장음표시 사용
531쪽
cens animam meam, ad te eam, Domine, per orationem Ie-uauinam oratio secundum Damascetium est asceis vel eleuatio mentis in Deum:& quemadmodum triticum si in terra iaceat, computrescit & perit, quando de terra ortum surgit in altum, eleuatur & custoditum ita mens dum carna libus desyderiis conculcatur in terra, protinus ab iis liberatur, si sursum a terrenis nimirum se rebus attollens, in Deum eleuet. Nempe facile terrena despicit, qui ad diuina conspicienda se erigit,& cuius mens iam tota caelestiu conscia est. Neque tamen audet dicere David, tibi obediui, ma- data tua seruaui: sed hoc unum tantum inculcat, quod in
F ipso solo spem fiduciamque suam ponit fugiens Absalone,
iam non cofidens in nummo, in domo, in negotio, in militia. in facultatibus. Da ergo inquit N o N erubescam iteru, te inter angustias offendendo: sed fac cum hac tentatione mea prouentum, ut no deficiam in pugna, sed vincam: nec patiaris tantum poenae irrogari, cluantum tolerari non pos. sit: sed concede ut aut cito cesset tribulatio, aut si prolixa fuerit, dones tolerandi virtutem, ne vincatur qui patitur. Vnde sequitur, Neque irrideant, &c.
Neque irrideant me inimici mei, etenim uniuersi qui se nnent te,non confundentliri
Petit liberari de irrisione ac pessimis sermonibus suorii inimicorum, qualiter hac in fuga contra eum egit Semei. Reg. is ipsum sanguinarium multorumque malorum authore exis probrans, cui non est succensus David: nec enim circa huc rabidum canem ei respectus aut pudor fuit, sed ad Deum intendebat quo volente,talia a maledico audiuerat, spera-.batque sibi tandem adesse Dei misericordiam. Etenim cinquit uniuersi qui sustinent te non confundentur. s V s τINE N T autem posuit pro Expectant, ut plerisque in locis facit: ita enim interpretatur Aquila. Deum vero expectare,est sub malorum patientia ipsum viriliter sustinere ut ille veniens in iudicio suo, reddat quod fidelis animus expe- . tebat. Interim iusti tribulationes praesentes longanimiter atque a quo animo ferunt, nullisque tentationibus a Deo recedunt, sed in bono proposito perseuerant,& solu Deum contemptas
532쪽
eonteptis omnibus expectant omnia patienter, immo hi- Iariter sustinet. Hac temporali pace gaudet fidelis, qui nulla prosperitate aut aduersitate dissoluitur, & sic arram aeternae pacis praegustat nouit enim Deum suos salubriter terrere, cepissim Eque mordacissimum tribulationis medicamentum addere: nam non repulit ab Apostolo stimulum carnis tertio rogatus, ut virtutem in infirmitate perficeret. Proinde non est reprobatio, sed virtutis approbatio,bono. rum aduersitas. At contra confundantur &c.
Confunduntur omnes iniqua agentes superuacae.
