장음표시 사용
611쪽
M v T v o accipit a Deo peccator & corpus & animam,
ac bona tum animae, tum naturae, tu fortunae: E T non red
dit, quia pro acceptis no habet gratiam ut debet, atque interdum his abutitur: sicuti auarus qui temporalia, quae mutuo a Deo recipit,vi illa cambiat pro aeternis, S reddat cuvlura & scenore,dum sibi superflue reseruat, hoc modo abscondit talentum Domini sui in terra, & propterea ause tur ab eo praemium illius talenti, & datur iusto: ut patet Matthaei cap. 2s. Vel mutuatur, quando verbum Dei audit, neque tamen soluit. quia non reddit operibus, quod auditu percipit, & non habet in recessu, quod fronte promittit: veluti plurimi faciunt subtiliter sapientes &seruiliter Viventes. Contra autem, iustus Mis E RETVR affectu,& T R I n v E T effectia. Videte egestatem, videte diuitias: ille accipit, & non soluit: iste miseretur,& tribuet. Iustus si non habet semper copiam temporalium unde eroget, semper tamen habet bonam voluntatem, quae charitas dicitur, per quam nunquam sibi descit unde misericordia praestet. Prouer.23 Plus autem a te Deus non exigit quam q uod tibi intus dedidi Fili prebe mihi cor tuum. Vides caecu duci a videte, quia nummos non habuit quos daret pauper videns, comodauit oculos non habeti. Sic bona voluntas, dat auxilium foris si potesti si id praestare non potest, saltem dat consiliu, aut voto adiuuat, vel orat pro contribulato. Haee bona voluntas thesaurus est pauperum, in quo vera securitas: quem nec latro demolitur, nec fures auferunt: sed sic seruat tu- Mati. c. to secum pauper quod intus habet: nudus euadit, & semper plenus est. Ideo autu iustus miseretur, & dat: scit enim Quia Benedicentes,&c.
Quia benedicentes ei Iaereditabunt terram: maledicentes autem e disteribunt.
Hla peccatorum & iustorum praemia mercedesnque segregat. Nam qui semper Deum laudat,& in omnibus gratias agentes, & eius praecepta ac monita sequeqtes, de istami terram
612쪽
terram siolent possidere,& postea terram illam viventium .haereditabunt,de qua alius Psalmus, Portio mea in terra vi- Psal. i t uentium . sic C H R i s T v s su is diuitias magnas attulit, quibus faceret diuites quos hic pauperes inuenit ita fecit
diuite piscatorem, dimittendo retia sua, quod habebat, con Mati. . temnentem,&quod no habebat, accipiente. Infirma enim I. Cor. r mundi elegit ut confunderet sortia: dc non de oratore piscatore, sed de piscatore tu cratus est oratore: de piscatore fecit hominu pastorem, de piscatore fecit animarum messorem. Io .ir Haec sunt stipendia bonorum. MA DICEN Tas auto Dominum, quales sunt impii, ingrati de acceptis a Deo beneficiis. & donis ac talentis sibi creditis abutentes, succidentur de hac terra viventium,& disperibunt: non quia ipsi non erunt quos inferni ignis torquebit, sed ors P s, in v N T tam scilicet in corpore quam in anima, quia in utroque aeterna perditione morientur, de ita duplici contritione conterentur, promittente Domino, Inimicus ero Hiere. t . in imicis tuis,&amigam amigentes te: & ut sciat quisque Exod. 13. qcio tendat ne simul pereat,sequitur in textu, Apud Dominum gressus,& caetera.
Apud Dominumgressus hominis dirigetur, c
GREssus hominis, sunt sensus vel affectus re opera uniuscuiusque, ut ait Salomon, Hominis est praeparare via Prouer. is suam, sed Deus diriget gressiis suos. Ad Dominu ergo greΩsus iusti dirigutur, quia ipsum semper, sicut sagittar ij sagittare voletes signum habet,&omnia in eius gloriam facit.
