장음표시 사용
451쪽
vide itaque & tuto quantum fieri poterat, veritatem exponens intes' ligentibus, dum causam consert in turres ac bella, quae in hominum vita etiamnum cernuntur, describit Servatorem ad Trojanum bellum proficiscentem. Per Trojam vero , orbem universum intelligit. Christus enim adversus oppositas nequissimorum Daemonum acies
bellum gessit; partim providentiae suae arbitrio, partim summi Patris mandato in terras missus. Sed quid postea idem Poeta dicit
452쪽
tam ubi jam firmata virum te feceris aetaου, Id est i postquam virilem aetatem ingressus, cuncta quae humanam vitam infestant mala sustulerit, & universum orbem terrarum pacis I gibus composuerit. oris is ipsi mari vector , nec nautica pinus
Mutabit merces: omnis feret omnia tellus, Non rastros patietur humus, non vinea falcem ; e varios disiet mentiri lana colores.
Ipsi sed in pratis aries jam suave rubenti
Murice, jam eroceo mutabit vellera lino.
Sponte sua μή paseentes vestiet agnos.
Agi edere ὀ magnos, aderit iam tempus, honores, Cara Deum soboles, magnum Jovis incrementum. Addice comvexo nutantem pondere mundum, Terrasque tractusque maris, coelumque profundum. Adstice, ventura serentur ut omnia fleo. O mihi tam longe maneat pars ultima vita,
Spiritus er quantum sat erit tua disere facta,
Non me earminibus vincet nee Thracius Orpbem, Nec Linus: huis mater quamvis atque huic pater adst. Pan etiam Areadia mecum s Pudice certet,
Pan etiam Arcadia dicat se Pudice victum. Adspice, inquit, nutantiis mundi & omnium elementorum laetitiam. Quid hac applicatione absurdius fingi possit non videmus , ideoque cum Doctissimo Blondello affirmamus, nihil ad rem & scopo Virgilii conveniens proposuisse Constantinum , neque satis bene perpendisse
POCtae carmen. Non enim tantum bella & turres culpat Virgilius, tanquam priscae sub seculo ferreo vestigia fudis, verum etiam navigationem ac agriculturam , quae quam sint res neeessariae nobis mortalibus, nemo est qui non sciat: Secundo, notandum est, Vi gilium non loqui de bello Trojano , nisi ut exemplum ostendat, quemadmodum de navigatione agens, Argonautarum allegat exemplum e utramque autem hanc expeditionem proponit, tanquam duo illustria argumenta magnae illius Revolutionis, quam secururam sup- Lee 2 po Disiligod by Corale
453쪽
ponit post Renovationem anni Platonici, & inchoaturam sub Caesius Augusti imperio, sub quo talia priscae fraudis vestigia non apparerent. Tertio, si per bellum Trojanum intellexisset Poeta , totius mundi
Victoriam & conquisitionem per Servatorem , non annumerasset illam rebus illicitis &, suo Judicio, damnandis; cum autem absolute a ominaretur Navigationem & bellum , utriusque illius mali omnibus notum exemplum proponit, Argonautarum stilicet in Colchos iter,& Achillis contra Trojam expeditionem. Quam autem absurde Servator noster Iesus Christus cum Achille conseratur a Constantino, vel hinc innotescit, quia Achilles non fuit Primarius expeditionis Graecae, contra Trojanos dux, militavit enim sub Agamemnone, neque etiam bello Troiam invasit aut superavit Achilles , vitae enim diem supremum clauserat , antequam Civitas illa Graecis occuparetur, ideoque nullo modo Servatoris nostri typus esse potuit Achilles. Christus enim non sub alio duce Victoriam suam nactus est, sed solus fuit decoratus titulo Principis militiae Bbovae Iehos Cap. VI. veri. II.& Esaiae LXIII. vers. III. Toreular ealcavissolus, & solus per seipsum
