장음표시 사용
131쪽
pentes, seu ut alij vertunt,dracones,potuerint aliter generati quam ex semine. Secundum effugiunihil valelmam licet agens naturale ut est instru-- mentum vel hominis,Vel Angeli,possit vel citius vel melius aliquid facere, tamen non ob id potest ex qualibet, & in qualibet materia effectum suum producere,nec potest posteriorem formam indueere non inductis prioribus.Posterior enim,& nobilior forma praesupponis necessario priores.& sicut inter formas, ita inter earum dispositiones est ordo naturaliter immutabilis, ut non' possit esse posterior in materia nisi antea suerit
prior. Praeterea verus sanguis naturaliter non
potest produci nisi in animali,&per calorem antis malis , & per certa instrumentaquae in solo sunt
REsTA T igitur quartus modus supra expostus,qui de Lyrano dc Tostato mi hi que fit verisimilior: nam secundum eum modum defendimus fuisse veros serpentes, atque ira evadimus difficultates obiectas contra primum, secundum &quintum modununec tamen dicimus eos productos fuisse ex virgis, ne urgeamur illis rationibus quibus tertius modus premitur. Unus tanis
tum scrupulus haeret, quomodo si non fuerunt serpentes producti ex virgis, dicantur virgae conis uersae in serpentes i sed respondendum est, scripturam id dixisse, non quod ita fuerit secundum veritatem , sed quia ita videbatur & aestimabatur spe stantium iudicio. Nam & hoc quoque dicere oportet eos, qui negant illos fuisse veros serpentes , & Caietanum qui vult illas virgas habuisse
ultimam dispositionem pro forma serpentis: sco enim
132쪽
enim non poterant esse verς virget, ut ostedimus, sed secundum speciem tantum, quare secundum
eum,nec magi proiecerunt veras virgas,nec Verquirgae sunt conuersae in serpentes.
SED dicet aliquis,cur permitit Deus ut Magi ca=D. . qui contradicebant Moysi prodigia faceret, cum pac lea res & diuinam virtutem quae per Moyse n Ioperabatur, obscurare videretur, dc Pharaonis prodigia animum magis in perfidia & inobedientia obfir- liri amatum & destinatum redderet ὶ Ad hoc Chry- Mastis. st.homii. 6.in Acta Apostolorum , ita respondet: Permisit Deus magas aliquid aduersus Moysen, ne Magus putaretur esse Moyses:permisi illos docere omnes quantum Magia imponat sens bus: vltra autem non deceperunt , sed ipsi se victos confessi sunt:& non potest, inquis,sine certamine clara esse victoria, & quo potentior est hostis, eo illustriorem reddit eius gloriam a quo se victum esse ipse confitetur, sicut Magi victos se , a Moyse consessi clariorem eius gloriam estecerunt.Theod.in Quaest. suis in Exod.quaest. i 8.Nequis, inquit, suspicaretur Moysen arte Magicam ita illa secisse: permisit Deus Magos similia aliqua facere , ut quantum inter diuinam virtutem dc magicas operationes interesset,lum euidentia rerum,tum etiam Magorum consessione. clarissime innotesceret. Mutat Aaron virgam in serpentem, mutant etiam Magi virgas suas in serpentes: Exod. .