Nunc Dauid imprecatur exterminium Absaloni eiusque complicibus dignis ut exterminentur. qui eum praetextu offerendi sacrifici j in Hebron, inique deceperat, atque hac fictione eonuocato populo, protinus cotra Regem coniurauerant licet in vanum: nam statim Dominus opera fide- iis Chusi dissoluit omne consilium versuti Achitophel, seruato Rege cum suis trans Iordanem: quemadmodum haec omnia diffusius legis, a. Regu i s. Alij casu quopia aut infortunio iniqua agunt ali j ob naturae in firmitatem: & quicunque alias ob causas transgrediuntur, ij superuacue iniqua agere dicendi sunt, hoc est nulla ratione, sed prae summa malitia, quales erant isti visibiles atque in sisibiles inimici, qui aduertum beatum David pugnabant: sine causa enim atque inaniter pugnatur cum eo qui nullam alieri iniuria insert: omnia quoque sunt vana & infructuosa, quae a Deo sunt aliena. Expedit autem semper meminisse eorum quae per vindictam propter talia hominu peccata egit Dominus nam quondam multa passus est Israel in AEgypto ob sua delicta, in stismate inter Roboam & Hieroboam ingentem sustinuit iacturam synagoga' tantundein accepit in destructione templi & transmigratione sacerdotij in Babylonia per Nabuchodonosor,& tempore Machaba , rum, quando scismata 3c multi pseudoprophete inualueriit. Quae omnia ut scribit Apostolus I. ad Corinth. io, In figura facta sunt nostri, ut non simus concupiscentes malorum, sicut de illi concupierunt, neque idololatrae, sicut quida ex ipsis, quemadmodum scriptum est, Sedit populus mandu-
533쪽
eare & bibere, & surrexerunt ludere: neque fornicemur si- Num. et s. cui quidam ex ipsis fornicati sunt,3c ceciderunt una die vi- inti tria millia: neq; tentemus CHRIs TV Μ, sicut qui-am eorum tentaverunt, dc a serpentibus perierunt: neque murmuremus sicut quidam eoru murmuraverunt de perie- Num. I . runt ab exterminatore, id est ab Angelo eos percutiete ex- dc I . tra terminos terrae promissionis. Haec auic omnia in figura contingebat illis: scripta sunt autem ad correptionem no-I. Cor. IO. stram in quos fines seculorum deuenerunt. Itaque qui se
existimat stare, videat ne cadat: ipsis enim patribus vere fa- . cta sunt, quς in figura erant nostri,ut timeamus talia agere, ne talia incurramus. Omnia quippe quae in populo Israel illo tempore facta sunt in figura, nunc in nobis in veritate celebrantur. sicut enim illi Per Moysenex AEgypto liberati sunt, sic nos per c HRIsTr sacerdotem de seculo liberamur. Demum Christiani facti ducimur per deserta, ut
per exercitium contemptus mundi & abstinentiar, in obliuione nobis eant AEgypti voluptates, ita ut nesciamus adseculum repedare. Qusam vero Baptismi mare transimus, tunc nobis diabolus cum suo exercitu tanquam Pharao demergitur:deinde manna cibamur, & potum accipimus doc HRIs Ti latere emanantem. Claritas quoque scientiae
tanquam columna ignis in nocte seculi demonstrati ν, de tribulationis aestu,diuinae consolationis nube protegimur Post quae omnia si peceaverimus, ista nobis sola sustragari Heb ip non poterunt: sicut& ad Hebraeos dicitur, Irritam quis faciens legem Moysi duobus aut tribus testibus, sine ulla miseratione punitur: quanto magis putatis deteriora mereri supplicia, qui Filium Dei conculcauerit Ergo nuc ait Dauid) ut non erubesicam vel consendar, Vias tuas, dcc.
Viis tuas,D incidemonstra mihi, oe semitas
v i ΑΕ ut quibusda placet sunt praecepta quae ad omnes dirigiatur. sEM ITA E. Vero, sunt cosilia, quoru obseruatiodutaxat perfectoria est. Sic ergo vias & semitas Dei accipiamus ut sunt omnia qua cuq; ei placet: per eas enim securus
nec iam amplius vagabudus quis incedit, qui quae Deo placita
534쪽