mundum superavit. Neque etiam venit in mundum in illum dammirer,
sedulserveetur mundus per eum, teste Johan. Cap. III. vers. XVII. Achilles autem ut Troiam desolaret ac viribus & armis subiugaret: addit
etiam Virgilius loco superius laudato: Pauca tamen suberunt priscae vestigia fraudis. Quid igitur vuIt Constantinus . Christum mundum superaturum fraudibus antiquis Hoc paeto blasphemus es et Imperator. Si enim per illorum infidelium expeditionem navalem , 8 Trojae expugna tionem intellexit Maro, Servatoris bellum Spirituale contra diabolum, quo pacto haec in ejus laudem dixisse poterit censeri, quandoquidem expeditiones navales & bella dicit esse - - - aeris vestigia fraudis 'Ideoque nobis videtur absurdissima Constantini applicatio, qui cum Virgilium pro Propheta obtrudere conatur, illum reipsa ut Jesu Christi blasphematorem proponit. Quod nobis certum videtur argu mentum , Constantinum non bene percepisse mentem Virgilii, S
454쪽
earmen hoc hominis Pagani, non continere Vaticinium de Christo Servatore. Tantam etiam sub Augusti Imperio suturam talicitatem, ut omnis ferret omnia tellus, adeo ut nulla cultura indigeret terra, scripssmi Poeta: atque hinc Constantinus, non perpendens Virgilium pastorali hyperbole , antiquorum mythologiae de Saturni seculo innixa, mentem suam expressisse, rogat in oratione ad Sanctorum coetum , Capite XXL , παῖον δῆ lare λογν, γυ
κυ-ιν. Hoc est: Verum ratio est, ut hominis is in iurem edito, nec aratrum ac fementem tellus, nre vitis falcem is reliquam culturam deinsderet . quomodo Lee de hominis prole dicta esse intelluimtur ρ Di enim natura Divinae voluntatis Ministra, non humanis xmnistrans usso ibus. Adde quod omnium elementorum titia, adventum Dei, non hominis e uspiam emce um designat. Ad has Imperatoris asscrtiones respondemus . certum quidem es Ie naturam proprie non debere obedientiam nisi mandatis illius qui eius Auctor est, neque unquam post hominis lapsum
tali suisse in statu aut suturam tellurem, ut non opus habuerit aut habitura sit cultura, nullum etiam posse reperiri, cui sanum cst Judicium, qui credat terram unquam tali in statu suisse : crassus autem illorum est error qui putant deliramenta illa aut tales ineptias in Gentilium mentes non cecidisse. Omnes enim uno ore assirmant, &unani- 'mi calamo scribunt , sub Saturni Regno , nullum aut laborem aut aerumnam fuisse, terramque omnia ab que cultura tulisse, dec. utiante ex nonnullis Scriptoribus adnotavimus: Illam autem isticitatem reversuram post anni Platonici Revolutionem. Virgilius autem su ponit sub Augusti Imperio & Pollionis consulatu adventura, imo advenisse talicia illa tempora. An non mirandum est Constantinum ut Poetam a tam sutili opinione liberaret, potius voluisse in ineptas ali gorias convertere Scriptoris verba & mentem, quam agnoscere illum nunquam tales fovisse opiniones. Addit porro Constantinus eodem ,
455쪽
