiisque agitantis mollis , ano maliae quaecumque in crystallisaiionibus observabiles , quin & Salium
compositorum variae proprietates, ta actiones contingant. N m ideo tamen cogitaveram
jam editis sup raddcre quidquam, sperans facile adfuturos Viros do- et i di mos , qui tanti ponderis argumentum ampliandum exciperent, ct quidem majore , quam ego unquam facere potuissem, sedulita te , doctrina , & subtilitate ι sed cum primum movente lapidem Celeberrimo D. Petro Ottone Proses.sore Leidensi , Tu Vit Illuit tissime, dc Excellentissime, & Insignis Bolanicus D. Faelix Abbaς Viali in hoc Archigymnasio Collega
meus semper colendus, vestra non ita pridem adjecissetis consilia , ut quod tu calce Animadversionurn mearum adhuc explanandum superesse dixeram ad persectam de Salium
natura notitiam , non renuerem absolvere, praesertim cum translato a
Mathematicis ad Medica profitendi munere, ad promovendum id, quod alias praeter institutum sueram aggressus, nunc tanquam pro patria, re socis agens viderer teneri, nefas duxi, & mandatis non obsequi tuis,& Amicorum consiliis non adlio
Quapropter antiquis in mentem revocatis Ideis , ita tui de Salium natura rursus , sed explicatius dicere, non ita quidem , ut per omnes Salium cujuscumque ordinis proprietates & erga quaeque corpora actiones excurrcns , cuncta sigillatim exequerer , sed ita, ut per
exempla Salium specimen exhibetem Chymicae hipothesis ad mechanicum Sistema traductae, cujus unius beneficio potest, non modo ab inanitatibus , myllertis, falsi Dque ratiocini s, quibus undequaque re scatet. Ars alioquin nobilissima vindicari, sed exinde lucein illam mutuari , qua secutius optatam metam conliquatur. Neque
enim Chymicorum Sistema diversum quiddam a Mechanico existit, sed quidem hujus particula habitis per ignem experimentis fulcita , quo fit ut ad omnia mundi aspectabilis
explicanda phoenomena nequaquam pollit extendi, cum e contra ad rationem Mechanicam , id est ad motus, leges, & proprietates figurarum, quaecumque Spagiticorum laboi ibus uibjiciuntur, non aegrὰ possint reduci. Hinc laude dignos nullo modo existimaverim neque Physicos mechanicos . ab experimentis, &terminis Chymicorum , quibus plura apte de determinari, & exprimi possunt tamquam omnia essent larvata ) abhorrentes; neque Chymicos Mathematicas disciplinas despicientes , sed cuncta ad ignem , & experimenta Artis exigentes , quasi ac extra eorum principia nihil existeret, aut quaelibet rerum naturalium apparentiae ab ipsis so-rent auspicandae : quod quidem fal-
88쪽
n in tantum generis nobilitate, de morum ineffabili: suavit ste, honostareque , sed a borearaim literat in siridio Be Praecipi e Scientiae minatis et prae alges, qu asit conuilenae , ruit inmetante patria enim hacio mandatis conisili. m, 'de Mihiis nisi ta nuper congessi, inscribetula elle mon dubitavi, ratus non Pariouum modo , ηcib& quum Iudicem, causae , de qua regitur prie
teris gnarum . in Te tum esse r perturum. 'Patrare igitiir vir nlustrissime . R Edicella rissime, ut dimissis phalethres loqssendi mrimim,
quibus solis alloquendos esse Magnates tui timiles nostra per urbant talem nescio , an .issentationem prς
bertate, de simplicitate dicendi,' t cum ipse communicem , quae alus amicis non semel orerem , Re publice & privatὰ sum fatus. Ut igitur intento pollii meo c-modivi possim , alia ab ea, quam olim calcavi, via mihi esse proce dendum censeo, quippe cum in Attini adversiollibus Philosophicis analyticam secutus seerim methodum ad causam constantie schematum in salinis crystallis venandam, nunc synthetica animus est progredi, qua facilius per phaenomena excurritur, Jedoctiina latius intranditur; sicuti nim antlusis ad inveniendum accinmodatiuinia existit, ita sinthesim ad D. Gulielmini Oper. Tom. II. reponendum cxperiurur comparatis. streris'. sed ne hvpothes mera rem conficere virear, sis utendi iaceessitas
