장음표시 사용
301쪽
assumptis quibusdam aliis, in templo Hierosolymis purificauerit. Act. cap. 2 r. quin & Apostoli Act. cap. is . haec scripserui, Visum est spiritui sancio & nobis, nihil ultra imponere vobis oneris quam haec necessaria, ut abstineatis vos ab immolatis simulachrorum, de sanguine suffocato, Sc forni eatione. Non satis constat qualiter passione Christi talis lex reuocata. Pro hoc, duo tempora baptismi ponemus: primu est a praedicatione cM Rrs Tr usque adtolennem Euan in
gelij publicatione, Hierosolymis in die Penthecostes: quom tempore, si non Christus, sui tamenDiscipuli baptizabat. Ioan . cap. 4.&tunc baptismus fuit solum de consilio, vita paulatim homines ad iugum CHRIsTI assuesceret. S cundum te pus incoepit ab hac publica in Hierusalem Eua- gelij annutiatione de qua Act. cap. 2. qua uno die appositae sunt animae&baptizatae circiter 3o oo: & tune baptismus datus sub praecepto: quando de Sion exibat lex, & verbum Esa.ia Domini de Hierusalem. In his duobus temporibus fuit circuncisio nonnuquam necessaria dc utilis, quandoque utilis, non necessaria: aliquando mortua sed licita, aliquando demortua dc mortifera. Ab Abraham usque ad baptismi institutionem dc receptionem, fuit ipsa circuncisio viris Iudaeis& necessaria dc utilis. Gen. cap. 17. licet pro forminis adhuc tunc medicina originalis esset fides protestata, ut in lege natura . In primo autem tempore baptismi, ipsa circunci fuit utilis non necessaria. Nam quum iam baptismus consil-Ieretur, neque amplius necesse erat Iudaeo circuncidit sed tunc eligebat quod mallebat, vel circuncidi, vel baptizari, quum utruque valeret. Et baptismus tunc signu erat Christi mundum repurgantis, ut inquit Paulus, Quotquot baptietati estis, Christum induistis. secundum autem tempus baptismi fecit circuncisionem mortuam saltem Iudaeis sci tibus legem, neque tamen tunc adhuc propterea fuit eis illicita, sed Iud is licuit usque ad istud tertium concilium Λ-postolorum, de quo Acto. cap. is, & quatuordecim annis a passione Christi ipsam legem obseruare, non diccdoquddadhue esset utilis vel nece ria, sed duntaxat attestado quod aliquando suisset bona & necessaria. Ipsa enim quandoquestit sincta, & propterea non debuit statim damnari, velut
302쪽
idololatria, qui semper fuit mala sed oportuit ipsam synagogam cum honore sepeliri: quare non peccauit paulus seipsum purificando,vel Timotheum circucidendo. Talia Gnim egit ut ex contextu literae Actorum natet ad osten dendum quod non damnaret legem, ut idololatriam: quin& legale obseruauit, ut scirent fratres in Hierosolymis quod falsa essent quae de eo ita dicebantur, protestans ipsam legem aliquando sui se bonam. Quae vero Acto. cap. . scripta sunt, Abstinere a suffocato, & sanguine: hic Getibus ad fidem conuersis pro pacifico conuictu ad tempus
suadebantur,ut in unum Domini ovile conuenirent,& Getes & Hebrari: & ne abominabiles essent proselyti Iudaeis, noq; Gentibus tunc suffocatum, ut legale videtur preceptu sed ut conueniens communi amicitiae Iudaei & Getilis. Iam enim Act .cap. io . in couersione Cornelij, Spiritus Sanctus Petro dixerat aeque Gentes ac Iudaeos puri catas, & neminem communem aut immundum dicere hominem. Sic sancte Paulus circuncidit Timotheum fidelem, de matre Iudaea& patre Gentili, ad vitandum Iudaeorum scandalum, ne legem Moysi videretur tanquam per se malam damna re. Attamen ne eam quasi necessariam Gentibus imponeret, Titum non circuncidit, ne occasionem seipsos circuncidendi acciperent Gentes ab eo: ipsis enim Gentibus simul fuit ex se circuncisio de mortua & mortifera. Quare Gai
