장음표시 사용
281쪽
dium saul illiusque puer. Veruntamesi ita demus, hoe m sis inquit Hieronymus stipendium fuit laboris, quam munus Prophetiae. Quare quodcunque munus peruertes sempera superiore cauendum, & nunquam repletum nummis marsupium sit, praeuaricatio veritatis. Subiungitur dctcora conclusio, Qui facit haec, δ c.
Qui scit hic,non mouebitur in aeternum
Completis ergo his decem virtutum indiciis, in hoe de perfectionem seruatam ostendit,& adiecit, N o M mouebitur in aeternum, id est Nunquam. De singularibus tamen Hiere. r. personis non potest hoc intelligi ut sonat, quu constet Hi . rem iam sanctum ab utero matris ex terra promissionis defecisse. Nec putadum est quod fuerit solus iustus eiectus ab hac terra,quum scriptu sit, Ecce reliqui mihi septem millia cui non curuauerunt genua sua ante Baal. 3. Regu cap. I9. Verificati ir ergo sententia haec de singularibus personis, subintelligencio quatum est ex earum meritis. sancti enim viri eiecti sunt, non propter sua, sed propter populi peccata. Sed considera quia, F ACIT dixit, non C A N T A T, ut nox ad bene & studiose operandum invitet,& non selum ad recte dicendum aut cantandum. Bona enim teste Philosopho discimus no tantum ut sciamus, sed & ut agamus. Vnde Augustinus, Cave ne bene cantes & male vivas. Sic igitur qui facit praedicta, non mouebitur in aeternum a via iusta,nec a diuina voluntate, quae est mensura omnis iustitiae. Nam lib. s. Ethicorum, iustitia dicitur iuxta medium&illud nominatur iustum quod fit iuxta aliquod principium& regulans & rectificans & mensurans actum. Iustus quo in ue appellatur, qui non recedit a centro legis in qua hareiuina voluntas, quia est mensura operum nostrorum, manifestatur. Itaque qui sic irreprehensibiliter operatur,no ibi tum a commotione aeterni iudicis securus erit,uerum Sc ipsum montem tabernaculumq; caeleste possidere merebitur: sicut a contrario sensu arguedo, qui non facit haec iam corruit in aeternum .inquit Hieronymus cotra Ruffinum,&c.
282쪽
, xi Domino, Deus meus es tu quonia bonorum
meorum non e s. Iuxta Hebraeum, titulus est, Michtham Dauidi: duam dictionem si in duas diuidas, scilicet mich & tham, sic interpretatur a Ilieronymo humilis & simplicis: pro quo etiam Aquila & symmachus humilem simplicEmque posuerunt: significates ut ait idem Hieronymus hunc Psalmum pro- prie ad Christum pertinere, licentem Matibaei cap. i i , Di scite a me, quia mitis lum& humilis corde : quasi Dauid hune Psalmu ediderit in laude humilis & simplicis Christi. Aliam multiplicem expositione istius dictionis Mich tham peritis linguae Hebraicae relinquo ob quanquidem multiplicitatem, varie plures hunc titulti vertoriant. Sed de materia istius Psalmi certiores nos fecerut principes Apostolorum Petrus & Paulus, tametsi nonnulli arbitrentur praesentia scripta fuisse pro afflicto David a Saule & Aonione.
Verula me Petrus Actoru cap. 2, inducit multos Versus huius Psalmi ad manifestanda resurrectione Christi: probans quod Dauid non Ioquitur de seipse, sed de Christo, itu dixit, Non derelinques anima mea in inferno, nec dabit Saninum tuu videre corruptionε. Idem legis dictu a beato Paulo Acto.cap. 3. Quare collige hanc generale regula intelligendi Psalmos loquetes de Dauide, quod scilicet qua ea quae dicuntur no coueni ut ipsi Dauidi, intelligeda sunt de Christo Dauidi promita. Itaque iste Psalmus secundus est eoru qui passione & resurrectione Domini breuiter tagiit. Nuc aduertimus homine persecta Iesu in Nazar gnu ad pa si mem eunte: nunc qualiter haereditate atque regnum metio & in terra per patientia ac humilitate adeptus sit, videmus. N cpe quu haereditas siue bona paterna debeatur filio iure naturali.&Deus pater habeat dominium uniuersoria, Christo igitur, in quatu eius naturali filio, haec monarc id
debetur, ad Galat. cap. 4, Qusd si Christus est filius Dei patris, ergo haeret per Dei & dominus omniu. Qim quid es. iij.