Aut quia ipse homo, ut velit viam Domini, petit ab eo gressus suos dirigi. Nam ab initio flexuosi x praui sunt, quando in iniquitatibus cocepti, & in delictis progeniti sumus t siquidem in Adam omnes accepimus in intellectu igno- Psal. socrantiam, in voluntate malitiam, & in concupiscibili infirmitatem, his de causis ingemiscimus & egemus gratia Dei liberari. Quaerimus citos TvM medentem, qui dirigat
viam nostram, ne inter huius seculi vepres, a recto deui mus. Quapropter &tu, si apponas animu ut transeas a morte ad vitam, uon pedum gressibus, sed animi & fidei virtute P. VI.
613쪽
cis fide, si vere Christianus es, debes per viam ἡ Π R is τε sequi. dura videtur, sed tuta est: iam clii sequeris via C H η 1-s T r, no tibi mundi blanditias promittas: patieris ad tempus, sed ladem in aeternum gaudebis. Quum autem perpta deris quid sis accepturus, nihili erux Omnia quae sustinebis. ct miraberis tantum praemium dari pro tam paruo labore. x T viam eius voles, mandata scilicet diuina semper implere desyderaudo : nec deerit qui te seruet & custodiat. Nam sequitur,
Quum ceciderit, no collidetur,quia Dominus suppo ut manum suam.
Ecce quid est velle viam ei Rrs TI. Contingat iusto
ut aliquam tribulationem patiatur, aliquam exhonorationem, aliquam contumeliam, & caetera quae que mala, quibus abundat iste mundus, proponat sibi Dominu Quin egctem, angustiatum, amictum,& non collidetur, nec turbari
potest captus, qui aduersa seculi huius subire decreuit intrepidus. Neque deiicietur ictus & afflictus a malignis, sed
Dominus supponit manum suam, eum liberando cie potestate impiorum, uti Athanasio, Hilario,& Eusebio post mortem Arrij accidit, quos tandem ab exilio & inueteratis odiis Arrianorum liberauit. Quare si recorderis, ab initio videbis semper iustum probatum potius quam derelictum. Prou. 24. Aut iustus, quum ceciderit propter infirmitatem carnis. quia septies in die eadit iustus: & qui dicit se peccatum, id est deordinationem non habere, mendax est Nora coli detur, quasi frangatur, dona & gratiam Dei perdedo, nun
qua posthac recuperaturus. Sed Dominus s v p P o N I τmanum suam. Metaphorica haec est loquutio, ad similitudinem praeuenietis ad sustinendum eum qui cespitat. Dominus vero supponit manum, peccatorem auxilio suae gratiaet Reg. zz. & misericordiae subleuando. Sic agenti poenitetiam, statim si cili. 26. miseretur, veluti Dauid & Petrus cognitum lachrymis lauerunt delictum. Sic nonnunquam etiam per synderesin ad ostium nostrae costientiae pulsat, ut tandem resipiscamuS. . Cor. r. Sic aliquado superbum cadere permittit, ut qualiter infir
metur agnoscativii testatur de se Paulus, dices, Ne magia
614쪽
tudo reuelationum extollat me,datus est mihi stimulus carnis meae, Angelus Sathanae qui me colaphisiet.