sed serpens Aaron praeualens, Magorum serpentes deuorauit. Mutat Magi aquam in sanguinem: sed non rursus possunt sanguinem mutare in aquam,sicut fecit Moyses: producunt ranas, sed
fas auferre sicut Moyses non possunt:& qui ma-
133쪽
iora animalia fecerunt, minora, id est, ciniphes, facere non potuerunt. Denique nec ulcera ipsi cauere, nec ulcerum dolorem quo vehementer afflictabantur imitigare,nedum auferre potuerim Quamobrem Moysem longe superiorem quam ipsi essent, ct diuinam virtutem quae operabatur, artibus suis magicis praestantiorem confessi, di- Τ. xerunt: Digitus Dei est hic. Verum nos quia hunc de Magia librum, ut perspicuitate orationis,& varietate atque ordine disputationum, delectuque .probabiliorum sententiarum,firmiorumque rationum , sic breuita
res quae magna est legendi discendique illecebra commendatum lectori & probatum esse cupia
mus, expositis iam quae ad propositia . i nobis argumenti tractationem &, explicarionem pertinebant, et . . . i hic ei finem impo-
134쪽
O N unu est genus nec una somniorum ratio,quocirca nec par est omnium causa, ut aeque Omnia vel approbari vel improbari debeat. Multa quide somni deridet sacrae literae:alia etiadanant:quaedam vero com- medant ac veneratur. Sunt enim pleraque inania: nec pauca dunt naturalia,eXCertis naturς causis pr6fecta. Sut ite alia Dςmonis calliditate ac malitia mortalibus iniecta: denique nonnulla diuinitus hominibus data sunt. Diligens porro sΟ-niorum tractatio , pulcherrimam per se I ac
135쪽
11o LIBEIL SECUN V ac hacundissimam parit cognitionem, Mad obicuros diuinς scriptur complures locos illustrandos valet plurimum r re gendae vero ac moderandae hominum vitae utilissima esse potest. Sed in primis ad redarguendam quorundam hominuinci sciam sed verius dixerim stoliditatem & vecordiam in qui nimis curiose de anxie ac superstitiose obseruant nania,
permagno cst adiumeto. His ergo rebus adductus, de somniorum natura, VariC-tate ac veritate nonnullas quaestiones scitu maxime dignas atque utiles hoc libro explicandas r
136쪽
ractio, An semηjs habenda sile fides.
II. De causis verorum Somniorum.
III. Quibus fgnu dignosci queant Somnia
IIII. Cur Deus in somno arcana homines δε-
V. Cur a Deo somnia dentur indoctis hominibus saepius quam sapientibus. VI. Cur diuina somnia nonnunquam sistobscura perplexa. VII. LAn licitum sit homini Chri liano Obseruare somnia. VIII. Cuim hominis sit rite interpretari somnia. IX. in somno Uus rationis σvoluntati, liber esse queat. X. Desomnio Salomonis , in quo donum st-pientiae a Deo promissum ei, σ tributum est.
137쪽
n vlla Somniys habenda sodes. N diuersa, vulgi ac sapientum stiperhac re clistrahuntur sententiς quamquam varo verbo ea quinio posset expediri secta :somnioru distinctio- aio nomi ullis enim somniis sine dubitatione fides habenda est : plerisque tamen,paenitus deroganda. Nimirum,aut omnibus, aut nullis credere so mi itis, par est vecordia, & videtur extremaevmimque vel stoliditatis, vel contumaciae. Sed Cie. ni. prosecho & scitum, &, verum est illud Cicerori Diui nis dictum: nihil eam absurde dici poste,ut non natione. aliquo Philosophorum dicatur. Quid enim Omnia esse potest magis ἀλογον μδυνατον , quam omnia somnia somnia vera, & credenda esse arbitrariὶEcce tu6se meta bi Proth goras,unus sane ex illo priscorum Phi-ra, Prata losophorum Senatu,Omnibus,sonantis fidem arthagora, rogar, magna auctoritate decernens, veri ratem,
ct DoL falsitatem non ipsa natura rerum, sed sola exi- coruosia sim alione hominum contare: hominem essenio. mpi sur/m Omnium, & talo 'numquodque esse quale vid tur homini, sue sobrio,uue vinolento,siue sano, siue insano siue vigil ti,siue dormiexi. Affines huic errori fuere quidam Stoici,nimio plus superstitios,ac penὶ fanatici Philosophi qui nulla reiiciut somnia,in omnibus esse rati vim signincandi, ac denotandi aliquid. Existimari tamen aiunt,quaedam somnia inania,& falsa quod sint admodum tenuiter expraessa ob idque obscur
138쪽
scura, &ad intelligendistia dissicilia:& quia propter ambiguitatem; varias ad res videntur poste applicati, proptetὸ nihil certum ex eorum obseruatione nobis eonstare: praesertim vero,quod ad eorum somniorum vim dispiciendam,par homi nu Blertia, ἐς saga citas non facile inueniatur. Εκ aduerso . his contraria sentientes Xenophar Xeno nes Colophonius vel ipsa vetustate memora' phanis,
ac delicatae Epicurie diseiplinae sectatore S, Dixi- rum ορι-nium somniorum fidem,'am horitatem sustu- nio om ierunt. Non cile autem ullis credendum somniis niasom sic illi argumentabatur Uria vis est , eademque nia est.
natura omnium somniorum e par igitur creden- oana.