283쪽
monarchia Christus inquatu Filius naturalis Patris, in pu
cto suae conceptionis iure haereditario habuit: eande tamen haereditatem Christus, in quantu homo, adhuc sibi meruit. Ephes. s. Nam quod sit redemptor omniv,caput Ecclesiae, atque angelis caeterisque creatis imperet, hoc ipsum sibi meruit humilitate & passione. ad Philippeses 2, Propter quod Deus exaltavit illum,& dedit illi nomen quod est super omne nonae, ut In nomine I E s V omne genu flectatur caelestiit, terrestrita & inseria oria. Porro immortalitate & impassibilita tem suae carnis habuit in resurrectione, quemadmodum in ascensione hic homo a dextris Patris collocatus, iudiciaria potestate luper omnes manifeste accepit: in qua tritiphanti forma hominis assumpta, sedebit iudex, qui stetit sub iudice, damnabit vero reos, qui falso factus est reii . Vnde Apostolus cap. 3. ait, Ego vici 5 sedi in throno Patris mei,&c. Q a propter nunc est vox Christi ad Patrem inter humanatericula ab eo coseruari postulatis. Petit custodiri corpus a corruptione, seruariq; anima ab habitatione in inferno: quod est petere celerem resurrectione. Et quo facilius eius rei sequeretur cffectus, sperasse se dicit non in D. sed in Domino semper. Quaui seni in in Christo non fuerit spes respectu beatitudinis essentialis quia suit beatus a principio conceptionis suit tamen in illo spes tum respectu beatitudinis corporis proprij, qua carebat, tu respectu sue exaltationis suturae regni acquirendi & similium bonorum humanitatis. Qine omnia &sperauit.&meritiς propriis ac-phili p. z. quisiuit, non inquantum Deus, sed inquatum homo. Sic ergo exinanitus nuc in forma servi Deo Patri ait, Dixi Domino, Deus meus es tu ostendens se homine in humilitate carnis, quia aequalis sit in omnipotentia maiestatis. Quippe si dixisset, Dominus meus es tu, piliu minore, Patre maiore demostrasset. Sed ut istud vitet, propterea intonat, Dixi Pomino, D us meus es tu, per creationem & custodiam. Et viduas naturas in persona Saluatoris euideter agnoscas, ipse subnectit ad Patrem, Bonorum in eorum non eges. Haec si cundu homine reseruntur. In Christo enim una est natura
ex infirmitate humilis: altera ex sua potentia mirabilis, ut intelligas quod passiis est fuisse carnis, quod resurrexit, supremae
284쪽
supremae maiestatis. Et quavis inquit omnia opera mea, Ac omnia verba mea & omnes cogitationes meae bonet sint, ta- me tu qui me assumpsisti, bonorum meorum non eges. Noenim pro Dei commodo assumptus est homo, sed pro hominis reparanda miseria susceptus est Deus. Utinam aute nunc audiant & sapiant Pelagiani. Nam si hominis Christi bonis non eget Deus, sed a Deo ipse homo accepit omnia, apertissime destruitur arrogantia eorum qui putant aliquid boni suis viribus fieri. Deinde conuertens se CHRIs Tusad auditores, narrat quae bona Deus Pater sibi fecerit, dicens, sanctis qui sunt &c.