Iunior fui, etenim senui, non uidi iustum d
relictum,nec semen eius qzarens panem
Hic patet quod Dauid inlidit praesentem Psalmum in senectute sua, ut dictum est in principio, Nos vero nunc hoc in versiculo non quaeremus sensum grammaticalem: nam si Gen. 11. Scscripturas consideremus, inuenieanus iustum Abraham fa- Gen. 1 p. men passum, & ob id regionem suam mutasse. Similiter & Gen. c. huiusice famis causa situ eius Isaac ad alias terras peragra se Cor. io. se, & Patriarcham Iacob cum filiis suis in AEgyptum descendisse. Adde quod Paulus ut patet in epistola 2. ad Corinthios, in fame 3c siti, in frigore & nuditate vixit. Quare superest ut hunc locu de Ecesesia militante quae est corpus C H R. i s T i intelligamus, quasi nobiscum unus homo lo- , quatur. Ecclesia autem iv NIOR fuit, & postea senuit nam fuit puer in Abel, ut scribitur Ezechiae cap. 1 6, In die qua nata es, vidi te coculcari in sangu ine tuo,& dixi, in sanguine nata es, in sanguine vitae: is enim primus & virgo &martyr: postea adolesces in Patriarchis & Prophetis: aetn- de iuuen is in Apostolis, quado pro patrib' nati sunt ei filii: P Vir in martyrib , quo toto tepore maxime in sanguine vi Titana quato magis oppressa est & a tyranis & ab hereticis, tanto plus creuit: sicut in alio Psalmo super hoc exuitas, ait,
Sepe expugnaueriit mea iuuentute mea, etenim non po
tueriit mihi. Posthac senuit senecta uberi, in Virginibus sci- Iicet & Confessoribus: ac dum per uniuersum orbem dilatata est, datae sunt mulieri huic alae duae quibus volaret, 3t ad solitudinem id est ad Getes &in desertum locum, hoc
est ad insulares. ηunc ut tradit Erechiel grandis facta TZζοὶ I
est, ornata auro & argento , profecit in regnum : emundauit enim CHRO Tv s sanguinem ex ea. Nunc vero in
fine seculi iam est quasi in decrepita artate , siquidem fossuae primae iuuentae prope marcescit. Nam teste eodem EEechiele) fiduciam habens in pulchritudine sua, hoc est Ibidem. in teporalium abudantia,& seculari potensia, fornicata est,
615쪽
& post omnes abominationes, non est recordata dierum dolescentiae suae, neque tamen propterea derelinquetum sed ut in eode Ezechiele scribitur Scelus & ignominiam sua ubi portauerit, recordabitur Dominus pacti sui, quod pepigit cu ea in diebus adolescentiae eius. Hanc etenim CHRI-s et v s sibi desponsavit in aeternia, cuius &ipse semper caput. Na veluti ante Euageliu remisso peccatorii fuit in fide CHRIsTI v eturi, & passuri: ita nuc reuelato Euagelio liberamur in fide e H R i s T i mortui & passi, ut & ipse sit caput totius ciuitatis Hierusale, omnib' conum eratis fidelib ab initio usq; ad finem,& ut fiat una ciuitas sub uno rege dc una quaedam prouincia sub uno imperatore.In cuius rei Ἀ-pum CHRis To ingrediente Hierosolymam, turbae quae praeibant & quae sequebantur,clamabant, O sanna filio Da uid. Benedictus qui venit in nomine Domini: quasi nunqua fuerit aliud nomen sub caelo datu hominibus, in quo oporteat nos saluos seri. Ait ergo Ecclesia, i v N io R sui primis tξporibus,& ecce senui senescente mundo, N v N A Mvidi iustum derelictum, ut fin aliter periret, nec semen eius quaerens panem. N i s est verbum Dei quod nunquam ab ore iusti discedit: sed in lege Domini meditatur die ac nocte: quando legit, aut quando audit, aut cogitat, vel ruminat Sacra, manducat hunc panem. Proinde ait Salomon, Thesaurus de*derabilis requiescit in ore sapientis & cogitatio sancta seruabit te. Et ecce,si seruat te panis huius, saucta meditatio, nunquam vidisti iustum derelictum , nec semen eius querens panc. Aut s A ME N. opera uniuscuiusq; hominis esse dicamus, uti scripsit Paulus, Quae seminauerat homo, haec & metet. Quae opera s bona fuerint, nusqua irremunerata manent: & ideo de iusto sequitur,
Tota die miseretur commodat, oe semen illius in benedititione erit.