si uittat, que in Anti a versioni
itinis, quilin ipta definitione elus coimpr.rhendore pollinius ;qui enim id facere ictitatu fit, sicri id non a rei visceribus, sed ubaliqua proprictate, aut ab ejus credito generationIs modo, sicut pleriimqtie solci, rem sillam,auspicatillius; hinc alii a liquabilitate in aqua, alii a lapidstate per se, alii abii tmqtie conjunctIm, alii a rataene, qua cseditum est generari. specliacam, ut ajunt , ejus hausere di δε- tentiam. inter seccos concrctos 1l neralogi Sales quosque reposuere, quasi ac 'fib aqua in solidum corpus dens ira , siam rec0gnoscerent Genesim. Chyini ei uitum ex a uvis principiis Sal esse volunt, reliquis tamen syius, ct ponderosus; Pαῖ- pMetiei tetram adustam cum aquaar Sia collIgatam. Auctor Burgun- dic e desinit corpus durum in aqua dissolubile. Le Graiad inflexiles Mquae particillas, quarum superficies variis modis implicatae meatus habent materiς s ubtili impervios, S
les constituere authumat. Clericus
Sal dixit quodcumque sessile, in
quo salsius aut aciis deprehcnditur sapor; Langet lotus in Cnymia physica Sal vocat corpus obtinens pum
89쪽
cti, & acumina, sive illa snt fluida sive rigida; de novissime Lemortius parum a Langelloto recedens Sal, inquit, est corpus minimum in punctu 'a acutum semper delinens maximc per motum divicile.
substantiae Ideas ad examen revoca
re ; in quibus enim deficiant singulae ex dicendis apparebit e solum ob
servo, polletiores binas maxime omnium ad veritatem accedere, si ta
men quibusdam impropriis expresesionibus exuantur. Quid enim sibi velint acumina, sive fluida, sive rigida , de quibus tanget lotus, non satis constat ; non enim fluiditas acuminum seu adiutorum diiserentia est; quod sp quis naiditatem non a gulis sed corporibus salinis applicet, in idem propemodum rex recidit; scilicet fluida corpora acuminibus
non constant, neque constare pos
sunt, nisi illa a continente sertiantur. Simile quid notari potest in definitione Lemortii, scilicet puncta, in qu delinunt Sales , acuta dici
non possunt, cum acuties angui rum non punctorum disserentia sit; quae idcirco neque acuta, neque re cta , neque obtusa vocati pollunt;
quod si nomine punctorum angulos Intelligat, non solum acuti, sed detecti , & obtusi salibus insimi, ita
ut natura Salium a sola acutie definiendia non sit.
essentialem eamque secundam ven mar, quid nomine Salis, non m
sopitos veniat, videndum cst. In doctrina Elementorum , c quorum
mero Ses cst , id universase exi-
stit, ut idem nomen tribus inter se diversis substantiis , quarum 'penumero oppotine sunt alsectiories, applicetur; nempe primo particulae gementari, quae omnium prima, &simplicissima existit; secundo aggregato sensibili plurium ex particulis
iisdem elementaribus absque ultaeterogeneorum mixtione, quod et mentum purum 3c simplex appella mus; εe tertio corpori composito , in quo lic& eterogenea reperiantur commixta, plurima tamen est Et
menti alicujus praevalentia; sic quam dicimus particulam illam perfecte sphqricam, ex qua Elemei tam aquae componitur , licet hςc fluiditatem & perspicuitatem non habeat, neque aliam quamlibet ex proprietatibus , quq praedictarum consectaria sunt. Eodem nomine vocamus aggregatum sensibile ex Mqueis particulis, ex quarum unione resultat fluiditas, pondus specificum, trans parentia, de aliu similes aikctiones; de hoc Elementum aquae nuncupamus, si persecta sit substa tiae homogeneitas ; Verumtamen quamvis tum absit, dummodo multa st Elementi aquei sepra degeneres subitantias prqvalentia, nomen aquae non deneg*mus fluidis diversis, veluti aquς maris , sentium, pute rum , aut cuilibet medicat aquae, emergentibus licet in ea diversis an sectionibus, quae clementaris Aquae proprR non lunt.