cita sunt perscit. Rogat igitur propheta doceri, se a Deo ea
diligenter,non solii ut sciat, sed ut & illa debite observet, simulque nobis satis ostendit qualiter apud Deum non verbi auditores,sed legis factores coronabutur. Propterea ut inquit Paulus ad Hebraeos cap. a, abundantius oportet nos obseruare ea quae audiuimus,ne forte peresiluamus, hoc est in aeternum culpam & poena incurramus. Fluimus siquidem per poenas mortalis naturae, Effluim' peccata addcdo, Per- Hebi. iesiluimus in aeterna damnatione. Si enim qui per Angelos dictus est 2rmo, factus est firmus, de omnis praeuaricatio de inobedietia accepit iusta mercedis retributione, quomodonos, quibusFilius loquutus est, effugiem', si tata neglexerimus salutem Vias itaque illas per quas venitur in regnu tuu Domine demonstra, nunc rogat David. Semitas etia possumus legis intelligetias accipere, quae Sc paucis note, Se difficultate sui probatur angustς. apropter sequitur, E D OC E me:qui sermo no ad calle sed ad lege magis noscitur pertinere. Verulam e tametsi queda in sacris obsture dicta desissima obducant caligine, interim ita diuinitus prouisum est ad edomandam labore superbiam ,& intellectum a fastidio reuocandum, cui facile inuestigata plerunque vilestunt,& per similitudines libentius quique cognoscimus,& cum
aliqua dissicultate quaesita, multo gratius inueniuntur. Qui enim prorsus non inueniunt quod quaerunt, fame laborant: qui autem non quaerunt, quia in promptu habent, fastidio sepe marcescunt. Nonne lauius intueris depictos sanctos doctores, exponens illud de Canticis Canticorum, ubi di- Cant. λctum est Ecesesiae, quutanqua pulchra quaedam foemina laudaretur, Dentes tui sicut grex tonsarum ascendens de laua- O , quae Omnes geminos creant, de non est sterilis in eis
quam si haec eade tententia plenissimis verbis, & sine similitudinis huiusmodi adminiculo operiretur Nam sic eos quasi detes Ecclesiae, vides precidere ab erroribus homines, atque in elux corpus emollita duritia quasi demersos mansosque transterre. Oves etiam iucundissime agnoscis deto- fas oneribus secularibus, tanqua velleribus positis de ascedetes de lauacro , id est de baptismate creare omnes geminos,
id est duo praecepta dilectionis,& nullam esse ab isto sancto. ' Κ. iiii.
535쪽
frumi sterilἴ vides. Magnifice igitur & salubriter spiritus
Sanctus ita Scripturas sanctas modificauit, ut locis apertioribus ardetissimum hominis de*deri u reficeret robscurioribus autem fastidia detergeret: nihil enim sere de illis obscuritatibus eruitur, quod non planissime dictum alibi reperiatur. Ecce igitur cur nu ne petit David semitas atq; obscura legis edoceri. Quida insuper per vias & semitas,dispensationes atque administrationes rerum esse intelligui, ad quas diuina se extendit prouidentiarita vi qu rere a Deo Propheta his verbis intelligamus quona modo omnia gubernetur, ut per actiones m miria cote platio diligetior cosequatur:& per vias quide uniuersaliora: per semitas vero, magis particularia intelligit mandata. c omnia tametsi in libris diuinis ante didicisset, optat tamen re ipsa atque op rationibus melius addiscere,ut coactus quodamodo a Deo ea operari, experimeto deinceps cognoscat, quod sola pri ratione didicerat. Tu vero, lector, amplectere quod vomeris ex hac farragine sensuum. Postea Dauid ne erret,esilagitat, Dirige me, &c.
Di te me in ueritate tua, doce me quia tu
es Deus saluator meuso te sustinui tota die.
D I R I G F, ad vita pertinet: D o C s, ad scientia. Ipse igi tur qui natura tortuosus est,& in cuius carne no habitat bonii. petit dirigi ad similitudine manu ducetis infantulum,ndiscat ambulare in veritate adimpletionis praeceptoru Dei.