di aut omnibus, aut nullis fatio est e debet. Sed plerisque somniis non este credendum , conses sio est omni u e nihil ergo causae est, cur plerisque teiectis, aliquibus pridcipite credere debeamus. Adiice,qudd, si qu da somnsa & vera,certa lunt, aliquas elle certas ipsorum effecti ices causas nece ite est. At quasξnaturam. inquiunt, & Deum.' Sed natura quidem amica est ordinis, & consta tiae , in somniis nullus ordo inest, sed plena temeritatis inconstantita. Dei autem matessat baltea num , de indignum videtur, obire Deum lectos dormistitium , concursare grabatos , & stertentibus iniicere somnia , qtiae illi expergi scentes: vel non recoidentur , vel non intelligant, vel etiam contemnant, vel si cu anda sibi putent, stulta impleti superstitione, dies noetesq; animi pendeant , aut inani impendentium malorum metu perterriti , aut fallaci futurorum expecta-
139쪽
tione bonorum elati. At quanto & rationi conuenientius,& Dei praestantia dignius , atque vrilitati hominis consultius fuisset,visa dare nosordidis & indoctis hominibus, sed optimis Msapientibus viris, non dormientibus , sed vigilantibus , nempe magis ad intelligendum idoneis : nec per circuitionem, & anfractus, atquet aenigmata, sed proprie, aperte, & explicve significare Deum,quod ab homine vellet intelligi.H AE:c isti de lomniis balbutiunt, in totum Cavel approbantes, vel damnantes, videlicet per extrema,veritati deuia, inerrantes.Sed vera sententia, quasi media insistens via, varia facit tomniorum genera, quorum plurima tanqoam inania, & ab omni ratione vacua, nec ulla fide digna plane abiudicat& reiicit.Hoc,cum luce Solis clarius sit, superuacaneum est argumentari. Id enim quotidiana docet experietia, totas quotidie noctes somniamus , quorum igitur quodque de tot somniis, verum euadirὶ Euadit quid aliquod nonnunquam verum, sed quia id rarissime,ac sine ratione ulla contingit, nihil asserri potest, cur non casu & temere accidule credatur. Idem quoque ratio ipsa fateri cogit. Nam quae alia est istiusmodi Gmnioru causa, nisi quia spiritus, sentienti anima*., pra sertim autem phantasiae, cuius cit fingere iomnia, deseruientes, in quibus insidet atque inhaerent, rerum in vigilia perceptarum reliquiae , ac vestigia,quas in scholis appellamus species, eiusmodi inquam spiritus, in somno vaporib. cibi potusque caput subeuntibus agitati, & huc illac iactati, varia reddunt visa& somnia, sed propter inordinatam
140쪽
eorum Spirituum iactationem, valde incomposia , saepe etiam turbulenta S distorta, denique talia , ut nullam vim significandi aliquid habere queant. Sic profecto sunt somnia, ut quae in nu
bibus varie figurantur, vel animanti uni,ves ali rum rerum si in ilitudines magines, uas cernimus breu issimo tempore in alias , atque alias commutari, mox dissolui omnes, ac paenitus evanescere. Has imagines, qui cerram vitius rei significationem facere putaret,obtusus&excors haberetur, at non minoris videtur inscitia ceriatas significandarum rem notas,& signa eiusmodi somniis attribuere. Si ebriorum, phreneticorum
di insanoru visa negligimus, & pro nihilo ducimus,aeque profecto ridenda,& cotem nonda sit ni somnia, quin eo magis, quod plerumque magis ipsa sunt inordinata, contusa,& monstruosa. F Cere quidam, sed vore tamen dixit, si natura sic
esset comparatum, ut ea dormientes agerent, qu somniant, fore omnino necessarium , ut alligarentur omnes, qui cubitum irent, quippe magis
ridicula & absurda magisque incredibilia,quam-ri. vlli iaciant insen i,facturos esse somniantes Hanc / si quoque sententiam confirmat diuina scriptura, 'de ridens leuitatem & vanitatem eoru qui Som
laxis hoc est, rebus futilissimis ae mendacissimis p μ α σφcredendo, dignos se praebent , qui omnium ir Vμημπιζrisione ludatur. Itaque in libro Ei clesiastae capite I Π quinto sic est:yriis multa seunt somnia plurima sunt ''vanitates, ct innumera sermones. in lib. item Ecclesiastici capite 3 . ita legimus. . Somnia extollunt
ιν udentes cyriasi qui apprehedit umbram, or per sequitur ventum, sic ct qui alienisi ad insomnia,