ἡμερια. Hoc est: Jam vero quod Poe a vita bi diutius prorogari Ορια, id plane argumentum est Deum invocantis. Huam enim is Salutem nabud Deo postulare, non ab iamine βolemus- Et Lothraea quidem Sis ira Deum sic assatur: Cur mihi, inquit, Domine, vatici Minecessitatem imponis, ae non potius sublimem raptam e terra, ad dum usique Beatissimi adsensis Iaiser si Versus autem Virgiliani sic sonant: O mihi tam longae maneat pari ultima vitae, Spiritus se quantum sar erit tua dicere facta. His verbis concludit Imperator, Μaronem Deum Invocasse atque ab illo vitae prorogationem postulasse, quasi vero Pagani veri Dei fuerint Cultores, & non potius Deorum sellorum ac Daemonum Adoratores rPoeta in carminis principio Sicelides musas earumque favorem imploravit, nunc vero in fine, ex mente Coestamini, tanquam verus unius Dei cultor, a Deo vitae largitore prorogari petit, ut tam Farlicia tempora , qualia sub Saturno suere, conspicere liceat: unde tam subita mutatior ignoscat nobis Imperator si dicto non credimus, non putamus Virgilium Deum invocaste quando dixit. O mihi tam longe, &c. Sed smpliciter esse verba optantis, non Deum orantis, ut vult Constantinus ; neque etiam ullam Dei mentionem injicit Poeta. Et quae quaeso, haec est consequentia, vitam & salutem nobis a Deo postulare, non ab hominibus solemus nos Christiani, ergo dum longi
rem sibi vitam optat Virgilius, illam a Deo petiit , quasi Gentilestam exacte Deum in omnibus agnoverint & largitorem rerum omnium crediderint. Dicimus ergo Imperatorem Maronis votum ulterius
praeter & contra eius scopum detorquere. Quod porro Sibyllam Erythraeam in medium producit Constantinus, conquerentem de Pr phetandi aut Vaticinandi necessitate a Domino sibi imposita &c. respondemus sic quidem conquerentem deprehendisse nos Sibyllam libro tertior
456쪽
o mihi Divino requieta d earmine mens est, Orabam magnum Genitorem , ut vis ansa. Ccetera autem, quae Sibyllam optasse narrat, nempe uesublimis ὸ terra
rapta patius ad diem Beatisini Dei adventus servaratur, nullibi apud SLbyllam invenimus, ideoque illa de suo addidisse Con staminum existim amus. Sic porro loquitur magnus Imperator, capite supra laudator
ρη-δες α μαευ e Hoc est: mirgilius vero post versus quai supra retulimus, hae subjungit: Incipe parve puer risu cognoscere matrem. Matri longa decem tulerunt fastidia menses, Incipe parve 'puer: cui non risere parentes , Nec Deus hunc mense, Dea nec dignata cubili est. omodo enim parentes ei arrisissent , etenim pater illius Deus , expers qualitans vas est. Et figura quidem ipse omni eares, in aborum tamen circumis seraptione exsit, nec humano nassitus est corpore. Tori quoque ex num esse Epiritum sivinum quis gnorat ' quod enim demerium, quae cupiditas inesse posses in affectu Fummi boni, cuius de erio reliqua omnia ducuntur ' quid omnino sapientiae potest esse eommune eam voluptate ἰ verum se loqui liceat .Eas , qui humanam quandam Christi generationem sibi fingunt, neque ope--- dant, ut animum fium ab omni impio facinore ac jermone integrum sement. Id haec annotavit Doctiss. Blondellus, cui & nos adstipulamur, Virgilium in versibus illis supra citatis, respexisse ad Gentilium Diuitigod by Cooste
457쪽
opinionem , putantium Solem . Lunam esse Deos maximos homianum nativitatibus praesidentes, ideoque Pollionis uxorem, quae decem mensibus graviditatis fastidia pertulerat, post partum debere laetitia sua filio se notam facere: laetitiam autem hafic filio suo suturam Symbolum & tesseram benedictionis, uti illi esset infelicitatis signum, si parentes ejus nativitate non delectarentur. Hunc Poetae sermonem valde interpolavit Constantinus, & plane a scopo Scriptoris alienum
sensum dedit. Sic enim Graece locutus introducitur Constantinus,inei' ridendo , ociam attollendo nostere matrem, quae tibi ema se debet, 'ita enim plurimis annis te tulit, parentes toto dis neutiquam tibi arriserunt.