Neque enim dimisis a Deo de paradiso,& in longinquam
regione peregrinatus, per seipsum redire poterat, sed reduce Deo opus habebat. Porro addit, D O c E me, quia tu es Deus saluator meus. Sed quum iam Deu suu esse sciebat,cur adhuc doceri cupit Atqui tune eum talem esse didicit quodo ab inimicis fuit liberatus: nam tunc sine cotrouersia manifeste demostratu est, quod in solius Dei auxilio fretus, liberatus sit praeter omnium opinione, nullo hominu illi ope fercte. Insuper sic vere ipsum hominem depingit, qui solus inter creaturas erecta ceruice cilia m aspicit, quasi ibi sit eius scopus ubi tendat no in terra, qui propter aeterna possideda
plaunatus est : medius quippe est homo inter brutu& An-
536쪽
gelum: si quae carnis sunt, seq uatur, a dignitate sua radit si quae spiritus impellit, amplectitur, iam caelum caelestiaque
adhuc in terra manens totus redolet. Verutamen quia pro iis assequendis no sumus sufficientes ex nobis, sed testante /Paulo omnis sufficientia nostra ex Deo est: idcirco nucro- a.Cor ιγ' gat Dauni edoceri a Deo consequutionem huiusmodi salu- tisa ternae. Sequitur, E T te sustinui tot die. En iam vides duo qui maxime bonos reddiit Christianos. Primu est Deu nobis salutare credamus secundu, ut sub totius vitae patie-tia, eius retributione expectemus:quod significant ista vesba τοτ A die, quae ponuntur pro toto vitae tepore : noctu enim quit dormimus, vivere non videmur . Interim adhuc Matth. 1
Christiano semper vigilandu est, quia nescim' qua hora Dominus veturus sit, qui quotidie in expectatus venit ad singuIos in morte homines. Quae aute supra petiit David, no hoc egit tanquam innixus iustitit: sed reminiscere inquit &e.
R eminiscere miserationum tuarum Domine, o
misericordiarum tuarum quae Ueculo sunt.
Ne distinctiones verboruptaetermittere videamur, M I-sERATIO Nps attinent ad operationes pias, MIsERICORDIAE vero pertinet ad Elemente natura. Et nunc rogat David ut utrariiq; memor sit Dominus, atq; piissima humilitate sua petit per misericordia Dei Iiberari de manibus inimicoru suoru : vi queadmoduDomin fecit misericordia Gene. cu Noe, liberando eude diluuio:cu Abraha Isaac&Iacob, c eripiedo eos de Hur Chaldaeoru , Laban,& Esau: cum filiis cieri , i Israel, fatuado eos per m erubru,& ducedo per deuia de- ς,6 'sertim terra promissionis: sic eum securum faeiat a euncti, μμ '' hostibus. Et sie ut omnibus ait ab aeuo fuisti misericors, itatu quoque sis mihi, cuius reditus ad regnum, tuam expectat intueri cordia. Memeto dicit quM a seculo,hoc est semper,& natura tua misericors es & miserator, cuius nec miseratio usquam peccati homini defuit: quin ut eum salvares. Filius tuus homo factus est:&vnde in te es misericors, inde es miserator in nobis. Humano tamen usu loquitur ad Deum hoc verbsi R s MINI sc sar, quippe nullius obliuisci potest
Domin :sed quia ignorare videtur Deus atq; obliuisci qu-
537쪽
do ad desensionem aut in auxiliu nostrum tardius venIt, idcirco ex ardenti affectu quo sibi subueniri de Gabat, talia acclamat, Reminiscere dcc. In his aute verbis M i sa-RI C o R DI ARVM tuaru quae seculo sunt, praeclaraniamis & lita fieri elucere videtur sententia, quasi nullus un- qua suis meritis ad Domini gratia primam venerita dicendo enim Misericordiaru tuarii quae a seculo sunt, semper Dominii misericordiaria approbat largitore, qui no imprimis hominu merita suscepit, sed prius sita dona cocessit, ne se te dicas, Promerui & ideo accepi. Non putes inquit Augustinus te promeredo accepisse .gratia praecessit meritu tuli,no gratia ex meritis,sed meritu ex gratia,loquedo de prima qua accipimus gratia:de qua dicit Paulus ad EphesDei do- nu est,n6 ex operib , ut ne quis glorietur. Omnia sane merita Dit ide Augustinus praecedit gratia, ut dona Dei cosequantur merita nostra:& haec prima gratia duntaxat in merito cHRIsTI nobis datur : ex hac, bona quae postea agimus,sormatur,& altorius gratie meritoria, ex pacto ciet R ii obii s TI fiunt: sicque Dei cooperatores sumus. Per hanc autem' 'in' Dei misericordiam orat David Dominum,dicens, Delicta
Delicta iuuentutis meae, ct ignorantias meas
Cosidera quomodo beatus David persectior adm odii e fectus, pro delictis supplicet a se in iuuetute comissis & hie IvvENTus sumiturno pro aetate, sed pro praecipitationis audacia, quae est quii calor animi modestia expedit, vel quado minus cosulte aliquid molamur, quae omnia maxime in adolescentia eotingunt.Duab enim ex causis potissimupeccam',videlicet aut nodu videdo quid videre debeamus, aut no faciendo quod debere fieri iam videm': quoru duo tu illud ignorantior malu est, hoc infirmitatis .Pro his duob modis peccadi rogat Dominii David, ne aduersus eu meminerit aa puniendu. Sed forte nuc ideo no supplicat pro scieter a se comissis peccatis, quia illa maiori indiget poenitentia quam sit nuda, qua modo facit oratio ,factis nimii atq;
erib . Quid vero iam significet D icae A ignoratis, qui existimat ea etia ad paruulos pertinere, qui licet inualido Ephesa.