tis scribebat Paulus, Si circuncidimini, Christus nihil vobis prodest. Non enim tenebantur ad sepeliedam Synagopam cum honore, ut Iudaei. Et ideo iuste Petrus a Paulo reprehensus, ad Galat. cap. z. quod cogeret Gentes iudaizare,lege tam stricte obseruans, quasi Gentibus necessaria foret. Nec peccauit Petrus si primum eum Iudaeis tunc iudai stabat, sed quod facto suo cogebat Gentes iudaizare.Verutam e quoniam tempore ipsi Israel facta sunt legalia S mortua &'mortifera, certum quid ex Scriptura non habemus. Quapropter historia Scripturae solum perducit Ecclesiam usque ad tricesimum annua pasone Christi, qui suit quintus annus Neronis, qua in tempestate adhuc Iudaei suis ritibus dimittebatur. Quare veriqmile est hanc uniuersam leris abrogatione factam esse in euersione Hierusallam lua-
303쪽
do passim dispersi sunt Iudaei inter Gentes, & sentibus se
conformare didiceret. Quod si contedas, Cur nuc non potest adhue inuincibiliter credi legem currere, sicut & lognea passio ne istud potuit ita ignorari Zhoc unum tibi sufficiet, si animaduertas Deum agere ex ordine quo posuit. Quia vero nuc medium datum est, quo possum us scire Synagog cum suis umbris transiisse, si satis quantum in nobis est edoceri inquirimus, aut per hominem vel angelum illuminabimur, aut ipse Deus sua bonitate lege hac necessaria iam
posita, statim instructior aderit. Sequitur in textu , N E Gmemor ero nominu eoru per labia mea. Ex labiis, duo Christi testamenta intellige, quae in unius soni concordia sicut labia) temperantur, dum utraque resnum Dei praedicante atque ex hoc accipe tandem auferendam ab Ecesesia populi a populo electionem. In Christo siquidem non est distinctio Iudaei & Graeci, non est Barbarus aut Scytha, non mastulus aut foemina, ut Apostolus ait ad Galat.& ad Coloss. Neque est Paulus aut Apollo Sc. r. ad Corinth .cap . I. sed omnes unum corpus sumus in Christo,& unum est nomen omnium, quod os Domini nominauit. Mutamur quippe in lauacro,& ex filiis hominum, vocamur filii Dei. ad Titum 3, Fuimus aliquando &nos stulti& increduli sicut& caeteri, sed misericordiam Dei consequuti per lauacrum
Tegenerationis & renouationis Spiritus Sacti. Nec iam vel peccatores vel inimici vel homines, sed iusti & fratres & fideles appellamur. Esaiae cap. 6s, Dimittetis nom si vestrum
in iuramentum electis meis,& seruos suos vocabit nomine alio. Non enim nomen Israelis videtur mansisse nisi in m Iedictionem execratoriam: ut Num. cap. s, mulieri accusitet
Iege zeloti piae dicebat Sacerdos, Det te Dominus in maledictionem & exemplum in populo. Nos autem primu , nascente Ecclesia, nominauit Christus fideles, quos omnes per se immediate docuerat,& non quomodo in veteri Lege, in qua fideles docebantur a Deo, mediante Moyse, seu Prophetis. At postea quam pro maiori parte decessierunt hi qui in prim eua Ecclesia ac HRis To immediate instructi erat,no ampli' fideles sed Christiani, a Christo seu achri male quod unctionem Gretce designat dicti sumus. Et m GaIa. 3
304쪽
rito quidem a cristis To Christiani, sicut Petrus a petra, via digniori fiat denominatio.Nam Christus dignitate ac perfectione praecellit omnes Patriarchas , Esaiae . cap. s 2, Exaltabitur plusquam Abraham, elevabitur plusqua Moyses, & sublimis erit valde. Quare si aliquando haec cognomina Israel, Iuda, Iacob, in populo fuerunt a patriarcliis, unde descenderunt: quid mirum si nunc a Christo Christicolae seu Christiani nuneupamur In quo abluti sumus, in cuius nomine sanctificamur. I. ad Corinth. cap. 6, Quapropter Augustinus lib. I. Retractationum, ita inquit, Ipsa res, quae nunc Christiana religio nuncupatur, erat apud antiquos, neque defuit ab initio generis humani, quousque ipse veniret in carnem: unde vera religio, quae iam erat, coepit appellari Christiana. Quum enim post resurrectione astu-son Smque in caelum, coepissent pra dicare Apostoli, & plu- rimi crederent, primum apud Antiochiam appellati siune discipuli Christiani. Nostris ergo temporibus Christiana religio, non quia prioribus temporibus non fuit, sed qpia
posterioribus hoc nomen accepit, quam cognostere & aia sequi securissima est salus. Quia vero in haereditate Domini transferimur,recte subiungitur, Dominiis pars,&c.
