Servatii Gallaei Dissertationes de Sibyllis earumque oraculis, cum figuris aeneis

151쪽

it 6 DE SIBYLLIS,&e. eonciliaverit Suidas, Sibylla Erythraea suit ante , & quadringenti,

octuaginta tribus annis post bellum Trojanum, etiamsi longaeva voiacetur haec Sibyllae Solinus polyhist et hanc paucis annis post Si lia Iam Delphicam ortam esse Schmidius putat viginti) author est. Quoniam autem de longaevitate hujus Sibyllae mentio nunc injecta fuit, attexamus reliqua quae hac de re proseruntur a Scriptoribus. Virgil. illam Phaebi Sacerdotem , longaevam vocat aeneid. lib. VI IIaee ubi dicta dedit Phaebi longaeva Sacerdos. Efibidem

Alio loco. Osse breviter fata est longaeva Sacerdos. Aristoteles Ioco saepius laudato, de mirabit. M. unx 'ενον mirginem qua mustos annos visu vocat. Ovid. Metam si

. - - - Hvacisque antra Sibia Intras, ct ut manes adeat per ave parernos.

Orata

Hinc etiam est proverbium: Sibyn vivacior, ut Erasmus notavit in . Adagiis. Propertius lib. I. etiam proverbialiter eleg. XXIV. At me non aetas mutavit tota Sibilae. Idem lib. II. eleg. I LEt fli Cumaea saecula ratis σα. Ausonius etiam aliquo loco dicit: Vineas Cumanam tu quoque Deiphoben. Citantur etiam versus quidam veteris P tar, qui pro longaevitalli exemplo proponit tres taminas , Hecubam , Sibyllam, Athram . Thesei matrem: ιaedam haud unior Hectoris parente et Cumaeae soror, ut puto Sibilis: - d --

152쪽

AEqualis tibi, quam domum revertens Theseus reperit in rogojacentem.

Ovidius metamorph. lib. XIV. Sibyllam hoc modo loquentem introducit, ad AEneam. Nam iam mihi secula septem,

Acta vi es: superest, numeros ut pulveris, re quem , Ter centum messes ; ter centum musta videre. Adeo ut ex hoc Poetae loco constet, quot annos vixerit Sibylla, secundum testinonium quod de se ipsa AEneae dedit. Nempe se victuram mille annos. Servius ad locum Virgilii Sibyllam Erythraeam longaevam Sacerdotem Vocantis , narrat Apollinem amore Sibyllae

captum , ei poscendi quod vellet arbitrium dedisse r illam hausti, arenis tantum vitae poposcisse. id Apollo fieri posse respondit , si Erythraeam Insulam relinqueret, nunquam eam revisura. Venit it que Cumas. ubi corporis viribus desecta, in sola voce vitam retinuit. Quod ubi rescivissent cives illius, incertum invidia an commiseratione, epistolam ei miserunt, creta Erythraea, antiquo more signatam , qua creta visa statim exspirasse Sibyllam narrant. Velim in transitu ut hoc moneam , & ut simul etiam constet , Eryt .raeam

eandem esse cum Cumaea & Cumana Sibylla in observari, longaevitatem , de qua nunc sermo est , & quam Sibyllae Cumaeae datam ex testinoniis adductis videmus: etiam Sibyllae Erythraeae adtributam esse a probatissimis Scriptoribus idque hac decausa quod una eademque sit Cumaea, Cumana & Erythraea Sibylla. Phlegon in longaevis idem scribit, Sibyllam testatam de se, victuram se decem γενεὰς lene

αυτη ἐν τοῖς τηνδε πόmν. Hoc est Sibylla Erythraea vixit

paulo minus, mille annos, sicuti illa in Oraculis dicit. Versus quibus Sibylla hoc dicit, vulgis corruptissimi leguntur ideoque ex magni Salmasii correctione emendatos heic adponere visum fuit e monendus es Lector, versus illos non rcpiriri in Oraculis Sibyllinis quae nunc extant, ut vel hinc constet nos nunc genui ma non habere , & esse supposititia . ut suo loco demonstrabitur. Versus autem apud Phlegontem sic sonant.