Non alligatis fuisti lem decumbens, nec epulum novisti splendidum vel
virens.J Quis non videat magnis nos moveri rationibus, ut afferamus Imperatorem deflexisse, tota hac Ecloga, a Poetae elegantissimi sc po & menter conserantur versus Graeci quos recitantem Constantianum introducit Eusebius. Ne autem cavillandi pruritu haec contra Ι- penatorem dixisse videamur, velim sedulum Lectorem perpendere, illa quae Docti T. Valesus ad cum locum annotavit: eumque consentientem plane deprehendet. Verba Virgilii non recte accepit Constantinus, nec interpres Graecus. Sic enim intellexit, quasi dixisset Virgilius, puero parentes non arrisisse; nec Deum illi mensam, nec Deam cubile imperti visse. Scilicet Constantinus versum illum Virgilii Incipe pamve puer. Cui non risere parentes, &c.
legendum putavit uno ductu absque ulla distinctione, cum tamen post Ocem puer , punctum sit apponendum. Haec cum Christophosanus non animadvertisset, sequentia Constantini verba interpolavit, addita negatione hontra mentem Auctoris , de contra Auctoritatem omnium exemplarium. Illa autem quae postea addidit Imperator, vera quidem, sed inepte Deo Patri & Christo applicantur e certum est, quandoquidem Deus Pater nullas habet qualitates, nullam figuram, nec corpus , nec passiones, nec desideria, Generationem aeteream Verbi nihil commune habere eum hominis generatione. Atqui Virgilius illius mysterii plane ignarus; illud verbis suis nec expressit, nec exprimere potuit, quoniam illud superat captum humanum, nec natura nobis illud patefacit sed Revelatio. Virgilius igitur nihil aliud i
458쪽
tendens quam Pollionis filio omnia fausta precari & vovere , non potest iudieari de Christo Vaticinatus fuisse, vel ipso Constantino, hoc ipsis
Ioco, teste. Dicit enim, Poetam Christi Generationem ignorasse. Hoc si bene perpendissent quam plurimi, certe sensum Polite non immutassent, nec ipse Constantinus putasset de infantis risu locutum Vir gilium , cum intendat de matris risu loqui. Deinde quid ad illud Graeci Interpretis respondebitur figmentum , multis annis matrem gestasse in utero Saloninum Pollionis filium, mίλους, dicietextus Graecus, & Latinus Virgilii versus sic sonat r. Matri longa decem tulerunt fastidia menses. Judicet nune Lector, an Constantinus non immutarit Poetae mentem& sensium t Parentes Salonini filio non arrisi IecAddit etiam Constantinus alia multa sutilia, quibus refutandis tempus male tereretur. Notat porro Johannes Ludovicus dela Cerda, infantes statim natos nonnunquam risisse, illudque veteribus habitum pro bono omnine. Catullus
GHurim, volo, pamulus Matris e gremio suo
Duis rideat ad patrem Se mihi ante labello. Nemesan. III. Ecloga. Ubi infantiam bucc canit enutriti a Sileno, sic ait: R in O Silenus parvum veneratus alum sums et gremio fovet, aut resupinis sustinet ulnis , Et voeat ad risum digito, motuque quietem Algicis, aut tremulis quassat crepitacula palm i. Hoc eum sciret Virgilius, inquit de la Cerda, puerum invitat, ut rudeat, & ita det omen reliquae vitae. Verum errat de la Cerda , Po tam de infantis risu loqui existimans, cum de matris ad infantem risu mentionem faciat, uti dictum superius.