Dominus pars haereditatis calicis meis tu es qui restitues haereditatem meam mihi.
Tale est acsi cHRisTus diceret, Eligant sibi, qui volunt, mundanas concupiscetias,& ventis discurrentibus similem vitam, Deus pater pars haereditatis meae, & calicis mei. Nam ex pretio passionis regnum caelorum in portionem & sortem haereditariam ei debetur. Seu intransitive sumcdo, Dominus portio haereditaria mei & meorum, quasi more partientium sorte diuisoria, id quod alicui obtigit, vocetur pars. Diuisis siquidem rebus humanis , hinc delectabilibus mundi, inde Domino cum beneplacitis ei, Dominus haereditas Christi & suorum: imprimis Christi, quum a Deo in humanitatem Filij sicut a persectiore omnia bona I. Cor. rr. derivetur, dc propterea huius Christi caput & bonu,Deus. Credentium vero haereditas, Dominus, nam ipse pascit aenutrit eos & hic & in patria, & ipsi dicuntur haereditas, de
305쪽
kegnu illius atque Christi, in quibus ambo regnant. Aliter
tame dicitur regnu Christi,omnis creatura: aliter Ecclesia. Regnum Christi, dicitur omnis creatura: causa & potestate diuinitatis: Ecclesia vero, occasione fidei quae de illo est, Se per qua regnat in ipsis fidelibus. Forte autem nuc meminit sui calicis Christus, ut in calice designetur qualiter quisque recipit ab eo bonii ad mesurahi: de cuius plenitudine om- Ioan. Lites accipimus, qui & propterea a Paulo caput Ecclesiae no- Ephes. sminatur. Quippe intelligendo caput, vicu ratione principi j dicat conformitate naturae cu eo cuius est caput, sic soli Christo conuenit esse caput Ecclesiae, qui solus natura humanam assumens, in similitudinem hominu factus, habitu inventus est ut homo ad Philippenses. Et per hanc confor- Philip . 1
mitatem naturae habet perfectione homogeneam cu membris: interior quoque influxus gratiae sic in reliquum corpus ab eo solo redundat, cuius humanitas, quia diuinitati coniuncta habet vim iustificandi,tametsi influxus in membra Ecclesiae, quantum ad exteriorem gubernationem aliis conueniat, qui & dicuntur capita sub Christo,& membra de membro. Amos s, Optimates, capita populorum. & 2. ad Corinth. 2, Ego quod donaui, siquid donaui propter vos in persona Christi. 3c 1. ad Corinth. s, Pro Christo legatione iungimur, tanqua Deo exhortante per nos. Hic calix etiam de Eucharistia potest intelligi, ut exclusis sacrificiis tam Gentilibus quam Iudaicis commemoretur sacrificiu in Ecclesia, quod non sit sicut caetera sacrificia, sed tale quod Deus est pars eius, hoc est quicquid est, Deus est. In sacrificio nanque altaris, non est panis aut vinum, sed Christus ipse verus Deus, propterea dicitur, Deus pars calicis mei. hoc est, Est id quod est in calice meo. Quando insuper dicit M A r, vide anne similiter adiungat Ecclesia, qua
hoc iuge sacrificium habet: & quia ubi est caput, ibi sit de
corpus. Tum demii praecedentibus ad Patrem addit saluator, T v es qui restitues, &e. Haee dicit Filius secundum humanitate subiectus. Ad Hebr. s, Ri uim esset filius Dei, Neb. s. didicit ex his quae passus est, obedientiam, per quam consummatus factus est omnibus obtemperantibus sibi, causa salutis aeternae. Illius enim passio omnibus sufficit ad sa
306쪽
lutem, si ei cooperatores fuerimus. Et quam Adam per superbiam Sc inobedientiam haereditatem huina nae sobolis amiserat, hanc Christus sua humilitate,obedientia ac morte recuperauit. Quare nunc pulchre dixit, Restitues. Vere etenim ipsi restituta est haereditas, cui ante coditionein rerum mer i in praedestinatione collocata. Nec tacenda nobis est quaedam non inelegans de praedictis speculatio, hominem ad imaginem & similitudinem Dei factum &plasmatum: atque ideo haereditatem Creatoris dictum, sub propriam redegerat daemon tyrannidem,& alienum mancipium sibi usurpaverat, ad quem Dei filius & haeres dueras misit, scribens ei per Prophetas, haereditatem illam repetens 'qua fuerat fraudatus. Et quia daemon continue magis resistebat,&rapinam reddere negabat, haeres accepto Patris sui testamento ad raptorem descendit. Inter eos autem fuit iudex Pater, qui condemnato raptore. Filio haereditatem restituis: huius rei gratia Filius nune participem illu tam praeolari operis appellauit. Aliter restituet Deus pater haereditatem Christi, quando electos suos corpus, sanctae Ecclesiae, ad illam integritatem attraxerit, ut post resurrectione in acceptis corporibus suis, incorrupti & immortales vivant. Nam illam immortalitatem in Adam perdiderunt. Et m idus iste futurus, appellatur haereditas Christi: tanquam Deus paterFilium haeredem fecerit orbis in illo statu iuxta illud ad Hebraeos, Qurm constituit haeredem uniuersorum. Non enliniam portio Domini erit Iacob tantum, &pars eius Israel, sed omnes prorsus nationes mundi. Veruntamen nemo se putet haereditatem Christi, nisi sit praeclarus quia sequitur, Funes,&c.
Funes ceciderunt mihi in praeclaris, etenim b reditas mea praeclara est mihi.
Vox Christi, qualiter Ecclesia sibi in haereditatem eontigerit,declaratis. Olim iunibus terram diuidebatur haereditas, ut unusquisque ad mensura spatia telluris pro quiestate tributi & personae suet qualitate perciperet: sicut Moyses traditur in vetes Ilistrumeto, Iosue praecepisse funibus ostribueret terram promissionis filiis Israel. Nunc autem sine
307쪽
lane intelligendi sunt super diuinis electio, quae quondasub Moyse sorte fiebat,ut summus Sacerdos sorte quaerebatur: sicut de Zacharia Lucae cap. I. legimus, Sorte exiit ut incensum poneret. Et hoc modo Matthias ante diem Pen- Acto. Qtecostes ab Apostolis nondum plene illuminatis, sed adhue legem tertiantibus, ad Apostolatum sorte annumera- Acto. tus est:tametsi post Pentecosten septem diaconi non serie, sed discipulorum electione ordinati sunt. Quasi nunc talis serma electionis quoad diuina, reuocata sit. Extra de sortilegiis cap.vltimo. Neque nunc hac uti licet, etiam praemisia si deuota oratione, nisi maxima compellat Ecclesiae necessitas: quemadmodum perbelle ostendit Augustinus in Epistola ad Honoratum. secus autem pro his quae temporalia
sunt, dummodo sors diuiseria dc no consultoria fuerit. Uo- eo aute sorte consultoria, quoties euentus a causa petitur, quae eu ex sua natura reddere non potest. Quod vero nune
ait Messas Cecideriit mihi in praeclaris: tantude est ac si dicat Ecesesia partita est mihi in Patriarchis, Prophetis, Apostolis, Martyribus, Virginibus,reliquaq; Cosessoru turba, qui omnes ita prae lari sunt, ut sint usque hodie lux mundi. Matth. sLux tenebras soluit, I postea illustrat, sic per hos uniuersus orbis purgatus a tenebris ignorantiae, ad lumen fidei derognitionis peruenit. Porro per funiculos, haereditatis suae latitudine gloriamque memorauit. Nam quoscunque aduocauerit pater,& Christus secum recipit. Quo fit haereditas eius, scilicet Ecclesia, semper pr clara sit, qui & tota put Catic. cchra est in his membris,& maculam non habet in his qui
eius sunt, numero&merito. Prosecto qui in Ecilesta continentur, per unitate fidei charitate formatae ad ipsam Ee-elesia pertinet tanqua lapides vivi & nicbra uiuificata Dei
spiritu, ex quibus ipsa aedifici j spiritualis corporis Ecclesiet
structura cosurgit. Mali autem nunc hic sunt in Ecclesia, ut in corpore humano humores mali, qui interdum exeunt de corpore. In prioribus, Ecclesia dicitur sancta, immaculata dc praeclara, seu iuxta alia Graecae dictionis κω Tibu significatione)sortissima ac potentissima. In aliis coparatur agro Mati. Is in quo simul cu bono semine inueta sunt orta zizania, & in
his Ecclesia dicitur nigra sicut tabernacula Cedar. Caticorut. ij.