538쪽
ualido sensu sopiti sunt, tamen originali peccato probatur obnoxij. Et nuc propterea ipsum originale peccatu Psalmographus appellat Delicta: nam in illo peccato uno quod per Roma. 6vnu homine intrauit in mudu,& in omnes homines pertra-sit,propter quod etia paruuli nuc baptietatur, possunt intel- ligi plura peccata, si unu ipsum in sua quasi mebra diuidatur singula: na & superbia est illic, quia homo in sua potius esse quam in Dei potestate dilexit:& sacrilegiu, quia Deo non Gen.
credidit:& homicidiu, quia semetipsum prςcipitauit in mortem:& fornicatio spiritalis, quia integritas metis humanae serpetina suasione corrupta est: & furtu, quia cibus inhibitus usurpat est:& auaritia,quia plusqua illi QTcere debuit, appetiuit. Quid miru igitur si tanta originale labe per in-cosideratione protoplasti Ada, in omnes profluente, & propter qua incoliderationε ipse misset ignoras sicut 3c omnis maIus dici potest nuc Delicta ignoratis appellet Propheta, atq; hoc comune peccatu sibi no reseruari ad vindicta postulet 3Nullus certe est qui hoc delicto no teneatur, Beata Vi gine semper excepta. Qua tame poena ipsum puniatur apertissime definit Augustinus in suo Enchiridio ad Laurentiudicens, Mitissima sane omniu poena erit eorum qui praeter
peccatu quod originale traxerunt, nullu insuper addideriit: quibus verbis colligi potest cotra ipsum dutaxat poena dant animaduertendit esse:na quia nulla inordinata delectatione in hoc seculo habuit paruulus in solo originalidecedes, nec correspodebit acerbitas ignis aut vermis affligetis: itaq; notristatur quod Dei fruitione beatus non est, sciens se nun- qua habuisse gratia per quam ad id bonii peruenimus :sicut neque plebeio tristitia inde nascitur quod rex no est, quum agnoscat se nunqua suisse regni capace, sed manet in limbois paruulus sua sorte contentus,Deo pro rectitudine voluntatis omnino conformis, & bona quae natura hominibus debentur humanitatis iure, ipse consequitur: puta naturalium rerum scientiam, diuinorumque cotem platione per ea Roma. i. quae facta sunt: alioquin naturali & optato munere priuatus,tristitia carere non posset. Ad ea vero quae dependent ex cognitione & lumine fidei, non pensitat: Deus autem
liberalitate sua aliqua ei supernaturalia dona conseret, ve
539쪽
corporis Immortalitatem, ideoque cum aliis resurget IGmortalis, neque amplius corporis alimentis aliisve necessariis egebit, nullique infirmitati vel molesti , vel repugna tiar erit obnoxius: sed potius laetabitur, Dominumque la dabit. si tamen aderit in extremo iudicio iudicandus, nonnullorum sententia est,qubd iudicium proprie erit de pec- .catis comissis, quib' is paruulus carebit: quin probabileexi-simari potest, post generalem omniu resurrectionem, ipsum tunc super terram des catam repurgatamque habitaturum, Deumque ut creatorem & plasmatorem in perpetuum magnificaturum: nam locus debet conuenire locato. Quum ergo ille corpore immortali resurget, luce solis &aliis delectabilibus bonis naturaliter homini attinentibus, priuari non debet, quibus careret, si opaco & subterraneo carcere clauderetur, quin lucis aspectu pulcherrimorumq; corporum caeli & terrae multisque bonis quae inserta natura desyderat, omnino priuaretur, sicq; tristitia haberet, quod sacri doctores negat. Hoc ordine paruulis cum solo originali morietibus,suos campos elyseos imaginari possumus. Tum demum ubi pro omnibus his supra memoratis delictis rogauit Vates, huic suae petitioni addit, Secundum misericordiam tuam, &c.