153쪽

Ι Ioc Oraculo adscripto subdit Phlegon , δεικνυτ δεκα γενεας αύδω vi δἴρωπους γρο,α. At in editionibus, nullum illi versus praeserunt δεκα vestigium , sic enim scribitur: E εαομεν αἰει χαλεπον κοα- ς ἔχουσα Qui sine dubio versus licet profligatissimus , eontinere nobIs riclus eli illam de decem seculis sve γενεαῖς sententiam, & legendus ut posuimus; perperam etiam editur ultimo versu

Σαρώ ω vocat sagittam, qua se extinctum iri ab Apolline praeis dicit. Decem porro generationes, mille annos essicere probat idem Phlegon ex ipsius Sibyllae verbis, quae in alio Oraculo sis deis terminat, centum annis: et δὲ γ inquit, Σίζυλλα I εἰ ἐτωνεκα ον δέκα ὀν τω Dp - , τω -ος νωμμι περώ των ωωνίων λων ἁ PM- μαιοι Σηκουλαργα καλῆm. Versus deinde ipsos ex oraculo ponit. N

tet studiosus Lectar Oraculum hoc integrum reperiri apud Zorimum Hilior e lib. II. Et non extare in octo illis quos habemus Sibuli rum libris , ut etiam hinc videre sit, nos non habere illa Sibyllina Oracula quae antiqui Pagani. Versus sic sonanti

r, Sibylla quae decem non mille tautum annos, sed cen tum Diuiligod by Cooste

154쪽

tum ae mille vixerit, atqui Phlegon ipse tradit eam vixisse In eλίγεν απιδερν- των χιλίων non mille integros implevisse. Nam cum in decimo saeculo mortem obierit , τῆ δεκατη γενεν ante impletam videtur decessisset praeterea αιώνιοι , vel ludi seculares, quos celebrandos Romanis indicit illo oraculo Sibylla, non centum ac decem annis definiebantur , sed centum rotundis. Unde centenarius agon dicitur Hieronymo. Omnino scribendum apud Phlegontem : His δεν ι ρει δεων ἐκα--δα. Et ita legendum is Sibyllae

cedit συνύεις. aliam horum versuum correctionem dedit Doctiss. D. Isiacus Vossius in suo de Sibyllis tractatu cap. IX. uter autem horum Doctissimorum Virorum talicius explicarit, Lectori judicandum relinquimus, litem enim hanc nostram non facimus: locum in t grum ex Uossio hela adscribere placuit. Cum supra monuerimus, fuisse & alteram Sibyllam , quam sub Ale. andro magno floruisse Strabo testatur, jure aliquis existimet hujus esse versus qui apud PhI sontem exstant Trallianum , scripto de longaevis. Scribit is Sibyllam hanc vixisse annis pene mille : id si sit, stultum fuerit uni aetati adscribere eam quae tam multis vixerit aetatibus. Ipsi de se si e scribita

Eo εα ρον γενεαῖς χαλεπον κατα rie ς ,

Versus sic esse concipiendos, patet ex eo , quod Phlegon subjiciat Sibyllam hanc unicuique γένεα attribuisse annos centum & decem. Palam itaque est 3yxisse annos pen E mille , cum novem conficiant annos nongentos & nonaginta. Infeliciter admodum haec accepit & corrigere conatui vir magnus in Solinianis. Subjungit pὁλea haec Sibylla sese αρ--nη μγαῖαν , id est carnibus affictis, &senio pene dissiuentibus propter peritiam in arte Vaticinandi incumsuram Apollinis invidiam & ab eodem figittis confossum iri. Antiis Q , qua Diuitigod by Corale

155쪽

qua enim lectio suis δεοῖς -- γεγάμη , non m τυπην quod ineptE de sagitta accipias. Pergit dem eadem Sibylla, & dicit. Animam suam per aera dilapsiam pervasuram alites . & sic futurum ut sint aptae Auguriis. Insepultum vero corpus permixtum terrae pro. ducturum herbas, quas cum depascantur pecora , sore ut extispiciis apta habeant vister a. Similia his de hac nescio an de Delphica Sibyula ex Serapione prodidit cremens Alexandrinus Strom. lib. I. In sequentibus dein versibus eadem Sibylla, monet Romanos ut ludi instituantur seculares , & ut Jovi. Junoni & aliis Diis saeta fiant in Campo Martio, qua Tibris est angustissimus . sic e .lim sere ut totius potiantur Italiae. Sed vero cum tempore Alexandri magni non tanta Romanorum apud Graecos fuerit fama , nec ipsi Romani Scriptores huius Vaticinii faciant mentionem, satis veri similiter cons citur versus hos non posse istius esse Sibyllae, quae Alexandri floruerit tempore,imo ne illo quidem exstitisse tempore existimo , quo Erythras missi a Romanis suere Legati. Si enim exstitissentariique & illos Romam deportassent. Sed vero mille isti verius qui Romam allati fuerunt, illi ab idiotis erant conscripti, a Judaeis nempe ut iam ante diximus. Si quis autem Graecos qui supersunt Iudaeorum consulat versus , prorsus illos similes fuisse inveniet, ac suere veterum christianorum carmina. quae si unum & alterum excipias, istiusmodi sent, ut Maliger sta in ste quilinio vinari videretur quotiescunque ad ea legenda se conserret. At vero illi verius qui apud Phlegontem sub Erythraeae nomine reperiurior Sibyllae nihil minus quam idiotas habuere auctores cum & puri de es gantes sint satis, ita ut non potuerint ab aliis quam , linguae Graecae peri. tis & ab ipsis quorum continent ritus conscribi , gentilibus. Non puto me male divinare, si ipsum Phlegontem horum Auctorem suisse dixero. Complura carmina & oracula suis ille inseruit scriptis: ea siquis legat & cum his conserat, adeo gemella inveniet, ut vel ex ipsa s-litudine unum eundemque omnium statim agnoscat parentem. Nec immerito quod de Diogene Laertio , idem quoque de Phlegonte diaxeris , illum ostentandorum carminum pratia suos edidisse libros. Attamen quo minus elegantes isti Phlegontis videantur versus , non debent offendere macul ae aliquot quae in illis occurrunt, quas commode absterges ex Zmimi Histor: lib. II. Nam quo loco legitur εανυμνοις, reducendum mύομνο ς, Parcae enim a non nudis, uti Lycmphmnes Diuitigod by Cooste