308쪽
cap. i. Tabernacula enim Cedar ad Ismaelem pertinet, DIno erat haeres eu filio liberae. Sed decor huius h reditatis in Gala. sanctis: vicienti cintonat haeres, Benedica Dominum, &c.
Bene sicam Domin qui tribuit mihi intellectu insuper o usq; ad nocte increpuersit me renes mei.
Imprimis hic Christus Patri gratias agit, quod ab instanti suae conceptionis habuit plenitudinem icientiae & sapie-tiae ad custodia suae haereditatis. ad Colos . cap. 2. In eo sunt omnes thesauri sapientiae 3c scientiae absconditi, & merito Act. io . quidem. Nam ipse est a Deo constitutus omniu iudex, quia Filius hominis. Ioan . cap. s. Decet ergo eum etia occultissirma nosse,&nihil ignorauisse, quit testate philosopho soluvnusquisque in eo recte iudicet quod bene nouit. Nec ob stat quod Lucae cap. 2.de eo scribitur, I E s V s proficiebat sapientia aetate,& gratia apud Deu & homines. Na ut inia quit Gregorius) iuxta hominis natura proficiebat sapietia, no quod ipse sapietior tepore, qui a prima coceptionis hora spiritu sapietiae plenus permanebat: sed eande, qua ple
nus erat, sapientiam, caeteris ex tempore paulatim demon
strabaci sicut sol in aurora ac ortu suo habet tota plenitudinem sui luminis & caloris & virtutis: quoad nos tamen, in his crestit successive, quato propinquior adest nobis. Unde iuxta hominis natura Christus proficiebat aetate, de infantia ad iuuentutet iuxta hominis natura, proficiebat gratia, non quide quam prius non haberet, gratiam per accessum temporis accipiendo, sed pandendo donu gratiae quod habebat anud Deum & homines. Quia quantu crescente aetate patefaciebat dona gratiae, hominibus, que sibi inerant, MDpientiae tantu eos ad laude Dei excitabat, per considerationem istiusmodi bonoru sic Deo patri ad laude, & hominibus ad salute natus. Insuper licet gratia non fuerit tracta dierit in eo augmentata, tamen vereri prosciebat per illa continue meritorie operando: & quod iam uno modo debitu erat, adhuc pluribus aliis modis idem deberi faciebat. Sic di forte profecit sapientia, quantu ad cognitionem reruin proprio genere, seu acquisitam, experimetale, licet clarissime prius illasmet res cognouisset in verbo, cogniti ne quae
309쪽
ne quae beatisca, aut matutina dicitur: siue Deo omnino &proruus illam cognitionem faciente, ut gratiam & gloriam Psel. 83 det Dominus:siue essentia diuina quae est caui somnium si speculum liberum, in quo duntaxat reluceant quae vult
ostendere. Nam neoue propterea nouit CHOs TVs res
omnibus modis quibus nosci poterat: quare adhuc semper fuit locus notitit experimentali, quς per operationem *nsuum accipitur. Nam si diceremus tantum secundum apparentiam Christum per intellectum profecisse, quis statim malignus inserret neque Christum, nisi secundum apparε- tiam, intellediu aut sensum habuisse: quod retrobat Ambrosius lib. de Spiritu Sancto. Accepto itaque a Patre hoc dono sapientiae&scientiae, nunc gratia resert Filius, quod sic bene portiones haereditatis sibi contingentis ad regulam voluntatis diuinae, distribuit: atq; interim respodet susurro Iudaeoru, qui ei improperabant, cur non ita eos ac Gentes 1 bes assumpsisset 3 Sed nuquid iniquitas apud eum: Absit. Omnes 'enim vocavit, licet pauci, aliorum malitia impediete, electi emaserint. Adhuc tamen ingeminant perfidi Apellae, cur non eos compulit intrare sicut& paulum: quibus hoc unusufficiat quod ad Roma. cap. I i. scriptum est, Non repulit