sane hs qui sunt in terra eius , mirificauit omnes
Nunc explicat Saluator qualiter a patre tota Ecclesia militante in haereditate acceperit. Scientia Apostoli ad Rom.ca. 9 , No ex operibus, sed ex vocate dies ii est, Iacob dilexi, Esau odio habui. La ut teste Augustino De presestinatione sanctorum Don quia Deus nos futuros esse tales praesciuit, nos elegit, sed ut essemus tales per illam electionem. Ipse sane eligendos facit non inuenit, neque huius voluntatis qua ab aeterno vult hunc in sine dierum saluare, an eo est aliqua causa: sicut habet pro libito potestatem figulus ex eadem massa facere aliud quidem vas in honorem, Rom. aliud in contumeliam: neque figmentum ei improperat, quid me fecisti sic 3 Moysi enim dicit Deus , Miserebor cui misertus sum, & misericordiam praestabo cuius miserebor. Non est volentis neque currentis, sed miserentis Domini. Veruntamen ad Rom. cap. 8, Quos Deus praesciuit,& pr. destinauit: quos praedestinauit, hos & vocavit:& quos cauit, ipsos de iustificavit: quos autem iustificauit, illos Minagnificauit. Quae omnia forsita no bene prospicienti, aliquam praedestinationis causam suadere possent. Sed contadera vocationem, praxiestinationem & magnificatione enfectus esse praedestinationis, non causam a Deo ut Deus euvocet quem sciat obaiadire: sicut David coligit, qui post veniam tam bene perstitit. Atque hoc loco Paulus selum describit quo ordine res sese habent in electos, & qualiter eis
285쪽
omnia In numero, pondere, & mensura contingunt. sunt vero hie quatuor memorata, praedestinatio, vocatio, iusti catio, magnificatio. Unum est in Deo,& tria in nobis. Pra destinatio enim nostra non in nobis est, sed in occulto apud Deum in eius praescientia. Tria vero reliqua in nobis sunt. Quapropter etiam Filius hos ex tempore & vocavit & iu- siilcauit de magnificauit, quos Pater ab arterno praedestinauit, ipsos ad Ecclesiam suam congregans, relictis aliis qui neque digni fuertit ut ita magnificaretur. Paulus ad Ephesi
eap.r, Deus pater elegit nos in CHRIs To ante mundi
constitutionem, ut es emus sancti & immaculati:& praede .stinauit nos in adoptionem filiorum, & gratificauit nos in dilecto Filio suo. In his Deus pater mirificavit voluntates
Fili j in terra, id est Ecclesia sua, quos & iustificare & redimereFilius venit. Atque inter eos hic homo qui assumptura Deo) ita eminuit, ut omnium merita longe superaret, &nullum prorsus sibi similem inueniret. Mirificauit insuper& ipse C H R i s T v s per hos sanctos mysteria sua, in qui IO n y bus qualiter omnes de plenitudine eius acceperint, apparet. sic ad diuersos sanctos pro variis subleuandis necess1-tatibus nostris recurrimus : diuersi diuersa receperunt dona. I. ad Corinth. cap. t 2, Diuisiones gratiarum sunt, idem autem Dominus:diuisiones operationum sunt, idem vero Deus, qui operatur omnia in omnibus. & Ioannis cap. 34,
In domo Patris mei mansiones multae sunt. Nam distincta meritorum praemia ac diuersa priuilegia causae sunt cur sit verius beatorum honor & gloria. Sic loquitur beatus Augustinus in libro de sancta virginitate, Quia inquid vita
aeterna pariter erit omnibus sanctis aequalis, denarius omnibus attributus est: quia vero in ipsa vita distincta fulge bunt lumina meritorii inulti mansiones sunt apud Patre: ac Ioan. I . per hoc in multis masionibus honoratur alius alio clarius. sic ergo non omnium generum miraculo per singulos sanctos suos Dominus operatus est in terris, sed per quosdam illa, per quosdam alia. Inde legimus quosdam per Petrum obedientiae, per Paulum illuminationis, per Ioannem cha vitatis dona obtinuisse. Necnon sanctos sibi supplices ad alios transmisisse etia cilestes ad te renos, iores ad mino-
286쪽
xest queadmodum narrat Gregorius 3.dialogorum cap. 1 f.'
de beato Petro, qui puellam paralytica sanandam sui Ecclesiae custodi, nomine Abundio,duci praecepit, vel ut minorii nondum manifesta sanctitas palam fieret. vel quia tale eis , particulare concessum priuilegium. Vii 4. Regum cap. 3.