DIES est, quum unusquisque bonum opus exercet: iste ergo tota die, id est toto tempore vitae suae , miseretur αcommodat, dando eleemosynam, siue spiritualem, siue corporalem ubi mi sericordia imprimis tangit animum & postea aperit mauum. Igitur iustus, dum temporalia coinmo-
616쪽
dat pauperi, stenti; facit Domino. Nam sicut scenerator minus vult dare & plus accipere, ita teste scriptura ista eratur Domino, qui miseretur pauperi . Commodas plane unde animo diues es, das terram,accipis caelum, dc quod porrigis inopi, commodas Domino . Nam quum non habeae pauper quod tibi retribuat, & tamen ipse vult retribuere, sola in illo remanet beneuolentia orandi pro te: quum autem orat, taquam Deo dicit, Domine mutuum accepi, fide- iube pro me: proinde etsi no tenes paupere redditore. idoneum habes fideiussorem. In Euangelio fidei ubet Dominus pro paupere, cui beneficus fueris: nam Matthaei cap. 2s . ait, Esurivi,& dedistis mihi manducaret sitivi,&c. Et quum diuites interrogarent, Domine, quando te vidimus esuriente& pauimus &c .ut ostenderet se pauperum fidei utarem, Scracbrorum suorum sponsore, respondit, QDduni ex minimis meis fecistis, mihi fecistis. Ipse enim illorum sicut omni u caput est,& quum membra accipiunt, caput accipit iustus igitur semper isneratur Domini sui pecunia, no ad lucra m Mana, sed ad celestia coquireta: dc de mamona iniquitatis facit sibi pauperes amicos, ut quum defecerit scilicet post hac vitam eu suis meritis 3c precibus admitti faciat in
ceterna tabernacula. Et ideo s a Mges illi' in benedictione erit. Vide in Apostolo Eleemo*na expressius Seme nominata, quii ait, Qui parce seminat, parce Sc metet:&qui seminat in benedictione. debenedictionib'& metet. In hac mortali vita inter aerunas,letationes dolores, gemit', mittimus eleemosyna, se me: in alia vita nullus erit nudus, que vestias: nullus esuriens, que pascas: nullus peregrinus, quem iustipias. Vnde alius Psalmus de nobis hic peregrinis, Euntes ibant & fiebant mittentes semina sua. sed attende quia semen in benedictione erit. Sequitur, venientes autem Venient cum exultatione, portantes manipulos suos. Itaq; ut
ait Apostolus dum tempus habemus, operemur bonum ad omnes. Hoc est seme nostru quod in benedictione erit. Aut per semen iusti, opera quaecunque eius bona intellige, quae a Deo,caelesti gratia velut frumentale semen imbre asperguntur. Nam Semen opera nostra esse intellexit Apostolus, quum dixit, Qui seminat in carne, de carne metet corru-
617쪽
ptionem. Et qui seminat in spiritu, de spiritu metet vitam aeternam . semen etiam ad Christianum referri potest populum , qui in Ecclesia assidua benedictione ditatur. Tu ergo quicunque es, noli esse piger, sed Declina a malo α
Declina a malo γ fac bonum, inhabita in seculum seculi.
Duobus modis vitam nostram pia mater sacra scriptura
instituit, D sc LINEM us mala, quae nostra sunt: F Α-CI A M V s bona, quae cHRIs Ti sunt. vel, Decima ama
Io, obseruando praecepta decalogi negatiua: Fac bonum, implendo etiam affirmativa. Noli putare tibi sufficere si non expoliasti vestitum , declinasti enim a malo r sed noli arescere& sterilis esse, fac bonum, vestias nudum . Vel si mauis, Declina a malo, scilicet Dei timore, ac metu gehennae: uti dixit Esaias, A timore tuo, Domine, parturiimus spiritum: No quod gehennam plusquam Deum reformides, sed ipsa te retardet ac reuocet a peccato. Sicut spes futuri pr. aena ij, ad bonum nonnunquam te sancte allicit & prouo- cat, quemadmodum ita CHRIsTus multos gratia curationum ac aliis beneficiis, ad suum discipulatum inuitauit, Fac bonum ,exercedo te in omni opere studioso. Haec est altera pars iustitiae nostrae quam assequimur, & per Dei ROm. I 3. & per proximi amorem: nam teste Paulo qui proximum diligit, lege impleuit. Veru haec praecepta quid sequitur INHABITA in seculum seculi. Ecce repetita mercede, ut tali promissione cofisus, futura primi a spe certissima iam possidere videaris: hic enim sacv xv M seculi significat xegnum aeternu, quod nulla successione mutabitur. Aut, In-ha uita in seculum seculi, id est in Ecclesia, in unitate fidei esto cum CHR T o perpetuus. Adest merces:
Quia Dominus amat iudicium, o non derelis' suet sanctos suos,in aeternum conservabuntur.
