Praelectiones in diversos morbos chronicos

발행: 1788년

분량: 438페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

mense; postquam omnia inutiliter essent adplicata, hominem hunc in piscinam aquae frigidissimae projecerunt; inde prima Viee

oculos aperire et fixe intueri cepit; tandem sensim loqui absque remediis ullis, et melius animo atque corpore habere.

Hombergius legit in academia ad annum I7o7 litteras de rustico quodam, qui ex

moerore et trium mensium melancholia incidit in somnum sex mensium, tandem evigilat, loquiturque et Verum post viginti quatuor horas in eundem somnum incidit, qui quamdiu duravit, non notatur. Scimus ex historia animalium , quaedam animalia per menses integros dormire, et sola sua pin-

quedine, ut Videtur, nutriri. In transactionibus anglieanis refertur homo as annorum, sanus et robustus, qui ex nulla nota causa cadit in somnum unius

mensis; dein evigilat, induit se, atque ad opus suum properat. Exacto biennio denuo dormit per II sepimanas. Omnia artis adminicula fuere frustra exhausta; tandem sponte evigilat, sed credere non vult, se tamdiu dormivisse, nisi praesens messis tempus ipsum de rei veritate convincisset. Post annum deiiuo , sed longius adhuc dormit.

Omnia excitantia, eaque acerrima adhibe

bantur.

362쪽

35 a

bantur, ut certo constet, ait nulla fortassis fraus subesset. Dcubus sive Ephialtes huc quoque pertinet, quum et haec assectio apoplecticum quid referat, eamque subinde antecedat. Incubi Paro3ysmus fere tantum inter dormiendum ingruit; pleruntque post stomachum cibis dispeptis gravatum , et supinum in lecto decubitum excitari solet. Eo laborantes potissimum in pectore, et circa praecordia noxam sentire videntur; nam respiratione suppressa aut plurimum impedita se a pondere quodam thoraci incumbente opprimi Putant, quod quidem pondus imaginationem sub hac, vel illa forma ludit, donec post diutinam subinde luctam somnus, insomniiim, et sensu* incumbentis ponderis excutiatur.

Affectus hic in iis, qui ad apoplexiam

praedispositi sunt, magni momenti est, et imminens perieulum portendit. In pueris Vero, in infantibus frequens ephialtes est,

idque a vitiosa materie ventriculum et intestina gravante, Villicanteque lac coagulatum, acidum in Ventrieulo infantis, pituita, pulmentum ventriculum replens. uti a nu

363쪽

spasmos producendo sanguinem Versus en- cephalon copiosius determinant; item Ventriculus nimium distentus stortam premens, et minus sanguinis ad inferiora, plus ad superiora urgens, topicam quasi plethoram in capite faciunt, unde oerebri quaedam pressio, et is assectus nascitur, quem Incubum apeliamus.

Omnes hi morbi aliquid apoplectici habent, easdemque agnoscunt persaepe causas; quin imo alii adhue capitis et neruoruni morbi, etsi multum ab apoplexia, differant. tamen ex iisdem ac apoplexia causis oriuntur , ut e. g. convulsio et spasmus multiplex, epilepsia, catalepsis, chorea S. viti, etc. etsi diffieillimum , imo nobis adhucdum im possibile sit rationem reddere, quare eademeausa in uno apoplexiam, in alio epilepsam, in alio tetanum effecerit. Verum die hisce morbis, etsi easdem cum apoplexia causas habeant saepissime, tamen postmodum singulatim agemus. Superest, ut de soplexia infantum peculiariter agam. Μorbus insantibus frequens, modo eptile ia infantilis, modo autem Uleaia infantilis apellatur. Nominis diversi ratio est, quod morbus hic subinde in solo quodam a poplectico infantis statu

364쪽

consistit, subinde autem a convulsionibus atque insultu vere epileptico ordiatur, et dein in apoplexiam, tandemque in mortem transeat. Εciarin ia 'ab Hippocrate Vocatur. Ejusdem morbi Variae causae sunt, quas probe op rtet nosse, ut aptam medicus medicinam faciat; potissimae autem mali hujus causae sequente' sunt :Iὶ Me conium in ventriculo et intestinis neonati infantis restitans. Id acri suo stianu' innumera mala, et inter haec convulsioneis et apoplexiam infantum eXcludit. Non agam hic loci de methodo morbis infanti libi medendi; hinc praeeipua solum et