men , & particulae .lementari Salis,3e ejus aggregato clementari, &substantiae compositae ex latino Ele
90쪽
prietatibus gaudeant diversis , hinc est , ut una cademque universali definitione comprehendi non possint. Cum tamen a particula Mementari proprietates & natura, in eo, quod Elementum est , & in eo , quod Elementum maximopere participat, potilliinlim derivent ; videtur ex definitione particulet Elementaris viam fieri polle definitionibus reliquis. V. In hoc igitur sensu , Sales dixerim corpuscula insectilia term nata planis superficiebus , ita ad λ- vicem inclinatis, ni simplicem alι- quam Aeludant figuram. UI. Ut haec Salis idca , quantum fieri potest dilucidetur, observandum est, eam ex tribus aliis simplicioribus componi; primo cx indivisibilitate, secundo ex figura planis superficiebus terminata , tertio ex eadem figura sed simplici ; totidem enim vitantur requiri in eo, quod Sal dicendum est affectio
VII. Indivisibilitas non uno nomine exigitur ; scilicet cum eadem figura, quae in Salibus observatur, possit in quocumque Mnere su 1 tantiarum reperiri; & si quidem illa: compositae sint, a figura ncqua quam ei lentiam suam desumere va
leant oportet, ut ea statuatur m
les , in qua figura vices essentialis disserentiς gerere possit; talis a
tem moles non alia est, nisi ea, qua minor naturaliter haberi non potest, quaeque hac de causa tam
ruam insectilis , aut indivisibilistipponitur; neque enim hic nobiscum Cartesianis negotium habendum esse censemus authumantibus
materiam in infinitum dividi polle;
scimus etenim id ex natura exicesiderivare, sed non ita ut achualis quaruncumque partium intelligibilium separatio per virm naturales possit obtineri, quae cum finitς vir tutis sint, in aliqua tandem molesistant necelle est, haec autem illa est , quam inscctilem nuncupamus, praetcrquam quod si materiam a Deo creatam , quemadmodum Sacrarum Literarum serre videtur authoritas, fateri velimus, rationabile est credere , cam non creatam fuiste sub specic continui cujusdam a motu
postmodum dividendi in insensiles Particulas; sed has ipsas terminumiuille creationis , quo ad molem,& figuram, & numerum determi
natas I tcrminum autem creationis,
utpote Voluntatis Diving cfiectum, ab aliquo agente naturali mutari polle omnino impossibile existit, sed quidem ab eadem illa voluntate Dei cicatrice , quae sicuti eas particulas sub minori mole, & sub alia figura creare potuistet, ita & creatas scindere, & triturare in infinitum potest. Praeterea cum salina substantia ingenerabilis , & inco ruptibilis nobis esse videatur, qu admodum suo loco probabimus. hujusce rei radix non esse in alio statuenda , nisi in figurarum, quibus primet Salium particulae dete minantur immutabilitate , visa est. Hisce igitur de rationibus Sales a nobis dicuntur corpuscula, sive ins ctiles particulq.
non est ad determinandam commesssentiam; id enim quibuscumque aliis materiς particulis commune est : Hinc cum idea corpusculi ii