Audiens hoc verbum, ama & tu iudicium: fac iustitiam, ut iuumte Domino recta voluntate vivas,& bonis tuis ipso congaudeas.
618쪽
congaudeas. Quoniam tamen patiuntur sancti, noli putare quia non iudicat Deus,aut quia peruerse iudicat: Α M A Tenim ille iudicium rectum, quo iustos impiosque discernit, di ille clui author est iustitiae, no potest eos derelinquere, qui eius eligunt prccepta coplere .sed unicuiq; pro meritis reddere disponit. Quare sequitur, NON derelinquet sanctos suos, quos interdum hic flagellat, vel ad probationε, ut iu- .stu Iob: vel ad peccantis correctionem, uti quotidie accidit: vel ad suam gloriam ostendendam, sicuti fuit de caeco nato, qui neque peccauerat, neque parentes eius, sed tantum ut i0-Πglorificaretur Filius hominis. Quos tamen siccastigat, non deserit, gratia protectione sua destituendo, sed se semper fidelem adiutorem praebet, in quem etiam totam spem Iocauerunt. Id exemplo patuit in tribus pueris in eamino ignis apud Babylonios non ardentibus : testes enim huiusce rei sunt plurimi alij Martyres. Verum quia nihil magnum acciperent, si non inde perpetuo manerent, ideo litera habet, r N aeternum conservabuntur, hoc est In peris
petuum , sicut& aeterna concupierunt, Et dum ad tempus eos hic pati permittit Dominus, neque tamen deserit, sed illos arterno & caelesti horreo interim praemiandos bi dictum est reservat. Contra autem malis accidit,nam, Iniusti
musti punientur semen impiorum peribit
Frequenter iste sensus repetitur, ut amplius quae sunt veatura credatur. Diuina siquidem miseratio, dum nos mauule gehennc poenas euadere, dignatur super his saepius suos admonere. Quomodo ergo semen iusti in benedictione erit. sic I N i v s T r punientur in vindicta, a T semen, hoc est opus eorum malum, peribit. Ad tempus florent,posteaquς- rent & no inuenient fructum bonum. Vox eorum illa erit,
Quid nobis profuit superbia, aut quid diuitiarum iactatio
contulit transierunt omnia illa tanquam umbra. Sic ergo semen impiorum peribit. Aut per Semen si velis intellige prolem & parentelam impij, quae nonnunquam hic demerito sui parentis temporaliter amigitur, uti clamatDominus per Prophetam, Ego Deus zelotes, ulciscens peccata
619쪽
' parentum in filios, usque in tertiam dc quartam generatio nem. Nam quum filius partim accipiat corpus a patre, M proinde fit aliquid patris, quid mirum si ipse tanquam pars& membrum corporis sui patris impij, etiam in corpore
puniatur. Seme imp ij etiam potes appellare imitatores eius, qui Sc dispergentum. Hae ratione filius, portat iniquitato
patris dum paternarum abominationum aemulator est.