Causarum et curationum capita attulisse sus. sciet. α) Causa eclampsae alia est Iae coagula- umj colostrum lactis acre et acidum reddi tum. Difficile explicatu est, quomodo acria ventriculum et intestina stimulantia caput , et originem ipsum nervorum afficere queant; fors, quod Vasa abdominalia constringantur spasmis ab acri materia inductis, sive meconium id sit, sive colostrum lactis; Vasas vero ita constrictis minus per abdomen sanguinis feretur, plus Vero intra cranium urgebitur, ut adeo sublato humorum aequilibrio cerebrum ab assuente sanguinis copia pressum

365쪽

In orbum hunc exhibeat: sors consensus quidam non explicatus intercedit. Verum sive a prima illa causa, me conio scilicet, seu a fecunda , nempe a lacte colostrato malum hoc generetur , cura primaria erit stimulum acrem intestina vellicantem partim enervare, obvolvere, pallim eliminare. Enervat oleum amygdalarum dulce, recenter et frigide pressum, eliminant accomodata purgantia. Juvat hoc in casu purganti syrupo saepius propinando oleum adjungere, simul repetistis clysmatibus materiam morbi deorsum CVacuare; praeterea cum pueri, quo juniores sitiit, eo facilius vomant, atque longe tutius ac adulti, juvabit in hisce aegris vomitum methodo convenienti movere.

3 Tertia causa morbi hujus epileptiei

in insantibus persaepe est lac in coruore nutricis adhuc alteratum, deprava umqUe, quacunque demum ratione id fiat: lac nutricis nilasmate Vener o, scabioso infectum; lac ab irata vel ebria nutrice propinatum, Iac terrefactae nutricis morbum hulac infantatibus affrieat. Juvant abdominis lamenta, alvus mota oleosis juncto purgante stimulo, vomitus, elysmata, et mitissima anodyna, diaco diata. i

366쪽

) Quarta eausa apop extas infantilis est difficilis dentitio. Qui difficulter dentiunt,

iis per glandulas salivales plurimum humoris salivalis proficitur, ob irritationem Videin licet, quam oris et oesophagi glandulas ab

inflammatis , tensis gingivis patiuntur. Sa.. livalem hune humorem copiosissime in fauces affluentem infantes deglutiunt, subinde vomitu rejiciunt, deglutitam hanc materiam alvo fluente ae diarrhaeica eliminant. Quod si alvus non fluat, sed compressa maneat, difficillime habent, eonvelluntur, et apo, plectici non raro moriuntur. His oportet ilico alvum solvere. Verum si alvus sponte iam, sed immoderatius fluat, diuque, exhauriuntur miselli, et ex inanitione vasorum epilectici, atque apoplectici moriuntur : his cauta dosi narcoticorum opo tet alvum sistere. Verum mali fomitem suffocat sectio gingivarum et membranae tensae inflamma taeque, sub qua dens absconditus exitum molitur.5ὶ Quinta causa est materies Variolosa, morbistola, scarlatinosa adhuc intra corpus conclusa, atque eruptioni proxima. Minus periculosa ejusmodi accessio apoplectica est, cum sponte facta eruptione solvatur. Sub uide tamen contingit. ut cerebrum insultu

367쪽

a poplectico ita laedatur, ut aeger aut pereat, aut tristes morbi reliquias, e. g. balbutiem, bderationem alicujus partis etc. mem0riae defeetum patiatur, aut stupidus et bardus

maneat.

6) Sexta causa apoplexiae puerorum sunt

Vermes. Mira, atque numero propemodum infinita symptomata a vermibus nasci solenta Epilepsia verminosorum frequens est, nec multo rarior apoplexia ab eadem causa Nondum exacte constat, qua ratione o Ver mes intestina rodentes apoplexiam inducant Verum missis his hujus phaenomeni explicationibus videamus, qu0modo aegro eX hac eausa apoplectico opitulari oporteat. 1lico vermes ab ulteriori sua actione, qua nerVOS intestinorum irritant, prohibendi sunt, et ubi tempus fueris lucratus, etiam enecandi,

expellendi, Potus purgans et oleolas simul insigniter prodest; sal amarum cum oleo sis simul insigniter prodesst; sal amarum cum oleo amygdalarum dulcium ore haustum,enemata ex lacte tepido; et certius adhuc, atque efficacius juvat emeticum ex ipecacuanha propinatum. Rationem exactam ignoro, sed methodum hanc tutam certamque esse, observationibus est comprobatum.