Deus plebem sui quam praesciuit. Adde vi inquit Augusti im,
nusὶ nisi Stephanus orasset, forte Paulus saluatus non esset. Novit Dominus qui sunt eius: nouit qui permaneat adco. rona mouit qui permaneat ad flamma: nouit in area sua triticu, nouit & palea nouit segete,nouit zizania, sed magna Rratiae commendatio. Nemo potest venire ad me inquit Fi Ioan . s. lius nisi Pater qui misit me,traxerit eum. Nemo venit nisi tramis ait Augustinus: quem trahat, & quem non trahat, quare illum trahat, & illum no trahat, noli velle iudicare, inon vis errare. Semel accipe & intellige : non traheris, ora ut traharis noli tamen cogitare te inuitum trahi. Ego
dico ut verbis A ugustini utar parum est voluntate, etiam voluptate traheris. Trahitur homo ad Christia ira, qui delectatur vel itate , delectatur beatitudine, delectatur iustitia,
delectatur sempiterna vita, quod totum citos TV sest. Canticorum cap . I, Post odorem unguentorum tuorum
Furremus. Quamobrem quod quaerebat Israel non est con-
310쪽
sequutus, exteri vero excaecati sunt: nam offenderunt In Iapidem offensionis & petram scandali. Ad Ro. cap. s. Comprimis blasphemaverunt in hominem Christum, dicentes, Ecce homo vorax dc potator Vini, Lucae cap. 7. Blasphemaverunt & in Christum Deum. Matth. , In Beelzebulli principe daemoniorum, eiicit daemonia. Quare quum nusi quain Christum gustaverint aut quaesierint, neque a Chri sto inuenti vel tracti sunt. Vnde& pro his nunc Messias conquerens subnectit, Insuper & usque ad noctem incre-psel. 6 8. puerunt me renes mei, ac si diceret, Non solum me non adcloa. s. mauit Israel, sed gratis me odio habuit,& siupra mala quae mihi fecit hoc unum nefandissimum addidit: usque ad noctem, id est mortem, quae in Sacris nox appellatur me ipsum persequutus est. Et hic Renes, parentela declarata per quos & cognatio & generatio humana seminatur. Ex Domino tamen nunc & in prosperis & in aduersis Deum benedicete, hanc doctrinam accipiamus. Ut semper Creatorem laudemus siue in donis suis & prosperis, siue inter
flagella & aduersa. Vnde sequitur, Providebam Domi
Providebam Dominum in conspectι meo semper quoniam i dextris est mihi ne commoveari
Christus declarando quid fecerit, &ouo modo aequani miter semper omnia tolerauit, tradit nobis perutile reme, dium quo peccata vitemus. Nam qui Deum semper acidinentis intuetur, hic neque prosperis extollitur, neque aduersis frangitur:& imitatione Saluatoris nullatenus ad de-
hcta conuertitur. Sic enim quemadmodum Christus or- senum diuinitati coniunctum, nusquam moueri potuit nis ad regulam voluntatis primae unde neque quandoque liquem deordinatum motum habuit ita & nobis continget, qui semper in Deo fixi erimus. De Christo vero nune quasi de homine loquimur. Nam in eo duplex est natura diuin scilicet & humana. Et idcirco in eo sunt utriusque natutae proprietates dc potentia: Quare in eo fuit voluntas hominis, ut hanc etiam pro quolibet appetitu siue naturali, siue sensitivo, siue rationali accipias, Oc non solum pro