legis, quum cadauer cuiusdain defuncti proiectum fuisset in sepulchru Helisti, cotinuo reuixit. Et de matre beati Luciae testimoniu habes qualiter ad tactu sepulchri beati Agathae statim est a profluuio sanguinis liberata. Ex quibus apparet etia peregrinationes ad certas imagines vel certa loca, nonnunqua sancte fieri. No enim usquequaq; neganduest quin in certis locis maxime reluceant beneficia Dei, &maiora crebri' quam in aliis, vel propter sanctorii reliquias ibidem conditas, vel occulta mysteria futuris teporibus ibi, celebranda aut celebrata vel alias causas nobis incognitas propter quas Deus unum locum elegit suo cultui, non alui. Sic primo elegit tabernaculii quod per Moysen erigi man- Exod. 4sdauit: deinde locu in Silo deinde temptu salomonis in Hie Iudic. 1 orusalem. unde ait Moyses, Cave ne osteras holocausta tua in 1. Parat. σomni loco que videris, sed in eo que elegerit Dominus &c. Devoi. NaS: Iacob ut habetur Gen .ca. 18. post scal ,cuius summitas caelii tangebat angelorsimq; in ea ascendentiu & descendenu visione, ait, vere Dominus est in loco isto, & ego nescieba: surgi iisq; erexit lapide in titulit: fundens oleii desuper, appellauitq; nomen loci illius Belel. quod interpretatur domus vel habitaculii Dei. Edoctus diuinitus didieit
quata & quam mirabilia operaturus erat Dominus in loco isto. Naibi fundanduerat temptu ad Dei spFcialem eultu, ibi cosummaturus erat I Es V s opus nostrae redemptionis.
seipsu m Patri in cruce offerendo. Et propterea dii rediit ideIacob a Mesopotamia, Gene. 3 s. ibide propter haec mysteria futura, iteru Domino sacrificauit. Itaque nec reprobari debet, si dum in uno loco vel coram una imagine crebr scunt miracula, sanitates,&cartera diuina beneficia: non Iocum. sed Deum qui ibi operatur laudare: nec imaginem, sed coram imaginς aut ut alij loquuntur in imagine, Deu& sanctos contingat adorare. Ecce quomodo CHRI-
. . T v s est a Patre magnificatus, atque seipsum per sanctos
287쪽
igiς EXPOSITIO in terra hoe est Ecclesia mirificauit. Sed multiplicatae
Multiplicatae sunt infirmitates eoram, postea a
celerauerunt.1am aperit Propheta quod Messias nihil aliud instituit in Ecclesia sua, nisi quae Domini sunt: nihil quaesiuit, nisi Deuac animarum pro ipso lucrum, quas eo prospiciente asilictione saluberrima de mundi huius fraudulentis laqueis liberauit. Si enim de principibus Apostolis comprimis dicendu est: quii sane multa antea essent in eis infirmitates, ad sola Domini vocem relictis omnibus sequuti sunt eum, ter ab ipso vocat. Imprimis statim post Christi baptismum Ioan.cap. i. quando duo discipuli Ioannis audierunt ipsum dicente de Christo, Ecce asnus Dei, & sequuti sunt ipsum quoru alter erat Andraeas frater Simonis. Secunda vocatio fuit in piscatione qua describit Lucas cap. s. ubi Petrus visa multitudine piscium captorum, sciens istud non potuisse fieri ope humana, procidit ad genua v. Sed ille duae vocationes tantum fuerunt ad quandam familiaritatem :no enim adhuc ei tunc penitus adhaeserunt: sed istud impletum in tertia vocatione, de qua Matthaei cap. q. quado eos de naui uocauit ad Apostolatum. In qua vocatione omnia reliquerunt: etiam officium coniugale, testante Hieronymo cotra Iovinianum. Nam quum Petrus ex persona Apostoloru dicit ad Dominu, Ecce nos reliquimus omnia & sequuti sumus te. Respodit ei Dominus, A me dico vobis: quonia nemo est qui dimiserit domu, aut parentes, aut fratres, aut uxore, aut filios propter regnu Dei, qui no recipiat multo plura in seculo isto, & in seculo suturo