I si autem haereditabunt terram,oe inhabitabili
Sicut assidue increpat ut corrigat, ita frequenter munera pollicetur ut alliciat. Hoc ordine malos vindicta. bonos promissa praemia subsequuntur. Iusti igitur cohaeredes terrae viventium, & hoc, quia terram mortuorum cum suis deliciis spreuerunt. Tu ergo noli istam terrenam habitatione diligere, in qua non potes diu manere: parulfacienda sunt cuncta quae cito transeunt, illa maxime appetenda, quae perire non possunt. Qualis vita aeterna, talis & ipsa terra. Ideo autem dicuntur iusti habitaturi super eam, & no in ea, quia spirituali corpori non erit necesse terram graui calcare vestigio. Hoc in loco aute, vertit interpres In seculum seculi, ad explicandam perpetuitatem durationis huius terr .Hebraei enim teste Burgesi in suo Scrutinio scripturarum habent duas dictiones quae perpetuitatem abGlutam signifi-Psal. 73. cat. Prima est Tela unde in alio Psalmo legimus, In secula seculorum laudabutte: Altera est Vecali ut in hoc Psalmo, Vivet adhuc in aeternum: habent & tertiam dictionem, qua
Helam) appellat, & haec tantum significat aliquid multum& valde durabile, seu durationem rei cui coniungitur, congruentem, quomodo Seculum ita apud nos reprisentat, uti Deuteronomij cap. is, de seruo emptitio scribitur, Et accipies subulam,& dabis eam in aure eius,& in portam,& erit tibi seruus helam,id est in seculum. Hoc modo etia pro veteri lege, circuncisio, sabbatum, & pascha dicuntur duratu- .ra in helam. HIe igitur accipe durationem nostrae supernae terrae in seculum seculi, quod durabit sine fine, & a qua sem-ApO. 23. per procul erunt omnis dolor omnisque gemitus. Et merito haec succedent bono, Quia os iusti,&c.
620쪽
os iusti meditabitursapientiam, lingua eius
Narratio haec tempus beatae resurrectionis ostendit. Non
enim dicit Meditatur, sed Meditabitur de suturo: quod in
regno Dei intelligitur agendum, in quo non vino luxuriae, neque cibis voluptuosis, sed sapientia Dei iustorum orareplebuntur. Aut si pro via dictum putas, istud accipe, quasi
te ad vitam contemplativam, post activi in uitet: atque iuge studium Literarum sacrarum ac legis diuinae suadeat. Quapropter ait, iustum loqui sapientia ex meditatione cor- dis profluentem, ut ex abudantia cordis, os loquatur, & bo- Matth. ix. tius homo de bono thesauro cordis sui proserat bona verba. Vel omnia ad animum reserendo, per o s metem intellige, quia sicut ore homini, ita corde Deo loquimur. Itaque iustus meditatur ac ruminat capientiam, quae de Deo est aediuinis, istiusmodique scripturam. Nam ut ait Paulus om- 1. Tis., nis Scriptura diuinitus inspirata,vtilis est ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad erudiendum in iustitia:& Rom. 1 Quaecuque scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt, ut per patientiam & consolationem scripturarum spem habeamus. unde iustus dicit, Lucerna pedibus meis verbii tuit, Psal ris.& lume semitis meis: & sicut ars oculo corporali ministratocularia, iuxta aetates diuerses varia, ita in hoc speculo fata crati Liter , semper habent iuuenis & senex, vir & decrepitus, quod assidue discant,& in quo seipsos semper & videat& componant. Prospiciunt in illo suas deformitates absque verecundia aut pudore cuiusquam inspicientis, vel culpantis: possunt pro diuersitate palati nunc istis nunc illis refici saporibus. Ita lautissima est sapientiae diuinae mensa, multique ferculorum varietate reserta. Hic codex cuctis semper patet, in quo sumit quisque quid & quantum satis erit,& viaque ad sobriam ebrietatem spiritus. In eo legebat Augustinus, quando coniectis in hunc locum oculis , Induimini Dominum I EsVM CHRIs Tu M, mox depulis Rosi is sunt ab eo omnes trepidationis tenebrae, luce securitatis infula, reuoluit huc codicem Paulus dum in terram deiectus, intellexit durum illi esse contra stimulum recalcitrare, ra-