secundum misericordiam tuam memento mei tui propter bonitatem tuum Domine.
Quasi Deo diceret, ut ampla est misericordia tua, ita & tu ample miserere mei: & quemadmodum misericordia tua multa est, ita & tu multum miserearis, scilicet ut nusquam punias. Memor esto quidem mei, non secundum iram, qua ego dignus sum. sed secudum misericordia tuam, quae te di gna est.Vide inquit quam fragilis natura ego sum, fac mecum misericordiam, peccata donando, ac gratiam largiedo
propter bonitatem tuam, non propter meritum meum, MISERICORDIA ad miseros, B o N I T Α s ad omnes
effluit: ouum & bonii sit sui diffusiuum, propterea inquit
si non per misericordiam, item per tuam bonitatem salua me de omnib'periculis. Tu enim natura bonus, nil nisi bonum paris,tametsi praeter voluntatem tuam ob peecata nostra etia
540쪽
stra etiam punias. Sed hac bonitate allicis, sicut ista seuerita te terres: per utranque autem ego disco sub omnipotenti manu tua semper humiliari. Et interim bonu Deum esse is statur Propheta, qui omnes patientia sua ad poenitentiam Rom. expectat, & neminem vult perire, sed cunctos saluos fieri, 2.Petis. ipsis sufficientia ad assequendam salute, nisi obstiterint, lar- flendo. Typus vero nunc nobis datur qualiter in omni tri-ulatione Deum invocemus: ut simus prudentes, & in ora tionibus vigilantes. Quo deprecationis genere rogabat Α- rarias cuncti potete in medio ignis, Danielis cap. 3, Iudicia vera fecisti Domine, iuxta omnia quae induxisti super nost
uia in veritate dein iudicio induxisti omnia haec propter
peccata nostra. Peccauimus enim dc inique egimus, recede-tes a te,& deliquimus in omnibus,& praecepta tua non audiuimus, nec obseruauimus, nec fecimus sicut praeceperas nobis ut bene nobis esset. Ne, quaesium us,tradas nos in perpetuum propter nomen tuum, de ne dissipes testamentum, neque auferas misericordiam tuam a nobis, ne confundas nos, sed fac nobiscum iuxta mansuetudinem tuam, & secudum multitudinem misericordiae tuae. Deinde conuertit
David verba sua ad homines,dicens, hac fiducia a Deo talia
postulo. Nam dulcis de rectus Dominus, dcc.
Dulcis γ refctus Dominus, propter hoc legem dabit delinquentibus in uia.
Docis est Dominus, quia pCenitentibus omnia priora peccata dimittit, ubi est gratia sine meritis:& licet cunctos beneficiis praeueniat, adhuc tamen conuersionem deia Mattia sIinquentis expectat:pluit super iustos & iniustos, vitam tribuens his qui merebantur extingui. Merito ergo dulcis dicitur, a quo tam suauia dona praestatur. Sed etia RE crus est, tanquam qui delictoru poenas exigit: Rectum enim hiein iudicando intelligit David. Rectus itaque est Dominus, quando post frequentes increpationes &longissimas expectationes obsistit malis, humiliat superbos & impios,vi ta dem aliquando sapiant, dc erroris sui poeniteant. Praedicat autε Dauid Deum simul misericordem de iustum, quia dul- cor misericordit sine rectitudine iustitie, non est miserico