vitam aeternam. Diu inuigitur quodda attractivii in Christo fuit, quo simul mente ut & corpus discipuloria ad se traxit. Multiplices in istellexerunt suas eme infirmitates, quia nusqua ad perfectum a duxit lex,& prius manifestata est illis per seueritate legis impotentia carnalis,ut tande ad noui Testamenti liberatrice gratia confugerent. Vnde enim propria agnouerutinfirmitate. inde citius festinariat ad medicu qui eos sanaret. Et quia infirmos & peccatores humiliter se fatentur, citi is a caelesti medico sanari merentur. Si aute istud etiam de
288쪽
eonuersione Gentium intelligas, clariorem reddet literam. Quod hic legit Hieronymus, Multiplicabimia , eorum idola postea accelerauerunt. Quia enim deos excogitassent Getes, in aethere, Iouem: in aere, Iunonem: in mari, Neptunii: in inferioribus etiam maris, Salaciam: In terra, Plutonem ein terra in seriore, Proserpinam: in focis domesticis, Vesta: in fabrorum fornace, Vulcanum: in syderibus, Solem de Lunam de Stellas: in diuinantibus, Apollinem: in tempote, saturnu: in bellis, Martem dc Bellonam: in vineis, Liberum: in frumentis, Cereremtin sylvis, Diana in ingeniis Miner-uam: in partu, Lucina: & dum passim omnia superstitionib' constreperet,statim suam imprudentiam agnouit mundus, ubi summam malorum attigit. Lapis praecisus sine manibus Dan χ qui&creuit in montem magnum, dum aduenit, idololatriam calcauit.Nam hactenus tEpore Moysi&alioru Prophetam, licet magnalia Dei virtute seret, non tame potuit hoc vitili idololatrie extirpari, non Qtu a Gentibus, sed etiaab ipso populo Israel in cuius prisentia fecit Dominus mirabilia in AEgypto, terribilia in mari rubro. Na & in Oreb Pal. rovitutu conflatile fecerunt,& adorauerunt filii Israel. Exod. cap. 32. Et Esaias idem deplorat cap. 1, Repleta est terra idolis, opus manuu suam adorauerunt, opus quod secerut digiti eoru. Sed ut recte praesignatu est a Daniele, per percussionem lapidis sine manibus hoc est absque humana potuita Dan. Iapis, qui est C hristus,statuam, id est idololatriam diminuit, tam antiquam, scilicet Chaldaeorum, quam aliarum trium monarchiarum, ibidem descriptarunt .vti etiam praedictum erat ab eodem Esaia, In die illa proiiciet homo idola argeti sui,& simulachra auri sui, quae fecerat sibi ut adoraret. Et
idcirco nunc adiunctum est, Non congregabo,&c.
Non congregabo conuenticula eorum de sanguinibus,nec memor ero nominum eorum per labia mea.
Haec non ut ab homine, sed tanquam a Deo proferenda sunt. Et cessationem sacrificiorum tam Iudaeorum, quam Gentilium per legem o H R. I s T r subiungit
Psalmographus. Nam quum primum locum in sacrificiis teneat oblatio animalium, excludendo sacrificia quibus
289쪽
illa offerebantur, ablata est de lex, siue idololatriae, quae Isiliis exercebatur, siue synagogae, quae tantum umbram suturorum habuit, non ipsam imaginem. ad Hebraeos ca. Io Quare quum is, qui per talia sacrificia in Iudaismo ventii-rus denuntiabatur, aduenit, talia signa reuocata, sicut vetaniente lumine cessat umbra. Nam sic ea fgna facta sunt salsa, ut circuncisio, quae significabat Christum moriturum& passurum, morte Christi euacuata: quippe qui postea se- ipsem circuncidebat, falcam fide protestabatur:&eum qui
iam hominem redemerat, venturum ad redimendia annun tiabat. Ipsa tamen circuncisio,vt & aliae ceremoniae nunc in