459쪽
BREVIARIUM.o Augustinus se moribus fuisse obnoxium fatetur. Crassius reseratus. o. Cur Galli sile appelgantur, an δ γαλα φ sidorus Hilpalens restatus. S. Hieronymus refutat Gulorum. S. Augustinus dubitanter Arisit, Sibyllam. Cumaeam de Christo fuisse vaticinatam. Servii expositio. An Sibyllarum oracula non simi a Christianis eonficta ἰ etiam Pontificii S. S. Patribus contradixerunt. Nonnulli Papista contemptim de S S. Patribui loquunt r. S S. sibi inviram eontradixerunt. An Sibilia propter initum Matrimonium exhorruerit Iudicium extremum. Fabella de S. Caetbarma. Mero' mi Testimonium. D. Marchii obstematio. A ctenus de Rumore, de Rege venturo inter paganos disperso, & quo pacto inter illos disseminato, ac de quarta Virgilii Ecloga, qua nonnulli probare conantur de Christo Vaticinatum fuisse Poetarum Principem, sed quo sundamento ex supra dictis comstat. A udiamus porro Iesuitain Crassetum,testimoniis B. Augustini & Hieronymi sententiam suam probare annitentem: p. I q. Loyolita recenset laudes Sancti Patris Augustini, quas nec nos illi denegamus, verum an inde sequitur, quaecunque
460쪽
Sanctus scriptor in chartam coniecit , esse mera oracula. Certe ipse se erroribus suisse obnoxium fatetur, libro suo Retractationum , ideoque nec ipse scripta sua ad examen revocari, recuset. Liceat igitur cum bona Iesultae venia examinare, quid & quam bene de Sibyllis a*umentatus sit Sanctus Pater r primo dicit, libro XVIII. capite XXII Lde Civitate Deir eodem tempore Ezechiae) nonnulli Sibyllam Er thraeam Vaticinatam ferunt. Sibyllas autem narro prodit plum fuisse , non unam: Me sane E ibraea Sosia, quaedam de Christo manifesta eo cripsit, quae nos etiam in Lrngua Latina vestas male Latinis , non flantibus legimus , per nescio cujus Interpresis imperitiam, sculpost cognovimus. Nam Vir Cla- ,rissmus Flaccianus, qui etiam proconsul fuit, homo Deillimae facundiae,
multaeque Doctrinae, quum de Christo colloqueremur, Graecum nobis eodicem protulit, earmina se dicens Sibyllae Erythraeae , ubi ostendit, quodam locom capitibus versuum ordinem siterarum ita se habentem, in haec in eo verba legerentur: II σῆς Xευ ς Θεουυιος σι me , quod est Latme: yestu Christus Dei filiis Salvator. Versus autem illos nunc heic non addimus, quoniam antea, capite de Sibylla Erythraea, Od quod Lectorem ablegamus allegavimus. Antequam autem ad alia transeamus , hoc unum tantum addemus, quod supra reserri debuisset, nempe ex his vocum literis initialibus, I ἔς Θεου ΦοσΣώ me, antiquos formasse V
cabulum , pistis, atque hinc extudisse mysterium quod nullibi fundamentum habere poterat nisi in illorum cerebello r nempe quod Iesus Christus solus esset pisiis Salutaris , & quod Christiani essent pisii ii quos in aqua & piscina Baptismi vivificat. Confitemur quidem haec esse plane vera & certa, Jesum Christum esse vitae nostrae Spiritualis scaturiginem & sontem , Baptismum esse lavacrum Regenerationis secundum S. Scripturam, at vero iundamentum cui innite- 'bantur, erat plane stramentitium. Quis enim Prophetarum aut Apost lorum ullam talia comminiscendi ansam aut occasionem suppeditavit, ut ex quinque hisce verbis vocem sermarent φ Gentiales olim Christianos per contumeliam pisciculos vocabant, nec eo si
castico nomine se indigetari aegre serebant Tertullianus in lib. de Baptismo Cap. I. Sed nos pisciculi streum m 3- nostrum Jesum Cis flum in aqua nascimur, nec aliter quam in aqua moenia sis, simus. Augustinus lib. XVIII. Cap. XXIII. de Civitate Dei etiam haec habet rhorum Graecorum quinque varborum quaesunt I 'ησῆς Xυής Θεου Mies Σαο