156쪽

phrone, maris dictae sunt filiae. versus sie reformandus r

Ambarvale enim intelligit sacrificium, quod porca tacunda & gravida fieri consueverat. Pro MMα δέ ω, melius apud Zotimum rem δε- Deinque postea scribe ;

Hactenus Doctiss: Vossius. Sed quis talicius manum medicam his attulerit, Lectori dijudicandum relinquimus, uti antea monuimus. Ex his omnibus quae hactenus ex Scriptoribus allegata sunt . constat, non solum de Sibyllae longaevitate, verum etiam quot vixerit , annos, & speciatim illam eandem esse , cum Cumaea & Cumana. De hac f ibylla Erythraea , quoniam Aristoteles ἀ- dicit, inquiramus ad quodnam usque tempus vixerit. Audivimus Phlegontem, dicentem illam decem γενεας integras non im-l levisse: ipsam vero Sibyllam affirmantem se mille annos victuram ri Schmidio fides habenda esset, illam cum Noacho socero, & Japheto marito suo, in Arca fuisse tempore Diluvii, & Sibylla cum dicat annos mille se superstitem suturam, oportet ut secundum Sibyl- Iam ipsam vixerit tantum usque ad annum mundi 26s' vel etiam aliquantum temporis minus, quandoquidem tui maritata fuit, seiscundum schmidium. Diluvium ut scribit Bucholcerus in sua chroia nologia, incidit in annum I 617. si mille anni aut aliquot minus adis dantur, numerus indicatus reperietur. Sed ex Lactantio aliisque probatis Scriptoribus videmus, illam Graus Ilium petentibus Raetici iam susese perituram esse Troyam, c Homerum mendacia scripturum. Quae veraba probe sunt notanda , si Erythraea Sibylla Graiis belli Tro ani eventum praedixit, dicendum illam vixisse non decem γενεάς , sed mille centum & viginti duos annos. Nam secundum eundem Buchorucerum annus primus belli Trojani incidit in annum mundi 2779. ΑIstedius floruisse hanc Sibyllam Anno mundi 273o. scribit in Chr noli sua p. 147 i. Haec si vera est computatio, mendax deprehendi-Q α tur

Qui paulo post sequitur inquinatissimus

157쪽

tur Sibylla, se cum Noacho in Arca fuisse asstimans, uti ostensum est ante. Sanctus A giΠtinus lib. X V ΙΙΙ. cap XXIII. de C. D tempore Eraebiae Sibyllam Erythraeam Vaticinatam fuisse ferunt non nulli. Idem ibidem in fine , nonnulli sane Erylsaam Sabitam non Romuli,sd b Ei 1rdani tempore fulisse, steri erunt. Notandum porrci I sidorum Hispesensem in Chronico suo scriptisse , tempore separationis decem tribuum a reliquis duabus , hoc est tempore Jeroboami , Sibyllam Erythraeam illustrem fuisse. Hoc certe si verum sit. & cum Schmidii opinione jungendum, tempore Diluvii Erythraeam extitisse , &vixisse usque ad Jeroboami tempora , certe longaeva fuerit , oporistet: ad minimuia enim vixerit lue 2 I. annos. quis unquam tantam

talem homini tribuat Mathusaleni non vixit mille annos , de haec postquam Deus arctiores vitae limites constituit, vixerit mille trecemtos, unum Sc viginti annos i quis tam impudenter audeat mentiritSatis longaeva suetiit si mille annos impleverit Sibylla , uti de se praedicat, illud vitae tempus sibi assignatum , sed & hoc nos negamus tantum temporis vixit te Sibyllam. Phlegon tostatur, uti supra audiavimus , mille annos non implevisse , sed decimo seculo non completo , abiisse ad plures. Moses testatur suo tempore periodum vitae humanae ad summum extendi ad octoginta annos. Et haec Sibylla post Mosem vixisset etiam aliquot secuti post mille annos i sed hoe Graeciae mendaci adscribo. Nullum inter mortales mille annos attigisse certum est ex sacra historia , atque hoc sapientissimus Deus eo fine sic disposuit, uti volunt nonnulli, ut homines docerentur , ut ut longa suerit patruis primorum vira , attamen suisse brevem , q niam mille anni coram Domino sunt tantum dies unus , &hoc pacto homines addiscere possent se ne diem quidem integrum coram Domino vixisse. Quod de lovgaevitate hujus Sibyllae heic adhue addi