suis quibusdam significatis adhuc manet. Omnes enim il-Iae purificationes veteris legis, significabat purificationem a peccatis:& oblatio δc sacrificia designabat persectu Christi sacrificium.& actus quosdam latriae in Deum, fidei videlicet, spei Sc charitatis: quae omnia consummata sunt unicae H RisTI oblatione, qua ipse legem non soluit, sed adimpleuit persectiora remedia instituendo. Absit tamen viter hoc cum Ebionitis dicamus legem nunc cum Euange-o esse necessariami sed cum Paulo ad Rotn.fatemur, Mortificati sumus legi per eorpus Christi. Adde postqua ad perfectum genus humanu peruenit,debuit a seruitute legis liberu esse. Ad Galat. cap. 3.& 4. & ad Hebr s. 7. Reprobatio quidem fit prioris mandati propter infirmitatem eius de inutilitatem. Nihil enim ad perfectum adduxit lex: nem- Ite erat Israel ut paruulus, qui paulatim a pristina ma-a sua consuetudine. idololatriae sacrificiis di inouebatur, ita ut ei concederetur eadem offerre Deo, quae prius idolis obtulerit, vel ab aliis offerri viderat, quan uis ipsum idem opus alio fine faceret. Sed transato hoc sacerdotio Leuitico in sacerdotium secundum ordinem Melchise decli, necesse fuit ut de legis transatio fieret rin tantum melioris testam eii sponser famis est i E s V s, qui eo quod
maneat in aeternum, sempiternum habet sacerdotium: vnde de saluare in perpetuum potest, accedens per semetipsum ad Deum , semper vivens ad interpellandum pro no- Iis . ad Hebraeos cap. 7. Verum enimuero quum Paulus post passionem circuciderat Timotheu. Act. is. Jc seipsum assumptis
290쪽
assumptis quibusdam aliis, in templo Hierosolymis purificauerit. Act. p.: i. quin & Apostoli Act. cap. i haec scripserui, Visum est spiritui sancto & nobis, nihil ultra imponere vobis oneris quam haec necessaria, ut abstineatis vos ab immolatis simulachrorum, de sanguine suffocato, & forni ineatione. Non satis constat qualiter passione Christi talis lex reuocata. Prohoe, duo tempora baptismi ponemus: primu est a praedicatione citos Tr usque adsolennem E uan
gelij publicatione, Hierosolymis in die Penthecostes: quo
In tempore, si non Christus, sui tamenDiscipuli baptizabat. Ioan . cap. 4. & tunc baptismus fuit solum de consilio, vita paulatim homines ad iugum CHRisTr assuesceret. S cundum tepus incoepit ab hac publica in Hierusalem Eua- gelij annutiatione: de qua Act. cap. 2. qua uno die appositae sunt animae & baptizatae circiter 3o oo: & tune baptismus
datus sub praecepto: quando de Sion exibat lex, Sc verbum Esa.i Domini de Hierusalem. In his duobus temporibus fuit circuncisio nonnuquam necessaria dc utilis, quandoque utilis,
non necessaria: aliquando mortua sed licita, aliquando demortua dc mortifera. Ab Abraham usque ad baptismi institutionem de receptionem, fuit ipsa circuncisio viris Iudaris& necessaria dc utilis. Gen.eap. 37. licet pro forminis adhuc tunc medicina originalis esset fides protestata, ut in lege natura . In primo autem tempore baptismi, ipsa circunci
fuit utilis non necessaria. Nam quum iam baptismus consil-Ieretur, neque amplius necesse erat Iudaeo circuncidit sed
tunc eligebat quod mallebat, vel circuncidi, vel baptizari, quum vimque valeret. Et baptismus tunc signu erat Christi mundum repurgantis, ut inquit Paulus, Quotquot bap- G satietati estis, Christum induistis. secundum autem tempus baptismi fecit circuncisionem mortuam saltem Iudaeis sci tibus legem,neque tamen tunc adhuc propterea fuit eis illicita, sed Iudiis licuit usque ad istud tertium concilium Λ-postolorum, de quo Acto. cap. is, de quatuordecim annis a passione Christi ipsam legem obseruare, non dicedo quod adhuc esset utilis vel necessaria, sed duntaxat attestado quod aliquando fuisset bona & necessaria. Ipsa enim quandoque