Prodest praeterea ipso assultu apoplectico a

368쪽

Vermibus orto medicamenta ex ala foetida, Castoreo, opto et c. assumere , et ipsi ab domini inungere. O ium nervos irritatos Componit, cavetque, ne Vellicatio ad cerebrum propagetur, eb iiisultum apoplecticum ivducat, aut inductum jam solvit denuo. Opium praeterea, peculiari quadam Vi Vermibus inimicum est; idem de extracto nico, tianae constat. 7J Septima causa est, quaecunque res dΟ-lorem validum corpori infantili inferens. Sic dolor pleuriticus in pueris saepe orditur cum insulati epileptico et apo plectico. To mina undecunque, non a solis v mibus excitata, calculus vesicae etc. junctum sibi hoe symptoma apoplecticum habent. Hic cauisfam prineipem morbi probe cognitam habere, eamque auferre oportet.

8) Octava causa infantilis apoplexiae est optum sub forma theriacas andromachi, dioscoridis etc. ad vagitus miserorum consopiendos a nutricibus dari solitum. Mors apoplectica ex hac causa saepius, non in urbe solum, sed etiam in pagis ab eadem procul remotis observatur, cum prava haec me hodiis etiam inter rusticos vigeat. Quod si quidam infantum mortem effugiant, attamen hebeteι, stupidi, mente ac corpore torpidi Vivunt. Quae-

369쪽

Quasdam quasi addimenta ad eam, quae

de apoplexia tractat, dissertationem addere juvat, eaque ferme sequentia sunt: IJ Himocrates, eum et alii morborum observationes apoplexiam certis temporibus frequentiorem memorant. Sic Hinocracesscct. 3. aph. 16. apoplexiam inter illos morbos recensuit, qui in pluviarum multitudine, itemque sectione eadem aphorismo 23 inter eos, qui hyeme magis fieri solent. Hollerius de morbis internis lib. I. c. 7. in scholio complures memorat apoplecticos in frigida et austrina aeris constitutione e Porcitus suas circa apoplecticos observationes producens ait: tota coeli confisitutio tunc ρω-viosa et ciu trina erat ; et ita ab initio decem.-hris ad 18 diem plurimi voselectici et convulsiperierunt; quin etiam in universum tradidit, suis quidem Batavis, regionibus frigidis et humidis non raram , imo frequentis- simam esse v Diniam. Ad a poplexiam maxime inter alia

praedisponii at, uti per observationes constat, studia, graves occupationeS, curae, arthritis maxime, quae quibusdam calculosam, aliis vero apoplecticam dispositionem inducit.

370쪽

3) signa futuram apoplexiam denuntiantia optime collegit Gulius Aurelianus lib. 3.

Cap. 5. de morbis acutis.

4) Notandum apoplecticorum quosdam statim febricitare, aliis vero febrem paulo ferius supervenire. Hi scrates, ejus quo interpretes apoplexiam solvi a superveniente febre affirmant. At negat experientissimus inermosus, cum eoque sanior doctrina, cum sanguineam apoplexiam certo febris augeat, et non nisi serosam subinde solvere queat. s) Notum est venam jugularem in apo-Plecticis incidi, idque a multis aliis, sed maxime ab egregio Vasalva fuisse factita, tum. Quaeritur autem, quonam in latere jugularem secare oporteat in hemiplecticis .an in latere paralytico, an Vero in parte oppositat et) an sectio jugularis venae dum reditum sanguinis a capite facilitat, non ex eadem simul ratione affluxum sanguinis ad enoephalon promoveat 8 3) de modo secandi

hanc venam aeque dispitiatur Z ut responcleamus, notandum est, per frequentes observationes constare, quod noxa in encephali ea parte sit utplurimum, quas lateri paralytico opponitur. Sic cui totum sinistrum latus resolutum est, ei vitium in Iatere cerebri dextro haerebit. Praeterea sciendum est, jugu-

SEARCH

MENU NAVIGATION