posset, illam nempe attigisse , ut reserunt Scriptorcs , ad tempora Tarquinii Prisci, aut ut alii volunt , Superbi , reservamus in alium locum , illum nempe ubi de Cumana Sibylla agendum erit. Oracula quae Boissardus Erythraeae huic Sibyllae adtribuit, hete describere longioris foret operae , tres enim oraculorum Sibyllinorum priores libros Erythraeae Sibyllae sine controversia tribuendos censet: sed suo more, nullis assertionis suae adhibitis rationibus t ex

iis quae superius de aliarum Sibyllarum. Vaticiniis diximus, constare,

158쪽

nos putamus, nulla, ne probabili quidem, ratione, posse cuique sibyllae suum assignari carmen i multa tum de Deo uno cognoscendo, eum de Christi adventu , miraculis, passione, & extremo judicio, ex Oraculis quae huic Sibyllae assignanda censet Boissardus , descripsit idem author, longiora quia sunt, consulto praetermittimus t sed de Acrostichide Sibyllae Erythraeae data , quia Veterum & recentiorum errore deceptus , illum errorem etiam est secutus, nonnulla de dicta Acrostichide in medium proferre constituimus ut, si de hac probare possumus, esse supposuitiam , Lector etiam iudicet nullo fundamento niti Boissardi astertionem cuique Sibyllae suum Vaticinium adscribentis. autem haec sic sonat: I' Macri lue κριλανς πυλον o

159쪽

Haec Latinis verbis interpretati sunt nonnulli, Acrostichide Graeca remanenter hoc modo.

y udieiiserit eum signum, terra madebit. E eaeis veniet Prisce per seria futurus. S cilicet, ut earnem praesens, I icit orbem. O mnis homo Mneseusque Deum, infidusque videbit, , eum Sanctis excelsum e sub avi. S ede sedens animos censebs, covoria ipsa. CII. rem erit mundus, istin ferar undique telias. R 0icient simulachra homines ct munera diris. I n inrens premae infringer careeris atri. S te etenim cunctae veniet lux libera earni T une sanctu. Ignis di aeremus Muret. Ο erustos actus omnes di quiseque loquerin. S edisnebrosa Dem milustrans pectora pandre. renus erit eunctis, Ovido dolis ades. E sse et selis iubar, astrorumque eboraeae. O mne poli lumen semeetur , ct aurea luna. Vallis extollet, tallisque 2 vertita perdet. uam me celsum mortalium, ain grave quisquam.

160쪽

. . .

I nde aequi montes eampis, hinc Carula ponti O mne ratis sternent mus. Hister fulmine te m. S i ante smul arsent, se minis alvei. . S tridula tune querulum itum rubasuvias Olympo. O rbis Prande malum rugiens, ct damna sutura,

T artareumque Chaos monstrabit terra desistens. E t venient omnes reges magni ange tribunal.

R e et ct estis tum Alphuris amnis ct ignis. S lasanctorum hominum sent manifesta sepulchra. T ἀ- seu lignum , carnu utque o abiisset.

A tquepiarum vita hominum, nocumentaque muta, V ias lustrabunt bisseno in μαι Pocaetos. R ex pastoris erimoris , ferrea virga. O mnipotens Deus spraesicriptus versibus ista. S ervator nostro aeremur Rex pac- amore. Hos versus nonnulli hoc modo legerunt ut & Acrotatis haee Latina continet.

JESUS CHRISTUS DEI FILIUS SEMVATOR CRUX.

7 Dduis uilinis erusiainibus omen. E Gia reque atro , eamem qui judicet , atque S SM' - tauri est Regis praesentia l) mundum. V Raera inde omnis , mel f persecta fidei est, S Sive hine nulla, Deum sanctosque in Moin avi. C Carnas Amasius , ct pulpa vestitus amica H animus alba ὸ sella jus dies, eritque R Rerum Campus ino', tribuli nascentur. Fg IMI Invise sent homini, atque jacebit imago. S Sumenturioriae Stigi, Plutonis ab illo. T Tam quosvis ista gaudebit luce eadaver. V Vir Deer atque exlex flamma densitur , atque β Seain ct integrum quidquid tamen urique latebar,